نــگـــه کـــرد گـــرســـیــوز نـــامـــدارســـواران تــــرکـــان گـــزیـــده هـــزارخـــنــیــده ســـپـــاه انـــدرآورد گـــردبــشـد شـادمـان تــا سـ…
| نــگـــه کـــرد گـــرســـیــوز نـــامـــدار | ســـواران تــــرکـــان گـــزیـــده هـــزار |
| خـــنــیــده ســـپـــاه انـــدرآورد گـــرد | بــشـد شـادمـان تــا سـیـاووش گـرد |
| سـیـاوش چـو بـشـنـیـد بــسـپـرد راه | پــذیـره شــدش تــازیــان بــا ســپــاه |
| گــرفــتـــنــد مــر یــکــدگــر را کــنــار | ســیــاوش بــپــرســیـد از شــهــریـار |
| بــه ایـوان کــشــیـدنـد زان جــایـگــاه | سـیـاوش بــیـاراسـت جــای ســپــاه |
| دگـــر روز گـــرســـیــوز آمــد پـــگـــاه | بـــیــاورد خــلــعــت ز نــزدیــک شــاه |
| ســیـاوش بــدان خــلـعـت شــهـریـار | نگـه کـرد و شـد چـون گـل انـدر بـهار |
| نـــشـــســـت از بـــر بـــاره گـــام زن | ســـواران ایــران شــدنــد انــجـــمــن |
| هـمـه شـهـر و بـرزن یـکـایـک بــدوی | نــمــود و ســوی کــاخ بــنــهــاد روی |
| *** | |
| هـم آنـگـه بـه نـزد سـیـاوش چـو بـاد | ســــواری بــــیـــامـــد ورا مـــژده داد |
| کــه از دخـــتـــر پـــهــلــوان ســپـــاه | یـکـی کــودک آمـد بــه مـانـنـد شــاه |
| ورا نــــام کـــــردنــــد فـــــرخ فـــــرود | بـه تـیره شـب آمـد چـو پـیران شـنود |
| بـــه زودی مـــرا بــــا ســـواری دگـــر | بـگـفـت ایـنـک شـو شـاه را مـژده بـر |
| هــمـــان مـــادر کـــودک ارجـــمــنــد | جـــریـــره ســـر بــــانـــوان بـــلـــنـــد |
| بــفــرمـود یـکـســر بــه فــرمـانـبــران | زدن دســـت آن خـــرد بـــر زعــفــران |
| نـهـادنـد بــر پــشــت ایـن نـامــه بــر | کـه پـیـش سـیـاووش خـودکـامـه بــر |
| بـگـویش کـه هر چـند من سـالـخـورد | بـــدم پـــاک یــزدان مــرا شـــاد کــرد |
| ســیـاوش بــدو گــفــت گــاه مــهـی | ازیـن تــخــمـه هـرگــز مـبــادا تــهـی |
| فـــرســـتــــاده را داد چــــنـــدان درم | کـه آرنـده گـشــت از کــشــیـدن دژم |
| بــه کــاخ فــرنـگـیـس رفــتــنـد شــاد | بــــدیـــد آن بــــزرگـــی فــــرخ نـــژاد |
| پــرســتــار چــنـدی بــه زریـن کــلــاه | فــرنــگــیـس بــا تــاج در پــیـش گــاه |
| فــرود آمـد از تــخــت و بــردش نـثــار | بــپــرسـیـدش از شـهـر و ز شـهـریـار |
| دل و مـغـز گـرسـیـوز آمـد بــه جـوش | دگـرگـونـه تـر شـد بـه آییـن و هـوش |
| بـه دل گـفـت سـالـی چـنـین بـگـذرد | سـیاوش کـسـی را بـه کس نشـمرد |
| همش پادشاهیست و هم تاج و گاه | همش گنج و هم دانش و هم سـپـاه |
| نــهــان دل خـــویــش پـــیــدا نــکــرد | هـمـی بــود پــیـچـان و رخـسـاره زرد |
| بـدو گـفـت بـرخـوردی از رنـج خـویش | همه سـال شادان دل از گنج خـویش |
| نــهــادنــد در کــاخ زریــن دو تـــخــت | نشـسـتـنـد شـادان دل و نیک بـخـت |
| نـــوازنـــده رود بــــا مـــیـــگــــســــار | بـــیــامــد بـــر تــخــت گــوهــرنــگــار |
| ز نــالــیــدن چـــنــگ و رود و ســـرود | بـــه شــادی هــمــی داد دل را درود |
| چـو خـورشـیـد تـابــنـده بــگـشـاد راز | بــه هـرجــای بــنـمـود چــهـر از فــراز |
| سـیاوش ز ایوان بـه مـیدان گـذشـت | بـه بـازی همی گـرد میدان بـگـشـت |
| چـو گـرسـیـوز آمـد بــیـنـداخـت گـوی | ســپــهـبــد پــس گـوی بــنـهـاد روی |
| چـو او گـوی در زخـم چـوگـان گـرفـت | هــم آورد او خــاک مــیــدان گــرفــت |
| ز چــوگــان او گــوی شــد نــاپـــدیــد | تـو گفتـی سـپـهرش همی بـرکشید |
| بــفــرمــود تــا تــخــت زریـن نــهـنــد | بــه مـیـدان پــرخــاش ژوپــیـن نـهـنـد |
| دو مـهـتـر نـشـسـتـنـد بــر تــخـت زر | بــــدان تـــا کـــرا بـــرفـــروزد هـــنـــر |
| بــدو گـفـت گـرســیـوز ای شــهـریـار | هــنــرمــنــد وز خـــســروان یــادگــار |
| هــنــر بـــر گــهــر نــیــز کـــرده گــذر | ســزد گـر نـمـایـی بــه تــرکـان هـنـر |
| بــه نـوک سـنـان و بــه تـیـر و کـمـان | زمــیــن آورد تـــیــرگـــی یــک زمـــان |
| بـه بـر زد سـیـاوش بـدان کـار دسـت | بـه زیـن انـدر آمـد ز تـخـت نـشـسـت |
| زره را بــه هـم بــر بــبــسـتـنـد پـنـج | کـه از یـک زره تـن رسـیـدی بــه رنـج |
| نــــهــــادنــــد بـــــر خــــط آوردگــــاه | نــظــاره بــرو بــر ز هـر ســو ســپــاه |
| ســیــاوش یــکــی نــیــزه شــاهــوار | کـــجـــا داشـــتـــی از پـــدر یــادگــار |
| کــه در جــنـگ مــازنـدران داشــتــی | بــه نـخـچـیـر بــر شـیـر بــگـذاشـتـی |
| بآوردگـــه رفـــت نـــیـــزه بــــدســـت | عـنـان را بـپـیچـید چـون پـیل مـسـت |
| بـــزد نـــیـــزه و بــــرگـــرفـــت آن زره | زره را نــمـــانـــد ایــچ بـــنـــد و گـــره |
| از آورد نـــــیــــزه بـــــرآورد راســـــت | زره را بـینداخـت زان سو که خواست |
| ســــواران گـــرســــیـــوز دام ســــاز | بـــرفـــتـــنـــد بــــا نـــیـــزهـــای دراز |
| فـــراوان بــــگـــشـــتـــنـــد گـــرد زره | ز مــیـدان نـه بــر شــد زره یـک گــره |
| سیاوش سـپـر خـواست گیلی چـهار | دو چـــوبــــیـــن و دو ز آهـــن آبــــدار |
| کـمـان خـواسـت بـا تـیرهای خـدنـگ | شش اندر میان زد سه چوبه به تنگ |
| یکـی در کـمـان رانـد و بـفـشـارد ران | نـظـاره بــه گـردش ســپــاهـی گـران |
| بــران چــار چـوبــیـن و ز آهـن سـپــر | گـــذر کـــرد پــــیـــکـــان آن نـــامـــور |
| بـزد هـم بــر آن گـونـه دو چـوبـه تـیـر | بـــرو آفـــریــن کـــرد بـــرنـــا و پـــیــر |
| ازان ده یـکــی بــی گــذاره نــمــانــد | بـرو هـر کـسـی نـام یـزدان بــخـوانـد |
| بــدو گـفـت گـرســیـوز ای شــهـریـار | بــه ایـران و تــوران تــرا نـیـســت یـار |
| بــــیـــا تــــا مــــن و تــــو بآوردگــــاه | بــتــازیـم هـر دو بــه پــیـش ســپــاه |
| بــــگـــیـــریـــم هـــردو دوال کــــمـــر | بــه کـردار جــنـگـی دو پــرخــاشـخـر |
| ز تـرکـان مـرا نـیسـت هـمـتـاکـسـی | چـو اسـپـم نبـینی ز اسـپـان بـسـی |
| بـمیدان کـسـی نیسـت همـتـای تـو | هـــم آورد تـــو گـــر بـــبـــالـــای تـــو |
| گــر ایـدونـک بــردارم از پــشــت زیـن | تــرا نــاگــهــان بـــرزنــم بـــر زمــیــن |
| چـــنــان دان کـــه از تـــو دلــاورتـــرم | بـــاســپ و بـــمــردی ز تــو بـــرتــرم |
| و گــر تــو مــرا بــرنــهــی بــر زمــیـن | نـگـردم بــجــایـی کـه جــویـنـد کـیـن |
| سـیاوش بـدو گفـت کین خـود مگوی | که تـو مهتـری شـیر و پـرخـاشـجـوی |
| همان اسـپ تـو شاه اسـپ منسـت | کــلـاه تــو آذر گـشــســپ مـنـســت |
| جـز از خـود ز تـرکـان یـکـی بــرگـزیـن | کـه بــا مـن بــگـردد نـه بــر راه کـیـن |
| بــدو گـفـت گـرسـیـوز ای نـامـجــوی | ز بـــازی نــشــانــی نــیــایــد بـــروی |
| سـیاوش بـدو گفت کین رای نیسـت | نــبــرد بــرادر کــنـی جــای نـیـســت |
| نـبــرد دو تــن جــنـگ و مــیـدان بــود | پـر از خـشـم دل چـهـره خـنـدان بــود |
| ز گـــیـــتـــی بـــرادر تـــوی شـــاه را | هـــمـــی زیــر نـــعـــل آوری مـــاه را |
| کــنـم هـرچ گــویـی بــه فــرمـان تــو | بــریـن نـشــکـنـم رای و پــیـمـان تــو |
| ز یـاران یکـی شـیـر جـنـگـی بـخـوان | بــریـن تــیـزتــگ بــارگــی بــرنـشــان |
| گــر ایـدونـک رایـت نــبــرد مــنـســت | ســر سـرکـشـان زیـر گـرد مـنـســت |
| بــخــنــدیــد گــرســیــوز نــامــجــوی | هـمـانـا خــوش آمـدش گـفــتــار اوی |
| بـه یاران چـنین گفت کای سـرکشان | که خـواهد که گردد بـه گیتـی نشـان |
| یــکـــی بـــا ســـیــاوش نــبـــرد آورد | ســـر ســـرکـــشـــان زیــر گــرد آورد |
| نــیــوشــنــده بــودنــد لــب بــا گــره | بـــه پـــاســـخ بـــیــامــد گـــروی زره |
| مـنـم گـفــت شــایـســتــه کــارکــرد | اگـر نـیـسـت او را کـسـی هـم نـبـرد |
| ســــیـــاوش ز گـــفــــت گـــروی زره | بـــرو کــرد پــرچــیــن رخــان پــرگــره |
| بــدو گــفــت گــرســیـوز ای نــامــدار | ز تــرکــان لـشــکــر ورا نـیـســت یـار |
| سـیاوش بـدو گـفـت کـز تـو گـذشـت | نــبــرد دلــیــران مــرا خــوار گــشــت |
| ازیــشــان دو یــل بـــایــد آراســـتـــه | بــه مــیـدان نــبــرد مــرا خــواســتــه |
| یــکــی نــامــور بـــود نــامــش دمــور | کـه همـتـا نبـودش بـه تـرکـان بـه زور |
| بــیـامــد بــران کــار بــســتــه مــیـان | بــه نــزد جــهـانــجــوی شــاه کــیـان |
| ســــیـــاوش بآورد بــــنــــهــــاد روی | بــرفــتــنــد پــیـچــان دمــور و گــروی |
| بـــــبـــــنــــد مــــیــــان گـــــروی زره | فـــرو بـــرد چـــنــگـــال و بـــرزد گــره |
| ز زین بـرگـرفـتـش بـه مـیـدان فـگـنـد | نـیـازش نـیـامــد بــه گــرز و کــمــنــد |
| وزان پــس بــپــیـچــیـد ســوی دمـور | گـــرفـــت آن بـــر و گــردن او بـــه زور |
| چـنان خوارش از پـشت زین بـرگرفت | کـه لـشـکـر بـدو مـانـد اندر شـگـفـت |
| چــنـان پــیـش گـرسـیـوز آورد خـوش | کـه گـفـتــی نـدارد کـســی زیـرکـش |
| فـرود آمـد از بــاره بــگـشــاد دســت | پـر از خـنده بـر تـخـت زرین نشـسـت |
| بــرآشــفــت گــرســیــوز از کــار اوی | پـر از غـم شـدش دل پـر از رنگ روی |
| وزان تــخــت زریـن بــه ایـوان شـدنـد | تـو گـفـتـی کـه بـر اوج کـیوان شـدند |
| نشـسـتـنـد یک هفـتـه بـا نـای و رود | مــی و نـاز و رامــشــگــران و ســرود |
| بـه هشـتـم بـه رفـتـن گرفـتـند سـاز | بـــزرگـــان و گــرســـیــوز ســـرفـــراز |
| یـکـی نـامـه بـنـوشـت نـزدیـک شـاه | پــر از لـابــه و پــرسـش و نـیـکـخــواه |
| ازان پـس مـراو را بــسـی هـدیـه داد | بـــرفــتـــنــد زان شــهــر آبـــاد شــاد |
| بـه رهشـان سـخـن رفـت یک بـا دگر | ازان پــرهــنــر شــاه و آن بــوم و بـــر |
| چـنـیـن گـفـت گـرسـیوز کـینـه جـوی | کـــه مـــارا ز ایــران بـــد آمــد بـــروی |
| یـکـی مـرد را شـاه ز ایـران بــخــوانـد | کـه از ننگ مـا را بـه خـوی در نشـاند |
| دو شــیـر ژیـان چــون دمـور و گــروی | کــه بــودنـد گــردان پــرخــاشــجــوی |
| چـنـین زار و بـیـکـار گـشـتـنـد و خـوار | بــه چــنـگـال نـاپــاک تــن یـک سـوار |
| سـرانـجــام ازیـن بــگـذرانـد ســخــن | نـه سـر بـیـنـم ایـن کـار او را نـه بــن |
| چــنـیـن تــا بــه درگــاه افــراســیـاب | نـرفــت انــدران جــوی جــز تــیـره آب |
| چــو نـزدیـک ســالــار تــوران ســپــاه | رسـیـدنـد و هـرگـونـه پــرسـیـد شـاه |
| فـراوان سـخــن گـفـت و نـامـه بــداد | بـخـواند و بـخـندید و زو گـشـت شـاد |
| نــگــه کــرد گــرســیــوز کــیــنــه دار | بـــدان تـــازه رخـــســاره شــهــریــار |
| هـمـی رفـت یـکـدل پـر از کـین و درد | بــدانـگـه کـه خــورشـیـد شـد لـاژورد |
| هـمـه شـب بــپــیـچـیـد تـا روز پــاک | چـو شـب جـامـه قـیرگـون کـرد چـاک |
| ســر مــرد کــیـن انــدرآمــد ز خــواب | بــیــامــد بــه نــزدیــک افــراســیــاب |
| ز بــیـگـانـه پــردخــتــه کـردنـد جــای | نشـسـتـنـد و جـسـتـند هرگـونه رای |
| بــدو گـفـت گـرســیـوز ای شــهـریـار | ســیــاوش جــزان دارد آیــیــن و کــار |
| فــرســـتـــاده آمــد ز کــاووس شــاه | نــهــانــی بـــنــزدیــک او چــنــد گــاه |
| ز روم و ز چــیـن نــیـزش آمــد پــیــام | هـمـی یـاد کــاووس گـیـرد بــه جــام |
| بــرو انـجــمـن شــد فــراوان ســپــاه | بــپــیـچـیـد ازو یـک زمـان جــان شـاه |
| اگـــر تـــور را دل نــگـــشـــتـــی دژم | ز گـیـتــی بــه ایـرج نـکــردی ســتــم |
| دو کــشــور یـکـی آتــش و دیـگـر آب | بــدل یـک ز دیـگـر گـرفــتــه شــتــاب |
| تـو خـواهی کشان خیره جـفت آوری | هــمـــی بـــاد را در نـــهــفـــت آوری |
| اگـر کــردمـی بــر تــو ایـن بــد نـهـان | مــرا زشــت نـامـی بــدی در جــهـان |
| دل شـــاه زان کـــار شـــد دردمـــنــد | پـــر از غـــم شـــد از روزگـــار گــزنــد |
| بــدو گـفـت بــر مـن تــرا مـهـر خــون | بــجـنـبــیـد و شـد مـر تــرا رهـنـمـون |
| ســـه روز انـــدریــن کـــار رای آوریــم | ســخــنــهـای بــهـتــر بــجــای آوریـم |
| چــو ایـن رای گـردد خــرد را درســت | بـگـویم کـه دران چـه بـایـدت جـسـت |
| چــهــارم چــو گــرســیــوز آمــد بــدر | کـلـه بــر سـر و تــنـگ بــسـتـه کـمـر |
| سـپــهـدار تــرکـان ورا پــیـش خـوانـد | ز کـــار ســـیــاوش فـــراوان بـــرانـــد |
| بــدو گـفــت کــای یـادگـار پــشــنـگ | چه دارم بـه گیتـی جز از تـو بـه چنگ |
| هـمــه رازهــا بــر تــو بــایـد گــشــاد | بــه ژرفـی بــبــیـن تــا چـه آیـدت یـاد |
| ازان خـواب بـد چـون دلم شـد غـمی | بــه مـغــز انـدر آورد لـخــتــی کــمـی |
| نـبـسـتـم بـه جـنـگ سـیـاوش مـیان | ازو نـــیـــز مــــا را نـــیـــامــــد زیـــان |
| چــو او تــخــت پــرمـایـه پــدرود کــرد | خـــرد تـــار کـــرد و مـــرا پــــود کـــرد |
| ز فـرمـان مـن یک زمـان سـر نـتـافـت | چـو از مـن چـنـان نـیـکـویـهـا بـیـافـت |
| سـپـردم بـدو کـشـور و گـنـج خـویش | نـکــردیـم یـاد از غــم و رنـج خــویـش |
| بـه خـون نـیـز پـیوسـتـگـی سـاخـتـم | دل از کـــیــن ایــران بـــپـــرداخـــتـــم |
| بــپــیـچـیـدم از جــنـگ و فـرزنـد روی | گــرامــی دو دیــده ســپــردم بــدوی |
| پــس از نـیـکــویـهـا و هـرگــونـه رنـج | فــدی کــردن کــشــور و تــاج و گـنـج |
| گـر ایـدونـک مـن بــدسـگـالـم بـدوی | ز گـیـتـی بـرآیـد یـکـی گـفـت و گـوی |
| بـــدو بـــر بـــهـــانـــه نـــدارم بـــبـــد | گــر از مــن بــدو انــدکــی بــد رســد |
| زبــان بــرگــشــایـنـد بــر مــن مـهـان | درفــشــی شــوم در مــیـان جــهــان |
| نــبــاشــد پــســنــد جــهـان آفــریـن | نــه نــیــز از بـــزرگـــان روی زمـــیــن |
| ز دد تـیـزدنـدان تــر از شـیـر نـیـسـت | کـه اندر دلش بـیم شـمشـیر نیسـت |
| اگـــر بـــچـــه ای از پـــدر دردمـــنـــد | کــنــد مــرغـــزارش پـــنــاه از گــزنــد |
| ســزد گــر بـــد آیــد بـــدو از پـــنــاه؟ | پــســنـدد چــنـیـن داور هـور و مــاه؟ |
| نـدانـم جــز آنـکـش بــخــوانـم بــه در | وز ایــدر فـــرســـتـــمـــش نــزد پـــدر |
| اگــر گــاه جــویـد گــر انــگــشــتــری | ازیــن بــوم و بـــر بــگــســلــد داوری |
| بــدو گـفـت گـرســیـوز ای شــهـریـار | مـگـیـر ایـنـچـنـیـن کـار پـرمـایـه خـوار |
| از ایــدر گــر او ســـوی ایــران شـــود | بـــر و بـــوم مــا پـــاک ویــران شـــود |
| هر آنگه کـه بـیگـانه شـد خـویش تـو | بـــدانــســـت راز کــم و بـــیــش تـــو |
| چـو جــویـی دگـر زو تــو بــیـگـانـگـی | کــنــد رهـنــمــونــی بــه دیـوانــگــی |
| یـکـی دشـمـنـی بــاشـد انـدوخــتــه | نـمــک را پــراگــنــده بــر ســوخــتــه |
| بــدیـن داسـتــان زد یـکـی رهـنـمـون | کــه بــادی کــه از خــانــه آیــد بــرون |
| نـدانـی تــو بــســتــن بــرو رهـگــذار | و گـــر بــــگـــذری نـــگـــذرد روزگــــار |
| ســـیــاووش دانــد هــمــه کـــار تـــو | هــم از کــار تــو هــم ز گــفــتــار تــو |
| نـبــیـنـی تـو زو جـز هـمـه درد و رنـج | پـــراگـــنـــدن دوده و نـــام و گـــنـــج |
| نــدانــی کـــه پـــروردگـــار پـــلــنــگ | نــبــیـنـد ز پــرورده جــز درد و چــنـگ |
| چـو افراسیاب این سخن بـاز جـست | هـمـه گـفـت گـرسـیـوز آمـد درســت |
| پـشیمان شـد از رای و کردار خـویش | هـمـی کــژ دانـســت بــازار خــویـش |
| چـنین داد پـاسـخ که من زین سخـن | نـه سـر نـیـک بــیـنـم بــلـا را نـه بــن |
| بــبــاشــیـم تــا رای گـردان ســپــهـر | چــگـونـه گـشـایـد بــدیـن کـار چــهـر |
| بــه هـر کـار بــهـتـر درنـگ از شـتـاب | بــمــان تــا بـــرآیــد بـــلــنــد آفــتــاب |
| بـبـیـنـم کـه رای جـهـانـدار چـیـسـت | رخ شـمـع چـرخ روان سـوی کـیسـت |
| وگــر ســوی درگــاه خــوانـمـش بــاز | بــجـویـم سـخـن تــا چـه دارد بــه راز |
| نـگـهـبــان او مـن بــسـم بـی گـمـان | هـمـی بــنـگـرم تــا چــه گـردد زمـان |
| چـــو زو کـــژیـــی آشـــکـــارا شـــود | کــه بــا چــاره دل بــی مــدارا شــود |
| ازان پـس نـکـوهـش نـبـایـد بـه کـس | مـکـافـات بـد جـز بـدی نـیسـت بـس |
| چـنـیـن گـفـت گـرسـیوز کـینـه جـوی | کـه ای شـاه بـیـنـادل و راسـت گـوی |
| ســیــاوش بـــران آلــت و فــر و بـــرز | بــدان ایـزدی شــاخ و آن تــیـغ و گـرز |
| بــیــایــد بــه درگــاه تــو بـــا ســپــاه | شـود بـر تـو بـر تـیره خـورشـید و ماه |
| سـیاوش نه آنسـت کـش دیده شـاه | هـمـی ز آســمــان بــرگــذارد کــلــاه |
| فــرنــگــیـس را هـم نــدانـی تــو بــاز | تـو گویی شدسـت از جـهان بـی نیاز |
| ســپــاهــت بـــدو بـــازگــردد هــمــه | تــو بــاشــی رمــه گــر نــیـاری دمــه |
| سـپـاهی کـه شـاهی بـبـیند چـنوی | بـدان بـخـشـش و رای و آن مـاه روی |
| تـو خـوانـی کـه ایـدر مـرا بـنـده بـاش | بـه خـواری بـه مـهر مـن آگـنده بـاش |
| ندیدسـت کـس جـفـت بـا پـیل شـیر | نـــه آتـــش دمـــان از بــــر و آب زیـــر |
| اگــر بــچــه شــیـر نــاخــورده شــیـر | بــپــوشــد کــســی در مـیـان حــریـر |
| بـه گوهر شود بـاز چـون شد ستـرگ | نــتـــرســد ز آهــنــگ پـــیــل بـــزرگ |
| پـس افراسـیاب اندر آن بـسـتـه شـد | غمی گشت و اندیشه پـیوستـه شد |
| هـمـی از شـتـابــش بــه آمـد درنـگ | کـه پــیـروز بــاشـد خــداونـد ســنـگ |
| ســتــوده نــبـــاشــد ســر بــادســار | بــدیـن داسـتــان زد یـکـی هـوشـیـار |
| کـه گـر بـاد خـیره بـجـسـتـی ز جـای | نـمـانـدی بــر و بــیـشـه و پــر و پــای |
| ســبـــکــســار مــردم نــه والــا بــود | و گــرچــه بــه تــن ســروبـــالــا بــود |
| بــرفـتـنـد پــیـچـان و لـب پــر سـخـن | پـــر از کـــیــن دل از روزگـــار کـــهــن |
| بـــر شــاه رفــتــی زمــان تـــا زمــان | بــدانـدیـشــه گــرســیـوز بــدگــمــان |
| ز هـرگــونــه رنــگ انــدرآمــیـخــتــی | دل شــاه تــرکــان بــرانــگــیــخــتــی |
| چــنــیــن تــا بــرآمــد بــریــن روزگــار | پــر از درد و کـیـن شــد دل شـهـریـار |
| سـپــهـبــد چـنـیـن دیـد یـک روز رای | کـه پــردخـت مـانـد ز بــیـگـانـه جـای |
| بـه گـرسـیوز این داسـتـان بـرگـشـاد | ز کــار ســیــاوش بــســی کــرد یــاد |
| تــرا گــفــت ز ایــدر بــبـــایــد شــدن | بــــر او فــــراوان نــــبـــــایــــد بــــدن |
| بـپـرسـی و گویی کـزان جـشـن گـاه | نـخـواهی هـمـی کـرد کـس را نـگـاه |
| بـه مـهرت همـی دل بـجـنبـد ز جـای | یـکـی بــا فــرنـگـیـس خــیـز ایـدر آی |
| نـــیــازســـت مـــا را بـــه دیــدار تـــو | بـــدان پـــرهــنــر جـــان بـــیــدار تـــو |
| بـرین کـوه مـا نـیـز نـخـچـیـر هـسـت | ز جـام زبــرجـد مـی و شـیـر هـسـت |
| گـذاریـم یـک چــنـد و بــاشـیـم شـاد | چــــو آیـــدت از شـــهـــر آبــــاد یـــاد |
| بـه رامش بـبـاش و بـه شـادی خـرام | مـی و جــام بــا مـن چـرا شـد حـرام |
| *** | |
| بـــرآراســـت گــرســـیــوز دام ســـاز | دلــی پــر ز کــیــن و ســری پــر ز راز |
| چـو نـزدیـک شـهـر سـیـاوش رسـیـد | ز لــشـــکـــر زبـــان آوری بـــرگـــزیــد |
| بــدو گـفـت رو بــا ســیـاوش بــگـوی | کــه ای پـــاک زاده کــی نــام جــوی |
| بــه جـان و سـر شـاه تــوران سـپــاه | بــه فـر و بــه دیـهـیـم کـاووس شــاه |
| کــه از بــهـر مـن بــرنـخــیـزی ز گــاه | نــه پــیـش مــن آیـی پــذیـره بــه راه |
| که تـو زان فزونی بـه فرهنگ و بـخت | بــه فـر و نـژاد و بــه تـاج و بــه تـخـت |
| کـه هـر بــاد را بــســت بــایـد مـیـان | تـــهــی کــردن آن جــایــگــاه کــیــان |
| فــرســتــاده نــزد ســیـاوش رســیـد | زمــیـن را بــبــوســیــد کــاو را بــدیـد |
| چــو پــیـغـام گـرسـیـوز او را بــگـفـت | سـیاوش غـمی گشـت و اندر نهفـت |
| پـرانـدیـشـه بــنـشـسـت بــیـدار دیـر | هـمـی گـفـت رازیسـت این را بـه زیر |
| نــدانــم کــه گــرســیـوز نــیـکــخــواه | چـه گـفـتـسـت از مـن بــدان بــارگـاه |
| چــو گـرســیـوز آمـد بــران شــهـر نـو | پـــذیــره بـــیــامــد ز ایــوان بـــه کـــو |
| بـــپـــرســیــدش از راه وز کــار شــاه | ز رســم ســپــاه و ز تــخــت و کــلـاه |
| پـــیـــام ســـپـــهـــدار تـــوران بــــداد | ســیـاوش ز پــیـغـام او گـشـت شـاد |
| چــنـیـن داد پــاسـخ کـه بــا یـاد اوی | نـــگـــردانـــم از تـــیــغ پـــولـــاد روی |
| مـن اینک بـه رفـتـن کـمـر بـسـتـه ام | عــنـان بــا عـنـان تــو پــیـوســتــه ام |
| ســه روز انـدریـن گــلــشــن زرنـگــار | بــبــاشــیــم و ز بــاده ســازیــم کــار |
| که گیتـی سپـنج است پـر درد و رنج | بــد آن را کـه بــا غـم بـود در سـپـنـج |
| چـو بــشـنـیـد گـفـت خـردمـنـد شـاه | بــپــیـچــیـد گـرســیـوز کــیـنـه خــواه |
| بـه دل گفـت ار ایدونک بـا من بـه راه | ســیـاوش بــیـایـد بــه نـزدیـک شــاه |
| بــدیـن شـیـرمـردی و چــنـدیـن خـرد | کـــمــان مــرا زیــر پـــی بـــســـپـــرد |
| سـخـن گـفـتـن مـن شـود بـی فـروغ | شـــود پـــیــش او چـــاره مـــن دروغ |
| یـکـی چــاره بــایـد کـنـون سـاخـتــن | دلـــش را بـــه راه بـــد انـــداخـــتـــن |
| زمـانی همـی بـود و خـامـش بـمـاند | دو چـشـمش بـروی سـیاوش بـمـاند |
| فـــرو ریـــخـــت از دیـــدگـــان آب زرد | بــه آب دو دیـده هــمــی چــاره کــرد |
| ســـیـــاوش ورا دیــد پـــرآب چـــهـــر | بـسـان کـسـی کـاو بـپـیچـد بـه مـهر |
| بــدو گـفـت نـرم ای بــرادر چــه بــود | غـمی هسـت کـان را بـشـاید شـنود |
| گـر از شـاه تــرکـان شـدسـتــی دژم | بــــــه دیـــــده درآوردی از درد نــــــم |
| مـن ایـنـک هـمـی بــا تـو آیـم بـه راه | کـنـم جـنـگ بــا شـاه تــوران سـپــاه |
| بـــــدان تــــا ز بــــهــــر چــــه آزاردت | چــرا کــهــتــر از خــویـشــتــن داردت |
| و گـر دشــمـنـی آمـدســتــت پــدیـد | کـه تـیمـار و رنـجـش بـبـایـد کـشـیـد |
| مــن ایــنــک بــه هــر کــار یــار تــوام | چـــو جـــنــگ آوری مــایــه دار تـــوام |
| ور ایــدونــک نــزدیــک افــراســـیــاب | تــرا تـیـره گـشـتـسـت بــر خـیـره آب |
| بــــه گـــفـــتـــار مـــرد دروغ آزمـــای | کـسـی بـرتـر از تـو گرفـتـسـت جـای |
| بـــدو گــفـــت گـــرســـیــوز نــامــدار | مـرا این سـخـن نـیسـت بـا شـهـریار |
| نـه از دشـمـنـی آمـدسـتـم بــه رنـج | نـه از چــاره دورم بــه مـردی و گــنـج |
| ز گـوهر مـرا بـا دل اندیشـه خـاسـت | کـه یاد آمـدم زان سـخـنـهای راسـت |
| نـخــســتــیـن ز تــور ایـدر آمـد بــدی | کـــه بـــرخـــاســـت زو فـــره ایــزدی |
| شـنـیـدی کـه بــا ایـرج کـم ســخــن | بــه آغــاز کــیـنـه چــه افــگــنــد بــن |
| وزان جــایــگــه تــا بــه افــراســیــاب | شدسـت آتـش ایران و تـوران چـو آب |
| بــه یـک جـای هـرگـز نـیـامـیـخـتــنـد | ز پــنـد و خــرد هـر دو بــگـریـخــتــنـد |
| ســپــهـدار تــرکــان ازان بــتــرســت | کـنون گـاو پـیسـه بـه چـرم اندرسـت |
| نـدانـی تـو خـوی بــدش بــی گـمـان | بـــمــان تــا بـــیــایــد بـــدی را زمــان |
| نـخــســتــیـن ز اغـریـرث انـدازه گـیـر | که بـر دست او کشته شد خیره خیر |
| بــرادر بــد از کــالـبــد هـم ز پــشــت | چـنـان پــرخـرد بــیـگـنـه را بــکـشـت |
| ازان پــس بــسـی نـامـور بــی گـنـاه | شـدسـتــنـد بــر دسـت او بــر تــبــاه |
| مـرا زیـن سـخـن ویـژه انـدوه تــسـت | کــه بــیـدار دل بــادی و تــن درســت |
| تـو تــا آمـدسـتـی بــدیـن بــوم و بــر | کـسـی را نـیـامـد بــد از تـو بــه سـر |
| همـه مـردمـی جـسـتـی و راسـتـی | جــهـانـی بــه دانــش بــیـاراســتــی |
| کــنــون خــیـره آهـرمــن دل گــســل | ورا از تــــــو کـــــردســــــت آزرده دل |
| دلــی دارد از تــو پـــر از درد و کــیــن | نـدانـم چــه خــواهـد جــهـان آفــریـن |
| تــو دانـی کــه مـن دوســتــدار تــوام | بــه هــر نــیـک و بــد ویـژه یــار تــوام |
| نــبــایــد کــه فــردا گــمــانــی بــری | کـــه مـــن بـــودم آگـــاه زیـــن داوری |
| سـیـاووش بـدو گـفـت مـنـدیـش زین | کـه یـارســت بــا مـن جــهـان آفـریـن |
| ســپــهـبــد جــزیـن کـرد مـا را امـیـد | کـه بــر مـن شـب آرد بـه روز سـپـیـد |
| گــــر آزار بـــــودیــــش در دل ز مــــن | ســرم بــرنـیـفــراخــتــی ز انـجــمــن |
| نـدادی بــه مـن کـشـور و تــاج و گـاه | بــر و بــوم و فـرزنـد و گـنـج و سـپــاه |
| کـــنــون بـــا تـــو آیــم بـــه درگــاه او | درخــشــان کــنـم تــیـره گـون مـاه او |
| هـرانـجــا کـه روشـن بــود راســتــی | فـــــروغ دروغ آورد کـــــاســـــتــــــی |
| نــمــایــم دلــم را بـــر افــراســـیــاب | درخـشـان تـر از بــر سـپــهـر آفـتــاب |
| تـــو دل را بـــجــز شــادمــانــه مــدار | روان را بـــه بـــد در گـــمـــانــه مــدار |
| کــســی کــاو دم اژدهــا بـــســپــرد | ز رای جــــهـــان آفــــریـــن نـــگـــذرد |
| بــدو گـفــت گـرســیـوز ای مـهـربــان | تـو او را بـدان سـان کـه دیـدی مـدان |
| و دیـگـر بــجـایـی کـه گـردان سـپـهـر | شـود تـنـد و چـیـن انـدرآرد بــه چـهـر |
| خـــردمــنــد دانــا نــدانــد فـــســـون | کـــه از چـــنــبـــر او ســـر آرد بـــرون |
| بــدیـن دانـش و ایـن دل هـوشـمـنـد | بـــدیــن ســرو بـــالــا و رای بـــلــنــد |
| نــدانــی هـمــی چــاره از مــهـر بــاز | بـــبـــایــد کــه بــخــت بــد آیــد فــراز |
| همـی مـر تـرا بـند و تـنـبـل فـروخـت | بــه اورنـد چــشـم خــرد را بــدوخــت |
| نـخــسـت آنـک دامـاد کـردت بــه دام | بـخـیـره شـدی زان سـخـن شـادکـام |
| و دیـگـر کـت از خـویـشـتــن دور کـرد | بــه روی بــزرگـان یـکــی ســور کــرد |
| بـدان تـا تـو گـسـتـاخ بــاشـی بـدوی | فـرومـانـد انـدر جــهـان گـفــت وگـوی |
| تـــرا هـــم ز اغـــریــرث ارجـــمـــنـــد | فزون نیست خـویشی و پـیوند و بـند |
| مـیـانـش بــه خـنـجـر بــدو نـیـم کـرد | ســپــه را بـــه کــردار او بـــیــم کــرد |
| نــهـانــش بــبــیـن آشــکــارا کــنــون | چـنین دان و ایمن مـشـو زو بـه خـون |
| مــرا هــرچ انــدر دل انــدیـشــه بــود | خــرد بــود وز هـر دری پــیـشــه بــود |
| هـــمـــان آزمـــایــش بـــد از روزگـــار | ازیـن کــیـنــه ور تــیــزدل شــهــریــار |
| هـمـه پــیـش تـو یـک بــه یـک رانـدم | چــو خــورشـد تــابــنـده بــرخــوانـدم |
| بـــه ایــران پـــدر را بـــیــنــداخــتـــی | بـه تـوران همی شارستـان ساختـی |
| چــنــیـن دل بــدادی بــه گــفــتــار او | بــگـشــتــی هـمـی گــرد تــیـمـار او |
| درخـتـی بـد این بـرنشانده بـه دست | کـجـا بـار او زهـر و بـیخـش کـبـسـت |
| هـمـی گـفـت و مـژگـان پـر از آب زرد | پـر افـسـون دل و لب پـر از بـاد سـرد |
| ســیـاوش نـگــه کــرد خــیـره بــدوی | ز دیـده نــهــاده بــه رخ بــر دو جــوی |
| چـــو یـــاد آمـــدش روزگـــار گـــزنـــد | کــزو بــگــســلــد مـهـر چــرخ بــلـنـد |
| نــمــانــد بـــرو بـــر بـــســی روزگــار | بـــه روز جـــوانــی ســـرآیــدش کــار |
| دلـش گـشـت پـردرد و رخـسـاره زرد | پــر از غـم دل و لـب پــر از بــاد سـرد |
| بــدو گـفـت هـرچـونـک مـی بــنـگـرم | بـــه بـــادافـــره بـــد نــه انــدرخـــورم |
| ز گـفـتــار و کـردار بــر پــیـش و پــس | ز مـن هـیـچ نـاخــوب نـشـنـیـد کـس |
| چـو گـسـتـاخ شـد دسـت بـا گـنج او | بــپــیـچــیـد هــمــانــا تــن از رنــج او |
| اگــرچــه بــد آیـد هــمــی بــر ســرم | هــم از رای و فـــرمـــان او نـــگـــذرم |
| بـیـابـم بـرش هـم کـنـون بـی سـپـاه | بــبــیـنـم کـه از چــیـســت آزار شـاه |
| بــدو گـفـت گـرسـیـوز ای نـامـجــوی | تــرا آمــدن پــیـش او نــیــســت روی |
| بــه پــا انــدر آتــش نـشــایـد شــدن | نــه بــر مــوج دریــا بــر ایــمــن بــدن |
| هـمـی خــیـره بــر بــد شـتــاب آوری | سـر بــخـت خـنـدان بــه خـواب آوری |
| تــرا مــن هـمــانــا بــســم پــایـمــرد | بـــر آتــش یــکــی بــرزنــم آب ســرد |
| یـکـی پــاســخ نـامـه بــایـد نـوشــت | پــدیـدار کـردن هـمـه خــوب و زشـت |
| ز کــیـن گـر بــبــیـنـم ســر او تــهـی | درخـــشـــان شـــود روزگــار بـــهــی |
| ســواری فــرســتــم بــه نـزدیـک تــو | درفــشــان کــنــم رای تـــاریــک تـــو |
| امــیــدســتـــم از کــردگــار جـــهــان | شـــنــاســـنــده آشـــکـــار و نــهــان |
| کــه او بـــازگــردد ســوی راســتـــی | شـــود دور ازو کــژی و کـــاســـتـــی |
| وگـر بــیـنـم انـدر سـرش هـیـچ تــاب | هـیـونـی فـرسـتـم هـم انـدر شـتـاب |
| تـو زان سان که بـاید بـه زودی بـساز | مـکـن کــار بــر خــویـشــتــن بــر دراز |
| بــرون ران از ایـدر بــه هـر کـشــوری | بـــهــر نــامـــداری و هــر مــهــتـــری |
| صد و بـیست فرسنگ ز ایدر بـه چین | همان سـیصد و سـی بـه ایران زمین |
| ازیـن ســو هـمــه دوســتــدار تــوانـد | پــرســتــنـده و غــمــگــســار تــوانـد |
| وزان ســو پـــدر آرزومــنــد تـــســـت | جـهان بـنـده خـویش و پـیونـد تـسـت |
| بــهـر کـس یـکـی نـامـه ای کـن دراز | بـسـیـچـیـده بـاش و درنـگـی مـسـاز |
| ســیـاوش بــه گــفــتــار او بــگــرویـد | چــنــان جــان بــیــدار او بـــغــنــویــد |
| بـدو گـفـت ازان در کـه رانـی سـخـن | ز پـــیــمــان و رایــت نــگـــردم ز بـــن |
| تـو خـواهشـگـری کـن مـرا زو بـخـواه | هـمـی راسـتـی جـوی و بـنـمـای راه |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج
