فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 29 فروردین 1404

پایگاه خبری شاعر

یکـی حـمـلـه بـردنـد هر سـه بـه همچــو بـــرخــیــزد از جـــای شــیــر دژمنـدیـدنـد کــس یـال اســپ و عــنــانز تــنـگـی بــچـشـم انـدر آمـد سـنـانچــ…

یکـی حـمـلـه بـردنـد هر سـه بـه هم چــو بـــرخــیــزد از جـــای شــیــر دژم
نـدیـدنـد کــس یـال اســپ و عــنــان ز تــنـگـی بــچـشـم انـدر آمـد سـنـان
چــنــیـن گــفــت هــومــان بآواز تــیـز کـه نـه جــای جـنـگـسـت و راه گـریـز
بــرانـگـیـخـت از جـایـتــان بــخـت بــد کـه تــا بــر تــن بــدکــنـش بــد رســد
سـه جـنـگ آور و خـوار مـایـه سـپــاه بــمــانـدنـد یـکــســر بــدیـن رزمـگــاه
فــراوان ز رســتـــم گــرفــتـــنــد یــاد کــجـــا داد در جــنــگ هــر جـــای داد
ز شــیـدوش، وز بــیـژن گــســتــهــم بــســی یـاد کـردنـد بــر بــیـش و کـم
کـه بــاری کـسـی را ز ایـران ســپــاه بـــدی یــارمـــان انـــدریــن رزمـــگـــاه
نـه ایـدر بــه پــیـکـار و جـنـگ آمـدیـم کــه خــیـره بــکــام نــهــنــگ آمــدیـم
دریـــغ آن در و گـــاه شـــاه جـــهـــان کــه گــیـرنــد مــا را کــنـون نــاگــهـان
تـهـمـتـن بــه زاولـسـتــانـسـت و زال شــود کــار ایـران کــنـون تــال و مــال
هــمــی آمــد آوای گــوپــال و کــوس بـلشـکـر همی دیر شـد گیو و طـوس
چنین گفت شیدوش و گستـهم شیر کــه شــد کــار پــیـکــار ســالــار دیــر
بــه بــیـژن گـرازه هـمـی گـفــت بــاز کــه شــد کــار ســالـار لـشــکــر دراز
هــوا قــیــر گــون و زمــیــن آبــنــوس هــمــی آمــد از دشـــت آوای کــوس
بــــرفـــتـــنـــد گـــردان بـــر آوای اوی ز خـون بـود بـر دشـت هر جـای جـوی
ز گـــردان نــیــو و ز نــیــروی چـــنــگ تــو گــفــتــی بــرآمــد ز دریـا نـهـنــگ
بــدانـســت هـومـان کــه آمـد ســوار هـمــه گــرزور بــود و شــمــشــیـردار
چــو دانـســت کــامـد ورا یـار طــوس هـمـی بــرخـروشـیـد بــرسـان کـوس
سـبـک شـد عـنان و گران شـد رکیب بـلـنـدی کـه دانـسـت بــاز از نـشـیـب
یــکـــی رزم کـــردنــد تـــا چـــاک روز چـو پــیـدا شـد از چـرخ گـیـتــی فـروز
سـپـه بـازگـشـتـنـد یـکـسـر ز جـنـگ کـشـیـدنـد لـشـکـر سـوی کـوه تـنـگ
بـگـردان چـنـین گـفـت سـالـار طـوس کــه از گـردش مـهـر تــا زخــم کــوس
ســواری چــنـیـن کـز شــمـا دیـده ام ز کــنــداوران هــیــچ نــشـــنــیــده ام
یکـی نـامـه بـایـد کـه زی شـه کـنـیم ز کــارش هـمـه جــمـلـه آگـه کــنـیـم
چــو نـامـه بــنـزدیـک خــسـرو رســد بــدلــش انــدرون آتــشــی نــو رســد
بـــیـــاری بـــیــایــد گـــو پـــیــلـــتـــن ز شــیـران یـکــی نــامــدار انــجــمــن
بــــپـــیـــروزی از رزم گـــردیـــم بــــاز بـــدیــدار کـــیــخـــســـرو آیــد نـــیــاز
ســخــن هـرچ رفـت آشـکـار و نـهـان بـــگــویــم بـــپـــیــروز شــاه جـــهــان
بــخــوبــی و خــشــنـودی شــهـریـار بـــبـــاشـــد بـــکـــام شـــمــا روزگــار
چـنـانـچـون کـه گـفـتـند بـرسـاخـتـند نـونــدی بــنــزدیـک شــه تــاخــتــنــد
دو لـشــکــر بــخــیـمـه فــرود آمـدنـد ز پـــیــکـــار یــکـــبـــاره دم بـــرزدنـــد
طــلــایــه بـــرون آمــد از هــر دو روی بــدشــت از دلـیـران پــرخــاشــجــوی
چــو هـومـان رســیـد انـدران رزمـگـاه ز کـشــتــه نـدیـد ایـچ بــر دشــت راه
بـه پـیران چـنـین گـفـت کـامـروز گـرد نــه بـــر آرزو گـــشـــت گـــاه نـــبـــرد
چـــو آســـوده گـــردنــد گـــردان مـــا ســــتــــوده ســـواران و مـــردان مـــا
یکـی رزم سـازم کـه خـورشـید و ماه نـدیـدســت هـرگــز چــنــان رزمــگــاه
***
ازان پــس چــو آمـد بــخـسـرو خــبــر کــه پـــیــران شــد از رزم پـــیــروزگــر
ســپــهـبــد بــکـوه هـمـاون کـشــیـد ز لـشـکـر بــســی گـرد شـد نـاپــدیـد
در کــــاخ گــــودرز کــــشـــــوادگــــان تــــهـــی شـــد ز گـــردان و آزادگـــان
ســتــاره بــر ایـشـان بــنـالـد هـمـی بــبــالـیـنـشـان خــون بــپــالـد هـمـی
ازیشان جهان پر ز خاک است و خون بــلـنـد اخــتــر طـوس گـشـتــه نـگـون
بـــفــرمــود تـــا رســتـــم پـــیــلــتــن خـــرامـــد بـــدرگـــاه بـــا انــجـــمـــن
بــرفــتــنــد ز ایـران هــمــه بــخــردان جـــهــانــدیــده و نـــامـــور مـــوبـــدان
ســـر نــامــداران زبـــان بـــرگــشـــاد ز پــیـکــار لـشــکــر بــســی کـرد یـاد
بـرسـتـم چـنین گـفـت کـای سـرفـراز بـــتــرســم کــه ایــن دولــت دیــریــاز
هـمـی بــرگـرایـد بــســوی نـشــیـب دلـــم شـــد ز کـــردار او پـــرنــهــیــب
تـــوی پـــروارنــنــده تـــاج و تـــخـــت فــروغ از تــو گـیـرد جــهـانـدار بــخــت
دل چـرخ در نـوک شـمـشـیـر تـسـت سـپــهـر و زمـان و زمـیـن زیـر تــسـت
تــو کـنـدی دل و مـغــز دیـو ســپــیـد زمـــانـــه بـــمـــهـــر تـــو دارد امـــیــد
زمـیـن گـرد رخــش تــرا چــاکـرســت زمـان بـر تـو چـون مـهربـان مـادرسـت
ز تــیـغ تــو خــورشـیـد بــریـان شــود ز گـــرز تـــو نــاهــیــد گــریــان شـــود
ز نـیـروی پــیـکــان کــلــک تــو شــیـر بـــروز بـــلــا گــردد از جـــنــگ ســیــر
تــو تــا بــرنــهــادی بــمــردی کــلــاه نــکــرد ایـچ دشــمــن بــایـران نــگــاه
کـنون گـیو و گـودرز و طـوس و سـران فـــــراوان ازیــــن مــــرز کــــنــــداوران
هـمــه دل پــر از خــون و دیـده پــرآب گـــریــزان ز تـــرکـــان افـــراســـیـــاب
فــراوان ز گــودرزیـان کــشــتــه مــرد شـده خـاک بــسـتــر بــدشـت نـبــرد
هرانکس کـزیشـان بـجـان رسـتـه اند بــکـوه هـمـاون هـمـه خــســتــه انـد
هـمـه ســر نـهـاده ســوی آســمــان ســـوی کـــردگـــار مـــکـــان و زمـــان
کــه ایــدر بـــبـــایــد گــو پـــیــلــتـــن بـــنـــیــروی یــزدان و فـــرمـــان مـــن
شـب تــیـره کـیـن نـامـه بــر خـوانـدم بــسـی از جــگـر خــون بــرافـشـانـدم
نگفتـم سـه روز این سـخـن را بـکس مـــگـــر پــــیـــش دادار فــــریـــاد رس
کــنـون کــار ز انــدازه انـدر گــذشــت دلـم زین سـخـن پـر ز تـیـمـار گـشـت
امـیـد سـپــاه و سـپــهـبــد بــتـسـت کـه روشـن روان بــادی و تـن درسـت
ســرت ســبــز بــاد و دلـت شـادمـان تــــن زال دور از بـــــد بــــدگــــمــــان
ز مــن هــرچ بــایـد فــزونــی بــخــواه ز اسـپ و سـلـیـح و ز گـنـج و سـپــاه
بــرو بــا دلـی شــاد و رایـی درســت نشـاید گرفت این چـنین کار سـسـت
بـپـاسـخ چـنین گفـت رسـتـم بـشـاه کــه بــی تــو مـبــادا نـگــیـن و کــلـاه
کــه بـــا فــر و بـــرزی و بـــارای و داد نــدارد چــو تـــو شــاه گــردون بـــیــاد
شـنـیدسـت خـسـرو کـه تـا کـیقـبـاد کــلــاه بـــزرگــی بـــســر بـــر نــهــاد
بــایـران بـکـیـن مـن کـمـر بـسـتـه ام بآرام یـــک روز نـــنـــشـــســـتــــه ام
بــیـابــان و تــاریـکــی و دیـو و شــیـر چـــه جـــادو چـــه از اژدهــای دلـــیــر
هـــمـــان رزم تــــوران و مـــازنـــدران شـــب تــــیـــره و گـــرزهـــای گـــران
هــم از تـــشــنــگــی هــم ز راه دراز گــــزیـــدن در رنـــج بــــر جــــای نـــاز
چـنین درد و سخـتـی بـسی دیده ام کــه روزی ز شــادی نــپــرســیــده ام
تــو شـاه نـو آیـیـن و مـن چـون رهـی میان بـسـتـه ام چـون تـو فرمان دهی
شـوم بــا سـپـاهـی کـمـر بــر مـیـان بـــگـــردانـــم ایــن بـــد ز ایــرانـــیــان
ازان کـشـتــگـان شــاه بــی درد بــاد رخ بـــــدســـــگــــالــــان او زرد بـــــاد
ز گـودرزیـان خـود جــگـر خــسـتــه ام کـمـر بــر مـیـان سـوگ را بــسـتـه ام
چــو بــشــنـیـد کـیـخــســرو آواز اوی بـــرخ بــرنــهــاد از دو دیــده دو جــوی
بــدو گـفـت بــی تــو نـخـواهـم زمـان نـه اورنـگ و تــاج و نـه گــرز و کــمـان
فــلــک زیــر خــم کــمــنــد تـــو بـــاد ســر تــاجــداران بـــه بـــنــد تــو بـــاد
ز دیــنــار و گـــنــج و ز تـــاج و گـــهــر کــلــاه و کــمــان و کــمــنــد و کــمــر
بــیــاورد گــنــجــور خــســرو کــلــیـد ســــر بـــــدره هــــای درم بــــردیــــد
هـمـه شـاه ایـران بـه رسـتـم سـپـرد چــنــیـن گــفــت کــای نــامــدار گــرد
جـهان گنج و گنجـور شمشیر تـسـت ســر ســروران جــهــان زیــر تــســت
تــــو بــــا گـــرزداران زاولـــســــتــــان دلــیــران و شــیــران کــابــلــســتــان
هـــمـــی رو بــــکـــردار بــــاد دمـــان مـجــوی و مـفـرمـای جــسـتــن زمـان
ز گـردان شــمـشـیـر زن ســی هـزار ز لـــشــــکـــر گـــزیـــن از در کــــارزار
فـــریـــبــــرز کـــاوس را ده ســـپــــاه کـه او پـیـش رو بـاشـد و کـیـنـه خـواه
تـهـمـتـن زمـین را بـبـوسـیـد و گـفـت کـه بـا من عـنان و رکـیبـسـت جـفـت
ســران را ســر انــدر شــتــاب آوریــم مـــبــــادا کـــه آرام و خــــواب آوریـــم
ســــپـــــه را درم دادن آغــــاز کــــرد بـــدشـــت آمــد و رزم را ســـاز کـــرد
فــریــبــرز را گــفــت بــرکــش پــگــاه ســپــاه انــدرآور بــه پــیــش ســپــاه
نــبــایـد کــه روز و شــبــان بــغــنـوی مـگـر نـزد طــوس ســپــهـبــد شــوی
بــگـویـی کـه در جـنـگ تـنـدی مـکـن فــریـب زمـان جــوی و کــنـدی مـکــن
مـــن ایــنـــک بـــکـــردار بـــاد دمـــان بـــیــایــم نــجـــویــم بـــره بـــر زمــان
چــو گــرگــیـن مــیــلــاد کــار آزمــای ســپــه را زنــد بـــر بـــد و نــیــک رای
چـو خـورشـیـد تـابـنـده بـنـمـود چـهـر بــســان بــتــی بــا دلــی پــر زمــهــر
بـــر آمـــد خـــروشـــیـــدن کـــرنـــای تــهــمــتــن بــیـاورد لــشــکــر زجــای
پــر انـدیـشـه جــان جــهـانـدار شــاه دو فــرســنــگ بـــا او بــیــامــد بـــراه
دو مـنـزل هـمـی کـرد رسـتــم یـکـی نــیــاســـود روز و شـــبـــان انــدکــی
***
شــبــی داغ دل پــر ز تــیـمـار طـوس بــخــواب انـدر آمــد گــه زخــم کــوس
چــنـان دیـد روشـن روانـش بــخــواب کـه رخـشـنـده شـمـعـی بـرآمـد ز آب
بـر شـمع رخـشـان یکـی تـخـت عـاج سـیـاوش بــران تــخــت بــا فـر و تــاج
لـبــان پــر ز خـنـده زبــان چـرب گـوی سوی طوس کردی چـو خورشید روی
کـــه ایــرانـــیــان را هــم ایــدر بـــدار کــه پـــیــروزگــر بـــاشـــی از کـــارزار
بـگـو در زیـان هـیـچ غـمـگـیـن مـشـو کــه ایـدر یـکـی گـلـســتــانـســت نـو
بــزیـر گـل انـدر هـمـی مـی خــوریـم چـه دانـیـم کـین بـاده تـا کـی خـوریم
ز خـــواب انــدر آمــد شــده شــاد دل ز درد و غـــمـــان گـــشـــتـــه آزاد دل
بــگـودرز گـفــت ای جــهـان پــهـلـوان یــکــی خــواب دیــدم بـــروشــن روان
نـگـه کـن کـه رسـتـم چـو بــاد دمـان بـــیـــایــد بـــر مـــا زمـــان تـــا زمـــان
بــفــرمــود تــا بــرکــشــیــدنــد نــای بــجــنـبــیـد بــر کـوه لـشـکـر ز جــای
بـــبــســتــنــد گــردان ایــران مــیــان بـــرافـــراخـــتـــنــد اخـــتـــر کــاویــان
بـــیـــاورد زان روی پـــیــران ســـپـــاه شـد از گـرد خـورشـیـد تـابــان سـیـاه
از آواز گـــــردان و بــــــاران تــــــیـــــر همی چـشم خـورشید شد خیره خیر
دو لــشــکــر بـــروی انــدر آورده روی ز گـردان نـشـد هیچ کـس جـنگـجـوی
چـنین گفت هومان بـپـیران که جـنگ همی جـسـت بـاید چـه جـویی درنگ
نـه لـشـکـر بــدشــت شـکـار انـدرنـد کــه اســپـــان مــا زیــر بـــار انــدرنــد
بــدو گـفـت پــیـران کـه تـنـدی مـکـن نـه روز شـتــابــســت و گـاه ســخــن
سـه تـن دوش بـا خـوار مـایـه سـپـاه بـــرفــتــنــد بـــیــگــاه زیــن رزمــگــاه
چـو شـیران جـنـگـی و مـا چـون رمـه کـــه از کـــوهــســـار انــدر آیــد دمــه
هـمـه دشـت پـر جـوی خـون یافـتـیم ســـر نــامــداران نــگــون یــافــتـــیــم
یـکــی کــوه دارنــد خــارا و خــشــک همی خـار بـویند اسـپـان چـو مشـک
بـمـان تـا بـران سـنگ پـیچـان شـونـد چـو بــیـچـاره گـردنـد بــیـجـان شـونـد
گـــشـــاده نـــبـــایــد کـــه داریــد راه دو رویـه پــس و پــیـش ایـن رزمــگــاه
چـو بـی رنـج دشـمـن بـچـنـگ آیـدت چــو بــشــتــابــیـش کـار تــنـگ آیـدت
چــرا جــســت بــایـد هـمــی کــارزار طـلـایه بـریـن دشـت بـس صـد سـوار
بــبــاشـیـم تــا دشــمـن از آب و نـان شـود تــنـگ و زنـهـار خـواهـد بــجــان
مـگـر خــاک گـر سـنـگ خــارا خـورنـد چــو روزی ســرآیـد خــورنــد و مــرنــد
ســوی خــیـمـه رفـتــنـد زان رزمـگـاه طــلــایـه بــیـامـد بــه پــیـش ســپــاه
گــشــادنـد گــردان ســراســر کــمــر بــخــوان و بــخــوردن نــهــادنــد ســر
بــلـشـکـر گـه آمـد سـپــهـدار طـوس پـر از خـون دل و روی چـون سندروس
بـگودرز گفت این سـخـن تـیره گشت سـر بــخــت ایـرانـیـان خـیـره گـشـت
هـمـه گـرد بــر گـرد مـا لـشـکـرسـت خــور بـــارگــی خـــارگــر خــاورســت
سـپـه را خـورش بـس فـراوان نـمـانـد جـز از گـرز و شـمـشـیر درمـان نمـانـد
بـشـبـگـیـر شـمـشـیـرهـا بـرکـشـیم هـمـه دامـن کـوه لـشــکــر کــشــیـم
اگـــر اخـــتــــر نـــیـــک یـــاری دهـــد بـــریــشـــان مــرا کـــامــگــاری دهــد
ور ایـــدون کــــجــــا داور آســــمــــان بــشــمـشــیـر بــر مــا ســرآرد زمــان
ز بـخـش جـهـان آفـریـن بـیـش و کـم نــبــاشــد مــپــیـمــای بــر خــیـره دم
مــرا مــرگ خــوشــتــر بــنـام بــلــنـد ازیـن زیـســتــن بــا هــراس و گــزنــد
بــریـن بــرنـهـادنـد یـکـســر ســخــن کـه سـالـار نـیـک اخــتــر افـگـنـد بــن
چـو خـورشـید بـرزد ز خـرچـنگ چـنگ بـــدریــد پـــیــراهــن مـــشـــک رنــگ
بــه پــیـران فــرســتــاده آمـد ز شــاه کـه آمـد ز هـر جــای بــی مـر سـپــاه
سـپـاهـی کـه دریـای چـیـن را ز گـرد کــنــد چــون بــیــابـــان بـــروز نــبـــرد
نـخـسـتـیـن سـپـهـدار خـاقـان چـیـن کـه تـخـتـش هـمـی بـرنـتـابــد زمـیـن
تــنـش زور دارد چــو صــد نـره شــیـر ســـر ژنـــده پـــیــل انـــدر آرد بـــزیـــر
یــکــی مــهــتــر از مــاورالــنــهــر بــر کــه بــگــذارد از چــرخ گــردنــده ســر
بـــبـــالــا چــو ســرو و بــدیــدار مــاه جــهـانـگــیـر و نـازان بــدو تــاج و گــاه
ســـر ســـرافــرازان و کــامــوس نــام بـــــرآرد ز گــــودرز و از طــــوس نــــام
ز مــرز ســپــیــجــاب تــا دشــت روم ســپــاهـی کــه بــود انــدر آبــاد بــوم
فــرســـتـــادم ایــنــک ســوی کــارزار بـــرآرنــد از طــوس و خـــســرو دمــار
چـو بــشـنـیـد پـیـران بــتـوران سـپـاه چــنـیـن گـفـت کـای سـرفـرازان شـاه
بـــدیــن مــژده شــاه پـــیــر و جــوان هـمـه شــاد بــاشـیـد و روشــن روان
بــبــایـد کـنـون دل ز تـیـمـار شـسـت بــایـران نــمــانـم بــر و بــوم و رســت
سـر از رزم و از رنج و کین خـواسـتـن بـــرآســـود وز لــشـــکـــر آراســـتـــن
بــایـران و تــوران و بــر خــشـک و آب نــبـــیــنــنــد جـــز کــام افــراســیــاب
ز لــشــکــر بــر پــهــلــوان پــیــش رو بـــمــژده بــیــامــد هــمــی نــو بــنــو
بــگــفــتــنـد کــای نــامــور پــهـلــوان هـمـیـشـه بــزی شـاد و روشـن روان
بـــدیــدار شـــاهــان دلـــت شـــاددار روانــــــت ز انـــــدیـــــشــــــه آزاد دار
ز کـشــمـیـر تــا بــرتــر از رود شــهـد درفـش و سـپـاهسـت و پـیلان و مهد
نـخــسـت انـدر آیـم ز خــاقـان چــیـن که تـاجش سپـهرست و تختش زمین
چـو مـنشـور جـنگـی کـه بـا تـیغ اوی بــخــاک انــدر آیـد ســر جــنـگــجــوی
دلــاور چــو کــامـوس شــمـشــیـرزن که چـشـمش ندیدسـت هرگز شـکن
هـــمـــه کـــارهـــای شـــگـــرف آورد چـــو خـــشــم آورد بـــاد و بـــرف آورد
چــو خــشــنــود بــاشــد بــهـار آردت گـــل و ســـنـــبـــل جـــویـــبـــار آردت
ز ســقـلـاب چــون کـنـدر شــیـر مـرد چــو پــیـروز کــانــی ســپــهــر نــبــرد
چـو سگسار غرچه چـو شنگل ز هند هــوا پــردرفــش و زمــیــن پــر پــرنــد
چـغـانـی چـو فـرطـوس لـشـکـر فـروز گـــهــار گـــهــانـــی گـــو گـــردســـوز
شــمـیـران شــگـنـی و گــردوی وهـر پـــراگــنــده بـــر نــیــزه و تــیــغ زهــر
تــو اکـنـون ســرافـراز و رامـش پــذیـر کــزیـن مـژده بــر نـا شــود مــرد پــیـر
ز لــشــکــر تــوی پــهـلـو و پــیـش رو هـمـیـشـه بــزی شـاد و فـرمـانـت نـو
دل و جـان پـیران پـر از خـنده گـشـت تـو گفـتـی مگـر مرده بـد زنده گـشـت
بـهومـان چـنین گـفـت پـیران کـه مـن پــذیـره شــوم پــیـش ایـن انــجــمــن
کــــه ایـــشــــان ز راه دراز آمــــدنـــد پـــرانــدیــشـــه و رزمــســـاز آمــدنــد
ازیـن آمــدن بــی نــیــازنــد ســخــت خــداونــد تــاج انــد و زیـبــای تــخــت
نــدارنــد ســـر کـــم ز افـــراســـیــاب که بـا تـخـت و گنج اند و بـا جـاه و آب
شـوم تـا بــبـیـنـم کـه چـنـد و چـیـنـد ســپــهـبــد کــدامـنـد و گـردان کـیـنـد
کـنـم آفــریـن پــیـش خــاقــان چــیـن وگـر پـیـش تـخـتـش بــبـوسـم زمـیـن
بـــبـــیــنــم ســـرافـــراز کــامــوس را بـــرابــر کــنــم شــنــگــل و طــوس را
چــو بــاز آیــم ایــدر بــبــنــدم مــیــان بـــــرآرم دم و دود از ایـــــرانـــــیـــــان
اگــر خــود نــدارنــد پـــایــاب جـــنــگ بــریـشــان کــنـم روز تــاریـک و تــنـگ
هرانکس که هسـتـند زیشـان سـران کــنــم پـــای و گــردن بـــبـــنــدگــران
فــرســتــم بــنــزدیــک افــراســیــاب نـه آرام جــویـم بــدیـن بــر نـه خــواب
ز لـشـکـر هر آنکـس کـه آید بـدسـت سـرانشـان بـبـرم بـشـمشـیر پـسـت
بــسـوزم دهـم خــاک ایـشـان بــبــاد نــگــیــریــم زان بــوم و بــر نــیــز یــاد
سـه بــهـره ازان پـس بــرانـم سـپــاه کــنــم روز بـــر شـــاه ایــران ســـیــاه
یکـی بـهـره زیـشـان فـرسـتـم بـبـلـخ بـــایــرانــیــان بـــر کـــنــم روز تـــلـــخ
دگـر بــهـره بــر سـوی کـابــلـسـتــان بــکـابــل کـشـم خــاک زابــلـســتــان
ســوم بــهــره بــر ســوی ایـران بــرم ز تــرکــان بـــزرگــان و شــیــران بـــرم
زن و کــودک خـــرد و پـــیــر و جـــوان نــمــانـم کــه بــاشــد تــنـی بــا روان
بـــر و بــوم ایــران نــمــانــم بـــجــای کـه مـه دسـت بـادا ازیشـان مـه پـای
کــنـون تــا کــنـم کــارهـا را بــســیـچ شـمـا جـنـگ ایـشـان مـجـوییـد هـیـچ
بـفـگـت ایـن و دل پـر ز کـیـنـه بـرفـت همی پـوست بـر تـنش گفتـی بـکفت
بـلـکـشـر چـنـین گـفـت هـومـان گـرد کــه دلــرا ز کــیـنــه نــبــایــد ســتــرد
دو روز ایـن یـکـی رنـج بــر تـن نـهـیـد دو دیــده بـــکـــوه هــمـــاون نــهــیــد
نـبـاید کـه ایشـان شـبـی بـی درنـگ گــریـزان بــرانـنــد ازیـن جــای تــنــگ
کـنـون کـوه و رود و در و دشــت و راه جــهـانــی شــود پــردرفــش ســپــاه
***
چـو پـیـران بــنـزدیـک لـشـکـر رسـیـد در و دشــت از ســم اســپــان نــدیـد
جـهـان پــر سـراپــرده و خـیـمـه بــود زده ســرخ و زرد و بــنـفــش و کــبــود
ز دیــبـــای چـــیــنــی و از پـــرنــیــان درفــشــی ز هــر پــرده ای در مــیـان
فـرومـانـد و زان کـارش آمـد شـگـفـت بـسـی بــا دل انـدیـشـه انـدر گـرفـت
کـه تـا ایـن بـهـشـتـسـت یـا رزمـگـاه ســپــهـر بــریـنـســت گـر تــاج و گـاه
بــیــامــد بــنــزدیــک خــاقــان چــیـن پـــیـــاده بـــبـــوســـیــد روی زمـــیــن
چـو خـاقـان بـدیـدش بـه بـر درگـرفـت بــمـانـد از بــر و یـال پـیـران شـگـفـت
بــپــرسـیـد بــسـیـار و بــنـواخــتــش بــر خــویـش نـزدیـک بــنـشـاخــتــش
بــدو گـفـت بــخ بــخ کـه بــا پـهـلـوان نـشـیـنـم چـنـین شـاد و روشـن روان
بــپـرسـیـد زان پـس کـز ایـران سـپـاه کــه دارد نــگــیــن و درفــش و کــلــاه
کـدامـسـت جـنـگـی و گـردان کـیـنـد نـشـسـتـه بـریـن کـوه سـر بـر چـینـد
چــنــیـن داد پــاســخ بــدو پــهـلــوان کــه بــیــدار دل بــاش و روشــن روان
درود جـــهــان آفــریــن بـــر تـــو بـــاد کـه کـردی بــپـرسـش دل بـنـده شـاد
بــبــخـت تــو شـادانـم و تــن درسـت روانـم هـمـی خـاک پــای تـو جـسـت
از ایــرانــیــان هــرچ پــرســیــد شــاه نه گنج و سـپـاهسـت و نه تـاج و گـاه
بـی انـدازه پـیکـار جـسـتـنـد و جـنـگ نــدارنـد از جــنـگ جــز خــاره ســنـگ
چو بـی کام و بی نام و بی تن شدند گــریــزان بـــکــوه هــمــاون شـــدنــد
سـپـهـدار طـوس اسـت مـردی دلـیـر بــهـامـون نـتــرســد ز پــیـکــار شــیـر
بـــزرگــان چــو گــودرز کــشــوادگــان چـــو گـــیــو و چـــو رهــام ز آزادگـــان
بــبــخــت ســرافــراز خــاقــان چــیـن سـپــهـبــد نـبــیـنـد سـپــه را جــزیـن
بــدو گـفـت خــاقـان کـه نـزدیـک مـن بـــبـــاش و بــیــاور یــکــی انــجــمــن
یـک امـروز بــا کــام دل مـی خــوریـم غــــم روز نـــاآمـــده نـــشــــمـــریـــم
بــیـاراســت خــیـمـه چــو بــاغ بــهـار بـهـشـتـسـت گـفـتـی بــرنـگ و نـگـار
***
چــو بــر گـنـبــد چــرخ رفــت آفــتــاب دل طـوس و گـودرز شـد پــر شــتــاب
کـه امـروز تــرکـان چــرا خــامـش انـد بــرای بــدانـد، ار ز مـی بــیـهـش انـد
اگــر مــســتــمـنـدنـد گــر شــادمــان شــدم در گــمــان از بـــد بـــدگــمــان
اگـرشــان بــه پــیـکــار یـار آمـدســت چــنـان دان کـه بــد روزگـار آمـدســت
تــو ایـرانـیـان را هـمـه کـشـتــه گـیـر وگــر زنــده از رزم بــرگــشــتــه گــیــر
مــگــر رســتــم آیـد بــدیـن رزمــگــاه وگــرنــه بــد آیــد بــمــا زیــن ســپــاه
سـتــودان نـیـابــیـم یـک تــن نـه گـور بــکـوبــنـدمـان ســر بــنـعــل ســتــور
بــدو گـفـت گـیـو ای سـپــهـدار شـاه چـه بـودت کـه انـدیـشـه کـردی تـبـاه
از انـدیـشـه مـا ســخــن دیـگـرســت تـــرا کـــردگـــار جـــهـــان یــاورســـت
بــسـی تـخـم نـیـکـی پــراگـنـده ایـم جــهــان آفــریـن را پــرســتــنــده ایـم
و دیـگــر بــبــخــت جــهــانــدار شــاه خـداونـد شـمـشـیـر و تــخـت و کـلـاه
نــدارد جـــهــان آفــریــن دســت یــاز کـــه آیــد بـــبـــدخـــواه مـــا را نـــیــاز
چــو رســتــم بــیـایـد بــدیـن رزمـگـاه بــدیـهــا ســرآیـد هــمــه بــر ســپــاه
نـبــاشــد ز یـزدان کــســی نــاامــیـد وگــر شــب شــود روی روز ســپــیــد
بــیـک روز کـز مـا نـجـسـتــنـد جـنـگ مـکـن دل ز انـدیـشـه بـر خـیـره تـنـگ
نــبـــســتـــنــد بـــر مــا در آســمــان بـــپــایــان رســد هــر بــد بــدگــمــان
اگــر بـــخــشــش کــردگــار بـــلــنــد چــنــانـســت کــایـد بــمــابــر گــزنــد
بــه پــرهــیــز و انــدیـشــه نــابــکــار نـــه بــــرگـــردد از مـــا بــــد روزگــــار
یـکـی کـنـده سـازیـم پــیـش سـپــاه چــنـانـچــون بــود رسـم و آیـیـن و راه
هـمـه جــنـگ را تــیـغـهـا بــرکـشـیـم دو روز دگــر ار کــشــنــد ار کــشــیـم
بــبــیـنـیـم تــا چــیـســت آغـازشــان بــرهـنـه شــود بــی گــمـان رازشــان
از ایــران بـــیــایــد هــمــان آگـــهــی درخــشـان شـود شـاخ سـرو سـهـی
***
ســپـــهــدار گــودرز بـــر تـــیــغ کــوه بـــرآمـــد بـــرفـــت از مـــیـــان گـــروه
چـو خـورشـید تـابـان ز گنبـد بـگشـت ز بــالـا هـمـی سـوی خــاور گـذشـت
بـــزاری خـــروش آمــد از دیــده گـــاه کــه شــد کــار گــردان ایــران تـــبـــاه
سـوی بـاخـتـر گـشـت گـیتـی ز گـرد ســـراســـر بـــســـان شـــب لـــاژورد
شـد از خـاک خـورشید تـابـان بـنفش ز بـس پـیل و بـر پـشـت پـیلان درفش
غــو دیـده بــشــنـیـد گـودرز و گـفــت کـه جــز خــاک تــیـره نـداریـم جــفـت
رخـش گـشـت ز انـدوه بـرسـان قـیـر چـنان شـد کـجـا خـسـتـه گـردد بـتـیر
چــنــیــن گــفــت کــز اخــتــر روزگــار مـــرا بـــهـــره کـــیــن آمـــد و کـــارزار
ز گـیـتـی مـرا شـور بـخـتـیسـت بـهـر پـــراگــنــده بـــر جــای تــریــاک زهــر
نـبــیـره پــســر داشــتــم لـشــکـری شـــده نــامــبـــردار هــر کـــشـــوری
بـکـین سـیاوش هـمـه کـشـتـه شـد ز مـن بــخـت بــیـدار بــرگـشـتـه شـد
ازیــن زنــدگـــانــی شـــدم نــاامــیــد سـیـه شـد مـرا بــخـت و روز سـپــیـد
نـــزادی مـــرا کـــاشــــکـــی مـــادرم نـگــشــتــی ســپــهـر بــلـنـد از بــرم
چـنـیـن گـفـت بــا دیـده بـان پـهـلـوان کــه ای مــرد بـــیــنــا و روشـــن روان
نــگــه کــن بــتــوران و ایـران ســپــاه کــــــــه آرام دارنـــــــد از آوردگــــــــاه
درفـش ســپــهـدار ایـران کـجــاســت نگه کن چـپ لشـکـر و دسـت راسـت
بـدو دیـده بـان گـفـت کـز هـر دو روی نه بـینم همی جـنبـش و گفـت وگوی
ازان کــار شـــد پـــهــلــوان پـــر ز درد فـــرود ریـــخـــت از دیـــدگـــان آب زرد
بـنـالـیـد و گـفـت اسـپ را زین کـنـیـد ازیـن پـس مـرا خـشـت بـالـین کـنـیـد
شـوم پــر کـنـم چــشــم و آغـوش را بــگــیــرم بــبــر گــیـو و شــیــدوش را
هـــمـــان بـــیــژن گـــیــو و رهـــام را ســـواران جـــنــگــی و خـــودکـــام را
بـــه پـــدرود کــردن رخ هــر کــســی بــبــوســم بــبــارم ز مـژگـان بــسـی
نـهـادنــد زیـن بــر ســمــنـد چــمــان خــروش آمــد از دیــده هــم در زمــان
کـه ای پــهـلـوان جــهـان شــادبــاش ز تـــیـــمـــار و درد و غـــم آزاد بـــاش
کــه از راه ایــران یــکــی تــیــره گــرد پــــدیــــد آمــــد و روز شــــد لــــاژورد
فـــراوان درفــش از مــیــان ســـپـــاه بـــرآمـــد بـــکـــردار تـــابـــنـــده مـــاه
بــپــیـش انـدرون گـرگ پــیـکـر یـکـی یــکــی مــاه پـــیــکـــر ز دور انــدکــی
درفــشــی بــدیــد اژدهــا پــیـکــرش پـــدیــد آمــد و شــیــر زریــن ســرش
بـــدو گــفــت گــودرز انــوشــه بــدی ز دیـــدار تــــو دور چــــشــــم بــــدی
چــو گــفــتــارهــای تــو آیــد بــجــای بـدین سـان کـه گفـتـی بـپـاکـیزه رای
بـبـخـشـمـت چـنـدان گـرانـمـایه چـیز کــزان پــس نــیــازت نــیــایــد بــنــیــز
وزان پــس چـو روزی بــایـران شـویـم بـــنــزدیــک شـــاه دلــیــران شــویــم
تــرا پــیـش تــخــتــش بــرم نـاگـهـان ســرت بـــرفــرازم بـــجـــاه از مــهــان
چـــو بـــاد دمـــنــده ازان جـــایــگـــاه بـــرو ســوی ســالــار ایــران ســپـــاه
هـمـه هـرچ دیـدی بــدیـشـان بـگـوی سبک باش و از هر کسی مژده جوی
بــدو دیـده بــان گـفــت کـز دیـده گـاه نـشـایـد شـدن پــیـش ایـران ســپــاه
چـو بـینم کـه روی زمـین تـار گـشـت بــریـن دیـده گـه دیـده بـیـکـار گـشـت
بــکــردار ســیـمــرغ ازیـن دیــده گــاه بـــرم آگــهــی ســوی ایــران ســپــاه
چـنـیـن گـفـت بــا دیـده بـان پـهـلـوان کـه اکــنـون نـگـه کــن بــروشــن روان
دگــر بـــاره بـــنــگــر ز کــوه بـــلــنــد کـه ایـشـان بـنـزدیـک مـا کـی رسـنـد
چــنـیـن داد پــاســخ کـه فـردا پــگـاه بـــکــوه هــمــاون رســد آن ســـپـــاه
چـنان شـاد شـد زان سـخـن پـهلوان چــو بــیـجــان شــده بــاز یــابــد روان
وزان روی پــــیـــران بــــکـــردار گـــرد هـمـی رانـد لـشـکـر بــدشــت نـبــرد
ســواری بــمــژده بــیــامــد ز پــیــش بـگفـت آن کـجـا رفـتـه بـد کم و بـیش
چـو بـشـنید هومان بـخـندید و گـفـت که شد بـی گمان بـخـت بـیدار جـفت
خــروشــی بـــشــادی ازان رزمــگــاه بـــابـــر انــدر آمــد ز تـــوران ســـپـــاه
بــــزرگــــان ایــــران پــــر از داغ و درد رخـــان زرد و لــبـــهــا شـــده لـــاژورد
بـــانــدرز کـــردن هــمــه هــمــگــروه پــراگــنـده گــشــتــنـد بــر گــرد کــوه
بــهـر جــای کــرده یـکــی انــجــمــن هـمـی مـویـه کـردنـد بــر خـویـشـتـن
کــه زار ایــن دلــیــران خـــســرونــژاد کــزیــشــان بــایــران نــگــیــرنــد یــاد
کــفــنـهـا کــنـون کــام شــیـران بــود زمـــیــن پـــر ز خـــون دلـــیــران بـــود
ســپــهــدار بــا بــیــژن گــیـو گــفــت کـه بـرخـیـز و بـگـشـای راز از نـهـفـت
بـــرو تـــا ســـر تـــیــغ کــوه بـــلــنــد بـبـیـن تـا کـینـد و چـه و چـون و چـنـد
هـمـی بــر کــدامـیـن ره آیـد ســپــاه کــه دارد ســراپــرده و تــخــت و گــاه
بــشــد بــیــژن گــیــو تــا تــیــغ کــوه بـــرآمـــد بـــی انـــبـــوه دور از گـــروه
ازان کــوه ســر کــرد هـر ســو نـگــاه درفــش ســواران و پـــیــل و ســپـــاه
بــیــامــد بــســوی ســپــهــبــد دوان دل از غـم پــر از درد و خــسـتــه روان
بـدو گفت چـندان سـپـاهست و پـیل کـه روی زمـیـن گـشـت بـرسـان نـیـل
درفش و سنان را خـود اندازه نیسـت خـور از گـرد بـر آسـمـان تـازه نـیسـت
اگـر بــشــمـری نـیـســت انـداز و مـر هـمــی از تــبــیـره شــود گــوش کــر
سـپـهـبــد چـو بـشـنـیـد گـفـتـار اوی دلـش گــشــت پــر درد و پــر آب روی
ســران ســپــه را هــمــه گــرد کــرد بـسـی گـرم و تـیمـار لـشـکـر بـخـورد

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج