چــنـیـن گــفــت کــز گــردش روزگــارنــبـــیــنــم هــمــی جـــز غـــم کــارزاربـسـی گـشـتـه ام بـر فـراز و نشـیببــرویـم نــیــامــد ازیـنــســان نـ…
چــنـیـن گــفــت کــز گــردش روزگــار | نــبـــیــنــم هــمــی جـــز غـــم کــارزار |
بـسـی گـشـتـه ام بـر فـراز و نشـیب | بــرویـم نــیــامــد ازیـنــســان نــهــیـب |
کــنــون چــاره کــار ایـدر یـکــیـســت | اگـر چـه سـلـیـح و سـپـاه انـدکـیسـت |
بـسـازیم و امشـب شـبـیخـون کـنیم | زمـین را ازیـشـان چـو جـیـحـون کـنـیـم |
اگـــر کـــشـــتـــه آیـــیـــم در کـــارزار | نــکــوهــش نــیــابـــیــم از شــهــریــار |
نــگــویـنــد بــی نــام گــردی بــمــرد | مــگــر زیــر خــاکــم بــبـــایــد ســپــرد |
بــدیـن رام گـشـتـنـد یـکـسـر سـپـاه | هـرانـکــس کــه بــود انــدران رزمــگــاه |
چـو شـد روی گـیتـی چـو دریـای قـیر | نــه نــاهـیـد پــیـدا نــه بــهــرام و تــیـر |
بـیـامـد دمـان دیده بـان پـیش طـوس | دوان و شــده روی چـــون ســنــدروس |
چـنـیـن گـفـت کـای پـهـلـوان سـپــاه | از ایــران ســـپـــاه آمـــد از نــزد شـــاه |
ســپــهـبــد بــخــنـدیـد بــا مـهـتــران | کــــه ای نــــامــــداران و کــــنــــداوران |
چـو یـار آمـد اکـنـون نـسـازیـم جـنـگ | گـهـی بــا شــتــابــیـم و گـه بــا درنـگ |
بـــنــیــروی یــزدان گـــو پـــیــلـــتـــن | بـــیــاری بـــیــایــد بـــدیــن انــجـــمــن |
ازان دیـده بــان گـشــت روشـن روان | هــمـــه مـــژده دادنــد پـــیــر و جـــوان |
طـلـایـه فـرسـتــاد بــر دشـت جــنـگ | خــــروش آمـــد از کــــوه و آوای زنـــگ |
*** | |
چـو خـورشـید بـر چـرخ گنبـد کـشـید | شــب تــار شــد از جــهــان نــاپـــدیــد |
یـکـی انـجــمـن کـرد خــاقــان چــیـن | بـــدیــبـــا بـــیـــاراســـت روی زمـــیــن |
بـپـیران چـنـین گـفـت کـامـروز جـنـگ | بـــســـازیــم و روزی نـــبـــایــد درنـــگ |
یـکــی بــا ســرافــراز گــردنـکــشــان | خــنــیـده ســواران دشــمــن کــشــان |
بــبــیـنــیـم کــایـرانــیــان بــرچــیـنــد | بـــدیــن رزمــگــه انــدرون بـــا کــیــنــد |
چـنین گـفـت پـیران کـه خـاقـان چـین | خــردمــنــد شــاهــیـســت بــا آفــریـن |
بــران رفـت بــایـد کـه او را هـواســت | کـه رای تـو بــر مـا هـمـه پـادشـاسـت |
وزان پـــس بـــرآمــد ز پـــرده ســرای | خـــروشـــیـــدن کـــوس بـــا کـــرنـــای |
سنانهای رخـشان و جـوشان سـپـاه | شــده روی کـشــور ز لـشــکـر ســیـاه |
ز پــیــلــان نــهــادنــد بــر پــنــج زیـن | بــیــاراســت دیــگــر بــدیــبــای چــیـن |
زبـــرجــد نــشــانــده بــزیــن انــدرون | ز دیـــبـــای زربـــفـــت پـــیــروزه گـــون |
بـــزریــن رکــیــب و جــنــاغ پــلــنــگ | بــزریـن و سـیـمـیـن جــرســهـا و زنـگ |
ز افــســر ســر پــیــلــبــان پــرنــگــار | هـمـه پــاک بــا طــوق و بــا گــوشــوار |
هـوا شــد ز بــس پــرنـیـانـی درفـش | چـو بــازار چـیـن سـرخ و زرد و بـنـفـش |
سـپـاهـی بــرفـت انـدران دشـت رزم | کـزیـشـان هـمـی آرزو خــواســت بــزم |
زمـیـن شـد بــکـردار چــشـم خـروس | ز بــس رنـگ و آرایـش و پــیـل و کـوس |
بــرفـتــنـد شــاهـان لـشـکـر ز جــای | هـــوا پــــر شــــد از نـــالـــه کـــرنـــای |
چــو از دور طـوس ســپــهـبــد بــدیـد | ســپــاه آنــچ بــودش رده بــرکــشــیـد |
بـــبــســتــنــد گــردان ایــران مــیــان | بــــیـــاورد گـــیـــو اخــــتــــر کـــاویـــان |
از آوردگـــه تــــا ســــر تــــیـــغ کـــوه | ســپـــه بـــود از ایــران گــروهــا گــروه |
چـو کاموس و منشـور و خـاقان چـین | چــو بــیـورد و چــون شـنـگـل بــافـریـن |
نــظـــاره بـــکــوه هــمــاون شـــدنــد | نــه بــر آرزو پــیـش دشــمــن شــدنــد |
چــو از دور خــاقــان چــیـن بــنـگـریـد | خـــروش ســـواران ایـــران شـــنـــیـــد |
پـسـند آمـدش گـفـت کـاینـت سـپـاه | ســــوران رزم آور و کــــیـــنــــه خــــواه |
ســپــهـدار پــیـران دگـرگـونـه گـفــت | هـنــرهـای مــردان نــشــایـد نــهـفــت |
ســپــهـدار کـو چــاه پــوشــد بــخــار | بــــرو اســــپ تــــازد بــــروز شــــکـــار |
ازان بــه کــه بـــر خــیــره روز نــبـــرد | هــنــرهــای دشــکــن کــنــد زیـر گــرد |
نــدیــدم ســـواران و گــردنــکــشــان | بــگــردی و مــردانــگــی زیــن نــشــان |
بـپـیـران چـنـیـن گـفـت خـاقـان چـین | کـه اکـنون چـه سـازیم بـر دشـت کـین |
ورا گـفــت پــیـران کـز انـدک ســپــاه | نــگـــیــرنـــد یــاد انـــدریــن رزمـــگـــاه |
کــشــیــدی چــنــیـن رنــج و راه دراز | ســپــردی و دیــدی نــشــیــب و فــراز |
بــمـان تــا ســه روز انـدریـن رزمـگـاه | بــبــاشــیــم و آســوده گــردد ســپــاه |
سـپـه را کـنم زان سـپـس بـه دو نیم | ســرآمــد کــنــون روز پــیــکــار و بــیـم |
بـــتــازنــد شــبــگــیــر تــا نــیــمــروز | نـــبــــرده ســـواران گـــیـــتـــی فـــروز |
بــژوپــیـن و خـنـجــر بــتــیـر و کـمـان | هــمــی رزم جــویــنــد بـــا بــدگــمــان |
دگــــر نـــیـــمـــه روز دیـــگـــر گـــروه | بــکــوشــنــد تــا شــب بــرآیــد ز کــوه |
شــب تــیـره آســودگــان را بــجــنـگ | بــرم تــا بــریـشــان شــود کــار تــنــگ |
نــمــانــم کـــه آرام گــیــرنــد هــیــچ | ســواران مــن بــا ســپــاه و بــســیــچ |
بـدو گفـت کـاموس کـین رای نیسـت | بـدین مـولـش انـدر مـرا جـای نـیـسـت |
بـدین مـایه مـردم بـدین گـونـه جـنـگ | چـه بـایـد بـدیـن گـونـه چـنـدیـن درنـگ |
بــســازیـم یــکــبــار و جــنــگ آوریـم | بـــریــشـــان در و کـــوه تـــنــگ آوریــم |
بـــایــران گـــذاریــم ز ایــدر ســـپـــاه | نـمـانـیـم تــخــت و نـه تــاج و نـه شـاه |
بــر و بــومـشـان پــاک و یـران کـنـیـم | نـه جـنـگ یـلـان جـنـگ شـیـران کـنـیم |
زن و کــودک خـــرد و پـــیــر و جـــوان | نـه شــاه و کــنــارنــگ و نـه پــهـلــوان |
بــایـران نــمــانــم بــر و بــوم و جــای | نــه کــاخ و نــه ایــوان و نــه چــارپـــای |
بـبـد روز چـنـدین چـه بـایـد گـذاشـت | غــم و درد و تــیـمـار بــیـهـوده داشــت |
یـک امــشــب گــشــاده مــداریـد راه | کــه ایــشــان بــرانــنــد زیـن رزمــگــاه |
چــو بـــاد ســپــیــده دمــان بــردمــد | ســپــه جــمـلـه بــایـد کـه انـدر چــمـد |
تـلـی کـشـتـه بـیـنـی بــبــالـای کـوه | تـــــو فــــردا ز گــــردان ایــــران گــــروه |
بــدانـســان کـه ایـرانـیـان سـربــسـر | ازیـن پــی نــبــیـنــنــد جــز مــویـه گــر |
بـدو گفـت خـاقان جـزین رای نیسـت | بـگـیـتـی چـو تـو لـشـکـر آرای نـیسـت |
هـمـه نـامـدارن بــدیـن هـم ســخــن | کــه کــامـوس شــیـراوژن افــگـنـد بــن |
بــرفــتــنــد وز جــای بــرخــاســتــنـد | هـمـه شـب هـمـی لـشـکـر آراسـتـنـد |
*** | |
چــو خــورشــیـد بــر گــنــبــد لــاژورد | ســـــراپـــــرده ای زد ز دیــــبـــــای زرد |
خــروشــی بــلـنـد آمـد از دیـده گــاه | بـــگـــودرز کـــای پـــهــلــوان ســـپـــاه |
ســـپـــاه آمـــد و راه نـــزدیــک شـــد | ز گـــرد ســــپــــه روز تــــاریـــک شـــد |
بــجــنـبــیـد گـودرز از جــای خــویـش | بـــیــاورد پــویــنــده بـــالــای خــویــش |
ســوی گــرد تــاریــک بـــنــهــاد روی | هـمـی شــد خــلــیـده دل و راه جــوی |
بــیـامـد چــو نـزدیـک ایـشـان رسـیـد | درفــــش فــــریــــبــــرز کــــاوس دیـــد |
کـه او بــد بــایـران ســپــه پــیـش رو | پــســنــدیــده و خــویــش ســالــار نــو |
پـــیــاده شــد از اســپ گــودرز پــیــر | هـمــان لــشــکــر افــروز دانـش پــذیـر |
گــرفـــتـــنــد مــر یــکــدگــر را کــنــار | خـــروشـــی بـــرآمـــد ز هـــر دو بـــزار |
فــریـبــرز گـفــت ای ســپــهـدار پــیـر | هـمــیـشــه بــجــنـگ انـدری نــاگــزیـر |
ز کــیــن ســـیــاوش تـــو داری زیــان | دریـــــغـــــا ســــــواران گـــــودرزیـــــان |
ازیــشــان تــرا مــزد بـــســیــار بـــاد | سـر بــخــت دشـمـن نـگـونـســار بــاد |
سـپـاس از خـداونـد خـورشـید و مـاه | کـــه دیــدم تـــرا زنــده بـــر جـــایــگــاه |
ازیــشـــان بـــبـــاریــد گـــودرز خـــون | کـه بــودنـد کــشــتــه بــخــاک انـدرون |
بــدو گـفـت بــنـگـر کـه از بــخـت بــد | هـمـی بــر سـرم هـر زمـان بــد رســد |
دریـن جــنـگ پــور و نــبــیـره نـمــانـد | ســپــاه و درفــش و تــبــیـره نــمــانــد |
فــــرامـــش شــــدم کـــار آن کـــارزار | کــنـونــســت رزم و کــنـونــســت کــار |
سپـاهست چندان بـرین دشت و راغ | کـه روی زمـیـن گـشــت چــون پــر زاغ |
هـمـه لـشـکـر طـوس بـا ایـن سـپـاه | چــو تــیـره شــبــانـســت بــا نـور مــاه |
ز چــیـن و ز سـقـلـاب وز هـنـد و روم | ز ویــــران گــــیــــتــــی و آبــــاد بــــوم |
هـمــانــا نــمــانــدســت یـک جــانـور | مـگـر بــسـتــه بــر جـنـگ مـا بــر کـمـر |
کنون تـا نگویی که رسـتـم کجـاسـت | ز غــمـهـا نـگـردد مـرا پــشــت راســت |
فـریـبــرز گـفــت از پــس مـن ز جــای | بـــیـــامـــد نـــبـــودش جـــز از رزم رای |
شــب تــیـره را تــا ســپــیــده دمــان | بـــیـــایــد بـــره بـــر نـــجـــویــد زمـــان |
کــنـون مــن کــجــا گــیـرم آرامــگــاه | کــجــا رانــم ایـن خــوار مــایـه ســپــاه |
بـدو گـفـت گـودرز رسـتـم چـه گـفـت | کــه گــفــتــار او را نــشــایـد نــهــفــت |
فـریـبــرز گـفـت ای جــهـانـدیـده مـرد | تـــهــمــتـــن نــفـــرمــود مــا را نــبـــرد |
بــبــاشــیـد گــفــت انـدران رزمــگــاه | نــبـــایــد شــدن پــیــش روی ســپـــاه |
بـــبـــایــد بـــدان رزمـــگـــاه آرمـــیــد | یــکــی تـــا درفـــش مــن آیــد پـــدیــد |
بـــرفـــت او و گــودرز بـــا او بـــرفـــت | بـــراه هـــمـــاون خـــرامـــیــد تـــفـــت |
*** | |
چــو لـشـکـر پــدیـد آمـد از دیـده گـاه | بــشـد دیـده بــان پـیـش تـوران سـپـاه |
کـز ایران یکـی لـشـکـر آمـد بـدشـت | ازان روی ســـوی هــمــاون گــذشـــت |
سـپـهـبـد بـشـد پـیش خـاقـان چـین | کــه آمــد ســپــاهــی ز ایــران زمــیــن |
نـدانیم چـنـدسـت و سـالـار کـیسـت | چـه سـازیم و درمـان این کـار چـیسـت |
بـــدو گــفـــت کــامــوس رزم آزمــای | بـجـایـی کـه مـهـتـر تـو بــاشـی بـپـای |
بــــزرگــــان درگـــاه افــــراســــیـــاب | ســــپــــاهـــی بــــکـــردار دریـــای آب |
تـو دانـی چـه کـردی بـدین پـنـج مـاه | بــریـن دشـت بــا خــوار مـایـه ســپــاه |
کنون چون زمین سربـسر لشکرست | چــو خــاقـان و مـنـشــور کـنـداورســت |
بـــمــان تــا هــنــرهــا پــدیــد آوریــم | تــو در بــســتــی و مــا کــلــیــد آوریـم |
گــر از کــابــل و زابــل و مـای و هـنـد | شــود روی گـیـتــی چــو رومـی پــرنـد |
هـمــانــا بــه تــنـهـا تــن مــن نـیـنــد | نــگــویـی کــه ایـرانـیـان خــود کــیـنــد |
تــو تــرســانــی از رســتــم نــامــدار | نــخـــســتـــیــن ازو مــن بـــرآرم دمــار |
گـــرش یــک زمـــان انـــدر آرم بـــدام | نـمــانـم کــه مــانـد بــگــیـتــیـش نــام |
تـو از لشـکر سـیسـتـان خـسـتـه ای | دل خـویـش در جـنـگـشـان بـسـتـه ای |
یـکــی بــار دســت مــن انـدر نــبــرد | نـگـه کـن کـه بــرخــیـزد از دشـت گـرد |
بـدانی کـه انـدر جـهان مـرد کـیسـت | دلـیـران کـدامـنـد و پــیـکــار چــیـســت |
بــدو گـفــت پــیـران کـانـوشــه بــدی | هــمــیــشــه ز تـــو دور دســت بـــدی |
بـپـیـران چـنـیـن گـفـت خـاقـان چـین | کـــه کـــامــوس را راه دادی بـــکـــیــن |
بـــکــردار پـــیــش آورد هــرچ گــفــت | کـه بــا کـوه یـارسـت و بـا پـیـل جـفـت |
از ایـرانـیـان نـیسـت چـنـدین سـخـن | دل جــنـگــجــویـان چــنـیـن بــد مـکــن |
بـــایــران نــمــانــیــم یــک ســرفــراز | بـــرآریــم گـــرد از نـــشـــیـــب و فـــراز |
هرانکـس کـه هسـتـنـد بـا جـاه و آب | فــرســـتـــیــم نــزدیــک افــراســـیــاب |
هــمــه پــای کــرده بــه بـــنــدگــران | وزیــشـــان فــگــنــده فـــراوان ســـران |
بـــایــران نــمــانــیــم بـــرگ درخـــت | نـه گـاه و نه شـاه و نه تـاج و نه تـخـت |
بـــخــنــدیــد پــیــران و کــرد آفــریــن | بـــران نــامـــداران و خـــاقـــان چـــیــن |
بــلـشــکــر گـه آمـد دلـی شــادمـان | بـــرفــتــنــد تـــرکــان هــم انــدر زمــان |
چــو هـومـان و لـهـاک و فـرشــیـدورد | بــــزرگــــان و شــــیـــران روز نــــبــــرد |
بــگــفــتــنـد کــامــد ز ایـران ســپــاه | یـکـی پــیـش رو بــا درفـشــی ســیـاه |
ز کــــارآگـــهـــان نـــامـــداری دمـــان | بـــرفـــت و بـــیــامــد هــم انــدر زمــان |
فــریـبــرز کــاوس گـفــتــنـد هـســت | سـپــاهـی سـرافـراز و خـسـروپـرسـت |
چـو رسـتـم نـبـاشـد ازو بـاک نیسـت | دم او بــریــن زهــر تــریــاک نــیــســت |
ابــــا آنـــک کــــامـــوس روز نـــبــــرد | هــمــی پـــیــلــتـــن را نــدارد بـــمــرد |
مــبـــادا کــه او آیــد ایــدر بـــجــنــگ | وگــر چــنــد کــامــوس گــردد نــهـنــگ |
نه رستـم نه از سیستـان لشکرست | فــریــبــرز را خــاک و خــون ایــدرســت |
چـنین گفـت پـیران که از تـخـت و گاه | شــدم ســیـر و بــیـزارم از هـور و مــاه |
که چـون من شـنیدم کز ایران سـپـاه | خـــرامــیــد و آمـــد بـــدیــن رزمـــگـــاه |
بــشـد جــان و مـغـز ســرم پــر ز درد | بـــرآمـــد یــکـــی از دلـــم بـــاد ســـرد |
بـدو گـفـت کـلبـاد کـین درد چـیسـت | چـرا بـاید از طـوس و رسـتـم گـریسـت |
ز بـس گرز و شمشیر و پـیل و سپـاه | مــیــان انــدرون بـــاد را نــیــســـت راه |
چـه ایـرانـیـان پـیش مـا در چـه خـاک | ز کیخـسرو و طوس و رستـم چـه بـاک |
پــراگـنـده گــشــتــنـد ازان جــایـگــاه | ســوی خــیـمــه خــویـش کــردنــد راه |
ازان پـس چـو آگـاهی آمد بـه طـوس | کـه شــد روی کـشــور پــر آوای کـوس |
از ایــران بـــیــامــد گـــو پـــیــلـــتـــن | فـــریـــبــــرز کـــاوس و آن انـــجـــمـــن |
بــفــرمـود تــا بــرکــشــیـدنـد کــوس | ز گــرد ســپــه کــوه گــشــت آبــنـوس |
ز کـــوه هــمـــاون بـــرآمـــد خـــروش | زمـیـن آمـد از بــانـگ اسـپــان بــجـوش |
سـپـهـبــد بـریـشـان زبــان بـرگـشـاد | ز مـــازنـــدران کـــرد بــــســـیـــار یـــاد |
کـه بـا دیو در جـنگ رسـتـم چـه کـرد | بــــریـــشــــان چــــه آورد روز نـــبــــرد |
ســپــاه آفـریـن خــوانـد بــر پــهـلـوان | کــه بـــیــدار دل بـــاش و روشــن روان |
بـدین مژده گر دیده خـواهی رواسـت | کــه ایـن مـژده آرایـش جــان مــاســت |
کـنـون چـون تـهمـتـن بـیامـد بـجـنـگ | نــدارنــد پــا ایــن ســپــه بــا نــهــنــگ |
یـکــایـک بــران گــونـه رزمـی کــنـیـم | کــه ایـن نـنـگ از ایـرانـیـان بــفــگـنـیـم |
درفــش ســـرافــراز خـــاقــان و تـــاج | ســپـــرهــای زریــن و آن تــخــت عــاج |
هــمــان افــســر پــیــلــبـــانــان بــزر | ســـنـــانــهــای زریــن و زریــن کـــمـــر |
هــمــان زنــگ زریــن و زریــن جــرس | کـه انـدر جــهـان آن نـدیـدســت کــس |
هــمــان چـــتـــر کــز دم طــاوس نــر | بــرو بــافــتــســتــنــد چــنــدان گــهــر |
جــزیـن نـیـز چــنـدی بــچــنـگ آوریـم | چـو جـان را بــکـوشـیـم و جـنـگ آوریـم |
بـلـشـکـر چـنـین گـفـت بـیدار طـوس | که هم بـا هراسـیم و هم بـا فـسـوس |
هـمـه دامـن کـوه پــر لـشــکــرســت | ســـر نــامــداران بـــبـــنــد انــدرســـت |
چــو رسـتــم بــیـایـد نـکـوهـش کـنـد | مـگـر کـیـن ســخــن را پــژوهـش کـنـد |
کـه چـون مـرغ پـیـچـیـده بـودم بــدام | هــمــه کــار نــاکــام و پـــیــکــار خـــام |
سـپـهبـد همان بـود و لـشـکـر همان | کـــســـی را نــدیــدم ز گـــردان دمــان |
یـکـی حــمـلـه آریـم چــون شــیـر نـر | شـــونــد از بـــن کــه مــگــر زاســـتـــر |
سپـه گفت کین بـرتـری خـود مجـوی | سـخـن زین نـشـان هیچ گـونه مـگـوی |
کــزیـن کـوه کـس پــیـشــتــر نـگـذرد | مــگــر رســتــم ایـن رزمــگــه بــنـگــرد |
بــبــاشـیـم بــر پـیـش یـزدان بــپــای | کــه اویـســت بــر نـیـکــوی رهـنـمــای |
بــــفــــرمـــان دارنـــده هـــور و مـــاه | تــهــمــتــن بــیــایــد بــدیــن رزمــگــاه |
چـــه داری دژم اخـــتـــر خـــویــش را | درم بــــخــــش و دیـــنــــار درویـــش را |
بــــشـــادی ز گـــردان ایـــران گـــروه | خـــروشـــی بـــرآمــد ز بـــالــای کـــوه |
*** | |
چـو خـورشید زد پـنجـه بـر پـشت گاو | ز هــامــون بـــرآمــد خـــروش چـــکـــاو |
ز درگــاه کــامـوس بــرخــاســت غــو | کــه او بــود اســپ افــگـن و پــیـش رو |
سـپـاه انـجـمـن کـرد و جـوشـن بـداد | دلــش پـــر ز رزم و ســرش پـــر ز بـــاد |
زره بــــود در زیـــر پــــیـــراهـــنــــش | کــلــه تــرگ بــود و قــبــا جــوشــنـش |
بـــایــران خــروش آمــد از دیــده گــاه | کــزیـن روی تــنــگ انــدر آمــد ســپــاه |
درفــش ســپــهــبـــد گــو پــیــلــتــن | پــــدیـــد آمـــد از دور بــــا انـــجـــمـــن |
وزیــن روی دیــگــر ز تــوران ســپـــاه | هــوا گــشــت بـــرســان ابـــر ســیــاه |
سـپـهبـد سـورای چـو یک لخـت کـوه | زمین گـشـتـه از نعـل اسـپـش سـتـوه |
یـکـی گـرز هـمـچـون سـر گـاومـیـش | سـپــاه از پــس و نـیـزه دارانـش پـیـش |
همی جـوشـد از گـرز آن یال و کـفـت | ســزد گــر بــمــانـی ازو در شــگــفــت |
وزیـن روی ایــران ســپــهــدار طــوس | بــــــابــــــر انــــــدر آورد آوای کــــــوس |
خـــروشــیــدن دیــده بـــان پـــهــوان | چـو بـشـنـید شـد شـاد و روشـن روان |
ز نــزدیــک گــودرز کــشـــواد تـــفــت | ســــواری بــــنـــزد فـــریـــبــــرز رفـــت |
کـه تـوران سـپـه سـوی جـنگ آمـدند | رده بــرکــشــیــدنــد و تــنــگ آمــدنــد |
تـو آن کـن کـه از گوهر تـو سـزاسـت | کـه تــو مـهـتــری و پــدر پــادشـاســت |
کــه گــرد تــهــمــتـــن بـــرآمــد ز راه | هــم اکــنــون بــیـایـد بــدیـن رزمــگــاه |
فــریــبــرز بــا لــشــکــری گــرد نــیـو | بــیـامـد بــپــیـوسـت بــا طـوس و گـیـو |
بـــر کــوه لــشــکــر بـــیــاراســتــنــد | درفــش خــجــســتــه بــپــیـراســتــنـد |
چـو بـا مـیسـره راسـت شـد مـیمـنه | هـمـان ســاقـه و قــلـب و جــای بــنـه |
بــــرآمـــد خـــروشـــیـــدن کـــرنـــای | سـپــه چـون سـپـهـر انـدر آمـد ز جـای |
چـو کـامـوس تـنـگ انـدر آمـد بـجـنگ | بــهــامــون زمــانــی نــبـــودش درنــگ |
ســــپــــه را بــــکــــردار دریــــای آب | کــه از کــوه ســیـل انـدر آیـد شــتــاب |
بــیــاورد و پــیـش هــمــاون رســیــد | هـوا نـیـلــگــون شــد زمــیـن نــاپــدیـد |
چـو نزدیک شـد سـر سـوی کوه کـرد | پــر از خــنــده رخ ســوی انــبـــوه کــرد |
که این لشـکری گشن و کنداورسـت | نـه پـیران و هـومـان و آن لـشـکـرسـت |
کــه داریـد ز ایـرانــیـان جــنــگــجــوی | کـــه بـــا مـــن بـــروی انــدر آرنــد روی |
بــــبـــیـــنـــیـــد بــــالـــا و بـــرز مـــرا | بــــرو بــــازوی و تــــیـــغ و گــــرز مـــرا |
چـو بـشـنید گـیو این سـخـن بـردمید | بــرآشـفـت و تـیـغ از مـیـان بــرکـشـیـد |
چـو نزدیک تـر شـد بـکـامـوس گـفـت | کـه این را مـگـر ژنـده پـیلـسـت جـفـت |
کــمـان بــرکــشــیـد و بــزه بــر نـهـاد | ز دادار نـــیـــکـــی دهـــش کـــرد یـــاد |
بــکــامــوس بــر تــیــربــاران گــرفــت | کــمــان را چــو ابـــر بــهــاران گــرفــت |
چـو کاموس دسـت و گشـادش بـدید | بـــزیــر ســـپـــر کــرد ســـر نــاپـــدیــد |
بـــنـــیـــزه درآمـــد بــــکـــردار گـــرگ | چـو شـیـری بــرافـراز پــیـلـی سـتــرگ |
چــو آمــد بـــنــزدیــک بـــدخــواه اوی | یــکــی نــیــزه زد بـــر کـــمــرگــاه اوی |
چـو شـد گـیـو جـنـبـان بـزیـن انـدرون | ازو دور شـــــد نـــــیـــــزه آبــــــگـــــون |
ســبــک تــیـغ را بــرکـشـیـد از نـیـام | خـروشـیـد و جـوشـیـد و بــرگـفـت نـام |
بـــه پـــیــش ســـوار انــدر آمـــد دژم | بـــزد تـــیــغ و شـــد نـــیــزه او قـــلـــم |
ز قـلـب سـپـه طـوس چـون بـنـگـریـد | نــگــه کــرد و جــنــگ دلــیــران بــدیــد |
بـدانـسـت کـو مـرد کـامـوس نیسـت | چـنـو نـیـزه ور نـیـز جـز طـوس نـیسـت |
خــروشــان بــیـامـد ز قــلـب ســپــاه | بــیــاری بــر گــیـو شــد کــیـنــه خــواه |
عـنـان را بــپــیـچــیـد کـامـوس تــنـگ | مــیــان دو گــرد انــدر آمــد بـــجـــنــگ |
ز تــگ اســپ طــوس دلــاور بــمـانـد | ســپــهـبــد بــرو نــام یـزدان بــخــوانــد |
بــــه نـــیـــزه پـــیـــاده بـــه آوردگـــاه | هـمـی گـشـت بــا او بــپـیـش سـپــاه |
دو گــرد گــرانــمــایــه و یــک ســـوار | کــشــانــی نــشــد ســیــر زان کــارزار |
بـرین گـونـه تـا تـیـره شـد جـای هـور | هـمـی بـود بـر دشـت هـر گـونـه شـور |
چــو شـد دشــت بــر گـونـه آبــنـوس | پــراگـنـده گـشـتـنـد کـامـوس و طـوس |
سـوی خــیـمـه رفـتــنـد هـر دو گـروه | یکـی سـوی دشـت و دگـر سـوی کـوه |
*** | |
چو گردون تهی شد ز خورشید و ماه | طــلــایـه بــرون شــد ز هـر دو ســپــاه |
ازان دیـده گــه دیـده، بــگــشــاد لـب | که شد دشت پـر خـاک و تـاریک شـب |
پــر از گـفـتــگـویـســت هـامـون و راغ | مــیــان یــلــان نــیــز چــنــدیــن چــراغ |
هــمــانــا کـــه آمــد گــو پـــیــلــتـــن | دمـــان و ز زابـــل یــکـــی انـــجـــمـــن |
چـو بــشـنـیـد گـودرز کـشـواد تــفـت | شـــب تـــیــره از کــوه خـــارا بـــرفـــت |
پـــدیــد آمــد آن اژدهــافــش درفــش | شـب تـیـره گـون کـرد گـیـتـی بـنـفـش |
چــو گــودرز روی تــهــمــتــن بـــدیــد | شـــد از آب دیـــده رخـــش نـــاپـــدیــد |
پـیاده شـد از اسـپ و رسـتـم همـان | پـــیـــاده بـــیـــامـــد چـــو بـــاد دمـــان |
گــرفـــتـــنــد مــر یــکــدگــر را کــنــار | ز هـــر دو بـــرآمـــد خـــروشـــی بـــزار |
ازان نــــــامــــــدارن گــــــودرزیــــــان | کـه از کـیـنـه جــسـتــن سـرآمـد زمـان |
بــدو گــفــت گــودرز کــای پــهـلــوان | هـشــیـوار و جــنــگــی و روشــن روان |
هـمـی تــاج و گـاه از تـو گـیـرد فـروغ | ســخــن هـرچ گــویـی نــبــاشــد دروغ |
تــــو ایـــرانـــیـــان را ز مــــام و پــــدر | بــهـی هـم ز گــنـج و ز تــخــت و گـهـر |
چـنـانـیم بـی تـو چـو مـاهـی بـخـاک | بــتــنـگ انـدرون ســر تــن انـدر هـلـاک |
چــو دیـدم کــنــون خــوب چــهـر تــرا | هـمــیـن پــرســش گــرم و مــهــر تــرا |
مــرا ســوگ آن ارجــمــنـدان نـمــانـد | بــبــخـت تــو جــز روی خـنـدان نـمـانـد |
بــدو گـفـت رسـتــم کـه دل شـاد دار | ز غـــمــهــای گـــیــتـــی ســـر آزاد دار |
که گیتـی سـراسـر فـریبـسـت و بـند | گــهـی ســودمـنـدی و گــاهـی گــزنـد |
یـکـی را بــبــسـتـر یـکـی را بــجـنـگ | یــکــی را بـــنــام و یــکــی را بــنــنــگ |
همی رفـت بـاید کـزین چـاره نیسـت | مــرا نــیـز از مــرگ پــتــیـاره نــیـســت |
روان تــــــو از درد بــــــی درد بـــــــاد | هــــمــــه رفــــتـــــن مــــا بآورد بـــــاد |
ازان پـس چـو آگـاه شـد طـوس و گیو | ز ایــــران نــــبــــرده ســــواران نــــیـــو |
کـه رسـتـم بــه کـوه هـمـاون رسـیـد | مـــر او را جـــهــانـــدیــده گـــودرز دیــد |
بــرفـتــنـد چـون بــاد لـشـکـر ز جـای | خــــروش آمــــد و نــــالــــه کــــرنـــای |
چــو آمــد درفــش تــهــمــتــن پــدیـد | شـب تـیـره لـشـکـر بــرسـتــم رسـیـد |
ســپــاه و سـپــهـبــد پــیـاده شـدنـد | مـیـان بــســتــه و دلـگـشــاده شـدنـد |
خــروشــی بــرآمـد ز لـشــکــر بــدرد | ازان کــشــتـــگــان زیــر خـــاک نــبـــرد |
دل رسـتـم از درد ایـشـان بــخـسـت | بــکــیـنــه بــنــوی مــیـان را بــبــســت |
بــنــالــیــد ازان پــس بـــدرد ســپــاه | چـــــو آگــــه شــــد از کــــار آوردگــــاه |
بـسـی پـندها داد و گفـت ای سـران | بـــپـــیــش آمـــد امــروز رزمــی گـــران |
چـنـیـن اسـت آغـاز و فـرجــام جـنـگ | یـکــی تــاج یــابــد یـکــی گــور تــنــگ |
ســراپـــرده زد گــرد گــیــتـــی فــروز | پـــس پــشــت او لــشــکــر نــیــمــروز |
بـکـوه انـدرون خـیـمـه هـا سـاخـتـنـد | درفــش ســپــهــبـــد بـــرافــراخــتــنــد |
نـشـسـت از بــر تــخـت بــر پــیـلـتـن | بــزرگــان لــشــکــر شــدنـد انـجــمــن |
ز یک دسـت بـنشـسـت گـودرز و گیو | بــدســت دگــر طــوس و گــردان نــیــو |
فـروزان یـکـی شـمـع بــنـهـاد پــیـش | سـخـن رفـت هر گـونـه بـر کـم و بـیش |
ز کــار بـــزرگــان و جـــنــگ ســـپـــاه | ز رخـشـنـده خـورشـیـد و گـردنـده مـاه |
فــراوان ازان لــشــکــر بــی شــمــار | بـــگـــفـــتـــنــد بـــا مــهــتـــر نــامــدار |
ز کـامـوس و شـنـگـل ز خـاقـان چـین | ز مــنـشــور جــنـگــی و مــردان کــیـن |
ز کـاموس خـود جـای گـفـتـار نیسـت | کــه مــا را بـــدو راه دیــدار نــیــســـت |
درخـتـیسـت بـارش هـمـه گـرز و تـیغ | نــتــرســد اگــر ســنــگ بــارد ز مــیــغ |
ز پـــیــلــان جـــنــگــی نــدارد گــریــز | سـرش پـر ز کـینـسـت و دل پـر سـتـیز |
ازیـن کــوه تــا پــیـش دریـای شــهـد | درفـش و سـپـاهسـت و پـیلـان و مـهد |
اگــر ســوی مــا پـــهــلــوان ســپـــاه | نــکــردی گــذر کــار گــشــتــی تــبــاه |
ســـپـــاس از خـــداونــد پـــیــروزگـــر | ک او آورد رنــج و ســخـــتـــی بـــســر |
تــن مـا بــتــو زنـده شـد بــی گـمـان | نــبـــد هــیــچ کـــس را امـــیــد زمـــان |
ازان کـشـتــگـان یـک زمـان پــهـلـوان | هــمـــی بـــود گـــریــان و تـــیــره روان |
ازان پـس چـنین گـفـت کـز چـرخ مـاه | بـــرو تـــا ســر تـــیــره خـــاک ســیــاه |
نـبــیـنـی مـگـر گـرم و تــیـمـار و رنـج | بــریـنـســت رســم ســرای ســپــنــج |
گـزافــســت کــردار گــردان ســپــهـر | گهی زهر و جنگست و گه نوش و مهر |
اگـر کـشـتـه گـر مـرده هـم بـگـذریـم | ســزد گــر بــچــون و چــرا نــنــگــریــم |
چــنــان رفــت بــایــد کــه آیــد زمــان | مــشـــو تـــیــز بـــا گــردش آســـمــان |
جـــهـــانـــدار پـــیـــروزگـــر یـــار بـــاد | سـر بــخــت دشـمـن نـگـونـســار بــاد |
ازیـن پــس هـمــه کــیـنـه بــاز آوریـم | جــــهـــان را بــــایـــران نـــیـــاز آوریـــم |
بــزرگــان هــمــه خــوانــدنــد آفــریـن | کــه بــی تــو مــبـــادا زمــان و زمــیــن |
هـمـیـشــه بــدی نـامـبــردار و شــاد | در شـــاه پـــیـــروز بــــی تـــو مـــبــــاد |
*** | |
چــو از کـوه بــفـروخـت گـیـتــی فـروز | دو زلــف شــب تـــیــره بـــگــرفــت روز |
ازان چــادر قــیــر بـــیــرون کــشــیــد | بــدنــدان لــب مــاه در خــون کــشــیـد |
تـــبـــیــره بـــرآمــد ز هــر دو ســرای | بـــرفــتـــنــد گــردان لــشــکــر ز جــای |
سـپـهـدار هـومـان بــه پـیـش سـپـاه | بــیـامــد هـمــی کــرد هـر ســو نـگــاه |
کــه ایـرانــیـان را کــه یـار آمــدســت | کـه خــرگـاه و خـیـمـه بــکـار آمـدسـت |
ز یــپـــروزه دیـــبـــا ســـراپـــرده دیــد | فـــراوان بـــگـــرد انـــدرش پـــرده دیــد |
درفـش و سـنـان سـپـهـبــد بــپـیـش | هــمــان گــردش اخــتــر بــد بــپــیــش |
ســراپـــرده ای دیــد دیــگــر ســیــاه | درفــشـــی درفــشـــان بـــکــردار مــاه |
فــریــبــرز کــاوس بــا پــیـل و کــوس | فــراوان زده خــیــمــه نــزدیــک طــوس |
بــیـامـد پــر از غـم بــپـیـران بــگـفـت | کـه شـد روز بــا رنـج بــســیـار جــفـت |
کــز ایـران ده و دار و بــانــگ خــروش | فــراوان ز هــر شــب فــزون بــود دوش |
بــتــنـهـا بــرفــتــم ز خــیـمــه پــگــاه | بــلــشــکــر بــهـر جــای کــردم نــگــاه |
از ایــران فــراوان ســپـــاه آمــدســت | بـــیــاری بـــریــن رزمــگــاه آمــدســـت |
ز دیـبــا یـکــی ســبــز پــرده ســرای | یـکــی اژدهــافــش درفــشــی بــپــای |
ســپــاهـی بــگــرد انــدرش زابــلــی | ســپـــردار و بـــا خـــنــجـــر کــابـــلــی |
گـمـانـم کـه رســتــم ز نـزدیـک شـاه | بـــیــاری بـــیــامـــد بـــدیــن رزمــگـــاه |
بــدو گــفــت پــیـران کــه بــد روزگــار | اگـــر رســـتـــم آیـــد بــــدیـــن کـــارزار |
نـه کـامـوس مـانـد نـه خـاقـان چـیـن | نـه شــنـگــل نـه گــردان تــوران زمـیـن |
هم انـگـه ز لـشـکـر گـه انـدر کـشـید | بـــیــامــد ســـپـــهــدار را بـــنــگـــریــد |
وزانـجــا دمـان ســوی کـامـوس شـد | بــنـزدیـک مـنـشــور و فــرطــوس شــد |
کـه شـبــگـیـر ز ایـدر بــرفـتــم پــگـاه | بــگـشــتــم هـمـه گــرد ایـران ســپــاه |
بـــیــاری فــراوان ســپــاه آمــدســت | بــسـی کـیـنـه ور رزمـخــواه آمـدســت |
گــمــانـم کــه آن رســتــم پــیـلــتــن | کـه گـفـتـم هـمـی پـیش این انـجـمـن |
بـــرفــت از در شــاه ایــران ســـپـــاه | بـــیــاری بـــیــامـــد بـــدیــن رزمــگـــاه |
بــدو گـفــت کـامـوس کـای پــر خــرد | دلــت یــکــســر انــدیــشــه بـــد بـــرد |
چـنان دان کـه کـیخـسـرو آمد بـجـنگ | مـکــن خــیـره دل را بــدیـن کــار تــنـگ |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج