فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 9 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

ســپـــهــدار رزی دهــان را بـــخـــوانــدبـــدیــوان دیـــنـــار دادن نـــشـــانـــدز اسـبــان گـلـه هـرچ بــودش بــه کـوهبــلـشــکــر گـه آورد یـکــ…

ســپـــهــدار رزی دهــان را بـــخـــوانــد بـــدیــوان دیـــنـــار دادن نـــشـــانـــد
ز اسـبــان گـلـه هـرچ بــودش بــه کـوه بــلـشــکــر گـه آورد یـکــســر گــروه
در گـــنـــج دیــنـــار و تـــیـــغ و کـــمـــر هـمـان مـایـه ور جــوشـن و خــود زر
بـــروزی دهــان داد یــکــســـر کــلــیــد چــو آمـد گــه نـام جــســتــن پــدیـد
بــرافـشـانـد بــر لـشـکـر آن خـواسـتــه ســـوار و پـــیـــاده شـــد آراســـتـــه
یـکـی لـشـکـری گـشـن بــرسـان کـوه زمــیــن از پــی بـــادپــایــان ســتــوه
دل شــیــر غــران ازیــشــان بــه بــیــم هـمـه غــرقـه در آهـن و زر و ســیـم
بــفــرمــودشــان جــنـگ را ســاخــتــن دل و گــوش دادن بـــکــیــن آخــتـــن
بــرفــتــنــد پــیــش ســپــهــبــد گــروه بــر انــبــوه لــشــکــر بــکــردار کــوه
بـــریــشــان نــگــه کــرد ســالــار مــرد زمــیـن تــیـره دیـد آســمــان لــاژورد
چــنـیـن گـفــت کــز گـاه رزم پــشــیـن نـیـاراسـت کـس رزمـگـاهـی چـنـیـن
بــاســب و ســلــیـح و بــســیـم و بــزر بــپــیـلــان جــنــگــی و شــیـران نــر
اگـــر یــار بـــاشـــد جـــهـــان آفـــریــن نـپــیـچـیـم از ایـدر عـنـان تـا بــچـیـن
چـو بـنـشـسـت فـرزانـگـان را بــخـوانـد ابـــا نــامــداران بــرامــش نــشــانــد
هـمـی خـورد شـادی کـنـان دل بـجـای هـمـی بــا یـلـان جــنـگ را کــرد رای
بــپــیـران رسـیـد آگـهـی زیـن ســخــن کـه ســالـار ایـران چــه افــگـنـد بــن
ازان آگــهــی شــد دلــش پــرنــهــیــب سـوی چـاره بـرگشـت و بـند و فریب
ز دســتـــور فــرخــنــده رای آنــگــهــی بـجـست اندر آن کینه جـستـن رهی
یـکــی نــامــه فــرمــود پــس تــا دبــیـر نـویـســد ســوی پــهـلـوان دلــپــذیـر
ســـر نـــامـــه کـــرد آفـــریـــن بــــزرگ بــیـزدان پــنــاهــش ز دیـو ســتــرگ
دگــر گــفـــت کـــز کـــردگـــار جـــهــان بــخــواهـم هـمـی آشــکــار و نـهـان
مــگــر کــز مــیــان تـــو رویــه ســپـــاه جــهـانــدار بــردارد ایـن کــیـنــه گــاه
اگــر تــو کــه گـودرزی آن خــواســتــی کـه گـیـتــی بــکـیـنـه بــیـاراســتــی
بـــرآمــد ازیــن کــیــنــه گــه کـــام تـــو چـه گویی چـه بـاشـد سـرانجـام تـو
نـگــه کــن کــه چــنــدان دلــیـران مــن ز خــویـشـان نـزدیـک و شـیـران مـن
تـن بــی سـرانـشـان فـگـنـدی بــخـاک ز یـزدان نـداری هـمـی شـرم و بـاک
ز مـــهـــر و خـــرد روی بـــرتـــافـــتـــی کـنـون آنـچ جـسـتـی هـمـه یـافـتـی
گـه آمـد کـه گـردی ازیـن کـیـنـه ســیـر بـخـون ریـخـتـن چـنـد بــاشـی دلـیـر
نــگــه کــن کــز ایــران و تـــوران ســوار چــه مـایـه تــبــه شـد بــدیـن کـارزار
بــکــیـن جــســتــن مــرده ای نـاپــدیـد ســر زنــدگــان چــنــد بــایــد بــریــد
گــه آمــد کــه بــخــشــایــش آیــد تــرا ز کـیـن جــسـتــن آسـایـش آیـد تــرا
اگــــر بـــــازیــــابــــی شــــده روزگــــار بــگـیـتــی درون تــخـم کـیـنـه مـکـار
روانـــت مـــرنـــجـــان و مـــگـــذار تـــن ز خـون ریـخـتـن بـازکـش خـویشـتـن
پـس از مـرگ نـفـریـن بــود بــر کـسـی کـزو نـام زشــتــی بــمـانـد بــســی
نــبــایـد کــه زشــتــی بــمــانـدت نــام وگـر تــو بــدان سـر شـوی شـادکـام
هـر آنـگـه کـه مـوی سـیه شـد سـپـید بـــبـــودن نــمـــانــد فـــراوان امـــیــد
بــتــرســم کــه گـر بــار دیـگـر ســپــاه بــجــنــگ انــدر آیـد بــدیـن رزمــگــاه
نـبــیـنـی ز هـر دو سـپـه کـس بــپــای بــرفـتــه روان تــن بــمـانـده بــجــای
ازان پـس کـه دانـد کـه پـیـروز کـیـسـت نگون بـخـت گر گیتـی افـروز کیسـت
ور ایـدونــک پــیـکــار و خــون ریـخــتــن بــدیـن رزمــگــه بــا مــن آویــخــتــن
کـزین سـان همی جـنگ شـیران کـنی هـمــی از پــی شــهـر ایـران کــنـی
بــگـو تــا مـن اکـنـون هـم انـدر شـتـاب نــونــدی فــرســتــم بــافــراســیـاب
بـــدان تـــا بـــفـــرمــایــدم تـــا زمــیــن بــبــخـشـم و پـس در نـوردیـم کـیـن
چــنــانـچــون بــگــاه مــنـوچــهـر شــاه بـبـخشش همی داشت گیتـی نگاه
هــران شــهــر کــز مــرز ایــران نــهــی بــگـو تــا کـنـیـم آن ز تــرکـان تــهـی
وز آبــــاد و ویـــران و هـــر بــــوم و بــــر کــه فــرمــود کــیــخـــســـرو دادگــر
از ایــران بـــکــوه انــدر آیــد نــخــســت در غــرچــگــان از بـــر بــوم بـــســت
دگــر طــالــقــان شـــهــر تـــا فــاریــاب هــمــیــدون در بـــلـــخ تـــا انــدر آب
دگـــر پـــنـــجـــهـــیــر و در بـــامـــیـــان ســـر مـــرز ایــران و جـــای کـــیـــان
دگــر گــوزگـــانــان فـــرخـــنــده جـــای نـهـادسـت نـامـش جـهان کـدخـدای
دگـــر مــولــیــان تـــا در بـــدخـــشـــان همـینـسـت ازین پـادشـاهی نشـان
فــــروتــــر دگــــر دشــــت آمـــوی و زم کـه بــا شـهـر خــتــلـان بــرایـد بــرم
چــه شــگـنـان وز تــرمـذ ویـســه گــرد بـخـارا و شـهری که هسـتـش بـگرد
هــمــیــدون بـــرو تـــا در ســغــد نــیــز نـجـویـد کـس آن پـادشـاهـی بــنـیـز
وزان سـو کـه شـد رســتــم گـرد سـوز ســـپـــارم بـــدو کــشــور نــیــمــروز
ز کــوه و ز هـامــون بــخــوانــم ســپــاه ســوی بــاخــتــر بــرگــشــایـیــم راه
بــــپــــردازم ایـــن تــــا در هــــنــــدوان نـــداریــم تـــاریــک ازیــن پـــس روان
ز کــشــمــیــر وز کــابـــل و قــنــدهــار شــمـا را بــود آن هـمـه زیـن شـمـار
وزان سـو که لهراسـب شـد جـنگجـوی الــانــان و غــر در ســـپـــارم بـــدوی
ازیــن مــرز پــیـوســتــه تــا کــوه قــاف بـخـسـرو سـپـاریم بـی جـنگ و لـاف
وزان سـو که اشـکش بـشـد همچـنین بــپــردازم اکــنـون ســراســر زمــیـن
وزان پـس کـه ایـن کـرده بـاشـم هـمـه ز هـر سـو بــر خــویـش خـوانـم رمـه
بــســوگـنـد پــیـمـان کــنـم پــیـش تــو کـزیـن پـس نـبــاشـم بـدانـدیـش تـو
بــدانـی کـه مـا راسـتــی خـواسـتــیـم بـــمــهــر و وفــا دل بــیــاراســتــیــم
ســوی شـاه تــرکـان فـرســتــم خــبــر کــه مـا را ز کـیـنـه بــپــیـچــیـد ســر
هـمـیـدون تــو نـزدیـک خـسـرو بــمـهـر یکـی نـامـه بـنـویس و بـنـمـای چـهر
چـــنــیــن از ره مــهــر و پـــیــکــار مــن ز خـون ریـخـتــن بــا تــو گـفـتــار مـن
چـو پـیمـان همه کـرده بـاشـیم راسـت ز من خواسته هرچ خسرو بـخواست
فـرســتــم هـمـه سـربــسـر نـزد شـاه در کــیـن بــبــنـدد مـگـر بــر ســپــاه
ازان پـس کـه ایـن کـرده بــاشـیـم نـیـز گــروگــان فــرســتــاده و داده چــیــز
بــپــیــونــدم ایــن هــر و آیـیــن و دیــن بــدوزم بــدســت وفـا چــشـم کـیـن
کـه بــشـکـسـت هـنـگـام شـاه بــزرگ ز بــد گـوهـر تــور و سـلـم ســتــرگ
فـریـدون کـه از درد ســرگـشــتــه شـد کــجــا ایـرج نــامــور کــشــتــه شــد
ز مــن هــرچ بــایـد بــنــیـکــی بــخــواه ازان پـس بـریـن نـامـه کـن نـزد شـاه
نــبـــایــد کــزیــن خــوب گــفــتــار مــن بـسـسـتـی گـمـانـی بـرنـد انـجـمـن
کـه مـن جـز بـمـهـر این نـگـویم هـمـی سـرانـجــام نـیـکـی بــجـویـم هـمـی
مــرا گــنــج و مــردان از آن تــو بــیــش بــمــردانــگــی نــام از آن تــو پــیـش
ولــیـکــن بــدیـن کــیـنـه انــگــیـخــتــن بــه بــیـداد هـر جـای خـون ریـخـتــن
بــســوزد هـمــی بــر ســپــه بــر دلــم بـکـوشـم کـه کـین از میان بـگـسـلم
ســه دیــگــر کــه از کــردگــار جـــهــان بــتــرســم هـمـی آشــکــار و نـهـان
کــه نــپـــســنــدد از مــا بـــدی دادگــر گــزافــه نــبــردارد ایـن شــور و شــر
اگــر ســر بــپــیــچــی ز گــفــتــار مــن نــجـــویــی هــمــه ژرف کــردار مــن
گـــنــهــکـــار دانــی مــرا بـــی گـــنــاه نـخــواهـی بــگــفــتــار کــردن نـگــاه
کــجــا داد و بــیـداد نــزدت یـکــیـســت جـز از کـینه گسـتـردنت رای نیسـت
گــزیــن کـــن ز گـــردان ایــران ســـران کــســی کــو گــرایــد بــرگــرز گــران
هـمـیـدون مـن از لـشـکـر خـویش مـرد گــزیــنــم چــو بــایــد ز بــهــر نــبــرد
هـــمـــه یـــک بـــدیـــگـــر فـــرازآوریــم ســران را ز ســر ســوی گــاز آوریــم
هـــمـــیـــدون مــــن و تــــو بآوردگــــاه بــگـردیـم یـک بــا دگـر کــیـنـه خــواه
مــگــر بــیـگــنـاهـان ز خــون ریـخــتــن بآســـایـــش آیـــنـــد ز آویـــخـــتــــن
کــســی کـش گـنـهـکــار داری هـمـی وزو بــــــر دل آزار داری هـــــمــــــی
بــــپــــیـــش تــــو آرم بــــروز نــــبــــرد بــبــایـدت پــیـمـان یـکــی نـیـز کــرد
کـه بـر مـا تـو گـر دسـت یـابـی بــخـون شــود بــخــت گـردان تــرکـان نـگـون
نــــیــــازاری از بـــــن ســــپــــاه مــــرا نــســـوزی بـــر و بـــوم و گـــاه مـــرا
گــذرشــان دهـی تــا بــتــوران شــونـد کـمـین را نـسـازی بـریـشـان کـمـنـد
وگــر مــن شـــوم بـــر تـــو پـــیــروزگــر دهــد مـــر مــرا اخـــتـــر نــیــک بـــر
نــســـازم بـــایــرانــیــان بـــر کــمــیــن نـگـیـریـم خــشـم و نـجــویـیـم کـیـن
ســوی شــهــر ایـران دهـم راهــشــان گـذارم یـکـایـک ســوی شــاهـشـان
ازیــشــان نــگــردد یــکــی کــاســتـــه شـونـد ایـمـن از جــان وز خـواسـتــه
ور ایـدونـک زیـنـســان نـجــویـی نــبــرد دگـرگـونـه خـواهـی هـمـی کـار کـرد
بـــانـــبـــوه جـــویــی هــمـــی کـــارزار ســپــه را ســراسـر بــجــنـگ انـد آر
هـران خــون کــه آیـد بــکـیـن ریـخــتــه تــو بــاشـی بــدان گـیـتـی آویـخـتــه
بـــبــســت از بـــر نــامــه بـــر بــنــد را بــخــوانــد آن گــرانـمــایـه فــرزنــد را
پـــســر بـــد مــر او را ســر انــجـــمــن یــکــی نــام رویـیــن و رویـیـنــه تــن
بـــدو گـــفـــت نـــزدیــک گـــودرز شـــو سـخـن گوی هشـیار و پـاسـخ شـنو
چـــو رویــیـــن بـــرفـــت از در نـــامـــور فـــرســـتـــاده بــــا ده ســـوار دگـــر
بـــیـــامـــد خـــردمـــنـــد روشـــن روان دمـــان تـــا ســـراپـــرده پـــهــلـــوان
چــو رویــیــن پــیــران بــدرگــه رســیــد ســوی پــهـلـوان ســپــه کـس دویـد
فــرســتــاده را خــوانـد پــس پــهـلـوان دمـــان از پـــس پـــرده آمـــد جـــوان
بـــیــامــد چـــو گــودرز را دیــد دســـت بـکش کرد و سر پـیش بـنهاد پـست
سـپــهـدار بــر جــسـت و او را چــو دود بآغـــــوش تـــــنــــگ انــــدر آورد زود
ز پــیــران بــپــرســیــد وز لــشــکــرش ز گـــردان وز شــــاه وز کـــشـــورش
خـردمـنـد رویـیـن پــس آن نـامـه پـیـش بــیـاورد و بــگـزارد پــیـغــام خــویـش
دبـــیــر آمــد و نــامــه بـــرخـــوانــد زود بــگــودرز گــفــت آنـچ در نـامــه بــود
چـــو نــامــه بـــگــودرز بـــرخـــوانــدنــد هــمــه نــامـــداران فـــرو مـــانــدنــد
ز بــس چــرب گـفــتــار و ز پــنـد خــوب نــمــودن بـــدو راه و پــیــونــد خــوب
خــردمــنــد پــیـران کــه در نــامــه یــاد چــه آورد وز پـــنــد نــیــکــو چــه داد
بــرویـیـن چـنـیـن گـفـت پــس پـهـلـوان کــه ای پـــور ســالــار و فــرخ جــوان
تــومـهـمــان مـا بــود بــایـد نـخــســت پـس این پـاسخ نامه بـایدت جـسـت
ســـراپــــرده نـــو بــــپــــرداخـــتــــنـــد نـشـسـتـنـگـه خـسـروی سـاخـتـنـد
بـــدیــبـــای رومـــی بـــیــاراســـتـــنــد خـورشـها و رامـشـگـران خـواسـتـنـد
پــرانــدیـشــه گــشــتــه دل پــهـلــوان نــبـــشــتـــه ابـــا رای زن مــوبـــدان
هــمــی پـــاســخ نــامــه آراســتـــنــد سـخـن هرچ نـیکـوتـر آن خـواسـتـنـد
بــیــک هــفــتــه گــودرز بــا رود و مــی هـمـی نـامـه را پــاسـخ افـگـنـد پـی
ز بــالـا چــو خــورشــیـد گـیـتــی فــروز بــگـشـتـی سـپــهـبــد گـه نـیـم روز
مـی و رود و مــجــلــس بــیـاراســتــی فـرسـتـاده را پـیش خـود خـواسـتـی
چـو یک هفتـه بـگذشـت هشـتـم پـگاه نـویـســنـده را خــوانـد ســالـار شـاه
بــفــرمــود تــا نـامـه پــاســخ نـوشــت درخـتــی بــنـوی بــکـیـنـه بــگـشـت
ســرنــامــه کــرد آفــریـن از نـخــســت دگـر پــاســخ آورد یـکــســر درســت
کــه بــر خــوانـدم نـامـه را ســربــســر شــنــیــدیــم گــفــتـــار تـــو در بـــدر
رســـانـــیــد رویــیــن بـــر مـــا پـــیـــام یـکــایـک هـمـه هـرچ بــردی تــو نـام
ولــیــکــن شـــگــفــت آمــدم کــار تـــو هـمـی زیـن چـنـین چـرب گـفـتـار تـو
دلـت بـا زبـان هیچ هـمـسـایه نـیسـت روان تـــرا از خــرد مــایــه نــیــســت
بـــهـــرجـــای چـــربـــی بــــکـــار آوری چــنـیـن تــو ســخــن پــرنـگــار آوری
کــســی را کــه از بــن نـبــاشــد خــرد گــمــان بــر تــو بــر مـهـربــانـی بــرد
چـــو شـــوره زمــیــنــی کــه از دور آب نــمــایــد چــو تـــابـــد بـــرو آفــتــاب
ولـیـکــن نـه گــاه فــریـبــســت و بــنـد کـه هنگـام گـرزسـت و تـیغ و کـمـند
مـرا بــا تـو جـز کـیـن و پـیـکـار نـیـسـت گـه پــاســخ و روز گـفـتــار نـیـســت
نـگـر تـا چـه سـان گـردد اکـنون سـپـهر نـه جـای فـریبـسـت و پـیونـد و مـهـر
کـــرا داد خــــواهـــد جــــهـــانـــدار زور کــرا بــردهــد بـــخــت پــیــروز هــور
ولـیـکـن بــدیـن گـفـتــه پــاســخ شـنـو خــرد یــاد کــن بــخــت را پــیــشــرو
نـخـسـت آنـک گـفـتـی کـه از مـهر نـیز ز یـــزدان وز گـــردش رســـتـــخـــیــز
نـخــواهـم کــه آیـد مـرا پــیـش جــنـگ دلـم گـشـت ازیـن کـار بــیـداد تــنـگ
دلــت بــا زبــان آشــنــایــی نــداشــت بدان گه که این گفته بر دل گماشت
اگــــر داد بــــودی بـــــدلــــت انــــدرون تــرا پــیـشـدسـتـی نـبــودی بــخـون
کــه ز آغــاز کــار انـدر آمــد نــخــســت نبـودی بـخـون ریخـتـن هیچ سسـت
نـخـسـتـیـن کـه آمـد بــپــیـش تـو گـیـو از ایــران هــشـــیــوار مـــردان نـــیــو
بــســازیـده مــر جــنـگ را لــشــکــری ز کــشــور دمـان تــا دگـر کــشــوری
تـو کـردی همـه جـنـگ را دسـت پـیش سپـه را تـو بـرکندی از جـای خـویش
خــرد، ار پــس آمــد تــو پــیـش آمــدی بــــفـــرجـــام آرام بــــیـــش آمـــدی
ولــیــکــن ســرشــت بــد و خــوی بــد تـــــرانــــگـــــذرانــــد بـــــراه خـــــرد
بـدی خـود بـدان تـخـمـه در گـوهرسـت بـبـد کـردن آن تـخـمه اندر خـورسـت
شــنــیـدی کــه بــر ایـرج نـیـک بــخــت چـه آمـد ز تـور از پــی تــاج و تــخـت
چــو از تــور و ســلــم انـدر آمــد زمـیـن سـراسـر بــگـسـتـرد بــیـداد و کـیـن
فـــریـــدون کـــه از درد دل روز و شـــب گـشــادی بــنـفـریـن ایـشـان دو لـب
بـــافـــراســـیــاب آمـــد آن مـــهــر بـــد ازان نـــــامـــــداران انـــــدک خــــــرد
ز ســر بــا مــنــوچــهـر نـو کــیـن نـهـاد هــمــیــدون ابــا نــوذر و کــیــقــبــاد
بـــکــاوس کــی کــرد خـــود آنــچ کــرد بــــــرآورد از ایـــــران آبــــــاد گــــــرد
ازان پـــس بـــکـــیــن ســـیـــاوش بـــاز فــگــنـد ایـن چــنـیـن کــیـنـه نـو دارز
نـــیـــامـــد بــــدانـــگـــه تــــرا داد یـــاد کـه او بـی گـنـه جـان شـیـریـن بـداد
جـه مـایـه بــزرگـان کـه از تـخـت و گـاه از ایـران شـدنـد انـدریـن کـیـن تـبــاه
و دیـگـر کـه گـفـتــی کـه بــا پــیـر سـر بــخـون ریـخـتـن کـس نـبــنـدد کـمـر
بـــدان ای جـــهــانـــدیــده پـــرفـــریــب بـــهــر کــار دیــده فــراز و نــشــیــب
کــــه یـــزدان مـــرا زنـــدگــــانـــی دراز بـــدان داد بـــا بـــخـــت گــردن فــراز
کـــه از شـــهـــر تـــوران بـــروز نـــبـــرد ز کــیـنــه بــرآرم بــخــورشــیـد گــرد
بــتــرســم هــمــی زانــک یــزدان مــن ز تــن بــگـســلـانـد مـگــر جــان مـن
مــن ایـن کــیـنــه را نــاوریــده بــجــای بــر و بــومــتــان نـاســپــرده بــپــای
ســدیـگــر کــه گـفــتــی ز یـزدان پــاک نـبـیـنـم بــدلـت انـدرون بـیـم و بــاک
نـدانـی کــزیـن خــیـره خــون ریـخــتــن گــرفــتـــار کــردی بـــفــرجـــام تـــن
مـن اکـنـون بــدیـن خــوب گـفــتــار تــو اگـــر بــــاز گـــردم ز پــــیـــکـــار تـــو
بــهــنــگــام پــرســش ز مــن کــردگــار بـــپـــرســـد ازیــن گـــردش روزگـــار
کــه ســالــاری و گــنــج و مــردانـگــی تـــــرا دادم و زور و فـــــرزانــــگـــــی
بــکــیــن ســیــاوش کــمــر بــر مــیــان نــبــســتــی چــرا پــیـش ایـرانــیـان
بـــهــفــتـــاد خـــون گــرامــی پـــســـر بـــــپــــرســــد ز مــــن داور دادگــــر
ز پـــاســخ بـــپــیــش جــهــان آفــریــن چـه گـویـم چـرا بــازگـشـتــم ز کـیـن
ز کــار ســـیــاوش چـــهــارم ســـخـــن کــه افــگـنـدی ای پــیـر ســالـار بــن
کـه گـفـتـی ز بـهر تـنی گـشـتـه خـاک نـشـایـد ســتــد زنـده را جــان پــاک
تــو بــشــنـاس کـیـن زشــت کــردارهـا بــــدل پــــر ز هـــر گــــونـــه آزارهـــا
کـه بــا شــهـر ایـران شــمـا کــرده ایـد چــه مــایـه کــیــان را بــیــازرده ایــد
چـه پـیمان شکستـن چه کین ساختـن هـمـیـشـه بــسـوی بــدی تــاخـتــن
چـــو یــاد آورم چـــون کــنــم آشــتـــی کـه نیکـی سـراسـر بـدی کـاشـتـی
بـپـنـجـم کـه گـفـتـی کـه پـیمـان کـنـم ز تـــوران ســران را گــروگــان کــنــم
بــنـزدیـک خــســرو فــرســتــیـم گـنـج بــبــنـدیـم بــر خــویـشــتــن راه رنـج
بـــدان ای نــگــهــبـــان تــوران ســپــاه کـه فـرمـان جـز اینسـت ما را ز شـاه
مـــرا جـــنــگ فـــرمـــود و آویــخـــتـــن بــکــیـن ســیــاوش خــون ریـخــتــن
چــو فــرمــان خــســرو نــیـارم بــجــای روان شـــرم دارد بـــدیــگــر ســـرای
ور اومــیـد داری کــه خــســرو بــمــهـر گـشـایـد بـریـن گـفـتـهـا بـر تـو چـهـر
گـروگـان و آن خـواسـتــه هـرچ هـسـت چـو لـهـاک و رویـیـن خـسـروپـرسـت
گـســی کــن بــزودی بــنـزدیـک شــاه سـوی شـهـر ایـران گـشـادسـت راه
شـشـم شـهـر ایران کـه کـردی تـو یـاد بـــــرو و بـــــوم آبـــــاد فــــرخ نــــژاد
ســپــاریـم گـفــتــی بــخــســرو هـمـه ز هـر سـو بــر خــویـش خـوانـم رمـه
تــــراکــــرد یـــزدان ازان بــــی نــــیـــاز گــر آگــه نــه ای تــا گــشــایـیــم راز
ســـوی بـــاخـــتـــر تـــا بـــمـــرز خـــزر همه گـشـت لـهراسـب را سـربـسـر
ســوی نـیـمــروز انــدرون تــا بــســنــد جــهــان شــد بـــکــردار روی پـــرنــد
تــهــم رســتـــم نــیــو بـــا تــیــغ تــیــز بـــرآورد ازیــشــان دم رســتـــخــیــز
ســـر هــنــدوان بـــا درفـــش ســـیــاه فـرســتــاد رســتــم بــنـزدیـک شـاه
دهـســتــان و خــوارزم و آن بــوم و بــر کــه تــرکــان بـــرآورده بــودنــد ســر
بـــیــابـــان ازیــشــان بـــپـــرداخــتــنــد سـوی بــاخـتــر تــاخـتـن سـاخـتـنـد
بــبــاریـد بــر شـیـده اشــکـش تــگـرگ فـــراز آوریـــدش بـــنـــزدیــک مـــرگ
اســیــران وز خــواســتــه چــنــد چــیـز فــرســتــاد نـزدیـک خــســرو بــنـیـز
وزیـن سـو مـن و تـو بـه جـنـگ انـدریـم بــدیـن مــرکــز نــام و نـنـگ انــدریـم
بــیـک جــنـگ دیـدی هـمـه دسـتــبــرد ازیـــن نـــامــــداران و مـــردان گــــرد
ور ایـــدونــــک روی انــــدر آری بــــروی رهـانـم تـرا زین هـمـه گـفـت و گـوی
بـــنـــیــروی یــزدان و فـــرمـــان شـــاه بــخــون غـرقـه گـردانـم ایـن رزمـگـاه
تـــو ای نـــامـــور پـــهــلـــوان ســـپـــاه نـگـه کـن بــدیـن گـردش هـور و مـاه
کــه بــنـد ســپــهـری فــراز آمــدســت سـربــخــت تــرکـان بــگـاز آمـدسـت
نـــگــــر تــــا ز کــــردار بــــدگـــوهـــرت چــه آرد جــهــان آفــریـن بــر ســرت
زمــانــه ز بـــد دامــن انــدر کـــشـــیــد مــکــافـــات بـــد را بـــد آیــد پـــدیــد
تـو بـنـدیش هشـیار و بـگـشـای گـوش ســخــن از خــردمـنـد مــردم نـیـوش
بــدان کــیـن چــنـیـن لــشــکــر نـامـدار ســواران شــمــشــیـرزن صــدهــزار
هـمـه نـامـجــوی و هـمـه کـیـنـه خـواه بــافــســون نـگــردنـد ازیـن رزمـگــاه
زمــانـه بــرآمــد بــه هـفــتــم ســخــن فــگــنــدی وفــا را بــســوگــنــد بــن
بــپــیـمـان مـرا بــا تـو گـفـتــار نـیـسـت خــرد را روانــت خــریــدار نــیــســت
ازیــراک بـــاهــرک پـــیــمـــان کـــنـــی وفــا را بــفــرجــام هـم بــشــکــنـی
بــســوگـنـد تــو شـد ســیـاوش بــبــاد بــگـفـتــار بــر تـو کـس ایـمـن مـبــاد
نــــبـــــودیــــش فــــریــــادرس روز درد چـه مـایـه بــسـخـتــی تــرا یـاد کـرد
بـه هشتـم که گفتـی مرا تـاج و تـخـت از آن تـو بـیـشـسـت مـردی و بـخـت
هـمــیـدون فــزونــم بــمــردان و گــنــج ولــیـکــن دلــم را ز مــهـرســت رنـج
مـن ایـدون گــمـانـم کــه تــا ایـن زمـان بــجــنـگ آزمـودی مــرا بــی گــمــان
گــرم بــی هــنــر یــافــتــی روز کــیــن تـو دانـی کـنـون بــازم از پـس بـبـیـن
بـــفــرجـــام گــفـــتـــی ز مــردان مــرد تــنـی چــنـد بــگــزیـن ز بــهـر نـبــرد
مـن از لـشـکـر تــرک هـم زیـن نـشــان بـــیــارم ســـواران مــردم کـــشـــان
کــه از مـهـربــانـی کــه بــر لــشــکــرم نـخـواهـم کـه بـیـداد کـیـن گـسـتـرم
تــو بــا مـهـربــانـی نـهـی پــای پــیـش کــه دانـی نـهـان دل و رای خــویـش
بـــیـــازارد از مـــن جـــهـــانـــدار شـــاه گـر از یـکـدگـر بــگـســلـانـم ســپــاه
نــهــم آنــک گــفــتــی مــبــارز گــزیــن کـه بـا من بـگـردد بـرین دشـت کـین
یـکـی لـشــکــری پــرگـنـه پــیـش مـن پــــرآزار ازیـــشـــان دل انـــجــــمـــن
نـبــاشــد ز مــن شــاه هـمــداســتــان کـزیـشـان بــگـردم بــدیـن داسـتــان
نـخـسـتـیـن بــانـبــوه زخـمـی چـو کـوه بـــبـــایــد زدن ســر بـــر هــمــگــروه
مـیـان دو لـشــکـر دو صـف بــرکـشـیـد گــر ایــدونــک پــیــروزی آیــد پــدیــد
وگـــرنــه هــمـــیــن نـــامـــداران مـــرد بـــیــاریــم و ســازیــم جــای نــبـــرد
ازیـن گـفــتــه گــر بــگـســلـی بــاز دل مـن از گـفـتــه خــود نـیـم دلـگـسـل
ور ایــــدونــــک بـــــا مـــــن بآوردگـــــاه بـسـنـده نـخـواهـی بــدن بــا سـپـاه
سـپــه خــواه و یـاور ز سـالـار خــویـش بــژرفــی نـگــه دار پــیـکــار خــویـش
پــراگـنـده از لـشــکــرت خــســتــگــان ز خـویـشـان نـزدیـک و پــیـوسـتـگـان
بـمـان تـا کـنـدشـان پـزشـکـان درسـت زمان جستـن اکنون بـدین کار تـست
اگـــر خـــواهــی از مــن زمـــان درنــگ وگـر جــنـگ جـویـی بــیـارای جــنـگ
بـــدان گــفــتــم ایــن تــا بـــروز نــبـــرد بــمــا بــر بــهــانــه نــبـــایــدت کــرد
کــه نــاگــاه بـــا مــا بـــجــنــگ آمــدی کــمـیـن کــردی و بــی درنـگ آمـدی
مـن ایـن کـیـن اگـر تــا بــصـد سـالـیـان بـخـواهم همـانسـت و اکـنون همـان
ازیـن کـینـه بـرگـشـتـن امـیـد نـیـسـت شـب و روز بـی دیدگـان را یکـیسـت
چـو آن پــاسـخ نـامـه گـشـت اسـپـری فــرســـتـــاده آمــد بـــســـان پـــری
کــمــر بـــر مــیــان بـــا ســتــور نــونــد ز مـردان بــه گـرد انـدرش نـیـز چــنـد
فــــرود آمـــد از بــــاره رویـــیـــن گــــرد گــوان را هــمــه پــیـش گــودرز بــرد
ســپــهــبـــد بـــفــرمــود تــا مــوبـــدان زلــشــکــر هـمــه نــامــور بــخــردان
بـــزودی ســـوی پـــهــلـــوان آمـــدنـــد خـــردمــنــد و روشـــن روان آمــدنــد
پــس آن پــاســخ نــامــه پــیـش گــوان بــفـرمـود خــوانـدن هـمـی پــهـلـوان
بـــزرگـــان کـــه آن نــامـــه دلـــپـــذیــر شــنــیــدنــد گــفــتـــار فــرخ دبـــیــر
هـش و رای پــیـران تــنــک داشــتــنــد هـمـه پــنـد او را ســبــک داشـتــنـد
بــــگــــودرز بــــر آفــــریــــن خــــوانــــد ورا پـــهــلـــوان گـــزیــن خـــوانــدنــد
پــس آن نــامــه را مــهــر کــرد و بــداد بـــرویــیــن پـــیـــران ویــســـه نـــژاد
چــو از پــیــش گــودرز بــرخــاســتــنــد بــفــرمــود تــا خــلــعــت آراســتــنـد
از اســـبـــان تـــازی بـــزریــن ســتـــام چـه افـسـر چـه شـمشـیر زرین نیام
بــبــخــشــیـد یــارانــش را ســیـم و زر کـــرا در خـــور آمــد کـــلــاه و کــمــر
بـــرفــت از در پـــهــلــوان بـــا ســپـــاه سـوی لـشـکـر خـویـش بـگـرفـت راه
چــو رویـیـن بــنــزدیـک پــیـران رســیـد بـپـیش پـدر شـد چـنـانـچـون سـزیـد
بـــنــزدیــک تــخــتــش فــرو بـــرد ســر جـهـانـدیـده پــیـران گـرفـتــش بــبــر
چــو بـــگــزارد پــیــغــام ســالــار شــاه بــگــفــت آنــچ دیـد انـدران رزمــگــاه
پـس آن نـامـه بـرخـوانـد پـیشـش دبـیر رخ پــهـلـوان ســپــه شــد چــو قـیـر
دلـش گـشـت پــردرد و جـان پـرنـهـیـب بـدانـسـت کآمـد بــتـنـگـی نـشـیـب
شــکــیـبــایـی و خــامـشــی بــرگـزیـد بــکـرد آن سـخـن بــر سـپـه نـاپـدیـد
ازان پـس چـنـیـن گـفـت پـیـش سـپــاه کـــه گـــودرز را دل نـــیـــامـــد بـــراه
ازان خـــون هـــفـــتـــاد پــــور گـــزیـــن نــیــارامــدش یـک زمــان دل ز کــیـن
گـر ایـدونـک او بــر گـذشــتــه ســخــن بــنـوی هـمـی کــیـنـه ســازد ز بــن
چـــرا مـــن بـــکـــیـــن بــــرادر کـــمـــر نــبــنـدم نــخــارم ازیـن کــیـنـه ســر
هــم از خـــون نــهــصــد ســر نــامــدار کــه از تـــن جـــدا شـــد گــه کــارزار
کـــه انــدر بـــر و بـــوم تـــرکـــان دگـــر ســواری چــو هـومـان نـبــنـدد کـمـر
چـو نـسـتـیـهـن آن سـرو سـایـه فـگـن کـه شـد نـاپــدیـد از هـمـه انـجــمـن
بــبــایـد کــنــون بــســت مــا را کــمــر نــمـــانــم بـــایــرانــیــان بـــوم و بـــر
بــنــیــروی یـزدان و شــمــشــیــر تــیـز بـــرآرم ازان انــجــمــن رســتــخــیــز
از اسـبــان گـلـه هـرچ شـایـسـتـه بـود ز هـر ســو بــلــشــکــر گــه آورد زود
پـــیــاده هــمــه کــرد یــکــســر ســوار دو اســـبـــه ســـوار از پـــس کــارزار
ســرگــنــجــهــای کــهــن بـــرگــشــاد بــــدیـــنــــار دادن دل انـــدر نـــهـــاد
چــو ایـن کــرده شــد نـزد افــراســیـاب نـونـدی بــرافــگــنـد هـنـگــام خــواب
فــرســتــاده ای بــا هــش و رای پــیــر سـخـن گـوی و گـرد و سـوار و دبـیـر
کــه رو شــاه تــوران ســپــه را بــگـوی کــه ای دادگــر خــســرو نـامــجــوی
کــز آنـگــه کــه چــرخ ســپــهـر بــلــنـد بــگــشــت از بــر تــیـره خــاک نـژنـد
چـو تــو شـاه بــر گـاه نـنـشـسـت نـیـز بـه کـس نـام شـاهی نـپـیوسـت نیز
نــه زیــبــا بــود جــز تــو مــر تــخــت را کـلـاه و کـمـر بــســتــن و بــخــت را
ازان کـــس بــــرآرد جـــهـــانـــدار گـــرد کــه پـــیــش تـــو آیــد بـــروز نــبـــرد
یــکــی بــنــده ام مــن گــنــهــکــار تــو کــشــیــده ســر از جــان بــیـدار تــو
ز کــیــخــســرو از مــن بـــیــازرد شــاه جــزیـن خــویـشـتــن را نـدانـم گـنـاه
کــه ایــن ایــزدی بـــود بـــود آنــچ بــود نــدارد ز گــفــتـــار بـــســیــار ســود
اگـــر نــیــز بـــیــنــد مــرا زیــن گـــنــاه کــــنــــد گــــردن آزاد و آیــــد بـــــراه
رســانـم مــن اکــنـون بــشــاه آگــهـی کــه گــردون چــه آورد پــیـش رهــی
کــشــیــدم بـــکــوه کــنــابـــد ســپــاه بـــایــرانــیــان بــر بـــبــســتــیــم راه
وزان ســو بــیــامــد ســپــاهــی گــران ســـپـــهــدار گــودرز و بـــا او ســران
کـــز ایــران ز گــاه مــنــوچـــهــر شـــاه فــزون زان نـیـامــد بــتــوران ســپــاه
بــه زیـبــد یـکـی جــایـگـه سـاخــتــنـد ســپــه را دران کـوه بــنـشـاخــتــنـد
سپه را سه روز و سه شب چون پلنگ بـــروی انــدر آورده بـــد روی تـــنــگ
نــجــســتــیـم رزم انـدران کــیـنـه گــاه کـه آیـد مـگـر سـوی هـامـون سـپـاه
نــیــامــد ســپــاهــش ازان کــه بـــرون ســر پــهـلــوانــان مــا شــد نــگــون
ســـپـــهــدار ایــران نــیــامــد ســتـــوه بــهــامــون نــیـاورد لــشــکــر ز کــوه
بــــرادر جــــهـــانـــدار هـــومـــان مـــن بــکـیـنـه بــجـوشـیـد ازیـن انـجــمـن
بــایـران ســپــه شـد کـه جــویـد نـبــرد نــدانــم چــه آمــد بــران شــیـرمــرد
بــیـامـد بــکـیـن جـسـتـنـش پــور گـیـو بـــگــردیــد بـــا گــرد هــومــان نــیــو
ابـر دسـت چـون بـیـژنـی کـشـتـه شـد ســر مـن ز تــیـمـار او گـشـتــه شـد
کـه دانـســت هـرگـز کـه ســرو بــلـنـد بــبــاغ از گـیـا یـافـت خــواهـد گـزنـد
دل نــامــداران هـمــه بــر شــکــســت همـه شـادمـانی شـد از درد پـسـت
و دیــگــر چــو نــســتـــیــهــن نــامــدار ابـــــا ده هـــــزار آزمـــــوده ســـــوار
بـــرفــت از بـــر مــن ســپــیــده دمــان هـمـان بــیـژنـش کـنـد سـر در زمـان
مــن از درد دل بـــرکــشــیــدم ســپــاه غــــریـــوان بــــرفــــتــــم بآوردگــــاه
یــکــی رزم تـــا شــب بـــرآمــد ز کــوه بــکــردیـم یــک بــا دگــر هــمــگــروه
چــو نــهــصــد تــن از نــامــداران شــاه سـر از تـن جـدا شـد بــریـن رزمـگـاه
دو بـــهــره ز گـــردان ایــن انـــجـــمـــن دل از درد خـسـتـه بـشـمـشـیـر تـن
بـــمــا بـــر شـــده چـــیــره ایــرانــیــان بــکـیـنـه هـمـه پـاک بــسـتـه مـیـان
بــتـرسـم هـمـی زانـک گـردان سـپـهـر بــخــواهـد بــریـدن ز مــا پــاک مـهـر
وزان پــس شــنــیـدم یـکــی بــدخــبــر کـزان نـیـز بـرگـشـتـم آسـیـمـه سـر
کـه کـیـخـسـرو آیـد هـمـی بــا سـپــاه بــپـشـت سـپـهـبــد بــدیـن رزمـگـاه
گــرایـدونـک گــردد درســت ایـن خــبــر کـه خــسـرو کـنـد سـوی مـا بــرگـذر
جــهـانــدار دانــد کــه مــن بــا ســپــاه نـیـارم شـدن پــیـش او کـیـنـه خـواه
مـگـر شــاه بــا لـشــکــر کـیـنـه جــوی نـهـد سـوی ایـران بـدیـن کـینـه روی
بـــگـــردانـــد ایـــن بـــد ز تـــورانـــیـــان بــبــنـدد بــکــیـنـه کــمــر بــر مــیـان
کــه گــر جـــان مــا را ز ایــران ســپـــاه بـد آید نـبـاشـد کـسـی کـینـه خـواه
فــرســتــاده گــفــت پــیــران شــنــیــد بـــکـــردار بــــاد دمـــان بـــردمـــیـــد
مــشــســت از بــر بــادپــای ســمــنـد بـــکــردار آتــش هــیــونــی بـــلــنــد
بـــشــد تـــا بـــنــزدیــک افــراســـیــاب نــه دم زد بــره بــر نــه آرام و خــواب
بـــنــزدیــک شــاه انــدر آمــد چــو بـــاد بــبــوسـیـد تـخـت و پــیـامـش بــداد
چــو بــشــنـیـد گــفــتــار پــیـران بــدرد دلش گشت پـرخـون و رخـسـاره زرد
شـد از کـار آن کـشـتـگـان خـسـتـه دل بــدان درد بــنــهــاد پــیــوســتــه دل
وزان نـیـز کــز دشــمـنـان لــشــکــرش گــریـزان و ویــران شــده کــشــورش
ز هـر ســو پــلــنـگ انــدر آورده چــنـگ بـروبـر جـهان گـشـتـه تـاریک و تـنـگ
چـو گـفـتــار پــیـران ازان سـان شـنـیـد ســپــه را هـمـه پــای بــرجــای دیـد
بـه شـبــگـیـر چـون تـاج بــر سـر نـهـاد هـمـانـگـه فـرســتــاده را در گـشــاد
بـــفـــرمـــود تـــا بــــازگـــردد بـــجـــای ســـوی نــامــور بـــنــده کــدخـــدای
چــنــیــن پــاســخ آورد کــو را بـــگــوی کـه ای مـهربـان نـیکـدل راسـتـگـوی
تــــو تــــا زادی از مــــادر پــــاکــــتــــن ســرافــراز بـــودی بـــهــر انــجــمــن
تــرا بـــیــشــتــر نــزد مــن دســتــگــاه تــوی بــرتــر از پــهــلــوانــان بـــجــاه
هـمـیـشـه یکـی جـوشـنـی پـیش مـن سـپــر کـرده جـان و فـدی کـرده تــن
هـمـیـدون بــهـر کـار بــا گـنـج خـویـش گــزیـده ز بــهـر مــنـی رنـج خــویـش
تــو بــردی ز چــیـن تــا بــایـران سـپــاه تـو کردی دل و بـخـت دشـمن سـیاه
نـبــیـنـد سـپــه چــون تــو ســالـار نـیـز نـبـنـدد کـمـر چـون تـو هـشـیـار نـیـز
ز تــور و پـــشــنــگ ار درایــد بـــمــهــر چــو تــو پــهـلـوان نـیـز نـارد سـپــهـر
نـخـسـت آنک گـفـتـی مـن از انـجـمـن گـنـهـکـار دارم هـمـی خــویـشــتــن
کــه کــیـخــســرو آمــد ز تــوران زمـیـن بــه ایـران و بــا مـا بــگـسـتـرد کـیـن
بــدیـن مــن کــه شــاهــم نــیـازرده ام بـــدل هـــرگـــز ایــن یــاد نـــاورده ام
نـبــایـد کــه بــاشــی بــدیـن تــنـگــدل ز تـــیـــمـــار یـــابــــد تـــرا زنـــگ دل
کـــه آن بــــودنـــی بــــود از کـــردگـــار نــیـامــد بــدیـن بــد کــس آمــوزگــار
کــه کـیـخــســرو از مـن نـگـیـرد فــروغ نـبــیـره مـخـوانـش کـه بــاشـد دروغ
نــبــاشــم هــمــیــدون مــن او را نــیــا نـجـویـم هـمـی زین سـخـن کـیمـیـا
بــدن کــار او کـس گـنـهـکــار نـیـســت مـرا بــا جــهـانـدار پــیـکــار نـیـســت
چــنــیـن بــود و ایـن بــودنـی کــار بــود مــــرا از تــــو در دل چــــه آزار بــــود
و دیـگــر کــه گــفــتــی ز کــار ســپــاه ز گــردیـدن تــیـره خــورشــیـد و مـاه
هـمــیـشــه چــنـیـنـســت کــار نــبــرد ز هر سـو همی گـردد این تـیره گـرد
گـهـی بــرکـشـد تــا بــخــورشـیـد سـر گــهــی انــدر آرد ز خــورشــیــد بـــر
بــیـکــســان نـگــردد ســپــهـر بــلــنــد گـهـی شـاد دارد گـهـی مـسـتـمـنـد
گــهـی بــا مــی و رود و رامــشــگــران گـهـی بــا غــم و گـرم و بــا انـدهـان
تــو دل را بــدیــن درد خــســتــه مــدار روان را بــدیــن کــار بــســتــه مــدار
سـخـن گفتـن کشـتـگان گشـت خـواب ز کــیــن بـــرادر تــو ســر بــرمــتــاب
دلــــی کــــو ز درد بــــرادر شــــخــــود عــلــاج پــزشــکــان نــداردش ســود
سـه دیگر کـه گفـتـی که خـسـرو پـگاه بــجـنـگ انـدر آیـد هـمـی بــا سـپـاه
مــبـــیــنــاد چـــشــم کــس آن روزگــار کـه او پــیـشـدسـتـی نـمـایـد بــکـار
کـه مـن خــود بــرانـم کـز ایـدر ســپــاه ازان ســوی جــیــحــون گــذارم بــراه
نـه گـودرز مـانـم نـه خـسـرو نـه طـوس نه گاه و نه تـاج و نه بـوق و نه کوس
بـــایــران ازان گـــونـــه رانـــم ســـپـــاه کـزان پـس نـبـیند کـسـی تـاج و گـاه
بــکـیـخـسـرو ایـن پـس نـمـانـم جـهـان بــســر بــر فــرود آیـمــش نــاگــهـان
بــخــنــجــر ازان ســان بــبــرم ســرش کـه گـریـد بــدو لـشـکـر و کـشـورش
مــگــر کــاســمــانـی دگــرگــونــه کــار فــــــرازآیـــــد از گـــــردش روزگــــــار
تــــرا ای جـــهـــانـــدیـــده ســـرافـــراز نــکــردســت یـزدان بــچــیـزی نــیـاز
ز مــردان وز گــنــج و نــیــروی دســـت هـمـه ایـزدی هـرچ بــایـدت هـســت
یــکــی نــامــور لــشـــکـــری ده هــزار دلــیــر و خــردمــنــد و گــرد و ســوار

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات