خانه / کتابخانه دیجیتال / کتاب های شاعران / مولوی (مولانا ) / مولوی (مولانا جلال الدین محمد بلخی)،دیوان شمس / دیوان شمس مابقی اشعار / سی و یکم

سی و یکم

اگــر ســـوزد درون تـــو چـــو عـــود خـــام، ای ســـاقـــیبــیــابــی بـــوی عــودی را کــه بـــوی او بــود بـــاقــییــکــی ســاعــت بــســوزانــی، …

اگــر ســـوزد درون تـــو چـــو عـــود خـــام، ای ســـاقـــی	بــیــابــی بـــوی عــودی را کــه بـــوی او بــود بـــاقــی
یــکــی ســاعــت بــســوزانــی، شــوی از نــار نــورانــی	بــگـیـری خــلـق ربــانـی، بــه رســم خــوب اخــلـاقـی
چــــو آتــــش در درونــــت زد، دو دیـــده حــــس بــــردوزد	رخــت چــون گـل بــرافـروزد ز آتــشـهـای مـشــتــاقـی
توی چون سوخت، هو باشد، چو غیرش سوخت او باشد	بـه هـر سـویی ازو بـاشـد دو صـد خـورشـید اشـراقـی
تـو زاهد مـی زنـی طـعـنـی، کـه نـزدیکـم بـه حـق یعـنی	بــســی مـکـی کـه در مـعــنـی بــود او دور و آفــاقــی
ز صــاف خــمــر بـــی دردی، تــرا بـــو کــو؟ اگــر خــوردی	یــکــی درکــش اگــر مــردی، شـــراب جـــان را واقــی
شـــدی ای جـــفـــت طـــاق او، شـــدی از مــی رواق او	همی بـوسی تـو ساق او، چـو خلخـالی بـر آن ساقی
بــبـسـتـی چـشـم از آب و گـل، بــدیـدی حـاصـل حـاصـل	از آن پــخــتــه شــدی ای دل، کـه انـدر نـار اشــواقـی
بـرین معـنی نمی افـتـی، چـو در هر سـایه می خـفـتـی	بـهـسـت خـویشـتـن جـفـتـی، وز آن طـاق ازل طـاقـی
تــو ای جــان رســتــه از بــنـدی، مـقــیـم آن لـب قــنـدی	قــبــای حــســن بــرکـنـدی، کـه آزاد از بــغــلـطــاقــی
پــدر عــقــلــســت اگــر پــوری وگــرنـه چــغــد رنـجــوری	چـرا تـو زیـن پـدر دوری؟ گـه از شـوخـی گـه از عـاقـی
گـهی پـر خـشـم و پـرتـابـی، بـه دعـوی حـاجـب الـبـابـی	گـهی خـود را هـمـی یابـی، ز عـجـز افـتـاده در قـاقـی
یکی شـاهی بـه معنی صد، که جـان و دل ز من بـسـتـد	کــه جــزوی مــر مــرا نــبــود طــبــیــب و دارو و راقــی
بــه پــیـش شـاه انـس و جــان، صـفـای گـوهـر و مـرجـان	تـو جان چون بـازی ای بـی جان که اندر خوف املاقی؟
تـوی آن شـه کـه خـون ریزی، کـه شـمس الدین تـبـریزی	بـه سـوق حـسـن بـسـتـیزی، کسـاد جـمله اسـواقی
عــطــای ســر دهــم کــرده، قــدحــهــا دم بــه دم کــرده	همه هستی عدم کرده، دو چشم از خود به هم کرده
الــا ای شــاه یـغــمــایـی، شــدم پــرشــور و شــیـدایـی	مـرا یـکــتــایـیـی فــرمـا، دوتــا گــشــتــم ز یـکــتــایـی
دو تـایـم پــیـش هـر احـول، یـکـن ایـن مـشـکـل مـن حـل	تــــوی آخـــر تــــو اول، تــــوی دریـــای بــــیـــنـــایـــی
زهــی دریـا، زهــی گــوهــر، زهـی ســر و زهـی ســرور	زهــی نــور و زهــی انــور در آن اقــلــیـم بــی جــایـی
چـنـان نـوری کـه مـن دیـدم، چـنـان سـری کـه بـشـنـیدم	اگـر از خـویش بـبـریدم، عـجـب بـاشـد؟! چـه فـرمایی؟
کـه گـردیـدیـش افـلـاطــون، بــدان عــقـل و بــدان قـانـون	شـدی بـتـر ز من مجـنون، شدی بـی عقل و سـودایی
چـو مـرمـر بـوده ام مـن خـود، مـگـر کـر بـوده ام من خـود	چـه انـدر بــوده ام مـن خـود؟! ز بــدخـویـی و بــدرایـی
ولـــیـــک آن مـــاه رو دارد، هـــزاران مـــشــــک بــــو دارد	چــگــونـه پــای او دارد، یـکــی ســودای صــفــرایـی؟!
دریـغـا جــان نـدادســتــم، چــو آن پــر بــرگـشــادســتــم	کـه تــا ایـن دم فــتــادســتــم، ازان اقـبــال و بــالـایـی
شـبـی دیـدم بـه خـواب انـدر، کـه مـی فـرمـود آن مـهـتـر	کـزان مـیـهـای جـان پـرور، تـو هـم بـا مـا و بـی مـایـی
هـــزاران مـــکـــر ســــازد او، هـــزاران نـــقـــش بــــازد او	اگــر بــا تــو بــســازد او، تــو پــنـداری کــه هـمـتــایـی
نـپــنـداری ولـی مـســتــی، ازان تــو بــی دل و دسـتــی	ز مـی بـد هرچـه کـردسـتـی، کـه بـا می هیچ بـرنایی
چـو از عـقلت همی کاهد، چـو بـی خـویشـت همی دارد	همـی عـذر تـو مـی خـواهد، چـو تـو غـرقـاب مـیهـایی
بــدیـدم شـعـلـه تــابــان، چــه شـعـلـه؟ نـور بــی پــایـان	بـگـفـتـم: « گوهری ای جـان، چـه گوهر؟ بـلک دریایی
مـهـی، یـا بــحــر، یـا گـوهـر، گـلـی، یـا مـهـر، یـا عـبــهـر	مــلــی یـا بــاده احــمــر، بــه خــوبــی و بــه زیـبــایـی
تــوی ای شــمـس دیـن حــق، شـه تــبــریـزیـان مـطـلـق	فـــرســـتـــادت جـــمــال حـــق بـــرای عـــلــم آرایــی
گـروهـی خــویـش گـم کـرده، بــه سـاقـی امـر قـم کـرده	شـکـمها همچـو خـم کـرده، قـدحـها سـر بـه دم کـرده
ز بـــاده ســـاغـــر فـــانــی حـــذر کـــن، ورنــه درمــانــی	وگـرچــه صــد چــو خــاقـانـی، بــه تــیـغ قـهـر یـزدانـی
ز قـــیــرســـتـــان ظـــلـــمـــانــی، ایــا ای نـــور ربـــانــی	کـه از حـضـرت تـو بــرهـانـی، مـگـر مـا را تـو بـرهـانـی
ایـــا ســـاقـــی عـــزم تـــو، بـــدان تـــوقـــیــع جـــزم تـــو	نـشــان مــا را بــه بــزم تــو، کــه آنــجــا دور گــردانـی
نـه مـاهـی و تــو آبــی؟ نـه مـن شـیـرم تــو مـهـتــابــی؟	نه من مـسـکـین تـو وهابـی؟ نه من اینم؟ نه تـو آنی؟
نه من ظـلـمت؟ نه تـو نوری؟ نه من ماتـم؟ نه تـو سـوری	نه من ویران تـو معموری؟ نه من جسمم؟ نه تـو جانی
قــدحــهــا را پـــیــاپــی کــن، بـــراق غــصــهــا پــی کــن	خــردهـا را تــو لـاشـی کـن، ز ســاغـرهـای روحــانـی
بـــیــارا بـــزم دولــت را، کــه بـــر مــالــیــم ســبـــلــت را	نـواز، آن چــنـگ عـشـرت را بــه نـغـمـتــهـای الـحـانـی
در آن مـجـلـس کـه خـوبــانـنـد، ز شـادی پــای کـوبــانـنـد	ز بـیخـویشـی نمـی داننـد، کـه اول چـیسـت، یا ثـانی
زهی سودای بـی خـویشی، که هیچ از خویش نندیشی	که پـس گشتی تـو یا پـیشی، که خشتـک یا گریبـانی
ز بــیـخـویـشـی از آن سـوتـر، هـمـی تـابــد یـکـی گـوهـر	یـکـی مـه روی سـیـمـیـن بـر، مـر او را فـر سـلـطـانـی
دو صـد مفـتـی در آن عـقلش، همی غـلطـد در آن نقلش	ز بـسـتـان یکـی بـقـلـش، زهی بـسـتـان و بـسـتـانـی
هـمـی بـینـد یـکـایک را، چـنـان هـمـچـون یـقـین شـک را	زده از خــشــم آهـک را، بــه چــشــم گــوهـر کــانــی
حـــلـــالـــش بـــاد نــازیــدن، زهــی دیــد و زهــی دیــدن	نتـان از خـویش بـبـریدن، و او خـویش اسـت می دانی
کـیـسـت آن شـاه شـمـس الـدیـن، ز تــبــریـز نـکـو آیـیـن	زهی هم شـاه و هم شـاهین، درین تـصـویر انـسـانی