چـو بـشـنید مهران ز کید این سـخـنبــدو گـفـت ازیـن خـواب دل بـد مـکـننـه کـمـتــر شــود بــر تــو نـام بــلـنـدنــه آیـد بــدیـن پــادشــاهــی گــزنــ…
چـو بـشـنید مهران ز کید این سـخـن | بــدو گـفـت ازیـن خـواب دل بـد مـکـن |
نـه کـمـتــر شــود بــر تــو نـام بــلـنـد | نــه آیـد بــدیـن پــادشــاهــی گــزنــد |
ســکــنــدر بــیـارد ســپــاهـی گــران | ز روم و ز ایــــران گــــزیــــده ســــران |
چـو خـواهـی کـه بـاشـد تـرا آب روی | خـــرد یـــار کـــن رزم او را مـــجــــوی |
تــرا چــار چــیـزســت کـانـدر جــهـان | کــســی آن نـدیـد از کــهـان و مـهـان |
یـکـی چـون بـهـشـت بـریـن دخـتـرت | کــزو تــابـــد انــدر زمــیــن افــســرت |
دگـر فــیـلـســوفــی کــه داری نـهـان | بــگــویــد هــمــه بـــا تــو راز جــهــان |
سه دیگر پزشکی که هست ارجمند | بــه دانــنــدگــی نــام کــرده بـــلــنــد |
چـــهــارم قـــدح کـــانـــدرو ریــزی آب | نـه ز آتــش شــود کـم نـه از آفــتــاب |
ز خـــوردن نــگــیــرد کــمــی آب اوی | بــدیـن چــیـزهـا راســت کـن آب روی |
چـو آید بـدین بـاش و مسـگـال جـنگ | چـو خـواهـی کـه ایـدر نـسـازد درنـگ |
بـسـنـده نـبــاشـی تـو بـا لـشـکـرش | نـه بــا چــاره و گـنـج و بــا افـســرش |
چــو بـــر کــار تــو رای فــرخ کــنــیــم | هـمـان خــواب را نـیـز پــاسـخ کـنـیـم |
یـکـی خــانـه دیـدی و سـوراخ تــنـگ | کـزو پـیـل بــیـرون شـدی بــی درنـگ |
تـو آن خـانه را همچـو گیتـی شـناس | هـمـان پـیل شـاهـی بـود نـاسـپـاس |
کــه بــیــدادگــر بــاشــد و کــژ گــوی | جــز از نـام شـاهـی نـبــاشـد بــدوی |
ازیـن پــس بــیــایــد یــکــی پــادشــا | چـنان سسـت و بـی سود و ناپـارسـا |
بـه دل سـفـلـه بـاشـد بـه تـن ناتـوان | بــــه آز انـــدرون نـــیـــز تــــیـــره روان |
کـجــا زیـردسـتــانـش بــاشـنـد شـاد | پــر از غــم دل شــاه و لـب پــر ز بــاد |
دگــر آنــک دیــدی ز کــرپـــاس نــغــز | گــرفــتـــه ورا چـــار پـــاکــیــزه مــغــز |
نـه کـرپــاس نـغــز از کـشــیـدن دریـد | نـه آمــد ســتــوه آنـک او را کــشــیـد |
ازیـن پــس بــیــایــد یــکــی نــامــدار | ز دشــــت ســــواران نــــیـــزه گــــزار |
یـکــی مــرد پــاکــیـزه و نــیـکــخــوی | بـــدو دیــن یــزدان شــود چــارســوی |
یـکـی پــیـر دهـقــان آتــش پــرســت | کـه بــر واژ بــرسـم بــگـیـرد بــدسـت |
دگـر دین مـوسـی کـه خـوانی جـهود | کـه گـویـد جــز آن را نـشـایـد سـتــود |
دگـــر دیــن یــونـــانـــی آن پـــارســـا | کــــــه داد آورد در دل پـــــــادشـــــــا |
چــهــارم بــیـایـد هــمــیـن پــاک رای | ســر هــوشــمــنــدان بــرآرد ز جــای |
چـــنــان چـــارســو از پـــی پـــاس را | کــشــیــدنــد زانــگــونــه کــرپــاس را |
تــو کـرپــاس را دیـن یـزدان شــنـاس | کــشــنـده چــهـار آمـد از بــهـر پــاس |
هــمــی درکــشــد ایـن ازان آن ازیـن | شـونـد آن زمـان دشـمـن از بـهـر دین |
دگر تـشـنه یی کو شـد از آب خـوش | گـــریـــزان و مـــاهـــی ورا آب کــــش |
زمــانــی بــیـایـد کــه پــاکــیـزه مــرد | شـود خــوار چــون آب دانـش بــخـورد |
بــه کــردار مــاهــی بــه دریــا شــود | گــر از بـــدکــنــش بـــر ثـــریــا شــود |
هـمـی تـشـنـگـان را بــخـوانـد بــرآب | کــس او را ز دانــش نــســازد جــواب |
گـــریــزنـــد زان مـــرد دانـــش پـــژوه | گـشــایـنـد لـبــهـا بــه بــد هـم گـروه |
بـه پـنجـم که دیدی یکی شارسـتـان | بــدو انـدرون ســاخــتــه کــارســتــان |
پــر از خـورد و داد و خـریـد و فـروخـت | تـو گفتی زمان چشم ایشان بـدوخت |
ز کـــوری یــکــی دیــگــری را نــدیــد | هـمـی ایـن بــدان آن بـدیـن نـنـگـریـد |
زمــانــی بــیـایـد کــزان ســان شــود | کــه دانــا پـــرســـتـــار نــادان شـــود |
بــدیـشــان بــود دانـشــومــنـد خــوار | درخــت خــردشــان نــیــایــد بــه بــار |
ســـتـــایــنــده مــرد نــادان شـــونــد | نـیـایـش کـنـان پــیـش یـزدان شــونـد |
هـمـی دانـد آنـکــس کـه گـویـد دروغ | هـمـی زان پــرسـتــش نـگـیـرد فـروغ |
ششم آنک دیدی بـر اسـپـی دو سر | خـــورش را نـــبـــودی بـــروبـــر گـــذر |
زمـانـی بــیـایـد کــه مـردم بــه چــیـز | شـود شــاد و ســیـری نـیـابــنـد نـیـز |
نــه درویــش یــابـــد ازو بـــهــره یــی | نـه دانـش پـژوهـی و نـه شـهـره یـی |
جـز از خـویـشـتـن را نـخـواهـنـد بـس | کــســی را نــبـــاشــنــد فــریــادرس |
بـه هفـتـم کـه پـرآب دیدی سـه خـم | یـکــی زو تــهـی مـانـده بــد تــا بــدم |
دو از آب دایــــم ســــراســــر بــــدی | مـیـانـه یکـی خـشـک و بـی بـر بـدی |
ازیــن پــس بـــیــایــد یــکــی روزگــار | که درویش گردد چنان سست و خوار |
کــه گــر ابـــر گــردد بـــهــاران پــرآب | ز درویــش پـــنــهــان کــنــد آفــتـــاب |
نــبـــارد بـــدو نــیــز بـــاران خــویــش | دل مــرد درویــش زو گــشــتــه ریـش |
تـوانـگـر بــبـخـشـد هـمـی ایـن بـران | یـکـی بــا دگـر چـرب و شـیـریـن زبـان |
شــود مـرد درویـش را خــشــک لــب | هــمــی روز را بــگــذرانــد بــه شــب |
دگـر آنـک گـاوی چــنـان تــن درسـت | ز گـوســالـه لـاغـر او شـیـر جــســت |
چــو کــیــوان بـــه بـــرج تــرازو شــود | جـــهــان زیــر نـــیــروی بـــازو شـــود |
شـود کـار بـیـمـار و درویـش سـسـت | وزو چـیـز خـواهـد هـمـی تـن درسـت |
نـه هرگـز گـشـاید سـر گـنـج خـویش | نـه زو بــاز دارد بــه تــن رنـج خـویـش |
دگر چـشمه یی دیدی از آب خـشـک | بــه گـرد انـدرش آبــهـای چـو مـشـک |
نـه زو بــردمـیـدی یـکــی روشــن آب | نــه آن آبـــهــا را گــرفــتــی شــتــاب |
ازیــن پـــس یــکـــی روزگـــاری وبـــد | کــه انــدر جــهــان شــهــریـاری بــود |
کـه دانـش نـبــاشـد بــه نـزدیـک اوی | پـــر از غــم بـــود جــان تـــاریــک اوی |
هـمـی هـر زمـان نـو کـنـد لـشـکـری | کــه ســـازنــد زو نــامــدار افــســـری |
سـرانـجــام لـشـکـر نـمـانـد نـه شـاه | بــیـایـد نــو آیـیـن یـکــی پــیـش گــاه |
کـنـون ایـن زمـان روز اسـکـنـدرســت | کـه بــر تــارک مـهـتــران افـسـرسـت |
چــو آیـد بــدو ده تــو ایـن چــار چــیـز | بــرآنـم کـه چـیـزی نـخـواهـد بـه نـیـز |
چـــو خـــشـــنــود داری ورا بـــگــذرد | کــه دانـش پــژوهـســت و دارد خــرد |
ز مهران چـو بـشـنید کید این سـخـن | بــــرو تــــازه شــــد روزگـــار کـــهـــن |
بــیـامـد ســر و چــشـم او بــوس داد | دلــارام و پـــیــروز بـــرگــشــت شــاد |
ز نـزدیـک دانـا چــو بــرگـشــت شــاه | حــکــیــمــان بــرفــتــنــد بـــا او بــراه |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج