همی چـاره جـسـت آن شـب دیریازچـو خـورشـید بـنـمـود چـینـی طـرازبــرافــراخــت از کــوه زریــن درفــشنـگـونـسـار شـد پـرنـیـانـی بـنـفـشسـکـنـدر بــیـا…
همی چـاره جـسـت آن شـب دیریاز | چـو خـورشـید بـنـمـود چـینـی طـراز |
بــرافــراخــت از کــوه زریــن درفــش | نـگـونـسـار شـد پـرنـیـانـی بـنـفـش |
سـکـنـدر بــیـامـد بــه نـزدیـک شـاه | پــرسـتــنـده بــرخــاسـت از بــارگـاه |
بـه رسـمـی کـه بـودش فـرود آوریـد | جـهـانـجـوی پـیش سـپـهبـد چـمـید |
ز بــیــگــانــه ایــوان بــپــرداخــتــنــد | فـرســتــاده را پــیـش او تــاخــتــنـد |
چـو قـیـدافـه را دید بـر تـخـت گـفـت | کـه بـا رای تـو مـشـتـری بـاد جـفـت |
بـدیـن مـسـیـحـا بـه فـرمـان راسـت | بــد ارنـده کــو بــر زبــانـم گـواســت |
بــا بــرای و دیـن و صــلــیــب بــزرگ | بــه جــان و سـر شـهـریـار سـتــرگ |
بــه زنـار و شــمـاس و روح الـقـدس | کــزیـن پــس مـرا خــاک در انـدلـس |
نبـیند نه لشـکـر فـرسـتـم بـه جـنگ | نــیــامــیــزم از هــر دری نــیـز رنــگ |
نـه بــا پــاک فــرزنــد تــو بــد کــنــم | نـه فـرمـان دهم نیز و نـه خـود کـنـم |
بــــه جــــان یـــاد دارم وفـــای تــــرا | نــجــویـم بــه چــیـزی جــفــای تــرا |
بـــرادر بـــود نــیــک خـــواهــت مــرا | بـه جـای صـلـیب اسـت گـاهت مـرا |
نـگـه کــرد قــیـدافــه ســوگـنـد اوی | یــگــانــه دل و راســت پــیـونــد اوی |
هـمــه کــاخ کــرســی زریـن نــهــاد | بــه پــیـش انـدر آرایـش چـیـن نـهـاد |
بـزرگـان و نـیـک اخـتـران را بــخـوانـد | یـکـایـک بــر آن کـرسـی زر نـشـانـد |
ازان پـــس گـــرامــی دو فـــرزنــد را | بـــیــاورد خــویــشــان و پـــیــونــد را |
چـنین گـفـت کـاندر سـرای سـپـنـج | سـزد گـر نـبـاشـیم چـنـدین بـه رنـج |
نــبـــایــد کـــزیــن گـــردش روزگـــار | مـــرا بـــهــره کـــیــن آیــد و کـــارزار |
سـکـندر نخـواهد شـد از گـنج سـیر | وگـــر آســـمـــان انــدر آرد بـــه زیــر |
هـمـی رنـج مـا جـویـد از بـهـر گـنـج | هـمـه گـنـج گـیـتـی نـیـرزد بــه رنـج |
بــرآنـم کــه بــا اونــســازیـم جــنـگ | نـه بــر پـادشـاهـی کـنـم کـار تـنـگ |
یـکـی پــاســخ پــنـدمـنـدش دهـیـم | سـرش بــرفـرازیـم و پـنـدش دهـیـم |
اگـر جـنـگ جـویـد پــس از پـنـد مـن | بـه بـینـد پـس از پـنـد مـن بـنـد مـن |
ازان سـان شـوم پـیش او بـا سـپـاه | کـه بـخـشـایش آرد بـرو چـرخ و مـاه |
ازیــــن ازمــــایــــش نــــدارد زیــــان | بــمــانـد مـگــر دوســتــی در مـیـان |
چـه گویید و این را چـه پـاسخ دهید | مـــرا انـــدریــن رای فـــرخ نـــهــیــد |
هـمـه مـهـتــران سـر بــرافـراخـتـنـد | هـمـی پــاسـخ پــادشـا سـاخـتــنـد |
بــگــفــتــنــد کــای ســرور داد و راد | ندارد کـسـی چـون تـو مـهتـر بـه یاد |
نــگــویـی مــگــر آنــک بــهـتــر بــود | خـنک شـهرکش چـون تـو مهتـر بـود |
اگــر دوســـت گــردد تـــرا پـــادشــا | چــه خـواهـد جــزیـن مـردم پــارسـا |
نــه آســیــب آیـد بــدیـن گــنــج تــو | نــیـرزد هــمــه گــنــجــهــا رنــج تــو |
چــو اســکــنـدری کــو بــیـایـد ز روم | بـه شـمـشـیـر دریـا کـنـد روی بــوم |
هـمــی از درت بــازگــردد بــه چــیـز | هـمـه چــیـز دنـیـی نـیـرزد پــشــیـز |
جــز از آشــتــی مــا نـبــیـنـیـم روی | نــه والــا بــود مــردم کــیـنـه جــوی |
چــو بــشـنـیـد گـفـتــار آن بــخـردان | پــســنــدیــده و پــاک دل مــوبـــدان |
در گــنــج بـــگـــشـــاد و تـــاج پـــدر | بــــیــــاورد بـــــا یــــاره و طــــوق زر |
یکـی تـاج بـد کـانـدران شـهـر و مـرز | کـســی گـوهـرش را نـدانـســت ارز |
فرستـاده را گفت کین بـی بـهاست | هـرانـکـس کـه دارد جــزو نـارواسـت |
بـه تـاج مـهـان چـون سـزا دیـدمـش | ز فــرزنــد پــرمــایــه بــگــزیــدمــش |
یکی تـخـت بـودش بـه هفتـاد لخـت | بــبـسـتـی گـشـایـنـده نـیـک بـخـت |
بــه پــیـکــر یـک انـدر دگــر بــافــتــه | بــه چــاره ســر شــوشـهـا تــافـتــه |
ســـر پـــایــهــا چـــون ســـر اژدهــا | نـدانـســت کــس گـوهـرش را بــهـا |
ازو چـــارصـــد گـــوهـــر شـــاهـــوار | هـمـان سـرخ یاقـوت بـد زین شـمـار |
دو بـودی بـه مثقال هر یک به سنگ | چــو یـک دانـه نــار بــودی بــه رنــگ |
زمـــرد بـــرو چـــار صـــد پـــاره بـــود | بـه سـبـزی چـو قوس قـزح نابـسـود |
گـشــاده شــتــر بــار بــودی چــهـل | زنــی بــود چــون مــوج دریـا بــه دل |
دگــر چــار صــد تــای دنــدان پــیــل | چـه دنـدان درازیـش بــد مـیـل مـیـل |
پـلـنـگـی کـه خـوانی همـی بـربـری | ازان چـار صـد پـوسـت بـد بـر سـری |
ز چــــرم گــــوزن مـــلـــمـــع هـــزار | هـمــه رنـگ و بــیـرنـگ او پــر نـگــار |
دگـر صـد سـگ و یـوز نـخـچـیـر گـیـر | کــه آهــو ورا پــیـش دیــدی ز تــیــر |
بــیـاورد زان پــس دوصـد گـاومـیـش | پــرســتــنـده او هـمـی رانـد پــیـش |
ز دیـبــای خـز چـارصـد تــخـتــه نـیـز | هـمـان تـخـتـهـا کـرده از چـوب شـیز |
دگـر چــار صــد تــخــتــه از عـود تــر | کــه مــهــر انــدرو گــیــرد و رنــگ زر |
صــد اســپ گــرانــمــایـه آراســتــه | ز مــیـدان بــبــردنـد بــا خــواســتــه |
هـمـان تــیـغ هـنـدی و رومـی هـزار | بـــفـــرمــود بـــا جـــوشـــن کـــارزار |
همان خـود و مغـفـر هزار و دویسـت | بـه گنجـور فـرمود کاکنون مه ایسـت |
هـمـه پـاک بــر بـیـطـقـون بـرشـمـار | بـگـویـش کـه شـبـگـیـر بــرسـاز کـار |
ســپــیـده چــو بــرزد ز بــالـا درفـش | چـو کـافـور شـد روی چـرخ بــنـفـش |
زمین تـازه شد کوه چـون سـندروس | ز درگــاه بـــرخـــاســت آوای کــوس |
سـکـنـدر بــه اســپ انـدر آورد پــای | بـه دسـتـوری بـازگـشـتـن بـه جـای |
چـو طینوش جـنگی سـپـه بـرنشاند | از ایـوان بــه درگــاه قــیــدافــه رانــد |
بــه قـیـدافـه گـفـتــنـد پــدرود بــاش | بــه جــان تــازه چــرخ را پــود بـــاش |
بـرین گـونه مـنـزل بـه مـنـزل سـپـاه | هـمـی رانـد تــا پــیـش آن رزمــگــاه |
کــه لـشــکــرگــه نـامـور شــاه بــود | سـکـنـدر کـه بــا بـخـت هـمـراه بـود |
سـکـنـدر بـران بـیشـه بـنـهاد رخـت | کــه آب روان بـــود و جـــای درخـــت |
بــه طــیـنـوش گـفـت ایـدر آرام گـیـر | چـو آسـوده گـردی مـی و جـام گـیـر |
شـوم هـرچ گـفـتــم بــه جــای آورم | ز هــر گـــونـــه پـــاکـــیــزه رای آورم |
سـکـنـدر بــیـامـد بــه پــرده سـرای | سـپـاهش بـرفـتـند یک سـر ز جـای |
ز شــادی خــروشــیـدن آراســتــنـد | کــلــاه کــیــانــی بــپــیــراســتــنــد |
کـه نـومـیـد بــد لـشــکـر نـامـجــوی | کـه دانـسـت کـش بـاز بـیـنـنـد روی |
ســپــه بــا زبــانــهــا پــر از آفــریــن | یـکــایـک نــهـادنــد ســر بــر زمــیـن |
ز لـشـکـر گـزین کـرد پـس شـهـریـار | ازان نــــامـــــداران رومـــــی هــــزار |
زره دار بــــــــا گـــــــرزه گـــــــاوروی | بــرفــتــنـد گــردان پــرخــاشــجــوی |
هـمـه گـرد بــر گـرد آن بـیـشـه مـرد | کـشـیـدنـد صـف بــا ســلـیـح نـبــرد |
سـکـنـدر خـروشـیـد کـای مـرد تــیـز | هـمـی جــنـگ رای آیـدت گــر گـریـز |
بـلـرزیـد طـیـنـوش بـر جـای خـویـش | پشیمان شد از دانش و رای خویش |
بــدو گـفـت کـای شـاه بــرتـرمـنـش | سـتـایـش گـزیـنـی بــه از سـرزنـش |
چنان هم که با خویش من قیدروش | بــزرگـی کـن و راسـتــی را بــکـوش |
نـه ایـن بــود پــیـمــانــت بــا مــادرم | نـگـفـتــی کـه از راســتــی نـگـذرم؟ |
سـکـنـدر بـدو گـفـت کـای شـهـریـار | چـرا سست گشتـی بـدین مایه کار |
ز مــن ایــمــنــی بــیـم در دل مــدار | نــیـازارد از مــن کــســی زان تــبــار |
نــگــردم ز پــیـمــان قــیــدافــه مــن | نـه نـیـکـو بـود شـاه پـیـمـان شـکـن |
پــیـاده شــد از بــاره طــیـنــوش زود | زمـیـن را بــبــوســیـد و زرای نـمــود |
جـهاندار بـگرفت دستـش بـه دست | بـدان گونه کو گفـت پـیمان بـبـسـت |
بـدو گـفـت مـنـدیش و رامـش گـزین | مـن از تـو نـدارم بـه دل هـیـچ کـیـن |
چـو مادرت بـر تـخـت زرین نشسـت | من اندر نهادم بـه دسـت تـو دسـت |
بـگـفـتـم کـه من دسـت شـاه زمین | بـه دسـت تـو انـدر نـهـم هم چـنـین |
هـمـان روز پــیـمـان مـن شـد تـمـام | نـه خـوب آیـد از شـاه گـفـتــار خــام |
ســکـنـدر مـنـم وان زمـان مـن بــدم | بـه خـوبـی بــسـی داسـتـانـهـا زدم |
هــمــان روز قـــیــدافـــه آگــاه بـــود | کـه انـدر کـفـت پــنـجــه شــاه بــود |
پـرسـتـنده را گفـت قیصـر که تـخـت | بــیــارای زیــر گــلــفــشــان درخــت |
بــفــرمـود تــا خــوان بــیـاراســتــنـد | نــوازنــده رود و مــی خــواســتــنــد |
بــفــرمـود تــا خــلـعــت خــســروی | ز رومــی و چــیـنــی و از پــهــلــوی |
بــبــخـشـیـد یـارانـش را سـیـم و زر | کـــرا در خـــور آمــد کــلــاه و کــمــر |
بـه طـیوش فـرمود کـایدر مه ایسـت | که این بـیشه دورست راه تو نیست |
بــه قـیـدافـه گـوی ای هـشـیـوار زن | جـــهــانـــدار و بـــیــنـــادل و رای زن |
بــــدارم وفــــای تــــو تــــا زنـــده ام | روان را بـــه مـــهــر تـــو آگـــنــده ام |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج