فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 2 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

بــــرآورد پـــوشـــیـــده راز از نـــهـــفـــتهـمـه پــیـش سـالـار تــرکـان بــگـفـتجــهـانـدار گــشــت از جــهـان نــاامــیـدبــکـنـد آن چــو کــافـ…

بــــرآورد پـــوشـــیـــده راز از نـــهـــفـــت هـمـه پــیـش سـالـار تــرکـان بــگـفـت
جــهـانـدار گــشــت از جــهـان نــاامــیـد بــکـنـد آن چــو کــافــور مـوی ســپــیـد
بــــســــر بــــر پــــراگــــنـــد ریـــگ روان ز لـشــکــر بــرفــت آنـک بــد پــهـلـوان
رخ شــاه تــرکــان هـر آنـکــس کــه دیـد بـــر و جـــامـــه و دل هــمــه بـــردریــد
چــنـیـن گــفــت بــا مـویـه افــراســیـاب کـزیـن پــس نـه آرام جــویـم نـه خـواب
مـــرا انـــدریــن ســـوگ یــاری کـــنــیــد هـمــه تــن بــتــن ســوگــواری کــنـیـد
نــه بـــیــنــد ســـر تـــیــغ مـــا را نــیــام نـه هـرگـز بــوم زیـن سـپـس شـادکـام
ز مـــــــردم شـــــــمــــــر ار ز دام و دده دلـــی کــــو نـــبــــاشــــد بــــدرد آژده
مـــبــــادا بــــدان دیـــده در آب و شـــرم کـه از درد مـا نـیـســت پــر خــون گـرم
ازان مـــاه دیـــدار جــــنـــگــــی ســــوار ازان ســـروبـــن بـــر لـــب جـــویـــبـــار
همـی ریخـت از دیده خـونـین سـرشـک ز دردی کــه درمــان نــدانــد پـــزشــک
هـــمـــه نـــامـــداران پــــاســــخ گــــزار زبـــان بـــرگــشــادنــد بـــر شــهــریــار
کــه ایــن دادگــر بـــر تــو آســان کــنــاد بـــدانــدیــش را دل هــراســـان کــنــاد
ز مـــا نــیــز یــک تـــن نــســـازد درنــگ شــب و روز بــر درد و کــیـن پــشــنـگ
ســپــه را هـمـه دل خــروشــان کــنـیـم بــاوردگــه بــر ســر افــشــان کــنــیــم
ز خـسـرو نـبـد پـیـش ازیـن کـیـنـه چـیـز کــنـون کـیـنـه بــر کـیـن بــیـفــزود نـیـز
سـپـه دل شـکـسـتـه شـد از بـهر شـاه خــروشــان و جــوشـان هـمـه رزمـگـاه
چــو خــورشــیـد بــرزد ســر از بــرج گـاو ز هــامــون بـــرآمــد خـــروش چـــکـــاو
تـــبـــیـــره بــــرآمـــد ز هـــر دو ســـرای هـــمـــان نـــالـــه بـــوق بـــاکـــرنـــای
ز گــردان شــمــشــیــرزن ســـی هــزار بـــــیـــــاورد جـــــهـــــن از در کـــــارزار
چــو خـسـرو بــر آن گـونـه بــر دیـدشـان بــــفــــرمــــود تــــا قــــارن کــــاویـــان
ز قــلــب ســپـــاه انــدر آمــد چـــو کــوه ازو گــشـــت جـــهــن دلــاور ســـتـــوه
سـوی راسـت گـسـتـهـم نـوذر چـو گـرد بـــیــامـــد دمـــان بـــا درفـــش نــبـــرد
جــهـان شــد ز گــرد ســواران بــنـفــش زمــیــن پــرســپــاه و هــوا پــر درفــش
بــجــنــبــیـد خــســرو ز قــلــب ســپــاه هــم افـــراســـیــاب انــدران رزمــگـــاه
بـپـیـوسـت جـنـگـی کـزان سـان نـشـان نـــدادنـــد گـــردان گـــردنـــکــــشــــان
بــکــشــتــنـد چــنـدان ز تــوران ســپــاه کـــه دریــای خـــون گــشـــت آوردگــاه
چـنـیـن بــود تــا آسـمـان تــیـره گـشـت همان چـشـم جـنگـاوران خـیره گشـت
چـــــو پـــــیــــروز شـــــد قــــارن رزم زن بــه جــهــن دلــیـر انــدر آمــد شــکــن
چــو بــر دامـن کــوه بــنـشــســت مــاه یــلـــان بـــازگـــشـــتـــنـــد ز آوردگـــاه
از ایــرانـــیــان شـــاد شـــد شـــهــریــار کــه چـــیــره شـــدنــد انــدران کـــارزار
هـمـه شـب همـی جـنـگ را سـاخـتـنـد بـــخــواب و بــخــوردن نــپــرداخــتــنــد
چـو بــرزد سـر از چــنـگ خـرچـنـگ هـور جـهان شـد پـر از جـنگ و آهنگ و شور
ســپــاه دو لـشــکــر کــشــیـدنـد صــف هــمــه جــنــگ را بـــر لــب آورده کــف
ســـپـــهــدار ایــران ز پـــشــت ســپـــاه بــشــد دور بــا کــهـتــری نـیـک خــواه
چــو لــخــتــی بــیــامــد پــیــاده بـــبــود جـــهــان آفـــریــن را فــراوان ســـتـــود
بـــمــالـــیــد رخ را بـــران تـــیــره خـــاک چــنـیـن گــفــت کــای داور داد و پــاک
تـــو دانــی کــزو مــن ســتـــم دیــده ام بـــســی روز بـــد را پـــســنــدیــده ام
مــکــافــات کــن بــدکــنــش را بـــخــون تــو بــاشـی سـتــم دیـده را رهـنـمـون
وزان جـــایـــگـــه بـــا دلـــی پـــر ز غـــم پــر از کــیـن ســر از تــخــمـه زادشــم
بــیــامــد خــروشــان بـــقــلــب ســپــاه بــسـر بــر نـهـاد آن خـجــسـتــه کـلـاه
خـــــروش آمـــــد و نـــــالـــــه گـــــاودم دم نـــای رویــیـــن و رویــیـــنـــه خـــم
وزان روی لـــشــــکــــر بــــکـــردار کـــوه بـــرفــتــنــد جــوشــان گــروهــا گــروه
ســـپــــاهـــی بــــه کـــردار دریـــای آب بــقـلـب انـدرون جــهـن و افــراســیـاب
چــو هــر دو ســپــاه انــدر آمــد ز جــای تــو گـفـتـی کـه دارد در و دشـت پــای
ســیــه شــد ز گــرد ســـپـــاه آفــتـــاب ز پـــیــکـــان الــمــاس و پـــر عـــقـــاب
ز بـــس نــالـــه بـــوق و گـــرد ســـپـــاه ز بــــانـــگ ســــواران در آن رزمـــگـــاه
هـمـی آب گـشـت آهن و کـوه و سـنـگ بــدریـا نــهـنــگ و بــهــامــون پــلــنــگ
زمــیــن پـــرزجــوش و هــوا پــر خــروش هــــژبــــر ژیــــان را بــــدریـــد گــــوش
جـهـان سـر بـسـر گـفـتـی از آهـنـسـت وگـر آسـمـان بــر زمـیـن دشـمـنـسـت
بــهــر جــای بــر تــوده چــون کــوه کــوه ز گــــردان و ایــــران و تـــــوران گــــروه
هـمـه ریـگ ارمـان سـر و دسـت و پــای زمــیـن را هــمــی دل بــرآمــد ز جــای
هــمــه بـــوم شـــد زیــر نــعــل انــدرون چـــو کـــربــــاس آهـــار داده بـــخـــون
وزان پــــس دلــــیـــران افــــراســــیـــاب بــرفـتــنـد بــر ســان کـشـتــی بــر آب
بــصــنــدوق پــیـلــان نـهـادنـد روی تــیـر کـــجــــا نـــاوک انـــداز بــــود انـــدروی
حــصــاری بــد از پــیــل پــیــش ســپــاه بــرآورده بــر قــلـب و بــر بــســتــه راه
ز صــنــدوق پـــیــلــان بـــبـــاریــد تـــیــر بـــرآمـــد خـــروشـــیـــدن دار و گـــیـــر
بــــرفــــتــــنــــد گــــردان نــــیــــزه وران هـم از قـلـب لـشـکـر سـپــاهـی گـران
نــگــه کـــرد افـــراســـیــاب از دو مــیــل بـدان لـشـکـر و جـنـگ صـنـدوق و پـیل
هـمـه ژنـده پــیـلــان و لــشــکــر بــرانـد جـهـان تــیـره شـد روشـنـایـی نـمـانـد
خـــروشـــیــد کــای نــامــداران جـــنــگ چـه داریـد بــر خـویـش تـن جـای تـنـگ
مــمــانـیـد بــر پــیـش صــنـدوق و پــیـل سـپــاهـسـت بــیـکـار بــر چــنـد مـیـل
ســوی مـیـمـنـه مـیـســره بــرکــشــیـد ز قــلـب و ز صــنـدوق بــرتــر کــشــیـد
بــــفـــرمـــود تــــا جـــهـــن رزم آزمـــای رود بـــا تــگــیــنــال لــشــکــر ز جــای
بـــــــرد دو هــــــزار آزمــــــوده ســــــوار هــــمـــــه نـــــیــــزه دار از در کـــــارزار
بــر مــســیـره شــیـر جــنـگــی طــبــرد بـــشـــد تـــیـــز بـــا نـــامـــداران گـــرد
چــو کـیـخــســرو آن رزم تــرکــان بــدیـد کـه خـورشـید گـشـت از جـهان ناپـدید
ســوی آوه و ســمــنــکــنــان کــرد روی کــه بــودنـد شــیـران پــرخــاشــجــوی
بـــفــرمــود تـــا بـــر ســوی مــیــســـره بــــتـــابـــنـــد چـــون آفـــتـــاب از بـــره
بــــرفــــتــــنـــد بــــا نـــامـــور ده هـــزار زره دار بـــــــا گــــــرزه گــــــاوســـــــار
بـــشــمــاخ ســـوری بـــفــرمــود شـــاه کــــه از نـــامـــداران ایـــران ســــپــــاه
گـــزیــن کـــن ز جـــنــگ آوران ده هــزار ســــــــواران گــــــــرد از در کــــــــارزار
مــیـان دو صــف تــیـغــهــا بــر کــشــیـد مـبــیـنـیـد کـس را ســر انـدر کـشــیـد
دو لـشــکـر بــریـنـســان بــر آویـخــتــنـد چـنـان شـد کـه گـفـتـی بـرآمـیـخـتـنـد
چــکـاچــاک بــرخــاســت از هـر دو روی ز پــرخــاش خــون انــدر آمــد بـــجــوی
چو برخاست گرد از چپ و دست راست جـهـانـدار خـفـتــان رومـی بــخـواسـت
بــیـک ســو کـشــیـدنـد صــنـدوق پــیـل جــهــان شــد بـــکــردار دریــای نــیــل
بــجــنــبــیــد بــا رســتــم از قــبــلــگــاه مــنــوشــان خـــوزان لــشــکــر پـــنــاه
بـــرآمــد خـــروشــیــدن بـــوق و کــوس بـیک دسـت خـسـرو سـپـهـدار طـوس
بـــیـــاراســـتـــه کـــاویـــانـــی درفـــش هــمــه پــهــلــوانــان زریــنــه کــفــش
بـــه درد دل از جـــای بـــرخــاســتـــنــد چــپ شــاه لــشــکــر بــیـاراســتــنــد
سـوی راسـتــش رسـتــم کـیـنـه جــوی زواره بــــــرادرش بــــــنــــــهـــــاد روی
جـــهــانــدیــده گـــودرز کـــشـــوادگـــان بـــــزرگــــان بــــســــیــــار و آزادگــــان
بـــبــودنــد بــر دســت رســتــم بـــپــای زرســب و مــنـوشــان فــرخــنــده رای
بـــــرآمـــــد ز آوردگـــــاه گـــــیـــــر و دار نـــدیــدنــد ز آنــگـــونــه کـــس کـــارزار
هـمـه ریـگ پـر خـسـتـه و کـشـتـه بــود کـســی را کـجــا روز بــرگـشـتــه بــود
ز بـــس کــشــتـــه بـــردشــت آوردگــاه هـمـی رانـدنـد اسـب بـر کـشـتـه گـاه
بــیــابـــان بـــکــردار جــیــحــون ز خــون یـکـی بــی ســر و دیـگـری ســرنـگـون
خـــروش ســواران و اســبـــان ز دشــت ز بــانـگ تــبــیـره هـمـی بــرگــذشــت
دل کـــوه گـــفـــتــــی بــــدرد هـــمـــی زمـــیــن بـــا ســـواران بـــپـــرد هــیــم
ســر بـــی تـــنــان و تـــن بـــی ســران چــــرنـــگــــیـــدن گــــرزهـــای گــــران
درخــشــیــدن خــنــجــر و تـــیــغ تـــیــز هـمـی جــســت خــورشـیـد راه گـریـز
بـــدســـت مـــنــوچـــر بـــر مــیــمـــنــه کـهـیـلـا کـه صــد شــیـر بــد یـک تــنـه
جــرنـجــاش بــر مــیـســره شــد تــبــاه بـــدســـت فـــریــبـــرز کـــاوس شـــاه
یــکــی بـــاد و ابـــری ســوی نــیــمــروز بــــرآمـــد رخ هـــور گـــیـــتــــی فـــروز
تــو گـفــتــی کــه ابــری بــرآمـد ســیـاه بــــبـــــاریــــد خــــون انــــدر آوردگــــاه
بــپــوشـیـد و روی زمـیـن تــیـره گـشـت هـمـی دیـده از تـیـرگـی خـیره گـشـت
بـدآنگه که شـد چـشـمه سـوی نشـیب دل شـاه تــرکـان بــجــسـت از نـهـیـب
ز جــــوش ســــواران هـــر کـــشــــوری ز هـر مــرز و هـر بــوم و هـر مــهـتــری
ســواران شــمــشــیــر زن ســی هــزار گـــزیـــده ســـوارن خــــنـــجــــر گـــزار
دگــرگــونـه جــوشــن دگــرگـون درفــش جـهـانـی شـده سـرخ و زرد و بــنـفـش
نـگـه کــرد گــرســیـوز از پــشــت شــاه بــجــنــگ انــدر آورد یـکــســر ســپــاه
ســپــاهــی فــرســتــاد بــر مــیــمــنــه گــرانــمــایـگــان یــک دل و یــک تــنــه
سـوی مـیـسـره هـمـچــنـیـن لـشـکـری پــراگــنـده بــر هـر ســویـی مــهـتــری
ســـواران جــــنـــگـــاوران ســـی هـــزار گـــــزیـــــده هـــــمـــــه از در کـــــارزار
چـو گـرسـیـوز از پـشـت لـشـکـر بــرفـت بـــپـــیــش بـــرادر خـــرامــیــد تـــفــت
بـــــرادر چـــــو روی بـــــرادر بــــــدیـــــد بــنـیـرو شــد و لـشــکـر انـدر کـشــیـد
بـــرآمــد ز لـــشـــکـــر ده و دار و گـــیــر بـــپـــوشـــیـــد روی هـــوا را بـــتـــیـــر
چــو خــورشـیـد را پــشـت بــاریـک شـد ز دیـــدار شــــب روز تــــاریـــک شــــد
فـــریــبـــنـــده گـــرســـیــوز پـــهــلـــوان بـــیـــامـــد بــــپـــیـــش بــــرادر نـــوان
کــه اکــنـون ز گــردان کــه جــویـد نــبــد زمـیـن پــر ز خــون آســمـان پــر ز گـرد
سـپـه بـازکـش چـون شـب آمـد مکـوش کــه اکــنـون بــرآیـد ز تــرکــان خــروش
تــو در جــنـگ بــاشـی ســپــه در گـریـز مـکـن بـا تـن خـویـش چـنـدیـن سـتـیـز
دل شـاه تــرکـان پــر از خـشـم و جـوش ز تــنـدی نــبــودش بــگــفــتــار گــوش
بــرانـگــیـخــت اســب از مــیـان ســپــاه بـــیــامــد دمــان بـــا درفــش ســـیــاه
از ایـرانــیــان چــنــد نــامــی بــکــشــت چـو خـسـرو بــدیـد انـدر آمـد بــپـشـت
دو شــاه دو کـشــور چــنـیـن کـیـنـه دار بـــرفــتـــنــد بـــا خـــوار مــایــه ســوار
نـــدیــدنــد گـــرســـیــوز و جـــهــن روی کـه او پــیـش خـسـرو شـود رزمـجــوی
عــنــانـش گــرفــتــنــد و بــر تــافــتــنــد ســوی ریــگ آمــوی بـــشــتــافــتــنــد
چــنـو بــازگـشـت اسـتــقـیـلـا چــو گـرد بــیــامــد کــه بــا شــاه جــویـد نــبــرد
دمــان شــاه ایــلــا بـــپـــیــش ســپـــاه یـکــی نــیــزه زد بــر کــمــرگــاه شــاه
نــبـــد کــارگــر نــیــزه بــر جــوشــنــش نــه تـــرس آمـــد انــدر دل روشـــنــش
چــــو خـــســـرو دل و زور او را بــــدیـــد سـبــک تـیـغ تـیـز از مـیـان بــرکـشـیـد
بـــزد بـــر مـــیــانــش بـــدو نــیــم کـــرد دل بــــرز ایـــلـــا پــــر از بــــیـــم کـــرد
ســبــک بــرز ایــلــا چــو آن زخــم شــاه بـــدیــد آن دل و زور و آن دســـتـــگـــاه
بـــتـــاریــکـــی انــدر گــریــزان بـــرفـــت همی پـوسـت بـر تـنش گفتـی بـکفت
ســپــه چــون بــدیــدنــد زو دســتــبــرد بآورد گـــه بــــر نـــمـــانـــد ایـــچ گـــرد
بــر افــراســیـاب آن ســخــن مـرگ بــود کـجـا پـشـت خـود را بــدیـشـان نـمـود
ز تــــورانــــیــــان او چــــو آگــــاه شــــد تـــو گــفــتــی بـــرو روز کــوتـــاه شــد
چـــو آوردگــه خـــوار بـــگـــذاشـــتـــنــد بــفــرمــود تــا بـــانــگ بـــرداشــتــنــد
کـه ایـن شـیـر مـردی ز زنـگ شـبـسـت مـرا بــاز گـشـتــن ز تــنـگ شـبــسـت
گـــر ایـــدونـــک امـــروز یـــکـــبـــار بـــاد تــرا جــســت و شـادی تــرا در گـشـاد
چـــو روشـــن کـــنـــد روز روی زمـــیـــن درفـــش دلـــفـــروز مـــا را بــــبــــیـــن
هــمــه روی ایــران چـــو دریــا کـــنــیــم ز خــورشــیــد تــابـــان ثــریــا کــنــیــم
دو شــاه و دو کـشــور چــنـان رزمـســاز بــلـکــشــر گـه خــویـش رفــتــنـد بــاز
چـو نـیـمـی ز تـیـره شـب انـدر گـذشـت سـپــهـر از بــر کـوه سـاکـن بــگـشـت
ســپـــهــدار تــرکــان بـــنــه بـــر نــهــاد سـپــه را هـمـه تـرگ و جـوشـن بــداد
طـــلـــایـــه بــــفـــرمـــود تــــا ده هـــزار بـــود تــرک بـــر گــســتــوان ور ســوار
چــنـیـن گـفـت بــا لـشــکـر افـراســیـاب کــه مــن چــون گــذر یــابـــم از رود آب
دمــادم شـــمــا از پـــســـم بـــگــذریــد بــجــیـحــون و زورق زمـان مـشــمـریـد
شــب تــیـره بــا لــشــکــر افــراســیـاب گــذر کــرد از آمــوی و بــگــذاشــت آب
هــمــه روی کــشــور بــه بــی راه و راه سـراپــرده و خــیـمـه بــد بــی سـپــاه
ســپــیــده چــو از بـــاخــتــر بـــردمــیــد طــلــایـه ســپــه را بــهــامــون نــدیــد
بـــیـــامـــد بـــمـــژده بــــر شـــهـــریـــار کـه پــردخــتــه شـد شــاه زیـن کـارزار
همه دشت خـیمه سـت و پـرده سـرای ز دشــمــن ســواری نـبــیـنـم بــجــای
چـو بـشـنـیـد خـسـرو دوان شـد بـخـاک نــیــایــش کــنــان پــیـش یــزدان پــاک
هـمــی گــفــت کــای روشــن کــردگــار جـــهـــانـــدار و بـــیـــدار و پـــروردگـــار
تـــو دادی مـــرا فـــر و دیـــهـــیـــم و زور تــو کـردی دل و چــشـم بــدخـواه کـور
ز گــیــتـــی ســـتـــمــکـــاره را دور کــن ز بــیـمـش هـمـه ســالـه رنـجــور کــن
چــو خــورشـیـد زریـن ســپــر بــرگـرفـت شـب آن شـعـر پـیروزه بـر سـر گـرفـت
جــهـانـدار بــنـشـسـت بــر تــخـت عـاج بـــســـر بـــرنــهــاد آن دلــفـــروز تـــاج
نـیـایـش کــنـان پــیـش او شــد ســپــاه کــه جـــاویــد بـــاد ایــن ســـزاوار گــاه
شـد این لـشـکـر از خـواسـتـه بـی نـیـاز کـه از لـشـکـر شــاه چــیـن مـانـد بــاز
همی گفـت هر کـس که اینت فـسـوس کـه او رفـت بــا لـشـکـر و بـوق وکـوس
شــب تـــیــره از دســـت پـــرمــایــگــان بـــشــد نــامــداران چــنــیــن رایــگــان
بــدیـشــان چــنـیـن گـفـت بــیـدار شـاه کـــه ای نـــامـــداران ایـــران ســـپــــاه
چــو دشـمـن بــود شـاه را کـشـتــه بــه گــر آواره از جــنــگ بـــرگــشــتــه بـــه
چــــو پــــیـــروزگـــر دادمـــان فـــرهـــی بــزرگــی و دیـهـیـم شــاهــنــشــهـی
ز گــیـتــی ســتــایـش مــر او را کــنــیـد شــب آیــد نــیــایـش مــر او را کــنــیـد
کـه آنـرا کـه خــواهـد کـنـد شـوربــخــت یـکـی بــی هـنـر بــرنـشـانـد بــتــخـت
ازین کوشـش و پـرسـشـت رای نیسـت کــه بــا داد او بــنـده را پــای نـیـســت
بـــبـــاشــم بـــدیــن رزمــگــه پــنــج روز شــشــم روز هــرمــزد گــیـتــی فــروز
بــــرایـــد بــــرانـــیـــم ز ایـــدر ســـپـــاه کـه او کـین فـزایسـت و مـا کـینه خـواه
بـــدیــن پـــنـــج روز انــدریــن رزمـــگـــاه همی کشـتـه جـسـتـند ز ایران سـپـاه
بـــشـــســـتـــنــد ایــرانــیــان را ز گـــرد ســزاوار هـر یـک یـکــی دخــمــه کــرد
بـــفــرمــود تــا پـــیــش او شــد دبـــیــر بــیـاورد قـرطــاس و مـشــک و عــبــیـر
نــبـــشــتـــنــد نــامــه بـــکــاوس شــاه چــنــانــچــون ســزا بــود زان رزمــگــاه
ســرنــامــه کــرد از نــخــســت آفــریــن ســتـــایــش ســزای جــهــان آفــریــن
دگــر گــفــت شــاه جـــهــانــبـــان مــن پــــدروار لــــرزیـــده بــــر جــــان مــــن
بــزرگــیــش بـــا کــوه پــیــوســتــه بــاد دل بـــدســگــالــان او خــســتــه بـــاد
رســــیــــدم ز ایــــران بــــریـــگ فــــرب سه جنگ گران کرده شد در سه شب
شــــمــــار ســـــواران افــــراســــیــــاب بــیــنــد خــردمــنــد هــرگــز بـــخــواب
بـــریــده چـــو ســـیــصــد ســـرنــامــدار فــرســـتـــادم ایــنــک بـــر شــهــریــار
بـــرادر بـــد و خــویــش و پـــیــونــد اوی گـــرامـــی بــــزرگـــان و فـــرزنـــد اوی
وزان نــامــداران بـــســـتـــه دویــســـت که صد شـیر بـا جـنگ هر یک یکیسـت
هــمــه رزم بـــر دشـــت خـــوارزم بـــود ز چــرخ آفــریــن بـــر چــنــان رزم بـــود
بـــرفـــت او و مـــا از پـــس انــدر دمــان کــشــیــدیــم تــا بــر چــه گــرد زمــان
بـــریــن رزمــگــاه آفــریــن بـــاد گــفـــت هـمـه سـالـه بــا اخــتــر نـیـک جــفـت
نـهـادنــد بــر نــامــه مــهـری ز مــشــک ازان پــس گـذر کـرد بــر ریـگ خــشـک
چــو زان رود جــیـحـون شـد افـراسـیـاب چــو بـــاد دمــان تــیــز بــگــذشــت آب
بـــپـــیــش ســپـــاه قــراخـــان رســیــد همـی گـفـت هر کـس ز جـنگ آنچ دید
سـپــهـدار تــرکـان چـه مـایـه گـریـسـت بــران کـس کـه از تـخـمـه او بـزیـسـت
ز بــهــر گــرانــمــایــه فــرزنــد خــویــش بـزرگـان و خـویـشـان و پـیـونـد خـویـش
خــروشـی یـر آمـد تــو گـفـتــی کـه ابــر هـمـی خـون چـکـانـد ز چـشـم هـژبــر
هــمـــی بـــودش انــدر بـــخـــارا درنــگ همی خـواست کایند شیران بـه جـنگ
ازان پـس چـو گـشـت انـجـمـن آنچ مـاند بــزرگــان بــرتــر مــنــش را بـــخــوانــد
چــو گــشــتــنـد پــر مـایـگــان انـجــمـن ز لـشــکـر هـر آنـکـس کـه بــد رای زن
زبـــان بـــر گــشـــادنــد بـــر شــهــریــار چــو بــیـچــاره شـدشـان دل از کـار زار
کــه از لــشــکــر مــا بــزرگــان کــه بــود گـذشـتــنـد و زیـشـان دل مـا شـخــود
همـانـا کـه از صـد نـمـانـدسـت بـیسـت بــران رفـتــگـان بــر بــبــایـد گـریـسـت
کـنـون مـا دل از گـنـج و فـرزنـد خــویـش گـسـسـتـیـم چـنـدی ز پـیونـد خـویـش
بــدان روی جــیــحــون یــکــی رزمــگــاه بــکـردیـم زان پــس کـه فــرمـود شــاه
ز بــــی دانـــشـــی آنـــچ آمـــد بــــروی تـو دانی کـه شـاهی و مـا چـاره جـوی
گــر ایــدونــک روشـــن بـــود رای شـــاه از ایـــدر بــــچــــاچ انـــدر آرد ســـپــــاه
چـو کـیـخـسـرو آیـد بــکـیـن خـواسـتــن بـــبـــایــد تـــو را لــشــکــر آراســـتـــن
چــو شــانـه انــدریـن کــار فــرمــان بــرد ز گـــلـــزریـــون نـــیـــز هـــم بـــگـــذرد
بـــبـــاشــد بآرام بـــبـــهــشــت گــنــگ کـه هم جـای جـنگسـت و جـای درنگ
بــریـن بــر نــهــادنــد یـکــســر ســخــن کــســی رای دیـگــر نــیــفــگــنــد بــن
بـــرفـــتـــنــد یــکـــســـر بـــگــلــزریــون هــمــه دیــده پـــرآب و دل پــر ز خــون
بـــگـــلــزریــون شـــاه تـــوران ســـه روز بـــبـــود و بـــراســـود بــــا بـــاز و یـــوز
بــرفــتــنــد زان جــایـگــه ســوی گــنـگ بـــجـــایــی نــبـــودش فـــراوان درنــگ
یـکـی جــای بــود آن بــسـان بــهـشـت گـلـش مـشـک سـارا بــد و زر خـشـت
بــدان جــایـگـه شـاد و خـنـدان بــخـفـت تـو گفـتـی که بـا ایمنی گشـت جـفـت
سـپــه خــوانـد از هـر سـوی بــی کـران بـــرگـــان گـــردنــکـــش و مـــهــتـــران
مـی و گـلـشـن و بــانـگ چـنـگ و ربــاب گـل و ســنـبــل و رطــل و افـراســیـاب
هـمــی بــود تــا بــر چــه گــردد جــهـان بـــدیــن آشـــکـــارا چـــه دارد نـــهــان
چــو کــیــخــســرو آمــد بــریــن روی آب ازو دور شــــد خــــورد و آرام و خــــواب
ســپــه چــون گـذر کــرد زان ســوی رود فـرسـتـاد زان پــس بــه هـر کـس درود
کـــزیــن آمـــدن کـــس مـــداریــد بـــاک بـــــخـــــواهــــیــــد مـــــا را ز یــــزدان
گــرانــمــایــه گــنــجــی بـــدرویــش داد کــســی را کــزو شــاد بــد بــیـش داد
وزآنـجــا بــیـامـد ســوی شــهـر ســغــد یـکـی نـو جــهـان دیـد رسـتــه ز چـغـد
بــبــخـشـیـد گـنـجــی بــران شـهـر نـیـز هـمـی خـواسـت کآبــاد گـردد بــچــیـز
بــــر مـــنـــزلـــی زیـــنـــهـــاری ســــوار هــمـــی آمـــدنـــدی بـــر شـــهـــریــار
ازان پـــس چــو آگــاهــی آمــد بـــشــاه ز گــنــگ و ز افــراســـیــاب و ســـپـــاه
کـــه آمـــد بـــنـــزدیــک او گـــلـــگـــلـــه ابـــا لــشــکــری چـــون هــژبـــر یــلــه
کــه از تــخــم تــورســت پــرکـیـن و درد بـــجـــویـــد هـــمـــی روزگـــار نـــبـــرد
فــرســتـــاد بـــهــری ز گــردان بـــچـــاج کـه جـویـد هـمـی تـخـت تـرکـان و تـاج
ســپــاهـی بــسـوی بــیـابــان سـتــرگ فــرســتـــاد ســالــار ایــشــان طــورگ
پــذیـرفـت زیـن هـر یـکـی جــنـگ شــاه کـــه بـــر نـــامـــداران بـــبـــنــدنــد راه
جــهـانـدار کـیـخــسـرو آن خــوار داشـت خــرد را بــانــدیـشــه ســالــار داشــت
ســـپـــاهــی کـــه از بـــردع و اردبـــیــل بــیــامــد بــفــرمــود تــا خــیــل خــیـل
بـــیــایــنــد و بـــر پــیــش او بـــگــذرنــد رد و مــوبـــد و مــرزبـــان بــشــمــرنــد
بــرفــتــنـد و ســالـارشــان گــســتــهـم کــه در جــنــگ شــیـران نــبــودی دژم
هـمــان گــفــت تــا لــشــکــر نــیـمــروز بـــرفــتـــنــد بـــا رســتـــم نــیــوســوز
بـــفــرمــود تــا بـــر هــیــونــان مــســت نـشـیـنـنـد و گـیـرنـد اسـبــان بـدسـت
بــســغــد انــدرون بــود یــک مــاه شــاه هـمـه سـغـد شـد شـاه را نـیـک خـواه
ســـــپـــــه را درم داد و آســــوده کــــرد هـمــی جــســت هـنــگــام روز نــبــرد
هـــر آن کـــس کـــه بــــود از در کـــارزار بــدانــســت نــیـرنــگ و بــنــد حــصــار
بـــیــاورد و بـــا خــویــشــتـــن یــار کــرد ســر بـــدکــنــش پـــر ز تــیــمــار کــرد
وزان جــــایـــگـــه گـــردن افـــراخـــتــــه کـمـر بــسـتــه و جــنـگ را ســاخــتــه
ز ســغــد کـشــانـی ســپــه بــر گـرفـت جــهـانـی درو مــانـده انـدر شــگــفــت
خـبــر شـد بــه تــرکـان کـه آمـد سـپــاه جــهـانـجــوی کـیـخـسـرو کـیـنـه خـواه
هــمـــه ســـوی دژهــا نـــهــادنـــد روی جهان شد پـر از جنبـش و گفت و گوی
بــلـشـکـر چـنـیـن گـفـت پـس شـهـریـار کـــه امــروز بـــه گــونــه شـــد کـــارزار
ز تــرکــان هـر آنـکـس کـه فــرمـان کـنـد دل از جـنـگ جـسـتـن پـشـیمـان کـنـد
مــســازیــد جـــنــگ و مــریــزیــد خــون مــبــاشــیـد کــس را بــبــد رهـنـمــون
وگـر جــنـگ جــویـد کـسـی بــا ســپــاه دل کـــیـــنـــه دارش نـــیـــایـــد بــــراه
شـمـا را حــلـال اســت خــون ریـخــتــن بــــهـــر جـــای تــــاراج و آویـــخـــتــــن
بـــره بـــر خــورشــهــا مــداریــد تـــنــگ مــداریــد کــیــن و مــســازیــد جــنــگ
خــروشــی بـــر آمــد ز پــیــش ســپــاه کـه گـفـتــی بــدرد هـمـی چـرخ و مـاه
ســــواران بــــدژهــــا نــــهـــادنــــد روی جـهـان شـد پـر از غـلـغـل و گـفـتـگـوی
هــر آنــکــس کــه فــرمــان بــجــا آوریـد ســپــاه شــهـنــشــه بــدو نــنــگــریـد
هـر آن کــو بــرون شــد ز فــرمـان شــاه سـرانـشـان بــریـدنـد یـکـسـر ســپــاه
ز تــرکــان کــس از بـــیــم افــراســیــاب لـب تــشــنـه نـگــذاشــتــنـدی بــر آب
وگـر بــاز مـانـدی کــســی زیـن ســپــاه تــن بـــی ســرش یــافــتــنــدی بـــراه
دلــــیـــران بــــدژهـــا نــــهـــادنــــد روی بــهـر دژ کـه بــودی یـکـی جــنـگـجـوی
شــدی بـــاره دژ هــم آنــگــاه پـــســت نـمـانـدی در و بــام وجــای نـشـســت
غـــلـــام و پـــرســـتـــنــده و چـــارپـــای نـمـانـدی بــد و نـیـک چـیـزی بـه جـای
بـریـن گـونـه فـرسـنـگ بـر صـد گـذشـت نـه دژ مــانــد آبــاد جــایـی نـه دشــت
چــــو آورد لـــشـــکـــر بــــگـــلـــزریـــون بــهــر ســو بــگــردیــد بــا رهــنــمــون
جـــهـــان دیــد بـــر ســـان بـــاغ بـــهــار در و دشــت و کــوه و زمــیـن پــرنـگــار
هـمـه کـوه نـخــچــیـر و هـامـون درخــت جـــهــان از در مـــردم نــیــک بـــخـــت
طـــلــایــه فـــرســـتـــاد و کـــارآگـــهــان بـــدان تـــا نــمـــانــد بـــدی در نــهــان
ســــراپــــرده شــــهــــریـــار جــــهــــان کـــشـــیـــدنـــد بـــر پـــیـــش آب روان
جــهـانـدار بــر تــخــت زریـن نـشــســت خــود و نــامــداران خـــســروپـــرســت
شـبــی کـرد جـشـنـی کـه تــا روز پــاک هـمـی مـرده بـرخـاسـت از تـیره خـاک
وزان ســوی گــنــگ انــدر افــراســیــاب بــرخــشــنـده روز و بــهـنـگــام خــواب
هــمــی گــفــت بــا هــرک بــد کــاردان بــــزرگـــان بـــیـــدار و بــــســـیـــاردان
کـه اکـنـون کـه دشـمـن بـبـالـین رسـید بــگــنــگ انــدرون چــون تــوان آرمــیــد
هــمــه بـــر گـــشـــادنــد گـــویــا زبـــان کـه اکـنـون کـه نـزدیک شـد بـد گـمـان
جــز از جــنــگ چــیــزی نــبــیـنــیــم راه زبـونـی نـه خـوبـسـت چـنـدیـن سـپـاه
بــگــفــتــنــد وز پــیـش بــرخــاســتــنــد هـمـه شـب همـی لـشـکـر آراسـتـنـد
ســپــیــده دمــان گــاه بــانــگ خــروس ز درگـــاه بــــرخـــاســـت آوای کـــوس
ســپــاهـی بــهـامـون بــیـامــد ز گــنـگ کـه بــر مـور و بـر پـشـه شـد راه تـنـگ
چــــو آمـــد بــــنـــزدیـــک گـــلـــزریـــون زمـیـن شــد بــســان کـه بــیـســتــون
همی لشـکـر آمد سـه روز و سـه شـب جـهـان شـد پــرآشـوب جـنـگ و جـلـب
کــشــیـدنـد بــر هـفــت فــرســنـگ نـخ فــزون گــشــت مــردم ز مـور و مــلــخ
چــهــارم ســپــه بــرکــشــیـدنــد صــف ز دریــا بـــرآمــد بـــخـــورشـــیــد تـــف
بـــقـــلـــب انـــدر افـــراســـیــاب و ردان ســـواران گـــردنـــکـــش و بــــخـــردان
ســوی مــیـمــنــه جــهــن افــراســیـاب هـمــی نــیـزه بــگــذاشــت از آفــتــاب
وزیــن روی کــیــخــســرو از قــلــبـــگــاه همی داشـت چـون کوه پـشت سـپـاه
چـــو گــودرز و چــون طــوس نــوذر نــژاد مـــنـــوشـــان خـــوزان و پـــیــروز و داد
چــو گــرگــیـن مــیـلــاد و رهــام شــیــر هــجــیـر و چــو شــیـدوش گــرد دلــیـر
فـــریـــبــــرز کـــاوس بـــر مـــیـــمـــنـــه ســپــاهــی هــه یـک دل و یـک تــنــه
مـنـوچــهـر بــر مـیـســره جــای داشــت کـه بـا جـنگ هر جـنگـیی پـای داشـت
بـــپـــشــت ســپـــه گــیــو گــودرز بـــود کـه پــشـت و نـگـهـبــان هـر مـرز بــود
زمــیـن کــان آهـن شــد از مــیـخ نــعــل هــمــه آب دریــا شــد از خـــون لــعــل
بــســر بــر ز گــرد ســیــاه ابــر بــســت تــبــیـره دل ســنــگ خــارا بــخــســت
زمــیــن گــشــت چــون چــادر آبــنــوس ســتـــاره غــمــی شــد ز آوای کــوس
زمـیـن گـشـت جـنـبــان چـو ابــر سـیـاه تـو گـفـتـی هـمـی بــر نـتـابــد سـپــاه
هـمـه دشــت مـغـز و ســر و پــای بــود هـمــانـا مــگــر بــر زمــیـن جــای بــود
همی نعل اسـبـان سـرکشـتـه خـسـت همه دشت بـی تن سر و پای و دست
خــردمــنــد مــردم بــیـکــســو شــدنــد دو لـشـکـر بـریـن کـار خـسـتـو شـدنـد
کـه گـر یـک زمـان نـیـز لـشــکـر چــنـیـن بــمـانـد بــریـن دشــت بــا درد و کـیـن
نــمــانــد یــکــی زیـن ســواران بــجــای هــمــانــا ســپـــهــر انــدر آیــد ز پـــای
ز بــس چــاک چــاک تــبـــرزیــن و خــود روانــــهــــا هــــمــــی داد تــــن رادرود
چـو کـیـخـسـرو آن پــیـچـش جـنـگ دیـد جـهـان بــر دل خـویـشـتــن تــنـگ دیـد
بــیـامــد بــیـکــســو ز پــشــت ســپــاه بـــپـــیــش خـــداونــد شـــد دادخـــواه
کـــه ای بــــرتــــر از دانـــش پــــارســــا جــهـانـدار و بــر هـر کــســی پــادشــا
ار نــیــســـتـــم مــن ســتـــم یــافــتـــه چـــو آهـــن بـــکـــوره درون تـــافـــتـــه
نـخــواهـم کـه پــیـروز بــاشـم بــجــنـگ نـه بــر دادگــر بــر کــنـم جــای تــنــگ
بــگــفــت ایـن و بــر خــاک مـالــیـد روی جـــهـــان پــــر شـــد ازنـــالـــه زار اوی
هـمـانـگـه بــرآمـد یـکــی بــاد ســخــت کـه بـشـکـسـت شـاداب شـاخ درخـت
هــمــی خــاک بــر داشــت از رزمــگــاه بــــزد بــــر رخ شـــاه تـــوران ســـپـــاه
کـسـی کـو ســر از جــنـگ بــرتــافـتــی چــو افــراســیــاب آگــهــی یــافــتـــی
بـــریــدی بـــجــنــجــر ســرش را ز تـــن جــز از خــاک و ریـگـش نـبــودی کـفـن
چــنـیـن تــا ســپــهـر و زمـیـن تــار شـد فـــراوان ز تـــرکـــان گـــرفـــتـــار شـــد
بـــر آمــد شــب و چــادر مــشــک رنــگ بــپــوشــیـد تــا کـس نـیـایـد بــجــنـگ
ســپــه بــاز چــیـدنـد شـاهـان ز دشـت چـو روی زمین ز آسـمـان تـیره گـشـت
هـــمـــه دامـــن کـــوه تـــا پـــیـــش رود سـپــه بــود بــا جــوشـن و درع و خـود
بـــرافــروخــتــنــد آتـــش از هــر ســوی طـــلــایــه بـــیــامــد ز هــر پـــهــلــوی
هـمـی جــنـگ را ســاخــت افـراسـیـاب هــمــی بـــود تـــا چــشــمــه آفــتــاب
بــــر آیـــد رخ کـــوه رخــــشـــان کـــنـــد زمـیـن چــون نـگـیـن بــدخــشـان کـنـد
جــــهـــان آفــــریـــن را دگـــر بــــود رای بــهــر کــار بـــا رای او نــیــســت پــای
شــب تــیـره چــون روی زنـگـی ســیـاه کــس آمـد ز گـســتــهـم نـوذر بــشــاه
کــه شــاه جــهــان جــاودان زنــده بـــاد مـه مـا بــازگــشــتــیـم پــیـروز و شــاد
بـــــدان نــــامــــداران افــــراســـــیــــاب رســیــدیـم نــاگــه بــهــنــگــام خــواب
ازیــشـــان ســـواری طـــلـــایــه نــبـــود کـــی را ز انــدیــشـــه مـــایــه نــبـــود
چــو بــیـدار گـشــتــنـد زیـشــان ســران کــشــیـدیـم شــمـشــیـر و گــرز گـران
چـو شـب روز شـد جــز قـراخـان نـمـانـد ز مــردان ایــشـــان فـــراوان نــمـــانــد
همه دشـت زیشـان سـرون و سـرسـت زمین بـسـتـر و خـاکشـان چـادر اسـت
بـــمــژده ز رســـتـــم هــم انــدر زمـــان هــیــونــی بــیــامــد ســپــیــده دمــان
کــه مــا در بــیــابــان خــبــر یــافــتــیــم بــدان آگــهــی تــیــز بــشــتــافــتــیــم
شــب و روز رســتــم یــکــی داشــتــی چــو تــنـهـا شــدی راه بــگــذاشــتــی
بـــدیــشــان رســـیــدیــم هــنــگــام روز چــو بــر زد سـر از چــرخ گـیـتــی فـروز
تــهــمــتـــن کــمــان را بـــزه بـــرنــهــاد چــو نـزدیـک شـد تــرگ بــر سـر نـهـاد
نخـسـتـین که از کلک بـگشـاد شـسـت قـراخــان ز پــیـکـان رسـتــم بــخـسـت
بــتـوران زمـیـن شـد کـنـون کـنـیـه خـواه هــمــانــا کــه آگــاهــی آمــد بـــشــاه
بــشــادی بــه لـشـکـر بــر آمـد خــروش سـپـهدار تـرکـان همـی داشـت گـوش
هـر آنـکـس کـه بــودنـد خـسـروپــرسـت بــشــادی و رامـش گـشــادنـد دســت
ســواری بـــیــامــد هــم انــدر شــتـــاب خــروشــان بــه نــزدیـک افــراســیــاب
کــه از لــشــکــر مـا قــراخــان بــرســت رسـیـدســت نـزدیـک مـا مـردشـسـت
ســـپـــاهــی بـــتـــوران نــهــادنــد روی کــزیـشــان شــود نــاپــدیــد آب جــوی
چــنــیـن گــفــت بــا رای زن شــهــریــار کـه پــیـکــار ســخــت انـدر آمـد بــکــار
چـــو رســتـــم بـــگــیــرد ســر گــاه مــا بـــیــکـــبـــارگــی گـــم شـــود راه مــا
کــنـونــش گــمــان آنـک مــا نـشــنـویـم چــنـیـن کـار در جــنـگ کـیـخــسـرویـم
چـو آتـش بــریـشـان شـبـیـخـون کـنـیـم زخـون روی کـشـور چـو جـیحـون کـنیم
چــو کـیـخــسـرو آیـد ز لـشـکـر دو بــهـر نــبــیـنــد مــگــر بــام و دیـوار و شــهـر
ســراســر هـمـه لـشــکـر ایـن دیـد رای هــمـــان مــرد فـــرزانــه و رهــنــمــای
بــنـه هـرچ بــودش هـم آنــجــا بــمــانـد چــو آتــش ازان دشـت لـشـکـر بــرانـد
هـمــانــگــه طــلــایـه بــیـامــد ز دشــت کــه گـرد ســپــاه از هـوا بــرگــذشــت
همه دشـت خـرگـاه و خـیمسـت و بـس ازیـشـان بـخـیمـه درون نـیـسـت کـس
بــدانـسـت خــسـرو کـه ســالـار چــیـن چــرا رفــت بــیـگــاه زان دشــت کــیـن
ز گـسـتـهـم و رسـتـم خـبــر یـافـتـسـت بــدان آگـهـی نـیـز بــشــتــافــتــســت
نــونـــدی بـــرافـــگـــنــد هــم در زمـــان فــرســتـــاد نــزدیــک رســتـــم دمــان
کـه بــرگـشــت زیـن کـیـنـه افـراســیـاب هــمــانــا بـــجــنــگ تــو دارد شــتــاب
ســـپـــه را بـــیـــارای و بـــیـــدار بـــاش بــرو خــویـشــتــن زو نــگــهــدار بــاش
نــونــد جــهــانــدیـده شــایـســتــه بــود بـــدان راه بـــی راه بـــایــســتــه بـــود
هـمـی رفـت چـون پـیش رسـتـم رسـید گــو شــیـردل را مــیــان بــســتــه دیـد
ســـپـــه گـــرزهــا بـــر نــهــاده بـــدوش یــــکــــایــــک نــــهــــاده بآواز گــــوش
بــرســتــم بــگــفــت آنـچ پــیـغــام بــود کــه فــرجـــام پـــیــغــامــش آرام بـــود
وزیـن روی کــیــخــســرو کــیـنــه جــوی نـشــســتــه بآرام بــی گـفــت و گـوی
هـمـی کـرد بـخـشـش هـمـه بـر سـپـاه ســراپـــرده و خـــیــمــه و تـــاج و گــاه
از ایـرانـیـان کــشــتــگــان را بــجــســت کفن کرد وز خـون و گلشان بـنشسـت
بــرسـم مـهـان کـشـتــه را دخـمـه کـرد چـو بــرداشـت زان خـاک و خـون نـبـرد

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات