فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 9 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

بـــیــاورد گــرســیــوز آن خـــواســتـــهکـــه روی زمـــیـــن زو شـــد آراســـتـــهدمــان تــا لــب رود جــیـحــون رســیـدز گـــردان فـــرســـتـــاده…

بـــیــاورد گــرســیــوز آن خـــواســتـــه کـــه روی زمـــیـــن زو شـــد آراســـتـــه
دمــان تــا لــب رود جــیـحــون رســیـد ز گـــردان فـــرســـتـــاده ای بـــرگـــزیــد
بــدان تــا رســانــد بــه شــاه آگــهـی کـــه گــرســـیــوز آمــد بـــدان فـــرهــی
بـه کـشـتـی بـه یکـروز بـگـذاشـت آب بــیــامــد ســوی بــلــخ دل پــر شــتــاب
فــرســـتـــاده آمــد بـــه درگــاه شــاه بـــگــفــتـــنــد گــرســیــوز آمــد بـــه راه
ســیـاوش گــو پــیـلــتــن را بــخــوانــد وزیــن داســتــان چــنــد گــونــه بـــرانــد
چــو گـوســیـوز آمـد بــه درگــاه شــاه بــــفـــرمـــود تــــا بــــرگـــشـــادنـــد راه
سـیـاووش ورا دیـد بــر پــای خــاسـت بــخـنـدیـد و بـسـیـار پـوزش بــخـواسـت
بــبــوســیــد گــرســیــوز از دور خــاک رخــش پــر ز شــرم و دلــش پــر ز بــاک
ســیـاووش بــنـشــانـدش زیـر تــخــت از افـراســیـابــش بــپــرســیـد ســخــت
چــو بــنـشـسـت گـرسـیـوز از گـاه نـو بـــدیـــد آن ســـر وافـــســـر شـــاه نـــو
بـه رسـتـم چـنین گـفـت کـافـراسـیاب چــو از تــو خــبــر یـافــت انــدر شــتــاب
یــکــی یــادگــاری بــه نــزدیـک شــاه فــرســتــاد بـــا مــن کــنــون در بـــه راه
بـــفــرمــود تـــا پـــرده بـــرداشــتــنــد بــه چــشـم ســیـاووش بــگـذاشــتــنـد
ز دروازه شـــــهـــــر تـــــا بـــــارگـــــاه درم بـــود و اســـپ و غـــلـــام و کـــلــاه
کـس انـدازه نـشـاخــت آنـراکـه چــنـد ز دیــنـــار و ز تـــاج و تـــخـــت بـــلـــنـــد
غــلــامــان هـمــه بــا کــلــاه و کــمــر پــــرســـتـــنـــده بــــا یـــاره و طـــوق زر
پـسـنـد آمـدش سـخـت بـگـشـاد روی نــگــه کــرد و بــشــنــیــد پــیــغــام اوی
تـهـمـتـن بـدو گـفـت یک هـفـتـه شـاد هــمــی بـــاش تـــا پـــاســخ آریــم یــاد
بـدین خـواهـش انـدیشـه بـاید بـسـی هـمـان نـیـز پــرســیـدن از هـر کــســی
چـو بــشـنـیـد گـرسـیـوز پــیـش بــیـن زمــیــن را بـــبــوســیــد و کــرد آفــریــن
یــکــی خــانــه او را بـــیــاراســتـــنــد بــه دیـبــا و خــوالـیـگــران خــواســتــنـد
نـشــســتــنـد بــیـدار هـر دو بــه هـم ســگـالـش گـرفــتــنـد بــر بــیـش و کـم
ازان کــار شــد پــیــلــتــن بــدگــمــان کـــزان گــونــه گـــرســـیــوز آمــد دمــان
طــلـایـه ز هـر ســو بــرون تــاخــتــنـد چـنـان چـون بــبــایـسـت بــرسـاخـتــنـد
سـیـاوش ز رسـتـم بـپـرسـید و گـفـت کــه ایـن راز بــیـرون کــنــیـد از نــهـفــت
که این آشتی جستـن از بـهر چیست نـگـه کـن کـه تـریـاک این زهـر چـیسـت
ز پــیـوســتــه خــون بــه نــزدیـک اوی بــبــیـن تــا کــدامــنــد صــد نــامــجــوی
گــروگــان فــرســتــد بــه نــزدیـک مــا کـــنــد روشـــن ایــن رای تـــاریــک مـــا
نـبــایـد کـه از مـا غـمـی شــد ز بــیـم هـمــی طــبــل ســازد بــه زیـر گــلــیـم
چـو ایـن کـرده بــاشـیـم نـزدیـک شـاه فــرســتــاده بــایــد یـکــی نــیـک خــواه
بـــرد زیــن ســـخـــن نــزد او آگــهــی مــگــر مــغــز گــردانــد از کــیــن تــهــی
چـنین گـفـت رسـتـم کـه اینسـت رای جــزیـن روی پــیــمــان نــیــایــد بــجــای
***
بــه شــبــگــیــر گــرســیـوز آمــد بــدر چــنــان چــون بـــود بـــا کــلــاه و کــمــر
بــیـامــد بــه پــیـش ســیـاوش زمـیـن بـــبــوســیــد و بـــر شــاه کــرد آفــریــن
ســیــاوش بـــدو گــفــت کــز کــار تــو پـــرانــدیــشـــه بـــودم ز گــفـــتـــار تـــو
کـنـون رای یـکـسـر بـران شـد درسـت کـه از کـیـنـه دل را بـخـواهـیـم شـسـت
تـو پــاسـخ فـرسـتـی بــه افـراسـیـاب کـه از کـیـن اگـر شـد سـرت پــر شـتـاب
کـسـی کـاو بــبــیـنـد سـرانـجــام بــد ز کـــردار بـــد بــــازگـــشـــتـــش ســـزد
دلـــی کـــز خــــرد گـــردد آراســـتــــه یــکــی گــنــج گــردد پــر از خــواســتــه
اگــر زیـر نـوش انــدرون زهـر نـیـســت دلــت را ز رنــج و زیــان بــهــر نــیـســت
چـو پـیمان همی کرد خـواهی درست کــه آزار و کــیـنـه نـخــواهـیـم جــســت
ز گــردان کــه رســتــم بــدانـد هـمـی کـجــا نـامـشـان بــر تــو خــوانـد هـمـی
بـــر مــن فــرســتــی بـــه رســم نــوا کــه بـــاشــد بــه گــفــتــار تــو بــر گــوا
و دیـگــر ز ایـران زمـیـن هـرچ هـســت کـه آن شـهـرهـا را تــو داری بــه دسـت
بـــپــردازی و خــود بــه تــوران شــوی زمــانــی ز جــنــگ و ز کــیـن بــغــنــوی
نــبــاشــد جــز از راســتــی در مــیـان بــه کــیـنــه نــبــنــدم کــمــر بــر مــیـان
فـرســتــم یـکـی نـامـه نـزدیـک شــاه مــگــر بآشــتــی بـــاز خــوانــد ســپـــاه
بـــرافــگــنــد گــرســـیــوز انــدر زمــان فــرســـتـــاده ای چـــون هــژبـــر دمــان
بـدو گـفـت خـیره مـنـه سـر بـه خـواب بــــرو تــــازیـــان نــــزد افــــراســــیـــاب
بــگـویـش کـه مـن تـیـز بــشـتــافـتــم هـمـی هـرچ جــســتــم هـمـه یـافــتــم
گـروگـان هـمـی خــواهـد از شــهـریـار چــو خــواهــی کــه بـــرگــردد از کــارزار
فـــرســـتـــاده آمـــد بـــدادش پـــیــام ز شـــاه و ز گـــرســـیـــوز نـــیـــک نـــام
چـو گـفـت فـرسـتـاده بــشـنـیـد شـاه فـــراوان بـــپـــیــچـــیــد و گــم کـــرد راه
همی گـفـت صـد تـن ز خـویشـان من گــر ایــدونــک کـــم گــردد از انــجـــمــن
شــکــســت انـدر آیـد بــدیـن بــارگــاه نـمــانــد بــر مــن کــســی نـیـک خــواه
وگــر گـویـم از مـن گــروگــان مـجــوی دروغ آیـدش سـر بـه سـر گـفـت و گـوی
فــــرســــتــــاد بــــایــــد بــــر او نــــوا اگـــــر بــــــی گـــــروگـــــان نـــــدارد روا
بـران سـان کـه رسـتـم همی نام بـرد ز خــویـشــان نـزدیـک صــد بــر شــمـرد
بـــر شـــاه ایــران فـــرســـتـــادشـــان بــســی خــلـعــت و نـیـکــوی دادشــان
بـــفــرمــود تـــا کــوس بـــا کــره نــای زدنـــد و فـــروهـــشـــت پـــرده ســـرای
بـه خـارا و سـغـد و سـمـرقـنـد و چـاچ سـپــیـجــاب و آن کـشـور و تــخـت عـاج
تـهی کرد و شد بـا سـپـه سـوی گنگ بــهــانــه نــجــســت و فــریـب و درنــگ
چــو از رفــتــنـش رســتــم آگـاه شــد روانـــش ز انـــدیــشـــه کـــوتـــاه شـــد
بــه نـزد ســیـاوش بــیـامــد چــو گــرد شــنــیـده ســخــنــهــا هـمــه یـاد کــرد
بـدو گفـت چـون کـارها گشـت راسـت چـــو گــرســیــوز ار بـــازگــردد رواســت
بـــفــرمــود تــا خــلــعــت آراســتــنــد ســلـیـح و کــلـاه و کــمـر خــواســتــنـد
یـکـی اسـپ تــازی بــه زریـن سـتــام یــکــی تــیــغ هــنــدی بــه زریـن نــیــام
چــو گـرســیـوز آن خــلـعـت شـاه دیـد تــو گــفــتــی مـگــر بــر زمـیـن مـاه دیـد
بـــشـــد بـــا زبـــانــی پـــر از آفــریــن تــو گــفــتــی مــگــر بــر نــوردد زمــیــن
سـیـاوش نـشـسـت از بـر تـخـت عـاج بـــیـــاویــخـــتـــه بـــر ســـر عـــاج تـــاج
هـمـی رای زد بــا یـکــی چــرب گـوی کـسـی کـاو سـخـن را دهد رنگ و بـوی
ز لـشـکـر همی جـسـت گـردی سـوار کـــه بــــا او بـــســـازد دم شـــهـــریـــار
چــنــیـن گــفــت بــا او گــو پــیـلــتــن کــزیـن در کــه یــارد گــشــادن ســخــن
هـمـانـســت کـاووس کـز پــیـش بــود ز تـــنــدی نــکــاهــد نــخـــواهــد فـــزود
مــگــر مــن شــوم نـزد شــاه جــهـان کـــنـــم آشــــکـــارا بــــرو بــــر نـــهـــان
بــبــرم زمـیـن گــر تــو فــرمــان دهـی ز رفــتــن نــبــیـنــم هـمــی جــز بــهـی
ســـیــاوش ز گــفــتـــار او شــاد شــد حـــدیــث فـــرســـتـــادگــان بـــاد شـــد
سـپـهدار بـنشسـت و رسـتـم بـه هم ســخــن رانـد هـرگـونـه از بــیـش و کــم
بــفــرمـود تــا رفــت پــیـشــش دبــیـر نــوشــتــن یـکــی نــامــه ای بــر حــریـر
نــخـــســت آفــریــن کــرد بـــر دادگــر کــــزو دیـــد نـــیـــروی و فــــر و هـــنـــر
خـــداونــد هــوش و زمـــان و مــکـــان خــــرد پــــرورانــــد هــــمــــی بــــا روان
گــذر نــیــســت کــس را ز فــرمــان او کــســـی کـــاو بـــگــردد ز پـــیــمــان او
ز گــیـتــی نـبــیـنـد مـگــر کــاســتــی بـــدو بـــاشـــد افـــزونــی و راســـتـــی
ازو بــــاد بــــر شــــهـــریـــار آفـــریـــن جــــهـــانـــدار وز نـــامــــداران گــــزیـــن
رســیــده بــه هــر نــیـک و بــد رای او ســتـــودن خـــرد گــشــتـــه بـــالــای او
رســیـدم بــه بــلـخ و بــه خــرم بــهـار هـــمـــه شـــادمـــان بــــودم از روزگـــار
ز مـن چــون خــبــر یـافـت افـراسـیـاب سـیـه شـد بــه چـشـم انـدرش آفـتــاب
بــدانـســت کـش کـار دشـوار گـشـت جـهان تـیره شـد بـخـت او خـوار گـشـت
بـــیــامــد بـــرادرش بـــا خـــواســتـــه بــــســـی خــــوبــــرویـــان آراســــتــــه
کــه زنــهــار خــواهـد ز شــاه جــهــان ســپـــارد بـــدو تـــاج و تـــخــت مــهــان
بـسـنـده کـند زین جـهان مـرز خـویش بـــدانــد هــمــی پـــایــه و ارز خــویــش
از ایـران زمـیـن بــسـپــرد تــیـره خـاک بــشــویـد دل از کــیـنــه و جــنــگ پــاک
ز خــویـشـان فـرســتــاد صـد نـزد مـن بــدیــن خــواهــش آمــد گــو پــیــلــتــن
گر او را بـبـخـشـد ز مهرش سـزاسـت کــه بــر مـهـر او چــهـر او بــر گــواســت
چـو بــنـوشـت نـامـه یـل جــنـگـجــوی ســـوی شـــاه کـــاووس بـــنــهــاد روی
وزان روی گـــرســـیــوز نـــیــک خـــواه بـــیـــامـــد بـــر شـــاه تـــوران ســـپـــاه
هـمـه داســتــان ســیـاوش بــگــفــت که او را ز شاهان کسـی نیسـت جـفت
ز خــــــوبــــــی دیـــــدار و کــــــردار او ز هــوش و دل و شـــرم و گـــفـــتـــار او
دلـیـر و ســخــن گـوی و گـرد و ســوار تـــو گـــویـــی خـــرد دارد انـــدر کـــنـــار
بـخـنـدیـد و بــا او چـنـیـن گـفـت شـاه کـه چــاره بــه از جــنـگ ای نـیـک خـواه
و دیـگــر کــزان خــوابــم آمــد نــهـیـب ز بـــالـــا بـــدیــدم نــشـــان نــشـــیــب
پــر از درد گـشـتــم ســوی چــاره بــاز بـــدان تــا نــبـــیــنــم نــشــیــب و فــراز
بـــه گـــنـــج و درم چـــاره آراســـتـــم کنون شد بـران سـان که من خـواسـتـم
***
وزان روی چــون رســتـــم شــیــرمــرد بـــیــامـــد بـــر شـــاه ایــران چـــو گـــرد
بـه پـیش اندر آمد بـکش کـرده دسـت بــرآمـده ســپــهـبــد ز جــای نـشـسـت
بــپــرســیـد و بــگـرفــتــش انـدر کـنـار ز فــــــرزنــــــد و از گــــــردش روزگــــــار
ز گــــردان و از رزم و کــــار ســــپـــــاه وزان تــــا چــــرا بــــازگـــشــــت او ز راه
نـخـسـت از سـیـاوش زبـان بـرگـشـاد ســـتــــودش فـــراوان و نـــامـــه بــــداد
چــو نــامــه بــرو خــوانــد فــرخ دبــیــر رخ شـــهـــریـــار جـــهـــان شـــد قـــیــر
بـه رسـتـم چـنین گفـت گیرم کـه اوی جــوانــســت و بـــد نــارســیــده بـــروی
چـو تـو نیسـت اندر جـهان سر بـه سر بــه جــنـگ از تــو جـویـنـد شـیـران هـنـر
نـــدیــدی بـــدیــهـــای افـــراســـیــاب کـه گـم شـد ز مـا خــورد و آرام و خـواب
مــرا رفــت بـــایــســـت کــردم درنــگ مــرا بـــود بـــا او ســـری پـــر ز جـــنــگ
نــرفــتــم کــه گــفــتــنــد ز ایـدر مــرو بــمــان تــا بــســیــچــد جــهــانــدار نــو
چــو بــادافــره ایـزدی خــواســت بــود مـکـافــات بــدهـا بــدی خــواســت بــود
شــمــا را بـــدان مــردری خــواســتــه بـــدان گــونــه بـــر شـــد دل آراســـتـــه
کـجـا بـسـتـد از هر کـسـی بـی گـناه بـــدان تـــا بـــپـــیــچـــیــدتـــان دل ز راه
بـــه صــد تــرک بــیــچــاره و بـــدنــژاد کـــه نـــام پــــدرشــــان نـــداریـــد یـــاد
کــنـون از گـروگــان کــی انـدیـشــد او همـان پـیش چـشـمش همان خـاک کـو
شــمـا گـر خــرد را بــســیـچــیـد کــار نــه مــن ســیــرم از جــنــگ و از کــارزار
بــه نـزد ســیـاوش فــرســتــم کــنـون یــکــی مــرد پـــردانــش و پـــرفــســـون
بــفــرمـایـمـش کآتــشــی کـن بــلـنـد بـــبـــنــد گــران پــای تــرکــان بـــبـــنــد
بـرآتـش بـنـه خـواسـتـه هـرچ هـسـت نــگــر تــا نـیـازی بــه یـک چــیـز دســت
پـس آن بـسـتـگـان را بـر مـن فـرسـت که من سر بخواهم ز تن شان گسست
تـو بـا لـشـکـر خـویش سـر پـر ز جـنگ بــــرو تـــا بــــه درگـــاه او بــــی درنـــگ
هـمـه دســت بــگـشـای تــا یـکـسـره چــو گــرگ انــدر آیــد بـــه پــیــش بـــره
چــو تــو ســازگــیـری بــد آمــوخــتــن ســپــاهـت کــنــد غــارت و ســوخــتــن
بـــیــایــد بـــجــنــگ تــو افــراســیــاب چــو گــردد بــرو نــاخــوش آرام و خــواب
تــهـمـتــن بــدو گـفـت کـای شـهـریـار دلــت را بــدیــن کــار غــمــگــیــن مــدار
سخن بشنو از من تو ای شه نخست پــس آنـگـه جــهـان زیـر فـرمـان تــسـت
تـو گـفـتـی کـه بــر جـنـگ افـراسـیـاب مــران تـــیــز لـــشـــکـــر بـــران روی آب
بــمــانــیــد تــا او بــیــایـد بــه جــنــگ کــه او خــود شــتـــاب آورد بـــی درنــگ
بـبـودیم یـک چـنـد در جـنـگ سـسـت در آشــتـــی او گــشــاد از نــخـــســـت
کسـی کـاشـتـی جـوید و سـور و بـزم نــه نــیــکــو بــود پــیــش رفــتــن بــرزم
و دیگـر کـه پـیمان شـکـسـتـن ز شـاه نــبـــاشــد پـــســنــدیــده نــیــک خــواه
سـیـاوش چـو پــیـروز بــودی بــجــنـگ بـــرفـــتـــی بـــســـان دلـــاور پـــلــنــگ
چه جستـی جز از تـخت و تـاج و نگین تـــن آســـانــی و گـــنــج ایــران زمــیــن
هـمـه یـافـتــی جــنـگ خـیـره مـجـوی دل روشــنــت بـــه آب تــیــره مــشــوی
گـر افـراسـیاب این سـخـنها کـه گفـت بـه پـیمـان شـکـسـتـن بـخـواهد نـهفـت
هم از جـنگ جـسـتـن نگشـتـیم سـیر بـجـایسـت شـمـشـیـر و چـنـگـال شـیـر
ز فـرزنـد پــیـمـان شـکـسـتــن مـخـواه مــکــن آنــچ نــه انــدر خــورد بــا کــلــاه
نــهـانـی چــرا گــفــت بــایـد ســخــن ســـیــاوش ز پـــیــمــان نــگــردد ز بـــن
وزیـن کـار کـانـدیـشـه کـردسـت شـاه بــر آشــوبـــد ایــن نــامــور پــیــشــگــاه
چـو کاووس بـشـنید شـد پـر ز خـشـم بــرآشـفـت زان کـار و بــگـشـاد چــشـم
بـه رسـتـم چـنـین گـفـت شـاه جـهان کــه ایـدون نــمــانــد ســخــن در نــهـان
کــه ایـن در ســر او تــو افــگــنــده ای چــنـیـن بــیـخ کـیـن از دلـش کــنـده ای
تـن آسـانـی خـویـش جـسـتـی بـریـن نــه افــروزش تـــاج و تــخــت و نــگــیــن
تــو ایـدر بــمـان تــا ســپــهـدار طـوس بـــبــنــدد بــریــن کــار بــر پــیــل کــوس
مـن اکـنـون هیونی فـرسـتـم بـه بـلـخ یــکــی نــامــه بــا ســخــنــهــای تــلــخ
ســیــاوش اگــر ســر ز پــیـمــان مــن بـــپـــیــچــد نــیــایــد بـــه فــرمــان مــن
بــطـوس ســپــهـبــد سـپــارد سـپــاه خـــود و ویـــژگـــان بــــاز گـــردد بـــه راه
بــبــیـنـد ز مــن هـرچ انـدر خــورســت گــر او را چـــنــیــن داوری در ســرســت
غـمـی گـشـت رسـتـم بـه آواز گـفـت کــه گــردون ســر مــن بــیـارد نــهـفــت
اگر طوس جـنگی تـر از رسـتـم اسـت چـنان دان که رسـتـم ز گیتـی کم است
بـگفـت این و بـیرون شـد از پـیش اوی پــر از خــشــم چــشـم و پــر آژنـگ روی
هـم انـدر زمـان طـوس را خـوانـد شـاه بــفــرمـود لــشــکــر کــشــیـدن بــه راه
چـو بـیرون شد از پـیش کاووس طوس بــفــرمـود تــا لـشــکــر و بــوق و کــوس
بــــســـازنـــد و آرایـــش ره کـــنـــنـــد وزان رزمـــگـــه راه کــــوتــــه کــــنـــنـــد

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات