هـمـی بــود یـک چــنـد بــا مــهـتــرانمــی روشــن و جــام و رامــشــگــرانبـهار آمد و شـد جـهان چـون بـهشـتبـه خـاک سـیه بـر فـلک لـاله کـشـتهـمـه بـ…
هـمـی بــود یـک چــنـد بــا مــهـتــران | مــی روشــن و جــام و رامــشــگــران |
بـهار آمد و شـد جـهان چـون بـهشـت | بـه خـاک سـیه بـر فـلک لـاله کـشـت |
هـمـه بــومـهـا پــر ز نـخـجـیـر گـشـت | بـجـوی آبـها چـون می و شـیر گشـت |
گـــرازیـــدن گـــور و آهـــو بــــه شـــخ | کـشـیـدنـد بــر سـبــزه هـر جــای نـخ |
هـمـه جــویـبــاران پــر از مــشــک دم | بـــســان گــل نــارون مــی بـــه خــم |
بــگــفــتــنــد بـــا شــاه بــهــرام گــور | کـه شــد دیـر هـنـگـام نـخــچــیـر گـور |
چــنـیـن داد پــاســخ کـه مـردی هـزار | گــزیـن کــرد بــایـد ز لــشــکــر ســوار |
سـوی تــور شـد شـاه نـخـچـیـرجــوی | جـهان گشت یکسـر پـر از گفت وگوی |
ز گـــور و ز غـــرم و ز آهـــو جــــهـــان | بـــپـــرداخـــتـــنــد آن دلـــاور مـــهــان |
سه دیگر چـو بـفروخـت خـورشید تـاج | زمـیـن زرد شــد کـوه و دریـا چــو عـاج |
بــه نــخــچــیـر شــد شــهـریـار دلــیـر | یـکــی اژدهــا دیــد چــون نــره شــیـر |
بـــه بـــالـــای او مـــوی زیــر ســـرش | دو پــســتــان بــســان زنــان از بــرش |
کـمـان را بــه زه کــرد و تــیـر خــدنـگ | بــــزد بــــر بــــر اژدهـــا بـــی درنـــگ |
دگـــر تـــیــز زد بـــر مـــیـــان ســـرش | فــروریـخــت چــون آب خــون از بــرش |
فــرود آمــد و خــنـجــری بــرکــشــیـد | ســــراســــر بــــر اژدهــــا بــــردریـــد |
یــکــی مــرد بـــرنــا فـــروبـــرده بـــود | بـه خـون و بـه زهر انـدر افـسـرده بـود |
بــران مـرد بــســیـار بــگــریـســت زار | وزان زهــر شــد چــشــم بــهـرام تــار |
وزانــجــا بـــیــامــد بـــه پــرده ســرای | مــی آورد و خــوبـــان بـــربــط ســرای |
چـو سـی روز بـگذشـت ز اردیبـهشت | شـد از مـیوه پـالـیزهـا چـون بـهـشـت |
چـنـان سـاخـت کـایـد بــه تـور انـدرون | پــرســتــنـده بــا او یـکــی رهـنـمــون |
بــه شــبــگــیـر هــرمــزد خــرداد مــاه | ازان دشـت ســوی دهـی رفـت شـاه |
بــبــیـنـد کـه انـدر جـهـان داد هـسـت | بـــجـــویــد دل مــرد یــزدان پـــرســت |
هــمــی رانــد شــبــدیــز را نــرم نــرم | بــریـن گـونـه تــا روز بــرگـشــت گــرم |
هـمـی رانـد حـیـران و پـیـچـان بــه راه | بـــه خــواب و بــه آب آرزومــنــد شــاه |
چــنـیـن تــا بــه آبــاد جــایـی رســیـد | بــه هـامـون بــه نـزد سـرایـی رسـیـد |
زنــی دیـد بــر کــتــف او بــر ســبــوی | ز بــهــرام خــســرو بــپــوشــیــد روی |
بــدو گـفــت بــهـرام کــایـدر ســپــنـج | دهـیـد ار نـه بــایـد گـذشـتـن بـه رنـج |
چــنـیـن گـفـت زن کـای نـبــرده سـوار | تـو این خـانـه چـون خـانـه خـویـش دار |
چـو پـاسـخ شنید اسـپ در خـانه راند | زن مـیـزبــان شـوی را پــیـش خــوانـد |
بــدو گـفـت کـاه آر و اســپــش بــمـال | چــو گــاه جـــو آیــد بـــکــن در جـــوال |
خـود آمد بـه جـایی کـه بـودش نهفـت | ز پـیـش انـدرون رفـت و خـانـه بــرفـت |
حـصـیـری بــگـسـتـرد و بــالـش نـهـاد | بـــه بـــهــرام بـــر آفـــریــن کـــرد یــاد |
ســــوی خــــانـــه آب شـــد آب بــــرد | هـمـی در نـهـان شـوی را بــرشــمـرد |
کـه ایـن پـیـر و ابـلـه بـمـانـد بـه جـای | هـرانـگـه کـه بـینـد کـس انـدر سـرای |
نــبـــاشـــد چـــنــیــن کــار کــار زنــان | مــنــم لــشــکــری دار دنــدان کــنــان |
بـشـد شـاه بـهـرام و رخ را بـشـسـت | کـــزان اژدهــا بـــود نـــاتـــن درســـت |
بــیـامـد نـشــســت از بــر آن حــصـیـر | بــدر خــانــه بــر پــای بــد مــرد پــیــر |
بــیــاورد خــوانــی و بــنــهــاد راســت | بــرو تــره و ســرکـه و نـان و مـاســت |
بــخـورد انـدکـی نـان و نـالـان بـخـفـت | بــه دسـتــار چـیـنـی رخ انـدر نـهـفـت |
چـو از خـواب بــیـدار شـد زن بــشـوی | همی گفت کای زشت ناشسته روی |
بــره کـشــت بــایـد تــرا کـایـن ســوار | بــزرگــســت و از تــخــمــه شــهـریـار |
کــــه فــــر کـــیـــان دارد و نـــور مـــاه | نـمـانـد هـمـی جــز بــه بــهـرامـشــاه |
چـنـین گـفـت بـا زن گـرانـمـایه شـوی | کـه چـنـدین چـرا بـایدت گـفـت وگـوی |
نـداری نـمــکــســود و هـیـزم نـه نــان | چـه سـازی تـو بـرگ چـنـین مـیهـمـان |
بـره کشتـی و خـورد و رفت این سـوار | تــو شـو خـر بــه انـبــوهـی انـدر گـذار |
زمــســتـــان و ســرمــا و بـــاد دمــان | بـه پـیـش آیـدت یک زمـان بـی گـمـان |
هـمـی گــفــت انـبــاز و نـشــنـیـد زن | کـه هـم نـیـک پـی بـود و هـم رای زن |
بـه ره کشـتـه شـد هم بـه فرجـام کار | بـــه گــفــتـــار آن زن ز بـــهــر ســـوار |
چو شد کشتـه دیگی هریسه بـپـخت | بــرنــد آتــش از هـیـزم نـیـم ســخــت |
بـــیـــاورد چـــیــزی بـــر شـــهـــریـــار | بــــرو خــــایـــه و تــــره جــــویــــبــــار |
یــکــی پــاره بـــریــان بـــبـــرد از بـــره | همـان پـخـتـه چـیزی کـه بـد یکـسـره |
چو بـهرام دست از خورشها بـشست | همـی بـود بـی خـواب و ناتـن درسـت |
چــو شــب کـرد بــا آفــتــاب انـجــمـن | کـــدوی مـــی و ســـنـــجــــد آورد زن |
بــدو گـفـت شـاه ای زن کـم ســخــن | یـکـی داســتــان گـوی بــا مـن کــهـن |
بــدان تــا بــه گـفـتـار تـو مـی خـوریـم | بــه مــی درد و انــدوه را بــشــکــریـم |
بـــتـــو داســتـــان نــیــز کــردم یــلــه | ز بـــهــرامـــت آزادیــســـت ار گـــلـــه |
زن کـم سـخــن گـفـت آری نـکـوسـت | هـم آغـاز هـر کـار و فـرجــام ازوســت |
بـدو گـفـت بـهـرام کـاین اسـت و بـس | ازو دادجـــویــی نـــبـــیــنــنـــد کـــس |
زن بــرمـنـش گــفــت کــای پــاک رای | بـرین ده فـراوان کـس اسـت و سـرای |
هـــمـــیــشـــه گـــذار ســـواران بـــود | ز دیـــــــوان و از کـــــــارداران بــــــــود |
یـکــی نــام دزدی نــهـد بــر کــســی | کــه فــرجــام زان رنـج یـابــد بــســی |
ز بـــهــر درم گــرددش کــیــنــه کــش | کـه ناخـوش کـند بـر دلـش روز خـوش |
زن پـــــاک تــــن را بـــــه آلــــودگــــی | بـــرد نـــام و آرد بـــه بـــیــهـــودگـــی |
زیـانــی بــود کــان نـیـابــد بــه گــنــج | ز شــاه جـــهــانــدار ایــنــســـت رنــج |
پـرانـدیشـه شـد زان سـخـن شـهـریار | کــه بــد شــد ورا نـام زان مــایـه کــار |
چـنین گفـت پـس شـاه یزدان شـناس | کــه از دادگــر کــس نــدارد ســپـــاس |
درشـتـی کـنم زین سـخـن مـاه چـنـد | کــه پــیـدا شــود داد و مـهـر از گــزنـد |
شـب تـیره ز اندیشـه پـیچـان بـخـفـت | همه شـب دلش بـا سـتـم بـود جـفت |
بـدانگـه کـه شـب چـادر مـشـک بـوی | بـــدریــد و بـــر چـــرخ بـــنــمـــود روی |
بــیـامـد زن از خـانـه بــا شـوی گـفـت | کــه هــر کــاره و آتــش آر از نــهـفــت |
ز هـرگـونـه تــخــم انـدرافــگـن بــه آب | نـــبـــایــد کـــه بـــیــنـــد ورا آفـــتـــاب |
کـنـون تــا بــدوشــم ازیـن گـاو شــیـر | تــو ایـن کــار هـر کـاره، آســان مـگـیـر |
بـــیــاورد گـــاو از چـــراگــاه خـــویــش | فــراوان گــیــا بــرد و بــنــهــاد پــیـش |
بـه پـسـتـانش بـر دست مالید و گفت | بــه نــام خــداونـد بــی یـار و جــفــت |
تــهـی بــود پــسـتــان گـاوش ز شـیـر | دل مــیــزبـــان جــوان گــشــت پـــیــر |
چـنین گفـت بـا شـوی کـای کدخـدای | دل شــاه گــیــتــی دگــر شــد بـــران |
ســتــمـکـاره شــد شــهـریـار جــهـان | دلـش دوش پــیـچـان شـد انـدر نـهـان |
بـدو گـفـت شـوی از چـه گویی همی | بــه فـال بــد انـدر چـه جـویـی هـمـی |
چـنین گفـت زن کـای گـرانمایه شـوی | مـرا بـیهـده نـیسـت این گـفـت وگـوی |
چــو بــیـدادگـر شــد جــهـانـدار شــاه | ز گــردون نــتــابــد بــبــایــســت مــاه |
بـه پـسـتـانـهـا در شـود شـیرخـشـک | نـبــودی بــه نـافـه درون نـیـز مـشــک |
زنـــــا و ربــــــا آشــــــکـــــارا شـــــود | دل نــرم چـــون ســنــگ خـــارا شــود |
بــه دشـت انـدرون گـرگ مـردم خــورد | خـــردمــنــد بـــگــریــزد از بـــی خــرد |
شــود خــایــه در زیــر مــرغــان تــبــاه | هـرانـگـه کـه بــیـدادگـر گـشـت شــاه |
چـــراگــاه ایــن گــاو کــمــتـــر نــبـــود | هـم آبــشــخــورش نــیـز بــتــر نــبــود |
بـه پستان چنین خشک شد شیراوی | دگـــرگـــونــه شـــد رنــگ و آژیــر اوی |
چـو بـهرامـشـاه این سـخـنـهـا شـنـود | پــشـیـمـانـی آمـدش ز انـدیـشــه زود |
بـه یـزدان چـنـین گـفـت کـای کـردگـار | تــــــوانــــــا و دانـــــنــــــده روزگــــــار |
اگــــر تــــاب گــــیـــرد دل مــــن ز داد | ازیـن پـس مـرا تـخـت شـاهـی مـبــاد |
زن فــــرخ پــــاک یــــزدان پــــرســــت | دگــر بـــاره بــر گــاو مــالــیــد دســت |
بـــه نــام خـــداونــد زردشــت گــفــت | کــه بــیـرون گـذاری نـهـان از نـهـفــت |
ز پــســتــان گــاوش بــبــاریــد شــیـر | زن مـیـزبــان گـفــت کـای دســتــگـیـر |
تــــو بــــیــــداد را کــــرده ای دادگــــر | وگـــرنـــه نـــبـــودی ورا ایـــن هـــنـــر |
ازان پـس چـنـیـن گـفـت بـا کـدخـدای | کــه بـــیــداد را داد شـــد بـــاز جـــای |
تــو بــاخــنـده و رامـشــی بــاش زیـن | کـه بــخــشـود بــر مـا جــهـان آفـریـن |
بـه هرکـاره چـون شـیربـا پـخـتـه شـد | زن و مــرد زان کــار پـــردخــتـــه شــد |
بـه نـزدیک مـهـمـان شـد آن پـاک رای | همی بـرد خـوان از پـسـش کـدخـدای |
نـــهـــاده بـــدو کـــاســـه شـــیـــربـــا | چــه نــیــکــو بــدی گــر بــدی زیــربــا |
ازان شـیـربــا شـاه لـخــتــی بــخــورد | چــنــیـن گــفــت پــس بــا زن رادمــرد |
کـــه ایــن تـــازیــانــه بـــه درگــاه بـــر | بــیــاویــز جــایــی کــه بـــاشــد گــذر |
نـگـه کــن یـکــی شــاخ بــر در بــلـنـد | نــبـــایــد کـــه از بـــاد یــابـــد گـــزنــد |
ازان پــس بـــبــیــن تــا کــه آیــد ز راه | هـمــی کــن بــدیـن تــازیـانــه نــگــاه |
خــداونــد خــانــه بــپــویـیـد ســخــت | بــیـاویـخـت آن شـیـب شـاه از درخـت |
هـمــی داشــت آن را زمــانـی نــگــاه | پــدیــد آمــد از راه بـــی مــر ســپـــاه |
هـرانــکــس کــه ایـن تــازیـانـه بــدیـد | بــه بــهـرامـشــاه آفـریـن گـســتــریـد |
پـــیــاده هــمــه پــیــش شــیــب دراز | بــرفــتــنــد و بــردنــد یـک یـک نــمــاز |
زن و شوی گفت این بجز شاه نیست | چـنـین چـهره جـز درخـور گـاه نـیسـت |
پـــر از شـــرم رفـــتـــنــد هــر دو ز راه | پـــیــاده دوان تــا بـــه نــزدیــک شــاه |
کـــه شـــاهـــا بـــزرگـــا ردا بـــخـــردا | جـــهــانــدار و بـــر مــوبـــدان مــوبـــدا |
بــدیـن خــانــه درویـش بــد مــیـزبــان | زنــی بـــی نــوا شــوی پــالــیــزبـــان |
بــران بــنــدگــی نــیـز پــوزش نــمــود | هـمــان شــاه مــا را پــژوهـش نـمـود |
که چـون تـو بـدین جـای مهمان رسید | بــدیـن بــی نـوا خــانـه و مـان رسـیـد |
بـــدو گــفـــت بـــهــرام کـــای روزبـــه | تـــرا دادم ایــن مــرز و ایــن خـــوب ده |
هـمـیـشــه جــز از مـیـزبــانـی مـکــن | بــریـن بــاش و پــالــیـزبــانــی مــکــن |
بـگفت این و خـندان بـشد زان سـرای | نــشـــســـت از بـــر بـــاره بـــادپـــای |
بـــشــد زان ده بـــی نــوا شــهــریــار | بـــیــامـــد بـــه ایــوان گـــوهــرنــگـــار |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج