چــو بــا گـیـو کـیـخــسـرو آمـد بــه زمجــهـان چــنـد ازو شـاد و چـنـدی دژمنـونـدی بــه هـر ســو بــرافـگـنـد گـیـویــکــی نــامــه از شــاه وز گــیـ…
چــو بــا گـیـو کـیـخــسـرو آمـد بــه زم | جــهـان چــنـد ازو شـاد و چـنـدی دژم |
نـونـدی بــه هـر ســو بــرافـگـنـد گـیـو | یــکــی نــامــه از شــاه وز گــیـو نــیـو |
کــه آمــد ز تـــوران جـــهــانــدار شــاد | ســـر تـــخـــمــه نــامــور کــیــقــبـــاد |
فـــرســـتـــاده بـــخـــتـــیــار و ســـوار | خــردمــنــد و بــیــنــادل و دوســتــدار |
گــــزیـــن کــــرد ازان نــــامــــداران زم | بـگـفـت آنـچ بـشـنـیـد از بـیـش و کـم |
بــدو گـفــت ایـدر بــرو بــه اصــفــهـان | بــــر نـــیـــو گـــودرز کـــشــــوادگـــان |
بــگـویـش کـه کـیـخـسـرو آمـد بــه زم | کــه بـــادی نــجــســت از بـــر او دژم |
یـکــی نــامــه نـزدیـک کــاووس شــاه | فـرسـتــاده ای چــسـت بــگـرفـت راه |
هــیــونــان کــفــک افــگــن بـــادپـــای | بــجـسـتــنـد بــرسـان آتــش ز جــای |
فـــرســــتــــاده گـــیـــو روشـــن روان | نـخــســتــیـن بــیـامــد بــر پــهـلــوان |
پـیـامـش هـمـی گـفـت و نـامـه بــداد | جـهـان پــهـلـوان نـامـه بــر سـر نـهـاد |
ز بـــهـــر ســـیـــاووش بـــبـــاریـــد آب | هـمـی کـرد نـفــریـن بــر افـراســیـاب |
فــرســتــاده شــد نـزد کــاووس کــی | ز یــال هــیــونــان بـــپـــالـــود خـــوی |
چــو آمــد بــه نــزدیـک کــاووس شــاه | ز شـــادی خـــروش آمــد از بـــارگـــاه |
خـبـر شـد بـه گـیتـی کـه فـرزند شـاه | جــهـانـجــوی کــیـخــســرو آمـد ز راه |
سـپـهـبـد فـرسـتـاده را پـیـش خـوانـد | بــران نــامــه گــیـو گــوهـر فــشــانـد |
جــهـانـی بــه شــادی بــیـاراســتــنـد | بــهـر جــای رامـشـگـران خـواسـتــنـد |
ازان پــس ز کــشــور مــهــان جــهــان | بــرفـتــنـد یـکـســر ســوی اصـفـهـان |
بـــیــاراســـت گـــودرز کـــاخ بـــلـــنــد | هـمــه دیـبــه خــســروانـی فــگــنــد |
یـکــی تــخــت بــنـهـاد پــیـکــر بــه زر | بـــدو انــدرون چـــنــد گـــونــه گـــهــر |
یــکـــی تـــاج بـــا یـــاره و گـــوشـــوار | یــکــی طــوق پــر گــوهــر شــاهــوار |
بــه زر و بــه گــوهـر بــیـاراســت گــاه | چــنـان چــون بــبــایـد ســزاوار شــاه |
سـراسـر هـمـه شـهـر آیـیـن بـبـسـت | بـیـاراسـت مـیـدان و جـای نـشـسـت |
مــهــان ســرافــراز بـــرخـــاســتـــنــد | پـــذیــره شـــدن را بـــیــاراســـتـــنــد |
بــرفـتـنـد هـشـتــاد فـرسـنـگ پــیـش | پــذیـره شـدنـدش بــه آیـیـن خـویـش |
چـو چـشـم سـپـهبـد بـرآمـد بـه شـاه | هــمــان گــیــو را دیــد بـــا او بـــه راه |
چـــو آمــد پـــدیــدار بـــا شـــاه گــیــو | پـــیــاده شـــدنــد آن ســـواران نــیــو |
فــــرو ریـــخــــت از دیـــدگـــان آب زرد | ز درد ســـیــاوش بـــســی یــاد کــرد |
ســـتـــودش فـــراوان و کــرد آفـــریــن | چــنـیـن گـفـت کـای شـهـریـار زمـیـن |
ز تــو چــشــم بـــدخــواه تــو دور بـــاد | روان ســــیـــاوش پــــر از نــــور بــــاد |
جــهــانــدار یــزدان گــوای مــنــســت | کــه دیـدار تــو رهـنـمــای مــنــســت |
ســـیــاووش را زنـــده گـــر دیــدمـــی | بــدیـن گــونــه از دل نــخــنــدیـدمــی |
بـــزرگــان ایــران هــمــه پـــیــش اوی | یــکــایــک نــهــادنــد بـــر خـــاک روی |
وزان جــایـگــه شــاد گــشــتــنــد بــاز | فــروزنــده شــد بـــخــت گــردن فــراز |
بــبـوسـیـد چـشـم و سـر گـیـو گـفـت | که بـیرون کـشـیدی سـپـهر از نهفـت |
گــزارنــده خـــواب و جـــنــگــی تـــوی | گـــه چــــاره مـــرد درنـــگـــی تــــوی |
ســـوی خـــانــه پـــهــلـــوان آمـــدنــد | هــمــه شــاد و روشــن روان آمــدنــد |
بـبـودنـد یـک هـفـتـه بـا مـی بـدسـت | بــیـاراســتــه بــزمـگـاه و نـشــســت |
بـه هشتـم سـوی شهر کاووس شـاه | هــمــه شـــاددل بـــرگــرفــتـــنــد راه |
*** | |
چــو کــیـخــســرو آمــد بــر شــهـریـار | جـهان گـشـت پـر بـوی و رنـگ و نگـار |
بــر آیـیــن جــهــانــی شــد آراســتــه | در و بـــام و دیـــوار پـــرخـــواســـتـــه |
نـشـسـتـه بـه هـر جـای رامـشـگـران | گـلـاب و مـی و مـشــک بــا زعــفـران |
همـه یال اسـپـان پـر از مـشـک و می | درم بـــا شــکــر ریــخــتـــه زیــر پـــی |
چــو کـاووس کـی روی خـسـرو بــدیـد | سـرشـکـش ز مژگان بـه رخ بـر چـکید |
فـرود آمـد از تـخـت و شـد پــیـش اوی | بـمـالـیـد بـر چـشـم او چـشـم و روی |
جــوان جــهــانــجــوی بـــردش نــمــاز | گــرازان ســوی تــخــت رفــتــنــد بــاز |
فــراوان ز تــرکــان بـــپــرســیــد شــاه | هـم از تــخــت سـالـار تــوران سـپــاه |
چــنـیـن پــاســخ آورد کــان کــم خــرد | بـه بــد روی گـیـتـی هـمـی بـسـپـرد |
مـرا چـنـد بــبـسـود و چـنـدی بـگـفـت | خــرد بــا هـنــر کــردم انــدر نــهـفــت |
بــــتــــرســـیـــدم از کـــار و کـــردار او | بـــپـــیــچــیــدم از رنــج و تــیــمــار او |
اگــــر ویــــژه ابــــری شــــود در بـــــار | کـشـنـده پــدر چــون بــود دوسـتــدار |
نــخـــوانــد مـــرا مـــوبـــد از آب پـــاک | کـه بــپــرســتــم او را پــدر زیـر خــاک |
کـنون گـیو چـندی بـه سـخـتـی بـبـود | بــه تــوران مـرا جــسـت و رنـج آزمـود |
اگــر نــیــز رنــجــی نــبـــودی جــزیــن | کــه بــا مــن بــیـامــد ز تــوران زمـیـن |
ســرافــراز دو پــهــلــوان بـــا ســپـــاه | پــس مــا بــیـامــد چــو آتــش بــه راه |
مـن آن دیـدم از گـیو کـز پـیـل مـسـت | نـبـینـد بـه هـنـدوسـتـان بـت پـرسـت |
گــمـانـی نـبــردم کــه هـرگــز نـهـنـگ | ز دریـا بــران سـان بــرآیـد بــه جــنـگ |
ازان پـس کـه پـیـران بـیـامـد چـو شـیر | مـیـان بــسـتــه و بــادپــایـی بــه زیـر |
بــه آب انــدر آمــد بـــســان نــهــنــگ | که گفـتـی زمین را بـسـوزد بـه جـنگ |
بــیـنــداخــت بــر یــال او بــر کــمــنــد | ســر پــهــلــوان انــدر آمــد بــه بــنــد |
بــخـواهـشـگـری رفـتــم ای شـهـریـار | وگــرنـه بــه کــنـدی ســرش را ز بــار |
بــدان کــاو ز درد پــدر خــســتــه بــود | ز بــد گـفـتــن مـا زبــان بــسـتـه بــود |
چـنـین تـا لـب رود جـیحـون بـه جـنـگ | نـــیـــاســــود بــــا گـــرزه گـــاورنـــگ |
سرانجـام بـگذاشت جیحون بـه خشم | بــه آب و کـشـتـی نـیـفـگـنـد چـشـم |
کـسـی را کـه چــون او بــود پــهـلـوان | بـــود جـــاودان شـــاد و روشـــن روان |
یـکـی کـاخ کـشــواد بــد در صــطـخــر | کـــه آزادگـــان را بــــدو بـــود فـــخـــر |
چــو از تــخـت کـاووس بــرخــاسـتــنـد | بـــه ایــوان نــو رفــتـــن آراســـتـــنــد |
هــمــی رفــت گــودرز بـــا شــهــریــار | چـــو آمــد بـــدان گــلــشــن زرنــگــار |
بـــر اورنــگ زریــنــش بــنــشــانــدنــد | بــرو بــر بــســی آفــریـن خــوانــدنــد |
بـــبـــســـتـــنــد گــردان ایــران کــمــر | بــجــز طـوس نـوذر کـه پــیـچـیـد سـر |
کـه او بــود بــا کـوس و زریـنـه کـفـش | هـم او داشــتــی کــاویـانــی درفــش |
ازان کـــار گــودرز شـــد تـــیــز مــغـــز | بـــر او پـــیــامــی فــرســـتـــاد نــغــز |
پـــیــمــبـــر ســـرافـــراز گــیــو دلــیــر | کـه چـنگ یلان داشـت و بـازوی شـیر |
بــدو گــفــت بــا طــوس نـوذر بــگــوی | کـه هـنـگـام شـادی بــهـانـه مـجــوی |
بــــزرگـــان و گـــردان ایـــران زمـــیـــن | هــمــه شــاه را خـــوانــدنــد آفــریــن |
چـرا سـر کـشـی تــو بــه فـرمـان دیـو | نـبــیـنـی هـمـی فــر گـیـهـان خــدیـو |
اگــر تــو بــپــیــچــی ز فــرمــان شــاه | مــرا بــا تــو کــیـن خــیـزد و رزمــگــاه |
فــرســتــاده گــیـوســت پــیـغــام مـن | بـــه دســتـــوری نــامــدار انــجـــمــن |
ز پــیـش پــدر گــیـو بــنـمــود پــشــت | دلــش پـــر ز گــفــتــارهــای درشــت |
بـیـامـد بـه طـوس سـپـهـبــد بــگـفـت | کـه ایـن رای را بـا تـو دیوسـت جـفـت |
چـو بـشـنید پـاسـخ چـنین داد طـوس | که بـر ما نه خـوبـسـت کردن فسوس |
بــه ایـران پــس از رســتــم پــیـلــتــن | ســرافــرازتــر کــس مـنـم ز انـجــمـن |
نــبـــیــره مــنــوچـــهــر شـــاه دلـــیــر | کــه گــیـتــی بــه تــیـغ انـدر آورد زیـر |
همـان شـیر پـرخـاشـجـویم بـه جـنـگ | بـــدرم دل پــیــل و چــنــگ پـــلــنــگ |
هــمــی بــی مــن آیـیـن و رای آوریــد | جــهــان را بـــه نــو کــدخــدای آوریــد |
نـبــاشــم بــدیـن کــار هـمـداســتــان | ز خـسـرو مـزن پــیـش مـن داسـتــان |
جــهــانــدار کــز تـــخــم افــراســیــاب | نـشـانـیـم بــخـت انـدر آیـد بـه خـواب |
نــخــواهـیـم شــاه از نــژاد پــشــنــگ | فـســیـلـه نـه نـیـکـو بــود بــا پــلـنـگ |
تـو ایـن رنـجـهـا را کـه بــردی بــرسـت | که خـسـرو جـوانسـت و کـندآورسـت |
کــســی کــاو بــود شــهــریـار زمــیـن | هــنــر بــایــد و گــوهــر و فــر و دیــن |
فـــریـــبـــرز کـــاووس فـــرزنـــد شـــاه | ســزاوارتــر کـس بــه تــخــت و کـلـاه |
بـــهــرســـو ز دشـــمـــن نــدارد نــژاد | همـش فـر و بـرزسـت و هم نام و داد |
دژم گــیــو بـــرخــاســت از پـــیــش او | کــه خــام آمـدش دانـش و کــیـش او |
بــیـامـد بــه گــودرز کــشــواد گــفــت | که فر و خـرد نیسـت بـا طـوس جـفت |
دو چـشـمـش تـو گـویی نبـیند همـی | فـــریــبـــرز را بـــرگـــزیــنــد هــمـــی |
بــرآشــفــت گـودرز و گـفــت از مـهـان | هـمـی طــوس کـم بــاد انـدر جــهـان |
نبـیره پـسـر داشـت هفـتـاد و هشـت | بـزد کـوس ز ایوان بـه میدان گـذشـت |
ســـواران جــــنـــگـــی ده و دو هـــزار | بــرون رفـت بــر گـســتــوان ور ســوار |
وزان رو بـــیــامــد ســپـــهــدار طــوس | بــبــســتــنـد بــر کـوهـه پــیـل کـوس |
بـــبـــســتــنــد گــردان ایــران مــیــان | بــه پــیــش ســپــاه اخــتــر کــاویــان |
چــو گــودرز را دیـد و چــنـدان ســپــاه | کـزو تـیره شـد روی خـورشـیـد و مـاه |
یـکـی تــخــت بــر کــوهـه ژنـده پــیـل | ز پــیــروزه تــابـــان بـــه کــردار نــیــل |
جــهــانــجــوی کــیــخــســرو تـــاج ور | نشـسـتـه بـران تـخـت و بـسـتـه کمر |
بـه گـرد انـدرش ژنـده پـیلـان دویسـت | تو گفتی به گیتی جز آن جای نیست |
همی تـافت زان تـخت خسرو چـو ماه | ز یـاقــوت رخــشــنـده بــر ســر کـلـاه |
غـمی شـد دل طـوس و اندیشـه کـرد | کــه امــروز اگــر مــن بــســازم نـبــرد |
بــسـی کـشـتـه آیـد ز هـر دو سـپــاه | ز ایـران نـه بــرخــیـزد ایـن کـیـنـه گـاه |
نــبـــاشــد جـــز از کــام افــراســیــاب | ســر بــخــت تــرکـان بــرآیـد ز خــواب |
بـدیشـان رسـد تـخـت شـاهـنـشـهی | ســـرآیــد بـــه مـــا روزگـــار مـــهـــی |
خـــردمــنــد مـــردی و جـــویــنــده راه | فــرســـتـــاد نــزدیــک کــاووس شــاه |
کـه از ما یکـی گـر بـرین دشـت جـنگ | نــهــد بــر کــمــان پــر تــیـر خــدنــگ |
یـکـی کـیـنـه خــیـزد کـه افــراســیـاب | هم امشب همی آن بـبـیند بـه خواب |
چـو بـشـنـیـد زین گـونـه گـفـتـار شـاه | بـــفـــرمـــود تـــا بــــازگـــردد بـــه راه |
بـــر طـــوس و گــودرز کـــشـــوادگــان | گـــــزیــــده ســـــرافـــــراز آزادگـــــان |
کــه بــر درگــه آیــنــد بــی انــجــمــن | چـنـان چـون بــبــایـد بــه نـزدیـک مـن |
بــشــد طـوس و گـودرز نـزدیـک شــاه | زبــان بــرگــشــادنــد بــر پــیـش گــاه |
بــدو گـفـت شــاه ای خــردمـنـد پــیـر | مــنــه زهــر بــرنــده بــر جــام شــیـر |
بــنـه تــیـغ و بــگـشـای ز آهـن مـیـان | نـــبـــایــد کـــزیــن ســـود دارد زیـــان |
چـنین گفت طـوس سـپـهبـد بـه شـاه | کـه گر شـاه سـیر آید از تـخـت و گـاه |
بــه فــرزنــد بــایـد کــه مــانـد جــهـان | بــزرگــی و دیـهـیـم و تــخــت مــهـان |
چــو فــرزنــد بــاشــد نــبــیــره کــلــاه | چــرا بــرنـهـد بــرنــشــیـنــد بــه گــاه |
بـــدو گــفــت گــودرز کــای کــم خــرد | تـــرا بـــخــرد از مــردمــان نــشــمــرد |
بـه گیتـی کسـی چـون سیاوش نبـود | چـــنــو راد و آزاد و خـــامـــش نــبـــود |
کـنـون این جـهـانـجـوی فـرزنـد اوسـت | همویست گویی بـه چهر و به پوست |
گــــــر از تــــــور دارد ز مـــــادر نـــــژاد | هـم از تـخـم شـاهـی نـپــیـچـد ز داد |
بــه تـوران و ایـران چـنـو نـیـو کـیـسـت | چـنین خـام گـفـتـارت از بـهر چـیسـت |
دو چـشـمـت نـبـیـنـد هـمـی چـهـر او | چـــنــان بـــرز و بـــالـــا و آن مــهــر او |
بـه جیحون گذر کرد و کشتـی نجست | بـــه فـــر کـــیـــانـــی و رای درســـت |
بــــســـان فـــریـــدون کـــز ارونـــد رود | گـذشـت و بـه کـشـتـی نـیـامـد فـرود |
ز مــــــــردی و از فــــــــره ایــــــــزدی | ازو دور شــد چــشـم و دســت بــدی |
تـــو نــوذر نــژادی نــه بـــیــگــانــه ای | پـــدر تـــیـــز بـــود و تـــو دیــوانـــه ای |
سـلـیـح مـن ار بــا مـنـسـتــی کـنـون | بـر و یالت آغشـتـه گشـتـی بـه خـون |
بـدو گـفـت طـوس ای جـهـانـدیـده پـیر | سـخــن گـوی لـیـکـن هـمـه دلـپــذیـر |
اگـر تـیغ تـو هـسـت سـنـدان شـکـاف | ســـنـــانــم بـــه درد دل کـــوه قـــاف |
وگـر گـرز تـو هـسـت بـا سـنـگ و تـاب | خــــدنـــگــــم بــــدوزد دل آفــــتــــاب |
و گـــر تــــو ز کــــشــــواد داری نـــژاد | مــنــم طــوس نــوذر مــه و شــاهـزاد |
بــدو گــفــت گــودرز چــنـدیـن مـگـوی | کــه چــنــدیـن نــبــیـنــم تــرا آب روی |
بـه کـاووس گـفـت ای جـهـانـدار شـاه | تـــو دل را مـــگـــردان ز آیـــیـــن و راه |
دو فــرزنــد پــرمــایـه را پــیـش خــوان | ســـزاوار گـــاهــنــد و هــر دو جـــوان |
بــبــیـن تــا ز هـر دو سـزاوار کـیـسـت | کــه بـــا بــرز و بــا فــره ایــزدیــســت |
بـــدو تـــاج بـــســپـــار و دل شــاد دار | چــو فـرزنـد بــیـنـی هـمـی شـهـریـار |
بـدو گـفـت کـاووس کـاین رای نیسـت | کـه فـرزنـد هر دو بـه دل بـر یکـیسـت |
یـکـی را چـو مـن کـرده بـاشـم گـزیـن | دل دیــگــر از مــن شــود پــر ز کــیـن |
یـکــی کــار ســازم کــه هـر دو ز مــن | نــگــیـرنــد کــیـن انــدریـن انــجــمــن |
دو فــرزنـد مــا را کــنـون بــر دو خــیـل | بــــبــــایـــد شـــدن تـــا در اردبـــیـــل |
بــه مـرزی کـه آنـجــا دژ بــهـمـنـسـت | هـمـه سـالـه پــرخـاش آهـرمـنـسـت |
بــرنـجـسـت ز آهـرمـن آتـش پــرسـت | نـبـاشـد بـران مـرز کـس را نـشـسـت |
ازیـشـان یـکـی کـان بــگـیـرد بــه تـیـغ | نـــدارم ازو تـــخـــت شـــاهــی دریــغ |
چـو بـشنید گودرز و طوس این سـخـن | کــه افــگــنـد ســالــار هـشــیـار بــن |
بـریـن هـر دو گـشـتـنـد هـمـداسـتـان | نـدانـسـت ازیـن بـه کـسـی داسـتـان |
بــریـن یـک سـخــن دل بــیـاراسـتــنـد | ز پــیـش جــهــانــدار بــرخــاســتــنــد |
*** | |
چـو خـورشـیـد بـرزد سـر از بـرج شـیر | ســپــهــر انــدر آورد شــب را بــه زیـر |
فـــریــبـــرز بـــا طـــوس نـــوذر دمـــان | بــه نــزدیـک شــاه آمــدنــد آن زمــان |
چـنـین گـفـت بـا شـاه هشـیار طـوس | که من بـا سـپـهبـد بـرم پـیل و کـوس |
هـمـان مـن کـشــم کـاویـانـی درفـش | رخ لـعـل دشـمـن کـنم چـون بـنـفـش |
کـنـون هـمـچـنـیـن مـن ز درگـاه شـاه | بــنــه بــرنـهـم بــرنــشــانــم ســپــاه |
پــس انـدر فـریـبــرز و کـوس و درفـش | هـوا کـرده از سـم اســپــان بــنـفـش |
چـــو فـــرزنـــد را فـــر و بـــرز کـــیـــان | بــبـــاشــد نــبــیــره نــبــنــدد مــیــان |
بــدو گـفـت شـاه ار تـو رانـی ز پــیـش | زمـــانــه نــگـــردد ز آیــیــن خـــویــش |
بـــرای خـــداونــد خـــورشــیــد و مــاه | تــوان سـاخـت پــیـروزی و دسـتــگـاه |
فــریــبــرز را گــر چــنــیــن اســت رای | تـو لـشـکـر بـیارای و مـنـشـین ز پـای |
بــشــد طــوس بــا کـاویـانـی درفــش | بــه پــا انـدرون کــرده زریـنـه کــفــش |
فـــریــبـــرز کـــاووس در قـــلـــبـــگـــاه | بـه پـیش اندرون طوس و پیل و سپـاه |
چــو نـزدیـک بــهـمــن دژ انـدر رســیـد | زمـین هـمـچـو آتـش هـمـی بـردمـیـد |
بـشـد طـوس بـا لشـکـری جـنگـجـوی | بــه تــنــدی ســوی دژ نـهـادنــد روی |
ســـــر بـــــاره دژ بـــــد انـــــدر هــــوا | نـــدیــدنـــد جـــنـــگ هــوا کـــس روا |
سـنـانـهـا ز گـرمـی همـی بـرفـروخـت | مـیـان زره مـرد جــنـگـی بــســوخــت |
جهان سر به سر گفتی از آتش است | هــوا دام آهــرمــن ســرکــش اســت |
ســپــهــبــد فــریـبــرز را گــفــت مــرد | بــه چـیـزی چـو آیـد بـه دشـت نـبــرد |
بــه گــرز گــران و بــه تــیـغ و کــمــنـد | بــکــوشــد کـه آرد بــه چــیـزی گـزنـد |
بــه پــیـرامــن دژ یـکــی راه نــیـســت | ز آتـش کسـی را دل ای شاه نیسـت |
مـیـان زیـر جــوشـن بــســوزد هـمـی | تـــن بـــارکـــش بـــرفـــروزد هــمـــی |
بــگـشـتــنـد یـک هـفـتـه گـرد انـدرش | بــــدیـــده نــــدیـــدنـــد جــــای درش |
بــه نـومـیـدی از جـنـگ گـشـتـنـد بــاز | نـــــیــــامـــــد بـــــر از رنـــــج راه دراز |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج