ای دل از ایـن خــیـال سـازی چــنـدبــه خــیــالــی خــیــال بـــازی چــنــداز ســــر ایـــن خــــیــــال درگــــذرمدور بـــه ز ایــن خـــیــالـــهــا …
ای دل از ایـن خــیـال سـازی چــنـد | بــه خــیــالــی خــیــال بـــازی چــنــد |
از ســــر ایـــن خــــیــــال درگــــذرم | دور بـــه ز ایــن خـــیــالـــهــا نــظـــرم |
آنـچـه مـقـصـود شـد در ایـن پــرگـار | چــار فـصـل اسـت بــه ز فـصـل بــهـار |
اولـــیــن فـــصـــل آفـــریــن خـــدای | کـافـرینش بـه فـضـل اوسـت بـه پـای |
وانــدگــر فــصــل خــطــبــه نــبــوی | کـیـن کــهـن ســکـه زو گـرفــت نـوی |
فـصــل دیـگـر دعــای شــاه جــهـان | کـــــان دعـــــا در بـــــرآورد ز دهــــان |
فــصــل آخـــر نــصــیــحـــت آمــوزی | پـــادشــه را بـــه فــتـــح و فــیــروزی |
پـادشـاهی کـه ملـک هفـت اقـلـیم | دخــل دولــت بــدو کــنــد تــســلــیـم |
حـجـت مملـکـت بـه قـول و بـه قـهر | آیـــتـــی در خـــدا یـــگـــانـــی دهـــر |
خـسـرو تــاج بــخـش تـخـت نـشـان | بــر سـر تــاج و تــخــت گـنـج فـشـان |
عــمــده مـمـلــکــت عــلــاء الــدیـن | حـــافـــظ و نــاصـــر زمـــان و زمـــیــن |
نـــــام او رتـــــبـــــت عـــــلـــــا دارد | گـــر گــــذشــــت از فــــلـــک روا دارد |
فـلـک بـی عـلـا چـه بــاشـد پـسـت | در عـلـا بــی فـلـک بــلـنـدی هـسـت |
شــاه کــرپ ارســلـان کـشــور گـیـر | بــه ز آلـپ ارسـلـان بــه تـاج و سـریـر |
مـهـدیی کـافـتـاب ایـن مـهـد اسـت | دولـتــش خـتــم آخـریـن عـهـد اسـت |
رسـتـمی کـز فـلـک سـواری رخـش | هم بـزرگ است و هم بـزرگی بـخش |
هـمـســر آســمـان و هـم کــف ابــر | هم بـه تـن شـیر و هم بـه نـام هـژبـر |
قـفـل هـسـتــی چـو در کـلـیـد آمـد | عـــالـــم از جـــوهـــری پـــدیــد آمـــد |
اوست آن عالمی که از کف خـویش | هـــردم آرد هـــزار جـــوهـــر بـــیـــش |
صــحــف گــردون ز شــرح او ورقــی | عـــرق دریـــا ز فـــیـــض او عـــرقـــی |
بــحــر و بــر هــردو زیـر فــرمــانــش | بـــری و بـــحـــری آفــریــن خــوانــش |
ســربــلـنـدی چــنـان بــلـنـد سـریـر | کـز بــلـنـدیـش خــرد گـشـت ضـمـیـر |
در بــزرگــی بـــرابــر مــلــک اســت | وز بـــلــنــدی بـــرادر فـــلــک اســـت |
بـــر تـــن دشـــمــنــان بـــرقـــع دوز | بــرق شـمـشـیـر اوسـت بـرقـع سـوز |
نــســـل اقـــســـنــقـــری مؤیــد ازو | اب وجـــد بــــا کـــمـــال ابــــجـــد ازو |
فــتــح بــر خــاک پــای او زده فــرق | فــتــنــه در آب تــیــغ او شــده غــرق |
آب او آتــــش از اثــــیـــر انـــگــــیـــز | خـــاک او بــــاد را عـــبــــیـــر آمـــیـــز |
در نــبـــردش کــه شــیــر خــارد دم | اسب دشمن به سر شود نه به سم |
در صــبــوحــش کــه خــون رز ریــزد | زاب یــخ بـــســتـــه آتـــش انــگــیــزد |
حـربــه را چـون بــه حـرب تـیـز کـنـد | روز را روز رســــتــــخــــیــــز کــــنــــد |
چـــون در کــان جـــود بـــگــشــایــد | گــنـج بــخــشــد گــنــاه بــخــشــایـد |
شـه چـو دریاسـت بـی دروغ و دریغ | جــزر و مــدش بــه تــازیــانــه و تــیـغ |
هــرچــه آرد بـــه زخــم تـــیــغ فــراز | بـــه ســر تــازیــانــه بـــخــشــد بـــاز |
مـشــتــری وار بــر ســپــهـر بــلـنـد | گـور کـیـوان کـنـد بــه ســم ســمـنـد |
گــر نــدیــدی بـــر اژدهــا شـــیــری | وافــتــابــی کـشــیـده شــمـشــیـری |
شـاه را بـین که در مصـاف و شـکـار | اژدهــا صــورتــســت و شــیــر ســوار |
نــاچـــخـــش زیــر اژدهــای عـــلــم | اژدهـــا را چــــو مـــار کـــرده قــــلـــم |
تـنـگـی مـطـرحـش بـه تـیر دو شـاخ | کــرده بـــر شــیــر شــرزه گــور فــراخ |
نوک تـیرش بـه هر کجـا که بـتـافـت | گه جـگـر دوخـت گناه موی شـکـافـت |
بــازی خــرس بــرده از شــمـشــیـر | خــرس بـــازی در آوریــده بــه شــیــر |
شــیـرگــیـری ولــیـک نـز مـســتــی | شــیــرگــیــری بـــه اژدهــا دســتــی |
گــرگ درنــده را بــه کــوه ســهـنــد | دسـت و پـائی بـه یک دو شـاخ افکند |
شـه چـو از گـرگ دسـت و پـا بــرده | شــیــر بــا او بــه دســت و پــا مــرده |
تـیرش از دسـت گـرگ و پـای پـلنگ | بـــرســم گــور کــرده صــحــرا تــنــگ |
صــیـدگـاهـش ز خــون دریـا جــوش | گــاه گــرگـیـنـه گــه پــلـنـگـی پــوش |
بـــر گــرازی کــه تـــیــغ رانــد تـــیــز | گـــیـــرد از زخــــم او گــــراز گــــریـــز |
چـــون بـــه چـــرم کــمــان درآرد زور | چــــرم را بــــر گــــوزن ســــازد گـــور |
کــنــد ارپــای در نـهـد بــه مــصــاف | سـنگ را چـون عـقـیق زهره شـکـاف |
آن نــمــایــد بـــه تـــیــغ زهــرانــدود | کـــاســـمـــان از زمـــیـــن بـــرآرد دود |
اوســت در بــزم ورزم یــافــتــه نــام | جان ده و جان ستان بـه تیغ و به جام |
خــــاک تــــیـــره ز روشــــنــــائی او | چـــشـــم روشـــن بـــه آشــنــائی او |
نـاف خـلـقـش چــو کـلـک رسـامـان | مـشــک در جــیـب و لــعــل در دامـان |
گشته از مشک و لعل او همه جای | مـمـلـکـت عـقـد بـنـد و غـالـیه سـای |
از قــــبــــای چــــنـــو کــــلـــه داری | ز آســـمــان تـــا زمــیــن کـــلــه واری |
وز کــمــان چــنــو جـــهــان گــیــری | چــرخ نـه قـبــضــه کـمـتــریـن تــیـری |
زان بـزرگی کـه در سـگالش اوسـت | چــار گــوهـر چــهـار بــالــش اوســت |
دشـمـنـش چــون درخـت بــیـخ زده | بـــــر در او بـــــه چــــار مــــیــــخ زده |
ز آفــتــاب جــلــال اوســت چــو مـاه | روی مـا ســرخ و روی خــصـم ســیـاه |
چــه عــجــب کـافـتــاب زریـن نـعــل | کــوه را ســـنــگ داد و کــانــرا لــعــل |
گــوهــر کــان حــرم دریــده اوســت | کـــان گــوهــر درم خـــریــده اوســـت |
داد جــرعــش بــه کـوه و دریـا قـوت | نـــام ایـــن در نـــشـــان آن یـــاقـــوت |
پـــاس دار دو حـــکــم در دو ســرای | ضـابــط حــکـم خـلـق و حـکـم خـدای |
مــی پــذیــرد ز فــیـض یـزدان ســاز | مــی رســانــد بــه بــنــدگــانـش بــاز |
چــون جــهــان زو گــرفــت پــیـروزی | فـــرخـــی بــــادش از جـــهـــان روزی |
همه روزش خـجـسـتـه بـاد بـه فـال | پــــادشــــاهـــیـــش را مـــبــــاد زوال |
نـظــم اولــاد او بــه ســعــد نــجــوم | در بــــدر بــــاد تـــا ابـــد مـــنـــظـــوم |
از فــروغ دو صـــبـــح زیــبـــا چـــهــر | بـــاد روشــن چــو آفــتــاب ســپـــهــر |
دو مـــلـــک زاده بـــلـــنـــد ســـریــر | ایـن جــهـان جــوی و آن ولـایـت گــیـر |
این فـریدون صـفـت بـه دانـش ورای | وان بـه کـیـخـسـروی رکـیـب گـشـای |
نـقــش ایـن بــر طــراز افــســروگـاه | نـصــرت الـدیـن مـلـک مـحــمـد شــاه |
نـــام آن بــــر فــــلـــک ز راه رصــــد | گـشـتــه مـن بــعـدی اسـمـه احـمـد |
دایـم ایـن را ز نـصــرتــســت کــلـیـد | وان ز فــتــح فـلـک شــدســت پــدیـد |
نـصــرت ایـن را بــه تــربــیـت کــاری | فـــلـــک آنـــرا بـــه تـــقـــویـــت داری |
ایـن ز نـصـرت زده سـه پـایـه بــخـت | فــلــک آنــرا چـــهــار پـــایــه تـــخــت |
چــشــم شــه زیـر چــرخ مــیـنـائی | بـــاد روشـــن بـــدیــن دو بـــیــنــائی |
دور ملـکـش بـدین دو قـطـب جـلـال | مـنـتــظـم بــاد بــر جــنـوب و شـمـال |
دولـتــش صــیـد و صـیـد فـربــه بــاد | روزش از روز و شــــــب بــــــه بــــــاد |
بــاد مــحــجــوبــه نــقــاب شــبــش | نــور صــبـــح مــحــمــدی نــســبــش |
ایــن چــو آبــادی چــرخ بــاد بــجــود | وان شـــده خـــتـــم امــهــات وجـــود |
نــام ایــن خـــضــر جـــاودانــی بـــاد | حــــکــــم آن آب زنـــدگـــانـــی بــــاد |
در حـــفـــاظ خـــط ســـلــیــمــانــی | عـــرش بـــلــقـــیــس بـــاد نــورانــی |
سـایه شـه که هسـت چـشـمه نور | زان گــل و گــلــســتـــان مــبـــادا دور |
ازلــی شــد جـــهــان پـــنــاهــی او | ابـــــدی بـــــاد پـــــادشـــــاهــــی او |
*** | |
ای کـمـر بــسـتــه کـلـاه تــو بــخـت | زنـده دار جـهـان بــه تـاج و بــه تـخـت |
شب بـه پـاس تـو هندویسـت سیاه | بــسـتــه بــر گـرد خـود جـلـاجـل مـاه |
صــبــح مــفــرد رو حــمــایــل کــش | در رکــابـــت نــفـــس بـــرآرد خـــوش |
شـام دیلـم گـلـه کـه چـاکـر تـسـت | مــشــکــبـــو از کــیــائی در تـــســت |
روز رومـی چــو شــب شـود زنـگـی | گــر بــرونــش کــنـی ز ســرهـنـگــی |
در هـمـه ســفــره کــاســمــان دارد | اجــــری مـــمـــلـــکـــت دو نـــان دارد |
کـمـتــر اجـری خـور تــرا بــه قـیـاس | قوت هفت اخـتـر اسـت جـرعـه کاس |
خــــاتـــــم نــــصــــرت الــــهــــی را | خــتــم بـــر تــســت پــادشــاهــی را |
آســمـان کــافــتــاب ازو اثــریـســت | بــر مـیـان تـو کـمـتــریـن کـمـریـسـت |
مه که از چـرخ تـخـت زر کرده اسـت | بـا سـریر تـو سـر بـه سر کرده اسـت |
آب بـــاران کــه اصــل پــاکــی شــد | بـا تـو چـون چـشـم شور خـاکی شـد |
لــعــل بــا تــیــغ تــو خــزف رنــگــی | کـوه بــا حــلـم تــو سـبــک سـنـگـی |
پـادشـاهـان کـه در جـهان هسـتـنـد | هـر یک ابـری بـه دسـت بـر بـسـتـنـد |
جـز یک ابـر تـو کـابـر نـیـسـانـیسـت | آن دیـگــر ابــرهـا زمــســتــانـیـســت |
خـوان نهند آنگهی که خـون بـخورند | نـان دهـنـد آنـگـهـی کـه جـان بـبـرنـد |
تــو بــر آن کـس کـه ســایـه انـدازی | دیــــر خـــــوانــــی و زود بـــــنــــوازی |
قـــدر اهــل هــنــر کـــســـی دانــد | کــه هـنـر نـامـه هـا بــســی خــوانـد |
آنــکــه عــیـب از هـنــر نــدانــد بــاز | زو هــنــرمــنــد کـــی پـــذیــرد ســـاز |
مـلـک را ز آفـریـنـشـت شـرفـســت | وآفـریـن نـامـه ای بــه هـر طـرفـسـت |
در یــــزک داری ولـــــایـــــت جـــــود | دولـــت تـــســـت پــــاســـدار وجـــود |
رونـقــی کــز تــو دیـد دولــت و دیـن | بــــاغ نــــادیـــده ز ابــــر فــــروردیـــن |
گـــر کـــیــان را بـــه طـــالـــع فـــرخ | هـــفـــت خـــوان بـــود بـــا دوازده رخ |
آســمــان بـــا بــروج او بــه درســت | هــفــت خـــوان و دوازده رخ تـــســت |
هـمـه عــالـم تــنـســت و ایـران دل | نـیـسـت گـویـنـده زین قـیـاس خـجـل |
چــونـکــه ایـران دل زمــیـن بــاشــد | دل ز تــن بــه بــود یــقــیــن بـــاشــد |
زان ولــایــت کــه مــهــتـــران دارنــد | بـــهــتــریــن جــای بـــهــتــران دارنــد |
دل تـوئی وین مثـل حـکـایت تـسـت | کــه دل مـمـلــکــت ولــایـت تــســت |
ای بـه خـضـر و سـکـندری مـشـهور | مـمـلـکـت را ز عــلـم و عــدل تــو نـور |
ز آهنـی گـر سـکـنـدر آینـه سـاخـت | خـضـر اگـر سـوی آب حـیـوان تــاخـت |
گــوهــر آیــنــه اســت ســیـنــه تــو | آب حــــیـــوان در آبــــگـــیـــنـــه تــــو |
هـر ولـایـت کـه چــون تــو شـه دارد | ایــــزد از هــــر بــــدش نــــگــــه دارد |
زان ســعــادت کـه در ســرت دانـنـد | مـقــبــل هـفــت کــشــورت خــوانـنـد |
پــنـجــمــیـن کــشــور از تــو آبــادان | وز تــو شــش کـشــور دیـگـر شــادان |
هــمــه مــرزی ز مــهــربـــانــی تـــو | بــــه تـــمـــنـــای مـــرزبــــانـــی تـــو |
چـــار شــه داشــتـــنــد چــار طــراز | پـنـجـمـین شـان تـوئی بـه عـمـر دراز |
داشـت اسـکـنـدر ارسـطـاطـالـیـس | کـز وی آمـوخــت عـلـمـهـای نـفـیـس |
بــزم نــوشــیـروان ســپــهــری بــود | کــز جــهــانــش بــزرگــمــهــری بــود |
بــــود پـــرویـــز را چـــه بــــاربــــدی | کـــه نـــوا صـــد نـــه صـــدهــزار زدی |
وان مـلـک را کـه بــد مـلـکـشـه نـام | بــود دیـن پــروری چـو خـواجـه نـظـام |
تــو کـز ایـشـان بــه افـســری داری | چــون نــظــامــی ســخــنــوری داری |
ای نــظــامــی بـــلــنــد نــام از تـــو | یـــافــــتــــه کـــار او نـــظــــام از تــــو |
خـــســـروان دیــگـــر زکـــان گـــزاف | مـی زنـنـد از خـزیـنـه بــخـشـی لـاف |
دانــه در خــاک شــور مــی ریــزنــد | سـرمـه در چــشـم کـور مـی بــیـزنـد |
در گــل شـــوره دانــه افـــشـــانــی | بـــر نــیــارد مــگـــر پـــشـــیــمــانــی |
در زمــیـنـی درخــت بــایـد کــشــت | کــاورد مـیـوه ای چــو بــاغ بــهـشــت |
بــاده چــون خــاک را دهـد ســاقـی | نــام دهــقـــان کــجـــا بـــود بـــاقــی |
جـز تـو کز داد و دانشت حـرمیسـت | کیست کو را بـه جـای خود کرمیست |
من کـه الحـق شـناخـتـم بـه قـیاس | کــاهـل فــرهـنــگ را تــو داری پــاس |
نـــخـــری زرق کـــیــمـــیـــاســـازان | نــــپــــذیـــری فــــریــــب طــــنــــازان |
نـــقـــش ایــن کـــارنـــامـــه ابـــدی | در تــو بــســتــم بــه طــالــع رصــدی |
مـقـبــل آن کـس کـه دخــل دانـه او | بــــر چـــنـــیـــن آورد بـــه خـــانـــه او |
کــابـــد الــدهــر تــا بــود بـــر جــای | بــاشـد از نـام او صـحــیـفـه گـشــای |
نـه چــنـان کـز پــس قــرانـی چــنـد | قــلـمـش درکــشــد ســپــهـر بــلـنـد |
چـونـکـه پـخـتـم بـه دور هفـت هـزار | دیـگ پـخـتـی چـنـین بـه هـفـت افـزار |
نوشـش از بـهر جـان فروزی تـسـت | نـوش بــادت بــخـور کـه روزی تـسـت |
چـاشـنـی گـیـریـش بـه جـان کـردم | وانـگـهـی بــر تــو جــانـفـشـان کـردم |
ای فـلـکـهـا بــه خـویـش تــو بــلـنـد | هـم فــلــک زاد و هـم فــلـک پــیـونـد |
بــر فـلـک چـون پـرم کـه مـن زمـیـم | کــی رســم در فــرشــتــه کــادمـیـم |
خـواسـتـم تـا بـه نـیـشـکـر قـلـمـی | ســـبـــزه رویــانـــم از ســـواد زمـــی |
از شــکــر تــوشــه هـای راه کــنــم | تـــا شـــکــر ریــز بـــزم شـــاه کــنــم |
گــز نــیــم مــحـــرم شـــکــر ریــزی | پــاس دار شــهـم بــه شــب خــیـزی |
آفــتــابـــســت شــاه عــالــمــتــاب | دیـــده مـــن شــــده بــــرابــــرش آب |
آفـــــتـــــاب ار تـــــوان بـــــر آب زدن | آب نــــتـــــوان بـــــر آفـــــتـــــاب زدن |
چـشـم بـا چـشـمه گـر نمی سـازد | بـــا خـــیــالــش خـــیــال مــی بـــازد |
چـیسـت کان نیست در خـزینه شاه | بــه جــز ایـن نــقــد نـو رســیـده ز راه |
دسـتـگـاهیش ده بـه سـم سـمـنـد | تــا شــود پــایـگــاهـش از تــو بــلــنـد |
کـشـتـه کـوه کـابـر سـاقـی اوسـت | خــــوردن آب چــــه نــــدارد دوســــت |
مـن کــه مــحــتــاج آب آن دســتــم | از دگـــر آبـــهـــا دهـــان بــــســـتـــم |
نـقــص در بــاشــد اربــهـا کــنـمـش | هـم بـه تـسـلـیم شـه رهـا کـنـمـش |
گــر نــیـوشــی چــو زهــره راه نــوم | کـنـی انـگـشــت کـش چــو مـاه نـوم |
ورنه بـینی که نقش بـس خـردست | بـاد ازین گـونـه گـل بـسـی بـردسـت |
عــمــر بـــادت کــه داد و دیــن داری | آن دهــــادت خــــدا کــــه ایـــن داری |
هـرچـه نـیک اوفـتـد ز دولـت تـسـت | عــهـد آن چــیـز بــاد بــر تــو درســت |
وآنــچــه دور افــتــد از عــنــایـت تــو | دور بـــــاد از تـــــو و ولــــایــــت تـــــو |
بـــاد تــا بــر ســپــهــر تــابـــد هــور | دوسـتــت دوسـتـکـام و دشـمـن کـور |
دشـمـنـانـت چـنـان کـه بـا دل تـنگ | سـنگ بـر سـر زننـد و سـر بـر سـنگ |
بـیـشـیـت هـسـت بـیش دانـی بـاد | وز هــمــه بـــیــش زنــدگــانــی بـــاد |
از حــــد دولـــت تــــو دســــت زوال | دور و مــهــجــور بــاد در هـمــه حــال |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج