فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 11 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

چــو نــزدیـک شــد پــهــلــوان ســپــاهنــیــایــش کــنــان بــرگــفــتــنــد راهبـــپـــرســیــد دســتـــان ز ایــرانــیــانز شـــاه و ز پـــیـــکــ…

چــو نــزدیـک شــد پــهــلــوان ســپــاه نــیــایــش کــنــان بــرگــفــتــنــد راه
بـــپـــرســیــد دســتـــان ز ایــرانــیــان ز شـــاه و ز پـــیـــکـــار تـــورانـــیـــان
درود بــــزرگـــان بــــدســـتـــان بــــداد ز شـــــاه و ز گــــردان فـــــرخ نــــژاد
هـمـه درد دل پـیـش دسـتـان بـخـوانـد غــم پــور گــم بـــوده بـــا او بـــرانــد
هـمـی گــفــت رویـم نـبــیـنـی بــرنـگ ز خــون مـژه پــشــت پــایـم بــلـنـگ
ازان پـس نـشـان تـهـمـتـن بـخـواسـت بپرسید و گفتش که رستم کجاست
بــدو گـفـت رســتــم بــنـخــچــیـر گـور بــیـایـد هـمـانـا کـه بــرگـشــت هـور
شـوم گـفـت تـا مـن بــبــیـنـمـش روی ز خــســرو یـکــی نـامـه درام بــدوی
بــدو گــفــت دســتــان کــز ایــدر مــرو کــه زود آیـد از دشــت نـخــچــیـرگــو
تــو تــا رســتــم آیــد بــخــانــه بــپــای یـک امــروز بــا مــا بــشــادی گــرای
چـــو گـــیــو انــدر آمـــد بـــایــوان ز راه تــهـمــتــن بــیـامـد ز نـخــچــیـرگــاه
پـــذیــره شـــدش گــیــو کــامــد فــراز پـیـاده شـد از اسـب و بــردش نـمـاز
پــــــر از آرزو دل پــــــر از رنــــــگ روی بــرخ بــرنــهــاد از دو دیـده دو جــوی
چـو رسـتــم دل گـیـو را خـسـتــه دیـد بآب مــژه روی او نــشــســتــه دیــد
بــدو گــفــت بــاری تــبــاهـســت کــار بــــایـــوان و بـــر شـــاه بـــد روزگـــار
ز اســب انـدر آمــد گــرفــتــش بــبــرد بــپــرســیــدش از خــســرو تــاجــور
ز گــودرز وز طـــوس وز گـــســـتـــهــم ز گـردان لـشـکـر هـمـه بـیـش و کـم
ز شـــاپــــور و فـــرهـــاد وز بــــیـــژنـــا ز رهـــام و گـــرگـــیــن وز هــرتـــنـــا
چــو آواز بـــیــژن رســیــدش بـــگــوش بـــرآمــد بــنــاکــام ازو یــک خــروش
بــرسـتـم چـنـیـن گـفـت کـای بآفـریـن گــزیــن هــمــه خـــســروان زمــیــن
چــنــان شــاد گــشــتــم بــدیــدار تــو بــدیـن پــرسـش خـوب و گـفـتــار تـو
درســتــنـد ازیـن هـرک بــردی تــو نـام ازیـــشــــان فـــراوان درود و پــــیـــام
نـبــیـنـی کـه بــر مـن بــپــیـران ســرم چــه آمــد ز بــخــت بــد انــدر خــورم
چــه چــشــم بـــد آمــد بـــگــودرزیــان کــزان ســود مــا را ســـر آمــد زیــان
ز گــیـتــی مــرا خــود یـکــی پــور بــود هـمـم پـور و هـم پــاک دسـتـور بــود
شـد از چـشـم مـن در جـهـان نـاپـدیـد بـدین دودمـان کـس چـنین غـم ندید
چـنـیـنـم کـه بــیـنـی بــپـشـت سـتـور شــب و روز تـــازان بـــتــاریــک هــور
ز بــیـژن شـب و روز چــون بــیـهـشـان بـجـسـتـم بـهر سو ز هر کس نشان
کـنـون شــاه بــا جــام گـیـتــی نـمـای بــپـیـش جـهـان آفـریـن شـد بــپــای
چــه مـایـه خــروشــیـد و کــرد آفــریـن بــجــشــن کــیـان هــرمــز فــرودیـن
پـــس آمــد ز آتـــشــکــده تـــا بـــگــاه کـمـربـسـت و بـنـهـاد بــر سـر کـلـاه
هـمـان جـام رخـشـنـده بـنـهـاد پـیـش بــهـر سـو نـگـه کـرد ز انـدازه بــیـش
بـــتـــوران نــشـــان داد زو شـــهــریــار بــــبـــنـــد گـــران و بــــبــــد روزگـــار
چــو در جــام کـیـخـسـرو ایـدون نـمـود ســـوی پـــهــلـــوانـــم دوانـــیــد زود
کـــنــون آمــدم بـــا دلـــی پـــر امــیــد دو رخــسـاره زرد و دو دیـده سـپــیـد
تـــرا دیــدم انــدر جـــهــان چـــاره گـــر تــو بــنـدی بــفــریـاد هـر کـس کـمـر
هـمـی گـفــت و مـژگــان پــر از آب زرد هـمـی بـرکـشـید از جـگـر بـاد سـرد
ازان پـــس کــه نــامــه بـــرســتــم داد هـمــه کــار گــرگــیـن بــدو کــرد یـاد
ازو نــامــه بـــســتــد دو دیــده پـــر آب هـمــه دل پــر از کــیـن افــراســیـاب
پــس از بــهــر بــیــژن خــروشــیــد زار فــرو ریـخــت از دیـده خــون بــرکـنـار
بــگـیـو آنـگـهـی گـفـت مـنـدیـش ازیـن کـه رسـتــم نـگـردانـد از رخـش زیـن
مـگـر دسـت بــیـژن گـرفـتــه بــدسـت هـمـه بــنـد و زنـدان او کـرده پـسـت
بـــنـــیــروی یــزدان و فـــرمـــان شـــاه ز تــوران بــگــردانــم ایـن تــاج و گــاه
وز آنــجـــا بـــایــوان رســتـــم شــدنــد بـــره بــر هــمــی رای رفــتــن زدنــد
چــو آن نـامـه شـاه رسـتــم بــخــوانـد ز گـفـتــار خــسـرو بــخــیـره بــمـانـد
ز بـــس آفـــریـــد جـــهـــانـــدار شـــاه بــد آن نـامــه بــر پــهـلــوان ســپــاه
بــگـیـو آنـگـهـی گـفـت بــشــنـاخــتــم بــــفـــرمـــان او راه را ســـاخـــتــــم
بـــدانــســتـــم ایــن رنــج و کــردار تــو کــشــیــدن بــهــر کــار تــیــمــار تــو
چــه مــایـه تــرا نــزد مــن دســتــگــاه بـهـر کـیـنـه گـاه انـدرون کـینـه خـواه
چــه کــیـن ســیـاوش چــه مــازنـدران کـمـر بــسـتـه بــر پـیـش جـنـگـاوران
بــــریـــن آمـــدن رنـــج بـــرداشـــتـــی چــنــیـن راه دشــوار بــگــذاشــتــی
بــدیــدار تــو ســخــت شــادان شــدم ولــیــکــن ز بــیــژن غــریــوان شــدم
نـبـایـسـتـمـی کـایـن چـنـین سـوگـوار تـــرا دیــدمــی خـــســـتـــه روزگـــار
مـــن از بـــهــر ایــن نـــامـــه شـــاه را بــفــرمــان بـــســر بــســپــرم راه را
ز بــهـر تــرا خــود جــگـر خــســتــه ام بــدیـن کـار بــیـژن کـمـر بــسـتــه ام
بــکــوشــم بــدیـن کــارگــر جــان مــن ز تــن بــگــســلــد پــاک یـزدان مــن
مـــن از بـــهــر بـــیــژن نــدارم بـــرنــج فــدا کــردن جــان و مــردان و گــنــج
بـــنــیــروی یــزدان بـــبـــنــدم کـــمـــر بــبــخــت شــهــنــشــاه پــیــروزگــر
بـــیــارمــش زان بـــنــد تـــاریــک چــاه نـشــانـمـش بــا شـاه در پــیـشـگـاه
سـه روز انـدریـن خـان مـن شـاد بـاش ز رنـــج و ز انـــدیـــشـــه آزاد بــــاش
که این خانه زان خانه بخشیده نیست مرا بـا تـو گنج و تـن و جـان یکیسـت
چــهـارم ســوی شــهـر ایـران شــویـم بــنــزدیــک شــاه دلــیــران شــویــم
چـو رستـم چـنین گفت بـر جـست گیو بــبـوسـیـد دسـت و سـر و پـای نـیـو
بــــرو آفــــریـــن کـــرد کـــای نـــامـــور بــمــردی و نـیـروی و بــخــت و هـنـر
بـــمــانــاد بـــر تـــو چــنــیــن جــاودان تــن پــیــل و هــوش و دل مــوبـــدان
ز هـــر نـــیـــکئی بـــهـــره ور بــــادیـــا چـــنــیــن کــز دلــم زنــگ بـــزدادیــا
چـــو رســـتـــم دل گــیــو پـــدرام دیــد ازان پــس بــنـیـکـی سـرانـجـام دیـد
بــسـالـار خـوان گـفـت پـیـش آر خـوان بـــزرگــان و فــرزانــگــان را بـــخــوان
زواره فـــرامـــرز و دســـتـــان و گـــیـــو نـشـسـتــنـد بــر خــوان سـالـار نـیـو
بـــخــوردنــد خــوان و بـــپــرداخــتــنــد نـشـسـتـنگـه رود و مـی سـاخـتـنـد
نـــوازنــــده رود بــــا مــــیـــگــــســــار بـــیــامـــد بـــایــوان گـــوهــر نــگـــار
هـمـه دســت لـعــل از مـی لـعـل فـام غـریـونـده چـنـگ و خـروشـنـده جـام
بـــروز چـــهـــارم گـــرفـــتـــنـــد ســـاز چــو آمــدش هـنــگــام رفــتــن فــراز
بــفــرمــود رســتــم کــه بــنــدیـد بــار سـوی شـاه ایـران بــسـیـچــیـد کـار
ســـواران گــردنــکـــش از کــشـــورش هــمــه راه را ســاخـــتـــه بـــر درش
بـــیــامـــد بـــرخـــش انــدر آورد پـــای کـمر بـسـت و پـوشـید رومی قـبـای
بـــزیــن انـــدر افـــگـــنـــد گـــرز نـــیـــا پــر از جــنـگ سـر دل پــر از کـیـمـیـا
بــگـردون بــرافــراخــتــه گـوش رخــش ز خـورشـیـد بــرتـر سـر تــاج بــخـش
خــود و گــیـو بــا زابــلــی صــد ســوار ز لـــشــــکـــر گـــزیـــد از در کــــارزار
کــه نــابـــردنــی بــود بــرگــاشــتــنــد بـــزال و فـــرامــرز بـــگــذاشـــتـــنــد
ســـوی شــهــر ایــران نــهــادنــد روی هـمـه راه پــویـان و دل کـیـنـه جــوی
چــو رســتــم بــنـزدیـک ایـران رســیـد بــنــزدیـک شــهــر دلــیـران رســیــد
یــکــی بــاد نــوشــیـن درود ســپــهــر بــرسـتــم رســانـیـد شـادان بــمـهـر
بــر رســتــم آمــد هــمــانــگــاه گــیــو کــز ایـدر نـبــایـد شــدن پــیـش نـیـو
شــوم گــفــت و آگــه کــنــم شـــاه را کــه پـــیــمــود رخــش تـــهــم راه را
چــو رفــت از بـــر رســتــم پـــهــلــوان بـــیـــامـــد بـــدرگـــاه شـــاه جـــوان
چــو نــزدیـک کــیــخــســرو آمــد فــراز ســتــودش فــراوان و بــردش نــمــاز
پــس از گــیـو گــودرز پــرســیــد شــاه کـه رسـتـم کـجـا مـاند چـون بـود راه
بـــدو گــفــت گــیــو ای شــه نــامــدار بــرآیـد بــبــخــت تــو هـرگــونــه کــار
نــتـــابـــیــد رســـتـــم ز فـــرمــان تـــو دلــش بــســتــه دیـد بــپــیـمـان تــو
چــــو آن نـــامـــه شـــاه دادم بــــدوی بـمـالـیـد بــر نـامـه بـر چـشـم و روی
عــنـان بــا عــنـان مـن انـدر بــبــســت چـنـانـچـون بـود گـرد خـسـروپـرسـت
بــرفـتـم مـن از پــیـش تــا بــا تـو شـاه بــگــویـم کــه آمــد تــهــمــتــن ز راه
بـگیو آنگهی گـفـت رسـتـم کـجـاسـت کـه پـشـت بـزرگی و تـخـم وفـاسـت
گــرامــیــش کــردن ســزاوار هــســت که نیکی نمایسـت و خـسروپـرسـت
بـــفـــرمــود خـــســـرو بـــفــرزانــگــان بـــمــهــتـــر نــژادان و مـــردانــگـــان
پــذیــره شــدن پــیــش او بـــا ســپــاه کــه آمــد بــفــرمــان خــســرو بـــراه
بــــگـــفـــتـــنـــد گـــودرز کـــشـــواد را شـــه نــوذران طـــوس و فـــرهــاد را
دو بـــهــره ز گـــردان گــردنــکـــشـــان چـــه از گـــرزداران مــردمــکـــشـــان
بـــر آیــیــن کــاوس بـــرخـــاســتـــنــد پـــذیــره شــدن را بـــیــاراســتـــنــد
جــهـان شـد ز گـرد ســواران بــنـفـش درخـشـان سـنان و درفـشـان درفش
چـــو نــزدیــک رســتـــم فــراز آمــدنــد پـــیــاده بـــرســـم نــمـــاز آمـــدنـــد
ز اســب انــدر آمــد جــهــان پــهـلــوان کــجــا پــهـلــوانـان بــپــشــش نـوان
بــپــرســیـد مــر هــریـکــی را ز شــاه ز گـردنـده خـورشـیـد و تـابــنـده مـاه
نشـسـتـند گـردان و رسـتـم بـر اسـب بــکــردار رخــشــنـده آذرگـشــســب
چـــو آمـــد بـــر شـــاه کـــهــتـــرنـــواز نـوان پــیـش او رفـت و بــردش نـمـاز
سـتـایـش کـنـان پــیـش خـسـرو دویـد کـه مـهـر و سـتـایش مـر او را سـزید
بـــرآورد ســـر آفــریــن کــرد و گــفـــت مـبــادت جـز از بــخـت پــیـروز جـفـت
چــو هــرمــزد بــادت بــدیــن پــایــگــاه چــو بــهـمـن نـگـهـبــان فــرخ کــلـاه
هـمــه ســالــه اردیـبــهــشــت هــژیـر نــگــهـبــان تــو بــا هـش و رای پــیـر
چـــو شـــهـــریــورت بـــاد پـــیــروزگـــر بـــنـــام بــــزرگـــی و فـــر و هـــنـــر
ســفــنــدارمــذ پـــاســبـــان تـــو بـــاد خـــرد جـــان روشـــن روان تـــو بـــاد
چـــو خـــردادت از یـــاوران بــــر دهـــاد ز مــرداد بـــاش از بـــر و بـــوم شــاد
دی و اورمــزدت خـــجـــســـتـــه بـــواد در هـر بــدی بــر تــو بــســتــه بــواد
دیـــت آذر افــــروز و فــــرخــــنـــده روز تــو شـادان و تــاج تــو گـیـتــی فـروز
چــو ایـن آفـریـن کـرد رســتــم بــپــای بـپـرسـید و کـردش بـر خـویش جـای
بــدو گــفــت خــســرو درســت آمـدی کـــه از جـــان تـــو دور بــــادا بــــدی
تـــوی پـــهـــلـــوان کـــیـــان جـــهـــان نــهــان آشـــکــار آشــکــارت نــهــان
گــزیــن کــیــانــی و پــشــت ســپـــاه نــگــهــدار ایــران و لــشــکــر پـــنــاه
مــرا شــاد کــردی بـــدیــدار خــویــش بــدیـن پـر هـنـر جـان بـیـدار خـویـش
زواره فـــرامـــرز و دســــتــــان ســــام درسـتــنـد ازیـشـان چـه داری پــیـام
فـرو بــود رســتــم بــبــوسـیـد تــخــت کـه ای نـامـور خــســرو نـیـکـبــخــت
بـبـخـت تـو هـر سـه درسـتـنـد و شـاد انوشـه کـسـی کـش کـنـد شـاه یاد
بـــســالــار نــوبـــت بـــفــرمــود شــاه کـه گـودرز و طـوس و گوان را بـخـواه
در بــــاغ بــــگـــشـــاد ســـالـــار بــــار نـشـسـتـنـگـهی بـود بـس شـاهـوار
بـــفــرمــود تـــا تـــاج زریــن و تـــخــت نــهــادنــد زیـر گــلــفــشــان درخــت
هــمــه دیــبــه خــســروانــی بـــبـــاغ بـگستـرد و شد گلستـان چون چـراغ
درخـــتـــی زدنـــد از بــــر گـــاه شـــاه کـجـا سـایـه گـسـتـرد بـر تـاج و گـاه
تـنـش سـیم و شـاخـش ز یـاقـوت و زر بــرو گـونـه گـون خـوشـه هـای گـهـر
عــقــیــق و زمــرد هــمــه بــرگ و بــار فـروهـشـتــه از تــاج چــون گـوشـوار
هــمـــه بـــار زریــن تـــرنــج و بـــهــی مــیــان تــرنــج و بـــهــیــهــا تــهــی
بــدو انـدرون مــشــک ســوده بــمــی همـه پـیکـرش سـفـتـه بـرسـان نـی
کـــرا شـــاه بـــر گــاه بـــنــشـــانــدی بــرو بــاد ازو مـشــک بــفــشــانـدی
هـمــه مــیـگــســاران بــیـپــش انــدرا هـمـه بــر ســران افــســر از گـوهـرا
ز دیــبــای زربــفــت چــیــنــی قــبــای هـمـه پـیـش گـاه سـپـهـبــد بــپــای
هـمـه طــوق بــربــســتــه و گـوشــوار بــریـشـان هـمـه جـامـه گـوهـرنـگـار
هـمــه رخ چــو دیـبــای رومــی بــرنـگ فـروزنـده عـود و خــروشـنـده چــنـگ
همـه دل پـر از شـادی و مـی بـدسـت رخــان ارغــوانـی و نـابــوده مـســت
بــفــرمـود تــا رســتــم آمــد بــتــخــت نــشــســت از بــر گــاه زیــر درخــت
بـرسـتـم چـنـین گـفـت پـس شـهـریـار کــه ای نـیـک پــیـونــد و بــه روزگــار
ز هــر بــد تــوی پــیــش ایــران ســپــر همیشـه چـو سـیمـرغ گـسـتـرده پـر
چــه درگــاه ایـران چــه پــیـش کــیــان هــمــه بـــر در رنــج بــنــدی مــیــان
شـــنــاســـی تـــو کـــردار گــودرزیــان بــه آســانـی و رنــج و ســود و زیـان
مـیـان بــسـتـه دارنـد پــیـشـم بــپــای هـمـیـشـه بــنـیـکـی مـرا رهـنـمـای
بـــتـــنــهــا تـــن گــیــو کــز انــجــمــن ز هـر بــد سـپــر بــود در پــیـش مـن
چــنـیـن غـم بــدیـن دوده نـامـد بــنـیـز غــم و درد فــرزنــد بـــرتـــر ز چـــیــز
بــدیـن کــار گــر تــو بــبــنــدی مــیــان پـــذیــره نـــیـــایـــدت شـــیــر ژیـــان
کــنــون چـــاره کــار بـــیــژن بـــجـــوی کـــه او را ز تـــوران بـــد آمــد بـــروی
ز گـردان و اسـبـان و شـمـشـیر و گـنج بــبــر هــرچ بــایـد مــدار ایـن بــرنــج
چـو رسـتـم ز کـیخـسـرو ایدون شـنـید زمـیـن را بــبـوسـیـد و دم درکـشـیـد
بـــرو آفـــریــن کــرد کــای نــیــک نــام چـو خـورشید هر جـای گستـرده کام
ز تــــو دور بــــادا دو چـــشـــم نـــیـــاز دل بـــدســـگــالــت بـــگــرم و گــداز
تـوی بــر جـهـان شـاه و سـالـار و کـی کــیـان جــهــان مــر تــرا خــاک پــی
کـه چـون تـو نـدیـدسـت یک شـاه گـاه نه تـابـنـده خـروشـید و گـردنـده مـاه
بـــدان را ز نــیــکــان تـــو کــردی جــدا تــو داری بــافــســون و بــنــد اژدهـا
بـــــکــــنــــدم دل دیــــو مــــازنــــدران بــــفــــر کــــیـــانـــی و گـــرز گـــران
مــــرامــــادر از بــــهـــر رنــــج تــــو زاد تــو بــایـد کـه بــاشـی بآرام و شــاد
مـــنـــم گـــوش داده بـــفـــرمـــان تـــو نــگــردم بــهــرســان ز پــیـمــان تــو
دل و جـــان نــهــاده بـــســوی کــلــاه بـــران ره روم کــم بـــفــرمــود شــاه
و نــیــز از پـــی گــیــو اگــر بـــر ســرم هــوا بـــارد آتـــش بـــدو نـــنـــگـــرم
رســیــده بـــمــژگــانــم انــدر ســنــان ز فــرمــان خــســرو نـتــابــم عــنـان
بـــرآرم بـــبـــخــت تـــو ایــن کــار کــرد سـپـهـبــد نـخـواهـم نـه مـردان مـرد
کــلــیـد چــنـیـن بــنـد بــاشــد فــریـب نـه هـنـگــام گـرزســت و روز نـهـیـب
چـو رسـتـم چـنین گـفـت گـودرز و گـیو فــریـبــرز و فــرهــاد و شــاپــور نــیـو
بـــزرگـــان لـــشـــکـــر بــــرو آفـــریـــن هـمـی خــوانـدنـد از جــهـان آفــریـن
بــمــی دســت بــردنــد بــا شــهــریـار گـــشـــاده بـــشـــادی در نــوبـــهــار
چـو گـرگـیـن نـشـان تـهـمـتـن شـنـیـد بــدانـســت کآمـد غــمـش را کــلـیـد
فــرســتـــاد نــزدیــک رســتــم پـــیــام کــه ای تــیـغ بــخــت و وفــا را نـیـام
درخــــت بــــزرگــــی و گــــنـــج وفــــا در رادمـــــردی و بـــــنـــــد بــــــلـــــا
گـــرت رنــج نـــایــد ز گـــفـــتـــار مـــن ســخــن گـســتــرانـی ز کــردار مـن
نـگـه کــن بــدیـن گـنـبــد گـوژپــشــت کـه خــیـره چــراغ دلـم را بــکـشــت
بـــتـــاریــکـــی انـــدر مـــرا ره نــمـــود نـوشـتـه چـنـیـن بــود بــود آنـچ بــود
بـر آتـش نـهـم خـویشـتـن پـیش شـاه گـــر آمـــرزش آرد مـــرا زیــن گـــنــاه
مـــگـــر بــــاز گـــردد ز بـــد نـــام مـــن بـپـیـران سـر این بـد سـرانـجـام مـن
مــرا گــر بـــخــواهــی ز شــاه جـــوان چـــو غـــرم ژیــان بـــا تـــو آیــم دوان
شـوم پــیـش بــیـژن بــغـلـتــم بــخـاک مـگـر بــازیـابــم مـن آن کـیـش پــاک
چـو پـیـغـام گـرگـیـن بــرسـتـم رسـیـد یـکـی بــاد سـرد از جـگـر بـرکـشـیـد
بـــپــیــچــیــد ازان درد و پــیــغــام اوی غــم آمــدش ازان بــیـهـده کــام اوی
فــرســـتـــاده را گــفـــت رو بـــاز گــرد بــگـویـش کـه ای خـیـره نـاپـاک مـرد
تــو نـشــنـیـدی آن داســتــان پــلـنـگ بــدان ژرف دریـا کــه زد بــا نــهــنــگ
کــه گــر بــر خــرد چــیــره گــردد هــوا نــیــابـــد ز چــنــگ هــوا کــس رهــا
خــــردمــــنــــد کآرد هــــوا را بــــزیــــر بــود داســتــانـش چــو شــیـر دلــیـر
نــبـــایــدش بـــردن بــنــخــچــیــر روی نـه نـیـز از ددان رنــجــش آیـد بــدوی
تــو دسـتــان نـمـودی چــو روبــاه پــیـر نـدیـدی هـمــی دام نــخــچــیـرگــیـر
نــشــایــد کــزیــن بـــیــهــده کــام تــو کـه مـن پـیـش خـسـرو بــرم نـام تـو
ولــیـکــن چــو اکــنـون بــبــیـچــارگــی فـرو مـانـده گـشـتــی بــیـکـبــارگـی
ز خـــســـرو بـــخـــواهــم گـــنــاه تـــرا بـــیــفـــروزم ایــن تـــیــره مـــاه تـــرا
اگـــر بـــیـــژن از بـــنـــد یـــابــــد رهـــا بـــفـــرمـــان دادار گـــیـــهـــان خـــدا
رهـاگـشـتـی از بـنـد و رسـتـی بـجـان ز تــو دور شــد کــیــنــه بـــدگــمــان
وگــر جــز بــریـن روی گــردد ســپــهــر ز جــان و تــن خــویـش بــردار مــهــر
نـخـسـتـین مـن آیم بـدین کـینـه خـواه بـــنــیــروی یــزدان و فــرمــان شـــاه
وگــر مــن نــیــایـم چــو گــودرز و گــیـو بــخــواهــد ز تــو کــیــنــه پــور نــیــو
بـــرآمــد بــریــن کــار یــک روز و شــب و زیـن گـفـتـه بـر شـاه نـگـشـاد لـب
دوم روز چـــون شـــاه بـــنــمــود تـــاج نشسـت از بـر سـیمگون تـخـت عاج
بــیـامــد تــهــمــتــن بــگــســتــرد بــر بــخــواهـش بــر شـاه خـورشـیـد فـر
ز گـرگـیـن سـخـن گـفـت بــا شـهـریـار ازان گـم شــده بــخــت و بــد روزگـار
بــدو گـفــت شــاه ای ســپــهـدار مـن هـمـی بـگـسـلـی بـنـد و زنـهـار مـن
کـه سـوگـنـد خـوردم بــتــخـت و کـلـاه بــدارای بــهـرام و خــورشــیـد و مـاه
کــه گــرگـیـن نـبــیـنـد ز مـن جــز بــلـا مــگــر بــیــژن از بـــنــد یــابـــد رهــا
جـــزیـــن آرزو هـــرچ بـــایـــد بـــخـــواه ز تــخــت و ز مـهـر و ز تــیـغ و کــلـاه
پـس آنگه چـنین گـفـت رسـتـم بـشـاه کــه ای پــرهـنـر نـامــور پــیـشــگــاه
اگــر بــد ســگــالــیـد پــیـچــد هـمــی فـدا کـردن جــان بــسـیـچــد هـمـی
گــر آمــرزش شـــاه نــایــدش پـــیــش نــبــودیــش نــام و بــرآیــد ز کــیـش
هـــرآن کـــس کـــه گـــردد ز راه خـــرد ســرانــجــام پــیــچــد ز کــردار خــود
ســـزد گـــر کـــنـــی یـــاد کـــردار اوی هـمـیـشـه بــهـر کـیـنـه پــیـکـار اوی
بــپــیـش نـیـاکــانــت بــســتــه کــمــر بــهـر کـیـنـه گـه بــا یـکـی کـیـنـه ور
اگـر شــاه بــیـنـد بــمـن بــخــشــدش مــگــر اخــتــر نـیـک بــدرخــشــدش
بــرســتــم بــبــخــشـیـد پــیـروز شـاه رهـانــیـدش از بــنــد و تــاریـک چــاه
ز رســتــم بــپــرسـیـد پــس شـهـریـار که چـون راند خـواهی بـرین گونه کار
چــه بــایـد ز گـنـج و زلـشـکـر بــخــواه کــه بــایـد کــه بــا تــو بــیــایـد بــراه
بــتــرســم ز بــد گــوهــر افــراســیـاب کـه بــر جـان بــیـژن بــگـیـرد شـتـاب
یــکـــی بـــادســـارســـت دیــو نــژنــد بـسی خوانده افسون و نیرنگ و بـند
بــجــنــبــانــدش اهــرمــن دل ز جــای بــــیـــنـــدازد آن تـــیـــغ زن را زپـــای
چـنـیـن گـفـت رسـتــم بــشـاه جـهـان کـه ایـن کـار بـبـسـیـچـم انـدر نـهـان
کــلــیـد چــنـیـن بــنـد بــاشــد فــریـب نــبــایـد بــریـن کــار کــردن نــهــیـب
نـه هـنـگـام گـرزسـت و تـیـغ و سـنـان بــدیـن کــار بــایـد کـشــیـدن عــنـان
فـــراوان گـــهـــر بـــایــد و زرو ســـیــم بــرفـتـن پـر امـیـد و بــودن بــه بــیـم
بـــــکــــردار بـــــازارگــــانــــان شــــدن شــکــیــبـــا فــراوان بـــتــوران بـــدن
ز گــســتــردنــی هـم ز پــوشــیـدنــی بــبــایـد بــهــایـی و بــخــشــیـدنــی
چـو بـشـنید خـسـرو ز رسـتـم سـخـن بـــفــرمــود تــا گــنــجــهــای کــهــن
هـمـه پــاک بــگـشــاد گـنـجــور شــاه بــدیـنــار و گــوهــر بــیـاراســت گــاه
تــهـمــتــن بــیـامــد هـمــه بــنــگــریـد هـر آنـچـش بـبــایـسـت زان بـرگـزیـد
ازان صـــد شـــتـــر بـــار دیــنـــار کـــرد صــد اشــتــر ز گــنــج درم بــار کــرد
بـــفــرمــود رســتـــم بـــســـالــار بـــار کـه بــگـزیـن ز گـردان لـشــکــر هـزار
ز مــــردان گــــردنـــکــــش و نـــامــــور بــبــایـد تــنـی چــنـد بــسـتــه کـمـر
چــو گــرگـیـن و چــون زنـگـه شــاوران دگـر گـســتــهـم شـیـر جــنـگ آوران
چـــهــارم گـــرازه کـــه رانــد ســـپـــاه فــروهـل نـگــهـبــان تــخــت و کــلـاه
چـــو فـــرهـــاد و رهـــام گـــرد دلـــیــر چـو اشـکـش که صـید آورد نره شـیر
چــنــیـن هــفــت یـل بــایــد آراســتــه نـگـهـبــان ایـن لـشـکـر و خـواسـتــه
هــمــه تــاج و زیــور بـــیــنــداخــتــنــد چـنـانـچـون بـبـایـسـت بـرسـاخـتـنـد
پــس آگــاهـی آمــد بــگــردنـکــشــان بـــدان گــرزداران دشــمــن کــشــان
بـپـرسـید زنگه کـه خـسـرو کـجـاسـت چـه آمد بـرویش که ما را بـخـواسـت
چـــو ســالــار نــوبـــت بـــیــامــد بـــدر بــشـبــگـیـر بــسـتــنـد گـردان کـمـر
هـــمـــه نـــیـــزه داران جـــنـــگ آوران هـــمـــه مـــرزبــــانـــان نـــامــــاوران
هـــمـــه نـــیــزه و تـــیــر بـــار هــیــون همه جـنگ را دست شستـه بـخـون
ســپــیـده دمــان گــاه بــانـگ خــروس بــبــسـتـنـد بــر کـوهـه پــیـل کـوس
تــهـمــتــن بــیـامـد چــو ســرو بــلــنـد بـچـنگ انـدرون گـرز و بـر زین کـمـنـد
سـپـاه از پـس پـشـت و گردان ز پـیش نـهـاده بـکـف بـر هـمـه جـان خـویش
بـــرفــت از در شـــاه بـــا لــشــکــرش بـسـی آفـریـن خـوانـد بــرکـشـورش
چــو نــزدیــکــی مــرز تـــوران رســیــد ســران را ز لـشــکـر هـمـه بــرگـزیـد
بـلـشـکـر چـنـیـن گـفـت پـس پـهـلـوان کــه ایــدر بــبـــاشــیــد روشــن روان
مــجــنــبــیـد از ایـدر مــگــر جــان مــن ز تــن بــگــســلــد پــاک یـزدان مــن
بــســیـچــیـده بــاشــیـد مـر جــنـگ را هـمـه تــیـز کــرده بــخــون چــنـگ را
ســپــه بــر ســر مــرز ایــران بــمــانــد خـود و سـرکشان سوی تـوران بـراند
هــمــه جـــامــه بـــرســان بـــازارگــان بــپـوشـیـد و بــگـشـاد بـنـد از مـیـان
گــشــادنـد گــردان کــمـرهـای ســیـم بـپـوشـیـدشـان جـامـه هـای گـلـیـم
ســوی شــهــر تــوران نــهــادنــد روی یـکــی کــاروانـی پــر از رنـگ و بــوی
گــرانـمـایـه هـفــت اســب بــا کــاروان یکـی رخـش و دیگـر نشـسـت گـوان
صــد اشــتـــر هــمــه بـــار او گــوهــرا صـد اشــتــر هـمـه جــامـه لـشــکـرا
ز بـــس هــای و هــوی و درنــگ درای بـــکـــردار تـــهــمـــورثـــی کـــرنــای
همـی شـهـر بـر شـهـر هودج کـشـید هـمـی رفـت تـا شـهـر تـوران رسـید
چــو آمــد بـــنــزدیــک شــهــر خــتـــن نــظــاره بـــیــامــد بـــرش مــرد و زن
هــمــه پـــهــلــوانــان تــوران بـــجــای شـده پــیـش پــیـران ویـسـه بــپــای
چــو پــیـران ویـســه ز نــخــچــیـر گــاه بــیــامــد تــهــمــتــن بــدیـدش بــراه
یـــکـــی جـــام زریــن پـــر از گـــوهـــرا بــدیــبــا بــپــوشــیـد رســتــم ســرا
ده اســـب گـــرانــمــایــه بـــا زیــورش بــدیــبـــا بــیــاراســت انــدر خــورش
بــفـرمـانـبــران داد و خـود پـیـش رفـت بــدرگــاه پــیــران خــرامــیــد تــفــت
بــــرو آفــــریـــن کـــرد کـــای نـــامـــور بــایــران و تــوران بــبــخــت و هــنــر
چــنــان کــرد رویـش جــهــانــدار ســاز کــه پــیـران مـر او را نـدانـســت بــاز
بـپـرسـیـد و گـفـت از کـجـایـی بـگـوی چـه مـردی و چـون آمـدی پـوی پـوی
بـــدو گــفــت رســتــم تـــرا کــهــتــرم بــشــهـر تــو کـرد ایـزد آبــشــخــورم
بــــبــــازارگــــانـــی ز ایـــران بــــتــــور بـــپــیــمــودم ایــن راه دشــوار و دور
فــروشـــنــده ام هــم خـــریــدار نــیــز فـروشــم بــخــرم ز هـر گـونـه چــیـز
بــــمــــهـــر تــــو دارم روان را نــــویـــد چـنـین چـیـره شـد بـر دلـم بـر امـیـد
اگـــر پـــهـــلـــوان گـــیـــردم زیـــر بـــر خــرم چـــارپـــای و فــروشــم گــهــر
هــــم از داد تــــو کــــس نــــیــــازاردم هــم از ابـــر مــهــرت گـــهــر بـــاردم
پــس آن جــام پـــر گــوهــر شــاهــوار مــیـان کــیـان کــرد پــیـشــش نـثــار
گـــرانــمـــایــه اســـبـــان تـــازی نــژاد کـه بـر مـویشـان گـرد نـفـشـانـد بـاد
بــســی آفـریـن کـرد و آن خــواســتــه بــــدو داد و شـــد کـــار آراســــتــــه
چــو پــیـران بــدان گـوهـران بــنـگــریـد کــزان جــام رخــشــنـده آمــد پــدیـد
بـــرو آفـــریــن کـــرد وبـــنــواخـــتـــش بــران تـخـت پــیـروزه بــنـشـاخـتـش
کــه رو شــاد و ایـمــن بــشــهـر انــدرا کـنـون نـزد خـویـشـت بــسـازیـم جـا
کـزین خـواسـتـه بـر تـو تـیمـار نـیسـت کسـی را بـدین بـا تـو پـیکـار نیسـت
بــــرو هـــرچ داری بـــهـــایـــی بـــیـــار خــریـدار کـن هـر سـوی خــواسـتــار
فــــرود آی در خــــان فــــرزنــــد مــــن چـنـان بــاش بـا مـن کـه پـیـونـد مـن
بــدو گـفـت رســتــم کـه ای پــهـلـوان هــم ایــدر بــبـــاشــیــم بــا کــاروان
کــه بــا مــا ز هــر گــونــه مــردم بــود نــبــایـد کــه زان گــوهـری گــم بــود
بــــدو گـــفـــت رو بآرزو گـــیـــر جـــای کـنـم رهـنـمـایـی بــپـیـشـت بــپـای
یکـی خـانـه بـگـزیـد و بـر سـاخـت کـار بــکـلـبــه درون رخــت بــنـهـاد و بــار
خــبــر شــد کــز ایـران یـکــی کــاروان بـــیــامـــد بـــر نـــامـــور پـــهــلـــوان
ز هــر ســو خــریــدار بــنــهــاد گــوش چــو آگــاهـی آمــد ز گــوهـر فــروش
خـــریـــدار دیـــبـــا و فـــرش و گـــهـــر بـــدرگـــاه پـــیــران نــهــادنـــد ســـر
چــو خـورشـیـد گـیـتــی بــیـاراسـتــی بــدان کــلــبــه بــازار بــرخــاســتــی
مـــنــیــژه خـــبـــر یــافـــت از کـــاروان یــکــایــک بــشــهــر انــدر آمــد دوان
بـــرهــنــه نــوان دخـــت افــراســیــاب بـــر رســتـــم آمــد دو دیــده پـــر آب
بــرو آفـریـن کـرد و پــرســیـد و گـفــت همی بآسـتـین خـون مـژگـان بـرفـت
کـه بـرخـوردی از جـان وز گـنج خـویش مـبـادت پـشـیمـانـی از رنـج خـویـش
بـــکــام تـــو بـــادا ســپـــهــر بـــلــنــد ز چــشــم بـــدانــت مــبـــادا گــزنــد
هـر امـیـد دل را کــه بــســتــی مـیـان ز رنـجــی کــه بــردی مــبــادت زیـان
هــمــیــشـــه خـــرد بـــادت آمــوزگــار خــنــک بــوم ایـران و خــوش روزگــار
چــه آگـاهـی اســتــت ز گـردان شــاه ز گــیــو و ز گــودرز و ایــران ســپـــاه
نـــیـــامـــد بـــایــران ز بـــیــژن خـــبـــر نـیـایـش نــخــواهـد بــدن چــاره گــر
کـــه چـــون او جـــوانــی ز گــودرزیــان همـی بـگـسـلـانـد بـسـخـتـی مـیان
بـــســودســت پــایــش ز بــنــد گــران دو دســتــش ز مـســمـار آهـنـگـران
کـشـیـده بــزنـجـیـر و بــسـتـه بــبــنـد هـمـه چـاه پــرخـون آن مـسـتــمـنـد
نــیـابــم ز درویـشــی خــویـش خــواب ز نــالــیــدن او دو چــشــمــم پــر آب
بـــتــرســیــد رســتــم ز گــفــتــار اوی یـکــی بــانـگ بــرزد بــرانـدش ز روی
بــدو گـفــت کــز پــیـش مـن دور شــو نـه خــسـرو شـنـاسـم نـه سـالـارنـو
نـــدارم ز گــــودرز و گـــیـــو آگــــهـــی کـه مـغــزم ز گـفــتــار کـردی تــهـی
بــرسـتــم نـگـه کـرد و بــگـریـسـت زار ز خــواری بــبــاریـد خــون بــر کــنــار
بـــدو گــفــت کــای مــهــتــر پـــرخــرد ز تــو ســرد گـفــتــن نـه انـدر خــورد
ســخــن گـر نـگـویـی مـرانـم ز پــیـش کـه مـن خـود دلـی دارم از درد ریش
چــنــیــن بــاشــد آیـیــن ایــران مــگــر کــه درویـش را کــس نـگـویـد خــبــر
بــدو گـفـت رسـتــم کـه ای زن چـبــود مــگــر اهـرمـن رســتــخــیـزت نـمـود
هـمــی بــر نـوشــتــی تــو بــازار مــن بــدان روی بــد بــا تــو پــیــکــار مــن
بــدیـن تــنــدی از مــن مــیـازار بــیـش کـه دل بـسـتـه بـودم بـبـازار خـویش
و دیـگـر بــجـایـی کـه کـیـخـسـروسـت بـدان شهر من خـود ندارم نشـسـت
نـــدانـــم هــمـــی گـــیــو و گـــودرز را نــه پــیــمــوده ام هــرگــز آن مــرز را
بـــفــرمــود تــا خــوردنــی هــرچ بـــود نـــهـــادنـــد در پـــیــش درویــش زود
یـکـایـک ســخــن کـرد ازو خــواســتــار کــه بـــا تـــو چــرا شــد دژم روزگــار
چـه پـرسـی ز گـردان و شـاه و سـپـاه چــه داری هــمــی راه ایــران نــگــاه
مــنــیــژه بـــدو گــفـــت کــز کــار مــن چـه پـرسـی ز بـدبـخـت و تـیمـار من
کــزان چـــاه ســر بـــا دلــی پـــر ز درد دویــــدم بــــنــــزد تــــو ای رادمــــرد
زدی بــانـگ بــر مــن چــو جــنـگــاوران نـــــتــــــرســـــیـــــدی از داور داوران
مــنــیــژه مــنــم دخـــت افــراســیــاب بـــرهــنــه نــدیــدی رخـــم آفــتـــاب
کــنــون دیــده پــرخــون و دل پــر ز درد ازیـــن در بــــدان در دوان گـــردگـــرد
هــمــی نــان کــشـــکــیــن فـــرازآورم چــنـیـن رانـد یـزدان قـضـا بــر ســرم
ازیــــن زارتــــر چــــون بـــــود روزگــــار ســر آرد مـگـر بــر مـن ایـن کــردگـار
چــو بــیـچــاره بــیـژن بــدان ژرف چــاه نـبـیـنـد شـب و روز خـورشـیـد و مـاه
بـــغــل و بـــمــســمــار و بــنــد گــران هـمـی مـرگ خــواهـد ز یـزدان بــران
مــــرا درد بـــــر درد بـــــفــــزود زیــــن نـــم دیـــدگـــانـــم بـــپـــالـــود زیـــن
کــنــون گــرت بـــاشــد بـــایــران گــذر ز گــودرز کـــشـــواد یــابـــی خـــبـــر
بـــدرگـــاه خـــســـرو مــگـــر گـــیــو را بـــبـــیــنــی و گــر رســتــم نــیــو را
بـگـویی کـه بـیـژن بـسـخـتـی درسـت اگـر دیـر گـیـری شــود کــار پــســت
گــرش دیـد خــواهـی مــیـاســای دیـر که بـر سـرش سنگسـت و آهن بـزیر
بـدو گـفـت رسـتـم کـه ای خـوب چـهر کــه مـهـرت مــبــراد از وی ســپــهـر
چــرا نــزد بـــاب تــو خــواهــشــگــران نـیـنـگــیـزی از هـر ســوی مـهـتــران
مــگــر بــر تــو بــخــشــایــش آرد پــدر بــجـوشـدش خـون و بــسـوزد جـگـر
گـــر آزار بـــابـــت نـــبـــودی ز پـــیــش تــرا دادمــی چــیــز ز انــدازه بــیـش
بــخــوالـیـگـرش گـفـت کـز هـر خـورش کـــه او را بـــبـــایــد بـــیـــاور بـــرش

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات