یـکــی مــرغ بــریـان بــفــرمــود گــرمنــوشـــتـــه بـــدو انـــدرون نـــان نــرمسـبــک دسـت رسـتـم بــسـان پـریبـــدو درنــهــان کـــرد انــگــشـــ…
یـکــی مــرغ بــریـان بــفــرمــود گــرم | نــوشـــتـــه بـــدو انـــدرون نـــان نــرم |
سـبــک دسـت رسـتـم بــسـان پـری | بـــدو درنــهــان کـــرد انــگــشـــتـــری |
بــدو داد و گــفــتــش بــدان چــاه بــر | کــه بـــیــچـــارگــان را تـــوی راهــبـــر |
مــنــیــژه بــیــامــد بـــدان چــاه ســر | دوان و خـــورشــهــا گــرفــتـــه بـــبـــر |
نـوشـتــه بــدسـتــار چـیـزی کـه بــرد | چـنـان هم کـه بـسـتـد بـبـیژن سـپـرد |
نـگــه کــرد بــیـژن بــخــیـره بــمــانــد | ازان چــاه خــورشــیـد رخ را بــخــوانــد |
کــه ای مــهـربــان از کــجــا یـافــتــی | خـورشـهـا کـزیـن گـونـه بــشـتـافـتـی |
بـسـا رنج و سـخـتـی کـت آمد بـروی | ز بــهـر مــنــی در جــهـان پــوی پــوی |
مــنــیــژه بـــدو گــفـــت کــز کـــاروان | یـــکـــی مـــایـــه ور مـــرد بـــازارگـــان |
از ایــــران بـــــتــــوران ز بــــهــــر درم | کــشــیـده ز هـر گـونـه بــســیـار غــم |
یـکــی مـرد پــاکـیـزه بــا هـوش و فــر | ز هــر گـــونـــه بـــا او فـــراوان گـــهــر |
گـشــن دســتــگــاهـی نـهـاده فــراخ | یـکـی کـلـبـه سـازیـده بــر پـیـش کـاخ |
بــمـن داد زیـن گـونـه دســتــارخــوان | کـه بــر مـن جــهـان آفـریـن را بــخـوان |
بــدان چــاه نــزدیـک آن بــســتــه بــر | دگــر هــرچ بـــایــد بـــبــر ســربــســر |
بــگـسـتـرد بــیـژن پــس آن نـان پــاک | پــراومــیــد یــزدان دل از بــیــم و بــاک |
چــو دســت خــورش بـــرد زان داوری | بــدیـد آن نـهـان کــرده انــگــشــتــری |
نـگـینـش نگـه کـرد و نـامـش بـخـوانـد | ز شـادی بــخــنـدیـد و خــیـره بــمـانـد |
یـکــی مـهـر پــیـروزه رســتــم بــروی | نــبـــشـــتـــه بآهــن بـــکـــردار مــوی |
چــــو بــــار درخـــت وفـــا را بــــدیـــد | بــدانـســت کآمــد غــمـش را کــلــیـد |
بــخــنــدیــد خــنــدیـدنــی شــاهــوار | چـــنــان کآمـــد آواز بـــر چـــاهــســـار |
مـنـیـژه چــو بــشــنـیـد خــنـدیـدنـش | ازان چــاه تـــاریــک بـــســتــه تــنــش |
زمـانـی فــرو مـانـد زان کــار ســخــت | بـگفت این چـه خندست ای نیکبـخـت |
شــگــفــت آمـدش داســتــانـی بــزد | کــه دیــوانــه خـــنــدد ز کـــردار خـــود |
چـه گـونـه گـشـادی بــخـنـده دو لـب | کـه شـب روز بـینـی هـمـی روز شـب |
چـه رازسـت پـیش آر و بـا من بـگـوی | مـگـر بــخــت نـیـکـت نـمـودسـت روی |
بــدو گـفـت بــیـژن کـزیـن کـارسـخـت | بــر اومـیـد آنـم کــه بــگـشــاد بــخــت |
چـو بـا مـن بـسـوگـنـد پـیـمـان کـنـی | هــمـــانــا وفـــای مــرا نــشـــکـــنــی |
بـــگــویــم ســراســر تــورا داســتــان | چـو بــاشـی بـسـوگـنـد هـمـداسـتـان |
کــه گــر لــب بــدوزی ز بــهــر گــزنــد | زنــان را زبـــان کــم بــمــانــد بـــبــنــد |
مــنــیــژه خـــروشــیــد و نــالــیــد زار | کـــه بـــر مــن چـــه آمــد بـــد روزگــار |
دریــــغ آن شـــــده روزگـــــاران مــــن | دل خــســتــه و چــشــم بـــاران مــن |
بــدادم بـــبــیــژن تــن و خــان و مــان | کـنون گـشـت بـر مـن چـنین بـدگـمـان |
هــمــان گــنــج دیــنــار و تــاج گــهــر | بـــتـــاراج دادم هـــمـــه ســـربـــســـر |
پـدر گـشـتـه بـیـزار و خـویشـان ز مـن | بـــرهــنــه دوان بـــر ســـر انــجـــمــن |
ز امـــیـــد بـــیــژن شـــدم نـــاامـــیــد | جــهـانــم ســیـاه و دو دیـده ســپــیـد |
بــپــوشـد هـمـی راز بــر مـن چـنـیـن | تـــو دانـــاتـــری ای جـــهــان آفـــریــن |
بــدو گـفـت بـیـژن هـمـه راسـتـسـت | ز مـن کـار تـو جـمـلـه بــرکـاسـتـسـت |
چـنین گـفـتـم اکـنون نبـایسـت گفـت | ایـا مــهـربــان یـار و هـشــیـار جــفــت |
ســزد گــر بــهــر کــار پــنــدم دهــی | کـه مـغـزم بــرنـج انـدرون شــد تــهـی |
تـو بـشـناس کـاین مـرد گـوهر فـروش | کــه خــوالـیـگــرش مـر تــرا داد تــوش |
ز بـــهـــر مـــن آمـــد بـــتـــوران فـــراز | وگـــرنــه نــبـــودش بـــگـــوهــر نــیــاز |
بــبــخــشــود بــر مـن جــهـان آفـریـن | بــبــیــنــم مــگــر پــهــن روی زمــیــن |
رهـــانـــد مــــرا زیـــن غــــمــــان دراز | تـــرا زیــن تـــکــاپـــوی و گــرم و گــداز |
بــنــزدیـک او شــو بــگــویـش نــهــان | کـــه ای پـــهــلــوان کـــیــان جـــهــان |
بــدل مـهـربــان و بــتــن چــاره جــوی | اگــر تــو خــداونــد رخــشــی بــگــوی |
مـــنـــیــژه بـــیــامـــد بـــکـــردار بـــاد | ز بــیــژن بــرســتــم پــیــامــش بـــداد |
چــو بــشـنـیـد گـفـتــار آن خـوب روی | کــــزان راه دور آمــــده پـــــوی پــــوی |
بـدانـسـت رسـتـم کـه بـیـژن سـخـن | گــشــادســـت بـــر لــالــه ســروبـــن |
بـبـخشود و گفتـش که ای خوب چـهر | کـــه یـــزدان تـــرا زو مـــبـــراد مـــهـــر |
بــگــویـش کــه آری خــداونــد رخــش | تــــرا داد یـــزدان فــــریـــاد بــــخــــش |
ز زاول بـــــایــــران ز ایــــران بــــتــــور | ز بـــهــر تـــو پـــیــمـــودم ایــن راه دور |
بــگـویـش کــه مـا را بــســان پــلـنـگ | بــسـود از پــی تــو کـمـرگـاه و چــنـگ |
چــو بــا او بــگــویــی ســخــن راز دار | شــــب تــــیـــره گــــوشــــت بآواز دار |
ز بـــیـــشـــه فـــرازآر هـــیـــزم بـــروز | شــب آیــد یــکــی آتــشــی بــرفــروز |
مــنــیــژه ز گــفــتـــار او شـــاد شـــد | دلــش ز انــدهــان یـکــســر آزاد شــد |
بــیــامــد دوان تــا بــدان چــاهــســار | کـه بــودش بــچـاه انـدرون غـمـگـسـار |
بــگـفـتــش کـه دادم ســراسـر پــیـام | بـــدان مـــرد فـــرخ پـــی نــیــک نـــام |
چــنـیـن داد پــاسـخ کـه آنـم درســت | کـه بـیـژن بــنـام و نـشـانـم بــجـسـت |
تــو بــا داغ دل چــون پــویـی هـمــی | کـه رخــرا بــخــونـاب شــویـی هـمـی |
کـنون چـون درسـت آمـد از تـو نشـان | بــبــیـنـی ســر تــیـغ مــردم کــشــان |
زمــیـن را بــدرانــم اکــنـون بــچــنــگ | بــپــرویـن بــرانــدازم آســوده ســنــگ |
مــرا گــفــت چــون تــیـره گــردد هـوا | شـب از چــنـگ خــورشـیـد یـابــد رهـا |
بـــکـــردار کـــوه آتـــشـــی بـــرفـــروز | کـه سـنـگ و سـر چــاه گـردد چــو روز |
بـــدان تـــا بـــبـــیــنــم ســـر چـــاه را | بـــدان روشـــنـــی بـــســـپـــرم راه را |
بـــفــرمــود بـــیــژن کــه آتـــش فــروز | کــه رســتــیــم هــر دو ز تـــاریــک روز |
ســوی کــردگــار جـــهــان کــرد ســر | کــه ای پــاک و بــخــشــنـده و دادگــر |
ز هـر بــد تـو بــاشـی مـرا دسـتـگـیـر | تــو زن بــر دل و جــان بــدخــواه تــیــر |
بـــده داد مـــن زآنـــک بـــیــداد کـــرد | تـــو دانــی غـــمـــان مــن و داغ و درد |
مـــگـــر بــــازیـــابــــم بــــر و بــــوم را | نــمــانــم بـــنــنــگ اخـــتـــر شــوم را |
تـــو ای دخـــت رنــج آزمـــوده ز مـــن | فــدا کــرده جــان و دل و چــیــز و تــن |
بــدیـن رنـج کـز مـن تــو بــرداشـتــی | زیـــان مـــرا ســـود پــــنـــداشـــتــــی |
بــدادی بــمــن گــنــج و تــاج و گــهـر | جــهــانــدار خــویـشــان و مــام و پــدر |
اگـــر یــابـــم از چـــنـــگ ایــن اژدهــا | بــــدیــــن روزگــــار جــــوانــــی رهــــا |
بـــکــردار نــیــکــان یــزدان پـــرســـت | بـــپــویــم بــپــای و بــیــازم بــدســت |
بـــســان پـــرســتــار پــیــش کــیــان | بـــپــاداش نــیــکــیــت بــنــدم مــیــان |
مـنـیـژه بــهـیـزم شـتــابــیـد سـخــت | چــو مـرغــان بــرآمـد بــشــاخ درخــت |
بـخـورشـیـد بـر چـشـم و هـیـزم بــبـر | کـه تــا کـی بــرآرد شــب از کـوه ســر |
چـو از چـشـم خـورشـید شـد نـاپـدید | شــب تــیـره بــر کـوه دامـن کــشــیـد |
بـــدانــگــه کـــه آرام گــیــرد جـــهــان | شـــود آشـــکــارای گــیــتـــی نــهــان |
که لشکر کشـد تـیره شـب پـیش روز | بـــگــردد ســـر هــور گــیــتـــی فـــروز |
مـنـیـژه سـبــک آتــشـی بــرفـروخـت | که چـشـم شـب قیرگون را بـسـوخـت |
بــدلـش انـدرون بــانـگ رویـیـنـه خــم | کـــه آیــد ز ره رخـــش پـــولــاد ســـم |
بــدانـگـه کــه رســتــم بــبــربــر گــره | بـــرافـــگـــنـــد و زد بـــر گـــره بـــر زره |
بـشـد پـیـش یـزدان خـورشـیـد و مـاه | بــیــامــد بـــدو کــرد پــشــت و پــنــاه |
هـمـی گـفـت چـشـم بـدان کـور بــاد | بـــدیـــن کـــار بـــیـــژن مـــرا زور بـــاد |
بــگــردان بــفــرمـود تــا هـمــچــنـیـن | بــبــســتــنـد بــر گــردگـه بــنـد کــیـن |
بــر اســبــان نــهـادنــد زیـن خــدنــگ | هـمــه جــنـگ را تــیـز کــردنـد چــنـگ |
تــهـمـتــن بــرخــشـنـده بــنـهـاد روی | هـمـی رفـت پــیـش انـدرون راه جـوی |
چـــو آمــد بـــر ســـنــگ اکــوان فــراز | بــــدان چـــاه انـــدوه و گـــرم و گـــداز |
چــنـیـن گـفـت بــا نـامـور هـفـت گـرد | کــه روی زمــیــن را بــبـــایــد ســتــرد |
بــبــایـد شــمـا را کــنـون ســاخــتــن | ســـر چـــاه از ســنــگ پـــرداخـــتـــن |
پـــیــاده شــدنــد آن ســران ســپـــاه | کــزان ســنـگ پــردخــت مـانـنـد چــاه |
بـسـودنـد بـسـیـار بــر سـنـگ چـنـگ | شـده مـانـده گـردان و آسـوده سـنـگ |
چـــو از نــامــداران بـــپـــالــود خـــوی | کـه ســنـگ از ســر چــاه نـنـهـاد پــی |
ز رخـــش انــدر آمـــد گـــو شـــیــرنــر | زره دامـــنـــش را بــــزد بــــر کــــمــــر |
ز یــزدان جــان آفــریـن زور خــواســت | بزد دست و آن سنگ برداشت داست |
بــیـنـداخـت در بــیـشـه شـهـر چـیـن | بـــلــرزیــد ازان ســـنــگ روی زمــیــن |
ز بـــیــژن بـــپــرســیــد و نــالــیــد زار | کــه چــون بــود کــارت بـــبـــد روزگــار |
هـمـه نـوش بــودی ز گـیـتــیـت بــهـر | ز دسـتـش چـرا بــسـتــدی جـام زهـر |
بـــدو گــفــت بــیــژن ز تــاریــک چــاه | کــه چــون بــود بــر پــهـلــوان رنـج راه |
مـرا چــون خــروش تــو آمـد بــگــوش | هـمـه زهـر گـیـتـی مـرا گـشـت نـوش |
بـدین سـان که بـینی مرا خـان و مان | ز آهــن زمــیـن و ز ســنــگ آســمــان |
بــکــنـده دلـم زیـن ســرای ســپــنـج | ز بــس درد و سـخـتـی و انـدوه و رنـج |
بــدو گـفـت رسـتــم کـه بــر جـان تــو | بــبــخــشــود روشــن جــهـانـبــان تــو |
کـــنــون ای خـــردمــنــد آزاده خـــوی | مــرا هــســـت بـــا تـــو یــکــی آرزوی |
بــمــن بــخــش گــرگــیـن مــیـلــاد را | ز دل دور کــــن کــــیـــن و بــــیـــداد را |
بــدو گــفــت بــیـژن کــه ای یــار مــن | نــدانـی کــه چــون بــود پــیـکــار مــن |
نــدانــی تــو ای مــهــتــر شــیـرمــرد | کـه گـرگـیـن مـیـلـاد بــا مـن چــه کـرد |
گــرافــتــد بــروبــر جــهـانــبــیـن مــن | بـــرو رســتــخــیــز آیــد از کــیــن مــن |
بــدو گـفـت رسـتــم کـه گـر بــدخـوی | بـــیــاری و گــفــتـــار مــن نــشــنــوی |
بــمـانـم تــرا بــســتــه در چــاه پــای | بـــرخــش انــدر آرم شــوم بـــاز جــای |
چـو گـفـتـار رسـتـم رسـیدش بـگـوش | ازان تـــنــگ زنــدان بـــرآمـــد خـــروش |
چـنـین داد پـاسـخ کـه بـد بـخـت مـن | ز گـــــردان وز دوده و انـــــجــــــمـــــن |
ز گـرگـین بـدان بـد کـه بـر مـن رسـید | چــنــیـن روز نــیـزم بــبــایــد کــشــیـد |
کـشـیدیم و گـشـتـیم خـشـنـود ازوی | ز کـــیــنــه دل مــن بـــیــاســـود ازوی |
فـروهـشـت رسـتــم بــزنـدان کـمـنـد | بـــرآوردش از چـــاه بــــا پـــای بـــنـــد |
بــرهــنــه تــن و مــوی و نــاخــن دراز | گــــدازیـــده از رنــــج و درد و نــــیــــاز |
هـمـه تـن پـر از خـون و رخـسـاره زرد | ازان بـــنــد زنـــجـــیــر زنــگـــار خـــورد |
خــروشــیـد رســتــم چــو او را بــدیـد | هــمــه تــن در آهــن شــده نــاپــدیـد |
بـزد دسـت و بـگسسـت زنجـیر و بـند | رهــا کــرد ازو حـــلــقـــه پـــای بـــنــد |
سـوی خـانـه رفـتــنـد زان چــاهـسـار | بـــیــک دســت بـــیــژن بـــدیــگــر زوار |
تـهـمـتـن بــفـرمـود شـسـتـن سـرش | یـکـی جــامـه پــوشــیـد نـو بــر بــرش |
ازان پـس چـو گـرگـیـن بــنـزدیـک اوی | بـــیــامــد بـــمــالــیــد بـــر خــاک روی |
ز کـــردار بــــد پــــوزش آورد پـــیـــش | بــپــیـچــیـد زان خــام کــردار خــویـش |
دل بـــیــژن از کـــیــنــش آمـــد بـــراه | مـــکـــافـــات نـــاورد پـــیــش گـــنـــاه |
شــتــر بــار کـردنـد و اســبــان بــزیـن | بــپــوشــیـد رســتــم ســلـیـح گــزیـن |
نــشــســـتـــنــد بـــر بـــاره نــامآوران | کــشــیـدنـد شــمـشــیـر و گــرز گـران |
گـســی کــرد بــار و بــرآراســت کــار | چـــنــانــچـــون بـــود در خـــور کـــارزار |
بــشـد بــا بــنـه اشـکـش تــیـزهـوش | کــه دارد ســپــه را بــهـرجــای گــوش |
بــه بــیـژن بــفـرمـود رسـتـم کـه شـو | تــو بــا اشــکــش و بــا مــنــیــژه بــرو |
کـه مـا امـشــب از کـیـن افـراســیـاب | نــیــابـــیــم آرام و نــه خــورد و خــواب |
یـکــی کــار ســازم کــنــون بــر درش | کــه فــردا بـــخــنــدد بــرو کــشــورش |
بــدو گــفــت بــیـژن مــنــم پــیـش رو | کــه از مـن هـمـی کـیـنـه ســازنـد نـو |
بــرفـتــنـد بــا رسـتــم آن هـفـت گـرد | بــنـه اشــکــش تــیـزهـش را ســپــرد |
عــنــانـهـا فــگــنـدنـد بــر پــیـش زیـن | کـشـیـدنـد یـکـسـر هـمـه تــیـغ کـیـن |
بـــشـــد تـــا بـــدرگــاه افــراســـیــاب | بــهـنـگـام سـســتــی و آرام و خــواب |
بـــرآمـــد ز نـــاگـــه ده و دار و گـــیـــر | درخـــشــیــدن تـــیــغ و بـــاران تـــیــر |
سـران را بـسـی سـر جـدا شد ز تـن | پــر از خـاک ریـش و پــر از خـون دهـن |
ز دهــــلــــیــــز در رســــتــــم آواز داد | که خـواب تـو خوش بـاد و گردانت شاد |
بــخـفـتـی تـو بــر گـاه و بـیـژن بــچـاه | مـــگـــر بــــاره دیـــدی ز آهـــن بــــراه |
مـــنــم رســـتـــم زابـــلـــی پـــور زال | نـه هـنـگـام خــوابــسـت و آرام و هـال |
شــکــســـتـــم در بـــنــد زنــدان تـــو | کــه ســنـگ گــران بــد نـگـهـبــان تــو |
رهـا شــد ســر و پــای بــیـژن ز بــنـد | بـــدامــاد بـــر کــس نــســـازد گــزنــد |
تــرا رزم و کــیـن ســیــاوخــش بــس | بــدیـن دشــت گـردیـدن رخــش بــس |
هــمــیــدون بـــرآورد بـــیــژن خــروش | کــه ای تــرک بــدگـوهـر تــیـره هـوش |
بـرانـدیـش زان تـخـت فـرخـنـده جـای | مـرا بــســتــه در پــیـش کـرده بــپــای |
هـمـی رزم جـسـتـی بـسـان پـلـنـگ | مـرا دســت بــسـتــه بــکـردار سـنـگ |
کــنـونـم گــشــاده بــهـامـون بــبــیـن | کـه بــا مـن نـجـویـد ژیـان شـیـر کـیـن |
بــزد دســت بــر جــامـه افــراســیـاب | که جـنگ آوران را بـبـسـتـسـت خـواب |
بــفــرمــود زان پــس کــه گــیـرنـد راه | بـــدان نـــامـــداران جـــویـــنـــده گـــاه |
ز هـر سـو خـروش تـکـاپـوی خـاسـت | ز خون ریختـن بـر درش جـوی خـاست |
هـرآنـکــس کـه آمـد ز تــوران ســپــاه | زمــانــه تـــهــی مــانــد زو جـــایــگــاه |
گـرفـتـنـد بـر کـیـنـه جـسـتـن شـتـاب | ازان خــانــه بــگــریـخــت افــراســیـاب |
بـــکــاخ انــدر آمــد خـــداونــد رخــش | هـمـه فـرش و دیـبــای او کـرد بـخـش |
پــریـچــهـرگــان ســپــهــبــدپــرســت | گـرفـتـه هـمـه دسـت گـردان بـدسـت |
گــرانـمــایـه اســبــان و زیـن پــلــنـگ | نــشــانــده گــهـر در جــنــاغ خــدنــگ |
ازان پــس ز ایــوان بــبــســتــنــد بــار | بـــتـــوران نـــکـــردنـــد بـــس روزگـــار |
ز بــهـر بــنــه تــاخــت اســبــان بــزور | بـــدان تـــا نــخـــیــزد ازان کــار شـــور |
چـنـان رنـجــه بــد رسـتــم از رنـج راه | کـه بــر ســرش بــر درد بــود از کــلـاه |
سـواران ز بـس رنـج و اسـبــان ز تـگ | یــکــی را بــتــن بــر نــجــنــبــیــد رگ |
بــلـشـکـر فـرســتــاد رســتــم پــیـام | کـه شـمـشـیر کـین بـر کـشـید از نیام |
کـه مـن بـیگـمـانـم کـزین پـس بـکـین | ســیـه گـردد از ســم اســبــان زمـیـن |
گـشـن لـشـکـری ســازد افـراسـیـاب | بــــنـــیـــزه بــــپـــوشـــد رخ آفـــتـــاب |
بــرفــتــنـد یـکــســر ســواران جــنـگ | هــمــه رزم را تـــیــز کــردنــد چـــنــگ |
هــمـــه نــیــزه داران زدوده ســـنـــان | هــمــه جــنــگ را گــرد کــرده عــنــان |
مـنـیـژه نـشــســتــه بــخــیـمـه درون | پــرســتــنـده بــر پــیـش او رهـنـمــون |
یـکـی داسـتــان زد تــهـمـتــن بــروی | کــه گــر مــی بــریـزد نــریـزدش بــوی |
چــنـیـنـسـت رسـم سـرای ســپــنـج | گـهـی نـاز و نـوش و گـهـی درد و رنـج |
چـو خـورشـید سـر بـرزد از کـوهـسـار | ســواران تـــوران بـــبـــســتـــنــد بـــار |
بــتــوفــیـد شــهـر و بــرآمــد خــروش | تـو گـفـتـی همی کـر کـند نعـره گوش |
بــــدرگـــاه افـــراســــیـــاب آمـــدنـــد | کـمـربــسـتــگـان بــر درش صـف زدنـد |
هـمـه یـکـسـره جــنـگ را ســاخــتــه | دل از بــــــوم و آرام پــــــرداخـــــتـــــه |
بـــزرگـــان تـــوران گـــشـــاده کـــمــر | بــه پــیـش ســپــهـدار بــر خــاک سـر |
هـمـه جـنـگ را پــاک بــسـتــه مـیـان | هــمـــه دل پـــر از کـــیــن ایــرانــیــان |
کـز انـدازه بــگـذشــت مـا را ســخــن | چــه افــگــنــد بــایــد بــدیـن کــار بــن |
کـزیـن نـنـگ بـر شـاه و گـردنـکـشـان | بـــمـــانـــد ز کـــردار بـــیــژن نــشـــان |
بـــایــران بـــمـــردان نـــدانــنـــدمـــان | زنــان کــمــربــســتــه خــوانــنــدمــان |
بــرآشـفـت پـس شـه بـسـان پـلـنـگ | ازان پــس بــفـرمـودشـان سـاز جـنـگ |
بـه پـیـران بـفـرمـود تـا بــسـت کـوس | کـه بـر مـا ز ایران همـین بـد فـسـوس |
بـــزد نــای رویــیــن بـــدرگـــاه شـــاه | بــجــوشـیـد در شــهـر تــوران ســپــاه |
یـلـان صـف کـشـیـدنـد بــر در ســرای | خــروش آمــد از بــوق و هـنــدی درای |
ســپــاهـی ز تــوران بــدان مــرز رانـد | کــه روی زمــیـن جــز بــدریـا نــمــانــد |
چــو از دیــدگــه دیــدبــان بــنــگــریــد | زمـیـن را چــو دریـای جــوشـان بــدیـد |
بــر رســتــم آمـد کـه بــبــسـیـچ کـار | کـه گـیـتــی سـیـه شـد ز گـرد ســوار |
بــدو گــفــت مــا زیــن نــداریــم بــاک | هـمـی جــنـگ را بــرفـشـانـیـم خــاک |
بــنـه بــا مـنـیـژه گـســی کــرد و بــار | بـــپـــوشـــیــد خـــود جـــامــه کـــارزار |
بـــبـــالــا بـــرآمــد ســپـــه را بـــدیــد | خـروشـی چـو شـیـر ژیـان بــرکـشـیـد |
یــکــی داســـتـــان زد ســـوار دلــیــر | کـه روبـه چـه سـنـجـد بـچـنگـال شـیر |
بــــگــــردان جــــنــــگــــاور آواز کــــرد | کــه پــیـش آمــد امــروز نـنـگ و نـبــرد |
کــجـــا تـــیــغ و ژوپـــیــن زهــرآبـــدار | کـــجــــا نـــیـــزه و گـــرزه گـــاوســــار |
هــنــرهــا کــنــون کــرد بــایــد پــدیـد | بـریـن دشـت بـر کـیـنـه بـایـد کـشـیـد |
بــــرآمـــد خــــروشـــیـــدن کـــرنـــای | تــهــمــتــن بـــرخــش انــدر آورد پــای |
ازان کـوه سـر سـوی هامـون کـشـید | چــو لـشـکـر بــتــنـگ انـدر آمـد پــدیـد |
کـشـیـدنـد لـشـکـر بــران پـهـن جـای | بــهـرسـو بــبــســتــنـد ز آهـن سـرای |
بــیـاراســت رســتــم یـکــی رزمـگــاه | کـه از گـرد اســبــان هـوا شـد ســیـاه |
ابــر مـیـمـنـه اشـکـش و گـســتــهـم | ســـواران بــــســـیـــار بــــا او بـــهـــم |
چـو رهـام و چـون زنـگـه بــر مـیـسـره | بــخــون داده مــر جــنـگ را یـکــســره |
خــود و بـــیــژن گــیــو در قــلــبـــگــاه | نــگــهــدار گــردان و پــشــت ســپـــاه |
پــس پـشـت لـشـکـر کـه بــیـسـتـون | حــصـاری ز شـمـشـیـر پــیـش انـدرون |
چــو افـراســیـاب آن ســپــه را بــدیـد | کـه ســالـارشـان رســتــم آمـد پــدیـد |
غمی گشت و پـوشید خـفتـان جـنگ | ســـپـــه را بـــفـــرمــود کــردن درنــگ |
بــرابــر بآیـیــن صــفــی بــرکــشــیــد | هـوا نـیـلــگــون شــد زمــیـن نـاپــدیـد |
چــپ لـشـکـرش را بــپــیـران سـپــرد | سـوی راســتــش را بــه هـومـان گـرد |
بــگـرســیـوز و شـیـده قـلـب ســپــاه | ســپــرد و هـمـی کـرد هـر سـو نـگـاه |
تـهـمـتـن هـمـی گـشـت گـرد سـپـاه | ز آهـــن بـــکـــردار کـــوهــی ســـیــاه |
فـغـان کرد کـای تـرک شـوریده بـخـت | که ننگی تـو بـر لشـکـر و تـاج و تـخـت |
تـرا چـون سـواران دل جـنـگ نـیسـت | ز گـردان لـشــکــر تــرا نـنـگ نـیـســت |
کـه چـنـدیـن بـپـیـش مـن آیی بـکـین | بــمـردان و اسـبــان بــپــوشـی زمـیـن |
چـو در جـنگ لـشـکـر شـود تـیزچـنگ | همـی پـشـت بـینم تـرا سـوی جـنـگ |
ز دسـتـان تـو نـشـنـیدی آن داسـتـان | کـــه دارد بـــیــاد از گـــه بـــاســـتـــان |
کـه شـیری نتـرسـد ز یک دشـت گـور | ســتــاره نــتــابــد چــو تــابــنــده هـور |
بـــدرد دل و گــوش غـــرم ســـتـــرگ | اگــر بــشــنــود نــام چــنــگــال گــرگ |
چــو انــدر هــوا بـــاز گــســتـــرد پـــر | بـــتــرســد ز چــنــگــال او کــبــک نــر |
نـــه روبـــه شـــود ز آزمـــودن دلـــیــر | نـه گـوران بــســایـنـد چــنـگـال شــیـر |
چـو تـو کس سـبـکسـار خـسرو مبـاد | چــو بــاشـد دهـد پــادشـاهـی بــبــاد |
بـدین دشت و هامون تـو از دست من | رهــایــی نــیــابـــی بـــجــان و بـــتــن |
چـو ایـن گـفـتــه بــشـنـیـد تــرک دژم | بـــلـــرزیــد و بـــرزد یــکـــی تـــیــز دم |
بـــرآشـــفـــت کــای نــامــداران تـــور | که این دشت جـنگست گر جـای سور |
بــبــایــد کــشــیــدن دریــن رزم رنــج | که بـخـشـم شما رابـسـی تـاج و گنج |
چـو گـفـتـار سـالارشـان شـد بـگـوش | زگــردان لــشـــکـــر بـــرآمــد خـــروش |
چـنـان تـیـره گـون شـد ز گـرد آفـتــاب | کـه گـفـتـی همـی غـرقـه مـاند در آب |
بــبــســتــنـد بــر پــیـل رویـیـنـه خــم | دمـــیـــدنـــد شـــیـــپـــور بـــا گـــاودم |
ز جـــوشـــن یــکــی بـــاره آهــنــیــن | کــشـــیــدنــد گــردان بـــروی زمــیــن |
بــجــوشـیـد دشــت و بــتــوفـیـد کـوه | ز بــــانـــگ ســــواران هـــر دو گــــروه |
درفــشــان بــگــرد انـدرون تــیـغ تــیـز | تـو گـفـتـی بــرآمـد هـمـی رسـتـخـیـز |
هـمـی گـرز بــاریـد هـمـچـون تــگـرگ | ابــر جـوشـن و تـیـر و بــر خـود و تـرگ |
و زان رســتــمـی اژدهـافــش درفـش | شـده روی خـورشـیـد تـابــان بـنـفـش |
بـــپـــوشــیــد روی هــوا گــرد پـــیــل | بــخــورشــیـد گـفـتــی بــرانـدود نـیـل |
بـهر سـو کـه رسـتـم بـرافـگند رخـش | سـران را سر از تـن همی کرد بـخـش |
بـــچـــنــگ انــدرون گــرزه گـــاوســـار | بــســان هـیـونـی گـسـســتــه مـهـار |
همی کشـت و می بـسـت در رزمگاه | چــو بــســیـار کــرد از بــزرگــان تــبــاه |
بـــقــلــب انــدر آمــد بـــکــردار گــرگ | پـــراگــنــده کــرد آن ســـپـــاه بـــزرگ |
بــرآمـد چــو بــاد آن سـران را ز جــای | هــمـــان بـــادپـــایــان فـــرخ هــمــای |
چــو گــرگـیـن و رهـام و فــرهـاد گــرد | چــپ لــشــکــر شــاه تــوران بـــبـــرد |
درآمد چو باد اشکش از دست راست | ز گـرسـیـوز تــیـغ زن کـیـنـه خـواسـت |
بــقــلــب انــدرون بــیـژن تــیـزچــنــگ | هـمـی بــزمـگـاه آمـدش جــای جـنـگ |
ســران ســواران چـــو بـــرگ درخـــت | فـرو ریـخـت از بــار و بـرگـشـت بــخـت |
هـمـه رزمـگـه سـربــسـر جـوی خـون | درفـــش ســـپـــهــدار تـــوران نــگــون |
سـپـهـدار چـون بـخـت بـرگـشـتـه دید | دلــیـران تــوران هـمــه کــشــتــه دیـد |
بـیفـگـنـد شـمـشـیر هنـدی ز دسـت | یـکـی اسـب آسـوده تـر بــرنـشـسـت |
خـود و ویژگان سـوی تـوران شـتـافـت | کــزایـرانــیـان کــام و کــیـنــه نـیـافــت |
بــرفـت از پــسـش رسـتــم گـرد گـیـر | بــبــاریـد بــر لــشــکــرش گــرز و تــیـر |
دو فـــرســـنـــگ چـــون اژدهــای دژم | هـمـی مـردم آهـخــت ازیـشــان بــدم |
ســـواران جـــنــگـــی ز تـــوران هــزار | گـــرفـــتـــنـــد زنـــده پـــس از کـــارزار |
بـــلــشـــکـــرگــه آمــد ازان رزمــگــاه | که بـخـشش کند خـواستـه بـر سـپـاه |
بــبــخـشـیـد و بــنـهـاد بــر پــیـل بــار | بـــپـــیـــروزی آمـــد بـــر شـــهـــریـــار |
چـــو آگــاهــی آمــد بـــشـــاه دلــیــر | کـه از بـیـشـه پـیـروز بـرگـشـت شـیـر |
چــو بــیـژن شـد از بــنـد و زنـدان رهـا | ز بــــنــــد بــــدانــــدیـــش نـــراژدهـــا |
سـپـاهی ز تـوران بـهـم بـرشـکـسـت | هـمـه لـشـکـر دشـمـنـان کـرد پـسـت |
بــشــادی بــه پــیـش جــهـان آفـریـن | بـــمــالــیــد روی و کــلــه بـــر زمــیــن |
چــو گــودرز و گـیـو آگــهـی یـافــتــنـد | ســوی شــاه پــیـروز بــشــتــافــتــنـد |
بـــرآمــد خــروش و بــیــامــد ســپــاه | تـــبـــیــره زنـــان بـــرگـــرفـــتـــنــد راه |
دمـــنـــده دمـــان گــــاودم بــــر درش | بــرآمــد خــروشــیــدن از لــشــکــرش |
سـیه کـرده مـیدانـش اسـبـان بـسـم | هــمــه شـــهــر آوای رویــیــنــه خـــم |
بـیک دسـت بـربـسـتـه شـیر و پـلـنگ | بـــزنــجــیــر دیــگــر ســواران جـــنــگ |
گــــرازان ســــواران دمــــان و دنــــان | بــدنـدان زمــیـن ژنـده پــیـلــان کــنـان |
بــپـیـش سـپـاه انـدرون بـوق و کـوس | درفـش از پـس پـشـت گودرز و طـوس |
پــذیـره شـدن پــیـش پــهـلـو ســپــاه | بــدیـن گــونــه فــرمــود بــیــدار شــاه |
بــرفــتــنــد لــشــکــر گــروهــا گــروه | زمــیــن شــد ز گــردان بـــکــردار کــوه |
چـــو آمـــد پـــدیــدار از انــبـــوه نــیــو | پـــیــاده شــد از بـــاره گــودرز و گــیــو |
ز اســب انــدرآمــد جــهـان پــهـلــوان | بـــپـــرســیــدش از رنــج دیــده گــوان |
بـــرو آفـــریــن کـــرد گـــودرز و گـــیــو | کـــه ای نــامــبـــردار و ســـالــار نــیــو |
دلـیـر از تــو گــردد بــهـر جــای شــیـر | ســپــهـر از تــو هـرگـز مـگـرداد ســیـر |
تــــرا جـــاودان بــــاد یـــزدان پــــنـــاه | بــکــام تــو گــرداد خــورشــیــد و مــاه |
هـمــه بــنـده کــردی تــو ایـن دوده را | زتـــو یـــافـــتـــم پــــور گـــم بــــوده را |
ز درد و غــمــان رســتـــگــان تـــویــم | بـــایــران کــمــربـــســتـــگــان تــویــم |
بـر اسـبـان نشـسـتـند یکـسـر مـهان | گـــرازان بـــنـــزدیــک شـــاه جـــهـــان |
چــو نـزدیـک شــهـر جــهـانـدار شــاه | فـــرازآمــد آن گـــرد لــشـــکـــرپـــنــاه |
پـــذیــره شـــدش نـــامـــدار جـــهــان | نـــگـــهـــدار ایـــران و شـــاه مـــهـــان |
چــو رســتــم بــفــر جــهـانـدار شــاه | نـــگـــه کـــرد کآمـــد پــــذیـــره بــــراه |
پــیـاده شــد و بــرد پــیـشــش نـمــاز | غـــمــی گــشـــتـــه از رنــج و راه دراز |
جــهـانـدار خــســرو گـرفــتــش بــبــر | کــه ای دســت مــردی و جــان هــنــر |
تـهمـتـن سـبـک دسـت بـیژن گـرفـت | چــنـانـکـش ز شــاه و پــدر بــپــذرفـت |
بـیـاورد و بـسـپـرد و بـر پـای خـاسـت | چـنـان پـشـت خـمـیـده را کـرد راسـت |
ازان پـــس اســـیـــران تـــوران هـــزار | بـــیــاورد بـــســـتـــه بـــر شـــهــریــار |
بــرو آفــریــن کــرد خــســرو بــمــهــر | کــه جــاویـد بــادا بــکــامــت ســپــهـر |
خـــنــک زال کـــش بـــگــذرد روزگـــار | بـــمــانــد بـــگـــیــتـــی تـــرا یــادگـــار |
خـجـسـتـه بــر و بـوم زابـل کـه شـیـر | هـــمـــی پـــرورانـــد گـــوان و دلـــیـــر |
خـــنــک شــهــر ایــران و فــرخ گــوان | کــه دارنـد چــون تــو یـکــی پــهـلــوان |
وزین هر سـه بـرتـر سـر و بـخـت مـن | که چـون تـو پـرسـتـد همی تـخـت من |
بــه خــورشـیـد مـانـد هـمـی کـار تــو | بـــگــیــتـــی پـــراگـــنــده کـــردار تـــو |
بــگـیـو آنـگـهـی گـفـت شــاه جــهـان | کــه نـیـکــســت بــا کــردگــارت نـهـان |
کـه بــر دسـت رسـتـم جـهـان آفـریـن | بــــتــــو داد پــــیـــروز پــــور گــــزیـــن |
گــرفــت آفــریـن گــیـو بــر شــهــریـار | کــه شـــادان بـــدی تـــا بـــود روزگــار |
سـر رسـتــمـت جــاودان ســبــز بــاد | دل زال فـــــرخ بــــــدو بــــــاد شـــــاد |
بــفـرمـود خـسـرو کـه بــنـهـیـد خـوان | بـــزرگــان بـــرتـــرمــنــش را بـــخــوان |
چــو از خــوان ســالـار بــرخــاسـتــنـد | نـشــســتــنـگــه مــی بــیـاراســتــنـد |
فــروزنــده مــجــلــس و مــیــگــســار | نــوازنـــده چـــنــگ بـــا پـــیــشـــکـــار |
هــمــه بـــر ســران افــســران گــران | بـــزر انـــدرون پـــیــکـــر از گـــوهـــران |
هـمـه رخ چــو دیـبــای رومـی بــرنـگ | خـروشـان ز چــنـگ و پــریـزاده چــنـگ |
طـبـقـهای سـیمین پـر از مـشـک ناب | بـــپــیــش انــدرون آبــگــیــری گــلــاب |
هـمـی تــافـت ازفـر شــاهـنـشــهـی | چــو مـاه دو هـفـتــه ز ســرو ســهـی |
هـمـه پــهـلــوانـان خــســروپــرســت | بـــرفــتــنــد زایــوان ســالــار مــســت |
بــشـبــگـیـر چــون رسـتــم آمـد بــدر | گـشــاده دل و تــنـگ بــســتــه کــمـر |
بــدســتــوری بــازگــشــتــن بــجــای | هــمــی زد هــشــیــوار بــا شــاه رای |
یـکـی دســت جــامـه بــفـرمـود شـاه | گــهــر بـــافـــتـــه بـــا قـــبـــا و کــلــاه |
یــکــی جـــام پـــر گــوهــر شــاهــوار | صـد اسـب و صـد اشـتـر بـزیـن و بـبـار |
دو پــنـجــه پــری روی بــسـتــه کـمـر | دو پـــنــجــه پـــرســتــار بـــا طــوق زر |
هـمـه پــیـش شـاه جـهـان کـدخـدای | بــیــاورد و کــردنــد یــک ســر بـــپــای |
هــمــه رســتــم زابـــلــی را ســپــرد | زمـیـن را بـبـوسـیـد و بـرخـاسـت گـرد |
بـــســربـــر نــهــاد آن کــلــاه کــیــان | بــبــســت آن کـیـانـی کـمـر بــرمـیـان |
ابـــر شـــاه کــرد آفــریــن و بـــرفـــت | ره سـیـسـتــان را بــسـیـچــیـد تــفـت |
بـــزرگــان کــه بـــودنــد بـــا او بــهــم | بـــرزم و بـــبـــزم و بـــشـــادی و غــم |
بــرانـدازه شـان یـک بـیـک هـدیـه داد | از ایــوان خـــســرو بـــرفــتـــنــد شــاد |
چــو از کــار کــردن بــپــردخــت شــاه | بآرام بـــنــشــســت بـــر پــیــشــگــاه |
بــفــرمــود تــا بــیــژن آمــدش پــیـش | سـخـن گفـت زان رنج و تـیمار خـویش |
ازان تـــــنــــگ زنـــــدان و رنـــــج زوار | فـراوان ســخــن گـفــت بــا شــهـریـار |
وزان گـــــــردش روزگـــــــاران بــــــــد | هـمـه داسـتــان پــیـش خــسـرو بــزد |
بـپـیـچـیـد و بـخـشـایش آورد سـخـت | ز درد و غــم دخــت گـم بــوده بــخــت |
بــفــرمــود صــد جــامــه دیــبــای روم | هــمــه پــیـکــرش گــوهــر و زر و بــوم |
یــکــی تــاج و ده بــدره دیــنــار نــیــز | پــرسـتــنـده و فـرش و هـرگـونـه چـیـز |
بــه بـیـژن بــفـرمـود کـایـن خـواسـتـه | بـــبـــر ســوی تـــرک روان کــاســتـــه |
بـرنجـش مـفـرسـا و سـردش مـگـوی | نـــگـــر تــــا چــــه آوردی او را بــــروی |
تــو بــا او جــهــان را بــشــادی گــذار | نــگــه کـــن بـــدیــن گـــردش روزگـــار |
یــکـــی را بـــرآرد بـــچـــرخ بـــلـــنـــد | ز تــیـمــار و دردش کــنــد بــی گــزنـد |
وزانـجــاش گـردان بــرد ســوی خــاک | همـه جـای بـیمـسـت و تـیمـار و بـاک |
هـم آن را کــه پــرورده بــاشــد بــنــاز | بـــیــفــگــنــد خـــیــره بـــچـــاه نــیــاز |
یـــکـــی را ز چـــاه آورد ســـوی گـــاه | نـهـد بــر ســرش بــر ز گــوهـر کــلــاه |
جـهـان را ز کـردار بــد شـرم نـیـسـت | کــســی را بــرش آب و آزرم نـیـســت |
هـمـیـشـه بـهـر نـیک و بـد دسـتـرس | ولــیــکــن نــجـــویــد خــود آزرم کــس |
چــنـیـنـســت کــار ســرای ســپــنـج | گـهـی نـاز و نـوش و گـهـی درد و رنـج |
ز بـــهــر درم تـــا نـــبـــاشـــی بـــدرد | بـــــی آزار بـــــهــــتـــــر دل رادمـــــرد |
بــدیـن کـار بــیـژن سـخـن سـاخــتــم | بــــپــــیـــران و گـــودرز پــــرداخـــتـــم |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج