بــســا رنــجــهـا کــز جــهـان دیـده انــدز بـــهــر بـــزرگــی پــســنــدیــده انــدسـرانجـام بـسـتـر جـز از خـاک نیسـتازو بـهـره زهـرسـت و تـریـاک …
بــســا رنــجــهـا کــز جــهـان دیـده انــد | ز بـــهــر بـــزرگــی پــســنــدیــده انــد |
سـرانجـام بـسـتـر جـز از خـاک نیسـت | ازو بـهـره زهـرسـت و تـریـاک نـیـسـت |
چـــو دانــی کـــه ایــدر نــمـــانــی دراز | بـــه تـــارک چـــرا بـــر نــهــی تـــاج آز |
هـــــمــــــان آز را زیـــــر خــــــاک آوری | ســـرش را ســـر انــدر مــغـــاک آوری |
تـرا زین جـهان شـادمـانـی بـس اسـت | کـجـا رنـج تـو بــهـر دیـگـر کـس اسـت |
تــو رنـجــی و آســان دگـر کـس خــورد | ســوی گــور و تـــابـــوت تــو نــنــگــرد |
بـــرو نــیــز شــادی ســـرآیــد هــمــی | ســـرش زیــر گــرد انــدر آیــد هــمــی |
ز روز گـــذر کـــردن انـــدیـــشــــه کـــن | پـــرســتــیــدن دادگــر پـــیــشــه کــن |
بــــتــــرس از خــــدا و مـــیـــازار کـــس | ره رسـتــگـاری هـمـیـن اسـت و بــس |
کـــنـــون ای خـــردمـــنـــد بـــیـــدار دل | مـشــو در گـمـان پــای درکــش ز گــل |
تــــرا کــــردگــــارســــت پـــــروردگــــار | تــــوی بــــنـــده و کــــرده کــــردگــــار |
چـــو گــردن بـــه انــدیــشــه زیــر آوری | ز هـســتــی مـکـن پــرسـش و داوری |
نـشـایـد خـور و خـواب بـا آن نـشـسـت | که خـسـتـو نبـاشد بـیزدان که هسـت |
دلـش کـور بــاشــد ســرش بــی خــرد | خــردمــنــدش از مــردمــان نـشــمــرد |
ز هـسـتـی نـشـانـسـت بـر آب و خـاک | ز دانـش مــنـش را مــکــن در مــغــاک |
تـــــوانــــا و دانــــا و دارنــــده اوســــت | خــرد را و جــان را نــگــارنــده اوســت |
جـــهـــان آفـــریــد و مـــکـــان و زمـــان | پـــی پـــشـــه خـــرد و پـــیـــل گـــران |
چــو سـالـار تــرکـان بــه دل گـفـت مـن | بــه بــیـشـی بــرآرم ســر از انـجــمـن |
چــنـان شــاهـزاده جــوان را بــکـشــت | ندانسـت جـز گنج و شـمشـیر پـشـت |
هــم از پـــشـــت او روشـــن کـــردگــار | درخـــتـــی بــــرآورد یـــازان بــــه بــــار |
که بـا او بـگفت آنک جـز تـو کس اسـت | کـه انـدر جـهان کـردگـار او بـس اسـت |
خــداونــد خــورشــیـد و کــیـوان و مــاه | کــزویــســت پـــیــروزی و دســتــگــاه |
خــداونــد هــســتــی و هـم راســتــی | نــخــواهــد ز تـــو کــژی و کــاســتــی |
جــز از رای و فــرمــان او راه نــیــســت | خـور و مـاه ازیـن دانـش آگـاه نـیـسـت |
*** | |
پـــســـر را بـــفـــرمـــود گـــودرز پـــیـــر | بـــه تـــوران شـــدن کـــار را نــاگــریــز |
بــه فــرمــان او گــیـو بــســتــه مــیــان | بـــیـــامـــد بـــه کـــردار شـــیــر ژیــان |
هـمـی تــاخــت تــا مـرز تــوران رسـیـد | هـر آنــکــس کــه در راه تــنــهـا بــدیـد |
زبـــان را بـــه تـــرکــی بـــیــاراســتــی | ز کـیخـسـرو از وی نـشـان خـواسـتـی |
چــو گــفــتــی نــدارم ز شــاه آگــهــی | تـــنــش را ز جــان زود کــردی تـــهــی |
بـــه خــم کــمــنــدش بـــیــاویــخــتــی | سـبــک از بــرش خــاک بــربــیـخـتــی |
بــــدان تــــا نـــدانـــد کــــســــی راز او | هـــمــــان نـــشــــنـــود نــــام و آواز او |
یـکـی را هـمـی بــرد بــا خــویـشــتــن | ورا رهــنــمـــون بـــود زان انـــجـــمـــن |
هــمــی رفـــت بـــیــدار بـــا او بـــه راه | بـــرو راز نــگـــشـــاد تـــا چـــنـــدگـــاه |
بـــدو گــفــت روزی کــه انــدر جـــهــان | سـخـن پــرسـم از تــو یـکـی در نـهـان |
گــر ایــدونــک یــابـــم ز تـــو راســتـــی | بــشـویـی بــه دانـش دل از کـاسـتـی |
بــبــخــشـم تــرا هـرچ خــواهـی ز مـن | نـــدارم دریـــغ از تـــو پـــرمـــایــه تـــن |
چـنین داد پـاسـخ کـه دانش بـسـسـت | ولـیـکـن پــراگـنـده بــا هـر کـسـســت |
اگــر زانـک پــرســیـم هـســت آگــهـی | ز پـــاســخ زبـــان را نــیــابـــی تــهــی |
بـدو گفـت کیخـسـرو اکـنون کـجـاسـت | بــبــایـد بـه مـن بــرگـشـادنـت راسـت |
چــنـیـن داد پــاســخ کـه نـشـنـیـده ام | چــنــیـن نــام هـرگــز نــپــرســیـده ام |
چـو پـاسـخ چـنـیـن یـافـت از رهـنـمـون | بــزد تــیـغ و انــداخــتــش ســرنـگــون |
*** | |
بـه تـوران همـی رفـت چـون بـیهـشـان | مــگــر یـابــد از شــاه جــایـی نـشــان |
چـنـیـن تــا بــرآمـد بــریـن هـفـت سـال | مــیــان ســوده از تــیــغ و بـــنــد دوال |
خـورش گور و پـوشـش هم از چـرم گور | گــــیــــا خــــوردن بــــاره و آب شــــور |
هـمـی گــشــت گــرد بــیـابــان و کــوه | بــه رنـج و بـه سـخـتـی و دور از گـروه |
چـنـان بــد کـه روزی پــرانـدیـشـه بــود | بـه پـیـشـش یـکـی بـارور بـیـشـه بـود |
بـــــدان مــــرغـــــزار انــــدر آمـــــد دژم | جـــهــان خــرم و مــرد را دل بـــه غــم |
زمـیـن سـبــز و چـشـمـه پـر از آب دیـد | هــمــی جــای آرامــش و خــواب دیــد |
فــرود آمــد و اســـپ را بـــرگــذاشـــت | بـخـفت و همی بـر دل اندیشه داشت |
هـمــی گــفــت مــانـا کــه دیـو پــلــیـد | بــر پــهــلــوان بــد کــه آن خــواب دیـد |
ز کــیـخــســرو ایـدر نــبــیـنـم نــشــان | چـه دارم همـی خـویشـتـن را کـشـان |
کـــنــون گـــر بـــه رزم انــد یــاران مــن | بــه بــزم انـدرون غــمــگــســاران مـن |
یــکــی نــامــجـــوی و یــکــی شــادروز | مـرا بــخــت بــر گـنـبــد افـشــانـد گـوز |
هـمــی بــرفــشــانــم بــه خــیـره روان | خـمـیـدسـت پــشـتـم چـو خـم کـمـان |
هــمــانــا کـــه خـــســـرو ز مــادر نــزاد | وگــــر زاد دادش زمــــانـــه بــــه بــــاد |
ز جـسـتـن مرا رنج و سخـتـیسـت بـهر | انـوشـه کـسـی کـاو بــمـیـرد بـه زهـر |
ســـرش پـــر ز غــم گــرد آن مــرغـــزار | همی گشـت شـه را کـنان خـواسـتـار |
یـکـی چــشــمـه ای دیـد تــابــان ز دور | یـــکـــی ســـرو بــــالـــا دل آرام پــــور |
یـکـی جـام پـر مـی گـرفـتـه بــه چـنـگ | بــه سـر بــر زده دسـتــه بــوی و رنـگ |
ز بــــــــالـــــــای او فــــــــره ایـــــــزدی | پــــدیـــد آمــــد و رایــــت بــــخــــردی |
تــو گـفـتـی مـنـوچـهـر بــر تــخـت عـاج | نـشـسـتـسـت بــر سـر ز پـیـروزه تـاج |
هــمـــی بـــوی مـــهــر آمـــد از روی او | هــمــی زیــب تـــاج آمـــد از مـــوی او |
بـه دل گفت گیو این بـجـز شاه نیسـت | چـنـین چـهره جـز در خـور گـاه نیسـت |
پـــیـــاده بــــدو تـــیـــز بـــنـــهـــاد روی | چــو تــنـگ انـدر آمـد گــو شــاه جــوی |
گــره ســـســـت شـــد بـــر در رنــج او | پــــدیـــد آمـــد آن نـــامـــور گـــنـــج او |
چـو کـیـخـسـرو از چـشـمـه او را بــدیـد | بــخــنـدیـد و شــادان دلــش بــردمـیـد |
بـه دل گفـت کـاین گرد جـز گیو نیسـت | بـدین مـرز خـود زین نـشـان نیونیسـت |
مـرا کــرد خــواهـد هـمـی خــواســتــار | بــه ایــران بـــرد تــا کــنــد شــهــریــار |
چــو آمــد بـــرش گــیــو بــردش نــمــاز | بــدو گــفــت کــای نــامــور ســرافــراز |
بـــرانـــم کـــه پـــور ســـیـــاوش تـــوی | ز تـــخــم کــیــانــی و کــیــخــســروی |
چـــنــیــن داد پـــاســـخ ورا شــهــریــار | کـــه تـــو گــیــو گــودرزی ای نــامــدار |
بــدو گــفــت گــیــو ای ســر راســتــان | ز گـــودرز بـــا تـــو کـــه زد داســـتـــان |
ز کــشــواد و گــیــوت کــه داد آگــهــی | کــه بـــا خـــرمــی بـــادی و فـــرهــی |
بــدو گـفـت کـیـخــسـرو ای شـیـر مـرد | مـــرا مـــادر ایـــن از پــــدر یـــاد کــــرد |
کــه از فــر یــزدان گــشــادی ســخـــن | بــدانـگــه کــه انــدرزش آمــد بــه بــن |
هــمــی گـــفـــت بـــا نــامـــور مـــادرم | کــز ایــدر چـــه آیــد ز بـــد بـــر ســرم |
ســرانــجــام کــیــخــســرو آیــد پــدیـد | بــــجـــا آورد بــــنـــدهـــا را کـــلـــیـــد |
بــدانــگــه کــه گــردد جــهــانــدار نــیـو | ز ایــران بـــیـــایـــد ســـرافـــراز گـــیــو |
مـــر او را ســـوی تـــخـــت ایــران بـــرد | بــــر نــــامــــداران و شــــیـــران بــــرد |
جــهــان را بـــه مــردی بـــه پـــای آورد | هــمـــان کـــیــن مـــا را بـــجـــای آورد |
بــدو گـفـت گـیـو ای ســر ســرکـشـان | ز فـــر بـــزرگـــی چـــه داری نــشـــان |
نـــشـــان ســـیـــاوش پـــدیـــدار بــــود | چــو بــر گـلـســتــان نـقـطــه قـار بــود |
تـو بــگـشـای و بــنـمـای بــازو بــه مـن | نـشــان تــو پــیـداســت بــر انـجــمــن |
بــرهـنـه تــن خــویـش بــنــمــود شــاه | نــگــه کــرد گــیـو آن نــشــان ســیــاه |
کــه مــیــراث بـــود از گــه کــیــقـــبـــاد | درســتــی بـــدان بـــد کــیــان را نــژاد |
چــو گـیـو آن نـشـان دیـد بــردش نـمـاز | هـمـی ریـخـت آب و هـمـی گـفـت راز |
گــرفــتــش بــه بــر شــهــریــار زمــیـن | ز شـــادی بـــرو بـــر گــرفــت آفــریــن |
از ایـران بــپــرســیـد و ز تــخــت و گــاه | ز گـــودرز وز رســـتـــم نـــیـــک خـــواه |
بــدو گــفــت گــیـو ای جــهـانـدار کــی | ســرافــراز و بــیـدار و فــرخــنــده پــی |
جـــهــانـــدار دارنـــده خـــوب و زشـــت | مـراگــر نـمـودی ســراســر بــهـشــت |
همـان هفـت کـشـور بـه شـاهنشـهی | نـــهـــاد بــــزرگــــی و تــــاج مـــهـــی |
نـــبـــودی دل مـــن بـــدیــن خـــرمـــی | کــه روی تــو دیـدم بــه تــوران ز مــی |
کـه دانـد بــه گـیـتــی کـه مـن زنـده ام | بــه خــاکــم و گـر بآتــش افــگـنـده ام |
سـپـاس از جـهاندار کـاین رنـج سـخـت | بــه شـادی و خـوبــی سـرآورد بــخـت |
بــرفــتــنـد زان بــیـشــه هـر دو بــه راه | بــپــرســیـد خــســرو ز کـاووس شــاه |
وزان هـــفـــت ســــالـــه غـــم و درد او | ز گــســـتـــردن و خـــواب وز خـــورد او |
هـمـی گـفـت بـا شـاه یـکـسـر سـخـن | کــه دادار گــیـتــی چــه افــگــنــد بــن |
هـــمـــان خــــواب گــــودرز و رنـــج دراز | خـــور و پـــوشـــش و درد و آرام و نــاز |
ز کــاووس کــش ســال بــفــگــنــد فــر | ز درد پــســر گـشــت بــی پــای و پــر |
ز ایــران پــراکــنــده شــد رنــگ و بــوی | ســــراســـر بــــه ویـــرانـــی آورد روی |
دل خـسـرو از درد و رنجـش بـسـوخـت | بــه کـردار آتــش رخــش بــرفــروخــت |
بـــدو گـــفـــت کـــاکـــنــون ز رنــج دراز | تــــرا بــــردهـــد بــــخــــت آرام و نـــاز |
مـرا چـون پـدر بــاش و بـا کـس مـگـوی | بــبــیــن تــا زمــانــه چــه آرد بــه روی |
*** | |
سـپـهـبــد نـشـسـت از بـر اسـپ گـیـو | پــیـاده هـمــی رفــت بــر پــیـش نــیـو |
یـکـی تـیـغ هـنـدی گـرفـتـه بــه چـنـگ | هر آنکـس کـه پـیش آمـدی بـی درنگ |
زدی گــــیـــو بــــیـــدار دل گــــردنـــش | بــه زیــر گــل و خــاک کــردی تــنــش |
بـــرفــتـــنــد ســـوی ســیــاووش گــرد | چــو آمــد دو تــن را دل و هــوش گــرد |
فـــرنـــگـــیــس را نـــیــز کـــردنـــد یــار | نــهــانــی بـــران بـــر نــهــادنـــد کـــار |
کــه هــر ســه بــه راه انــدر آرنــد روی | نــهــان از دلــیــران پـــرخـــاشــجـــوی |
فــرنــگــیــس گــفـــت ار درنــگ آوریــم | جــهـان بــر دل خــویـش تــنــگ آوریـم |
ازیــن آگـــهـــی یـــابـــد افـــراســـیــاب | نــســازد بــخــورد و نــیـازد بــه خــواب |
بـــیـــایــد بـــه کـــردار دیــو ســـپـــیــد | دل از جــان شــیـریـن شــود نــاامــیـد |
یــکـــی را ز مـــا زنـــده انـــدر جـــهــان | نــبــیـنــد کــســی آشــکــار و نــهــان |
جـهـان پـر ز بـدخـواه و پـردشـمـنـسـت | هـمــه مــرز مــا جــای آهـرمــنـســت |
تـــو ای بـــافــریــن شــاه فــرزنــد مــن | نـگــر تــا نـیـوشــی یـکــی پــنــد مــن |
کــه گــر آگــهـی یـابــد آن مــرد شــوم | بــــرانـــگـــیـــزد آتـــش ز آبــــاد بــــوم |
یــکــی مــرغــزارســـت ز ایــدر نــه دور | بــــه یـــکـــســـو ز راه ســـواران تـــور |
هـــمـــان جـــویـــبـــارســـت و آب روان | کـــه از دیـــدنـــش تــــازه گـــردد روان |
تـــو بـــر گــیــر زیــن و لــگــام ســـیــاه | بـــرو ســـوی آن مـــرغـــزاران پـــگـــاه |
چــو خـورشـیـد بــر تــیـغ گـنـبــد شـود | گـه خــواب و خــورد ســپــهـبــد شـود |
گــلــه هـرچ هـســت انـدر آن مــرغــزار | بــه آبــشــخــور آیـد ســوی جــویــبــار |
بـــه بــهــزاد بـــنــمــای زیــن و لــگــام | چـــو او رام گــردد تـــو بـــگـــذار گـــام |
چــو آیـی بــرش نـیـک بــنـمــای چــهـر | بــیـارای و بــبــسـای رویـش بــه مـهـر |
سـیاوش چـو گـشـت از جـهـان نـاامـید | بـــرو تـــیــره شــد روی روز ســپـــیــد |
چــنــیـن گــفــت شــبــرنــگ بــهـزاد را | کـه فـرمـان مـبــر زیـن سـپــس بــاد را |
هــمــی بــاش بــر کــوه و در مــرغــزار | چــو کـیـخــسـرو آیـد تــرا خــواســتــار |
ورا بــارگــی بــاش و گــیــتــی بــکــوب | ز دشـمـن زمـیـن را بــه نـعـلـت بــروب |
نـشــســت از بــر اســپ ســالــار نـیـو | پــیـاده هـمـی رفــت بــر پــیـش گــیـو |
بـــدان تـــنـــد بـــالـــا نـــهـــادنـــد روی | چــنـان چـون بــود مـردم چــاره جــوی |
فــســیـلـه چــو آمـد بــه تــنـگـی فــراز | بــخــوردنـد ســیـراب و گـشـتــنـد بــاز |
نــگــه کـــرد بـــهــزاد و کــی را بـــدیــد | یـکـی بــاد ســرد از جــگـر بــرکـشـیـد |
بــدیـد آن نـشـسـت سـیـاوش پــلـنـگ | رکــــیـــب دراز و جــــنــــاغ خــــدنـــگ |
هـمـی داشـت در آبـخـور پـای خـویـش | از آنـجـا کـه بــد دسـت نـنـهـاد پــیـش |
چــو کــیـخــســرو او را بــه آرام یـافــت | بـپـویـیـد و بــا زیـن سـوی او شـتـافـت |
بــمـالـیـد بــر چــشـم او دســت و روی | بــر و یـال بــبــسـود و بـشـخـود مـوی |
لــگــامــش بــدو داد و زیــن بــر نــهــاد | بـــســـی از پـــدر کـــرد بــــا درد یـــاد |
چـو بـنـشـسـت بـر بــاره بـفـشـارد ران | بــــرآمـــد ز جــــا آن هـــیـــون گــــران |
بــــه کــــردار بــــاد هـــوا بــــردمـــیـــد | بـــپـــریــد وز گـــیــو شـــد نـــاپـــدیــد |
غـمـی شـد دل گـیـو و خــیـره بــمـانـد | بــدان خــیـرگــی نـام یـزدان بــخــوانـد |
هـمـی گـفــت کـاهـرمـن چــاره جــوی | یـکـی بــارگـی گـشـت و بـنـمـود روی |
کـنـون جــان خــســرو شــد و رنـج مـن | هـمـیـن رنـج بــد در جـهـان گـنـج مـن |
چـو یـک نـیـمـه بــبــریـد زان کـوه شـاه | گــران کـــرد بـــاز آن عـــنــان ســـیــاه |
هــمــی بــود تــاپــیــش او رفــت گــیـو | چــنـیـن گــفــت بــیـدار دل شــاه نـیـو |
کــه شــایـد کــه انــدیـشــه پــهــلــوان | کـــنـــم آشـــکـــارا بـــه روشـــن روان |
بــدو گــفــت گــیــو ای شــه ســرفــراز | ســـزد کــاشـــکــارا بـــود بـــر تـــو راز |
تــــو از ایـــزدی فــــر و بــــرز کــــیــــان | بــه مــوی انـدر آیـی بــبــیـنـی مــیـان |
بـــدو گــفـــت زیــن اســـپ فــرخ نــژاد | یـکــی بــر دل انــدیــشــه آمــدت یــاد |
چــنــیــن بـــود انــدیــشــه پـــهــلــوان | کــه اهــریــمــن آمــد بـــر ایــن جــوان |
کـــنــون رفـــت و رنــج مــرا بـــاد کـــرد | دل شــاد مـن ســخــت نـاشــاد کــرد |
ز اســپ انــدر آمــد جــهـانــدیـده گــیـو | هـمـی آفــریـن خــوانـد بــر شــاه نـیـو |
کـه روز و شـبــان بــر تـو فـرخـنـده بــاد | ســر بـــدســگــالــان تــو کــنــده بـــاد |
کـــه بــــا بـــرز و اورنـــدی و رای و فـــر | تــــرا داد داور هــــنــــر بـــــا گــــهــــر |
ز بــــالـــا بـــه ایـــوان نـــهـــادنـــد روی | پــرانــدیـشــه مــغــز و روان راه جــوی |
چــو نــزد فــرنــگــیــس رفــتـــنــد بـــاز | ســـخـــن رفـــت چــــنـــدی ز راه دارز |
بـــدان تـــا نــهــانــی بـــود کـــارشـــان | نــبـــاشــد کــســـی آگــه از رازشــان |
فــرنــگــیــس چــون روی بـــهــزاد دیــد | شـــد از آب دیــده رخـــش نـــاپـــدیــد |
دو رخ را بـــه یــال و بـــرش بـــر نــهــاد | ز درد ســـیــاوش بـــســـی کــرد یــاد |
چـــو آب دو دیـــده پــــراگـــنـــده کـــرد | سـبــک سـر سـوی گـنـج آگـنـده کـرد |
بــه ایـوان یـکــی گــنــج بــودش نـهـان | نــبــد زان کــســی آگــه انــدر جــهـان |
یــکـــی گـــنــج آگـــنــده دیــنـــار بـــود | زره بـــود و یـــاقـــوت بـــســـیــار بـــود |
هـمـان گــنـج گـوپــال و بــرگــســتــوان | هـمــان خــنـجــر و تــیـغ و گــرز گــران |
در گــنــج بـــگــشــاد پـــیــش پـــســـر | پــر از خـون رخ از درد خــسـتــه جــگـر |
چـنـیـن گـفـت بــا گـیـو کـای بـرده رنـج | بـبـین تـا ز گـوهر چـه خـواهی ز گـنـج |
ز دیــــنــــار وز گــــوهــــر شـــــاهــــوار | ز یـــاقــــوت وز تــــاج گـــوهـــرنـــگـــار |
بــبــوسـیـد پــیـشـش زمـیـن پــهـلـوان | بـــدو گــفــت کــای مــهــتــر بـــانــوان |
هـمـه پــاسـبــانـیـم و گـنـج آن تـسـت | فــدی کــردن جــان و رنـج آن تــســت |
زمــیــن از تــو گــردد بــهــار بــهــشــت | سـپـهر از تـو زاید همی خـوب و زشت |
جــهـان پــیـش فــرزنــد تــو بــنـده بــاد | ســر بــدســگــالـانـش افــگــنـده بــاد |
چـو افـتــاد بــر خـواسـتـه چـشـم گـیـو | گـــزیــن کـــرد درع ســـیــاووش نــیــو |
ز گــوهــر کــه پــرمــایـه تــر یـافــتــنــد | بـــبـــردنــد چــنــدانــک بــرتــافــتــنــد |
هـمـان تــرگ و پــرمـایـه بــرگـسـتــوان | ســلــیـحــی کــه بــود از در پــهـلــوان |
ســـر گــنــج را شـــاه کــرد اســـتـــوار | بـــه راه بـــیــابـــان بـــرآراســـت کـــار |
*** | |
چــو ایـن کــرده شــد بــرنـهـادنــد زیـن | بــــران بــــاد پــــایــــان بــــاآفــــریــــن |
فـرنـگـیـس تــرگـی بــه ســر بــر نـهـاد | بــرفــتــنــد هــر ســه بــه کــردار بــاد |
ســـران ســوی ایــران نــهــادنــد گــرم | نـهـانـی چــنــان چــون بــود نــرم نـرم |
بـشـد شـهر یکـسـر پـر از گفـت و گوی | کـه خـسـرو بـه ایـران نـهـادسـت روی |
نـمـانـد این سـخـن یک زمـان در نهفـت | کـس آمـد بــه نـزدیـک پـیـران بــگـفـت |
کـــه آمـــد ز ایـــران ســـرافـــراز گـــیــو | بـــه نــزدیــک بـــیــدار دل شــاه نــیــو |
ســـوی شـــهــر ایــران نــهــادنــد روی | فـرنـگـیـس و شـاه و گـو جــنـگ جـوی |
چـو بـشنید پـیران غمی گشت سخـت | بـــلـــرزیـــد بـــرســـان بـــرگ درخـــت |
ز گـــردان گـــزیـــن کـــرد کـــلـــبـــاد را | چــو نــســتــیــهــن و گــرد پـــولــاد را |
بـــفــرمــود تــا تــرک ســیــصــد ســوار | بــــرفـــتــــنـــد تــــازان بــــران کـــارزار |
ســر گــیـو بــر نــیـزه ســازیــد گــفــت | فــرنــگــیـس را خــاک بــایـد نــهـفــت |
بـــبـــنــدیــد کـــیــخـــســـرو شـــوم را | بــــداخـــتــــر پــــی او بــــر و بــــوم را |
ســپــاهـی بــریـن گـونـه گـرد و جــوان | بـــرفـــتـــنـــد بـــیــدار دو پـــهـــلـــوان |
فـــرنــگــیــس بـــا رنــج دیــده پـــســـر | بـــه خـــواب انــدر آورده بـــودنــد ســر |
ز پــــیـــمــــودن راه و رنـــج شــــبــــان | جــهـانــجــوی را گــیـو بــد پــاســبــان |
دو تـن خـفـتـه و گـیـو بـا رنـج و خـشـم | بـــه راه ســواران نــهــاده دو چــشــم |
بــه بــرگـســتــوان انـدرون اســپ گـیـو | چــنــان چــون بــود ســاز مــردان نـیـو |
زره در بــــر و بـــر ســـرش بـــود تـــرگ | دل ارغــنــده و تــن نــهـاده بــه مــرگ |
چـــو از دور گـــرد ســـپــــه را بــــدیـــد | بـزد دسـت و تـیـغ از مـیـان بـرکـشـیـد |
خـــروشـــی بــــرآورد بــــرســـان ابــــر | کـه تـاریـک شـد مـغـز و چـشـم هـژبـر |
مــیــان ســـواران بـــیــامــد چـــو گـــرد | ز پــــرخـــاش او خـــاک شـــد لـــاژورد |
زمــانـی بــه خــنـجــر زمـانـی بــه گــرز | هــمــی ریـخــت آهــن ز بــالــای بــرز |
ازان زخــــم گــــوپــــال گـــیـــو دلـــیـــر | سـران را همی شد سر از جـنگ سیر |
دل گــیـو خــنـدان شــد از زور خــشــم | که چون چشمه بودیش دریا به چشم |
ازان پــس گــرفــتــنــدش انــدر مــیــان | چــنـان لـشـکـری هـمـچـو شـیـر ژیـان |
ز نــیــزه نــیــســـتـــان شـــد آوردگـــاه | بــپــوشــیــد دیـدار خــورشــیـد و مــاه |
غــمـی شــد دل شــیـر در نـیـســتــان | ز خـون نیسـتـان کـرد چـون مـیسـتـان |
ازیـشــان بــیـفــگــنــد بــســیــار گــیـو | ســتـــوه آمــدنــد آن ســواران ز نــیــو |
بــه نـســتــیـهـن گــرد کــلـبــاد گـفــت | که این کوه خـاراسـت نه یال و سـفت |
همـه خـسـتـه و بـسـتـه گـشـتـنـد بـاز | بـــه نـــزدیــک پـــیـــران گـــردن فـــراز |
همـه غـار و هـامـون پـر از کـشـتـه بـود | ز خـون خـاک چـون ارغوان گشتـه بـود |
چــو نــزدیـک کــیــخــســرو آمــد دلــیـر | پـر از خـون بـر و چـنـگ بـرسـان شـیـر |
بــدو گــفــت کــای شــاه دل شــاد دار | خــــــرد را ز انـــــدیـــــشــــــه آزاد دار |
یـکـی لـشــکـر آمـد بــر مـا بــه جــنـگ | چـو کـلـبــاد و نـسـتــیـهـن تـیـز چـنـگ |
چـنان بـازگشـتـند آن کـس کـه زیسـت | کـه بـر یـال و بـرشـان بـبـاید گـریسـت |
گـذشــتــه ز رســتــم بــه ایـران ســوار | نــدانــم کـــه بـــا مــن کـــنــد کـــارزار |
ازو شـــاد شــد خـــســـرو پـــاک دیــن | ســـتـــودش فـــراوان و کــرد آفـــریــن |
بــخــوردنــد چــیــزی کــجــا یــافــتــنــد | ســوی راه بـــی راه بـــشــتــافــتــنــد |
چـو تـرکـان بــه نـزدیـک پــیـران شـدنـد | چـنـان خـسـتـه و زار و گـریـان شـدنـد |
بــرآشــفـت پــیـران بــه کـلـبــاد گـفـت | کـه چـونین شـگـفـتـی نـشـاید نهفـت |
چـه کـردید بـا گیو و خـسـرو کـجـاسـت | سخن بـر چـه سانست بـرگوی راست |
بــدو گــفــت کــلــبــاد کــای پــهـلــوان | بــه پــیـش تــو گـر بــرگـشــایـم زبــان |
کــه گــیـو دلــاور بــه گــردان چــه کــرد | دلــت ســیـر گــردد بــه دشــت نـبــرد |
فـــراوان بـــه لــشـــکــر مــرا دیــده ای | نــبـــرد مـــرا هــم پـــســـنــدیــده ای |
هــمــانــا کــه گــوپــال بــیـش از هــزار | گــرفــتـــی ز دســت مــن آن نــامــدار |
سرش ویژه گفتی که سندان شدست | بـر و سـاعـدش پـیل دنـدان شـدسـت |
مــن آورد رســـتـــم بـــســی دیــده ام | ز جــنــگ آوران نــیــز بـــشــنــیــده ام |
بــه زخــمــش نــدیـدم چــنـیـن پــایـدار | نــه در کــوشــش و پــیــچــش کــارزار |
هـمـی هـر زمـان تـیـز و جـوشـان بـدی | بــه نـوی چـو پـیـلـی خـروشـان بــدی |
بــرآشــفــت پــیـران بــدو گـفــت بــس | کـه ننـگـسـت ازین یاد کـردن بـه کـس |
نـه از یـک سـوارسـت چـنـدیـن سـخـن | تــــو آهـــنـــگ آورد مــــردان مـــکــــن |
تـــو رفــتـــی و نــســتــیــهــن نــامــور | ســپــاهــی بـــه کــردار شــیــران نــر |
کـنـون گـیـو را سـاخـتـی پــیـل مـسـت | مـیـان یـلـان گـشــت نـام تــو پــســت |
چــو زیـن یــابــد افــراســیــاب آگــهــی | بــیــنــدازد آن تــاج شــاهــنــشــهــی |
کـــه دو پـــهـــلـــوان دلـــیـــر و ســـوار | چـــنـــیــن لـــشـــکـــری از در کـــارزار |
ز پــیــش ســواری نــمــودیــد پــشــت | بــســی از دلـیـران تــرکـان بــکـشــت |
گـواژه بــســی بــاشــدت بــافـســوس | نــه مــرد نــبــردی و گــوپــال و کــوس |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج