عـــابـــدی از قـــوم اســـرائیـــلـــیـــاندر عـــبــــادت بـــود روزان و شـــبـــانروی از لــذات جـــســـمــی تـــافــتـــهلـــذت جـــان در عـــبـــ…
| عـــابـــدی از قـــوم اســـرائیـــلـــیـــان | در عـــبــــادت بـــود روزان و شـــبـــان |
| روی از لــذات جـــســـمــی تـــافــتـــه | لـــذت جـــان در عـــبـــادت یــافـــتـــه |
| قــطــعــه ای از ارض بــود او را مـکــان | کـز ســرای خــلـد مـی دادی نـشــان |
| صــیـت عــابــد رفــت تــا چــرخ کـبــود | بـس کـه بـودی در رکـوع و در سـجـود |
| قــدســیـی از حــال او شــد بــاخــبــر | کــــرد انــــدر لــــوح اجــــر او نـــظــــر |
| دیـد اجـری بـس حـقـیـر و بـس قـلـیـل | ســر او را خــواســت از رب جـــلــیــل |
| وحـــی آمــد کـــز بـــرای امـــتـــحـــان | وقــتـــی از اوقــات بـــا وی بـــگــذران |
| پــس مـمـثـل گـشـت پــیـش او مـلـک | تــا کـنـد ظـاهـر، عـیـارش بــر مـحــک |
| گفت عابـد: کیستـی، احوال چـیست؟ | زانکـه بـا ناجـنس، نتـوان کـرد زیسـت |
| گـفـت: مـردی، از عـلـایـق رسـتــه ای | چون تـو، دل بـر قید طاعت بـسته ای |
| حـسـن حـالـت دیـدم و حـسـن مـکـان | آمـدم تــا بــا تــو بــاشــم، یـک زمــان |
| گفت عابـد: آری این منزل خوش است | لیک بـا وی، عیب زشـتـی نیز هسـت |
| عـیـب آن بــاشــد کـه آن زیـبــا عــلـف | خـودبـخـود، صـد حـیف می گردد تـلف |
| از بــــرای رب مــــا نـــبــــود حــــمــــار | ایـن عــلـفـهـا تــا چــرد فــصــل بــهـار |
| گفت قدسی: چونکه بشنید این مقال | نیسـت ربـت را خـری، ای بـی کـمـال |
| بــود مــقــصــود مـلــک، از ایـن کــلــام | نـفــی خــر انـدر خــصــوص آن مـقــام |
| عـابـد این فـهمـید، یعـنـی نیسـت خـر | نــه در ایــنــجـــا و نــه در جــای دگــر |
| گـفـت: حـاشـا! ایـن سـخـن دیوانـگـان | ایـن چـنـیـن بــی ربــط آمـد بــر زبــان |
| پـیش هر سـبـزه، خـری می داشـتـی | خـوش بــود تــا در چـرا بــگـمـاشـتـی |
| گـر نـبــودی خــر کــه ایـنـهـا را چــریـد | ایـن عــلــفــهــا را چــرا مــی آفــریـد؟ |
| گفت قدسی: هست خـر، نی خلق را | حـــق مــنــزه از صـــفـــات خـــلــق را |
| پـس ملـک، هردم صـد اسـتـغـفـار بـرد | گـرچـه وی را ناقـص و جـاهل شـمـرد |
| بــــا وجــــود نـــفــــی اقــــرار وجــــود | چـون عـلـفـخـوارش تـصـور کـرده بــود |
| بـی تـجـارب، از کـیـا را عـلـم نـیـسـت | کـز عـلـف حـیـوان تـوانـد کـرد زیـسـت |
| هـان، تأمـل کـن در ایـن نـقـل شـریـف | کـه در آن پــنـهـان بــود ســر لـطــیـف |
| عـــابـــد اول در مــیــان خـــلـــق بـــود | کــســب آداب و عــبــادت مـی نـمـود |
| ورنـه، چـون دانـد عـبــادت چـون کـنـد؟ | بـر چـه مـلـت طـاعـت بـی چـون کـند |
| در اوان خـــلــطــه را خـــلــق جـــهــان | دیــده بــود او، آنــچــه دیــده دیـگــران |
| بـــعــد از آن کــرد او تــجــرد اخــتــیــار | چـون نـدیـده بـه ز طـاعـت، هـیـچ کـار |
| بــود عــقـلـش فــاســد و نـاقـص ولـی | نـه فــســاد ظــاهـر و نـقــص جــلــی |
| مـرد عـابــد، دیـده بــد خــر را بــســی | هـر یـکـی را لـیـک در دســت کـسـی |
| گفـت: اینها خـود همه، از مردم اسـت | هر یک از سعی خـود آورده بـه دست |
| مـالـک ملـک آمـده هر کـس بـه عـقـل | در تـمسک، دسـت ما را نیست دخـل |
| چـون شـد اینها جـمـلـه مـلـک دیگـری | پــس نـبــاشـد، حــضـرت رب را خـری |
| او نــدانـســتــه کــه کــل از حــق بــود | جــمـلـه را حــق مـالـک مـطـلـق بــود |
| هر کـه را مـلـکـیسـت، از ابـناء اوسـت | هر که را مالیسـت، از اعـطـاء اوسـت |
| نزع و ایتـایش بـه وفـق حـکمت اسـت | هر کـه را گـه عـزت و گـه ذلـت اسـت |
| هـر کـجــا بــاشـد وجــود خــر بــه کـار | مــی کــنــد ایــجــاد، از یـک تــا هــزار |
| هـرچـه خـواهـد مـی کـنـد، پـیدا بـکـن | بــی عــلــاج و آلـت حــرف و ســخــن |
| عـقـل عـابــد را چـو ایـن عـرفـان نـبـود | بـا مـلـک کـرد آنچـنان گـفـت و شـنود |
| هان! مخـند ای نفس بـر عابـد ز جـهل | هان، مدان رستـن ز نقص عقل سهل |
| در کـمـیـن خــود نـشـیـنـی، گـر دمـی | خـویش را بـینـی کـم از عـابـد هـمـی |
| گـــر تـــو ایــن امــوال دانــی مـــال رب | بـهر چـه در غصب داری، روز و شـب؟ |
| گـر بـود در عـقـد قـلـبـت آنـکـه نیسـت | مال، جز مال خدا، پس ظلم چیست؟ |
| آنــچـــه داری مــال حـــق دانــی اگـــر | پـس بـه چـشـم عـاریـت، در وی نـگـر |
| زان بـه هر وجـهی که خواهی نفع گیر | داده بـــهــر انــتـــفــاع، او را مــعـــیــر |
| لـیک نـه وجـهی کـه مـالـک نـهی کـرد | تـــا شــوی از خــجــلــت آن، روی زرد |
| گــــر نــــکـــــردی ایــــن لــــوازم را ادا | دعــوی مــلــزوم کــردن، دان خـــطـــا |
| عـابـد اندر عـقـل، گرچـه بـود سـسـت | بــود اخــلـاص و عـبــاداتــش درســت |
| کــان مـلــک، تــا آن زمــان آمـد پــدیـد | عـــلــت نــقــصـــان اجـــر وی بـــدیــد |
| تـــا کــه آخـــر، در خــلــال گــفــتـــگــو | کــرد اســتــنـبــاط ضــعــف عــقــل او |
| هـسـت در عـقـل تـو نـیز این اخـتـلـال | نفـی خـر کرد او ز حـق، تـو نفـی مال |
| در تــو آیـا هـســت اخــلـاص و عـمـل؟ | پس چه خندی بـر وی ای نفس دغل! |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج
