وزان جــایـگـه لـشــکــر انـدر کـشــیـددمـان تـا بـه شـهـر بـرهـمـن رسـیـدبــــدان تــــا ز کــــردارهـــای کـــهـــنبــپــرســد ز پــرهـیـزگـاران ســ…
وزان جــایـگـه لـشــکــر انـدر کـشــیـد | دمـان تـا بـه شـهـر بـرهـمـن رسـیـد |
بــــدان تــــا ز کــــردارهـــای کـــهـــن | بــپــرســد ز پــرهـیـزگـاران ســخــن |
بــرهـمـن چــو آگـه شـد از کـار شــاه | کــه آورد زان روی لــشــگــر بـــه راه |
پــرســتــنــده مــرد انــدر آمــد ز کــوه | شــدنــد انـدران آگــهـی هـمــگــروه |
نـوشـتــنـد پــس نـامـه یـی بــخـردان | بــه نــزد ســکــنــدر ســر مــوبــدان |
ســـر نـــامـــه بـــود آفـــریــن نـــهــان | ز دانــنــده بـــر شــهــریــار جـــهــان |
کــه پــیــروزگــر بـــاد هــمــواره شــاه | بــه افــزایـش و دانـش و دســتــگـاه |
دگـر گـفـت کـای شــهـریـار ســتــرگ | تــــرا داد یـــزدان جــــهـــان بــــزرگ |
چــه داری بـــدیــن مــرز بـــی ارز رای | نـشـســت پــرســتــنـدگـان خــدای |
گـرین آمـدنت از پـی خـواسـتـه سـت | خـرد بـی گمان نزد تـو کاستـه ست |
بــر مـا شـکـیـبــایـی و دانـش اســت | ز دانـش روانـهـا پــر از رامـش اسـت |
شــکـیـبــایـی از مـا نـشــایـد ســتــد | نـه کــس را ز دانـش رســد نـیـز بــد |
نــبــیـنــی جــز از بــرهـنــه یـک رمــه | پـــــراگـــــنــــده از روزگـــــار دمـــــه |
اگــــــر بــــــودن ایــــــدر دراز آیـــــدت | بـــه تـــخـــم گــیــاهــا نــیــاز آیــدت |
فـــرســـتـــاده آمـــد بـــر شـــهــریــار | ز بـــیــخ گـــیــا بـــر مـــیــانـــش ازار |
ســکــنـدر فــرســتــاده و نــامــه دیـد | بـــی آزاری و رامــشــی بـــرگــزیــد |
سـپـه را سـراسـر هـم آنـجـا بــمـانـد | خــود و فـیـلـســوفـان رومـی بــرانـد |
پــرســتــنـده آگـه شــد از کــار شــاه | پــذیـره شــدنــدش یـکــایـک بــه راه |
بــبــردنـد بــی مـایـه چـیـزی کـه بــود | که نه گنج بـدشـان نه کشت و درود |
یــکــایــک بـــرو خـــوانــدنــد آفـــریــن | بــران بــرمــنــش شــهــریـار زمــیـن |
ســکــنـدر چــو روی بــرهـمــن بــدیـد | بــران گــونــه آواز ایـشــان شــنــیـد |
دوان و بـــرهــنــه تــن و پـــای و ســر | تـنـان بـی بـر و جـان ز دانـش بـه بـر |
ز بــرگ گـیـا پــوشـش از تــخـم خـورد | بـــــرآســــوده از رزم و روز نــــبــــرد |
خـور و خـواب و آرام بــر دشـت و کـوه | بـرهنـه بـه هـر جـای گـشـتـه گـروه |
هـمــه خــوردنـیـشــان بــر مــیـوه دار | ز تــخـم گـیـا رسـتــه بــر کـوهـسـار |
ازار یــکـــی چـــرم نــخـــچـــیــر بـــود | گــیـا پــوشــش و خــوردن آژیـر بــود |
سـکندر بـپـرسیدش از خـواب و خـورد | از آســـایــش روز نـــنـــگ و نـــبـــرد |
ز پـــوشــیــدنــی و ز گــســتـــردنــی | هــمــه بــی نــیــازیـم از خــوردنــی |
بــرهــنــه چــو زایــد ز مــادر کــســی | نبـاید کـه نـازد بـپـوشـشـی بـسـی |
وز ایــدر بـــرهــنــه شــود بـــاز خــاک | همه جای ترس است و تیمار و باک |
زمـیـن بــسـتـر و پـوشـش از آسـمـان | بــه ره دیـده بــان تــا کـی آیـد زمـان |
جـهانـجـوی چـندین بـکـوشـد بـه چـیز | کـه آن چـیز کـوشـش نـیـرزد بـه نـیز |
چــنـو بــگــذرد زیـن ســرای ســپــنـج | ازو بـــازمـــانـــد زر و تـــاج و گـــنـــج |
چـنـان دان کـه نیکـیسـت همـراه اوی | بــه خــاک انـدر آیـد ســر و گـاه اوی |
سـکـنـدر بـپـرسـید کـه کـانـدر جـهـان | فـــزون آشـــکـــارا بـــود گــر نــهــان |
همـان زنده بـیش اسـت گـر مـرده نیز | کـزان پـس نـیـازش نـیـایـد بــه چـیـز |
چــنـیـن داد پــاسـخ کـه ای شـهـریـار | تـو گـر مـرده را بــشـمـری صـدهـزار |
ازان صـد هـزاران یکـی زنـده نـیـسـت | خـنک آنک در دوزخ افـگـنـده نیسـت |
بــبــایــد هــمــیـن زنــده را نــیـز مــرد | یکـی رفـت و نوبـت بـه دیگـر سـپـرد |
بـپـرسـیـد خـشـکـی فـزون تـر گـر آب | بـــتــابـــد بـــروبــر هــمــی آفــتــاب |
بـرهـمـن چـنـیـن داد پـاسـخ بـه شـاه | کـــه هــم آب را خـــاک دارد نــگـــاه |
بــپـرسـیـد کـز خـواب بـیـدار کـیـسـت | بـه روی زمـین بـر گـنـهکـار کـیسـت |
کــه جــنـبــنـدگـانـنـد و چــنـدی زیـنـد | نــدانـنــد کــانـدر جــهـان بــرچــیـنـد |
بــرهـمـن چــنـیـن داد پــاسـخ بــدوی | کـه ای پـاکـدل مـهـتـر راسـت گـوی |
گـــنــهــکـــارتـــر چـــیــز مـــردم بـــود | کــه از کــیـن و آزش خــرد گــم بــود |
چـو خـواهی که این را بـدانی درست | تـن خـویشـتـن را نگـه کـن نخـسـت |
که روی زمین سـربـسر پـیش تـسـت | تـو گویی سپـهر روان خویش تـست |
هـمــی رای داری کــه افــزون کــنـی | ز خــاک ســیـه مـغــز بــیـرون کـنـی |
روان تــــــــــرا دوزخ اســـــــــت آرزوی | مگـر زین سـخـن بـازگردی بـه خـوی |
دگـر گـفـت بـر جـان ما شـاه کـیسـت | بـه کـژی بـهر جـای همـراه کـیسـت |
چـنـین داد پـاسـخ کـه آز اسـت شـاه | ســر مــایــه کــیــن و جـــای گــنــاه |
بـپـرسـید خـود گـوهر از بـهر چـیسـت | کش از بـهر بـیشـی بـبـاید گریسـت |
چــنــیــن داد پــاســخ کــه آز و نــیــاز | دو دیــونــد بـــیــچـــاره و دیــوســـاز |
یـکـی را ز کـمـی شـده خــشـک لـب | یکی از فزونیسـت بـی خـواب شـب |
هـمــان هـر دو را روز مـی بــشــکــرد | خــنــک آنـک جــانــش پــذیـرد خــرد |
سـکـنـدر چـو گـفـتـار ایـشـان شـنـیـد | بـه رخـسـاره شد چـون گل شنبـلید |
دو رخ زرد و دیــــده پـــــر از آب کـــــرد | همـان چـهـر خـنـدان پـر از تـاب کـرد |
بــپــرســیــد پــس شــاه فــرمــانــروا | که حاجـت چـه بـاشد شما را بـه ما |
نـدارم دریـغ از شــمـا گــنـج خــویـش | نه هرگـز بـرانـدیشـم از رنـج خـویش |
بــگــفــتــنــد کــای شــهـریـار بــلــنـد | در مـرگ و پــیـری تـو بــر مـا بــبــنـد |
چــنــیــن داد پــاســخ ورا شــهــریــار | کـه بـامـرگ خـواهـش نـیـاید بـه کـار |
چــه پــرهـیـزی از تــیـز چــنـگ اژدهـا | کــه گــرزآهــنــی زو نــیــابــی رهــا |
جـــوانـــی کـــه آیـــد بـــمـــابــــر دراز | هــم از روز پـــیــری نــیــابـــد جـــواز |
بــرهـمـن بــدو گـفــت کــای پــادشــا | جـــهــانـــدار و دانـــا و فـــرمـــانـــروا |
چو دانی که از مرگ خود چاره نیست | ز پـیـری بــتـر نـیـز پــتـیـاره نـیـسـت |
جهان را بـه کوشش چه جویی همی | گـل زهـر خـیـره چـه بــویـی هـمـی |
ز تـــو بـــازمــانــد هــمــیــن رنــج تــو | بـه دشمن رسـد کوشـش و گنج تـو |
ز بــهـر کــســان رنــج بــر تــن نــهـی | ز کــم دانـشــی بــاشــد و ابــلـهـی |
پــیـامـســت از مــرگ مـوی ســپــیـد | بـه بـودن چـه داری تـو چـندین امـید |
چــنــیـن گــفــت بــیـداردل شــهـریـار | کـه گـر بــنـده از بــخـشـش کـردگـار |
گــذر یـافــتــی بــودمـی مــن هـمــان | بــه تــدبــیـر بــر گـشـتــن آســمـان |
کــه فــرزانــه و مــرد پـــرخـــاشــخـــر | ز بـخـشـش بـه کـوشـش نیابـد گذر |
دگـر هرک در جـنگ من کـشـتـه شـد | کـرا ز اخـتــرش روز بــرگـشـتـه شـد |
بــه درد و بـه خـون ریـخـتـن بــد سـزا | کــه بــیـدادگــر کــس نــیــابــد رهــا |
بـــــدیــــدنــــد بـــــادافـــــره ایــــزدی | چــو گــشــتــنـد بــاز از ره بــخــردی |
کـس از خـواسـت یزدان کـرانه نیافـت | ز کـــار زمــانــه بـــهــانــه نــیــافـــت |
بـسی چـیز بـخـشید و نسـتـد کسی | نــبــد آز نــزدیــک ایــشــان بــســی |
بـــی آزار ازان جـــایــگــه بـــرگــرفــت | بــران هـم نـشـان راه خــاور گـرفـت |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج