چـو یک پـاس بـگذشت از تـیره شـبچـنـان چـون کـسـی راز گـوید بـه تـبخـــروشــی بـــرآمــد ز افــراســیــاببـــلـــرزیـــد بـــر جـــای آرام و خـــوابپــ…
چـو یک پـاس بـگذشت از تـیره شـب | چـنـان چـون کـسـی راز گـوید بـه تـب |
خـــروشــی بـــرآمــد ز افــراســیــاب | بـــلـــرزیـــد بـــر جـــای آرام و خـــواب |
پــرســتــنـدگـان تــیـز بــرخــاسـتــنـد | خــروشــیـدن و غــلــغــل آراســتــنــد |
چــو آمــد بــه گــرســیـوز آن آگــهـی | کـه شـد تـیره دیهـیم شـاهـنـشـهـی |
بــه تـیـزی بــیـامـد بــه نـزدیـک شـاه | ورا دیــد بـــر خــاک خــفــتــه بـــه راه |
بــه بــر در گـرفـتـش بــپــرسـیـد زوی | کــه ایـن داســتــان بــا بــرادر بــگـوی |
چـنین داد پـاسـخ کـه پـرسـش مکـن | مـگـو ایـن زمـان ایـچ بــا مـن ســخــن |
بـــمــان تــا خــرد بـــازیــابــم یــکــی | بـه بــر گـیـر و سـخـتـم بــدار انـدکـی |
زمــانـی بــرآمـد چــو آمـد بــه هـوش | جــهـان دیـده بــا نـالــه و بــا خــروش |
نـهـادنـد شـمـع و بــرآمـد بــه تــخـت | هــمــی بــود لــرزان بــســان درخــت |
بــپــرســیــد گــرســیــوز نــامــجــوی | که بـگشـای لب زین شـگفتـی بـگوی |
چــنـیـن گـفـت پــرمـایـه افـراســیـاب | که هرگز کـسـی این نبـیند بـه خـواب |
کـجـا چـون شـب تــیـره مـن دیـده ام | ز پــیــر و جــوان نــیـز نــشــنــیــده ام |
بــیـابــان پــر از مـار دیـدم بــه خــواب | جـهـان پــر ز گـرد آسـمـان پــر عـقـاب |
زمین خشک شخی که گفتی سپهر | بــدو تــا جــهـان بــود نـنــمــود چــهـر |
ســــراپــــرده مــــن زده بــــر کــــران | بــه گــردش ســپــاهـی ز کــنــدآوران |
یـکـی بــاد بــرخــاســتــی پــر ز گـرد | درفــش مــرا ســر نــگــونــســار کــرد |
بـرفـتـی ز هـر سـو یکـی جـوی خـون | سـراپــرده و خـیـمـه گـشـتــی نـگـون |
وزان لــشـــکــر مــن فـــزون از هــزار | بــریـده ســران و تــن افــگـنـده خــوار |
ســپــاهــی ز ایــران چــو بــاد دمــان | چـه نیزه بـه دسـت و چـه تـیر و کمان |
هـمــه نــیـزهـاشــان ســر آورده بــار | وزان هــر ســـواری ســـری در کــنــار |
بــر تــخــت مـن تــاخــتــنـدی ســوار | ســیـه پــوش و نـیـزه وران صــد هـزار |
بــرانـگـیـخـتــنـدی ز جـای نـشـسـت | مـرا تـاخـتـندی همـی بـسـتـه دسـت |
نـگـه کـردمـی نـیک هـر سـو بـسـی | ز پـیـوسـتـه پـیـشـم نـبــودی کـسـی |
مـــرا پـــیــش کـــاووس بـــردی دوان | یــکــی بـــادســـر نــامــور پـــهــلــوان |
یـکـی تـخـت بـودی چـو تـابــنـده مـاه | نـشــســتــه بــرو پــور کـاووس شــاه |
دو هـفـتــه نـبــودی ورا سـال بــیـش | چـو دیدی مرا بـستـه در پـیش خویش |
دمــیــدی بــه کــردار غــرنــده مــیــغ | مــیـانــم بــدو نــیـم کــردی بــه تــیـغ |
خـــروشــیــدمــی مــن فــراوان ز درد | مــــرا نــــالــــه و درد بــــیـــدار کــــرد |
بـدو گـفـت گـرسـیوز این خـواب شـاه | نــبــاشــد جــز از کــامــه نـیـک خــواه |
هـمـه کـام دل بـاشـد و تـاج و تـخـت | نگون گشـتـه بـر بـدسـگـال تـو بـخـت |
گـــزارنــده خـــواب بـــایــد کـــســـی | کـــه از دانــش انــدازه دارد بـــســـی |
بـــخـــوانــیــم بـــیــدار دل مــوبـــدان | از اخــتـــرشــنــاســان و از بـــخــردان |
*** | |
هـر آنـکــس کــزیـن دانـش آگــه بــود | پـــراگـــنـــده گـــر بـــر در شـــه بـــود |
شــدنــد انــجــمــن بــر در شــهـریـار | بــدان تــا چــرا کـردشـان خــواسـتــار |
بــخـوانـد و سـزاوار بــنـشـانـد پـیـش | سـخـن رانـد بـا هر یک از کـم و بـیش |
چــنـیـن گــفــت بــا نـامــور مــوبــدان | کـه ای پــاک دل نـیـک پــی بــخـردان |
گـر این خـواب و گـفـتـار من در جـهان | ز کــس بــشــنــوم آشــکــار و نــهـان |
یـکـی را نـمـانـم سـر و تــن بــه هـم | اگــر زیــن ســخــن بـــر لــب آرنــد دم |
بـبـخـشـیـدشـان بـیـکـران زر و سـیم | بــدان تـا نـبــاشـد کـسـی زو بــبــیـم |
ازان پـس بــگـفـت آنـچ در خـواب دیـد | چـو مـوبـد ز شـاه آن سـخـنـها شـنید |
بــتـرسـیـد و ز شـاه زنـهـار خـواسـت | که این خواب را کی توان گفت راست |
مـگـر شــاه بــا بــنـده پــیـمـان کــنـد | زبــان را بــه پــاســخ گــروگــان کــنـد |
کــزیـن در ســخــن هــرچ داریـم یــاد | گــشــایـیــم بــر شــاه و یــابــیــم داد |
بـــه زنـــهـــار دادن زبــــان داد شـــاه | کــزان بــد ازیـشــان نــبــیـنــد گــنــاه |
زبـــان آوری بـــود بـــســـیــار مـــغـــز | کـجــا بــرگـشـادی ســخــنـهـای نـغـز |
چـنـین گـفـت کـز خـواب شـاه جـهان | بــه بــیـدرای آمــد ســپــاهــی گــران |
یـکـی شــاهـزاده بــه پــیـش انـدرون | جـهـان دیده بـا وی بـسـی رهـنـمـون |
بــران طـالـع او را گـســی کـرد شــاه | کــه ایـن بــوم گــردد بــمــا بــر تــبــاه |
اگـر بــا ســیـاوش کـنـد شـاه جــنـگ | چـو دیـبـه شـود روی گـیتـی بـه رنـگ |
ز تــرکــان نـمــانـد کــســی پــارســا | غــمــی گــردد از جــنــگ او پـــادشــا |
وگر او شـود کشـتـه بـر دسـت شـاه | بــه تــوران نـمـانـد ســر و تــاج و گــاه |
ســراســر پــر آشــوب گــردد زمــیـن | ز بــهـر سـیـاوش بــجـنـگ و بـه کـیـن |
بـــدانـــگـــاه یـــاد آیـــدت راســـتـــی | کـه ویـران شـود کـشـور از کـاسـتــی |
جـــهــانــدار گـــر مــرغ گــردد بـــپـــر | بـــریــن چـــرخ گــردان نــیــابـــد گــذر |
بـرین سـان گـذر کـرد خـواهد سـپـهر | گـهی پـر ز خـشـم و گـهی پـر ز مـهـر |
غـمـی شـد چـو بـشـنـید افـراسـیاب | نـکـرد ایچ بـر جـنـگ جـسـتـن شـتـاب |
بــه گــرســیـوز آن رازهــا بــرگــشــاد | نـهـفـتــه سـخــنـهـا بــسـی کـرد یـاد |
کـه گر من بـه جـنگ سـیاوش سـپـاه | نـرانـم نـیـایـد کــســی کــیـنـه خــواه |
نه او کـشـتـه آید بـه جـنـگ و نه مـن | بــرآســایـد از گـفـت و گـوی انـجــمـن |
نـه کـاووس خـواهـد ز مـن نـیـز کـیـن | نــه آشــوب گــیـرد ســراســر زمــیـن |
بــجــای جــهـان جــســتــن و کــارزار | مــبــادم بــجــز آشــتــی هــیــچ کــار |
فـرســتــم بــه نـزدیـک او سـیـم و زر | هـمـان تــاج و تــخــت و فــراوان گـهـر |
مـگــر کــایـن بــلــاهـا ز مـن بــگــذرد | کـــه تـــرســـم روانــم فـــرو پـــژمــرد |
چـو چــشـم زمـانـه بــدوزم بــه گـنـج | سـزد گـر سـپـهـرم نـخـواهـد بـه رنـج |
نـخـواهـم زمـانـه جـز آن کـاو نـوشـت | چـنان زیسـت بـاید که یزدان سـرشت |
چـو بـگـذشـت نیمی ز گردان سـپـهر | درخـشـنـده خـورشـیـد بــنـمـود چـهـر |
بـــزرگـــان بـــدرگـــاه شـــاه آمــدنــد | پـــرســـتـــنــده و بـــا کــلــاه آمــدنــد |
یـکـی انـجـمـن سـاخـت بــا بـخـردان | هــــشــــیــــوار و کــــارآزمــــوده ردان |
بــدیـشـان چــنـیـن گـفـت کـز روزگـار | نــبــیـنــم هـمــی بــهــره جــز کــارزار |
بــســا نـامـداران کـه بــر دســت مـن | تـبـه شـد بـه جـنـگ انـدریـن انـجـمـن |
بـسی شارستـان گشت بـیمارستان | بـسـی بـوسـتـان نیز شد خـارسـتـان |
بــســا بــاغ کــان رزمـگــاه مـنـســت | بــه هـر سـو نـشـان سـپـاه مـنـسـت |
ز بــــیـــدادی شـــهـــریـــار جـــهـــان | هـمــه نـیـکــوی بــاشــد انــدر نــهـان |
نــزایـد بــه هـنــگــام در دشــت گــور | شـــود بــــچــــه بــــاز را دیـــده کـــور |
نــپــرد ز پــســتــان نـخــچــیـر شــیـر | شـود آب در چــشــمـه خــویـش قـیـر |
شـود در جـهان چـشـمه آب خـشـک | نـگـیـرد بــه نـافـه درون بــوی مـشـک |
ز کـــژی گــریــزان شـــود راســـتـــی | پــدیـد آیـد از هــر ســوی کــاســتــی |
کــــنـــون دانــــش و داد یـــاد آوریـــم | بــــجــــای غــــم و رنــــج داد آوریــــم |
بـــرآســایــد از مــا زمــانــی جــهــان | نــبــایــد کــه مــرگ آیــد از نــاگــهــان |
دو بــهـر از جـهـان زیـر پـای مـنـسـت | بــه ایـران و تــوران ســرای مـنـســت |
نـگـه کــن کــه چــنـدیـن ز کــنـدآوران | بــــیـــارنـــد هـــر ســـال بــــاژ گـــران |
گـر ایـدونـک بــاشـیـد هـمـداســتــان | بــه رسـتـم فـرسـتـم یـکـی داسـتـان |
در آشـــتـــی بـــا ســـیــاووش نـــیــز | بــجــویـم فـرسـتــم بــی انـدازه چـیـز |
سـران یـک بـه یک پـاسـخ آراسـتـنـد | همـی خـوبـی و راسـتـی خـواسـتـند |
کـه تــو شـهـریـاری و مـا چـون رهـی | بــران دل نــهـاده کــه فــرمــان دهـی |
هـمـه بــازگــشــتــنـد ســر پــر ز داد | نــیــامــد کــســی را غــم و رنــج یـاد |
بـه گـرسـیوز آنگه چـنین گـفـت شـاه | کـه بــبــســیـج کــار و بــیـپــمـای راه |
بـه زودی بـساز و سخن را مه ایست | ز لشـگـر گـزین کـن سـواری دویسـت |
بــه نــزد ســیــاووش بــرخــواســتــه | ز هــر چــیـز گــنــجــی بــیــاراســتــه |
از اســپــان تــازی بــه زریـن ســتــام | ز شــمـشـیـر هـنـدی بــه زریـن نـیـام |
یــکـــی تـــاج پـــرگــوهــر شـــاهــوار | ز گــســتــردنــی صــد شــتــروار بـــار |
غـلـام و کـنـیزک بـه بـر هـم دویسـت | بـگـویش کـه بـا تـو مـرا جـنگ نیسـت |
بـــپــرســش فــراوان و او را بـــگــوی | کــه مــا ســوی ایـران نــکــردیـم روی |
زمـیـن تـا لـب رود جـیـحـون مـراسـت | بـه سغدیم و این پـادشاهی جداست |
هـمـانـســت کـز تــور و ســلـم دلـیـر | زبــر شــد جــهـان آن کــجــا بــود زیـر |
از ایـرج کـه بـر بـیـگـنـه کـشـتـه شـد | ز مـغـز بــزرگـان خــرد گـشــتــه شــد |
ز تــوران بــه ایــران جــدایــی نــبـــود | کـه بــاکـیـن و جـنـگ آشـنـایـی نـبـود |
ز یــزدان بـــران گـــونـــه دارم امـــیــد | کــــه آیــــد درود و خــــرام و نــــویـــد |
بــرانــگــیــخــت از شــهــر ایـران تــرا | کــه بـــر مــهــر دیــد از دلــیــران تـــرا |
بــه بـــخــت تــو آرام گــیــرد جــهــان | شـود جــنـگ و نـاخـوبــی انـدر نـهـان |
چــو گــرســیـوز آیـد بــه نــزدیـک تــو | بـــه بــــار آیـــد آن رای تـــاریـــک تـــو |
چــنـان چــون بــه گــاه فــریـدون گـرد | که گیتی بـبـخشش بـه گردان سپـرد |
بـــبـــخــشــیــم و آن رای بـــازآوریــم | ز جــنــگ و ز کــیــن پـــای بـــازآوریــم |
تـو شـاهـی و بــا شـاه ایـران بــگـوی | مــگــر نـرم گــردد ســر جــنـگــجــوی |
سـخـنـهـا هـمـی گـوی بــا پــیـلـتــن | بــه چـربـی بــسـی داسـتـانـهـا بــزن |
بـریـن هـم نـشـان نـزد رسـتـم پـیـام | پــرسـتــنـده و اســپ و زریـن سـتــام |
بـه نـزدیـک او هـم چـنـیـن خـواسـتـه | بـــبـــر تـــا شــود کــار پـــیــراســتـــه |
جـز از تـخـت زرین که او شاه نیسـت | تـــن پـــهــلــوان از در گــاه نــیــســت |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج