فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 29 فروردین 1404

پایگاه خبری شاعر

رســیـدنــد بــهــرام و خــســرو بــهــمگــشــاده یــکــی روی و دیــگــر دژمنـشـسـتــه جــهـانـدار بــر خـنـگ عـاجفـــریــدون یــل بـــود بـــا فـــر …

رســیـدنــد بــهــرام و خــســرو بــهــم گــشــاده یــکــی روی و دیــگــر دژم
نـشـسـتــه جــهـانـدار بــر خـنـگ عـاج فـــریــدون یــل بـــود بـــا فـــر وتـــاج
زدیــبـــای زربــفــت چــیــنــی قــبــای چـو گـردوی پـیش انـدرون رهـنـمـای
چـو بـندوی و گسـتـهم بـردسـت شـاه چـــو خـــراد بـــرزیــن زریــن کـــلـــاه
هــه غـــرقــه در آهــن و ســـیــم و زر نــه یــاقــوت پــیــدانــه زریــن کــمــر
چــو بــهــرام روی شــهــنــشــاه دیــد شـد از خـشـم رنـگ رخـش نـاپـدیـد
ازان پـس چـنین گـفـت بـا سـرکـشـان کــه ایـن روســپــی زاده بــدنـشــان
زپــســتــی و کـنـدی بــمـردی رسـیـد تــوانـگـر شــد و رزمـگـه بــرکـشــیـد
بــیـامــوخــت آیـیـن شــاهـنــشــهــان بـــزودی ســـرآرم بـــدو بـــرجـــهــان
بــبــیـنـیـد لـشـکـرش راســر بــه سـر کـه تـا کـیسـت زیشـان یکـی نـامـور
ســواری نــبــیـنـم هـمــی رزم جــوی کــه بـــامــن بــروی انــدر آرنــد روی
بـــبـــیــنــد کــنــون کـــار مــردان مــرد تــگ اسـپ وشـمـشـیـر وگـرز نـبــرد
هــمــان زخــم گــوپـــال وبـــاران تــیــر خـــروش یــلــان بـــر ده ودار وگـــیــر
نـــــدارد بآوردگـــــه پـــــیـــــل پــــــای چــومـن بــا سـپــاه انـدر آیـم زجــای
ز آواز مـــــن کـــــوه ریـــــزان شــــــود هـــژبــــر دلـــاور گــــریـــزان شــــود
بــخــنـجــر بــدریـا بــر افـسـون کـنـیـم بــیـابــان سـراسـر پــرازخـون کـنـیـم
بــگـفـت و بــرانـگـیـخـت ابــلـق زجـای تـوگـفـتـی شـد آن بـاره پـران همای
یــکــی تـــنــگ آورد گــاهــی گــرفــت بـدو مانده بـد لـشـکـر اندر شـگـفـت
ز آورد گـــه شــــد ســــوی نـــهـــروان هـمـی بــود بــر پــیـش فــرخ جــوان
تـــنـــی چـــنـــد بـــا او ز ایـــرانـــیـــان همـه بـسـتـه بـرجـنگ خـسـرو میان
چـنین گفت خـسـرو که ای سـرکشان ز بــهـرام چــوبــیـن کـه دارد نـشــان
بــدو گــفــت گــردوی کــای شــهـریـار نـگــه کــن بــران مـرد ابــلـق ســوار
قـبــایـش ســپــیـد و حــمـایـل ســیـاه هـمــی رانـد ابــلــق مــیـان ســپــاه
جـــهـــانـــدار چـــون دیـــد بـــهـــرام را بـــدانــســتـــش آغــاز و فــرجــام را
چـــنــیــن گــفـــت کــان دودگــون دراز نـشــســتــه بــران ابــلـق ســرفـراز
بــدو گــفــت گــردوی کــه آری هـمـان نـبـردسـت هـرگـز بـه نـیکـی گـمـان
چــنـیـن گـفـت کـز پــهـلـو کـوژپــشـت بـپـرسی سـخـن پـاسـخ آرد درشت
همان خـوک بـینی و خـوابـیده چـشـم دل آگـنـده دارد تــو گـویـی بــخـشـم
بـــدیــده نــدیــدی مــر او را بـــدســت کـجــا در جــهـان دشـمـن ایـزدسـت
نـبــیـنـم هـمـی در ســرش کــهـتــری نــیـابــد کــس او را بــفــرمــانــبــری
ازان پـس بـه بـندوی و گسـتـهم گفـت کـه بـگشـایم این داسـتـان از نهفـت
کــه گــر خــر نــیـایـد بــه نــزدیـک بــار تــــوبــــار گـــران را بــــنـــزد خــــر آر
چــو بــفـریـفــت چــوبــیـنـه را نـره دیـو کــجــا بــیـنـد او راه گــیـهـان خــدیـو
هــرآن دل کـــه از آز شـــد دردمـــنـــد نــیــایــدش کــار بــزرگــان پــســنــد
جـز از جـنـگ چـو بـینـه را رای نـیسـت بـه دل ش اندرون داد را جای نیست
چـوبـر جـنگ رفتـن بـسی شد سـخـن نــگــه کــرد بــایــد ز ســر تــا بــبــن
کـه دانـدکـه در جـنـگ پـیـروز کـیـسـت بـدان سـردگر لشـکـر افـروز کـیسـت
بـــریــن گــونــه آراســتــه لــشــکــری بــپــرخــاش بــهــرام یـل مــهــتــری
دژاگـــاه مـــردی چـــو دیــو ســـتـــرگ ســپــاهــی بـــکــردار درنــده گــرگ
گـر ای دون کـه بـاشـیم هـمـداسـتـان نـبــاشــد مــرا نـنـگ زیـن داســتــان
بـپـرسـش یکـی پـیـش دسـتـی کـنـم ازان بـه که در جـنگ سـسـتـی کنم
اگـــر زو بـــر انــدازه یــابـــم ســـخـــن نــوآیـیــن بــدیــهــاش گــردد کــهــن
زگــیــتــی یــکــی گــوشــه اورا دهــم ســپــاســی ز دادن بـــدو بــرنــهــم
هـمـه آشــتــی گــردد ایـن جــنـگ مـا بــریـن رزمـگـه جــسـتــن آهـنـگ مـا
مــرا ز آشــتـــی ســـودمــنــدی بـــود خــرد بــی گــمـان تــاج بــنـدی بــود
چـــو بـــازارگـــانــی کـــنـــد پـــادشـــا ازو شــــاد بــــاشـــد دل پــــارســــا
بــدو گـفـت گـسـتـهـم کـای شـهـریـار انـــوشـــه بــــدی تـــا بـــود روزگـــار
هـمـی گـوهـر افـشـانـی انـدر سـخـن تــو دانــاتـــری هــرچ بـــایــد بـــکــن
تـــو پـــردادی و بــــنـــده بـــیـــدادگـــر تــوپـــرمــغــزی و او پــر از بـــاد ســر
چــوبــشـنـیـد خــســرو بــپــیـمـود راه خـرامـان بــیـامـد بــه پــیـش سـپــاه
بـــپـــرســـیـــد بـــهـــرام یـــل را ز دور هـمـی جـسـت هـنـگـامـه رزم سـور
بــبــهــرام گــفــت ای ســرافــراز مــرد چـگـونـسـت کـارت بـه دشـت نـبــرد
تـــودرگــاه را هــمــچـــو پـــیــرایــه ای هـمـان تــخـت ودیـهـیـم را مـایـه ای
ســتــون ســپــاهــی بــهــنــگــام رزم چـوشـمـع درخـشـنـده هـنـگـام بـزم
جــهـانـجــوی گـردی و یـزدان پــرسـت مـــداراد دارنـــده بـــاز از تـــودســـت
ســــگــــالــــیــــده ام روزگــــار تــــو را بــخــوبــی بــســیـجــیـده کــارتــو را
تــو را بــا ســپــاه تــو مـهـمــان کــنـم زدیـــدار تـــو رامـــش جـــان کـــنـــم
ســپـــهــدار ایــرانــت خـــوانــم بـــداد کــنــم آفــریــنــنــده را بـــر تـــو یــاد
ســخــنـهـاش بــشــنـیـد بــهـرام گـرد عــنــان بـــاره تــیــزتــگ را ســپـــرد
هـم از پــشــت آن بــاره بــردش نـمـاز هـمـی بــود پــیـشــش زمـانـی دراز
چــنـیـن داد پــاســخ مـر ابــلـق سـوار کــه مـن خــرمـم شــاد وبــه روزگــار
تــــو را روزگــــار بــــزرگــــی مــــبــــاد نــه بــیـداد دانـی ز شــاهـی نـه داد
الــان شــاه چــون شــهــریـاری کــنــد ورا مـــرد بـــدبـــخـــت یــاری کـــنــد
تــــو را روزگـــاری ســــگـــالـــیـــده ام بـــنــوی کـــمــنــدیــت مــالــیــده ام
بـــزودی یــکـــی دار ســـازم بـــلـــنــد دو دسـتــت بــبــنـدم بــخــم کـمـنـد
بـــــیــــاویــــزمـــــت زان ســـــزاوار دار بــبــیــنــی ز مــن تــلــخــی روزگــار
چـو خـسـرو ز بــهـرام پــاسـخ شـنـیـد بـرخـسـاره شـد چـون گـل شـنبـلـید
چـنـیـن داد پــاسـخ کـه ای نـاسـپـاس نـگـویـد چـنـیـن مـرد یـزدان شـنـاس
چــو مــهــمــان بــخــوان تــوآیــد ز دور تــو دشـنـام سـازی بــهـنـگـام سـور
نـه آیـیـن شــاهـان بــود زیـن نــشــان نـــه آن ســـواران گـــردنـــکـــشـــان
نـه تــازی چــنـیـن کـرد ونـه پــارســی اگـر بــشـمـری سـال صـدبــار سـی
ازیــن نــنـــگ دارد خـــردمـــنـــد مـــرد بـــگــرد در نــاســـپـــاســی مــگــرد
چـــو مـــهـــمـــانـــت آواز فـــرخ دهـــد بــریـن گــونـه بــر دیـو پــاســخ دهـد
بــتــرســم کــه روز بــد آیــدت پــیــش که سرگشته بـینمت بـر رای خویش
تـو را چـاره بــر دسـت آن پـادشـاسـت کـه زنـدسـت جــاویـد وفـرانـرواسـت
گــنــهــکـــار یــزدانــی ونــاســـپـــاس تــن انـدر نـکـوهـش دل انـدر هـراس
مـرا چــون الـان شـاه خــوانـی هـمـی زگــوهـر بــیـک ســوم دانـی هـمـی
مــگــر نــاســزایـم بــشــاهـنـشــهـی نـزیـبــاســت بــرمــن کــلــاه مــهـی
چــون کــســری نـیـا وچــوهـرمـز پــدر کــــرا دانــــی ازمــــن ســــزاوارتــــر
ورا گــفــت بــهــرام کــای بــدنــشــان بـه گـفـتـار و کـردار چـون بـیـهـشـان
نخـسـتـین ز مهمان گـشـادی سـخـن ســرشـتــت بــدوداســتــانـت کـهـن
تـو را بـا سـخـنـهـای شـاهان چـه کـار نـه فـرزانـه مـردی نه جـنـگـی سـوار
الــان شــاه بــودی کــنــون کــهــتــری هــم ازبــنــده بــنــدگــان کــمــتــری
گــنــه کــارتـــر کــس تــوی درجــهــان نـه شـاهـی نـه زیـبـاسـری ازمـهـان
بــشــاهــی مــرا خــوانــدنــد آفــریــن نـمـانـم کـه پــی بــرنـهـی بــرزمـیـن
دگــرآنــک گــفــتــی کــه بــداخــتــری نـزیـبــد تــو را شــاهـی و مــهـتــری
ازان گـــفـــتـــم ای نــاســـزاوار شـــاه کـه هـرگـز مـبــادی تـو درپـیـش گـاه
کــه ایـرانـیـان بــر تــو بــر دشــمــنـنـد بــکـوشـنـد و بـیـخـت زبـن بــرکـنـنـد
بـــدرنــد بــر تــنــت بــر پــوســت ورگ سـپـارنـد پـس اسـتـخـوانـت بـسـگ
بــدو گـفـت خـسـرو کـه ای بــدکـنـش چـراگـتـشـه ای تـنـد وبــرتــر مـنـش
کـه آهـوسـت بــر مـرد گـفـتــار زشـت تــو را انـدر آغـاز بــود ایـن ســرشـت
ز مـغـز تــو بــگـسـسـت روشـن خــرد خـــنــک نــامــور کــو خـــرد پـــرودرد
هـــرآن دیــو کـــایــد زمـــانـــش فـــراز زبـــانــش بـــه گــفـــتـــار گــردد دراز
نـخـواهـم کـه چـون تـو یـکـی پـهـلـوان بـــتـــنــدی تـــبـــه گــردد و نــاتــوان
ســزد گـر ز دل خــشـم بــیـرون کـنـی نـجـوشـی وبـر تـیزی افـسـون کـنی
ز دارنـــــــده دادگـــــــر یـــــــادکـــــــن خـــرد را بـــدیــن یــاد بـــنــیــاد کــن
یـــکـــی کـــوه داری بــــزیـــر انـــدورن کـه گـر بــنـگـری بــرتـر از بـیـسـتـون
گــر از تـــو یــکــی شـــهــریــار آمــدی مــغــیــلــان بــی بــر بـــبـــار آمــدی
تــو را دل پــرانـدیـشـه مـهـتــریـســت بــبـیـنـیـم تـا رای یـزدان بــچـیـسـت
نـدانـم کــه آمــخــتــت ایـن بــد تــنـی تــو را بــا چــنـیـن کــیـش آهـرمـنـی
هران کـاین سـخـن بـا تـو گـوید همـی بــه گـفـتــار مـرگ تــو جـویـد هـمـی
بــگــفــت وفــرود آمــد از خــنـگ عــاج ز ســر بــر گـرفـت آن بــهـاگـیـر تــاج
بــنـالـیـد و سـر سـوی خـورشـیـد کـرد زیـــزدان دلـــش پــــرزامـــیـــد کـــرد
چــنـیـن گــفــت کــای روشــن دادگــر درخـــت امـــیـــد از تـــو آیـــد بـــبـــر
تو دانی که بـر پـیش این بـنده کیست کـزیـن نـنـگ بـر تـاج بـایـد گـریـسـت
وزانـجــا ســبــک شــد بــجــای نـمــاز هــمــی گـــفـــت بـــا داور پـــاک راز
گــر ایـن پــادشــاهــی زتــخــم کــیـان بــخــواهـد شـدن تــا نـبــنـدم مـیـان
پـــرســتــنــده بـــاشــم بآتـــشــکــده نـخــواهـم خــورش جــز زشــیـر دده
نــدارم بــه گــنــج انــدرون زر وســیــم بــگـاه پــرسـتـش بــپــوشـم گـلـیـم
گر ای دون که این پـادشاهی مراست پــرسـتــنـده و ایـمـن و داد و راسـت
تـــو پــــیـــروز گـــردان ســـپــــاه مـــرا بـــه بـــنــده مـــده تـــاج وگـــاه مــرا
اگــرکــام دل یــابــم ایـن تــاج واســپ بــیـارم دمـان پــیـش آذرگـشــســپ
هـمــیـن یـاره وطــوق وایـن گــوشــوار هــمــیــن جـــامــه زر گــوهــرنــگــار
هـــمـــان نـــیـــزده بـــدره دیــنـــار زرد فــشــانــم بـــریــن گــنــبـــد لــاژورد
پـــرســـتـــنـــدگـــان رادهــم ده هــزار درم چـون شـوم بــرجـهـان شـهـریـار
زبـــهــرامــیــان هــرک گـــردد اســـیــر بـه پـیش مـن آرد کـسـی دسـتـگـیر
پـــرســـتـــنـــده فـــرخ آتـــش کـــنـــم دل مــوبــد و هـیـربــد خــوش کــنـم
بـگـفـت ایـن وز خـاک بـرپـای خـاسـت ســتــمـدیـده گـویـنـده بــود راســت
زجـــای نــیــایــش بـــیــامــد چــوگــرد بـــه بـــهــرام چــوبـــیــنــه آواز کــرد
کـــه ای دوزخــــی بــــنـــده دیـــو نـــر خـــرد دور و دور از تـــو آیــیـــن وفـــر
سـتـمـگـاره دیویسـت بـا خـشـم و زور کـزیـن گـونـه چـشـم تــو را کـرد کـور
بــجــای خـرد خـشـم و کـیـن یـافـتــی زدیــوان کــنــون آفــریــن یــافـــتـــی
تـو را خـارسـتـان شـارسـتـانـی نـمـود یـکـی دوزخــی بــوســتــانـی نـمـود
چــراغ خــرد پــیـش چــشـمـت بــمـرد زجــان و دلــت روشــنــایــی بـــبــرد
نــبـــودســت جــز جــادوی پــرفــریــب کـه انـدر بــلـنـدی نـمـودت نـشــیـب
بــشـاخـی هـمـی یـازی امـروز دسـت که بـرگش بـود زهر وبـارش کبـسـت
نـجــســتــســت هـرگـز تــبــار تــوایـن نــبــاشــد بــجــویــنــده بــر آفــریــن
تـــو را ایـــزد ایــن فـــر و بـــرزت نـــداد نــیــاری ز گـــرگـــیــن مــیــلــاد یــاد
ایـــا مـــرد بـــدبـــخـــت وبـــیـــدادگـــر بـــنــابــودنــیــهــا گــمــانــی مــبـــر
کـه خــرچــنـگ رانـیـســت پــرعــقــاب نـــپــــرد عـــقـــاب از بــــر آفـــتــــاب
بـــه یــزدان پـــاک وبـــتــخــت وکــلــاه کـه گـر مـن بـیابـم تـو را بـی سـپـاه
اگــر بـــرزنــم بـــر تـــو بـــربـــاد ســرد نـــدارمـــت رنـــجـــه زگـــرد نـــبـــرد
سـخـنـهـا شـنـیـدیـم چــنـدی درشـت بــه پـیـروزگـر بــازهـشـتـیـم پــشـت
اگـــر مـــن ســـزاوار شـــاهــی نــیــم مــبـــادا کــه در زیــر دســتــی زیــم
چــنــیـن پــاســخــش داد بــهـرام بــاز کــه ای بــی خــرد ریـمــن دیـوســاز
پــدرت آن جـهـانـدار دیـن دوسـت مـرد کـه هـرگـز نـزد بـرکـسـی بــاد سـرد
چـــنــو مـــرد را ارج نــشـــنــاخـــتـــی بــخــواری زتــخــت انــدرانـداخــتــی
پـــس او جـــهــانــدار خــواهــی بـــدن خــردمــنــد و بــیـدار خــواهـی بــدن
تـــو نـــاپـــاکـــی و دشـــمـــن ایــزدی نـبــیـنـی زنـیـکـی دهـش جــزبــدی
گــر ای دون کــه هـرمــزد بــیـداد بــود زمــان و زمــیــن زو بـــفـــریــاد بـــود
تـــو فــرزنــد اویــی نــبـــاشـــد ســـزا بـــه ایــران و تــوران شــده پــادشــا
تــو را زنــدگــانـی نــبــایـد نــه تــخــت یکی دخمه یی بس که دوری زبخت
هـم ان کـیـن هـرمـز کـنـم خـواسـتــار دگــرکــانــدر ایـران مــنــم شــهـریـار
کـنـون تــازه کـن بــرمـن ایـن داسـتـان کـه از راسـتـان گـشـت همداسـتـان
کـه تـو داغ بـر چـشـم شـاهـان نـهـی کـسـی کـو نـهـد نـیـز فـرمـان دهـی
ازان پـس بـیابـی که شـاهی مراسـت ز خـورشـید تـا بـرج مـاهی مـراسـت
بــدو گـفـت خــسـرو کـه هـرگـز مـبــاد کـه بــاشـد بــدرد پــدر بــنـده شــاد
نـوشـتــه چـنـیـن بــود وبــود آنـچ بــود سـخـن بـر سـخـن چـنـد بـایـد فـزود
تـو شاهی همی سـازی از خـویشتـن کــه گـر مـرگـت آیـد نـیـابــی کــفــن
بــدیـن اسـپ و بــرگـسـتــوان کـسـان یــکــی خـــســروی بآرزو نــارســـان
نــه خــان و نـه مــان و نـه بــوم ونــژاد یـکــی شــهـریـاری مــیـان پــر زبــاد
بــدیـن لـشــکــر و چــیـز ونـامـی دروغ نـگـیـری بــر تــخــت شــاهـی فـروغ
زتـــو پــــیـــش بــــودنـــد کـــنـــداوران جــهـانــجــوی و بــا گــرزهـای گــران
نـجـسـتـنـد شـاهـی کـه کـهـتـر بـدنـد نـه انـدر خـور تـخـت و افـسـر بــدنـد
هـمـی هـرزمـان سـرفـرازی بــخـشـم همـی آب خـشـم انـدرآری بـچـشـم
بــجـوشـد هـمـی بــرتــنـت بــدگـمـان زمــانــه بــخــشــم آردت هــر زمــان
جـــهــانـــدار شـــاهــی ز داد آفـــریــد دگــــر از هـــنــــر وز نـــژاد آفــــریـــد
بـــدان کـــس دهــد کـــو ســـزاوارتـــر خــــرددارتـــــر هــــم بـــــی آزارتــــر
الـــان شـــاه مــا را پـــدر کـــرده بـــود کــجـــا بـــرمــن ازکـــارت آزرده بـــود
کــنــون ایــزدم داد شـــاهــنــشــهــی بــزرگــی و تــخــت و کــلــاه مــهـی
پـــذیــرفــتـــم ایــن از خــدای جــهــان شـــنــاســـنــده آشـــکـــار ونــهــان
بـــدســـتـــوری هـــرمـــز شـــهـــریــار کــجـــا داشـــت تـــاج پـــدر یــادگــار
ازان نـــامـــور پـــر هـــنـــر بــــخـــردان بــــــزرگـــــان وکـــــارآزمـــــوده ردان
بــدان دیـن کـه آورده بــود از بــهـشـت خــردیـافــتــه پــیـرســر زردهــشــت
کـه پــیـغــمـبــر آمـد بــلـهـراســپ داد پـذیرفـت زان پـس بـگشـتـاسـپ داد
هـرآنـکـس کـه مـا را نـمـودســت رنـج دگــر آنـک ازو یـافــتــســتــیـم گـنـج
هـمــه یـکــســر انــدر پــنــاه مــنــنــد اگــر دشــمـن ار نـیـک خــواه مـنـنـد
هـــمـــه بــــر زن وزاده بــــر پـــادشـــا نــخــوانـیـم کــس را مــگــر پــارســا
ز شـهـری کـه ویـران شـدانـدر جــهـان بــجـایـی کـه درویـش بــاشـد نـهـان
تـــوانـــگـــر کـــمـــن مـــرد درویــش را پـــراگـــنـــده و مـــردم خـــویـــش را
همه خـارسـتـانها کـنم چـون بـهشـت پــر از مـردم و چــارپــایـان وکــشــت
بــمــانـم یـکــی خــوبــی انـدر جــهـان کـه نـامـم پـس از مـرگ نـبـود نـهـان
بـــیــایــیــم و دل را تـــو رازو کـــنــیــم بــســنـجــیـم ونـیـرو بــبــازو کــنـیـم
چــو هــرمــز جــهــانــدار وبـــاداد بـــود زمــیــن و زمــانــه بـــدو شـــاد بـــود
پـسـر بـی گـمـان از پـدر تـخـت یـافـت کلاه و کمر یافـت و هم بـخـت یافـت
تـــو ای پـــرگــنــاه فـــریــبـــنــده مــرد که جـستـی نخـستـین ز هرمز نبـرد
نــبـــد هــیــچ بــد جــز بــفــرمــان تــو وگــر تــنـبــل و مـکــر ودســتــان تــو
گـر ایـزد بــخــواهـد مـن از کـیـن شــاه کـنـم بـر تـو خـورشـید روشـن سـیاه
کــنـون تــاج را درخــور کــار کــیـســت چـو مـن نـاسـزایم سـزاوار کـیـسـت
بــدو گــفــت بــهــرام کــای مــرد گــرد سـزا آن بــود کـز تـو شـاهـی بــبــرد
چــو از دخــت بـــابــک بــزاد اردشــیــر کــه اشــکــانـیـان را بــدی دار وگـیـر
نـه چــون اردشـیـر اردوان را بــکـشـت بـنیرو شـد و تـخـتـش آمـد بـمـشـت
کـنـون سـال چـون پـانـصـد بـرگـذشـت سـر تـاج سـاسـانـیان سـرد گـشـت
کـنـون تـخـت و دیـهـیـم را روز مـاسـت سـرو کـار بــا بــخـت پـیـروز مـاسـت
چــو بــیـنــیـم چــهــر تــو وبــخــت تــو ســپـــاه وکــلــاه تـــو وتـــخـــت تـــو
بـــیــازم بـــدیــن کــار ســاســانــیــان چـوآشـفـتـه شـیـری کـه گـردد ژیـان
زدفــتــر هـمــه نـامــشــان بــســتــرم سـر تــخـت سـاسـانـیـان بــسـپــرم
بــزرگـی مـر اشـکـانـیـان را سـزاسـت اگــر بــشــنـود مـرد دانـنـده راســت
چــنـیـن پــاســخ آورد خــسـرو بــدوی کـه ای بــیـهـده مـرد پــیـکــار جــوی
اگــر پـــادشـــاهــی زتـــخـــم کـــیــان بــخـواهـد شـدن تـو کـیـی درجـهـان
هــمــه رازیــان از بــنــه خــود کــنــیـد دو رویــنــد وز مــردمــی بــرچــیــنــد
نـخــسـت از ری آمـد ســپــاه انـدکـی کـه شـد بــا سـپــاه سـکـنـدر یـکـی
مــیــان را بــبــســتــنــد بـــا رومــیــان گــرفــتــنــد نــاگــاه تـــخــت کــیــان
ز ری بــــود نـــاپــــاکـــدل مـــاهـــیـــار کـزو تــیـره شـد تــخــم اســفـنـدیـار
ازان پـــس بـــبـــســتــنــد ایــرانــیــان بــکــیـنـه یـکــایـک کــمــر بــر مـیـان
نــیــامــد جــهــان آفــریـن را پــســنــد ازیـشـان بــه ایـران رسـیـد آن گـزنـد
کـــلـــاه کـــیــی بـــر ســـر اردشـــیــر نــهــاد آن زمــان داور دســـتـــگـــیــر
بــــتــــاج کــــیــــان او ســــزاوار بــــود اگــر چــنـد بــی گــنــج ودیـنــار بــود
کــنــون نــام آن نــامــداران گــذشـــت سـخـن گـفـتـن مـاهـمـه بـادگـشـت
کــنـون مـهـتــری را ســزاوار کـیـســت جـهـان را بـنـوی جـهـانـدار کـیـسـت
بــدو گــفــت بــهـرام جــنــگــی مــنـم کــه بــیـخ کــیــان را زبــن بــرکــنــم
چـنین گـفـت خـسـرو کـه آن داسـتـان کــه دانــنــده یــادآرد ازبـــاســـتـــان
کــه هــرگــز بــنــادان وبــی راه وخــرد ســلــیـح بــزرگــی نــبــایـد ســپــرد
کـه چـون بـازخـواهـی نـیـایـد بـدسـت که دارنده زان چـیزگشتـسـت مست
چـه گفـت آن خـردمند شـیرین سـخـن کـه گـر بـی بــنـانـرا نـشـانـی بــبـن
بــــفــــرجــــام کـــارآیـــدت رنـــج ودرد بـــگــرد درنــاســـپـــاســـان مــگــرد
دلــاور شـــدی تـــیــز وبـــرتـــرمــنــش ز بــد گــوهـر آمــد تــو را بــدکــنــش
تـــو را کــرد ســـالــار گــردنــکــشـــان شــدی مـهـتــر انـدر زمـیـن کـشــان
بــران تـخـت سـیـمـیـن وآن مـهـرشـاه سـرت مسـت شد بـازگشـتـی ز راه
کـنـون نـام چــوبــیـنـه بــهـرام گـشـت همان تـخت سیمین تو را دام گشت
بــران تــخــت بــرمـاه خــواهـی شـدن سـپـهبـد بـدی شـاه خـواهی شـدن
سـخـن زیـن نـشـان مـرد دانـا نـگـفـت بـرآنم کـه بـا دیو گشـتـی تـو جـفـت
بــدو گــفــت بــهـرام کــای بــدکــنـش نـزیـبــد هـمـی بـر تـو جـز سـرزنـش
تـــو پـــیــمـــان یــزدان نــداری نــگـــاه همـی نـاسـزا خـوانی این پـیشـگـاه
نــهـی داغ بــر چــشــم شــاه جــهـان سـخـن زین نـشـان کـی بـود درنهان
هـمـه دوسـتـان بــر تـو بـر دشـمـنـنـد بــه گـفـتــار بــا تـو بــه دل بــامـنـنـد
بــدیــن کــار خــاقــان مــرا یــاورســت همان کاندر ایران وچـین لشـکرسـت
بــــزرگـــی مـــن از پـــارس آرم بــــری نـمـانـم کــزیـن پــس بــود نـام کــی
بـــــرافــــرازم انــــدر جـــــهــــان داد را کـــنـــم تـــازه آیـــیـــن مـــیـــلـــاد را
مـــن از تــــخــــمـــه نـــامـــور آرشـــم چــو جــنـگ آورم آتــش ســرکـشــم
نـبــیـره جــهـانـجــوی گــرگــیـن مــنـم هــم آن آتــش تــیــز بــرزیــن مــنــم
بــه ایـران بــران رای بــد ســاوه شــاه کـه نـه تـخـت مـانـد نـه مـهـر وکـلـاه
کــنــد بــا زمــیـن راســت آتــشــکــده نـه نـوروز مــانـد نـه جــشــن ســده
هــمـــه بـــنـــده بـــودنـــد ایــرانــیــان بــریـن بـوم تـا مـن بــبـسـتـم مـیـان
تــو خــودکــامـه را گـر نـدانـی شــمـار بـــروچــارصــد بـــار بـــشــمــر هــزار
زپــیـلــان جــنــگــی هـزار و دویـســت که گفتـی که بـر راه بـرجـای نیسـت
هــزیـمــت گــرفــت آن ســپــاه بــزرگ من از پـس خـروشان چـودیو ستـرگ
چـنـان دان کـه کـس بـی هنر درجـهان بــخــیـره نـجــویـد نـشـسـت مـهـان
هــمــی بـــوی تـــاج آیــد ازمــغــفــرم هـمـی تــخـت عـاج آیـد از خـنـجــرم
اگــر بـــا تــو یــک پـــشــه کــیــن آورد زتــــخـــتــــت بــــروی زمـــیـــن آورد
بـدو گـفـت خـسـرو کـه ای شـوم پـی چــرا یــاد گــرگــیـن نــگــیــری بــری
کـه انـدر جـهـان بــود وتــخـتـش نـبــود بــزرگـی و اورنـگ وبــخــتــش نـبــود
نــدانــســت کــس نــام او در جــهــان فـــرومـــایــه بـــد درمــیــان مـــهــان
بــیـامــد گــرانـمــایـه مــهـران ســتــاد بـــشـــاه زمـــانــه نــشـــان تـــو داد
زخــاک ســیـاهـت چــنـان بــرکـشـیـد شــد آن روز بــرچــشـم تــو نـاپــدیـد
تــو را داد گــنــج وســلــیــح وســپـــاه درفـش تـهـمـتــن درفـشـان چـو مـاه
نـبـد خـواسـت یـزدان کـه ایـران زمـیـن بـــویــرانــی آرنــد تـــرکـــان چـــیــن
تـو بــودی بــدیـن جـنـگـشـان یـارمـنـد کــلــاهــت بـــرآمــد بـــابـــر بــلــنــد
چــو دارنـده چــرخ گـردان بــخــواســت کـه آن پــادشـا را شـود کـار راســت
تـو زان مـایـه مـر خـویـشـتــن را نـهـی کــه هـرگــز نـدیـدی بــهـی و مـهـی
گــریــن پــادشــاهــی زتــخــم کــیــان بـخـواهد شـدن تـو چـه بـنـدی مـیان
چــواســکــنــدری بــایـد انــدر جــهــان کـه تـیره کـنـد بـخـت شـاهنـشـهـان
تــوبــا چــهــره دیـو و بــا رنــگ وخــاک مـبــادی بــگـیـتــی جــزانـدر مـغــاک
زبــــی راهـــی وکـــارکـــرد تـــو بــــود کـه شــد روز بــرشــاه ایـران کــبــود
نــوشــتــی هـمــان نــام مــن بــر درم زگـیـتــی مـرا خــواســتــی کـرد کـم
بـــدی را تــو انــدر جــهــان مــایــه ای هـم از بـی رهـان بــرتـریـن پـایـه ای
هـران خـون کـه شـد درجـهـان ریخـتـه تــوبــاشـی بــران گـیـتــی آویـخـتــه
نــیــابــی شــب تــیــره آن را بــخــواب کــه جــویـی هـمــی روز در آفــتــاب
ایـــا مـــرد بـــدبــــخـــت بـــیـــدادگـــر هــمـــه روزگـــارت بـــکـــژی مـــبـــر
زخـــشــنــودی ایــزد انــدیــشــه کــن خـردمـنـدی و راسـتـی پــیـشـه کـن
کـه ایـن بــر مـن و تــو هـمـی بــگـذرد زمــانــه دم مــا هــمــی بــشــمــرد
کــه گــویــد کـــژی بـــه از راســـتـــی بـــکـــژی چـــرا دل بـــیــاراســـتـــی
چو فرمان کنی هرچ خواهی تو راست یکی بـهر ازین پـادشاهی تـو راسـت
بــدیـن گــیـتــی انـدر بــزی شــادمـان تــن آســان و دور از بـــد بــدگــمــان
وگــر بــگــذری زیـن ســرای ســپــنــج گـه بــازگـشـتـن نـبــاشـی بــه رنـج
نــشــایـد کــزیـن کــم کــنـیـم ارفــزون کــه زردشــت گــویـد بــزنــد انــدرون
کـه هـرکـس کـه بــرگـردد از دیـن پـاک زیــزدان نــدارد بــه دل بــیــم وبـــاک
بــســالــی هـمــی داد بــایـدش پــنـد چـو پــنـدش نـبــاشـد ورا سـودمـنـد
بــبــایـدش کـشــتــن بــفـرمـان شــاه فــکــنـدن تــن پــرگــنـاهـش بــه راه
چـو بــر شـاه گـیـتـی شـود بــدگـمـان بــبــایـدش کـشـتـن هـم انـدر زمـان
بــریـزنــد هــم بــی گــمــان خــون تــو هـمـیـن جــسـتــن تــخـت وارون تــو
کــنــون زنــدگــانــیــت نــاخــوش بــود وگــر بـــگــذری جــایــت آتــش بـــود
وگــر دیـر مــانـی بــریـن هـم نــشــان ســر از شــاه وز داد یـزدان کــشــان
پــشـیـمـانـی آیـدت زیـن کـار خــویـش ز گـفـتــار نـاخــوب و کـردار خــویـش
تــو بــیــمــاری وپــنــد داروی تــســت بــگـویـیـم تــا تـو شـوی تـن درسـت
وگـر چـیـزه شـد بــردلـت کـام ورشـک سـخـن گـوی تــا دیـگـر آرم پــزشـک
پــزشــک تــو پــنــدســت و دارو خــرد مــگــر آز تـــاج از دلــت بـــســـتـــرد
بـه پـیـروزی انـدر چـنـیـن کـش شـدی وز انـدیـشـه گـنـج ســرکـش شـدی
شـنـیدی کـه ضـحـاک شـد نـاسـپـاس ز دیــو و ز جــادو جــهــان پــرهــراس
چــو زو شــد دل مــهــتــران پـــر ز درد فــریـدون فــرخــنـده بــا او چــه کـرد
ســپــاهـت هـمــه بــنــدگــان مــنـنــد بـــه دل زنــده و مــردگـــان مــنــنــد
ز تــو لـخــتــکــی روشــنـی یـافــتــنـد بــدیـن سـان سـر از داد بــرتـافـتـنـد
چــومـن گـنـج خــویـش آشـکـارا کـنـم دل جـــنــگـــیــان پـــرمـــدارا کـــنــم
چـو پـیـروز گـشـتـی تـو بـرسـاوه شـاه بــرآن بــرنـهـادنــد یـکــســر ســپــاه
کـه هرگـز نـبـینند زان پـس شـکـسـت چو از خواستـه سیر گشتـند ومست
نـبــایـد کـه بــردســت مـن بــر هـلـاک شـونـد ایـن دلـیـران بـی بـیـم وبـاک
تـو خـواهی که جـنگی سـپـاهی گران هـــمـــه نـــامـــداران و کــــنـــداوران
شــود بـــوم ایــران ازیــشــان تـــهــی شـکـسـت انـدر آیـد بــتـخـت مـهـی
کــه بــد شــاه هـنـگــام آرش بــگــوی سـرآید مگـر بـر من این گـفـت وگوی
بــدو گــفــت بــهـرام کــان گــاه شــاه مـنـوچــهـر بــد بــا کــلــاه و ســپــاه
بــدو گـفـت خــسـرو کـه ای بــدنـهـان چــودانـی کـه او بــود شــاه جــهـان
نـــدانـــی کـــه آرش ورا بـــنـــده بـــود بــفـرمـان و رایـش سـرافـکـنـده بــود
بــــدو گـــفـــت بــــهـــرام کـــز راه داد تــواز تــخـم سـاسـانـی ای بــد نـژاد
که سـاسـان شـبـان وشبـان زاده بـود نـه بــابــک شـبــانـی بــدو داده بـود
بــدو گـفـت خـسـرو کـه ای بــدکـنـش نه از تـخـم سـاسـان شدی بـرمنش
دروغـســت گـفـتــار تــو سـر بــه سـر ســخــن گـفـتــن کـژ نـبــاشـد هـنـر
تــو از بـــدتــنــان بــودی وبــی بـــنــان نه از تـخـم سـاسـان رسـیدی بـنـان
بــدو گــفــت بــهــرام کــانــدر جــهــان شـبــانـی ز ســاسـان نـگـردد نـهـان
ورا گــفــت خـــســرو کــه دارا بـــمــرد نـه تـاج بــزرگـی بــسـاسـان سـپـرد
اگـر بــخــت گـم شـد کـجــا شـد نـژاد نـــیـــایـــد ز گـــفـــتـــار بـــیــداد داد
بــدیـن هـوش وایـن رای وایـن فـرهـی بـجـویی همـی تـخـت شـاهنشـهی
بــگـفـت و بــخـنـدیـد وبــرگـشـت زوی سـوی لـشـکـر خـویـش بـنـهـاد روی
زخــاقــانـیـان آن ســه تــرک ســتــرگ کـه ارغــنـده بــودنـد بــرســان گـرگ
کــجـــا گــفـــتـــه بـــودنــد بـــهــرام را کــه مــا روز جـــنــگ از پـــی نــام را
اگـــر مــرده گــر زنــده بـــالــای شـــاه بـــنــزد تـــو آریــم پـــیــش ســـپـــاه
ازیــشــان ســواری کــه نــاپــاک بـــود دلــاور بـــد و تـــنــد و نــابـــاک بـــود
هــمــی رانــد پـــرخــاشــجــوی و دژم کـمندی بـبـازو و درون شـسـت خـم
چـو نـزدیـکـتــر گـشـت بــا خـنـگ عـاج هـمــی بــود یـازان بــپــرمــایـه تــاج
بـــیــنــداخــت آن تـــاب داده کــمــنــد ســرتـــاج شــاه انــدرآمــد بـــبـــنــد
یـکـی تــیـغ گـســتــهـم زد بــرکــمـنـد ســـرشـــاه را زان نــیــامــد گـــزنــد
کـــمــان را بـــزه کـــرد بـــنــدوی گــرد بــتــیــر از هــوا روشــنــایــی بــبــرد
بــدان تــرک بــدســاز بــهــرام گــفــت کـه جـز خـاک تـیـره مـبـادت نـهـفـت
کـه گـفــتــت کـه بــا شــاه رزم آزمـای نــدیــدی مــرا پــیــش اوبـــربـــپــای
پــس آمـد بــلـشـکـر گـه خـویـش بــاز روانـــش پــــر ازدرد وتـــن پـــرگـــداز

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات