فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 2 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

چــو بــا گـیـو کـیـخــسـرو آمـد بــه زمجــهـان چــنـد ازو شـاد و چـنـدی دژمنـونـدی بــه هـر ســو بــرافـگـنـد گـیـویــکــی نــامــه از شــاه وز گــیـ…

چــو بــا گـیـو کـیـخــسـرو آمـد بــه زم جــهـان چــنـد ازو شـاد و چـنـدی دژم
نـونـدی بــه هـر ســو بــرافـگـنـد گـیـو یــکــی نــامــه از شــاه وز گــیـو نــیـو
کــه آمــد ز تـــوران جـــهــانــدار شــاد ســـر تـــخـــمــه نــامــور کــیــقــبـــاد
فـــرســـتـــاده بـــخـــتـــیــار و ســـوار خــردمــنــد و بــیــنــادل و دوســتــدار
گــــزیـــن کــــرد ازان نــــامــــداران زم بـگـفـت آنـچ بـشـنـیـد از بـیـش و کـم
بــدو گـفــت ایـدر بــرو بــه اصــفــهـان بــــر نـــیـــو گـــودرز کـــشــــوادگـــان
بــگـویـش کـه کـیـخـسـرو آمـد بــه زم کــه بـــادی نــجــســت از بـــر او دژم
یـکــی نــامــه نـزدیـک کــاووس شــاه فـرسـتــاده ای چــسـت بــگـرفـت راه
هــیــونــان کــفــک افــگــن بـــادپـــای بــجـسـتــنـد بــرسـان آتــش ز جــای
فـــرســــتــــاده گـــیـــو روشـــن روان نـخــســتــیـن بــیـامــد بــر پــهـلــوان
پـیـامـش هـمـی گـفـت و نـامـه بــداد جـهـان پــهـلـوان نـامـه بــر سـر نـهـاد
ز بـــهـــر ســـیـــاووش بـــبـــاریـــد آب هـمـی کـرد نـفــریـن بــر افـراســیـاب
فــرســتــاده شــد نـزد کــاووس کــی ز یــال هــیــونــان بـــپـــالـــود خـــوی
چــو آمــد بــه نــزدیـک کــاووس شــاه ز شـــادی خـــروش آمــد از بـــارگـــاه
خـبـر شـد بـه گـیتـی کـه فـرزند شـاه جــهـانـجــوی کــیـخــســرو آمـد ز راه
سـپـهـبـد فـرسـتـاده را پـیـش خـوانـد بــران نــامــه گــیـو گــوهـر فــشــانـد
جــهـانـی بــه شــادی بــیـاراســتــنـد بــهـر جــای رامـشـگـران خـواسـتــنـد
ازان پــس ز کــشــور مــهــان جــهــان بــرفـتــنـد یـکـســر ســوی اصـفـهـان
بـــیــاراســـت گـــودرز کـــاخ بـــلـــنــد هـمــه دیـبــه خــســروانـی فــگــنــد
یـکــی تــخــت بــنـهـاد پــیـکــر بــه زر بـــدو انــدرون چـــنــد گـــونــه گـــهــر
یــکـــی تـــاج بـــا یـــاره و گـــوشـــوار یــکــی طــوق پــر گــوهــر شــاهــوار
بــه زر و بــه گــوهـر بــیـاراســت گــاه چــنـان چــون بــبــایـد ســزاوار شــاه
سـراسـر هـمـه شـهـر آیـیـن بـبـسـت بـیـاراسـت مـیـدان و جـای نـشـسـت
مــهــان ســرافــراز بـــرخـــاســتـــنــد پـــذیــره شـــدن را بـــیــاراســـتـــنــد
بــرفـتـنـد هـشـتــاد فـرسـنـگ پــیـش پــذیـره شـدنـدش بــه آیـیـن خـویـش
چـو چـشـم سـپـهبـد بـرآمـد بـه شـاه هــمــان گــیــو را دیــد بـــا او بـــه راه
چـــو آمــد پـــدیــدار بـــا شـــاه گــیــو پـــیــاده شـــدنــد آن ســـواران نــیــو
فــــرو ریـــخــــت از دیـــدگـــان آب زرد ز درد ســـیــاوش بـــســی یــاد کــرد
ســـتـــودش فـــراوان و کــرد آفـــریــن چــنـیـن گـفـت کـای شـهـریـار زمـیـن
ز تــو چــشــم بـــدخــواه تــو دور بـــاد روان ســــیـــاوش پــــر از نــــور بــــاد
جــهــانــدار یــزدان گــوای مــنــســت کــه دیـدار تــو رهـنـمــای مــنــســت
ســـیــاووش را زنـــده گـــر دیــدمـــی بــدیـن گــونــه از دل نــخــنــدیـدمــی
بـــزرگــان ایــران هــمــه پـــیــش اوی یــکــایــک نــهــادنــد بـــر خـــاک روی
وزان جــایـگــه شــاد گــشــتــنــد بــاز فــروزنــده شــد بـــخــت گــردن فــراز
بــبـوسـیـد چـشـم و سـر گـیـو گـفـت که بـیرون کـشـیدی سـپـهر از نهفـت
گــزارنــده خـــواب و جـــنــگــی تـــوی گـــه چــــاره مـــرد درنـــگـــی تــــوی
ســـوی خـــانــه پـــهــلـــوان آمـــدنــد هــمــه شــاد و روشــن روان آمــدنــد
بـبـودنـد یـک هـفـتـه بـا مـی بـدسـت بــیـاراســتــه بــزمـگـاه و نـشــســت
بـه هشتـم سـوی شهر کاووس شـاه هــمــه شـــاددل بـــرگــرفــتـــنــد راه
***
چــو کــیـخــســرو آمــد بــر شــهـریـار جـهان گـشـت پـر بـوی و رنـگ و نگـار
بــر آیـیــن جــهــانــی شــد آراســتــه در و بـــام و دیـــوار پـــرخـــواســـتـــه
نـشـسـتـه بـه هـر جـای رامـشـگـران گـلـاب و مـی و مـشــک بــا زعــفـران
همـه یال اسـپـان پـر از مـشـک و می درم بـــا شــکــر ریــخــتـــه زیــر پـــی
چــو کـاووس کـی روی خـسـرو بــدیـد سـرشـکـش ز مژگان بـه رخ بـر چـکید
فـرود آمـد از تـخـت و شـد پــیـش اوی بـمـالـیـد بـر چـشـم او چـشـم و روی
جــوان جــهــانــجــوی بـــردش نــمــاز گــرازان ســوی تــخــت رفــتــنــد بــاز
فــراوان ز تــرکــان بـــپــرســیــد شــاه هـم از تــخــت سـالـار تــوران سـپــاه
چــنـیـن پــاســخ آورد کــان کــم خــرد بـه بــد روی گـیـتـی هـمـی بـسـپـرد
مـرا چـنـد بــبـسـود و چـنـدی بـگـفـت خــرد بــا هـنــر کــردم انــدر نــهـفــت
بــــتــــرســـیـــدم از کـــار و کـــردار او بـــپـــیــچــیــدم از رنــج و تــیــمــار او
اگــــر ویــــژه ابــــری شــــود در بـــــار کـشـنـده پــدر چــون بــود دوسـتــدار
نــخـــوانــد مـــرا مـــوبـــد از آب پـــاک کـه بــپــرســتــم او را پــدر زیـر خــاک
کـنون گـیو چـندی بـه سـخـتـی بـبـود بــه تــوران مـرا جــسـت و رنـج آزمـود
اگــر نــیــز رنــجــی نــبـــودی جــزیــن کــه بــا مــن بــیـامــد ز تــوران زمـیـن
ســرافــراز دو پــهــلــوان بـــا ســپـــاه پــس مــا بــیـامــد چــو آتــش بــه راه
مـن آن دیـدم از گـیو کـز پـیـل مـسـت نـبـینـد بـه هـنـدوسـتـان بـت پـرسـت
گــمـانـی نـبــردم کــه هـرگــز نـهـنـگ ز دریـا بــران سـان بــرآیـد بــه جــنـگ
ازان پـس کـه پـیـران بـیـامـد چـو شـیر مـیـان بــسـتــه و بــادپــایـی بــه زیـر
بــه آب انــدر آمــد بـــســان نــهــنــگ که گفـتـی زمین را بـسـوزد بـه جـنگ
بــیـنــداخــت بــر یــال او بــر کــمــنــد ســر پــهــلــوان انــدر آمــد بــه بــنــد
بــخـواهـشـگـری رفـتــم ای شـهـریـار وگــرنـه بــه کــنـدی ســرش را ز بــار
بــدان کــاو ز درد پــدر خــســتــه بــود ز بــد گـفـتــن مـا زبــان بــسـتـه بــود
چـنـین تـا لـب رود جـیحـون بـه جـنـگ نـــیـــاســــود بــــا گـــرزه گـــاورنـــگ
سرانجـام بـگذاشت جیحون بـه خشم بــه آب و کـشـتـی نـیـفـگـنـد چـشـم
کـسـی را کـه چــون او بــود پــهـلـوان بـــود جـــاودان شـــاد و روشـــن روان
یـکـی کـاخ کـشــواد بــد در صــطـخــر کـــه آزادگـــان را بــــدو بـــود فـــخـــر
چــو از تــخـت کـاووس بــرخــاسـتــنـد بـــه ایــوان نــو رفــتـــن آراســـتـــنــد
هــمــی رفــت گــودرز بـــا شــهــریــار چـــو آمــد بـــدان گــلــشــن زرنــگــار
بـــر اورنــگ زریــنــش بــنــشــانــدنــد بــرو بــر بــســی آفــریـن خــوانــدنــد
بـــبـــســـتـــنــد گــردان ایــران کــمــر بــجــز طـوس نـوذر کـه پــیـچـیـد سـر
کـه او بــود بــا کـوس و زریـنـه کـفـش هـم او داشــتــی کــاویـانــی درفــش
ازان کـــار گــودرز شـــد تـــیــز مــغـــز بـــر او پـــیــامــی فــرســـتـــاد نــغــز
پـــیــمــبـــر ســـرافـــراز گــیــو دلــیــر کـه چـنگ یلان داشـت و بـازوی شـیر
بــدو گــفــت بــا طــوس نـوذر بــگــوی کـه هـنـگـام شـادی بــهـانـه مـجــوی
بــــزرگـــان و گـــردان ایـــران زمـــیـــن هــمــه شــاه را خـــوانــدنــد آفــریــن
چـرا سـر کـشـی تــو بــه فـرمـان دیـو نـبــیـنـی هـمـی فــر گـیـهـان خــدیـو
اگــر تــو بــپــیــچــی ز فــرمــان شــاه مــرا بــا تــو کــیـن خــیـزد و رزمــگــاه
فــرســتــاده گــیـوســت پــیـغــام مـن بـــه دســتـــوری نــامــدار انــجـــمــن
ز پــیـش پــدر گــیـو بــنـمــود پــشــت دلــش پـــر ز گــفــتــارهــای درشــت
بـیـامـد بـه طـوس سـپـهـبــد بــگـفـت کـه ایـن رای را بـا تـو دیوسـت جـفـت
چـو بـشـنید پـاسـخ چـنین داد طـوس که بـر ما نه خـوبـسـت کردن فسوس
بــه ایـران پــس از رســتــم پــیـلــتــن ســرافــرازتــر کــس مـنـم ز انـجــمـن
نــبـــیــره مــنــوچـــهــر شـــاه دلـــیــر کــه گــیـتــی بــه تــیـغ انـدر آورد زیـر
همـان شـیر پـرخـاشـجـویم بـه جـنـگ بـــدرم دل پــیــل و چــنــگ پـــلــنــگ
هــمــی بــی مــن آیـیـن و رای آوریــد جــهــان را بـــه نــو کــدخــدای آوریــد
نـبــاشــم بــدیـن کــار هـمـداســتــان ز خـسـرو مـزن پــیـش مـن داسـتــان
جــهــانــدار کــز تـــخــم افــراســیــاب نـشـانـیـم بــخـت انـدر آیـد بـه خـواب
نــخــواهـیـم شــاه از نــژاد پــشــنــگ فـســیـلـه نـه نـیـکـو بــود بــا پــلـنـگ
تـو ایـن رنـجـهـا را کـه بــردی بــرسـت که خـسـرو جـوانسـت و کـندآورسـت
کــســی کــاو بــود شــهــریـار زمــیـن هــنــر بــایــد و گــوهــر و فــر و دیــن
فـــریـــبـــرز کـــاووس فـــرزنـــد شـــاه ســزاوارتــر کـس بــه تــخــت و کـلـاه
بـــهــرســـو ز دشـــمـــن نــدارد نــژاد همـش فـر و بـرزسـت و هم نام و داد
دژم گــیــو بـــرخــاســت از پـــیــش او کــه خــام آمـدش دانـش و کــیـش او
بــیـامـد بــه گــودرز کــشــواد گــفــت که فر و خـرد نیسـت بـا طـوس جـفت
دو چـشـمـش تـو گـویی نبـیند همـی فـــریــبـــرز را بـــرگـــزیــنــد هــمـــی
بــرآشــفــت گـودرز و گـفــت از مـهـان هـمـی طــوس کـم بــاد انـدر جــهـان
نبـیره پـسـر داشـت هفـتـاد و هشـت بـزد کـوس ز ایوان بـه میدان گـذشـت
ســـواران جــــنـــگـــی ده و دو هـــزار بــرون رفـت بــر گـســتــوان ور ســوار
وزان رو بـــیــامــد ســپـــهــدار طــوس بــبــســتــنـد بــر کـوهـه پــیـل کـوس
بـــبـــســتــنــد گــردان ایــران مــیــان بــه پــیــش ســپــاه اخــتــر کــاویــان
چــو گــودرز را دیـد و چــنـدان ســپــاه کـزو تـیره شـد روی خـورشـیـد و مـاه
یـکـی تــخــت بــر کــوهـه ژنـده پــیـل ز پــیــروزه تــابـــان بـــه کــردار نــیــل
جــهــانــجــوی کــیــخــســرو تـــاج ور نشـسـتـه بـران تـخـت و بـسـتـه کمر
بـه گـرد انـدرش ژنـده پـیلـان دویسـت تو گفتی به گیتی جز آن جای نیست
همی تـافت زان تـخت خسرو چـو ماه ز یـاقــوت رخــشــنـده بــر ســر کـلـاه
غـمی شـد دل طـوس و اندیشـه کـرد کــه امــروز اگــر مــن بــســازم نـبــرد
بــسـی کـشـتـه آیـد ز هـر دو سـپــاه ز ایـران نـه بــرخــیـزد ایـن کـیـنـه گـاه
نــبـــاشــد جـــز از کــام افــراســیــاب ســر بــخــت تــرکـان بــرآیـد ز خــواب
بـدیشـان رسـد تـخـت شـاهـنـشـهی ســـرآیــد بـــه مـــا روزگـــار مـــهـــی
خـــردمــنــد مـــردی و جـــویــنــده راه فــرســـتـــاد نــزدیــک کــاووس شــاه
کـه از ما یکـی گـر بـرین دشـت جـنگ نــهــد بــر کــمــان پــر تــیـر خــدنــگ
یـکـی کـیـنـه خــیـزد کـه افــراســیـاب هم امشب همی آن بـبـیند بـه خواب
چـو بـشـنـیـد زین گـونـه گـفـتـار شـاه بـــفـــرمـــود تـــا بــــازگـــردد بـــه راه
بـــر طـــوس و گــودرز کـــشـــوادگــان گـــــزیــــده ســـــرافـــــراز آزادگـــــان
کــه بــر درگــه آیــنــد بــی انــجــمــن چـنـان چـون بــبــایـد بــه نـزدیـک مـن
بــشــد طـوس و گـودرز نـزدیـک شــاه زبــان بــرگــشــادنــد بــر پــیـش گــاه
بــدو گـفـت شــاه ای خــردمـنـد پــیـر مــنــه زهــر بــرنــده بــر جــام شــیـر
بــنـه تــیـغ و بــگـشـای ز آهـن مـیـان نـــبـــایــد کـــزیــن ســـود دارد زیـــان
چـنین گفت طـوس سـپـهبـد بـه شـاه کـه گر شـاه سـیر آید از تـخـت و گـاه
بــه فــرزنــد بــایـد کــه مــانـد جــهـان بــزرگــی و دیـهـیـم و تــخــت مــهـان
چــو فــرزنــد بــاشــد نــبــیــره کــلــاه چــرا بــرنـهـد بــرنــشــیـنــد بــه گــاه
بـــدو گــفــت گــودرز کــای کــم خــرد تـــرا بـــخــرد از مــردمــان نــشــمــرد
بـه گیتـی کسـی چـون سیاوش نبـود چـــنــو راد و آزاد و خـــامـــش نــبـــود
کـنـون این جـهـانـجـوی فـرزنـد اوسـت همویست گویی بـه چهر و به پوست
گــــــر از تــــــور دارد ز مـــــادر نـــــژاد هـم از تـخـم شـاهـی نـپــیـچـد ز داد
بــه تـوران و ایـران چـنـو نـیـو کـیـسـت چـنین خـام گـفـتـارت از بـهر چـیسـت
دو چـشـمـت نـبـیـنـد هـمـی چـهـر او چـــنــان بـــرز و بـــالـــا و آن مــهــر او
بـه جیحون گذر کرد و کشتـی نجست بـــه فـــر کـــیـــانـــی و رای درســـت
بــــســـان فـــریـــدون کـــز ارونـــد رود گـذشـت و بـه کـشـتـی نـیـامـد فـرود
ز مــــــــردی و از فــــــــره ایــــــــزدی ازو دور شــد چــشـم و دســت بــدی
تـــو نــوذر نــژادی نــه بـــیــگــانــه ای پـــدر تـــیـــز بـــود و تـــو دیــوانـــه ای
سـلـیـح مـن ار بــا مـنـسـتــی کـنـون بـر و یالت آغشـتـه گشـتـی بـه خـون
بـدو گـفـت طـوس ای جـهـانـدیـده پـیر سـخــن گـوی لـیـکـن هـمـه دلـپــذیـر
اگـر تـیغ تـو هـسـت سـنـدان شـکـاف ســـنـــانــم بـــه درد دل کـــوه قـــاف
وگـر گـرز تـو هـسـت بـا سـنـگ و تـاب خــــدنـــگــــم بــــدوزد دل آفــــتــــاب
و گـــر تــــو ز کــــشــــواد داری نـــژاد مــنــم طــوس نــوذر مــه و شــاهـزاد
بــدو گــفــت گــودرز چــنـدیـن مـگـوی کــه چــنــدیـن نــبــیـنــم تــرا آب روی
بـه کـاووس گـفـت ای جـهـانـدار شـاه تـــو دل را مـــگـــردان ز آیـــیـــن و راه
دو فــرزنــد پــرمــایـه را پــیـش خــوان ســـزاوار گـــاهــنــد و هــر دو جـــوان
بــبــیـن تــا ز هـر دو سـزاوار کـیـسـت کــه بـــا بــرز و بــا فــره ایــزدیــســت
بـــدو تـــاج بـــســپـــار و دل شــاد دار چــو فـرزنـد بــیـنـی هـمـی شـهـریـار
بـدو گـفـت کـاووس کـاین رای نیسـت کـه فـرزنـد هر دو بـه دل بـر یکـیسـت
یـکـی را چـو مـن کـرده بـاشـم گـزیـن دل دیــگــر از مــن شــود پــر ز کــیـن
یـکــی کــار ســازم کــه هـر دو ز مــن نــگــیـرنــد کــیـن انــدریـن انــجــمــن
دو فــرزنـد مــا را کــنـون بــر دو خــیـل بــــبــــایـــد شـــدن تـــا در اردبـــیـــل
بــه مـرزی کـه آنـجــا دژ بــهـمـنـسـت هـمـه سـالـه پــرخـاش آهـرمـنـسـت
بــرنـجـسـت ز آهـرمـن آتـش پــرسـت نـبـاشـد بـران مـرز کـس را نـشـسـت
ازیـشـان یـکـی کـان بــگـیـرد بــه تـیـغ نـــدارم ازو تـــخـــت شـــاهــی دریــغ
چـو بـشنید گودرز و طوس این سـخـن کــه افــگــنـد ســالــار هـشــیـار بــن
بـریـن هـر دو گـشـتـنـد هـمـداسـتـان نـدانـسـت ازیـن بـه کـسـی داسـتـان
بــریـن یـک سـخــن دل بــیـاراسـتــنـد ز پــیـش جــهــانــدار بــرخــاســتــنــد
***
چـو خـورشـیـد بـرزد سـر از بـرج شـیر ســپــهــر انــدر آورد شــب را بــه زیـر
فـــریــبـــرز بـــا طـــوس نـــوذر دمـــان بــه نــزدیـک شــاه آمــدنــد آن زمــان
چـنـین گـفـت بـا شـاه هشـیار طـوس که من بـا سـپـهبـد بـرم پـیل و کـوس
هـمـان مـن کـشــم کـاویـانـی درفـش رخ لـعـل دشـمـن کـنم چـون بـنـفـش
کـنـون هـمـچـنـیـن مـن ز درگـاه شـاه بــنــه بــرنـهـم بــرنــشــانــم ســپــاه
پــس انـدر فـریـبــرز و کـوس و درفـش هـوا کـرده از سـم اســپــان بــنـفـش
چـــو فـــرزنـــد را فـــر و بـــرز کـــیـــان بــبـــاشــد نــبــیــره نــبــنــدد مــیــان
بــدو گـفـت شـاه ار تـو رانـی ز پــیـش زمـــانــه نــگـــردد ز آیــیــن خـــویــش
بـــرای خـــداونــد خـــورشــیــد و مــاه تــوان سـاخـت پــیـروزی و دسـتــگـاه
فــریــبــرز را گــر چــنــیــن اســت رای تـو لـشـکـر بـیارای و مـنـشـین ز پـای
بــشــد طــوس بــا کـاویـانـی درفــش بــه پــا انـدرون کــرده زریـنـه کــفــش
فـــریــبـــرز کـــاووس در قـــلـــبـــگـــاه بـه پـیش اندرون طوس و پیل و سپـاه
چــو نـزدیـک بــهـمــن دژ انـدر رســیـد زمـین هـمـچـو آتـش هـمـی بـردمـیـد
بـشـد طـوس بـا لشـکـری جـنگـجـوی بــه تــنــدی ســوی دژ نـهـادنــد روی
ســـــر بـــــاره دژ بـــــد انـــــدر هــــوا نـــدیــدنـــد جـــنـــگ هــوا کـــس روا
سـنـانـهـا ز گـرمـی همـی بـرفـروخـت مـیـان زره مـرد جــنـگـی بــســوخــت
جهان سر به سر گفتی از آتش است هــوا دام آهــرمــن ســرکــش اســت
ســپــهــبــد فــریـبــرز را گــفــت مــرد بــه چـیـزی چـو آیـد بـه دشـت نـبــرد
بــه گــرز گــران و بــه تــیـغ و کــمــنـد بــکــوشــد کـه آرد بــه چــیـزی گـزنـد
بــه پــیـرامــن دژ یـکــی راه نــیـســت ز آتـش کسـی را دل ای شاه نیسـت
مـیـان زیـر جــوشـن بــســوزد هـمـی تـــن بـــارکـــش بـــرفـــروزد هــمـــی
بــگـشـتــنـد یـک هـفـتـه گـرد انـدرش بــــدیـــده نــــدیـــدنـــد جــــای درش
بــه نـومـیـدی از جـنـگ گـشـتـنـد بــاز نـــــیــــامـــــد بـــــر از رنـــــج راه دراز

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات