ز رسـتــم چـه رانـی تــو چـنـدیـن سـخـنز زابــلــســتــان یـاد چــنــدیـن مــکــندرفــش مــرا گــر بـــبــیــنــد بـــه چــنــگبــدریـای چــیـن بــر خ…
ز رسـتــم چـه رانـی تــو چـنـدیـن سـخـن | ز زابــلــســتــان یـاد چــنــدیـن مــکــن |
درفــش مــرا گــر بـــبــیــنــد بـــه چــنــگ | بــدریـای چــیـن بــر خــروشــد نـهـنـگ |
بـــرو لــشــکــر آرای و بـــرکــش ســپـــاه | درفـــــــــش انــــــــدر آور بآوردگــــــــاه |
چــو مــن بــا ســپــاه انــدر آیـم بــجــنـگ | نــبــایـد کــه بــاشــد شــمــا را درنــگ |
بـــبـــیــنــی تــو پــیــکــار مــردان کــنــون | شـده دشـت یـکـسـر چـو دریـای خـون |
دل پــهـلـوان زان ســخــن شــاد گـشــت | ز انــدیــشـــه رســـتـــم آزاد گــشـــت |
ســپــه را هـمــه تــرگ و جــوشــن بــداد | هــمــی کــرد گــفــتــار کــامــوس یـاد |
وزان جـــایــگــه پـــیــش خــاقــان چــیــن | بـــیــامـــد بـــیــوســـیــد روی زمـــیــن |
بـــدو گـــفـــت شـــاهــا انــوشـــه بـــدی | روانــــرا بــــدیــــدار تــــوشــــه بــــدی |
بـــــریــــدی یــــکــــی راه دشــــوار و دور | خــریـدی چــنــیـن رنــج مــا را بــســور |
بــــدیــــن ســــام بآزرم افــــراســــیــــاب | گـذشــتــی بــه کـشـتــی ز دریـای آب |
سـپــاه از تـو دارد هـمـی پــشـت راسـت | چـنـان کـن کـه از گـوهـر تـو سـزاسـت |
بــــیـــارای پــــیـــلــــان بــــزنــــگ و درای | جـــهــان پـــر کـــن از نــالـــه کـــرنــای |
مـــن امـــروز جـــنـــگ آورم بـــا ســـپـــاه | تــو بــا پــیـل و بــا کـوس در قــلـبــگـاه |
نــــگــــه دار پــــشــــت ســــپــــاه مــــرا | بـــــابـــــر انـــــدر آور کـــــلـــــاه مـــــرا |
چــنـیـن گـفــت کـامـوس جــنـگـی بــمـن | کـه تــو پــیـش رو بــاش زیـن انـجــمـن |
بـــســی ســخـــت ســوگــنــدهــای دراز | بــخــورد و بــر آهــیـخــت گــرز از فــراز |
کــه امــروز مــن جــز بــدیـن گــرز جــنـگ | نــســـازم وگــر بـــارد از ابـــر ســـنــگ |
چــو بـــشــنــیــد خــاقــان بـــزد کــرنــای | تــو گـفـتــی کـه کـوه انـدر آمـد ز جـای |
ز بـــانــگ تـــبـــیــره زمــیــن و ســپـــهــر | بــپــوشــیـد کــوه و بــیـفــگــنــد مــهـر |
بــفــرمــود تــا مــهــد بــر پــشــت پــیــل | بـبـسـتـنـد و شـد روی گـیتـی چـو نیل |
بـــیـــامـــد گـــرازان بـــقـــلـــب ســـپـــاه | شـد از گـرد خــورشـیـد تــابــان سـیـاه |
خـــروشـــیـــدن زنـــگ و هـــنـــدی درای | هــمــی دل بــرآورد گــفــتــی ز جــای |
ز بــس تــخـت پــیـروزه بــر پــشـت پــیـل | درفـــشـــان بـــکـــردار دریـــای نـــیــل |
بــچــشــم انــدرون روشــنــایـی نـمــانــد | هــمــی بــاروان آشــنــایــی نــمــانــد |
پــر از گـرد شــد چــشـم و کـام ســپــهـر | تــو گـفــتــی بــقـیـر انـدر انـدود چــهـر |
چــو خــاقــان بــیــامــد بــقــلــب ســپــاه | بـــچـــرخ انــدرون مـــاه گـــم کـــرد راه |
ز کــامــوس چــون کــوه شــد مــیــمــنــه | کــشــیـدنـد بــر ســوی هـامــون بــنـه |
ســوی مــیــســره نــیــز پــیــران بــرفــت | بــرادرش هــومــان و کــلــبـــاد تــفــت |
چـو رسـتــم بــدیـد آنـک خـاقـان چـه کـرد | بـــیــاراســت در قــلــب جـــای نــبـــرد |
چـنـین گـفـت رسـتـم کـه گـردان سـپـهـر | بــبــیـنــیـم تــا بــر کــه گــردد بــمــهـر |
چـــگــونــه بـــود بـــخـــشــش آســمــان | کـــرا زیــن بـــزرگـــان ســـرآیــد زمـــان |
درنـــگــــی نــــبــــودم بــــراه انـــدکــــی | دو مـنـزل هـمـی کـرد رخــشــم یـکـی |
کــنـون ســم ایـن بــارگـی کـوفــتــســت | ز راه دراز انــــدر آشــــوفــــتـــــســــت |
نـــیـــارم بــــرو کـــرد نـــیـــرو بــــســــی | شـدن جـنـگ جـویان بـه پـیش کـسـی |
یــک امـــروز در جـــنـــگ یــاری کـــنـــیــد | بــریـن دشــمـنـان کــامـگــاری کــنـیـد |
کـه گـردان ســپــهـر جــهـان یـار مـاسـت | مـه و مـهـر گــردون نـگــهـدار مـاســت |
بــفــرمــود تــا طــوس بــربــســت کــوس | بـیاراسـت لشـکـر چـو چـشـم خـروس |
ســپــهــبـــد بــزد نــای و رویــیــنــه خــم | خـــــروش آمــــد و نــــالـــــه گـــــاودم |
بـــیـــاراســـت گـــودرز بـــر مـــیـــمـــنـــه | فـــرســـتـــاد بــــر کـــوه خـــارا بـــنـــه |
فــــریـــبــــرز کــــاوس بــــر مـــیـــســــره | جـهـان چـون نـیسـتـان شـده یکـسـره |
بـــقــلــب انــدرون طــوس نــوذر بـــپـــای | زمــیــن شـــد پـــر از نــالـــه کـــرنــای |
جــهــان شــد بـــگــرد انــدرون نــاپـــدیــد | کـســی از یـلـان خــویـشـتــن را نـدیـد |
بـــشــد پـــیــلــتــن تـــا ســر تــیــغ کــوه | بــــدیـــدار خــــاقـــان و تــــوران گـــروه |
ســـپـــه دیـــد چـــنـــدانـــک دریـــای روم | ازیـشـان نـمـودی چـو یـک مـهـره مـوم |
کـشـانـی و شـگـنـی و سـقـلـاب و هـنـد | چــغــانـی و رومــی و وهـری و ســنـد |
جــهــانــی شــده ســرخ و زرد و ســیــاه | دگــرگــونـه جــوشــن دگــرگـون کــلـاه |
زبـــانــی دگـــرگــون بـــهــر گــوشـــه ای | درفـــش نــوآیــیــن و نــو تـــوشـــه ای |
ز پــــیـــلـــان و آرایـــش و تـــخـــت عـــاج | هـمـان یـاره و افــســر و طــوق و تــاج |
جــهـان بــود یـکـسـر چــو بــاغ بــهـشـت | بــدیـدار ایـشــان شــده خــوب زشــت |
بــران کـوه ســر مـانـد رســتــم شـگـفـت | بــبــر گـشــتــن انـدیـشـه انـدر گـرفـت |
کــه تــا چــون نـمــایـد بــمــا چــرخ مــهـر | چـه بــازی کـنـد پـیـر گـشـتـه سـپــهـر |
فــــرود آمـــد از کـــوه و دل بــــد نـــکـــرد | گــذر بــر ســپــاه و ســپــهـبــد نـکــرد |
هـمـی گـفـت تــا مـن کـمـر بــســتــه ام | بـیـک جـای یـک سـال نـنـشـسـتـه ام |
فــراوان ســـپـــه دیــده ام پـــیــش ازیــن | نـدانـم کـه لـشــکــر بــود بــیـش ازیـن |
بـــفــرمــود تـــا بـــرکــشـــیــدنــد کــوس | بــجــنـگ انـدر آمـد ســپــهـدار طــوس |
ازان کــوه ســر ســوی هـامـون کــشــیـد | هـمـی نـیزه از کـینـه در خـون کـشـیـد |
بــیـک نـیـمــه از روز لــشــکــر گــذشــت | کـشـیدند صـف بـر دو فـرسـنگ دشـت |
ز گـــرد ســـپـــه روشـــنــایــی نــمـــانــد | ز خــورشـیـد شـب را جــدایـی نـمـانـد |
ز تــیــر و ز پــیـکــان هــوا تــیـره گــشــت | هـمـی آفـتــاب انـدران خــیـره گـشــت |
خـــروش ســـواران و اســـپـــان ز دشــت | ز بــهـرام و کـیـوان هـمـی بــرگـذشـت |
ز جـــــوش ســــواران و زخـــــم تـــــبـــــر | هــمـــی ســـنـــگ خـــارا بـــرآورد پـــر |
هـمـه تــیـغ و ســاعـد ز خــون بــود لـعـل | خـــروشـــان دل خـــاک در زیــر نــعــل |
دل مـــــرد بـــــددل گـــــریـــــزان ز تـــــن | دلــیــان ز خـــفــتـــان بـــریــده کــفــن |
بـــرفـــتـــنـــد ازان جـــای شـــیـــران نـــر | عــــــقــــــاب دلـــــاور بــــــرآورد پــــــر |
نــمــانــد ایــچ بــا روی خــورشــیـد رنــگ | بــجـوش آمـده خـاک بـر کـوه و سـنـگ |
بــلـشــکـر چــنـیـن گـفــت کـامـوس گـرد | کــه گــر آســمــان را بــبــایـد ســپــرد |
هــمــه تـــیــغ و گـــرز و کـــمـــنــد آوریــد | بـــایــرانــیــان تـــنـــگ و بـــنـــد آوریــد |
جــهـانــجــوی را دل بــجــنـگ انــدرســت | وگـرنـه ســرش زیـر سـنـگ انـدرســت |
*** | |
دلـــیــری کـــجـــا نــام او اشـــکـــبـــوس | هـمـی بــر خـروشـیـد بـر سـان کـوس |
بـــیــامـــد کـــه جـــویــد ز ایــران نـــبـــرد | ســـر هـــم نـــبـــرد انـــدر آرد بـــگـــرد |
بـــشــد تـــیــز رهــام بـــا خـــود و گــبـــر | هــمـــی گـــرد رزم انــدر آمـــد بـــابـــر |
بـــرآویــخـــت رهـــام بـــا اشـــکـــبـــوس | بــرآمـد ز هـر دو ســپــه بــوق و کـوس |
بــــران نـــامـــور تــــیـــربــــاران گـــرفـــت | کــمــانـش کــمــیـن ســواران گــرفــت |
جـــهـــانـــجـــوی در زیـــر پــــولـــاد بــــود | بــخـفـتــانـش بــر تــیـر چـون بــاد بــود |
نـــبــــد کـــارگـــر تـــیـــر بـــر گـــبـــر اوی | ازان تـــیــزتـــر شــد دل جــنــگــجــوی |
بــگــرز گــران دســت بـــرد اشــکــبــوس | زمـیـن آهـنـیـن شـد سـپــهـر ابــنـوس |
بــــرآهــــیـــخــــت رهــــام گــــرز گــــران | غـمـی شــد ز پــیـکـار دســت ســران |
چــو رهـام گـشـت از کـشــانـی ســتــوه | بــپــیـچــیـد زو روی و شـد سـوی کـوه |
ز قــلــب ســپـــاه انــدر آشــفــت طــوس | بـــزد اســپ کــایــد بـــر اشــکــبــوس |
تــهـمـتــن بــرآشـفـت و بــا طـوس گـفـت | کـه رهـام را جــام بــاده ســت جــفـت |
بـــمــی در هــمــی تـــیــغ بـــازی کــنــد | مـــیـــان یــلـــان ســـرفـــرازی کـــنـــد |
چــرا شــد کـنـون روی چــون ســنـدروس | ســواری بــود کــمـتــر از اشــکــبــوس |
تـــو قـــلـــب ســـپــــه را بآیـــیـــن بــــدار | مــن اکـــنــون پـــیــاده کـــنــم کـــارزار |
کــــمـــان بــــزه را بــــبــــاز و فــــگـــنـــد | بـــبــنــد کــمــر بـــر بــزد تــیــر چــنــد |
خــــروشــــیـــد کـــای مـــرد رزم آزمـــای | هــم آوردت آمـــد مــشـــو بـــاز جـــای |
کــشــانـی بــخــنــدیـد و خــیـره بــمــانـد | عــنــان را گــران کــرد و او را بــخــوانـد |
بــدو گـفـت خـنـدان کـه نـام تـو چـیـسـت | تـن بـی سـرت را کـه خـواهد گریسـت |
تــهـمــتــن چــنـیـن داد پــاســخ کــه نـام | چـه پـرسـی کزین پـس نبـینی تـو کام |
مــــرا مــــادرم نــــام مــــرگ تـــــو کــــرد | زمــانــه مــرا پـــتـــک تـــرگ تـــو کـــرد |
کــشــانــی بـــدو گــفــت بــی بـــارگــی | بــکـشـتــن دهـی ســر بــیـکـبــارگـی |
تــهــمــتــن چــنــیـن داد پــاســخ بــدوی | کـه ای بــیـهـده مـرد پــرخــاشــجــوی |
پــــیـــاده نـــدیـــدی کــــه جــــنـــگ آورد | ســـر ســرکــشــان زیــر ســنــگ اورد |
بــشــهـر تــو شــیـر و نـهـنــگ و پــلــنـگ | ســوار انــدر آیـنــد هـر ســه بــجــنـگ |
هـــم اکـــنـــون تـــرا ای نـــبـــرده ســـوار | پــــیــــاده بــــیـــامــــوزمــــت کــــارزار |
پــــیـــاده مـــرا زان فـــرســـتـــاد طـــوس | کـه تـا اسـپ بـسـتـانـم از اشـکـبـوس |
کــشــانــی پــیـاده شــود هـمــچــو مــن | ز دو روی خــنــدان شــونــد انــجــمــن |
پــیــاده بــه از چــون تــو پــانــصــد ســوار | بــــدیـــن روز و ایـــن گـــردش کــــارزار |
کــشــانـی بــدو گــفــت بــا تــو ســلـیـح | نـبـیـنـم هـمـی جـز فـسـوس و مـزیـح |
بــدو گـفــت رســتــم کــه تــیـر و کــمـان | بــبــیـن تــا هـم اکـنـون ســراری زمـان |
چــو نــازش بـــاســپ گــرانــمــایــه دیــد | کــمــان را بــزه کــرد و انــدر کــشــیــد |
یـــکـــی تـــیـــر زد بــــر بــــر اســـپ اوی | کــه اســپ انــدر آمــد ز بـــالــا بـــروی |
بــــخــــنـــدیـــد رســـتــــم بآواز گـــفـــت | کـه بـنشـین بـه پـیش گرانمایه جـفـت |
ســــزدگـــر بــــداری ســــرش درکـــنـــار | زمــــانـــی بــــرآســــایـــی از کــــارزار |
کــمــان را بـــزه کــرد زود اشـــکـــبـــوس | تـــنــی لـــرز لــرزان و رخ ســـنــدروس |
بـــرســتـــم بـــرآنــگــه بـــبـــاریــد تـــیــر | تــهـمـتــن بــدو گـفـت بــرخــیـره خـیـر |
هــمــی رنــجـــه داری تـــن خـــویــش را | دو بــــازوی و جــــان بــــدانـــدیـــش را |
تــهـمــتــن بــه بــنــد کــمــر بــرد چــنـگ | گـزیـن کــرد یـک چــوبــه تــیـر خــدنـگ |
یــکــی تــیــر الــمــاس پــیــکــان چــو آب | نـــهـــاده بــــرو چــــار پــــر عــــقــــاب |
کــمــان را بــمــالــیــد رســتــم بــچــنــگ | بـــشــســت انــدر آورد تــیــر خــدنــگ |
بــرو راسـت خـم کـرد و چـپ کـرد راسـت | خـروش از خم چـرخ چـاچـی بـخـاست |
چــو ســوفــارش آمــد بــپــهـنــای گــوش | ز شـــاخ گـــوزنـــان بـــرآمـــد خـــروش |
چـو بــوسـیـد پــیـکـان سـرانـگـشـت اوی | گــذر کـــرد بـــر مــهــره پـــشـــت اوی |
بـــزد بـــر بـــر و ســـیــنــه اشــکــبـــوس | ســپــهـر آن زمـان دسـت او داد بــوس |
قــضـــا گــفـــت گــیــر و قــدر گــفـــت ده | فـلـک گـفـت احـسـنت و مـه گـفـت زه |
کــشــانــی هــم انــدر زمــان جــان بــداد | چــنـان شــد کـه گـفـتــی ز مـادر نـزاد |
نــظـــاره بـــریــشـــان دو رویــه ســـپـــاه | کـــه دارنــد پـــیــکـــار گـــردان نــگـــاه |
نــگــه کــرد کــامــوس و خــاقــان چــیــن | بـــران بـــرز و بـــالــا و آن زور و کـــیــن |
چــو بــرگـشــت رســتــم هـم انـدر زمـان | ســواری فــرســـتـــاد خـــاقــان دمــان |
کــزان نــامــور تـــیــر بـــیــرون کــشـــیــد | هـمـه تـیـر تـا پــر پــر از خـون کـشـیـد |
هــمــه لــشــکــر آن تــیـر بــرداشــتــنــد | ســراســر هـمــه نـیـزه پــنـداشــتــنـد |
چــو خــاقــان بــدان پــر و پــیــکــان تــیــر | نـگــه کــرد بــرنـا دلـش گــشــت پــیـر |
بـپـیـران چـنـین گـفـت کـین مـرد کـیسـت | ز گـــردان ایــران ورا نـــام چـــیــســـت |
تــو گـفــتــی کـه لـخــتــی فـرومـایـه انـد | ز گـردنـکــشــان کــمـتــریـن پــایـه انـد |
کـنـون نـیـزه بــا تــیـر ایـشـان یـکـیـســت | دل شـیـر در جــنـگـشـان انـدکـیـسـت |
هـمـی خــوار کــردی ســراســر ســخــن | جـز آن بـد که گفـتـی ز سـر تـا بـه بـن |
بـــدو گــفــت پــیــران کــز ایــران ســپــاه | نــدانــم کــســی را بـــدیــن پــایــگــاه |
کـــجـــا تـــیـــر او بـــگـــذرد بــــر درخـــت | نــدانــم چــه دارد بـــدل شــوربـــخــت |
از ایــرانــیــان گـــیــو و طـــوس انــد مــرد | کـــه بــــا فـــر و بــــرزنـــد روز نـــبــــرد |
بــرادرم هـومــان بــســی پــیـش طــوس | جـــهــان کـــرد بـــر گـــونــه آبـــنـــوس |
بــایـران نــدانـم کــه ایـن مــرد کــیـســت | بـدیـن لـشـکـر او را هـم آورد کـیـسـت |
شـــوم بــــازپــــرســـم ز پــــرده ســـرای | بـــیــارنــد نــاکـــام نــامـــش بـــجـــای |
*** | |
بــــیـــامـــد پــــر انـــدیـــشـــه و روی زرد | بــــپـــرســـیـــد زان نـــامـــداران مـــرد |
بــپــیـران چــنــیـن گــفــت هـومــان گــرد | کــه دشــمــن نــدارد خــردمــنـد خــرد |
بــــزرگــــان ایـــران گــــشــــاده دلــــنـــد | تـو گـویی کـه آهـن هـمـی بـگـسـلـنـد |
کـــنــون تـــا بـــیــامــد از ایــران ســـپـــاه | هــمــی بـــرخــروشــنــد زان رزمــگــاه |
بــدو گــفــت پــیـران کــه هــر چــنــد یــار | بـــیــایــد بـــر طـــوس از ایــران ســـوار |
چـو رسـتــم نـبــاشـد مـرا بــاک نـیـسـت | ز گـرگـیـن و بـیـژن دلـم چـاک نـیـسـت |
ســـپـــه را دو رزم گـــرانــســـت پـــیــش | بـجـویـنـد هـر کـس بـدین نـام خـویـش |
وزان جـــایــگــه پـــیــش کــامــوس رفــت | بــنـزدیـک مـنـشــور و فـرطـوس تــفـت |
چــنــیـن گــفــت کــامــروز رزمــی بــزرگ | بــرفــت و پــدیـد آمــد از مـیـش گــرگ |
بـــبـــیــنــیــد تـــا چــاره کــار چــیــســت | بــران خـسـتــگـیـهـا بــر آزار چــیـسـت |
چــنـیـن گـفــت کــامـوس کـامـروز جــنـگ | چــنـان بــد کــه نـام انـدر آمــد بــنـنـگ |
بــرزم انـدرون کـشــتــه شـد اشـکـبــوس | وزو شــادمـان شــد دل گـیـو و طــوس |
دلـــم زان پـــیـــاده بـــه دو نـــیـــم شـــد | کــزو لــشــکــر مــا پــر از بـــیــم شــد |
بــبــالــای او بــر زمــیــن مــرد نــیــســت | بــدیـن لـشـکـر او را هـم آورد نـیـسـت |
کــمــانــش تــو دیــدی و تــیـر ایـدرســت | بـــزور او ز پـــیــل ژیـــان بـــرتـــرســـت |
هـمــانــا کــه آن ســگــزی جــنـگــجــوی | کـه چـنـدیـن هـمـی بـرشـمـردی ازوی |
پـــیـــاده بـــدیـــن رزمـــگـــاه آمـــدســـت | بـــیـــاری ایــران ســـپـــاه آمـــدســـت |
بــدو گــفــت پــیــران کــه او دیـگــرســت | ســواری ســـرافــراز و کــنــداورســـت |
بــــتـــرســـیـــد پـــس مـــرد بـــیـــدار دل | کــجــا بـــســتــه بــود انــدران کــار دل |
ز پــیــران بــپــرســیــد کــان شــیــر مــرد | چـــگــونــه خــرامــد بـــدشــت نــبـــرد |
ز بــــازو و بــــرزش چــــه داری نـــشـــان | چـــه گــویــد بآورد بـــا ســـرکـــشـــان |
چــــگـــونـــســــت مـــردی و دیـــدار اوی | چــگــونــه شــوم مــن بــپــیــکــار اوی |
گـــرا یـــدونـــک اویــســـت کـــامـــد ز راه | مـــــرا رفــــــت بــــــایـــــد بآوردگـــــاه |
بــدو گـفــت پــیـران کـه ایـن خــود مـبــاد | کــــه او آیـــد ایـــدر کــــنــــد رزم یـــاد |
یـکــی مــرد بــیـنــی چــو ســرو ســهـی | بـــدیـــدار بــــا زیـــب و بــــا فـــرهـــی |
بـــســـا رزمــگـــاهــا کـــه افـــراســـیــاب | ازو گــشــت پـــیــچــان و دیــده پـــرآب |
یـکـی رزمـســازســت و خــسـروپــرسـت | نخـسـت او بـرد سوی شمشیر دست |
بــــکـــیـــن ســــیـــاوش کـــنـــد کــــارزار | کـــجـــا او بــــپـــروردش انـــدر کـــنـــار |
ز مـــردان کـــنــنــد آزمـــایــش بـــســـی | ســـلــیــح ورا بـــرنــتـــابـــد کــســـی |
نــه بــرگــیــرد از جــای گــرزش نــهــنــگ | اگــر بــفــگــنــد بــر زمــیـن روز جــنـگ |
زهـی بــر کــمــانــش بــر از چــرم شــیـر | یـکــی تــیــر و پــیـکــان او ده ســتــیـر |
بـــــرزم انــــدر آیــــد بـــــپـــــوشـــــد زره | یـکــی جــوشــن از بــر بــبــنــدد گــره |
یــکـــی جـــامــه دارد ز چـــرم پـــلـــنــگ | بـــپــوشــد بـــر و انــدر آیــد بـــجــنــگ |
هــمـــی نـــام بـــبـــربـــیــان خـــوانــدش | ز خــفــتــان و جــوشــن فـزون دانـدش |
نـــــســـــوزد در آتـــــش نــــه از آب تـــــر | شــود چــون بــپــوشــد بــرآیــدش پــر |
یـــکــــی رخــــش دارد بــــزیـــر انــــدرون | تــو گـفـتـی روان شـد کـه بــیـسـتــون |
هـمــی آتــش افــروزد از خــاک و ســنـگ | نــیـارامــد از بــانــگ هـنــگــام جــنــگ |
ابـــا ایــن شـــگـــفـــتـــی بـــروز نـــبـــرد | ســـزد گـــر نـــداری تـــو او را بـــمـــرد |
چــو بــشـنـیـد کـامـوس بــســیـار هـوش | بـپـیران سـپـرد آن زمان چـشم و گوش |
هــمــانــا خـــوش آمــدش گــفــتـــار اوی | بــــرافــــروخــــت زان کـــار بــــازار اوی |
بــپــیـران چــنـیـن گـفــت کــای پــهـلـوان | تـــو بـــیــدار دل بـــاش و روشــن روان |
بـبـین تـا چـه خـواهی ز سـوگـند سـخـت | کـه خــوردنـد شــاهـان بــیـدار بــخــت |
خــورم مــن فــزون زان کــنـون پــیـش تــو | کـه روشــن شـود زان دل و کـیـش تــو |
کـــه زیــن را نــبـــردارم از پـــشـــت بـــور | بـــنـــیـــروی یـــزدان کـــیــوان و هـــور |
مــگــر بـــخــت و رای تـــو روشــن کــنــم | بـریـشـان جـهـان چـشـم سـوزن کـنـم |
بــســی آفــریــن خــوانــد پــیــران بــدوی | کـه ای شـاه بــیـنـادل و راســت گـوی |
بـدیـن شـاخ و ایـن یـال و بــازوی و کـفـت | هـنـرمــنـد بــاشــی نـدارم شــگــفــت |
بــــکــــام تــــو گـــردد هـــمـــه کـــار مـــا | نــمــانــدســت بــســیــار پــیـکــار مــا |
وزان جــایـگــه گــرد لـشــکــر بــگــشــت | بــهـر خــیـمـه و پــرده ای بــرگـذشــت |
بـگـفـت ایـن سـخـن پـیـش خـاقـان چـین | همـی گـفـت بـا هر کـسـی همـچـنین |
*** | |
ز خـورشـیـد چـون شـد جـهـان لـعـل فـام | شـب تــیـره بــر چـرخ بــگـذاشـت گـام |
دلــیــران لــشـــکــر شـــدنــد انــجـــمــن | کــه بـــودنــد دانــا و شـــمــشـــیــرزن |
بـــخـــرگـــاه خـــاقـــان چـــیــن آمـــدنـــد | هــمــه دل پــر از رزم و کــیـن آمــدنــد |
چــو کــامـوس اســپ افــگـن شــیـر مـرد | چــو مـنـشــور و فـرطــوس مـرد نـبــرد |
شــمـیـران شــگـنـی و شــنـگــل ز هـنـد | ز ســقـلـاب چــون کـنـدر وشـاه سـنـد |
هـــمـــی رای زد رزم را هـــر کــــســــی | از ایران سـخـن گفـت هر کـس بـسـی |
ازان پــس بــران رایــشــان شــد درســت | که یکسر بخون دست بایست شست |
بـــرفـــتـــنـــد هــر کـــس بآرام خـــویــش | بـخـفـتـنـد در خـیـمـه بــا کـام خـویـش |
چـو بــاریـک و خـمـیـده شـد پــشـت مـاه | ز تـــاریـــک زلـــف شـــبــــان ســـیـــاه |
بــنـزدیـک خــورشـیـد چــون شـد درسـت | بـــرآمــد پـــر از آب رخ را بـــشــســـت |
ســپـــاه دو کــشــور بـــرآمــد بـــجـــوش | بـــچـــرخ بـــلــنــد انــدر آمــد خـــروش |
چــنـیـن گـفـت خــاقـان کـه امـروز جــنـگ | نــبــایـد کــه چــون دی بــود بــا درنـگ |
گــمــان بـــرد بـــایــد کــه پــیــران نــبــود | نــه بـــی او نــشـــایــد نــبـــرد آزمــود |
هــمــه هــمــگــنــان رزمــســـاز آمــدیــم | بـــــــیــــــاری ز راه دراز آمـــــــدیــــــم |
گــــر امــــروز چــــون دی درنــــگ آوریـــم | هـــمـــه نـــام را زیـــر نـــنـــگ آوریـــم |
و دیـــگـــر کـــه فــــردا ز افــــراســــیـــاب | ســپــاس انــدر آرام جــویـیـم و خــواب |
یــکـــی رزم بـــایــد هــمــه هــمـــگـــروه | شــدن پــیـش لـشــکــر بــکــردار کـوه |
ز مــــن هــــدیــــه و بـــــرده زابـــــلـــــی | بـــیـــابـــیـــد بــــا شـــاره کـــابـــلـــی |
ز ده کــشــور ایــدر ســـرافــراز هــســـت | بـخـواب و بـه خـوردن نـبـاید نـشـسـت |
بـــزرگــان ز هــر جـــای بـــرخــاســتـــنــد | بــخــاقـان چــیـن خـواهـش آراسـتــنـد |
کـه بــر لـشــکـر امـروز فــرمـان تــراســت | هـمـه کـشـور چـیـن و تـوران تــراسـت |
یــک امـــروز بـــنــگـــر بـــدیــن رزمــگـــاه | کــه شــمــشــیــر بــارد ز ابــر ســیــاه |
وزیـــن روی رســــتــــم بــــایـــرانــــیــــان | چـنـیـن گـفـت کـاکـنـون سـرآمـد زمـان |
اگـر کـشــتــه شـد زیـن ســپــاه انـدکـی | نـشـد بـیش و کـم از دو سـیصـد یکـی |
چــنــیــن یــکــســره دل مــداریــد تــنــگ | نـخــواهـم تــن زنـده بــی نــام و نـنـگ |
هــمــه لــشــکــر تـــرک از اشــکــبـــوس | بــرفـتــنـد رخـسـاره چــون سـنـدروس |
کــنـون یـکــســره دل پــر از کـیـن کــنـیـد | بــروهـای جــنـگـی پــر از چـیـن کـنـیـد |
کـه مـن رخــش را بــســتــم امـروز نـعــل | بــخــون کـرد خــواهـم سـر تــیـغ لـعـل |
بــــســــازیـــد کــــامـــروز روز نـــوســــت | زمـین سـربـسـر گـنج کـیخـسـروسـت |
مــــیـــان را بــــبــــنـــدیـــد کــــز کــــارزار | هــمــه تـــاج یــابـــیــد بـــا گــوشـــوار |
بــــزرگـــان بــــرو خــــوانـــدنـــد آفـــریـــن | کـــه از تـــو فـــروزد کـــلــاه و نــگــیــن |
بـــپــوشــیــد رســتــم ســلــیــح نــبـــرد | بآوردگــــــه رفــــــت بـــــــا داروبـــــــرد |
زره زیـــر بــــد جـــوشـــن انـــدر مـــیـــان | ازان پــس بـــپــوشــیــد بـــبـــربـــیــان |
گــرانــمــایــه مــغــفــر بــســر بــر نــهــاد | هـمـی کـرد بــدخــواهـش از مـرگ یـاد |
بـــنــیــروی یــزدان مــیــان را بـــبـــســت | نشست از بـر رخش چـون پـیل مست |
ز بـــالــای او آســمــان خـــیــره گــشــت | زمـیـن از پــی رخـش او تــیـره گـشـت |
*** | |
بـــرآمــد ز هــر دو ســپــه بــوق و کــوس | زمـیـن آهـنـیـن شـد سـپــهـر آبــنـوس |
جــهـان لـرز لـرزان شــد و دشــت و کــوه | زمـیـن شـد ز نـعـل ســتــوران سـتــوه |
وزیــن روی کـــامـــوس بـــر مـــیــمـــنـــه | پــس پــشــت او ژنــده پــیــل و بـــنــه |
ابـــر مــیــســـره لـــشـــکـــر آرای هــنــد | زره دار بـــا تـــیــغ و هـــنـــدی پـــرنـــد |
بــقــلــب انــدرون جــای خــاقــان چــیــن | شـده آســمـان تــار و جــنـبــان زمـیـن |
وزیـــن رو فـــریـــبــــرز بــــر مـــیـــســــره | چــو خــورشــیــد تــابـــان ز بـــرج بــره |
ســـوی مــیــمــنــه پـــور کــشـــواد بـــود | کــه کــتــفــش هـمـه زیـر پــولـاد بــود |
بـــقــلــب انــدرون طــوس نــوذر بـــپـــای | بــه پــیـش ســپــه کــوس بــا کــرنـای |
هــــمـــــی دود آتـــــش بـــــرآمـــــد ز آب | نـبــیـنـد چـنـیـن رزم جــنـگـی بــخـواب |
بــرآمــد ز هــر ســوی لــشــکــر خــروش | هــمــی پـــیــل را زان بـــدریــد گــوش |
نــخــســتــیـن کــه آمــد مــیـان دو صــف | ز خـــون جـــگـــر بـــر لــب آورده کـــف |
ســـپـــهــبـــد ســرافــراز کــامــوس بـــود | کـه بــا لـشـکـر و پـیـل و بـا کـوس بـود |
هـمـی بــرخـروشـیـد چـون پــیـل مـسـت | یــکــی گــرزه گــام پــیــکــر بـــدســت |
کــه آن جــنـگـجــوی پــیـاده کــجــاســت | کـه از نـامـداران چــنـیـن رزم خـواسـت |
کـــــنــــون گــــر بـــــیــــایــــد بآوردگـــــاه | تـــهــی مــانــد از تـــیــر او جـــایــگــاه |
ورا دیــــده بـــــودنـــــد گـــــردان نــــیــــو | چــو طــوس ســرافــراز و رهـام و گـیـو |
کـــســـی را نــیــامـــد هــمـــی رزم رای | ز گــردان ایــران تـــهــی مــانــد جـــای |
کــه بــا او کــســی را نــبــد تــاو جــنــگ | دلــیـران چــو آهــو و او چــون پــلــنــگ |
یـــکــــی زابــــلــــی بــــود الــــوای نـــام | سـبـک تـیـغ کـیـن بــرکـشـیـد از نـیـام |
کـــجـــا نـــیـــزه رســـتـــم او داشـــتـــی | پــس پــشــت او هـیـچ نـگــذاشــتــی |
بـــســـی رنـــج بــــرده بـــکـــار عـــنـــان | بــیــامــوخــتــه گــرز و تــیـر و ســنــان |
بــرنـج و بــســخــتــی جــگـر ســوخــتــه | ز رســتـــم هــنــرهــا بـــیــامــوخــتـــه |
بــدو گــفــت رســتــم کــه بــیــدار بــاش | بآورد ایـــن تـــرک هـــشـــیـــار بــــاش |
مــشــو غــرق ز آب هـنــرهــای خــویـش | نــگــه دار بــر جــایـگــه پــای خــویـش |
چــــو قــــطــــره بـــــر ژرف دریــــا بــــری | بــــدیـــوانـــگـــی مـــانـــد ایـــن داوری |
شـــد الـــوای آهــنـــگ کـــامـــوس کـــرد | کــــه جــــویــــد بآورد بــــا او نــــبــــرد |
نـــــهـــــادنـــــد آوردگـــــاهــــی بـــــزرگ | کــشــانــی بـــیــامــد بـــکــردار گــرگ |
بـــزد نـــیـــزه و بــــرگـــرفـــتـــش ز زیـــن | بـــیــنــداخـــت آســان بـــروی زمــیــن |
عـــنـــان را گـــران کـــرد و او را بـــنــعـــل | هـمـی کـوفـت تــا خــاک او کـرد لـعـل |
*** | |
تـــهــمـــتـــن ز الـــوای شـــد دردمـــنـــد | ز فــتــراک بــگـشــاد پــیـچــان کـمـنـد |
چــو آهــنــگ جـــنــگ ســران داشــتـــی | کــمــنــدی و گــرزی گــران داشــتـــی |
بــیــامــد بــغــریــد چــون پــیــل مــســت | کــمــنــدی بــبــازو و گــرزی بــدســت |
بـــدو گــفــت کــامــوس چــنــدیــن مــدم | بــنـیـروی ایـن رشــتــه شــصــت خــم |
چــنـیـن پــاســخ آورد رســتــم کـه شـیـر | چــو نــخــچــیــر بــیـنــد بــغــرد دلــیــر |
نـخـسـتـیـن بــریـن کـیـنـه بـسـتـی کـمـر | ز ایــران بـــکــشــتــی یــکــی نــامــور |
کــنــون رشــتــه خــوانــی کــمــنــد مــرا | بــبــیـنـی هـمــی تــنــگ و بــنــد مــرا |
زمـــانـــه تــــرا از کـــشـــانـــی بــــرانـــد | چــو ایـدر بــدت خــاک جــایـت نـمــانـد |
بــرانــگــیــخــت کــامــوس اســپ نــبــرد | هـــــم آورد را دیـــــد بــــــا دارو بـــــرد |
بــــیـــنـــداخــــت تــــیـــغ پــــرنـــد آورش | هـمـی خـواسـت از تـن بـریدن سـرش |
ســـر تـــیـــغ بـــر گـــردن رخـــش خـــورد | بــــبـــریـــد بـــر گـــســـتـــوان نـــبـــرد |
تــــن رخــــش را زان نـــیـــامـــد گـــزنـــد | گـو پــیـلـتــن حــلـقــه کــرد آن کـمـنـد |
بــیـنــداخــت و افــگــنــدش انــدر مــیــان | بـــرانــگــیــخــت از جــای پــیــل ژیــان |
بــــــزیـــــن انـــــدر آورد و کـــــردش دوال | عـقـابــی شــده رخــش بــا پــر و بــال |
ســـوار از دلـــیـــری بــــیـــفـــشـــارد ران | گـران شـد رکـیب و سـبـک شـد عـنان |
هـمـی خـواسـت کـان خــم خــام کـمـنـد | بــنــیـرو ز هــم بــگــســلــانــد ز بــنــد |
شـد از هوش کـاموس و نگسـسـت خـام | گـــو پـــیـــلـــتـــن رخـــش را کـــرد رام |
عــــنـــان را بــــیـــچــــیـــد و او را ز زیـــن | نـــگـــون انـــدر آورد و زد بـــر زمـــیـــن |
بــیــامــد بـــبــســتــش بـــخــم کــمــنــد | بـدو گـفـت کـاکـنـون شـدی بـی گـزنـد |
ز تـــو تـــنــبـــل و جـــادوی دور گــشـــت | روانـــت بــــر دیـــو مـــزدور گــــشــــت |
ســـرآمــد بـــتـــو بـــر هــمــه روز کـــیــن | نــبــیـنـی زمــیـن کــشــانـی و چــیـن |
گــمــان تــو آن بــد کــه هـنــگــام جــنـگ | کسـی چـون تـو نگرفت خـنجـر بـچـنگ |
مـــبــــادا کــــه کـــیـــن آورد ســــرفــــراز | کــه بــس زود بــیـنـد نـشــیـب و فــراز |
دو دست از پس پشت بستش چو سنگ | بـــخـــم کـــمـــنـــد انــدر آورد چـــنــگ |
بـــیــامـــد خـــرامـــان بـــایــران ســـپـــاه | بــزیــر کــش انــدر تــن کــیــنــه خــواه |
بــگـردان چــنـیـن گـفــت کـیـن رزمـجــوی | ز بــس زور و کــیــن انــدر آمــد بـــروی |
چـــنــیــن اســت رســم ســرای فــریــب | گــهـی در فــراز و گــهـی در نــشــیـب |
بــایــران هــمــی شــد کــه ویـران کــنــد | کــنــام پـــلــنــگــان و شــیــران کــنــد |
بــه زابــلــســتــان و بــه کــابــلــســتــان | نــه ایـوان بــود نـیـز و نـه گــلــســتــان |
نــــیــــنــــدازد از دســـــت گـــــوپـــــال را | مـــگـــر گـــم کـــنـــد رســـتــــم زال را |
کـفـن شــد کـنـون مـغـفـر و جــوشــنـش | ز خــاک افــســر و گــرد پــیــراهــنــش |
شــمـا را بــکــشــتــن چــگـونـســت رای | کـه شـد کـار کـامـوس جـنـگـی ز پــای |
بـــیــفــگــنــد بـــر خــاک پـــیــش ســران | ز لــشـــکـــر بـــرفـــتـــنــد کـــنــداوران |
تــنــش را بــشــمــشــیـر کــردنــد چــاک | بـخـون غرقه شـد زیر او سـنگ و خـاک |
بـــمــردی نــبـــایــد شـــد انــدر گـــمـــان | کــه بـــر تـــو درازســـت دســت زمــان |
بـــپــایــان شــد ایــن رزم کــامــوس گــرد | هـمـی شـد کـه جـان آورد جـان بــبـرد |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج