فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 9 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

چــو شــد کــار پــیـران ویـســه بــســربــــجــــنـــگ دگـــر شـــاه پــــیـــروزگـــربــیــاراســت از هــر ســوی مــهــتــرانبـــرفــتــنــد بـــا ل…

چــو شــد کــار پــیـران ویـســه بــســر بــــجــــنـــگ دگـــر شـــاه پــــیـــروزگـــر
بــیــاراســت از هــر ســوی مــهــتــران بـــرفــتــنــد بـــا لــشــکــری بــی کــران
بــــرآمـــد خــــروشــــیـــدن کــــرنـــای بـــهــامــون کــشــیــدنــد پــرده ســرای
بــشـهـر انـدرون جـای خـفـتــن نـمـانـد بـــدشــت انــدرون راه رفــتـــن نــمــانــد
یـکـی تـخـت پــیـروزه بــر پــشـت پـیـل نـهـادنـد و شــد روی گــیـتــی چــو نـیـل
نـشـسـت از بــر تــخــت بــا تــاج شـاه خــــروش آمـــد از دشـــت وز بــــارگـــاه
چــو بــر پــشــت پــیـل آن شــه نـامـور زدی مـهـره در جــام و بــســتــی کــمــر
نـــبــــودی بــــهـــر پـــادشـــاهـــی روا نــشــســـتـــن مــگــر بـــر در پـــادشـــا
ازان نــامــور خـــســـرو ســـرکــشـــان چــنــیـن بــود در پــادشــاهــی نــشــان
بــمـرزی کـه لـشــکـر فـرســتــاده بــود بـــســـی پـــنـــد و انــدرزهــا داده بـــود
چـو لهراسب و چون اشکش تـیز چـنگ کــــه از ژرف دریـــا ربــــودی نـــهـــنـــگ
دگـــر نـــامـــور رســـتـــم پــــهـــلـــوان پــــســــنــــدیـــده و راد و روشــــن روان
بـــفــرمــودشــان بـــازگــشــتـــن بـــدر هـر آن کـس کـه بــد گـرد و پـرخـاشـخـر
در گـــنـــج بـــگـــشـــاد و روزی بــــداد بـــــســـــی از روان پـــــدر کـــــرد یــــاد
ســه تــن را گــزیـن کــرد زان انـجــمـن ســـخـــن گــو و روشــن دل و تـــیــغ زن
چــو رســتــم کــه بــد پــهـلـوان بــزرگ چـــو گــودرز بـــیــنــادل آن پـــیــر گـــرگ
دگــر پــهـلــوان طــوس زریـنـه کــفــش کـــجـــا بـــود بـــا کـــاویــانـــی درفـــش
بـــهــر نــامـــداری و خـــودکـــامـــه ای نــبــشــتــنــد بـــر پــهــلــوی نــامــه ای
فــرســتــادگـان خــواســت از انـجــمـن زبـــــــــان آور و بــــــــخــــــــرد و رای زن
کـه پــیـروز کـیـخـسـرو از پــشـت پـیـل بــزد مـهـره و گـشـت گـیـتــی چــو نـیـل
مــه آرام بـــادا شـــمـــا را مــه خـــواب مــگــر ســـاخـــتـــن رزم افـــراســـیــاب
چــو آن نـامـه بــرخــوانـد هـر مـهـتــری کـــجـــا بـــود در پـــادشـــاهــی ســـری
ز گـــردان گـــیــتـــی بـــرآمــد خـــروش زمــیـن هـمــچــو دریـا بــرآمــد بــجــوش
بـــزرگــان هــر کــشــوری بـــا ســپـــاه نــهــادنـــد ســـر ســـوی درگـــاه شـــاه
چـو شـد سـاخـتــه جـنـگ را لـشـکـری ز هـــر نـــامـــداری بــــهـــر کـــشـــوری
ازان پـــس بـــگـــردیــد گـــرد ســـپـــاه بـــیــاراســت بـــر هــر ســوی رزمــگــاه
گـــزیــن کـــرد زان لــشـــکـــر نــامــدار ســواران شــمــشــیــر زن ســی هــزار
کــه بــاشــنــد بــا او بــقــلــب انــدرون هـمـه جـنـگ را دسـت شـسـتـه بـخـون
بــیـک دســت مـرطــوس را کـرد جــای مـــنــوشـــان خـــوزان فـــرخـــنـــده رای
کــه بــر کــشــور خــوزیــان بــود شــاه بــــســــی نـــامـــداران زریـــن کــــلـــاه
دو تـــن نــیــز بـــودنــد هــم رزم ســوز چــو گـوران شــه آن گـرد لـشــگـر فــروز
وزو نـــــــــیـــــــــوتــــــــــر آرش رزم زن بــهــر کــار پــیــروز و لــشــکــر شــکــن
یـکــی آنــک بــر کــشــوری شــاه بــود گـــه رزم بــــا بــــخـــت هـــمـــراه بـــود
دگـر شــاه کـرمـان کـه هـنـگـام جــنـگ نـــــکـــــردی بـــــدل یــــاد رای درنـــــگ
چـــو صـــیــاع فـــرزانــه شـــاه یــمـــن دگـــر شــــیـــر دل ایـــرج پــــیـــل تــــن
کــه بــر شــهـر کــابــل بــد او پــادشــا جـــهـــانـــدار و بــــیـــدار و فـــرمـــان روا
هـر آنـکــس کــه از تــخــمـه کـیـقــبــاد بـــــزرگـــــان بـــــادانــــش و بـــــانــــژاد
چــو شــمــاخ ســوری شــه ســوریـان کـــجـــا رزم را بـــود بـــســـتـــه مـــیــان
فـــــــروتـــــــر ازو گـــــــیـــــــوه رزم زن بــهــر کــار پــیــروز و لــشــکــر شــکــن
کــه بـــر شــهــر داور بـــد او پـــادشـــا جـــهــانـــگـــیــر و فـــرزانـــه و پـــارســـا
بــدسـت چــپ خــویـش بــر پــای کـرد دلــــفــــروز را لــــشـــــکــــر آرای کــــرد
بــزرگـان کـه از تــخــم پــورســت تــیـغ زدنــدی شـــب تـــیــره بـــر بـــاد مـــیــغ
خـر آنـکـس کـه بــود او ز تـخـم زرسـب پـــرســـتـــنــده فـــرخ آذر گــشـــســـب
دگــــر بــــیـــژن گـــیـــو و رهـــام گـــرد کــجــا شــاهـشــان از بــزرگـان شــمـرد
چـــو گــرگــیــن مــیــلــاد و گــردان ری بـــرفــتــنــد یــکــســر بـــفــرمــان کــی
پـــس پـــشــت او را نــگــه داشــتــنــد هــمــه نــیــزه از ابـــر بـــگــذاشــتـــنــد
بــه رسـتــم سـپــرد آن زمـان مـیـمـنـه کـه بــود او سـپــاهـی شـکـن یـک تـنـه
هـر آنـکـس کـه از زابــلـســتــان بــدنـد وگـر کـهـتــر و خــویـش دســتــان بــدنـد
بـدیشان سـپـرد آن زمان دسـت راست هـمـی نـام و آرایـش جــنـگ خــواســت
ســپــاهـی گــزیـن کــرد بــر مـیـســره چـــو خــورشــیــد تـــابـــان ز بـــرج بـــره
ســـپـــهـــدار گـــودرز کـــشـــواد بــــود هـجــیـر و چــو شـیـدوش و فـرهـاد بــود
بــــزرگـــان کـــه از بــــردع و اردبـــیـــل بـــپـــیــش جـــهــانــدار بـــودنــد خــیــل
ســـپـــهــدار گــودرز را خـــواســتـــنــد چـــپ لــشــکــرش را بـــیــاراســـتـــنــد
بـــفــرمــود تــا پــیــش قــلــب پــســاه بــپــیــلــان جــنــگــی بــبــســتــنــد راه
نــهـادنــد صــنــدوق بــر پــشــت پــیـل زمـــیــن شـــد بـــکـــردار دریــای نـــیــل
هـــــزار از دلــــــیـــــران روز نـــــبــــــرد بــــصـــنـــدوق بــــر نـــاوک انـــداز کـــرد
نـگــهـبــان هـر پــیـل ســیـصــد ســوار هـمــه جــنـگ جــوی و هـمــه نـیـزه دار
ز بـــــغــــداد گــــردان جــــنــــگــــاوران کــــه بــــودنـــد بــــا زنـــگـــه شــــاوران
ســـپـــاهــی گــزیــده ز گــردان بـــلــخ بـــفــرمــود تـــا بـــا کــمــانــهــای چــرخ
پـــیــاده بـــبـــودنــد بـــر پــیــش پــیــل کـه گـر کــوه پــیـش آمـدی بــر دو مـیـل
دل ســنــگ بــگــذاشــتــنــدی بــتــیــر نــبــودی کــس آن زخــم را دســتــگــیـر
پـــیـــاده پـــس پـــیــل کـــرده بـــپـــای ابــــا نـــه رشـــی نـــیـــزه ســــرگـــرای
ســپــرهـای گــیـلــی بــپــیـش انـدرون هـمـی از جــگـرشـان بــجــوشـیـد خـون
پـــیـــاده صـــفـــی از پـــس نـــیــزه دار ســـپـــردار بـــا تـــیــر جـــوشـــن گـــذار
پــس پــشـت ایـشـان ســواران جــنـگ بـــرآگــنــده تـــرکــش ز تـــیــر خـــدنــگ
ز خــاور ســپــاهـی گــزیـن کــرد شــاه ســــپــــردار بــــا درع و رومـــی کـــلـــاه
ز گــردان گــردنــکــشــان ســـی هــزار فـــریـــبــــرز را داد جــــنـــگـــی ســــوار
ابــا شــاه شــهــر دهـســتــان تــخــوار کــه جــنـگ بــدانــدیـش بــودیـش خــوار
ز بـــــغــــداد و گــــردن فــــرازان کــــرخ بـــفــرمــود تـــا بـــا کــمــانــهــای چــرخ
بــپــیــش انــدرون تــیــربــاران کــنــنــد هـــوا را چـــو ابــــر بـــهـــاران کـــنـــنـــد
بـــدســـت فــریــبـــرز نــســتـــوه بـــود کــه نــزدیــک او لــشــکــر انــبـــوه بـــود
بــــــزرگــــــان رزم آزمـــــوده ســــــران ز دشــــــت ســــــواران نــــــیـــــزه وران
ســر مــایــه و پــیــشــروشــان زهــیــر کــه آهــو ربـــودی ز چـــنــگــال شـــیــر
بـــفــرمــود تـــا نــزد نــســـتـــوه شــد چــپ لــشــکــر شــاه چــون کــوه شــد
سـپــاهـی بــد از روم و بــر بــرسـتــان گــوی پــیـشــرو نــام لــشــکــرســتــان
ســـوار و پـــیــاده بـــدی ســـی هـــزار بـــرفـــتـــنــد بـــا ســـاقـــه شـــهــریــار
دگـر لـشــکــری کــز خــراســان بــدنـد جــهـانـجــوی و مـردم شـنـاسـان بــدنـد
مـــنـــوچـــهــر آرش نـــگـــهــدارشـــان گــه نــام جــســتـــن ســپـــهــدارشــان
دگــــر نـــامــــداری گــــروخــــان نـــژاد جـــهــانــدار وز تـــخـــمــه کـــیــقـــبـــاد
کـــجـــا نـــام آن شـــاه پـــیـــروز بــــود ســپــهــبـــد دل و لــشــکــر افــروز بــود
شــه غـرچــگـان بــود بــرســان شــیـر کـــجـــا ژنـــده پـــیـــل آوریـــدی بـــزیـــر
بــدســت مـنـوچــهـرشــان جــای کــرد ســـر تـــخـــمــه را لــشــکــر آرای کــرد
بـــزرگــان کـــه از کـــوه قـــاف آمــدنــد ابــــا نـــیـــزه و تــــیـــغ لــــاف آمـــدنـــد
ســپــاهــی ز تــخــم فــریــدون و جــم پـــر از خـــون دل از تـــخـــمــه زادشـــم
ازیـن دسـت شـمـشـیـرزن سـی هـزار جـــهـــانـــدار وز تـــخـــمـــه شـــهــریــار
ســپـــرد ایــن ســپـــه گــیــو گــودرز را بــــدو تــــازه شـــد دل هـــمـــه مـــرز را
بــیــاری بـــپــشــت ســپــهــدار گــیــو بـــرفـــتـــنـــد گـــردان بـــیـــدار و نـــیـــو
فـــرســـتـــاد بـــر مــیــمــنــه ده هــزار دلــــاور ســــواران خـــــنــــجـــــر گــــزار
ســــپــــه ده هـــزار از دلـــیـــران گـــرد پـــس پـــشـــت گــودرز کــشـــواد بـــرد
دمـــادم بــــشـــد بــــرتــــه تـــیـــغ زن ابــــا کـــوهـــیـــار انـــدر آن انـــجـــمـــن
بــه مــردی شــود جــنــگ را یــارگــیــو ســـپـــاهــی ســرافــراز و گــردان نــیــو
زواره بـــد ایــن جـــنـــگ را پـــیــشـــرو ســپــاهـی هــمــه جــنــگ ســازان نــو
بـــــپــــیــــش انــــدرون قــــارن رزم زن ســـــر نــــامـــــداران آن انــــجـــــمـــــن
بـــدان تـــا مـــیـــان دو رویــه ســـپـــاه بـــود گــرد اســـب افــگــن و رزمــخـــواه
ازان پــس بــگـسـتـهـم گـژدهـم گـفـت کـــه بـــا قـــارن رزم زن بـــاش جـــفـــت
بـــفــرمــود تـــا انــدمــان پـــور طـــوس بــگــردد بــهــر جــای بــا پــیـل و کــوس
بـــدان تــا بـــبـــنــدد ز بـــیــداد دســت کـسـی را کـجـا نـیـسـت یـزدان پـرسـت
نــبــاشــد کــس از خــوردنـی بــی نـوا ســــتــــم نـــیـــز بــــرکــــس نـــدارد روا
جــهـان پــر ز گــردون بــد و گــاومـیـش ز بــهــر خــورش را هـمــی رانــد پــیـش
بــخــواهـد هـمــی هـرچ بــایـد ز شــاه بـــهـــر کـــار بــــاشـــد زبــــان ســـپـــاه
بـــه ســـو طـــلـــایـــه پـــدیـــدار کـــرد ســر خـــفــتـــه از خـــواب بـــیــدار کــرد
بـــهــر ســو بـــرفــتـــنــد کــار آگــهــان هــمــی جــســت بــیــدار کــار جــهــان
کــجــا کــوه بــد دیــده بـــان داشــتــی ســـپـــه را پـــراگــنــده نــگــذاشـــتـــی
هـمـه کـوه و غــار و بــیـابــان و دشــت بـهـر سـو هـمـی گـرد لـشـکـر بـگـشـت
عــنــانــهــا یـک انــدر دگــر ســاخــتــه هــمــه جـــنــگ را گـــردن افـــراخـــتـــه
ازیـشــان کـســی را نـبــد بــیـم و رنـج هـمـی رانـد بــا خـویـشـتــن شـاه گـنـج
بـرین گونه چـون شاه لشکر بـسـاخـت بـــگــردون کــلــاه کــیــی بـــرفــراخـــت
دل مـــرد بـــدســـاز بـــا نــیــک خـــوی جــز از جــنــگ جــســتــن نــکــرد آرزوی
***
ســپـــهــدار تـــوران ازان ســوی جـــاج نــشـــســـتـــه بآرام بـــر تـــخـــت عــاج
دوبــــاره ز لـــشــــکـــر هـــزاران هـــزار ســـــپـــــه بـــــود بـــــا آلــــت کـــــارزار
نـشـسـتــه هـمـه خـلـخ و سـرکـشـان هــمــی ســـرفــرازان و گــردنــکــشــان
بـــمــرز کــروشــان زمــیــن هــرچ بــود ز بـــــرگ درخــــت و زکــــشــــت و درود
بــخــوردنـد یـکـســر هـمـه بــار و بــرگ جــــهـــان را هـــمـــی آرزو کـــرد مـــرگ
ســپــهـدار تــرکــان بــه بــیـکــنـد بــود بــســی گـرد او خــویـش و پــیـونـد بــود
هــمــه نــامــداران مــا چــیـن و چــیـن نــشــســتــه بــمــرز کــروشــان زمــیـن
جــهــان پــر ز خــرگــاه و پــرده ســرای ز خــیـمــه نــبــد نـیـز بــر دشــت جــای
جــهـانــجــوی پــر دانــش افــراســیـاب نـشـسـتــه بــکـنـدز بــخــورد و بــخــواب
نـشــســت انـدران مـرز زان کــرده بــود کـــه کـــنـــدز فـــریـــدون بـــرآورده بـــود
بــــرآورده در کــــنــــدز آتــــشــــکــــده هــــمــــه زنــــد و اســــتــــا بـــــزر آژده
ورا نـــام کــــنـــدز بــــدی پــــهـــلـــوی اگــر پــهــلــوانــی ســخــن بـــشــنــوی
کـنـون نـام کـنـدز بــه بــیـکـنـد گـشـت زمــانـه پــر از بــنــد و تــرفــنـد گــشــت
نــبـــیــره فــریــدون بـــد افــراســـیــاب ز کــنــدز بـــرفــتـــن نــکــردی شــتـــاب
خـود و ویـژگـانـش نـشـسـتـه بــدشـت سـپـهر از سـپـاهش همی خـیره گشت
ز دیــبـــای چــیــنــی ســراپـــرده بـــود فــــراوان بـــــپــــرده درون بـــــرده بــــود
بــپــرده درون خــیـمــه هــای پــلــنــگ بـــر آیــیــن ســالــار تــرکــان پــشــنــگ
نــهــاده بـــه خــیــمــه درون تــخــت زر هــمــه پــیـکــر تــخــت یـکــســر گــهــر
نـشـســتــه بــرو شــاه تــوران ســپــاه بــچــنـگ انـدرون بــگـرز و بــر سـر کـلـاه
ز بـــیـــرون دهـــلـــیـــز پـــرده ســـرای فــــراوان درفــــش بــــزرگـــان بــــپــــای
زده بـــر در خـــیـــمـــه هـــر کـــســـی کـــه نـــزدیـــک او آب بـــودش بـــســـی
بـــرادر بـــد و چــنــد جــنــگــی پــســر ز خـــویــشــان شــاه آنــک بـــد نــامــور
هـمـی خـواسـت کآید بـپـشـت سـپـاه بـــنـــزدیـــک پـــیـــران بـــدان رزمـــگـــاه
ســحــر گـه ســواری بــیـامـد چــو گـرد ســخــنــهــای پــیـران هــمــه یــاد کــرد
هـمـه خــســتــگــان از پــس یـکــدگــر رســیـدنــد گــریــان و خــســتــه جــگــر
هـمـی هـر کـســی یـاد کــرد آنـچ دیـد وزان بــد کــز ایــران بــدیـشــان رســیــد
ز پـــیــران و لـــهـــاک و فـــرشـــیــدورد وزان نـــــــامــــــــداران روز نـــــــبــــــــرد
کــزیــشــان چــه آمــد بـــروی ســپــاه چـــه زاری رســـیــد انـــدر آن رزمـــگـــاه
هـمـان روز کــیـخــســرو آنـجــا رســیـد زمـیـن کــوه تــا کـوه لـشــکــر کــشــیـد
بـــزنــهــار شـــد لــشــکــر مــا هــمــه هـراســان شــد از بــی شــبــانـی رمـه
چو بشنید شاه این سخن خیره گشت سیه گشت و چشم و دلش تیره گشت
خــروشــان فــرود آمــد از تــخــت عــاج بـــپــیــش بـــزرگــان بــیــنــداخــت تــاج
خــروشــی ز لــشــکــر بــر آمــد بــدرد رخ نـــــــامـــــــداران شــــــــد از درد زرد
ز بــیــگــانــه خــیــمــه بــپــرداخــتــنــد ز خـویـشـان یـکـی انـجـمـن سـاخـتــنـد
ازان درد بـــگــریــســـت افـــراســـیــاب هـمـی کـنـد مـوی و هـمـی ریـخــت آب
هـمـی گـفـت زار ایـن جـهـانـبــیـن مـن ســــوار ســـــرافــــراز رویــــیــــن مــــن
جــهــانــجــوی لــهــاک و فــرشــیـدورد ســــــواران و گــــــردان روز نــــــبـــــــرد
ازیــن جـــنــگ پـــور و بـــرادر نــمـــانــد بــزرگــان و ســالــار و لــشــکــر نـمــانـد
بــنــالــیــد و بـــرزد یــکــی بـــاد ســرد پـس آنگـه یکـی سـخـت سـوگـند خـورد
بــیــزدان کــه بــیـزارم از تــخــت و گــاه اگـــر نــیــز بـــیــنــد ســـر مــن کـــلـــاه
قـبــا جـوشـن و اسـب تـخـت مـنـسـت کــلــه خــود و نـیـزه درخــت مــنــســت
ازیـن پــس نـخـواهـم چــمـیـد و چــریـد و گــر خـــویــشـــتـــن تـــاج را پـــروریــد
مــگــر کـــیــن آن نــامــداران خـــویــش جــهـانـجــوی و خــنـجــرگـزاران خـویـش
بـــخــواهــم ز کــیــخــســرو شــوم زاد کــه تــخــم ســیـاوش بــگـیـتــی مـبــاد
خـروشـان همی بـود زین گـفـت و گوی ز کـــیــخـــســـرو آگــاهــی آمــد بـــروی
کـه لـشـکـر بـنـزدیـک جـیـحـون رسـیـد هـمـه روی کـشــور ســپــه گـســتــریـد
بــدان درد و زاری ســپــه را بـــخــوانــد ز پـــیــران فــراوان ســخـــنــهــا بـــرآنــد
ز خـــــون بـــــرادرش فــــرشــــیــــدورد ز رویـــیـــن و لـــهـــاک شـــیـــر نـــبـــرد
کــنــون گــاه کــیـنــســت و آویــخــتــن ابــــا گـــیـــو گـــودرز خـــون ریـــخـــتـــن
همـم رنج و مهرسـت و هم درد و کـین از ایــــران وز شـــــاه ایــــران زمـــــیــــن
بــــزرگـــان تــــرکـــان افــــراســــیـــاب ز گــفــتـــن بـــکــردنــد مــژگــان پـــر آب
کـه مـا سـربــسـر مـر تـو را بــنـده ایـم بــفــرمــان و رایــت ســرافــگــنــده ایــم
چـــو رویــیــن و پـــیــران ز مـــادر نـــزاد چــــو فـــرشــــیـــدورد گـــرامـــی نـــژاد
ز خـــون گـــر در و کـــوه و دریــا شـــود درازای مـــا هــمـــچـــو پـــهــنـــا شـــود
یــکـــی بـــرنــگــردیــم زیــن رزمــگـــاه ار یــــار بـــــاشـــــد خـــــداونــــد مـــــاه
دل شــاه تــرکــان از آن تـــازه گــشــت ازان کـــار بـــر دیــگـــر انــدازه گـــشـــت
در گـــنـــج بـــگـــشـــاد و روزی بــــداد دلــش پـــر زکــیــن و ســرش پــر ز بـــاد
گــلـه هـرچ بــودش بــدشــت و بــکــوه بــبــخــشـیـد بــر لـشــکـرش هـمـگـروه
ز گــردان شــمــشــیــرزن ســی هــزار گــــزیــــن کـــــرد شـــــاه از در کـــــارزار
ســوی بــلـخ بــامـی فــرســتــادشــان بـــســـی پـــنـــد و انــدرزهــا دادشـــان
کـه گـسـتــهـم نـوذر بــد آنـجــا بــپــای ســــواران روشــــن دل و رهـــنـــمــــای
گـزیـن کــرد دیـگـر ســپــه ســی هـزار ســـــــــواران گـــــــــرد از در کـــــــــارزار
بــجــیـحــون فــرســتــاد تــا بــگــذرنــد بـــکـــشـــتـــی رخ آب را بـــســـپـــرنــد
بــدان تــا شـب تــیـره بــی سـاخــتــن ز ایـــران نـــیـــایـــد یــکـــی تـــاخـــتـــن
فــرســتــاد بــر هـر ســوی لـشــکــری بــسـی چــاره هـا ســاخــت از هـر دری
چـــنــیــن بـــود فـــرمــان یــزدان پـــاک کـــه بـــیــدادگـــر شـــاه گــردد هــلــاک
شـب تــیـره بــنـشـسـت بــا بــخــردان جــــهـــانـــدیـــده و رای زن مــــوبــــدان
ز هـرگـونـه بــا او سـخــن ســاخــتــنـد جــهـان را چــپ و راســت انــداخــتــنــد
بــران بــرنـهـادنــد یـکــســر کــه شــاه ز جــیــحــون بــران ســو گــذارد ســپــاه
قــراخــان کــه او بـــود مــهــتــر پــســر بــــفـــرمـــود تـــا رفـــت پـــیـــش پــــدر
پــدر بــود گــفــتــی بــمــردی بـــجــای بـــبـــالـــا و دیــدار و فـــرهـــنـــگ و رای
ز چــنـدان ســپــه نـیـمـه او را ســپــرد جــــهـــانـــدیـــده و نــــامــــداران گــــرد
بــــفــــرمــــودتــــا در بـــــخــــارا بــــود بــــپــــشـــت پــــدر کـــوه خــــارا بــــود
دمــادم فــرســتــد ســلــیـح و ســپــاه خـــورش را شــتـــر نــگــســلــانــد ز راه
ســپــه را ز بــیـکـنـد بــیـرون کــشــیـد دمــان تــالــب رود جــیــحــون کــشــیــد
ســـپـــه بــــود ســـرتـــاســـر رودبــــار بــــیـــاورد کــــشــــتــــی و زورق هـــزار
بـیک هـفـتـه بـر آب کـشـتـی گـذشـت سـپــه بــود یـکـسـر هـمـه کـوه ودشـت
بـــخــرطــوم پــیــلــان و شــیــران بــدم گــذرهــای جـــیــحــون پـــر از بـــاد و دم
ز کــشــتــی هـمــه آب شــد نــاپــدیـد بـــیــابـــان آمــوی لــشـــکــر کــشـــیــد
بــیــامــد پــس لــشــکــر افــراســیـاب بـــر انـــدیــشـــه رزم بـــگـــذاشـــت آب
پـــراگـــنــد هــر ســـو هــیــونــی دوان یــکـــی مـــرد هــشـــیــار روشـــن روان
بـبـینـید گـفـت از چـپ و دسـت راسـت کـه بــالـا و پــهـنـای لـشـکـر کـجــاسـت
چــو بــازآمــد از هــر ســوی رزمــســاز چــنــیــن گــفــت بــا شــاه گــردن فــراز
که چـندین سـپـه را بـرین دشت جـنگ عــلــف بـــایــد و ســـاز و جـــای درنــگ
ز یـک ســو بــدریـای گـیـلـان رهـســت چــراگــاه اســبــان و جــای نــشــســت
بــــدیـــن روی جــــیـــحــــون و آب روان خـــــــورش آورد مــــــرد روشــــــن روان
مــیــان انــدرون ریــگ و دشـــت فـــراخ ســراپــرده و خــیــمــه بــر ســوی کــاخ
دلــش تـــازه تــر گــشــت زان آگــهــی بـــیــامــد بـــدرگــاه شـــاهــنــشـــهــی
ســـپـــهــدار خـــود دیــده بـــد روزگـــار نـــرفــــتــــی بــــگـــفـــتــــار آمـــوزگـــار
بــیــاراســت قــلــب و جــنــاح ســپــاه طـــلــایــه کـــه دارد ز دشـــمــن نــگــاه
هــمــان ســـاقـــه و جـــایــگــاه بـــنــه هـمــان مـیـســره راســت بــا مـیـمــنـه
بــیـاراســت لـشــکــر گـهـی شــاهـوار بــقــلــب انــدرون تــیـغ زن ســی هــزار
نـگـه کـدر بــر قـلـبــگـه جــای خــویـش سـپــهـبــد بــد و لـشـکـر آرای خــویـش
بــفـرمـود تــا پــیـش او شــد پــشــنـگ کــه او داشــتــی چــنــگ و زور نـهـنــگ
بـــلــشــکــر چـــنــو نــامــداری نــبـــود بـــهــر کـــار چـــون او ســـواری نـــبـــود
بــرانــگــیـخــتــی اســب و دم پــلــنـگ گــرفــتــی بــکــنــدی ز نــیـروی جــنــگ
هــمـــان نــیــزه آهــنــیــن داشـــتـــی بآورد بـــــر کــــوه بـــــگــــذاشـــــتـــــی
پـشـنگـسـت نامـش پـدر شـیده خـواند کـه شـیـده بــخـورشـیـد تــابــنـده مـانـد
ز گــردان گــردنــکـــشـــان صـــد هــزار بـــــــــدو داد شـــــــــاه از در کــــــــارزار
هـمـان مـیـسـره جــهـن را داد و گـفـت کـه نـیـک اخـتـرت بــاد هـر جـای جـفـت
کـه بــاشـد نـگـهـبــان پـشـت پـشـنـگ نــپــیــچــد ســر ار بــارد از ابــر ســنــگ
ســپــاهـی بــجــنـگ کــهـیـلـا ســپــرد یـــکـــی تـــیـــزتـــر بـــود ایــلـــای گـــرد
نـــبـــیــره جـــهـــانـــدار فـــراســـیـــاب کـه از پــشــت شــیـران ربــودی کــبــاب
دو جــنــگــی ز تــوران ســواران بــدنــد بـــدل یــک بــیــک کــوه ســاران بـــدنــد
ســوی مـیـمـنـه لــشــکــری بــرگــزیـد کـه خـورسـیـد گـشـت از جـهـان نـاپـدید
قـــراخـــان ســـالـــار چــــارم پــــســـر کــمــر بـــســت و آمــد بـــپــیــش پـــدر
بـــدو داد تـــرک چـــگـــل ســـی هــزار ســــواران و شــــایــــســــتــــه کــــارزار
طــــرازی و غــــزی و خــــلـــخ ســــوار هــمـــان ســـی هـــزار آزمـــوده ســـوار
کـه ســالـارشـان بــود پــنـجــم پــســر یــکـــی نــامــور گـــرد پـــرخـــاشـــخـــر
ورا خــــوانـــدنـــدی گــــو گــــردگـــیـــر کـه بــر کـوه بــگـذاشــتــی تــیـغ و تــیـر
دمــور و جـــرنــجـــاش بـــا او بـــرفـــت بـــیـــاری جـــهـــن ســـرافـــراز تـــفـــت
ز گــردان و جـــنــگ آوران ســـی هــزار بــــرفـــتــــنـــد بــــا خـــنـــجــــر کـــارزار
جــهـانــدیـده نــســتــوه ســالــارشــان پــــشـــنـــگ دلـــاور نـــگـــهـــدارشـــان
هـمـان ســی هـزار از یـلـان تــرکــمـان بـــرفــتـــنــد بـــا گــرز و تــیــر و کــمــان
ســپــهـبــد چــو اغـریـرث جــنـگـجــوی کـه بــا خـون یـکـی داشـتــی آب جــوی
وزان نـــامـــور تـــیــغ زن ســـی هـــزار گــــزیــــن کـــــرد شـــــاه از در کـــــارزار
ســپــهــبــد چــو گــرســیـوز پــیـلــتــن جــهــانــجــوی و ســالــار آن انــجـــمــن
بــــدو داد پــــیـــلـــان و ســــالـــارگـــاه ســـر نـــامـــداران و پـــشـــت ســـپـــاه
ازان پـــس گـــزیــد از یــلـــان ده هـــزار کــه ســـیــری نــدادنــد کــس از کــارزار
بــــفـــرمـــود تـــا در مـــیـــان دو صـــف بآوردگــــــاه بـــــــر لــــــب آورده کــــــف
پــراگـنـده بــر لـشـکـر اســب افـگـنـنـد دل و پــشــت ایــرانــیــان بــشــکــنــنــد
ســوی بــاخــتــر بــود پــشـت ســپــاه شـب آمـد بــه پــیـلـان بــبــســتــنـد راه
چــنـیـن گـفــت ســالـار گـیـتــی فــروز کــه دارد ســپــه چــشــم بــر نــیـمــروز
چـــو آگــاه شـــد شـــهــریــار جـــهــان ز گـــفــــتــــار بــــیـــدار کــــار آگـــهـــان
ز تــــرکــــان وز کــــار افــــراســــیــــاب کـــه لـــشـــکـــرگـــه آورد زیــن روی آب
سـپـاهی ز جـیحـون بـدین سـو کشـید کـه شـد ریگ و سـنـگ از جـهان نـاپـدید
چـو بـشـنـیـد خـسـرو یـلـانـرا بــخـوانـد هـمـه گـفـتــنـی پــیـش ایـشـان بــرانـد
ســپــاهــی ز جــنــگ آوران بـــرگــزیــد بـــزرگــان ایــران چـــنــانــچــون ســزیــد
چـشـیده بـسـی از جـهان شـور و تـلخ بـــیــاری گــســـتـــهــم نــوذر بـــبـــلــخ
بـــاشــکــش بــفــرمــود تــا ســوی زم بـــرد لـــشـــکـــر و پـــیــل و گـــنــج درم
بـــدان تــا پــس انــدر نــیــایــد ســپــاه کـــنـــد رای شـــیـــران ایـــران تــــبــــاه
ازان پــس یـلــان را هـمــه بــرنـشــانـد بــزد کــوس رویــیــن و لــشــکــر بــرانــد
هـمـی رفــت بــا رای و هـوش و درنـگ کــه تــیـزی پــشــیـمــانـی آرد بــجــنـگ
ســپــهــدار چــون در بــیــابــان رســیـد گــرازیــدن و ســـاز و لــشـــکـــر بـــدیــد
ســپـــه را گــذر ســوی خـــورازم بـــود هــمـــه رنـــگ و دشـــت از در رزم بـــود
بــچـپ بــر دهـسـتـان و بــر راسـت آب مــیـان ریـگ و پــیـش انــدر افــراســیـاب
چــو خــورشــیــد ســر زد ز بـــرج بـــره بـــیــاراســـت روی زمــیــن یــکـــســـره
ســپــهــدار تــرکــان ســپــه را بـــدیــد بــزد نــای رویـیــن و صــف بــرکــشــیــد

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج