فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 5 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

چـو خـورشـید بـرزد سـر از کـوهـسـاربـــگــســتــرد یــاقــوت بـــر جــویــبـــارتــهـمـتــن هـمـه خـواسـتـه گـرد کـردبــبــخــشـیـد یـکـسـر بــه مـردا…

چـو خـورشـید بـرزد سـر از کـوهـسـار بـــگــســتــرد یــاقــوت بـــر جــویــبـــار
تــهـمـتــن هـمـه خـواسـتـه گـرد کـرد بــبــخــشـیـد یـکـسـر بــه مـردان مـرد
خــــروش آمـــد و نـــالــــه کــــرنـــای تـهـمـتـن بـرانـگـیـخـت لـشـکـر ز جـای
نــهــادنــد ســر ســوی افــراســیــاب هــمــه رخ ز کــیــن ســیــاوش پــر آب
پـس آگـاهـی آمـد بــه پـرخـاشـجـوی کــه رســتـــم بـــه تــوران در آورد روی
بــه پـیـران چـنـیـن گـفـت کـایـرانـیـان بــدی را بــبــســتــنـد یـکــســر مـیـان
کـنـون بـوم و بــر جـمـلـه ویـران شـود بــــه کــــام دلــــیـــران ایـــران شــــود
کــســی نــزد رســتــم بــرد آگــهــی ازیــن کـــودک شـــوم بـــی فـــرهــی
هـم آنـگـه بــرنـدش بــه ایـران سـپـاه یــکــی نــاســزا بــرنــهــنــدش کــلــاه
نــونــدی بــرافــگــن هـم انــدر زمــان بــــر شــــوم پــــی زاده بــــدگـــمـــان
کـه بــا مـادر آن هـر دو تـن را بـه هـم بــیـارد بــگـویـد ســخــن بــیـش و کـم
نــونــدی بـــیــامــد بـــبـــردنــدشـــان شـدنـد آن دو بـیچـاره چـون بـیهـشـان
بـــه نــزدیــک افـــراســـیــاب آمــدنــد پـــر از درد و تــیــمــار و تـــاب آمــدنــد
وز آن جــایــگــه شــاه تــوران زمــیــن بــیــاورد لــشــکــر بــه دریــای چــیــن
***
تـهـمـتـن نـشـسـت از بـر تـخـت اوی بــه خــاک انـدر آمـد ســر بــخــت اوی
یکـی داسـتـانی بـگـفـت از نـخـسـت که پـرمایه آنکس که دشـمن نجـسـت
چـو بـدخـواه پـیش آیـدت کـشـتـه بـه گــر آواره از پــیــش بـــرگــشــتــه بــه
از ایـوان هـمـه گــنـج او بــازجــســت بــگــفــتــنــد بــا او یــکــایــک درســت
غــلـامـان و اســپ و پــرســتــنـدگـان هـمــان مــایـه ور خــوب رخ بــنــدگــان
در گـــنــج دیــنــار و پـــرمـــایــه تـــاج هـمـان گـوهـر و دیـبــه و تــخــت عـاج
یـکـایـک ز هـر سـو بـه چـنـگ آمـدش بــســی گـوهـر از گـنـج گـنـگ آمـدش
سـپـه سـر بـه سـر زان تـوانگر شدند ابــا یـاره و تــخــت و افــســر شــدنــد
یـکـی طــوس را داد زان تــخــت عـاج هـمـان یـاره و طـوق و مـنـشــور چــاچ
ورا گــفــت هــر کــس کــه تـــاب آورد وگـــــر نـــــام افـــــراســــــیـــــاب آورد
هـمـانـگــه ســرش را ز تــن دور کــن ازو کــرگــســـان را یــکــی ســور کــن
کـســی کـاو خــرد جــویـد و ایـمـنـی نــیــازد ســـوی کـــیــش آهــرمـــنــی
چــو فــرزنـد بــایـد کــه داری بــه نــاز ز رنـج ایـمـن از خــواســتــه بــی نـیـاز
تــو درویـش را رنــج مــنــمــای هـیـچ هــمــی داد و بـــر داد دادن بــســیــچ
که گیتـی سپـنجست و جاوید نیست فـری بــرتــر از فـر جـمـشـیـد نـیـسـت
ســپــهــر بـــلــنــدش بـــه پـــا آوریــد جــــهـــان را جــــزو کـــدخــــدا آوریـــد
یــکـــی تـــاج پـــرگــوهــر شـــاهــوار دو تـــا یـــاره و طـــوق بـــا گـــوشـــوار
سـپـیـجـاب و سـغـدش بـه گـودرز داد بــســی پــنـد و مـنـشــور آن مــرز داد
ســـتـــودش فـــراوان و کــرد آفــریــن که چون تو کسی نیست ز ایران زمین
بــــزرگـــی و فـــر و بـــلـــنـــدی و داد هــمــان بـــزم و رزم از تــو داریــم یــاد
تــرا بـــا هــنــر گــوهــرســت و خــرد روانـــت هــمـــی از تـــو رامـــش بـــرد
روا بــاشــد ار پــنــد مــن بــشــنــوی کــــه آمــــوزگــــار بـــــزرگــــان تــــوی
ســـپـــیـــجـــاب تـــا آب گـــلـــزریــون ز فـــرمــان تـــو کــس نــیــایــد بـــرون
فـــــریــــبـــــرز کـــــاووس را تـــــاج زر فــرســتــاد و دیـنـار و تــخــت و کــمــر
بــدو گــفــت ســالــار و مـهـتــر تــوی ســـــیـــــاووش رد را بــــــرادر تـــــوی
مــیــان را بــه کــیــن بـــرادر بـــبــنــد ز فــتــراک مــگــشــای بــنــد کــمــنـد
بــه چــیـن و خــتــن انــدرآور ســپــاه بـه هر جـای از دشـمـنـان کـینـه خـواه
مــیــاســـای از کــیــن افــراســـیــاب ز تـــن دور کــن خـــورد و آرام و خــواب
بـه مـاچـیـن و چـیـن آمـد ایـن آگـهـی که بـنشسـت رستـم بـه شاهنشهی
هـمـه هـدیـه هـا سـاخــتــنـد و نـثــار ز دیـــنــــار و ز گــــوهــــر شــــاهـــوار
تــهـمـتــن بــه جــان داد زنـهـارشــان بـــدیــد آن روانـــهـــای بـــیــدارشـــان
وزان پـس بـه نـخـچـیـر بـه ایـوز و بــاز بـــــرآمــــد بـــــریــــن روزگـــــاری دراز
***
چــنــان بـــد کــه روزی زواره بـــرفــت بــه نـخــچــیـر گـوران خــرامـیـد تــفـت
یـکـی تــرک تــا بــاشـدش رهـنـمـای بــه پـیـش انـدر افـگـنـد و آمـد بــجـای
یکـی بـیشـه دید انـدران پـهن دشـت کـه گـفـتـی بــرو بـر نـشـایـد گـذشـت
ز بــس بــوی و بــس رنــگ و آب روان هـمـی نـو شــد از بــاد گـفــتــی روان
پـس آن تـرک خـیـره زبــان بــرگـشـاد بـــه پـــیــش زواره هــمــی کـــرد یــاد
کـه نـخــچــیـرگـاه ســیـاوش بــد ایـن بــریـن بــود مـهـرش بــه تــوران زمـیـن
بــدیـن جــایـگــه شــاد و خــرم بــدی جــز ایـدر هـمــه جــای بــا غــم بــدی
زواره چــو بــشــنـیـد زو ایـن ســخــن بــــرو تــــازه شــــد روزگــــار کــــهـــن
چـو گـفـتـار آن تـرکـش آمـد بـه گـوش ز اســپ انـدر افـتــاد و زو رفـت هـوش
یـکـی بــاز بــودش بــه چـنـگ انـدرون رها کـرد و مژگـان شـدش جـوی خـون
رســـیــدنــد یــاران لــشــکــر بـــدوی غــمــی یــافــتـــنــدش پـــر از آب روی
گــرفــتــنـد نـفــریـن بــران رهـنـمــای بــه زخـمـش فـگـنـدنـد هـر یـک ز پـای
زواره یـکـی سـخــت سـوگـنـد خــورد فــــرو ریـــخــــت از دیـــدگــــان آب زرد
کزین پـس نه نخـچـیر جـویم نه خواب نـــپــــردازم از کـــیـــن افـــراســـیـــاب
نـمـانـم کــه رســتــم بــرآســایـد ایـچ هـمـی کـیـنـه را کــرد بــایـد بــســیـچ
هـمـانـگـه چـو نـزد تــهـمـتــن رسـیـد خـــروشــیــد چـــون روی او را بـــدیــد
بــدو گـفــت کـایـدر بــه کـیـن آمـدیـم و گـــر لـــب پـــر از آفـــریــن آمـــدیـــم
چــو یــزدان نــیــکــی دهــش زور داد از اخــــتــــر تــــرا گــــردش هــــور داد
چــرا بــایـد ایـن کــشــور آبــاد مــانــد یـکـی را بــریـن بــوم و بــر شـاد مـانـد
فــرامــش مـکــن کــیـن آن شــهـریـار کــه چـــون او نــبـــیــنــد دگــر روزگــار
بــرانـگـیـخــت آن پــیـلـتــن را ز جــای تــهـمـتــن هـم آن کــرد کــاو دیـد رای
هـمـان غـارت و کـشـتـن انـدر گـرفـت همـه بـوم و بـر دسـت بـر سـر گـرفـت
ز تـوران زمـیـن تـا بـه سـقـلـاب و روم نـــمـــانـــدنـــد یــک مـــرز آبـــاد بـــوم
هــمــی ســر بــریـدنــد بــرنــا و پــیـر زن و کـــودک خـــرد کـــردنــد اســـیــر
بـرین گـونـه فـرسـنـگ بـیـش از هـزار بـــرآمــد ز کــشـــور ســـراســـر دمــار
هـرآنـکـس کـه بــد مـهـتـری بــا گـهـر هـمـه پــیـش رفـتــنـد بــر خــاک ســر
کـه بــیـزار گـشــتــیـم ز افــراســیـاب نــخـــواهــیــم دیــدار او را بـــه خــواب
ازان خـون کـه او ریـخـت بــر بــیـگـنـاه کـــســـی را نـــبـــود انــدر آن روی راه
کــنـون انـجــمــن گــر پــراگــنـده ایـم هـمـه پــیـش تــو چــاکـر و بــنـده ایـم
چـو چـیـره شـدی بـیگـنـه خـون مـریز مــکــن چــنـگ گــردون گــردنــده تــیـز
نـدانـیـم مـاکـان جــفـاگـر کـجــاســت بــه ابــرســت گــر در دم اژدهــاســت
چــو بــشــنـیـد گـفــتــار آن انـجــمـن بـــپـــیــچــیــد بـــیــنــادل پـــیــلــتـــن
ســوی مـرز قـچــغـار بــاشـی بــرانـد ســران ســپــه را ســراسـر بــخــوانـد
شـدنـد انـجــمـن پــیـش او بــخــردان بــــــزرگــــــان و کــــــارآزمـــــوده ردان
که کاووس بـی دست و بـی فر و پای نشـسـتـسـت بـر تـخـت بـی رهنمای
گـر افــراســیـاب از رهـی بــی درنـگ یـکـی لـشـکـر آرد بـه ایـران بـه جـنـگ
بــیــابــد بــران پــیــر کــاووس دســت شـود کـام و آرام مـا جــمـلـه پــســت
یـکـایـک هـمـه فـام کـیـن تــوخــتــیـم هــمــه شــهــر آبـــاد او ســوخــتــیــم
کـجــا ســالـیـان انـدر آمـد بــه شـش کـه نـگـذشـت بـر مـا یـکـی روز خـوش
کـنـون نـزد آن پــیـر خــســرو شــویـم چــو رزم انــدر آیـد هـمــه نــو شــویـم
چــو دل بــر نـهـی بــر ســرای کــهـن کــنــد نــاز و ز تــو بــپــوشــد ســخــن
تـهـمـتـن بـران گـشـت هـمـداسـتـان کـه فـرخـنـده مـوبــد زد ایـن داسـتــان
چــنـیـن گــفــت خــرم دل رهـنـمــای که خـوبـی گزین زین سپـنجـی سرای
بــنــوش و بــنــاز و بــپــوش و بــخــور تــرا بــهــره ایــنــســت زیــن رهــگــذر
سـوی آز مـنـگـر کـه او دشـمـنـســت دلـــش بـــرده جـــان آهــرمـــنــســـت
نگه کن که در خاک جـفت تـو کیست بـرین خـواستـه چـند خـواهی گریست
تـهـمـتـن چـو بـشـنـیـد شـرم آمـدش بـــرفـــتـــن یــکــی رای گــرم آمــدش
نـگـه کـرد ز اسـپـان بـه هر سـو گـلـه کــه بــودنـد بــر دشــت تــرکــان یـلــه
غــلــام و پـــرســتــنــدگــان ده هــزار بـــیــاورد شـــایــســـتـــه شـــهــریــار
هـمـان نـافـه مـشـک و مـوی سـمـور ز در ســـپـــیـــد و ز کـــیـــمـــال بــــور
بــه رنـگ و بــه بــوی و بـه دیـبــا و زر شــد آراســتــه پـــشــت پــیــلــان نــر
ز گــســتــردنــیـهـا و از بــیـش و کــم ز پـــوشـــیــدنـــیــهــا و گـــنـــج و درم
ز گــنـج ســلـیـح و ز تــاج و ز تــخــت بـه ایران کـشـیـدنـد و بـربـسـت رخـت
ز تـوران سـوی زابــلـسـتــان کـشـیـد بـه نـزدیک فـرخـنـده دسـتـان کـشـیـد
سوی پارس شد طوس و گودرز و گیو ســپــاهـی چــنــان نــامــبــردار و نـیـو
نــهـادنــد ســر ســوی شــاه جــهـان هـــمــــه نـــامــــداران فــــرخ نـــهـــان
وزان پــس چـو بــشـنـیـد افـراسـیـاب کـه بــگـذشـت رسـتــم بــران روی آب
شـد از بــاخــتــر سـوی دریـای گـنـگ دلـی پــر ز کـیـنـه سـری پــر ز جــنـگ
هــمــه بـــوم زیــر و زبـــر کــرده دیــد مـهـان کـشـتـه و کـهـتــران بــرده دیـد
نه اسپ و نه گنج و نه تـاج و نه تخت نـــه شـــاداب در بـــاغ بـــرگ درخـــت
جــهــانــی بــه آتــش بــرافــروخــتــه هـمــه کــاخــهـا کــنــده و ســوخــتــه
ز دیــده بـــبـــاریــد خـــونــابـــه شــاه چــنـیـن گــفــت بــا مـهـتــران ســپــاه
کـه هر کـس کـه این را فـرامـش کـند هـمــی جــان بــیـدار خــامــش کــنــد
همـه یک بـه یک دل پـر از کـین کـنید سـپــر بــسـتــر و تـیـغ بــالـیـن کـنـیـد
بــه ایــران ســپــه رزم و کــیـن آوریـم بـــه نــیــزه خــور انــدر زمــیــن آوریــم
بـه یک رزم اگـر بـاد ایشـان بـجـسـت نـبـایـد چـنـین کـردن انـدیـشـه پـسـت
بــرآراســت بــر هـر سـوی تــاخــتــن نـــدیــد ایــچ هــنــگـــام پـــرداخـــتـــن
هـمـی سـوخــت آبــاد بــوم و درخـت بــه ایـرانـیـان بــر شـد آن کـار سـخـت
ز بـاران هوا خـشک شـد هفت سـال دگـرگونه شـد بـخـت و بـرگشـت حـال
شـد از رنج و سـخـتـی جـهان پـر نیاز بــــــرآمـــــد بــــــریـــــن روزگـــــار دراز

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج