فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 29 فروردین 1404

پایگاه خبری شاعر

یـکــایـک بــه شــاه آمــد ایـن آگــهـیکــه ســام آمــد از کــوه بـــا فــرهــیبــدان آگــهـی شــد مـنـوچــهـر شــادبــســی از جــهــان آفــریـن کــرد…

یـکــایـک بــه شــاه آمــد ایـن آگــهـی کــه ســام آمــد از کــوه بـــا فــرهــی
بــدان آگــهـی شــد مـنـوچــهـر شــاد بــســی از جــهــان آفــریـن کــرد یــاد
بــــفــــرمــــود تــــا نـــوذر نــــامــــدار شــود تــازیــان پـــیــش ســام ســوار
کـــنـــد آفـــریــن کـــیـــانـــی بـــراوی بــدان شــادمـانـی کـه بــگـشـاد روی
بــفــرمــایـدش تــا ســوی شــهــریـار شـود تــا سـخــنـهـا کـنـد خـواسـتــار
بــبــیـنـد یـکــی روی دســتــان ســام بــه دیــدار ایـشــان شــود شــادکــام
وزیـن جــا سـوی زابــلـســتــان شـود بــرآیــیــن خــســروپــرســتــان شــود
چــو نــوذر بـــر ســام نــیــرم رســیــد یـکــی نـو جــهـان پــهـلــوان را بــدیـد
فـــرود آمـــد از بــــاره ســــام ســـوار گــرفــتــنــد مــر یــکــدیــگــر را کــنــار
ز شــاه و ز گـردان بــپــرســیـد ســام ازیـــشــــان بــــدو داد نـــوذر پــــیـــام
چــو بــشــنـیـد پــیـغــام شــاه بــزرگ زمـیـن را بــبــوسـیـد ســام ســتــرگ
دوان ســـوی درگـــاه بـــنـــهـــاد روی چـنـان کـش بــفـرمـود دیـهـیـم جــوی
چــو آمــد بــه نــزدیــکــی شــهــریــار ســپــهـبــد پــذیـره شــدش از کــنــار
درفــش مــنـوچــهـر چــون دیـد ســام پــیــاده شــد از بـــاره بـــگــذارد گــام
مـنـوچــهـر فـرمـود تــا بــرنـشــســت مـر آن پــاک دل گـرد خـسـروپــرسـت
ســوی تــخــت و ایـوان نـهـادنــد روی چـه دیـهـیـم دار و چـه دیـهـیـم جــوی
مـنـوچــهـر بــرگـاه بــنـشـسـت شـاد کــلــاه بـــزرگــی بــه ســر بـــرنــهــاد
بـه یک دست قارن به یک دست سام نـشـســتــنـد روشـن دل و شــادکـام
پـــس آراســتــه زال را پـــیــش شــاه بـــرزیــن عـــمــود و بـــرزیــن کـــلـــاه
گــــرازان بــــیــــاورد ســــالــــار بــــار شــگـفـتــی بــمـانـد انـدرو شــهـریـار
بــران بــر ز بـــالــای آن خــوب چــهــر تـو گـفـتـی کـه آرام جـانـسـت و مـهر
چــنـیـن گـفـت مـر ســام را شـهـریـار کــه از مــن تــو ایــن را بــه زنــهــاردار
بـــخـــیــره مــیــازارش از هــیــچ روی بـه کـس شـادمـانه مـشـو جـز بـدوی
کــه فــر کــیـان دارد و چــنــگ شــیـر دل هـوشــمــنــدان و آهــنــگ شــیـر
پــس از کــار ســیـمـرغ و کـوه بــلـنـد وزان تـــا چــرا خــوار شــد ارجــمــنــد
یـکــایـک هـمـه ســام بــا او بــگـفــت هــم از آشــکــارا هـم انــدر نــهــفــت
وز افــــگـــنـــدن زال بــــگـــشــــاد راز کـه چـون گـشـت بـا او سـپـهر از فـراز
سـرانـجــام گـیـتــی ز سـیـمـرغ و زال پـر از داسـتـان شـد بـه بـسـیار سـال
بــرفــتــم بــه فـرمـان گـیـهـان خــدای بــه الـبــرز کـوه انـدر آن زشــت جــای
یـکـی کــوه دیـدم ســرانـدر ســحــاب سـپـهری سـت گـفـتـی ز خـارا بـر آب
بــرو بــر نـشــیـمـی چــو کــاخ بــلـنـد ز هـر سـوی بــرو بــســتــه راه گـزنـد
بــــدو انـــدرون بــــچــــه مــــرغ و زال تـو گـفـتـی کـه هسـتـند هر دو همال
هـمــی بــوی مــهــر آمــد از بــاد اوی بـــه دل راحــت آمــد هــم از یــاد اوی
ابـــا داور راســـت گـــفـــتـــم بـــه راز کـــه ای آفـــریــنـــنـــده بـــی نـــیـــاز
رســیــده بـــهــر جــای بـــرهــان تـــو نــگــردد فــلــک جــز بــه فــرمــان تــو
یـکــی بــنــده ام بــا تــنـی پــرگــنــاه بــه پــیـش خـداونـد خـورشـیـد و مـاه
امـیـدم بـه بــخـشـایـش تـسـت بـس بــه چـیـزی دگـر نـیـسـتـم دسـتــرس
تـــو ایـــن بــــنـــده مـــرغ پــــرورده را بــــــه خـــــواری و زاری بــــــرآورده را
هــمــی پــر پــوشــد بــجــای حــریــر مـزد گـوشـت هـنـگـام پـسـتـان شـیر
بــه بــد مــهـری مــن روانــم مــســوز بــه مـن بــاز بــخــش و دلـم بــرفــروز
بـه فـرمـان یزدان چـو این گـفـتـه شـد نـیـایـش هـمـان گـه پــذیـرفـتــه شــد
بــزد پــر سـیـمـرغ و بــر شـد بــه ابــر هـمـی حـلـقـه زد بــر سـر مـرد گـبــر
ز کـــوه انـــدر آمـــد چـــو ابـــر بـــهــار گـــرفـــتــــه تــــن زال را بــــر کـــنـــار
بــه پــیــش مــن آورد چــون دایــه ای کــه در مــهــر بـــاشــد ورا مــایــه ای
مـــن آوردمـــش نــزد شـــاه جـــهــان هــمـــه آشـــکـــاراش کـــردم نــهــان
بــفــرمــود پــس شــاه بـــا مــوبـــدان سـتــاره شـنـاســان و هـم بــخــردان
کـه جــویـنـد تــا اخـتــر زال چــیـسـت بـران اخـتـر از بـخـت سـالـار کـیـسـت
چـو گـیـرد بـلـنـدی چـه خـواهـد بــدن هـمـی داسـتــان از چــه خـواهـد زدن
ســتــاره شــنـاســان هـم انـدر زمـان از اخــتــر گــرفــتــنــد پــیــدا نــشــان
بـــگــفــتــنــد بـــاشــاه دیــهــیــم دار کــه شـــادان بـــزی تـــا بـــود روزگــار
کـــه او پـــهــلـــوانــی بـــود نــامـــدار ســرافـراز و هـشــیـار و گـرد و ســوار
چو بـنشنید شاه این سخن شاد شد دل پــــهــــلــــوان از غــــم آزاد شــــد
یـکـی خـلـعـتـی سـاخـت شـاه زمـین کــه کــردنــد هــر کــس بــدو آفــریـن
از اســپــان تــازی بــه زریــن ســتــام ز شــمـشـیـر هـنـدی بــه زریـن نـیـام
ز دیـــنــــار و خــــز و ز یـــاقــــوت و زر ز گــســتــردنــیــهــای بـــســیــار مــر
غــلــامــان رومــی بـــه دیــبـــای روم هـمـه گــوهـرش پــیـکــر و زرش بــوم
زبـــرجــد طــبــقــهــا و پــیــروزه جــام چــه از زر سـرخ و چــه از سـیـم خـام
پــر از مـشـک و کـافـور و پــر زعـفـران هـمــه پــیـش بــردنــد فــرمــان بــران
همان جـوشـن و تـرگ و بـرگـسـتـوان هــمــان نــیــزه و تـــیــر و گــرز گــران
هــمــان تـــخـــت پـــیــروزه و تـــاج زر هـمــام مــهــر یـاقــوت و زریـن کــمــر
وزان پـس مـنـوچـهـر عـهـدی نـوشـت سـراسـر سـتـایـش بـسـان بـهـشـت
هـمـه کــابــل و زابــل و مــای و هـنـد ز دریـای چــیـن تــا بــه دریـای ســنـد
ز زابــلـسـتــان تـا بــدان روی بــسـت بــه نـوی نـوشـتــنـد عـهـدی درســت
چـو این عـهـد و خـلـعـت بـیـاراسـتـنـد پـس اسـپ جـهان پـهلوان خـواسـتـند
چو این کرده شد سام بر پای خاست کـه ای مـهـربــان مـهـتـر داد و راسـت
ز مـاهـی بــر انـدیـشـه تــا چــرخ مـاه چــو تــو شــاه نـنـهـاد بــر ســر کـلـاه
بــه مـهـر و بـه داد و بـه خـوی و خـرد زمــانــه هــمــی از تـــو رامــش بـــرد
همه گـنج گیتـی بـه چـشـم تـو خـوار مـــبــــادا ز تــــو نـــام تــــو یـــادگــــار
فـــرود آمـــد و تـــخـــت را داد بــــوس بــبــســتــنـد بــر کـوهـه پــیـل کـوس
ســوی زابــلــســتــان نــهــادنــد روی نـظـاره بــرو بــر هـمـه شــهـر و کـوی
چـــو آمــد بـــه نــزدیــکــی نــیــمــروز خــبــر شــد ز ســالـار گــیـتــی فــروز
بـیاراسـتـه سـیسـتـان چـون بـهشـت گـلـش مـشـک سـارابــد و زر خـشـت
بــسـی مـشـک و دیـنـار بــرریـخـتـنـد بــســی زعــفــران و درم بــیـخــتــنـد
یـکــی شــادمــانـی بــد انـدر جــهـان ســـراســر مــیــان کــهــان و مــهــان
هـر آنـجـا کـه بــد مـهـتـری نـامـجـوی ز گـیـتــی ســوی ســام بــنـهـاد روی
کــه فــرخــنـده بــادا پــی ایـن جــوان بـــریــن پـــاک دل نــامــور پـــهــلــوان
چــو بــر پــهـلــوان آفــریـن خــوانــدنـد ابـــر زال زر گـــوهــر افـــشـــانـــدنـــد
نشسـت آنگهی سـام بـا زیب و جـام هـمــی داد چــیـز و هـمـی رانـد کــام
کـسـی کـو بــه خـلـعـت سـزاوار بــود خـــردمــنــد بـــود و جـــهــانــدار بـــود
بــرانـدازه شــان خــلـعــت آراســتــنـد هــمــه پــایـه بــرتــری خــواســتــنــد
جــهـانـدیـدگـان را ز کـشـور بــخــوانـد سـخـنـهـای بــایـسـتـه چـنـدی بـرانـد
چــنـیـن گــفــت بــا نـامــور بــخــردان کــه ای پــاک و بــیــدار دل مــوبـــدان
چـنـیـن اسـت فـرمـان هـشـیـار شـاه کـه لـشـکـر هـمـی رانـد بــایـد بـه راه
ســـوی گـــرگـــســـاران و مــازنــدران هـمـی رانـد خـواهـم سـپـاهـی گـران
بــمــانـد بــه نـزد شــمــا ایـن پــســر که همتـای جـان سـت و جـفـت جـگر
دل و جــانــم ایــدر بــمــانــد هــمــی مــژه خــون دل بــرفــشــانــد هـمــی
بــــگــــاه جــــوانـــی و کــــنــــد آوری یــکــی بـــیــهــده ســاخــتـــم داوری
پـــســـر داد یــزدان بـــیــانــداخـــتـــم ز بــی دانــشــی ارج نــشــنــاخــتــم
گــرانـمــایـه ســیـمـرغ بــرداشــتــش هـمــان آفــریـنـنـده بــگــمــاشــتــش
بـــپـــرورد او را چـــو ســـرو بـــلـــنـــد مـــرا خـــوار بـــد مـــرغ را ارجـــمــنــد
چــو هـنـگـام بــخــشــایـش آمـد فـراز جـــهــانـــدار یــزدان بـــمـــن داد بـــاز
بــدانــیـد کــایـن زیـنــهــار مــنــســت بـــه نــزد شــمــا یــادگــار مــنــســت
گــرامــیـش داریــد و پــنــدش دهــیـد هــمــه راه و رای بـــلــنــدش دهــیــد
ســوی زال کــرد آنـگـهـی ســام روی کــه داد و دهــش گــیــر و آرام جــوی
چـنان دان که زابـلسـتـان خـان تـست جـهان سـر بـه سـر زیر فرمان تـسـت
تـــرا خـــان و مـــان بــــایـــد آبـــادتـــر دل دوســــتـــــداران تــــو شــــادتــــر
کــلــیـد در گــنـجــهـا پــیـش تــســت دلم شاد و غمگین به کم بیش تست
بــه ســام آنـگـهـی گـفـت زال جــوان که چـون زیست خـواهم من ایدر نوان
جــدا پــیـشـتــر زیـن کـجــا داشـتــی مـــدارم کــــه آمـــد گـــه آشــــتــــی
کــســـی کــو ز مــادر گــنــه کـــار زاد مــن آنــم ســـزد گـــر بـــنــالــم ز داد
گــهــی زیــر چــنــگــال مــرغ انــدرون چـمـیـدن بــه خـاک و چـریـدن ز خـون
کـــنـــون دور مـــانـــدم ز پــــروردگـــار چــــنـــیـــن پــــرورانـــد مـــرا روزگـــار
ز گـل بــهـره مـن بــجـز خـار نـیـسـت بــدیـن بــا جـهـانـدار پــیـگـار نـیـسـت
بــدو گـفـت پــرداخـتـن دل سـزاسـت بــپـرداز و بـر گـوی هـرچـت هـواسـت
ســتـــاره شــمــر مــرد اخــتــرگــرای چــنــیــن زد تــرا ز اخــتــر نــیــک رای
کـــه ایـــدر تـــرا بــــاشـــد آرامـــگـــاه هــم ایـدر ســپــاه و هـم ایـدر کــلــاه
گـذر نـیسـت بـر حـکـم گـردان سـپـهر هـم ایـدر بــگــســتــرد بــایـدت مــهـر
کــنــون گــرد خــویــش انــدرآور گــروه ســــواران و مــــردان دانــــش پــــژوه
بــیـامــوز و بــشــنــو ز هـر دانــشــی کـه یـابــی ز هـر دانـشــی رامـشــی
ز خـورد و ز بـخـشـش مـیاسـای هیچ هــمــه دانــش و داد دادن بـــســیــچ
بـگـفـت ایـن و بـرخـاسـت آوای کـوس هـوا قــیـرگــون شــد زمــیـن آبــنـوس
خـــروشــیــدن زنــگ و هــنــدی درای بـــرآمـــد ز دهــلـــیــز پـــرده ســـرای
سـپـهـبــد سـوی جـنـگ بــنـهـاد روی یکـی لـشـکـری سـاخـتـه جـنگـجـوی
بـــشـــد زال بـــا او دو مـــنــزل بـــراه بـــدان تــا پــدر چــون گــذارد ســپــاه
پـــدر زال را تـــنـــگ در بــــرگـــرفـــت شـگـفـتــی خــروشـیـدن انـدر گـرفـت
بــــفــــرمــــود تــــا بـــــازگــــردد ز راه شـود شـادمـان سـوی تـخـت و کـلـاه
بــیـامـد پــر انـدیـشـه دسـتــان سـام کــه تــا چــون زیـد تــا بــود نـیـک نـام
نـشـســت از بــر نـامـور تــخــت عـاج بــه ســر بــر نـهـاد آن فــروزنــده تــاج
ابـــــا یـــــاره و گـــــرزه گـــــاو ســـــر ابــــا طــــوق زریـــن و زریـــن کـــمـــر
ز هـر کــشــوری مـوبــدانـرا بــخــوانـد پــژوهـیـد هــر کــار و هــر چــیـز رانــد
ســـتـــاره شــنــاســـان و دیــن آوران ســـواران جـــنـــگـــی و کـــیــن آوران
شــب و روز بـــودنــد بـــا او بـــه هــم زدنـدی هـمـی رای بــر بــیـش و کــم
چـنـان گـشـت زال از بــس آمـوخـتــن تـو گفـتـی سـتـاره سـت از افروخـتـن
بـه رای و بـه دانـش بـه جـایی رسـید که چون خویشتـن در جهان کس ندید
بـدین سان همی گشت گردان سپهر ابــر ســام و بــر زال گـســتــرده مـهـر

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج