فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 5 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

چــنـیـن گــفــت کــز گــردش روزگــارنــبـــیــنــم هــمــی جـــز غـــم کــارزاربـسـی گـشـتـه ام بـر فـراز و نشـیببــرویـم نــیــامــد ازیـنــســان نـ…

چــنـیـن گــفــت کــز گــردش روزگــار نــبـــیــنــم هــمــی جـــز غـــم کــارزار
بـسـی گـشـتـه ام بـر فـراز و نشـیب بــرویـم نــیــامــد ازیـنــســان نــهــیـب
کــنــون چــاره کــار ایـدر یـکــیـســت اگـر چـه سـلـیـح و سـپـاه انـدکـیسـت
بـسـازیم و امشـب شـبـیخـون کـنیم زمـین را ازیـشـان چـو جـیـحـون کـنـیـم
اگـــر کـــشـــتـــه آیـــیـــم در کـــارزار نــکــوهــش نــیــابـــیــم از شــهــریــار
نــگــویـنــد بــی نــام گــردی بــمــرد مــگــر زیــر خــاکــم بــبـــایــد ســپــرد
بــدیـن رام گـشـتـنـد یـکـسـر سـپـاه هـرانـکــس کــه بــود انــدران رزمــگــاه
چـو شـد روی گـیتـی چـو دریـای قـیر نــه نــاهـیـد پــیـدا نــه بــهــرام و تــیـر
بـیـامـد دمـان دیده بـان پـیش طـوس دوان و شــده روی چـــون ســنــدروس
چـنـیـن گـفـت کـای پـهـلـوان سـپــاه از ایــران ســـپـــاه آمـــد از نــزد شـــاه
ســپــهـبــد بــخــنـدیـد بــا مـهـتــران کــــه ای نــــامــــداران و کــــنــــداوران
چـو یـار آمـد اکـنـون نـسـازیـم جـنـگ گـهـی بــا شــتــابــیـم و گـه بــا درنـگ
بـــنــیــروی یــزدان گـــو پـــیــلـــتـــن بـــیــاری بـــیــایــد بـــدیــن انــجـــمــن
ازان دیـده بــان گـشــت روشـن روان هــمـــه مـــژده دادنــد پـــیــر و جـــوان
طـلـایـه فـرسـتــاد بــر دشـت جــنـگ خــــروش آمـــد از کــــوه و آوای زنـــگ
***
چـو خـورشـید بـر چـرخ گنبـد کـشـید شــب تــار شــد از جــهــان نــاپـــدیــد
یـکـی انـجــمـن کـرد خــاقــان چــیـن بـــدیــبـــا بـــیـــاراســـت روی زمـــیــن
بـپـیران چـنـین گـفـت کـامـروز جـنـگ بـــســـازیــم و روزی نـــبـــایــد درنـــگ
یـکــی بــا ســرافــراز گــردنـکــشــان خــنــیـده ســواران دشــمــن کــشــان
بــبــیـنــیـم کــایـرانــیــان بــرچــیـنــد بـــدیــن رزمــگــه انــدرون بـــا کــیــنــد
چـنین گـفـت پـیران کـه خـاقـان چـین خــردمــنــد شــاهــیـســت بــا آفــریـن
بــران رفـت بــایـد کـه او را هـواســت کـه رای تـو بــر مـا هـمـه پـادشـاسـت
وزان پـــس بـــرآمــد ز پـــرده ســرای خـــروشـــیـــدن کـــوس بـــا کـــرنـــای
سنانهای رخـشان و جـوشان سـپـاه شــده روی کـشــور ز لـشــکـر ســیـاه
ز پــیــلــان نــهــادنــد بــر پــنــج زیـن بــیــاراســت دیــگــر بــدیــبــای چــیـن
زبـــرجــد نــشــانــده بــزیــن انــدرون ز دیـــبـــای زربـــفـــت پـــیــروزه گـــون
بـــزریــن رکــیــب و جــنــاغ پــلــنــگ بــزریـن و سـیـمـیـن جــرســهـا و زنـگ
ز افــســر ســر پــیــلــبــان پــرنــگــار هـمـه پــاک بــا طــوق و بــا گــوشــوار
هـوا شــد ز بــس پــرنـیـانـی درفـش چـو بــازار چـیـن سـرخ و زرد و بـنـفـش
سـپـاهـی بــرفـت انـدران دشـت رزم کـزیـشـان هـمـی آرزو خــواســت بــزم
زمـیـن شـد بــکـردار چــشـم خـروس ز بــس رنـگ و آرایـش و پــیـل و کـوس
بــرفـتــنـد شــاهـان لـشـکـر ز جــای هـــوا پــــر شــــد از نـــالـــه کـــرنـــای
چــو از دور طـوس ســپــهـبــد بــدیـد ســپــاه آنــچ بــودش رده بــرکــشــیـد
بـــبــســتــنــد گــردان ایــران مــیــان بــــیـــاورد گـــیـــو اخــــتــــر کـــاویـــان
از آوردگـــه تــــا ســــر تــــیـــغ کـــوه ســپـــه بـــود از ایــران گــروهــا گــروه
چـو کاموس و منشـور و خـاقان چـین چــو بــیـورد و چــون شـنـگـل بــافـریـن
نــظـــاره بـــکــوه هــمــاون شـــدنــد نــه بــر آرزو پــیـش دشــمــن شــدنــد
چــو از دور خــاقــان چــیـن بــنـگـریـد خـــروش ســـواران ایـــران شـــنـــیـــد
پـسـند آمـدش گـفـت کـاینـت سـپـاه ســــوران رزم آور و کــــیـــنــــه خــــواه
ســپــهـدار پــیـران دگـرگـونـه گـفــت هـنــرهـای مــردان نــشــایـد نــهـفــت
ســپــهـدار کـو چــاه پــوشــد بــخــار بــــرو اســــپ تــــازد بــــروز شــــکـــار
ازان بــه کــه بـــر خــیــره روز نــبـــرد هــنــرهــای دشــکــن کــنــد زیـر گــرد
نــدیــدم ســـواران و گــردنــکــشــان بــگــردی و مــردانــگــی زیــن نــشــان
بـپـیـران چـنـیـن گـفـت خـاقـان چـین کـه اکـنون چـه سـازیم بـر دشـت کـین
ورا گـفــت پــیـران کـز انـدک ســپــاه نــگـــیــرنـــد یــاد انـــدریــن رزمـــگـــاه
کــشــیــدی چــنــیـن رنــج و راه دراز ســپــردی و دیــدی نــشــیــب و فــراز
بــمـان تــا ســه روز انـدریـن رزمـگـاه بــبــاشــیــم و آســوده گــردد ســپــاه
سـپـه را کـنم زان سـپـس بـه دو نیم ســرآمــد کــنــون روز پــیــکــار و بــیـم
بـــتــازنــد شــبــگــیــر تــا نــیــمــروز نـــبــــرده ســـواران گـــیـــتـــی فـــروز
بــژوپــیـن و خـنـجــر بــتــیـر و کـمـان هــمــی رزم جــویــنــد بـــا بــدگــمــان
دگــــر نـــیـــمـــه روز دیـــگـــر گـــروه بــکــوشــنــد تــا شــب بــرآیــد ز کــوه
شــب تــیـره آســودگــان را بــجــنـگ بــرم تــا بــریـشــان شــود کــار تــنــگ
نــمــانــم کـــه آرام گــیــرنــد هــیــچ ســواران مــن بــا ســپــاه و بــســیــچ
بـدو گفـت کـاموس کـین رای نیسـت بـدین مـولـش انـدر مـرا جـای نـیـسـت
بـدین مـایه مـردم بـدین گـونـه جـنـگ چـه بـایـد بـدیـن گـونـه چـنـدیـن درنـگ
بــســازیـم یــکــبــار و جــنــگ آوریـم بـــریــشـــان در و کـــوه تـــنــگ آوریــم
بـــایــران گـــذاریــم ز ایــدر ســـپـــاه نـمـانـیـم تــخــت و نـه تــاج و نـه شـاه
بــر و بــومـشـان پــاک و یـران کـنـیـم نـه جـنـگ یـلـان جـنـگ شـیـران کـنـیم
زن و کــودک خـــرد و پـــیــر و جـــوان نـه شــاه و کــنــارنــگ و نـه پــهـلــوان
بــایـران نــمــانــم بــر و بــوم و جــای نــه کــاخ و نــه ایــوان و نــه چــارپـــای
بـبـد روز چـنـدین چـه بـایـد گـذاشـت غــم و درد و تــیـمـار بــیـهـوده داشــت
یـک امــشــب گــشــاده مــداریـد راه کــه ایــشــان بــرانــنــد زیـن رزمــگــاه
چــو بـــاد ســپــیــده دمــان بــردمــد ســپــه جــمـلـه بــایـد کـه انـدر چــمـد
تـلـی کـشـتـه بـیـنـی بــبــالـای کـوه تـــــو فــــردا ز گــــردان ایــــران گــــروه
بــدانـســان کـه ایـرانـیـان سـربــسـر ازیـن پــی نــبــیـنــنــد جــز مــویـه گــر
بـدو گفـت خـاقان جـزین رای نیسـت بـگـیـتـی چـو تـو لـشـکـر آرای نـیسـت
هـمـه نـامـدارن بــدیـن هـم ســخــن کــه کــامـوس شــیـراوژن افــگـنـد بــن
بــرفــتــنــد وز جــای بــرخــاســتــنـد هـمـه شـب هـمـی لـشـکـر آراسـتـنـد
***
چــو خــورشــیـد بــر گــنــبــد لــاژورد ســـــراپـــــرده ای زد ز دیــــبـــــای زرد
خــروشــی بــلـنـد آمـد از دیـده گــاه بـــگـــودرز کـــای پـــهــلــوان ســـپـــاه
ســـپـــاه آمـــد و راه نـــزدیــک شـــد ز گـــرد ســــپــــه روز تــــاریـــک شـــد
بــجــنـبــیـد گـودرز از جــای خــویـش بـــیــاورد پــویــنــده بـــالــای خــویــش
ســوی گــرد تــاریــک بـــنــهــاد روی هـمـی شــد خــلــیـده دل و راه جــوی
بــیـامـد چــو نـزدیـک ایـشـان رسـیـد درفــــش فــــریــــبــــرز کــــاوس دیـــد
کـه او بــد بــایـران ســپــه پــیـش رو پــســنــدیــده و خــویــش ســالــار نــو
پـــیــاده شــد از اســپ گــودرز پــیــر هـمــان لــشــکــر افــروز دانـش پــذیـر
گــرفـــتـــنــد مــر یــکــدگــر را کــنــار خـــروشـــی بـــرآمـــد ز هـــر دو بـــزار
فــریـبــرز گـفــت ای ســپــهـدار پــیـر هـمــیـشــه بــجــنـگ انـدری نــاگــزیـر
ز کــیــن ســـیــاوش تـــو داری زیــان دریـــــغـــــا ســــــواران گـــــودرزیـــــان
ازیــشــان تــرا مــزد بـــســیــار بـــاد سـر بــخــت دشـمـن نـگـونـســار بــاد
سـپـاس از خـداونـد خـورشـید و مـاه کـــه دیــدم تـــرا زنــده بـــر جـــایــگــاه
ازیــشـــان بـــبـــاریــد گـــودرز خـــون کـه بــودنـد کــشــتــه بــخــاک انـدرون
بــدو گـفـت بــنـگـر کـه از بــخـت بــد هـمـی بــر سـرم هـر زمـان بــد رســد
دریـن جــنـگ پــور و نــبــیـره نـمــانـد ســپــاه و درفــش و تــبــیـره نــمــانــد
فــــرامـــش شــــدم کـــار آن کـــارزار کــنـونــســت رزم و کــنـونــســت کــار
سپـاهست چندان بـرین دشت و راغ کـه روی زمـیـن گـشــت چــون پــر زاغ
هـمـه لـشـکـر طـوس بـا ایـن سـپـاه چــو تــیـره شــبــانـســت بــا نـور مــاه
ز چــیـن و ز سـقـلـاب وز هـنـد و روم ز ویــــران گــــیــــتــــی و آبــــاد بــــوم
هـمــانــا نــمــانــدســت یـک جــانـور مـگـر بــسـتــه بــر جـنـگ مـا بــر کـمـر
کنون تـا نگویی که رسـتـم کجـاسـت ز غــمـهـا نـگـردد مـرا پــشــت راســت
فـریـبــرز گـفــت از پــس مـن ز جــای بـــیـــامـــد نـــبـــودش جـــز از رزم رای
شــب تــیـره را تــا ســپــیــده دمــان بـــیـــایــد بـــره بـــر نـــجـــویــد زمـــان
کــنـون مــن کــجــا گــیـرم آرامــگــاه کــجــا رانــم ایـن خــوار مــایـه ســپــاه
بـدو گـفـت گـودرز رسـتـم چـه گـفـت کــه گــفــتــار او را نــشــایـد نــهــفــت
فـریـبــرز گـفـت ای جــهـانـدیـده مـرد تـــهــمــتـــن نــفـــرمــود مــا را نــبـــرد
بــبــاشــیـد گــفــت انـدران رزمــگــاه نــبـــایــد شــدن پــیــش روی ســپـــاه
بـــبـــایــد بـــدان رزمـــگـــاه آرمـــیــد یــکــی تـــا درفـــش مــن آیــد پـــدیــد
بـــرفـــت او و گــودرز بـــا او بـــرفـــت بـــراه هـــمـــاون خـــرامـــیــد تـــفـــت
***
چــو لـشـکـر پــدیـد آمـد از دیـده گـاه بــشـد دیـده بــان پـیـش تـوران سـپـاه
کـز ایران یکـی لـشـکـر آمـد بـدشـت ازان روی ســـوی هــمــاون گــذشـــت
سـپـهـبـد بـشـد پـیش خـاقـان چـین کــه آمــد ســپــاهــی ز ایــران زمــیــن
نـدانیم چـنـدسـت و سـالـار کـیسـت چـه سـازیم و درمـان این کـار چـیسـت
بـــدو گــفـــت کــامــوس رزم آزمــای بـجـایـی کـه مـهـتـر تـو بــاشـی بـپـای
بــــزرگــــان درگـــاه افــــراســــیـــاب ســــپــــاهـــی بــــکـــردار دریـــای آب
تـو دانـی چـه کـردی بـدین پـنـج مـاه بــریـن دشـت بــا خــوار مـایـه ســپــاه
کنون چون زمین سربـسر لشکرست چــو خــاقـان و مـنـشــور کـنـداورســت
بـــمــان تــا هــنــرهــا پــدیــد آوریــم تــو در بــســتــی و مــا کــلــیــد آوریـم
گــر از کــابــل و زابــل و مـای و هـنـد شــود روی گـیـتــی چــو رومـی پــرنـد
هـمــانــا بــه تــنـهـا تــن مــن نـیـنــد نــگــویـی کــه ایـرانـیـان خــود کــیـنــد
تــو تــرســانــی از رســتــم نــامــدار نــخـــســتـــیــن ازو مــن بـــرآرم دمــار
گـــرش یــک زمـــان انـــدر آرم بـــدام نـمــانـم کــه مــانـد بــگــیـتــیـش نــام
تـو از لشـکر سـیسـتـان خـسـتـه ای دل خـویـش در جـنـگـشـان بـسـتـه ای
یـکــی بــار دســت مــن انـدر نــبــرد نـگـه کـن کـه بــرخــیـزد از دشـت گـرد
بـدانی کـه انـدر جـهان مـرد کـیسـت دلـیـران کـدامـنـد و پــیـکــار چــیـســت
بــدو گـفــت پــیـران کـانـوشــه بــدی هــمــیــشــه ز تـــو دور دســت بـــدی
بـپـیـران چـنـیـن گـفـت خـاقـان چـین کـــه کـــامــوس را راه دادی بـــکـــیــن
بـــکــردار پـــیــش آورد هــرچ گــفــت کـه بــا کـوه یـارسـت و بـا پـیـل جـفـت
از ایـرانـیـان نـیسـت چـنـدین سـخـن دل جــنـگــجــویـان چــنـیـن بــد مـکــن
بـــایــران نــمــانــیــم یــک ســرفــراز بـــرآریــم گـــرد از نـــشـــیـــب و فـــراز
هرانکـس کـه هسـتـنـد بـا جـاه و آب فــرســـتـــیــم نــزدیــک افــراســـیــاب
هــمــه پــای کــرده بــه بـــنــدگــران وزیــشـــان فــگــنــده فـــراوان ســـران
بـــایــران نــمــانــیــم بـــرگ درخـــت نـه گـاه و نه شـاه و نه تـاج و نه تـخـت
بـــخــنــدیــد پــیــران و کــرد آفــریــن بـــران نــامـــداران و خـــاقـــان چـــیــن
بــلـشــکــر گـه آمـد دلـی شــادمـان بـــرفــتــنــد تـــرکــان هــم انــدر زمــان
چــو هـومـان و لـهـاک و فـرشــیـدورد بــــزرگــــان و شــــیـــران روز نــــبــــرد
بــگــفــتــنـد کــامــد ز ایـران ســپــاه یـکـی پــیـش رو بــا درفـشــی ســیـاه
ز کــــارآگـــهـــان نـــامـــداری دمـــان بـــرفـــت و بـــیــامــد هــم انــدر زمــان
فــریـبــرز کــاوس گـفــتــنـد هـســت سـپــاهـی سـرافـراز و خـسـروپـرسـت
چـو رسـتـم نـبـاشـد ازو بـاک نیسـت دم او بــریــن زهــر تــریــاک نــیــســت
ابــــا آنـــک کــــامـــوس روز نـــبــــرد هــمــی پـــیــلــتـــن را نــدارد بـــمــرد
مــبـــادا کــه او آیــد ایــدر بـــجــنــگ وگــر چــنــد کــامــوس گــردد نــهـنــگ
نه رستـم نه از سیستـان لشکرست فــریــبــرز را خــاک و خــون ایــدرســت
چـنین گفـت پـیران که از تـخـت و گاه شــدم ســیـر و بــیـزارم از هـور و مــاه
که چـون من شـنیدم کز ایران سـپـاه خـــرامــیــد و آمـــد بـــدیــن رزمـــگـــاه
بــشـد جــان و مـغـز ســرم پــر ز درد بـــرآمـــد یــکـــی از دلـــم بـــاد ســـرد
بـدو گـفـت کـلبـاد کـین درد چـیسـت چـرا بـاید از طـوس و رسـتـم گـریسـت
ز بـس گرز و شمشیر و پـیل و سپـاه مــیــان انــدرون بـــاد را نــیــســـت راه
چـه ایـرانـیـان پـیش مـا در چـه خـاک ز کیخـسرو و طوس و رستـم چـه بـاک
پــراگـنـده گــشــتــنـد ازان جــایـگــاه ســوی خــیـمــه خــویـش کــردنــد راه
ازان پـس چـو آگـاهی آمد بـه طـوس کـه شــد روی کـشــور پــر آوای کـوس
از ایــران بـــیــامــد گـــو پـــیــلـــتـــن فـــریـــبــــرز کـــاوس و آن انـــجـــمـــن
بــفــرمـود تــا بــرکــشــیـدنـد کــوس ز گــرد ســپــه کــوه گــشــت آبــنـوس
ز کـــوه هــمـــاون بـــرآمـــد خـــروش زمـیـن آمـد از بــانـگ اسـپــان بــجـوش
سـپـهـبــد بـریـشـان زبــان بـرگـشـاد ز مـــازنـــدران کـــرد بــــســـیـــار یـــاد
کـه بـا دیو در جـنگ رسـتـم چـه کـرد بــــریـــشــــان چــــه آورد روز نـــبــــرد
ســپــاه آفـریـن خــوانـد بــر پــهـلـوان کــه بـــیــدار دل بـــاش و روشــن روان
بـدین مژده گر دیده خـواهی رواسـت کــه ایـن مـژده آرایـش جــان مــاســت
کـنـون چـون تـهمـتـن بـیامـد بـجـنـگ نــدارنــد پــا ایــن ســپــه بــا نــهــنــگ
یـکــایـک بــران گــونـه رزمـی کــنـیـم کــه ایـن نـنـگ از ایـرانـیـان بــفــگـنـیـم
درفــش ســـرافــراز خـــاقــان و تـــاج ســپـــرهــای زریــن و آن تــخــت عــاج
هــمــان افــســر پــیــلــبـــانــان بــزر ســـنـــانــهــای زریــن و زریــن کـــمـــر
هــمــان زنــگ زریــن و زریــن جــرس کـه انـدر جــهـان آن نـدیـدســت کــس
هــمــان چـــتـــر کــز دم طــاوس نــر بــرو بــافــتــســتــنــد چــنــدان گــهــر
جــزیـن نـیـز چــنـدی بــچــنـگ آوریـم چـو جـان را بــکـوشـیـم و جـنـگ آوریـم
بـلـشـکـر چـنـین گـفـت بـیدار طـوس که هم بـا هراسـیم و هم بـا فـسـوس
هـمـه دامـن کـوه پــر لـشــکــرســت ســـر نــامــداران بـــبـــنــد انــدرســـت
چــو رسـتــم بــیـایـد نـکـوهـش کـنـد مـگـر کـیـن ســخــن را پــژوهـش کـنـد
کـه چـون مـرغ پـیـچـیـده بـودم بــدام هــمــه کــار نــاکــام و پـــیــکــار خـــام
سـپـهبـد همان بـود و لـشـکـر همان کـــســـی را نــدیــدم ز گـــردان دمــان
یـکـی حــمـلـه آریـم چــون شــیـر نـر شـــونــد از بـــن کــه مــگــر زاســـتـــر
سپـه گفت کین بـرتـری خـود مجـوی سـخـن زین نـشـان هیچ گـونه مـگـوی
کــزیـن کـوه کـس پــیـشــتــر نـگـذرد مــگــر رســتــم ایـن رزمــگــه بــنـگــرد
بــبــاشـیـم بــر پـیـش یـزدان بــپــای کــه اویـســت بــر نـیـکــوی رهـنـمــای
بــــفــــرمـــان دارنـــده هـــور و مـــاه تــهــمــتــن بــیــایــد بــدیــن رزمــگــاه
چـــه داری دژم اخـــتـــر خـــویــش را درم بــــخــــش و دیـــنــــار درویـــش را
بــــشـــادی ز گـــردان ایـــران گـــروه خـــروشـــی بـــرآمــد ز بـــالــای کـــوه
***
چـو خـورشید زد پـنجـه بـر پـشت گاو ز هــامــون بـــرآمــد خـــروش چـــکـــاو
ز درگــاه کــامـوس بــرخــاســت غــو کــه او بــود اســپ افــگـن و پــیـش رو
سـپـاه انـجـمـن کـرد و جـوشـن بـداد دلــش پـــر ز رزم و ســرش پـــر ز بـــاد
زره بــــود در زیـــر پــــیـــراهـــنــــش کــلــه تــرگ بــود و قــبــا جــوشــنـش
بـــایــران خــروش آمــد از دیــده گــاه کــزیـن روی تــنــگ انــدر آمــد ســپــاه
درفــش ســپــهــبـــد گــو پــیــلــتــن پــــدیـــد آمـــد از دور بــــا انـــجـــمـــن
وزیــن روی دیــگــر ز تــوران ســپـــاه هــوا گــشــت بـــرســان ابـــر ســیــاه
سـپـهبـد سـورای چـو یک لخـت کـوه زمین گـشـتـه از نعـل اسـپـش سـتـوه
یـکـی گـرز هـمـچـون سـر گـاومـیـش سـپــاه از پــس و نـیـزه دارانـش پـیـش
همی جـوشـد از گـرز آن یال و کـفـت ســزد گــر بــمــانـی ازو در شــگــفــت
وزیـن روی ایــران ســپــهــدار طــوس بــــــابــــــر انــــــدر آورد آوای کــــــوس
خـــروشــیــدن دیــده بـــان پـــهــوان چـو بـشـنـید شـد شـاد و روشـن روان
ز نــزدیــک گــودرز کــشـــواد تـــفــت ســــواری بــــنـــزد فـــریـــبــــرز رفـــت
کـه تـوران سـپـه سـوی جـنگ آمـدند رده بــرکــشــیــدنــد و تــنــگ آمــدنــد
تـو آن کـن کـه از گوهر تـو سـزاسـت کـه تــو مـهـتــری و پــدر پــادشـاســت
کــه گــرد تــهــمــتـــن بـــرآمــد ز راه هــم اکــنــون بــیـایـد بــدیـن رزمــگــاه
فــریــبــرز بــا لــشــکــری گــرد نــیـو بــیـامـد بــپــیـوسـت بــا طـوس و گـیـو
بـــر کــوه لــشــکــر بـــیــاراســتــنــد درفــش خــجــســتــه بــپــیـراســتــنـد
چـو بـا مـیسـره راسـت شـد مـیمـنه هـمـان ســاقـه و قــلـب و جــای بــنـه
بــــرآمـــد خـــروشـــیـــدن کـــرنـــای سـپــه چـون سـپـهـر انـدر آمـد ز جـای
چـو کـامـوس تـنـگ انـدر آمـد بـجـنگ بــهــامــون زمــانــی نــبـــودش درنــگ
ســــپــــه را بــــکــــردار دریــــای آب کــه از کــوه ســیـل انـدر آیـد شــتــاب
بــیــاورد و پــیـش هــمــاون رســیــد هـوا نـیـلــگــون شــد زمــیـن نــاپــدیـد
چـو نزدیک شـد سـر سـوی کوه کـرد پــر از خــنــده رخ ســوی انــبـــوه کــرد
که این لشـکری گشن و کنداورسـت نـه پـیران و هـومـان و آن لـشـکـرسـت
کــه داریـد ز ایـرانــیـان جــنــگــجــوی کـــه بـــا مـــن بـــروی انــدر آرنــد روی
بــــبـــیـــنـــیـــد بــــالـــا و بـــرز مـــرا بــــرو بــــازوی و تــــیـــغ و گــــرز مـــرا
چـو بـشـنید گـیو این سـخـن بـردمید بــرآشـفـت و تـیـغ از مـیـان بــرکـشـیـد
چـو نزدیک تـر شـد بـکـامـوس گـفـت کـه این را مـگـر ژنـده پـیلـسـت جـفـت
کــمـان بــرکــشــیـد و بــزه بــر نـهـاد ز دادار نـــیـــکـــی دهـــش کـــرد یـــاد
بــکــامــوس بــر تــیــربــاران گــرفــت کــمــان را چــو ابـــر بــهــاران گــرفــت
چـو کاموس دسـت و گشـادش بـدید بـــزیــر ســـپـــر کــرد ســـر نــاپـــدیــد
بـــنـــیـــزه درآمـــد بــــکـــردار گـــرگ چـو شـیـری بــرافـراز پــیـلـی سـتــرگ
چــو آمــد بـــنــزدیــک بـــدخــواه اوی یــکــی نــیــزه زد بـــر کـــمــرگــاه اوی
چـو شـد گـیـو جـنـبـان بـزیـن انـدرون ازو دور شـــــد نـــــیـــــزه آبــــــگـــــون
ســبــک تــیـغ را بــرکـشـیـد از نـیـام خـروشـیـد و جـوشـیـد و بــرگـفـت نـام
بـــه پـــیــش ســـوار انــدر آمـــد دژم بـــزد تـــیــغ و شـــد نـــیــزه او قـــلـــم
ز قـلـب سـپـه طـوس چـون بـنـگـریـد نــگــه کــرد و جــنــگ دلــیــران بــدیــد
بـدانـسـت کـو مـرد کـامـوس نیسـت چـنـو نـیـزه ور نـیـز جـز طـوس نـیسـت
خــروشــان بــیـامـد ز قــلـب ســپــاه بــیــاری بــر گــیـو شــد کــیـنــه خــواه
عـنـان را بــپــیـچــیـد کـامـوس تــنـگ مــیــان دو گــرد انــدر آمــد بـــجـــنــگ
ز تــگ اســپ طــوس دلــاور بــمـانـد ســپــهـبــد بــرو نــام یـزدان بــخــوانــد
بــــه نـــیـــزه پـــیـــاده بـــه آوردگـــاه هـمـی گـشـت بــا او بــپـیـش سـپــاه
دو گــرد گــرانــمــایــه و یــک ســـوار کــشــانــی نــشــد ســیــر زان کــارزار
بـرین گـونـه تـا تـیـره شـد جـای هـور هـمـی بـود بـر دشـت هـر گـونـه شـور
چــو شـد دشــت بــر گـونـه آبــنـوس پــراگـنـده گـشـتـنـد کـامـوس و طـوس
سـوی خــیـمـه رفـتــنـد هـر دو گـروه یکـی سـوی دشـت و دگـر سـوی کـوه
***
چو گردون تهی شد ز خورشید و ماه طــلــایـه بــرون شــد ز هـر دو ســپــاه
ازان دیـده گــه دیـده، بــگــشــاد لـب که شد دشت پـر خـاک و تـاریک شـب
پــر از گـفـتــگـویـســت هـامـون و راغ مــیــان یــلــان نــیــز چــنــدیــن چــراغ
هــمــانــا کـــه آمــد گــو پـــیــلــتـــن دمـــان و ز زابـــل یــکـــی انـــجـــمـــن
چـو بــشـنـیـد گـودرز کـشـواد تــفـت شـــب تـــیــره از کــوه خـــارا بـــرفـــت
پـــدیــد آمــد آن اژدهــافــش درفــش شـب تـیـره گـون کـرد گـیـتـی بـنـفـش
چــو گــودرز روی تــهــمــتــن بـــدیــد شـــد از آب دیـــده رخـــش نـــاپـــدیــد
پـیاده شـد از اسـپ و رسـتـم همـان پـــیـــاده بـــیـــامـــد چـــو بـــاد دمـــان
گــرفـــتـــنــد مــر یــکــدگــر را کــنــار ز هـــر دو بـــرآمـــد خـــروشـــی بـــزار
ازان نــــــامــــــدارن گــــــودرزیــــــان کـه از کـیـنـه جــسـتــن سـرآمـد زمـان
بــدو گــفــت گــودرز کــای پــهـلــوان هـشــیـوار و جــنــگــی و روشــن روان
هـمـی تــاج و گـاه از تـو گـیـرد فـروغ ســخــن هـرچ گــویـی نــبــاشــد دروغ
تــــو ایـــرانـــیـــان را ز مــــام و پــــدر بــهـی هـم ز گــنـج و ز تــخــت و گـهـر
چـنـانـیم بـی تـو چـو مـاهـی بـخـاک بــتــنـگ انـدرون ســر تــن انـدر هـلـاک
چــو دیـدم کــنــون خــوب چــهـر تــرا هـمــیـن پــرســش گــرم و مــهــر تــرا
مــرا ســوگ آن ارجــمــنـدان نـمــانـد بــبــخـت تــو جــز روی خـنـدان نـمـانـد
بــدو گـفـت رسـتــم کـه دل شـاد دار ز غـــمــهــای گـــیــتـــی ســـر آزاد دار
که گیتـی سـراسـر فـریبـسـت و بـند گــهـی ســودمـنـدی و گــاهـی گــزنـد
یـکـی را بــبــسـتـر یـکـی را بــجـنـگ یــکــی را بـــنــام و یــکــی را بــنــنــگ
همی رفـت بـاید کـزین چـاره نیسـت مــرا نــیـز از مــرگ پــتــیـاره نــیـســت
روان تــــــو از درد بــــــی درد بـــــــاد هــــمــــه رفــــتـــــن مــــا بآورد بـــــاد
ازان پـس چـو آگـاه شـد طـوس و گیو ز ایــــران نــــبــــرده ســــواران نــــیـــو
کـه رسـتـم بــه کـوه هـمـاون رسـیـد مـــر او را جـــهــانـــدیــده گـــودرز دیــد
بــرفـتــنـد چـون بــاد لـشـکـر ز جـای خــــروش آمــــد و نــــالــــه کــــرنـــای
چــو آمــد درفــش تــهــمــتــن پــدیـد شـب تـیـره لـشـکـر بــرسـتــم رسـیـد
ســپــاه و سـپــهـبــد پــیـاده شـدنـد مـیـان بــســتــه و دلـگـشــاده شـدنـد
خــروشــی بــرآمـد ز لـشــکــر بــدرد ازان کــشــتـــگــان زیــر خـــاک نــبـــرد
دل رسـتـم از درد ایـشـان بــخـسـت بــکــیـنــه بــنــوی مــیـان را بــبــســت
بــنــالــیــد ازان پــس بـــدرد ســپــاه چـــــو آگــــه شــــد از کــــار آوردگــــاه
بـسـی پـندها داد و گفـت ای سـران بـــپـــیــش آمـــد امــروز رزمــی گـــران
چـنـیـن اسـت آغـاز و فـرجــام جـنـگ یـکــی تــاج یــابــد یـکــی گــور تــنــگ
ســراپـــرده زد گــرد گــیــتـــی فــروز پـــس پــشــت او لــشــکــر نــیــمــروز
بـکـوه انـدرون خـیـمـه هـا سـاخـتـنـد درفــش ســپــهــبـــد بـــرافــراخــتــنــد
نـشـسـت از بــر تــخـت بــر پــیـلـتـن بــزرگــان لــشــکــر شــدنـد انـجــمــن
ز یک دسـت بـنشـسـت گـودرز و گیو بــدســت دگــر طــوس و گــردان نــیــو
فـروزان یـکـی شـمـع بــنـهـاد پــیـش سـخـن رفـت هر گـونـه بـر کـم و بـیش
ز کــار بـــزرگــان و جـــنــگ ســـپـــاه ز رخـشـنـده خـورشـیـد و گـردنـده مـاه
فــراوان ازان لــشــکــر بــی شــمــار بـــگـــفـــتـــنــد بـــا مــهــتـــر نــامــدار
ز کـامـوس و شـنـگـل ز خـاقـان چـین ز مــنـشــور جــنـگــی و مــردان کــیـن
ز کـاموس خـود جـای گـفـتـار نیسـت کــه مــا را بـــدو راه دیــدار نــیــســـت
درخـتـیسـت بـارش هـمـه گـرز و تـیغ نــتــرســد اگــر ســنــگ بــارد ز مــیــغ
ز پـــیــلــان جـــنــگــی نــدارد گــریــز سـرش پـر ز کـینـسـت و دل پـر سـتـیز
ازیـن کــوه تــا پــیـش دریـای شــهـد درفـش و سـپـاهسـت و پـیلـان و مـهد
اگــر ســوی مــا پـــهــلــوان ســپـــاه نــکــردی گــذر کــار گــشــتــی تــبــاه
ســـپـــاس از خـــداونــد پـــیــروزگـــر ک او آورد رنــج و ســخـــتـــی بـــســر
تــن مـا بــتــو زنـده شـد بــی گـمـان نــبـــد هــیــچ کـــس را امـــیــد زمـــان
ازان کـشـتــگـان یـک زمـان پــهـلـوان هــمـــی بـــود گـــریــان و تـــیــره روان
ازان پـس چـنین گـفـت کـز چـرخ مـاه بـــرو تـــا ســر تـــیــره خـــاک ســیــاه
نـبــیـنـی مـگـر گـرم و تــیـمـار و رنـج بــریـنـســت رســم ســرای ســپــنــج
گـزافــســت کــردار گــردان ســپــهـر گهی زهر و جنگست و گه نوش و مهر
اگـر کـشـتـه گـر مـرده هـم بـگـذریـم ســزد گــر بــچــون و چــرا نــنــگــریــم
چــنــان رفــت بــایــد کــه آیــد زمــان مــشـــو تـــیــز بـــا گــردش آســـمــان
جـــهـــانـــدار پـــیـــروزگـــر یـــار بـــاد سـر بــخــت دشـمـن نـگـونـســار بــاد
ازیـن پــس هـمــه کــیـنـه بــاز آوریـم جــــهـــان را بــــایـــران نـــیـــاز آوریـــم
بــزرگــان هــمــه خــوانــدنــد آفــریـن کــه بــی تــو مــبـــادا زمــان و زمــیــن
هـمـیـشــه بــدی نـامـبــردار و شــاد در شـــاه پـــیـــروز بــــی تـــو مـــبــــاد
***
چــو از کـوه بــفـروخـت گـیـتــی فـروز دو زلــف شــب تـــیــره بـــگــرفــت روز
ازان چــادر قــیــر بـــیــرون کــشــیــد بــدنــدان لــب مــاه در خــون کــشــیـد
تـــبـــیــره بـــرآمــد ز هــر دو ســرای بـــرفــتـــنــد گــردان لــشــکــر ز جــای
سـپـهـدار هـومـان بــه پـیـش سـپـاه بــیـامــد هـمــی کــرد هـر ســو نـگــاه
کــه ایـرانــیـان را کــه یـار آمــدســت کـه خــرگـاه و خـیـمـه بــکـار آمـدسـت
ز یــپـــروزه دیـــبـــا ســـراپـــرده دیــد فـــراوان بـــگـــرد انـــدرش پـــرده دیــد
درفـش و سـنـان سـپـهـبــد بــپـیـش هــمــان گــردش اخــتــر بــد بــپــیــش
ســراپـــرده ای دیــد دیــگــر ســیــاه درفــشـــی درفــشـــان بـــکــردار مــاه
فــریــبــرز کــاوس بــا پــیـل و کــوس فــراوان زده خــیــمــه نــزدیــک طــوس
بــیـامـد پــر از غـم بــپـیـران بــگـفـت کـه شـد روز بــا رنـج بــســیـار جــفـت
کــز ایـران ده و دار و بــانــگ خــروش فــراوان ز هــر شــب فــزون بــود دوش
بــتــنـهـا بــرفــتــم ز خــیـمــه پــگــاه بــلــشــکــر بــهـر جــای کــردم نــگــاه
از ایــران فــراوان ســپـــاه آمــدســت بـــیــاری بـــریــن رزمــگــاه آمــدســـت
ز دیـبــا یـکــی ســبــز پــرده ســرای یـکــی اژدهــافــش درفــشــی بــپــای
ســپــاهـی بــگــرد انــدرش زابــلــی ســپـــردار و بـــا خـــنــجـــر کــابـــلــی
گـمـانـم کـه رســتــم ز نـزدیـک شـاه بـــیــاری بـــیــامـــد بـــدیــن رزمــگـــاه
بــدو گــفــت پــیـران کــه بــد روزگــار اگـــر رســـتـــم آیـــد بــــدیـــن کـــارزار
نـه کـامـوس مـانـد نـه خـاقـان چـیـن نـه شــنـگــل نـه گــردان تــوران زمـیـن
هم انـگـه ز لـشـکـر گـه انـدر کـشـید بـــیــامــد ســـپـــهــدار را بـــنــگـــریــد
وزانـجــا دمـان ســوی کـامـوس شـد بــنـزدیـک مـنـشــور و فــرطــوس شــد
کـه شـبــگـیـر ز ایـدر بــرفـتــم پــگـاه بــگـشــتــم هـمـه گــرد ایـران ســپــاه
بـــیــاری فــراوان ســپــاه آمــدســت بــسـی کـیـنـه ور رزمـخــواه آمـدســت
گــمــانـم کــه آن رســتــم پــیـلــتــن کـه گـفـتـم هـمـی پـیش این انـجـمـن
بـــرفــت از در شــاه ایــران ســـپـــاه بـــیــاری بـــیــامـــد بـــدیــن رزمــگـــاه
بــدو گـفــت کـامـوس کـای پــر خــرد دلــت یــکــســر انــدیــشــه بـــد بـــرد
چـنان دان کـه کـیخـسـرو آمد بـجـنگ مـکــن خــیـره دل را بــدیـن کــار تــنـگ

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج