بـریـن گـونـه یـک چـنـد گـیـتـی بـخـوردبـه رزم و بـه بـزم و بـه ننگ و نـبـردپـس آگـاهـی آمـد بــه هـنـد و بــه رومبـه تـرک و بـه چـیـن و بـه آبـاد بـو…
بـریـن گـونـه یـک چـنـد گـیـتـی بـخـورد | بـه رزم و بـه بـزم و بـه ننگ و نـبـرد |
پـس آگـاهـی آمـد بــه هـنـد و بــه روم | بـه تـرک و بـه چـیـن و بـه آبـاد بـوم |
کـه بــهـرام را دل بــه بــازیـسـت بــس | کـسـی را ز گـیتـی نـدارد بـه کـس |
طـــلــایــه نــه و دیــده بـــان نــیــز نــه | بــه مـرز انـدرون پــهـلــوان نـیـز نـه |
بــه بــازی هـمــی بــگــذارنــد جــهـان | نــدانــد هـمــی آشــکــار و نــهــان |
چـو خـاقـان چـین این سـخـنـها شـنـید | ز چـین و خـتـن لـشـکـری بـرگـزیـد |
درم داد و ســـر ســـوی ایــران نـــهــاد | کــســی را نــیـامــد ز بــهــرام یـاد |
وزان ســوی قـیـصـر ســپــه بــرگـرفـت | هـمـه کـشـور روم لـشــگـر گـرفـت |
بـــه ایــران چـــو آگـــاهــی آمــد ز روم | ز هــنــد و ز چــیــن و ز آبـــاد بـــوم |
که قـیصـر سـپـه کـرد و لشـکـر کشـید | ز چـین و خـتـن لـشـکـر آمـد پـدیـد |
بــه ایـران هـرانـکـس کـه بــد پـیـش رو | ز پــــیــــران و از نــــامــــداران نــــو |
هــمــه پــیــش بـــهــرام گــور آمــدنــد | پـر از خـشـم و پـیکار و شـور آمدند |
بــگـفـتــنـد بــا شــاه چــنـدی درشــت | کـه بـخـت فـروزانت بـنمـود پـشـت |
ســر رزمــجــویــان بــه رزم انــدرســت | تـرا دل بـه بــازی و بــزم انـدرسـت |
بـه چـشم تـو خـوارسـت گنج و سـپـاه | هم ان تـاج ایران و هم تـخـت و گاه |
چــنـیـن داد پــاســخ جــهـانــدار شــاه | بـــدان مـــوبـــدان نــمـــایــنــده راه |
کـــه دادار گـــیــهــان مــرا یــاورســـت | کـه از دانـش بــرتــران بــرتــرســت |
بــــه نـــیـــروی آن پـــادشـــاه بــــزرگ | کـه ایران نـگـه دارم از چـنـگ گـرگ |
بـه بـخت و سپـاه و بـه شمشیر و گنج | ز کـشـور بــگـردانـم ایـن درد و رنـج |
هـمـی کــرد بــازی بــدان هـمـنـشــان | وزو پــر ز خــون دیـده ســرکـشــان |
هـمـی گـفـت هـرکـس کـزیـن پــادشـا | بـــپـــیـــچـــد دل مـــردم پـــارســـا |
دل شــــاه بــــهــــرام بــــیــــدار بــــود | ازیــن آگــهــی پــر ز تــیــمــار بــود |
هـمـی سـاخــتــی کـار لـشـکـر نـهـان | نـدانـسـت رازش کـس انـدر جـهـان |
هـمـه شـهـر ایـران ز کـارش بــه بــیـم | از انـدیشـگـان دل شـده بـه دو نیم |
هـمـه گـشــتــه نـومـیـد زان شــهـریـار | تــن و کـدخــدایـی گـرفـتــنـد خـوار |
پـــس آگــاه آمــد بـــه بـــهــرامــشـــاه | کـه آمـد ز چـیـن انـدر ایـران سـپـاه |
جـهـانـدار گـسـتــهـم را پــیـش خـوانـد | ز خـاقـان چـیـن چـنـد بــا او بــرانـد |
کــجــا پــهـلــوان بــود و دســتــور بــود | چـو رزم آمـدی پــیـش رنـجـور بــود |
دگـــــر مــــهــــرپـــــیــــروز بـــــه زاد را | ســـوم مـــهـــربــــرزیـــن خـــراد را |
چـــو بـــهـــرام پـــیــروز بـــهــرامـــیــان | خــــزروان رهــــام بـــــا انــــدیــــان |
یـکــی شــاه گـیـلـان یـکــی شــاه ری | کــه بــودنـد در رای هـشــیـار پــی |
دگــــــر داد بــــــرزیـــــن رزم آزمــــــای | کـجـا زاولـسـتـان بــدو بــد بـه پـای |
بــــیـــاورد چــــون قـــارن بــــرزمـــهـــر | دگـــر دادبــــرزیـــن آژنـــگ چـــهـــر |
گــزیـن کــرد ز ایـرانــیــان ســی هــزار | خــردمــنــد و شــایـســتــه کــارزار |
بــــرادرش را داد تــــخــــت و کــــلــــاه | کـه تـا گـنـج و لـشـکـر بـدارد نـگـاه |
خــــردمـــنـــد نـــرســـی آزاد چــــهـــر | همش فر و دین بـود هم داد و مهر |
وزان جــایـگـه لـشــکــر انـدر کــشــیـد | ســوی آذرآبـــادگــان پــرکــشــیــد |
چــو از پــارس لـشــکـر فــراوان بــبــرد | چــنـیـن بــود رای بــزرگــان و خــرد |
کـه از جــنـگ بــگـریـخـت بــهـرامـشـاه | وزان ســوی آذر کـشــیـدســت راه |
چـــو بـــهــرام رخ ســـوی دریــا نــهــاد | رسـولـی ز قـیـصـر بـیـامـد چـو بــاد |
بــه کــاخــیـش نــرســی فــرود آوریــد | گـرانمـایه جـایی چـنـانچـون سـزید |
نــشــســتــنــد بـــا رای زن بـــخــردان | بـه نـزدیک نـرسـی هـمـه مـوبـدان |
سـراسـر سـخـنـشـان بــد از شـهـریـار | کـه داد او بـه بــاد آن هـمـه روزگـار |
ســوی مــوبــدان مـوبــد آمــد ســپــاه | بـــه آگــاه بـــودن ز بــهــرامــشــاه |
کــه بــر مــا هـمــی رنــج بــپــراگــنــد | چـرا هـم ز لـشـکـر نـه گـنـج آگـنـد |
بــه هـرجــای زر بــرفــشــانــد هـمــی | هــم ارج جــوانــی نــدانــد هـمــی |
پــراگـنـده شــد شــهـری و لـشــکـری | همی جـسـت هرکـس ره مـهتـری |
کــــنـــون زو نـــداریـــم مـــا آگــــهـــی | بـــمــا بـــازگــردد بـــدی ار بـــهــی |
ازان پــس چــو گـفـتــارهـا شــد کـهـن | بــریـن بـر نـهـادنـد یـکـسـر سـخـن |
کـــز ایــران یــکـــی مــرد بـــا آفـــریــن | فـرسـتــنـد نـزدیـک خــاقـان چــیـن |
کـه بــنـشـیـن ازیـن غـارت و تــاخــتــن | ز هــرگــونــه بــایـد بــرانــداخــتــن |
مــگــر بــوم ایـران بــمــانــد بــه جــای | چــو از خــانـه آواره شـد کـدخـدای |
چنین گفت نرسی که این روی نیست | مر این آب را در جهان جـوی نیست |
سـلیحـسـت و گنجـسـت و مردان مرد | کـز آتــش بــه خـنـجـر بــرآرنـد گـرد |
چــو نــومــیـدی آمــد ز بــهــرامــشــاه | کـجــا رفـت بــا خــوارمـایـه سـپــاه |
گــر انــدیــشــه بــد کــنــی بــد رســد | چه باید به شاهان چنین گشت بد |
شــنــیــدنــد ایــرانــیــان ایـن ســخــن | یـکـی پــاســخ کــژ فــگـنـدنـد بــن |
کــه بــهــارم ز ایـدر ســپــاهـی بــبــرد | کـه مـا را بـه غـم دل بـبـاید سـپـرد |
چـو خـاقـان بـیـایـد بـه ایـران بـه جـنـگ | نـمـانـد بــریـن بـوم مـا بـوی و رنـگ |
سـپـاهـی و نـرسـی نـمـانـد بـه جـای | بــکـوبــنـد بــر خـیـره مـا را بـه پـای |
یــکــی چــاره ســازیــم تـــا جــای مــا | بــمـانـد ز تــن نـگــســلـد پــای مـا |
یـکــی مـوبــدی بــود نـامــش هـمــای | هـنـرمــنــد و بــادانـش و پــاک رای |
ورا بـــــرگـــــزیــــدنــــد ایــــرانــــیــــان | کـه آن چـاره را تــنـگ بــنـدد مـیـان |
نـوشــتــنـد پــس نـامـه یـی بــنـده وار | از ایـران بــه نــزدیـک آن شــهــریـار |
ســرنــامــه گــفــتــنــد مــا بــنـده ایـم | بـه فـرمـان و رایت سـرافـگـنـده ایم |
ز چــیـزی کـه بــاشـد بــه ایـران زمـیـن | فـرسـتــیـم نـزدیـک خـاقـان چــیـن |
هـمــان نــیـز بــا هــدیـه و بــاژ و ســاو | کـه بــا جـنـگ تــرکـان نـداریـم تــاو |
بــیـامـد ز ایـران خــجــســتــه هـمــای | خـــود و نــامــداران پـــاکــیــزه رای |
پـــیــام بـــزرگــان بـــه خـــاقــان بـــداد | دل شـاه تـرکان بـدان گشـت شـاد |
وزان جــســتـــن تــیــز بـــهــرامــشــاه | گـریـزان بــشـد تــازیـان بــا سـپــاه |
بــه پـیـش گـرانـمـایـه خـاقـان بــگـفـت | دل و جـان خاقان چو گل بـرشکفت |
بـه تـرکـان چـنـین گـفـت خـاقـان چـین | کــه مـا بــرنـهـادیـم بــر چــرخ زیـن |
کـه آورد بــی جـنـگ ایـران بــه چـنـگ؟ | مگر ما بـه رای و به هوش و درنگ؟ |
فــرســـتـــاده را چـــیــز بـــســیــار داد | درم داد چـــیـــنـــی و دیـــنـــار داد |
یـکـی پـاسـخ نـامـه بـنـوشـت و گـفـت | که بـا جـان پـاکـان خـرد بـاد جـفـت |
بــدان بــازگــشــتــیـم هــمــداســتــان | کـه گـفـت این فـرسـتـاده راسـتـان |
چــو مـن بــا ســپــاه انـدرآیـم بــه مـرو | کــنـم روی کــشــور چــو پــر تــذرو |
بـه رای و بـه داد و بـه رنـگ و بـه بــوی | ابــا آب شــیـر انــدر آرم بــه جــوی |
بـــبـــاشـــیــم تـــا بـــاژ ایـــران رســـد | همـان هـدیه و سـاو شـیران رسـد |
بـــه مـــرو آیـــم و زاســـتـــر نـــگـــذرم | نـخـواهـم کـه رنـج آیـد از لـشـکـرم |
فــرســتــاده تــازان بــه ایـران رســیــد | ز خـاقـان بـگـفـت آنـچ دید و شـنید |
بـــه مــرو انــدر آورد خــاقــان ســپـــاه | جـهـان شـد ز گـرد سـواران سـیـاه |
چــو آسـوده شـد سـر بــخـوردن نـهـاد | کــســی را نــیـامــد ز بــهــرام یـاد |
بــه مـرو انـدرون بــانـگ چـنـگ و ربــاب | کـسـی را نـبــد جـای آرام و خـواب |
ســپــاهــش هـمــه بــاره کــرده یـلــه | طـلـایـه نـه بــردشـت و نـه راحـلـه |
شـکـار و می و مجـلـس و بـانگ چـنگ | شـب و روز ایمن نشسـتـه ز جـنگ |
هـمـی بــاژ ایـرانـیـان چــشـم داشــت | ز دیر آمدن دل پـر از خـشم داشـت |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج