فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 5 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

بـــدان نـــامـــور گـــفـــت پـــاســـخ شـــنـــویــکــایــک بــبــر ســوی ســالــار نــوبــه گـویـش کـه زشــت کــســان را مـجــویجـز آن را کـه بــرت…

بـــدان نـــامـــور گـــفـــت پـــاســـخ شـــنـــو یــکــایــک بــبــر ســوی ســالــار نــو
بــه گـویـش کـه زشــت کــســان را مـجــوی جـز آن را کـه بــرتـابــی از نـنـگ روی
ســخــن هـرچ گـفــتــی نـه گـفـتــارتــســت مــمــانــاد گـــویــا زبـــانــت درســـت
مـــگـــو آنـــچ بــــدخـــواه تــــو بــــشـــنـــود ز گــفــتــار بــیـهــوده شــادان شــود
بـــــدان گـــــاه چـــــنــــدان نــــداری خـــــرد کــه مــغــزت بـــدانــش خــرد پــرورد
بـــه گــفــتـــار بـــی بـــر چــو نــیــرو کــنــی روان و خــــرد را پــــر آهـــو کــــنـــی
کـــســـی کـــو گــنــهــکـــار خـــوانــد تـــو را از آن پــس جــهـانــدار خــوانـد تــو را
نــبـــایــد کــه یــابـــد بـــر تـــو نــشـــســـت بـگـیـرد کـم و بـیش چـیـزی بـدسـت
مــیـنــدیـش زیـن پــس بــریـن ســان پــیــام که دشـمن شـود بـر تـو بـر شـادکـام
بـــه یــزدان مـــرا کـــار پـــیـــراســـتـــســـت نـهاده بـران گـیتـی ام خـواسـتـسـت
بــــدیـــن جـــســـتـــن عـــیـــبـــهـــای دروغ بـــه نــزد بـــزرگــان نــگــیــری فــروغ
بــــیـــارم کـــنـــون پـــاســـخ ایـــن هـــمـــه بـــدان تــا بـــگــویــیــد پــیــش رمــه
پــــس از مــــرگ مــــن یــــادگــــاری بـــــود ســخــن گـفـتــن راســت یـاری بــود
چـــو پـــیــدا کـــنــم بـــر تـــو انـــبـــوه رنـــج بــدانـی کـه از رنـج مـاخـاسـت گـنـج
نـخــسـتــیـن کـه گـفـتــی ز هـرمـز سـخــن بــــه بــــیـــهـــوده از آرزوی کــــهـــن
ز گـــــفـــــتـــــار بـــــدگــــوی مــــا را پـــــدر بـــرآشــفــت و شــد کــار زیــر و زبــر
از انــــدیــــشــــه او چــــو آگــــه شــــدیـــم از ایـران شـب تــیـره بــی ره شـدیـم
هــمــا راه جــســتـــیــم و بـــگــریــخــتــیــم بـــه دام بـــلــا بـــر نــیــاویــخــتــیــم
از انــــدیــــشــــه او گــــنــــاهــــم نــــبــــود جـز از جـسـتـن او شـاه را هـم نـبـود
شــنــیــدم کــه بــر شــاه مــن بــد رســیــد ز بـردع بـرفـتـم چـو گـوش آن شـنـید
گـــنـــهــکـــار بـــهـــرام خـــود بـــا ســـپـــاه بــیـاراســت در پــیـش مـن رزمــگــاه
ازو نـــیـــز بــــگـــریـــخــــتــــم روز جــــنـــگ بــدان تـا نـیـایـم مـن او را بــه چـنـگ
ازان پــــــس دگــــــر بــــــاره بــــــاز آمـــــدم دلــاور بـــه جـــنــگ ش فـــراز آمــدم
نـــه پـــرخـــاش بـــهـــرام یـــکـــبــــاره بـــود جــهـانـی بــران جــنـگ نـظــاره بــود
بــــه فــــرمـــان یـــزدان نـــیـــکــــی فــــزای کـه اویسـت بـر نـیک و بـد رهـنـمـای
چــــو ایـــران و تــــوران بــــه آرام گـــشــــت هـمــه کــار بــهـرام نـاکــام گــشــت
چـــو از جـــنــگ چـــوبـــیــنــه پـــرداخـــتـــم نـخــسـتــیـن بــکـیـن پــدر تــاخــتــم
چــو بــنـد وی و گــســتــهـم خــالــان بــدنـد بـه هر کـشـوری بـی همـالـان بـدنـد
فـــدا کـــرده جـــان را هــمــی پـــیــش مــن بـه دل هم زبـان و بـه تـن خویش من
چـــــو خــــون پـــــدر بـــــود و درد جـــــگــــر نـکـردیـم سـســتــی بــه خــون پــدر
بــــریـــدیـــم بــــنـــد وی را دســـت و پـــای کــجــا کــرد بــر شــاه تــاریـک جــای
چــو گــســتــهـم شــد در جــهــان نــاپــدیـد ز گـیـتـی یـکـی گـوشـه یی بـرگـزیـد
بــه فــرمــان مــا نــاگــهــان کــشــتــه شــد سـر و رای خـونخـوارگان گشـتـه شد
دگــر آنــک گــفــتـــی تـــو از کــار خـــویــش از آن تــنــگ زنــدان و بــازار خــویـش
بـــــد آن تــــا ز فــــرزنــــد مــــن کــــار بــــد نـیـایـد کــزان بــر ســرش بــد رســد
بــه زنــدان نــبــد بــر شــمــا تــنــگ و بــنــد هـمـان زخــم خــواری و بــیـم گــزنـد
بــــدان روزتــــان خــــوار نــــگــــذاشــــتــــم هـمـه گـنـج پــیـش شـمـا داشــتــم
بـــر آیــیــن شـــاهــان پـــیــشــیــن بـــدیــم نـه بـی کـار و بـر دیـگـر آیـیـن بــدیـم
ز نـــخـــچـــیــر و ز گـــوی و رامـــشـــگـــران ز کــاری کــه انــدر خــور مــهــتـــران
شـــمـــارا بـــه چـــیـــزی نـــبـــودی نـــیـــاز ز دیـــنـــار وز گـــوهـــر و یـــوز و بـــاز
یـــکـــی کـــاخ بـــد کـــرده زنـــدانـــش نـــام هـمــی زیـســتــی انـدرو شــادکــام
هــمــان نــیــز گــفـــتـــار اخـــتـــرشـــنــاس کـه مـا را هـمـی از تــو دادی هـراس
کـه از تــو بــد آیـد بــدیـن سـان کـه هـسـت نــیــنــداخــتــم اخــتـــرت را زدســت
وزان پــــس نـــهـــادیـــم مـــهـــری بــــر وی بـه شیرین سپـردیم زان گفت و گوی
چـو شـاهـیـم شـد سـال بــر سـی و شـش مـــیــان چـــنـــان روزگـــاران خـــوش
تــو داری بــیــاد ایــن ســخــن بــی گــمــان اگـر چــنـد بــگــذشــت بــر مـا زمـان
مــــرا نــــامــــه آمــــد ز هـــنـــدوســــتــــان بــدم مـن بــدان نـیـز هـمــداســتــان
ز رای بـــــریــــن نــــزد مــــانــــامــــه بـــــود گـهـر بـود و هر گـونـه یی جـامـه بـود
یــکــی تـــیــغ هــنــدی و پـــیــل ســـپـــیــد جـزیـن هـرچ بــودم بـه گـیـتـی امـیـد
ابــــا تــــیـــغ دیـــبــــای زربــــفـــت پــــنـــج ز هــر گــونــه یـی انــدرو بــرده رنــج
ســوی تـــو یــکــی نــامــه بـــد بـــر پـــرنــد نـوشـتـه چـو مـن دیـدم از خـط هـنـد
بـــخـــوانــدم یــکـــی مــرد هــنــدی دبـــیــر ســخــن گــوی و دانـنــده و یـادگــیـر
چــوآن نــامــه را او بــه مــن بـــر بـــخــوانــد پــر از آب دیـده هـمـی ســرفـشـانـد
بـــدان نـــامـــه در بـــد کـــه شـــادان بـــزی کـه بــا تــاج زر خــســروی را ســزی
کــــــه چـــــــون مــــــاه آذر بـــــــد و روز دی جـهـان را تـو بــاشـی جـهـانـدار کـی
شــده پــادشــاهـی پــدر ســی و هــشــت سـتـاره بـرین گـونه خـواهد گـذشـت
درخـــــشـــــان شـــــود روزگــــار بـــــهــــی کـه تــاج بــزرگـی بــه ســر بــرنـهـی
مــرا آن زمــان ایــن ســـخـــن بـــد درســـت ز دل مـهـربـانـی نـبـایسـت شـسـت
مـــن آگــــاه بــــودم کــــه از بــــخــــت تــــو ز کـــار درخـــشـــیــدن تـــخـــت تـــو
نـــبــــاشـــد مـــرا بـــهـــره جـــز درد و رنـــج تـو را گـردد این تـخـت شـاهی وگـنج
ز بــخــشــایــش و دیــن و پــیــونــد و مــهــر نـکــردم دژم هـیـچ زان نــامــه چــهـر
بــه شــیــریــن ســپــردم چــو بـــرخــوانــدم ز هـر گــونــه انــدیـشــه هــا را نــدم
بــــر اوســــت بــــا اخــــتــــر تــــو بــــهــــم نداند کسـی زان سـخـن بـیش و کم
گـر ای دون کـه خـواهی کـه بـینی بـه خـواه اگـر خـود کـنـی بـیش و کـم را نـگـاه
بـــرانــم کــه بــیــنــی پــشــیــمــان شــوی وزیـن کـرده هـا سـوی درمـان شـوی
دگـــر آنـــک گـــفـــتـــی ز زنـــدان و بــــنـــد گــر آمـد ز مــا بــرکــســی بــرگــزنـد
چـــنـــیـــن بــــود تــــا بــــود کـــارجــــهـــان بـــزرگــان و شــاهــان و رای مــهــان
اگـــر تـــو نـــدانـــی بـــه مـــوبــــد بـــگـــوی کـنـد زین سـخـن مـر تـو را تـازه روی
کــه هــرکــس کــه او دشــمــن ایــزدســـت ورا در جــهـان زنــدگــانــی بــدســت
بــــه زنــــدان مــــا ویــــژه دیـــوان بــــدنــــد کـه نـیـکـان ازیـشــان غـریـوان بــدنـد
چــو مــا را نــبــد پــیــشــه خــون ریــخــتــن بـــدان کــار تـــنــگ انــدر آویــخــتــن
بــــدان را بــــه زنـــدان هـــمـــی داشـــتـــم گــزنـد کــســان خــوار نـگــذاشــتــم
بــســی گـفـت هـرکـس کـه آن دشــمـنـنـد ز تـــخـــم بـــدانــنــد و آهــرمـــنــنــد
چــــو انـــدیـــشــــه ایـــزدی داشــــتــــیـــم سـخـنـهـا هـمـی خـوار بـگـذاشـتـیم
کـــنــون مــن شـــنــیــدم کــه کـــردی رهــا مــرد آن را کــه بـــد بـــتـــر از اژدهــا
ازیـــن بــــد گــــنــــهـــکــــار ایـــزد شــــدی بــه گـفــتــار و کــردارهـا بــد شــدی
چـــو مــهــتـــر شــدی کــار هــشــیــار کــن نـــدانــی تـــو دانـــنـــده را یــار کـــن
مــبــخــشــای بــر هـر کــه رنـجــســت زوی اگــر چــنـد امــیـد گــنـجــســت زوی
بـــر آنــکـــس کـــزو در جـــهــان جـــزگــزنــد نـبــیـنـی مـر او را چـه کـمـتـر ز بــنـد
دگـــر آنـــک از خـــواســـتــــه گـــفـــتـــه ای خــردمــنــدی و رای بــنــهـفــتــه ای
ز کــس مــانــجــســتــیــم جــز بـــاژ و ســاو هـر آنـکـس کـه او داشـت بـا بـاژ تـاو
ز یــزدان پـــذیـــرفـــتـــم آن تـــاج و تـــخـــت فـراوان کـشــیـدم ازان رنـج ســخــت
جـــــهـــــان آفـــــریـــــن داور داد وراســـــت همـی روزگـاری دگـرگـونـه خـواسـت
نـــیـــم دژمـــنـــش نـــیـــز درخــــواســـت او فــزونــی نــجــویــیــم درکــاســت او
بـــه جـــســـتـــیـــم خـــشـــنـــودی دادگـــر ز بــخـشـش نـدیـدم بـکـوشـش گـذر
چـــو پــــرســـد ز مـــن کـــردگـــار جـــهـــان بـــگـــویــم بـــو آشـــکـــار و نـــهـــان
بــــپــــرســـد کـــه او از تـــودانـــاتــــرســـت بــهـر نـیـک و بــد بــر تــوانـاتــرســت
هــمــیـن پــرگــنــاهــان کــه پــیــش تــوانــد نـه تــیـمــاردار و نـه خــویـش تــوانـد
ز مــن هــرچ گـــویــنــد زیــن پـــس هــمــان شـونـد ایـن گـره بـر تـو بـر بـد گـمـان
هـــمـــه بـــنـــده ســـیـــم و زرنـــد و بــــس کــســی را نــبـــاشــنــد فــریــادرس
ازیــشــان تـــو را دل پـــر آســـایــش اســت گــنــاه مــرا جــای پــالــایـش اســت
نــگــنــجـــد تـــو را ایــن ســـخـــن در خـــرد نه زین بـد که گفتـی کسی بـرخـورد
ولـــیــکـــن مـــن از بـــهــر خـــود کـــامــه را کــه بــرخــوانـد آن پــهـلـوی نـامـه را
هــــمــــان در جــــهــــان یـــادگــــاری بــــود خـــردمــنــد را غــمــگــســاری بـــود
پـــس از مــاهــر آنــکــس کــه گــفــتــار مــا بــــخـــوانـــنـــد دانـــنـــد بــــازار مـــا
ز بـــرطـــاس وز چـــیــن ســـپـــه رانـــدیـــم سـپــهـبــد بــهـر جـای بــنـشـانـدیـم
بـــبـــردیـــم بـــر دشـــمـــنـــان تـــاخـــتـــن نـیـارســت کــس گــردن افــراخــتــن
چــو دشــمــن ز گــیــتــی پـــراگــنــده شــد هـمـه گـنـج مـا یک سـر آگـنـده شـد
هـــمـــه بــــوم شــــد نـــزد مــــا کــــارگــــر ز دریــا کــشــیـدنــد چــنــدان گــهــر
کــه مــلــاح گــشــت از کــشــیـدن ســتــوه مـــرا بـــود هــامـــون و دریــا و کـــوه
چـــو گـــنـــج در مـــهـــا پـــراگـــنـــده شـــد ز دیــنــار نــو بـــه دره آگــنــده شـــد
ز یـــــاقـــــوت وز گـــــوهـــــر شــــــاهـــــوار هــمـــان آلـــت و جـــامـــه زرنــگـــار
چـو دیهیم ما بـیسـت وشـش سـاله گشـت ز هر گـوهری گـنـجـهـا مـالـه گـشـت
درم را یـــکـــی مـــیـــخ نـــو ســــاخــــتــــم ســوی شــادی و مــهـتــری آخــتــم
بـــدان ســال تـــا بـــاژ جـــســتـــم شــمــار چــوشــد بــاژ دیــنــار بــر صــد هــزار
پــــراگـــنـــده افـــگـــنـــد پــــنـــد او ســــی هـمـه چــرم پــنـد او سـی پــارسـی
بـــــهــــر بـــــه دره یــــی در ده و دو هــــزار پـــراگـــنــده دیــنـــار بـــد شـــاهــوار
جــــز از بــــاژ و دیـــنـــار هـــنـــدوســـتــــان جــز از کـشــور روم و جــا دوســتــان
جــــز از بـــــاژ وز ســــاو هــــر کــــشــــوری ز هــر نــامـــداری و هــر مـــهــتـــری
جــــز از رســــم و آیـــیـــن نـــوروز و مـــهـــر از اســپــان وز بـــنــده خــوب چــهــر
جــز از جــوشــن و خــود و گــوپـــال و تــیــغ ز مــا ایـن نــبــودی کــســی را دریـغ
جــز از مــشــک و کــافــور و خــز و ســمــور ســیـاه و ســپــیـد و ز کــیـمـال بــور
هــران کـــس کــه مــا را بـــدی زیــردســـت چـنـیـن بــاژهـا بــر هـیـونـان مـسـت
هـــمـــی تــــاخــــتــــنـــد بــــه درگـــاه مـــا نــپــیــچــیــد گــردن کــس از راه مــا
ز هــــر در فــــراوان کــــشــــیـــدیـــم رنــــج بــدان تـا بــیـا گـنـد زیـن گـونـه گـنـج
دگـــر گـــنـــج خــــضـــرا و گـــنـــج عـــروس کــجــا داشــتــیــم از پــی روز بــوس
فــــراوان ز نـــامـــش ســــخــــن را نـــدیـــم ســرانــجــام بـــاد آورش خــوانــدیــم
چنین بیست و شش سال تا سی و هشت بـه جـز بـه آرزو چـرخ بـر مـا نـگـشـت
هــمــه مــهــتــران خــود تــن آســان بــدنــد بـد انـدیـش یک سـر هـراسـان بـدنـد
هــمـــان چـــون شـــنــیــدم ز فـــرمــان تـــو جــهــان را بـــد آمــد ز پـــیــمــان تــو
نــمـــانــد کـــس انــدر جـــهــان رامـــشـــی نـبــایـد گـزیـدن بــه جــز خــامـشــی
هــمــی کــرد خــواهــی جــهــان پــرگــزنــد پـــراز درد کـــاری و نـــاســـودمـــنــد
هـــمـــان پـــرگـــزنـــدان کـــه نـــزد تـــوانـــد کــه تــیـره شــبــان اور مــزد تــوانــد
هــمــی داد خــواهــنــد تـــخـــتـــت بـــبـــاد بـدان تـا نبـاشـی بـه گیتـی تـو شـاد
چــــو بــــودی خــــردمـــنـــد نـــزدیـــک تــــو کـه روشـن شـدی جــان تــاریـک تــو
بــــه دادن نــــبـــــودی کــــســــی رازیــــان کـه گـنـجــی رســیـدی بــه ارزانـیـان
ایــــــا پــــــور کــــــم روز و انــــــدک خــــــرد روانـــت ز انــدیــشـــه رامـــش بـــرد
چـنـان دان کـه این گـنج مـن پـشـت تـسـت زمـانه کـنـون پـاک در مـشـت تـسـت
هـــــم آرایـــــش پـــــادشـــــاهـــــی بـــــود جــهــان بــی درم در تــبــاهــی بــود
شـــــود بـــــی درم شـــــاه بـــــیــــدادگــــر تـهی دسـت را نیسـت هوش و هنـر
بــه بـــخــشــش نــبـــاشــد ورا دســتــگــاه بـزرگـان فـسـوسـیش خـوانـنـد شـاه
ار ای دون کــه از تـــو بـــه دشــمــن رســـد هـمـی بـت بـدسـت بـر همـن رسـد
ز یــزدان پـــرســـتـــنـــده بـــیــزار گـــشـــت ورا نـــام و آواز تـــو خـــوار گـــشـــت
چــو بــی گــنــج بــاشــی نــپــایــد ســپــاه تــو را زیـردســتــان نـخــوانـنـد شــاه
ســـگ آن بـــه کــه خـــواهــنــده نــان بـــود چـو سـیرش کـنی دشـمن جـان بـود
دگـــر آنـــک گـــفــــتــــی ز کـــار ســــپــــاه کـه در بـو مـهاشـان نشـانـدم بـه راه
ز بـــی دانــشـــی ایــن نــیــایــد پـــســـنــد نــدانـی هـمــی راه ســود از گــزنــد
چــنــیــن اســت پـــاســخ کــه از رنــج مــن فـــراز آمــد ایــن نــامــور گــنــج مــن
ز بـــیــگـــانــگـــان شـــهــرهــا بـــســـتـــدم هـمـه دشـمـنـان را بــه هـم بــر زدم
بـــــدان تــــا بـــــه آرام بـــــرتــــخــــت نــــاز نـشــیـنـیـم بــی رنـج و گـرم و گــداز
ســــواران پــــراگــــنـــده کــــردم بــــه مـــرز پــــدیـــد آمـــد اکــــنـــون ز نـــاارز ارز
چـــو از هــر ســوی بـــازخـــوانــی ســـپـــاه گــشــاده بــبــیـنــد بــد انــدیـش راه
کــه ایــران چــوبـــاغــیــســت خــرم بـــهــار شــکـفـتــه هـمـیـشــه گـل کـامـگـار
پـــراز نــرگـــس و نـــار و ســـیــب و بـــهــی چــو پـــالــیــز گــردد ز مــردم تــهــی
ســـپـــر غـــم یــکــایــک ز بـــن بـــرکــنــنــد هـمـه شـاخ نـارو بــهـی بــشـکـنـنـد
ســـپـــاه و ســـلـــیـــحـــســـت دیـــوار اوی بـه پـرچـیـنـش بـر نـیـزه هـا خـار اوی
اگـــر بــــفـــگـــنـــی خــــیـــره دیـــوار بــــاغ چه باغ و چه دشت و چه دریاچه راغ
نـــگــــر تــــا تــــو دیـــوار او نــــفــــگــــنـــی دل و پــشــت ایـرانـیـان نــشــکــنـی
کـــزان پــــس بــــود غـــارت و تــــاخــــتــــن خــروش ســواران و کــیــن آخـــتـــن
زن و کــــــودک و بــــــوم ایــــــرانــــــیــــــان بــه انــدیـشــه بــد مــنــه در مــیــان
چــو ســالــی چــنــیــن بــر تــو بــر بــگــذرد خــردمــنــد خــوانـد تــو را بــی خــرد
مــن ای دون شــنــیــدم کــجــا تـــو مــهــی هـــمـــه مـــردم نـــاســــزا رادهـــی
چـــنـــان دان کـــه نــوشـــیــن روان قـــبـــاد بـــه انــدرز ایــن کــرد در نــامــه یــاد
کـه هـرکــو ســلـیـحــش بــه دشــمـن دهـد همی خـویشـتـن رابـه کـشـتـن دهد
کــه چــون بــازخــواهــد کــش آیــد بــه کــار بـــدانـــدیــش بـــا او کـــنـــد کـــارزار
دگــــر آنــــک دادی ز قــــیــــصــــر پـــــیــــام مـرا خــوانـدی دو دل و خــویـش کـام
ســـخــــنـــهـــا نـــه از یـــادگـــار تــــو بــــود کـــه گــفـــتـــار آمــوزگـــار تـــو بـــود
وفـــــــا کـــــــردن او و از مــــــا جـــــــفـــــــا تـو خـود کـی شـناسـی جـفـا از وفـا
بــــدان پــــاســـخـــش ای بــــد کـــم خـــرد نـگـویـم جــزیـن نـیـز کــه انـدر خــورد
تـــو دعــوی کــنــی هــم تــو بـــاشــی گــوا چـــنـــیــن مـــرد بـــخـــرد نـــدارد روا
چــو قــیــصــر ز گــرد بـــلــا رخ بـــشــســت بــه مـردی چـو پـرویـز دامـاد جـسـت
هـر آنــکــس کــه گــیـتــی بــبــد نــســپــرد بــه مـغــز انـدرون بــاشــد او را خــرد
بـــدانـــم کـــه بـــهــرام بـــســـتـــه مـــیــان ابـــا او یــکــی گــشــتــه ایــرانــیــان
بــه رومـی ســپــاهـی نـشـایـد شـکـســت نـســایـد روان ریـگ بــا کــوه دســت
بـــــــدان رزم یــــــزدان مــــــرا یــــــاربــــــود ســپــاه جــهـان نـزد مـن خــوار بــود
شــــنــــیـــدنــــد ایـــرانــــیـــان آنــــچ بــــود تــو را نـیـز زیـشــان بــبــایـد شــنــود
مــرا نــیــز چـــیــزی کـــه بـــایــســـت کـــرد بـــه جـــای نــیــاطـــوس روز نــبـــرد
ز خـــــوبـــــی و از مـــــردمـــــی کـــــرده ام بـــه پـــاداش او روز بـــشـــمـــرده ام
بــــگــــویـــد تــــو را زاد فــــرخ هــــمــــیـــن جـهـان را بـه چـشـم جـوانـی مـبـین
گــشــســپ آنــک بـــد نــیــز گــنــجـــور مــا هــمــان مــوبـــد پــاک دســتــور مــا
کـــه از گــنــج مــا بـــه دره بـــد صـــد هــزار کـــه دادم بـــدان رومـــیــان یــادگـــار
نـــــیــــاطـــــوس را مـــــهـــــره دادم هــــزار ز یـــاقـــوت ســــرخ از در گـــوشـــوار
کــجــا ســنــگ هــر مــهــره یــی بــد هــزار ز مـثـقـال گـنـجـی چـو کـردم شـمـار
هـــمـــان در خـــوشـــاب بــــگـــزیـــده صـــد درو مــــرد دانــــا نـــدیـــد ایـــچ بــــد
کــه هــرحــقــه یــی را چــو پـــنــجــه هــزار بــه دادی درم مــرد گــوهــر شــمــار
صــد اســپ گــرانــمــایـه پــنــجــه بــه زیــن هــمــه کـــرده از آخـــر مـــا گـــزیــن
دگــــر ویـــژه بــــا جــــل دیــــبــــه بــــدنــــد کـه در دشــت بــا بــاد هـمـره بــدنـد
بـــه نــزدیــک قــیــصـــر فـــرســـتـــادم ایــن پـس از خـواسـتـه خـواندمـش آفـرین
ز دار مــســیــحـــا کــه گــفــتـــی ســخـــن بـه گـنـج انـدر افـگـنـده چـوبـی کـهن
نــــبــــد زان مــــرا هـــیـــچ ســــود و زیـــان ز تـــرســـا شـــنـــیـــدی تـــو آواز آن
شـــگــفــت آمــدم زانــک چـــون قــیــصــری ســــر افــــراز مــــردی و نــــام آوری
هــــمــــه گــــرد بــــر گــــرد او بـــــخــــردان هـمـش فـیلـسـوفـان و هـم مـوبـدان
کــه یــزدان چـــرا خـــوانــد آن کــشـــتـــه را گرین خـشـک چـوب وتـبـه گشـتـه را
گـــــر آن دار بـــــیـــــکـــــار یـــــزدان بـــــدی ســــرمــــایــــه اور مــــزد آن بـــــدی
بـــرفـــتـــی خـــود از گـــنــج مــا نــاگـــهــان مـسـیحـا شـد او نیسـتـی در جـهان
دگــر آنــک گــفــتـــی کــه پـــوزش بـــگــوی کـنـون تــوبــه کـن راه یـزدان بــجـوی
ورا پــــاســــخ آن بــــد کـــه ریـــزنـــده بــــاد زبـــان و دل و دســت و پــای قــبـــاد
مـــرا تــــاج یـــزدان بــــه ســــر بــــرنـــهـــاد پـــذیــرفــتــم و بـــودم از تـــاج شــاد
بـــپــردان ســپــردیــم چــون بـــازخــواســت نــدانـم زبــان در دهـانــت چــراســت
بـــه یـــزدان بـــگـــویــم نـــه بـــا کـــودکـــی کـه نـشـنـاسـد او بـد ز نیک انـدکـی
هـــمـــه کــــار یـــزدان پــــســــنـــدیـــده ام همان شور و تـلخـی بـسـی دیده ام
مــرا بــود شــاهـی ســی و هـشــت ســال کـس از شــهـر یـاران نـبــودم هـمـال
کــســی کــایــن جـــهــان داد دیــگــر دهــد نـه بـر مـن سـپـاسـی همـی بـرنـهد
بــــریـــن پــــادشـــاهـــی کـــنـــم آفـــریـــن کـــه آبـــاد بـــادا بـــه دانـــا زمـــیـــن
چـــــو یــــزدان بـــــود یــــار و فـــــریــــادرس نـیـازد بــه نــفــریـن مــا هـیـچ کــس
بــــدان کـــودک زشـــت و نـــادان بــــگـــوی کـه ما را کـنون تـیره گـشـت آب روی
کــــه پـــــدرود بـــــادی تــــو تـــــا جــــاودان ســر و کــار مــا بــاد بــا بــه خــردان
شـــمـــا ای گـــرامـــی فـــرســــتــــادگـــان ســخــن گــوی و پــر مــایـه آزادگــان
ز مـــن هـــر دو پــــدرود بــــاشـــیـــد نـــیـــز سـخـن جـز شـنـیـده مـگـویـیـد چـیـز
کــنــم آفــریــن بـــر جــهــان ســر بـــه ســر کـــه او را نــدیــدم مـــگـــر بـــرگـــذر
بــــمـــیـــرد کــــســــی کـــو ز مـــادر بــــزاد ز کــیـخــســرو آغــاز تــا کـی قــبــاد
چــو هـوشــنـگ و طــهـمـورث و جــمـشــیـد کـزیـشــان بــدی جــای بــیـم وامـیـد
کــــه دیـــو و دد و دام فــــرمــــانـــش بــــرد چـو روشـن سـرآمـد بــرفـت و بــمـرد
فـــــریــــدون فـــــرخ کـــــه او از جـــــهـــــان بـــدی دور کـــرد آشـــکـــار و نــهــان
ز بـــد دســت ضــحـــاک تـــازی بـــبـــســت بــه مـردی زچـنـگ زمـانـه نـجــسـت
چــو آرش کــه بــردی بــه فــرســنــگ تــیــر چـــو پـــیــروزگــر قــارن شــیــرگــیــر
قـــــبـــــاد آنــــک آمــــد ز الـــــبـــــرز کـــــوه بــه مـردی جــهـانـدار شــد بــا گـروه
کـــه از آبـــگـــیــنــه هــمـــی خـــانــه کـــرد وزان خـانـه گـیتـی پـر افـسـانـه کـرد
هـــمـــه در خــــوشـــاب بــــد پــــیـــکـــرش ز یــاقــوت رخــشــنــده بــودی درش
ســــیـــاوش هـــمــــان نــــامــــدار هـــژیـــر کـه کـشـتـش بــه روز جـوانـی دبـیـر
کـــجـــا گــنــگ دژ کـــرد جـــایــی بـــه رنــج وزان رنــج بـــرده نــدیــد ایــچ گــنــج
کـــجــــا رســــتــــم زال و اســــفــــنـــدیـــار کـزیـشـان سـخــن مـانـدمـان یـادگـار
چــــو گـــودرز و هـــفــــتــــاد پــــور گـــزیـــن ســواران مــیــدان و شــیــران کــیـن
چــو گـشـتــاسـپ شـاهـی کـه دیـن بــهـی پــذیــرفــت و زو تــازه شــد فــرهــی
چــو جــا مــاســپ کــانـدر شــمـار ســپــهـر فــروزنــده تــر بــد ز گــردنــده مــهــر
شــــدنــــد آن بــــزرگــــان و دانـــنــــدگــــان ســـواران جـــنــگــی و مــردانــگـــان
کــــه انــــدر هـــنـــر ایـــن ازان بــــه بــــدی بـه سـال آن یـکـی از دگـر مـه بــدی
بــــه پـــرداخـــتـــنـــد ایـــن جـــهـــان فـــراخ بــمــانــدنــد مــیــدان و ایـوان و کــاخ
ز شـــاهـــان مـــرا نـــیــز هـــمـــتـــانـــبـــود اگــر ســـال را چـــنــد بـــالــا نــبـــود
جــهــان را ســپــردم بـــه نــیــک و بـــه بـــد نـه آن را کـه روزی بـه مـن بــد رسـد
بــــســـی راه دشـــوار بــــگـــذاشـــتــــیـــم بـسـی دشـمن از پـیش بـرداشـتـیم
هــمــه بـــومــهــا پـــر ز گـــنــج مــنــســـت کـجــا آب و خـاکـسـت رنـج مـنـسـت
چــو زیـن گــونــه بــر مــن ســرآیــد جــهــان هــمــی تــیـره گــردد امــیـد مــهــان
نــمـــانــد بـــه فـــرزنــد مــن نــیــز تـــخـــت بــگـردد ز تـخـت و سـرآیـدش بــخـت
فــرشــتــه بـــیــایــد یــکــی جــان ســتـــان بــگـویـم بــدو جــانـم آســان سـتــان
گــذشــتـــن چـــو بـــر چـــیــنــود پـــل بـــود بــه زیـر پــی انــدر هــمــه گــل بــود
بـــه تـــوبـــه دل راســـت روشـــن کـــنــیــم بــی آزاری خـویـش جــوشـن کـنـیـم
درســــتــــســـت گـــفـــتــــار فـــرزانـــگـــان جـــهــانــدیــده و پـــاک دانــنــدگـــان
کــه چــون بــخــت بــیـدار گــیـرد نــشــیــب ز هـر گــونــه یـی دیـد بــایـد نـهـیـب
چـــو روز بـــهـــی بــــر کـــســـی بــــگـــذرد اگــــر بــــاز خــــوانـــد نـــدارد خــــرد
پـــیــام مـــن ایــنـــســـت ســـوی جـــهــان بـــه نــزد کــهــان و بــه نــزد مــهــان
شـــمـــا نـــیــز پـــدرود بـــاشـــیــد و شـــاد ز مــن نــیـز بــر بــد مــگــیــریــد یــاد
چــــو اشــــتــــاد و خــــراد بــــه رزیـــن گـــو شــنــیــدنــد پــیــغــام آن پــیــش رو
بـــه پـــیــکــان دل هــر دو دانــا بـــخــســت به سر بـر زدند آن زمان هر دو دست
ز گــفــتـــار هــر دو پـــشـــیــمــان شـــدنــد بــه رخـسـارگـان بــر تــپــنـچـه زدنـد
بـــبـــر بـــر هــمــه جــامــشــان چــاک بــود ســر هــر دو دانــا پــر از خــاک بـــود
بـــرفـــتـــنــد گــریــان ز پـــیــشـــش بـــه در پــــر از درد جـــان و پـــرانـــدوه ســـر
بــه نــزدیــک شــیــرویـه رفــت ایـن دو مــرد پـــر آژنــگ رخـــســار و دل پـــر ز درد
یـــکــــایـــک بــــدادنـــد پــــیـــغــــام شــــاه بـه شیروی بـی مغز و بـی دسـتـگاه

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج