ای بــســا تــیـز طــبــع کـاهـل کـوشکـه شـد از کـاهـلـی سـفـال فـروشوای بــســا کــور دل کــه از تــعــلـیـمگشـت قـاضـی القضـات هفـت اقلیمنـیـم خــور…
ای بــســا تــیـز طــبــع کـاهـل کـوش | کـه شـد از کـاهـلـی سـفـال فـروش |
وای بــســا کــور دل کــه از تــعــلـیـم | گشـت قـاضـی القضـات هفـت اقلیم |
نـیـم خــورد ســگــان صــیـد ســگــال | جـز بـه تـعـلـیم عـلـم نیسـت حـلـال |
سگ به دانش چو راست رشته شود | آدمــی شــایــد ار فــرشــتــه شــود |
خـویـشـتـن را چـو خـضـر بــازشـنـاس | تــا خـوری آب زنـدگـانـی بــه قـیـاس |
آب حـــیــوان نــه آب حـــیــوانــســـت | جـان بـا عـقـل و عـقـل بـا جـانـسـت |
جــان چــراغـســت و عــقـل روغـن او | عـقـل جــانـســت و جــان مـا تــن او |
عـقـل بــا جــان عـطـیـه احــدیـســت | جــان بــا عــقــل زنــده ابــدیــســت |
حــاصــل ایــن دو جــز یــکــی نــبـــود | کـان دو داری در ایـن شــکـی نـبــود |
تــا از یـن دو بــه آن یــکــی نــرســی | هـیچـکـس را مـگـو کـه هیچ کـسـی |
کــان یــکــی یــافــتـــی دو را کــم زن | پــــای بــــر تــــارک دو عــــالــــم زن |
از سـه بـگذر که محـملی نه قویسـت | از دو هـم در گـذر کـه آن ثـنـویـسـت |
ســر یـک رشــتــه گـیـر چــون مـردان | دو رهــا کــن ســه را یـکــی گــردان |
تـــا ز ثـــالــث ثــلــثــه جــان نــبـــری | گــوی وحــدت بــر آســمــان نــبــری |
زین دو چـون کم شدی فسـانه مگوی | چـون یـکـی یـافـتـی بـهـانـه مـجـوی |
تــا بــدیــن پــایـه دســتــرس بــاشــد | هــرچ ازیـن بــگــذرد هــوس بــاشــد |
تــا جــوانـی و تــنـدرســتــی هـسـت | آیـد اســبــاب هــر مــراد بــه دســت |
در سـهـی سـرو چـون شـکـسـت آید | مــومــیــائی کــجــا بــه دســت آیــد |
تــو کــه ســرســبـــزی جــهــان داری | ره کــــنـــون رو کـــه پــــای آن داری |
در ره دیــن چــونــی کــمــر بـــربــنــد | تــا سـرآمـد شـوی چـو سـرو بــلـنـد |
مـن کـه سـرسـبـزیم نـمـانـد چـو بـید | لـالـه زرد و بـنفـشـه گـشـت سـپـید |
بـــاز مـــانـــدم ز نـــا تـــنـــومـــنـــدی | از کـــلـــه داری و کـــمـــر بــــنـــدی |
خـــدمـــتــــی مـــردوار مـــی کـــردم | راســـتـــی را کــنــون نــه آن مــردم |
روزگــارم گــرفــت و بــســت چــنـیـن | عـــادت روزگــار هــســـت چـــنــیــن |
نــافــتــاده شــکــســتــه بــودم بـــال | چـون فـتــادم چــگـونـه بــاشـد حـال |
احـــمــدک را کـــه رخ نــمــونــه بـــود | آبـــلـــه بـــر دمـــد چـــگـــونــه بـــود |
گرچـه طـبـعم ز سـایه بـر خـطـرسـت | ســایـبــانــم شــمــایـل هـنــرســت |
ســایــه ای در جـــهــان نــدارد کــس | کـو بـره نیسـت پـیش و گرگ از پـس |
هــیـچــکــس نــنــگــرم ز مــن تأمــن | که نشد پیش دوست و پس دشمن |
چـون قـفـا دوسـتــنـد مـشـتــی خـام | روی خــود در کــه آورم بـــه ســلــام |
گـرچــه بــرنـائی از مـیـان بــرخـاسـت | چـه کنم حـرص همچـنان بـرجـاست |
تــا تــن ســالــخــورده پــیـر تــرســت | آز او آرزوپـــــــذیــــــر تـــــــرســــــت |
گــوئی ایــن ســـکــه نــقـــد مــا دارد | یـا هـمـه کــس خــود ایـن بــلــا دارد |
بـــــــازدار ای دوا کـــــــن دل مـــــــن | از زمـیـن بـوس هـر کـسـی گـل مـن |
تـــیــرگـــی چـــنـــد روشـــنـــائی ده | چــون شــکــســتــیـم مـومـیـائی ده |
آنــچــه زو خــاطــرم پــریـشــانـســت | بــکـن آسـان کـه بــر تـو آسـانـسـت |
گـــردنـــی دارم از رســـن رســــتــــه | مــکــنــم زیــر بــار خــس خــســتــه |
مـن کـه قـانـع شـدم بـه دانه خـویش | سرورم چـون صدف بـه خـانه خویش |
ســروری بـــه کــه یــار مــن بـــاشــد | سـرپــرسـتــی چـه کـار مـن بــاشـد |
شــیــر از آن پــایــه بــزرگــی یــافــت | که سـر از طوق سـرپـرسـتـی تـافت |
نـانی از خـوان خـود دهی بـه کـسـان | بـه که حـلوا خـوری ز خـوان خـسـان |
صـبــح چـون بــرکـشـیـد دشـنـه تــیـز | چــنـد خــسـبــی نـظـامـیـا بــرخــیـز |
کــان نـو کــن زرنــج خــویـش مــرنــج | بــاز کــن بــر جــهــانــیــان در گــنــج |
ای پــســر هـان و هـان تــرا گــفــتــم | کـه تـو بــیـدار شـو کـه مـن خـفـتــم |
چـــون گـــل بــــاغ ســـرمـــدی داری | مــــهـــر نـــام مــــحــــمــــدی داری |
چــون مـحــمـد شـدی ز مـســعـودی | بــانـک بــرزن بــه کـوس مـحــمـودی |
ســکـه بــر نـقــش نـیـکــنـامـی بــنـد | کـز بــلـنـدی رسـی بــه چـرخ بــلـنـد |
تــا مـن آنـجــا کـه شـهـر بــنـد شــوم | از بـــلــنــدیــت ســر بــلــنــد شــوم |
صــحــبــتــی جــوی کــز نـکــونـامــی | در تـــو آرد نــکـــو ســـرانــجـــامـــی |
هـمـنـشــیـنـی کـه نـافــه بــوی بــود | خــوبــتــر زانــکــه یــافــه گــوی بــود |
عیب یک همنشـسـت بـاشـد و بـس | کـافـکـنـد نـام زشــت بــر صــد کـس |
از در افــــتــــادن شــــکــــاری خــــام | صـــد دیــگــر در اوفـــتـــنــد بـــه دام |
زر فـــرو بــــردن یـــکـــی مـــحـــتـــاج | صـــد شـــکـــم را دریــد در ره حـــاج |
در چـنـیـن ره مـخـسـب چـون پــیـران | گـــرد کـــن دامــن از زبـــون گــیــران |
تـــا بـــدیــن کـــاخ بـــاژگـــونــه نـــورد | نـفــریـبــی چــو زن کــه مــردی مـرد |
رقـص مـرکـب مـبـیـن کـه رهـوارسـت | راه بــیـن تــا چــگـونـه دشــوارســت |
گـر بــر ایـن ره پــری چـو بــاز سـپـیـد | دیــده بــر راه دار چــون خــورشــیــد |
خـاصـه کـایـن راه راه نـخـچــیـر اسـت | آسـمـان بــا کـمـان و بــا تــیـر اسـت |
آهـنـت گـرچــه آهـنـیـســت نـفــیـس | راه سـنگـسـت و سـنگ مغـناطـیس |
بـــار چــنــدان بــر ایــن ســتــور آویــز | کــه نــمــانــد بــر ایــن گــریـوه تــیــز |
چــون رســد تــنـگـیئی ز دور دو رنـگ | راه بــــر دل فــــراخ دار نـــه تــــنـــگ |
بــس گـره کـو کـلـیـد پــنـهـانـیـســت | پـس درشـتـی که دروی آسـانیسـت |
ای بـــســا خــواب کــو بــود دلــگــیــر | واصـل آن دل خـوشـیسـت در تـعبـیر |
گـرچــه پــیـکـان غـم جــگـر دوزســت | درع صــبـــر از بـــرای ایــن روزســـت |
عــهـد خــود بــا خــدای مـحــکــم دار | دل ز دیــگــر عــلــاقــه بــی غــم دار |
چـون تــو عـهـد خـدای نـشـکـسـتـی | عـهـده بـر مـن کـز ایـن و آن رسـتـی |
گـــوهــر نـــیــک را ز عـــقـــد مـــریــز | وآنـکــه بــد گـوهـرســت ازو بــگــریـز |
بــدگــهــر بـــا کــســی وفــا نــکــنــد | اصــل بــد در خــطــا خــطــا نــکــنــد |
اصـل بــد بــا تـو چـون شـود مـعـطـی | آن نـخــوانـدی کـه اصــل لـایـخــطـی |
کــژدم از راه آنــکــه بـــدگــهــرســـت | ماندنش عیب و کشـتـنش هنرسـت |
هـــنـــرآمـــوز کــــز هـــنـــرمــــنـــدی | در گــشــائی کــنـی نــه در بــنــدی |
هــرکــه ز آمــوخـــتـــن نــدارد نــنــگ | در بـــرآرد ز آب و لـــعـــل از ســـنــگ |
وانــکـــه دانــش نــبـــاشـــدش روزی | نـــــنـــــگ دارد ز دانـــــش آمـــــوزی |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج