خـواهـی کـه نـیـاری بـه سـوی خـویش زیان رااز گــفــتــن نــاخــوب نــگــه دار زبــان راگــفــتــار زبــان اســت ولــیـکــن نــه مــرا نـیـزتـا سـود بـ…
خـواهـی کـه نـیـاری بـه سـوی خـویش زیان را | از گــفــتــن نــاخــوب نــگــه دار زبــان را |
گــفــتــار زبــان اســت ولــیـکــن نــه مــرا نـیـز | تـا سـود بـه یک سـو نهی از بـهر زیان را |
گـفـتـار بـه عـقـل اسـت، کـه را عـقـل نـدادند؟ | مـر گـاو و خـر و اشـتـر و دیـگـر حـیوان را |
مـردم کــه ســخــن گـویـد زان اســت کـه دارد | عـقـلـی کـه پـدیـد آرد بـرهـان و بـیـان را |
پــس بــچــه عــقــل آمــد گــفــتــار و نــزیــبــد | کـه بــچــه عــقـل تــو زیـان دارد جــان را |
جـــان و خــرد از امــر خـــدایــنــد و نــهــانــنــد | پـیدا نـتـوان کـرد مـر این جـفـت نـهـان را |
تـن جـفت نهان اسـت و بـه فرمانت روان است | تــاثــیـر چــنـیـن بــاشــد فـرمـان روان را |
فــرمــان روان جــان و روان زی تــو فــرســتــاد | تــا پــروریـش ای بــخــرد جــان و روان را |
گــر قـــابـــل فـــرمــانــی دانــا شـــوی ورنــی | کـردی بـه جـهنم بـدل از جـهل جـنـان را |
زنــهـار بــه تــوفــیـق بــهـانــه نــکــنــی زانــک | مـعــذور نـدارنـد بــدیـن خــرد و کــلـان را |
بـشناس که تـوفیق تـو این پـنج حـواس اسـت | هـر پـنـج عـطـا ز ایزد مـر پـیـر و جـوان را |
سمع و بصر و ذوق و شم و حس که بدو یافت | جــویـنــده ز نــایــافــتــن خــیــر امــان را |
دیــدن ز ره چـــشــم و شــنــیــدن ز ره گــوش | بـوی از ره بـینی چـو مـزه کـام و زبـان را |
پــنــجــم ز ره دســت پــســاوش کــه بــدانـی | نرمی ز درشـتـی چـو زخـز خـار خـلان را |
مـحـسـوس بـود هـرچـه در این پـنـج حـس آید | محسوس مر این را دان معقول جز آن را |
ایــن پــنــج در عــلــم ازان بــر تــو گــشــادنــد | تـا بـاز شـنـاسـی هنـر و عـیب جـهان را |
اجـــســـام ز اجـــرام و لـــطـــافـــت ز کئافـــت | تـــدویــر زمــیــن را و تـــداویــر زمـــان را |
ارکـــان و مــوالـــیــد بـــدو هــســـتـــی دارنــد | تــا نـیـر درو مـشــمـر در وی حــدثــان را |
ایـن را کـه هـمـی بـیـنـی از گـرمـی و سـردی | از تـری و خـشـکی و ضـعیفی و تـوان را |
گـــرمـــای حــــزیـــران را مـــر ســــردی دی را | مــر ابـــر بـــهــاری را مــر بـــاد خــزان را |
وین از پـی آن نیسـت که تـا نیست شود طبـع | وین نیسـت عرض طـالع علم سـرطان را |
قــصــد دبــران نـیـســت ســوی نـیـســتــی او | یـاری گـر او دان بــه حـقـیـقـت دبــران را |
تــرتــیـب عـنـاصـر نـشــنـاســی نـشـنـاســی | انـدازه هـرچــیـز مــکــیـن را و مــکــان را |
مـــر آتـــش ســـوزان را مـــر بـــاد ســـبـــک را | مـر آب روان را و مـر ایـن خــاک گــران را |
وز عـلـم و عـمـل هـرچـه تـو را مـشـکـل گـردد | شاید که بـیاموزی، ای خواجـه، مر آن را |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج