فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 2 بهمن 1403

پایگاه خبری شاعر

داستان اسکندر با شبان دانا

مــغـــنــی بـــیــا ز اول صـــبـــح بـــامبــزن زخــمــه پــخــتــه بــر رود خــاماز آن زخــــــمــــــه کــــــو رود آب آوردز ســـودای بـــیـــهـــو…

مــغـــنــی بـــیــا ز اول صـــبـــح بـــامبــزن زخــمــه پــخــتــه بــر رود خــام
از آن زخــــــمــــــه کــــــو رود آب آوردز ســـودای بـــیـــهـــوده خـــواب آورد
***
چــنـیـن گـویـد آن نـغـز گـویـنـده پــیـرکـه در فـیـلـسـوفـان نـبــودش نـظـیـر
کـه رومـی کـمـر شـاه چــیـنـی کـلـاهنــشــســت از بـــرگــاه روزی پــگــاه
بـــه طـــاق دو ابــــرو بــــرآورده خـــمگـره بــسـتــه بــر خــنـده جــام جــم
مـهـی داشـت تــابــنـده چـون آفـتـابز بــحــران تــب یـافــتــه رنــج و تــاب
شــکـســتــه جــهـان کــام در کـام اورســیــده بــه نــومــیــدی انــجــام او
دل شــه کــه آیــیــنــه ای بــود پــاکاز آن دردمــــنـــدی شــــده دردنـــاک
بــــفــــرمــــود تــــا کــــاردانــــان رومخــرامــنــد نـزدش ز هـر مــرز و بــوم
مــگـــر چـــاره آن پـــریــوش کـــنــنــددل نـاخــوش شــاه را خــوش کـنـنـد
کـسـانی کـه در پـرده مـحـرم شـدنـددر آن داوریــگـــه فـــراهــم شـــدنــد
در آن تـب بــسـی چـارهـا سـاخـتـنـدتــنــش را ز تــابــش نــپــرداخــتــنــد
نه آن سرخ سیب از تـبـش گشت بـهنـه زابــروی شـه دور گـشـت آن گـره
از آنجـا کـه شـه دل دراو بـسـتـه بـودز تــیـمـار بــیـمـار دل خــسـتــه بــود
فـرود آمـد از تـخـت و بــرشـد بـه بــامکـه شــوریـده کـمـتــر پــذیـرد مـقـام
یـکـی لـحـظـه پــیـرامـن بــام گـشـتنـظـر کـرد از آن بـام بـر کـوه و دشـت
در آن پــســتــی از بــام قـصـر بــلـنـدشـبـان دیـد و در پـیش او گـوسـفـنـد
هـمـایـون یـکـی پــیـر بــافــر و هـوشکـلـاه و ســرش هـر دو کـافـور پــوش
در آن دشـت می گشت بـی مشغلهگــهـش در گــیـاروی و گــه در گــلــه
دلـش زان شـبــان انـدکـی بـرگـشـادکــه زیـبــا مـنـش بــود و زیـرک نـهـاد
فـرسـتــاد کـارنـدش از جــای پــسـتبـر آن خـسـروی بـام عالی نشسـت
رقــیـبــان بــفــرمـان شــه تــاخــتــنـدشـبـان را بـه خـواندن سـرافـراخـتـند
درآمــد شــبــانــه بــه نــزدیـک شــاهســـراپـــرده ای دیـــد بــــر اوج مـــاه
خـبـر داشت کان سـد اسـکندریسـتنـمـودار فـالـش بــلـنـد اخــتــریـسـت
زمـیـن بــوسـه دادش کـه پـرورده بـوددیـگـر خــدمـت خـسـروان کـرده بــود
پـس آنگاه شاهش بـر خـویش خـواندبـه گسـتـاخـیش نکـتـه ای چـند راند
بــدو گـفـت کـز قـصــه کـوه و دشــتفرو خوان بـه من بـر یکی سرگذشت
کـــه دلــتـــنــگــم از گــردش روزگـــارمـگـر خــوش کــنـم دل بــه آمـوزگــار
شـبـان گفـت کای خـسـرو تـخـت گیربــه تــاج تــو عــالــم عــمـارت پــذیـر
ز تـــخـــت زرت مــلـــک پـــرنــور بـــادز تــاج ســرت چــشــم بــد دور بـــاد
نـخـسـتـم خـبــر ده کـه تــا شـهـریـارز بــهــر چــه بــر خــاطــر آرد غــبـــار
بــدان تــا ســخــن گــو بــدان ره بــردســخــن گـفــتــن او بــدان در خــورد
پـسـندید شـاه از شـبـان این سـخـنکه آن قصه را بـاز جـسـت اصل و بـن
نــگــفــت از ســر داد و دیــن پـــروریسـخـن چـون بـیـابــانـیـان سـرسـری
بــدو حــال آن نـوش لـب بــاز گــفــتشـبــان چـون شـد آگـه ز راز نـهـفـت
دگــر بــاره خــاک زمـیـن بــوســه دادوزان بــــه دعـــائی دگـــر کـــرد یـــاد
***
چـنین گـفـت کـانـگـه کـه بـودم جـواننـکــردم بــجــز خــدمــت خــســروان
ازان بـــزم داران کــه مــن داشـــتـــموزایـشــان ســر خــود بــرافـراشـتــم
مــلــک زاده ای بــود در شــهــر مــروبـهی طـلعـتـی چـون خـرامنده سـرو
سـهی سـرو را کـرده بـالـاش پـسـتدمـاغ گــل از خــوب روئیـش مـســت
عــروســی ز پـــائیــن پـــرســتــان اوکــزو بـــود خـــرم شــبـــســـتـــان او
شـد از گـوشـه چـشـم زخـمـی نژنـدتــب آمــد شــد آن نـازنـیـن دردمــنـد
در آن تـب کـه جـز داغ دودی نداشـتبـسی چـاره کردند و سودی نداشت
سـهی سـرو لرزنده چـون بـید گشتبـدان حـد کـزو خـلـق نـومـید گـشـت
مـلـک زاده چــون دیـدگـان دلـسـتــانبــه کـار اجـل گـشـت هـم داسـتــان
از آن پـیـش کـان زهـر بــایـد چـشـیـداز آن نوش لـب خـویشـتـن درکـشـید
ز نــومـــیــدی او بـــه یــکـــبـــارگـــیگــــرفــــت از جــــهـــان راه آوارگـــی
در آن نـاحــیـت بــود از انـدیـشــه دوربــیـابــانـی از کــوه و از بــیـشــه دور
بــــســـی وادی و غـــار ویـــران در اوکــنــام پـــلــنــگــان و شــیــران در او
در آن رسـتـنـی را نـه بـیخ و نـه بـرگبــنــام آن بــیــابــان بــیــابــان مــرگ
کـسـی کـوشـدی نـاامـیدی از جـهاندر آن مـحـنـت آبــاد گـشـتــی نـهـان
نـدیدنـد کـس را کـز آن شـوره دشـتبــه مأوا گـه خـویـشـتــن بــازگـشـت
مــلــک زاده زانـدوه آن رنــج ســخــتســوی آن بــیــابــان گــرائیــد رخــت
رفــیــقــی وفــادار دیــریــنــه داشــتکـه مهر ملـک زاده در سـینه داشـت
خــبــر داشـت کـان شـاه انـدوهـنـاکدر آن ره کـنـد خـویـشـتــن را هـلـاک
چـــو دزدان ره روی را بــــازبــــســـتسـوی او خـرامـیـد تـیغـی بـه دسـت
بـنـشـنـاخـت بــانـگـی بـر او زد بـلـنـدبــر او حــمـلـه ای بــرد و او را فـکـنـد
چــو افـکـنـده بــودش چــو سـرو روانفــرو هــشــت بـــرقــع بــروی جــوان
سـوی خــانـه خـود بــه یـک تــرکـتــازبــه چـشـم فـرو بــسـتــش آورد بــاز
نـهـانـخــانـه ای داشـت در زیـر خــاکنـشـانـدش در آن خــانـه انـدوهـنـاک
یـکـی ز اسـتـواران بـر او بـرگـمـاشـتکـزو راز پــوشـیـده پـوشـیـده داشـت
بــه آبــی و نــانـی قــنــاعــت نــمــودوزین بـیـش چـیـزیـش رخـصـت نـبـود
مــلــک زاده زنـدانـی و مــســتــمـنـددل ودیده و دسـت هـر سـه بـه بـنـد
فـرومـانـد سـرگـشـتـه در کـار خـویشکـه نـارفـتـه چـون آمـد آن راه پــیـش
جـــوانــمــرد کــو بـــود غــمــخـــوار اوکـــمـــر بــــســـت در چـــاره کـــار او
عـروس تـبـش دیده را چـاره سـاخـتدلش را بـه صد گونه شـربـت نواخـت
طـبـیـبـی طـلـب کـرد عـلـت شـنـاسگـرانـمـایه را داشـت یـک چـنـد پـاس
پــری رخ ز درمــان آن چــیــره دســتاز آن تـاب و آن تـب بـه یکبـاره رسـت
هـمـان آب و رنـگـش درآمـد کــه بــودتـمـاشـا طـلـب کـرد و شـادی نـمـود
چـو گـشـت از دوا یـافـتـن تـنـدرسـتدوای دل خـــویــش را بـــازجـــســت
جـوانـمـرد چـون دیـدگـان خـوب چـهـرمــلــک زاده را جــویـد از بــهــر مــهـر
شـبــی خــانـه از عـود پــرطـیـب کـردیـکـی بــزم شــاهـانـه تــرتــیـب کـرد
چــو آراســت آن بــزم چــون نــوبــهـارنـشــانـد آن گــل ســرخ را بــر کــنـار
شــد آورد شــاه نــظــر بـــســتـــه رامـــهـــی از دم اژدهـــا رســــتــــه را
ز رخ بـــنــد بـــرقــع بـــرانــداخــتـــشدر آن بــزمــگــه بــر دو بــنـواخــتــش
مـلـک زاده چـون یـک زمـان بــنـگـریـدمی و مجـلس و نقل و معشـوقه دید
از آن دوزخ تـــنـــگ تـــاریـــک زشـــتهمش حور حاصل شده هم بـهشت
چـه گـویم کـه چـون بـود ازین خـرمیبـود شـرح از ایـن بـیـش نـامـحـرمـی
***
شـهنشه چـو گفت شـبـان کرد گوشبـــه مــغـــز رمــیــده بـــرآورد هــوش
بـــرآســـود از آن رنـــج و آرام یــافـــتکـزان پــیـر پــخـتــه مـی خـام یـافـت
دریـن بــود خـسـرو کـه از بــزم خـاصبـــرون آمـــد آوازه ای بـــر خـــلـــاص
کـه آن مـهربـان مـاه خـسـرو پـرسـتبه اقبال شه عطسه ای داد و رست
شبان چون به شه نیکخواهی رساندمدارای شـاهش بـه شـاهی رسـاند
کسـی را که پـاکی بـود در سـرشـتچـنـیـن قـصـه هـا زو تـوان درنـوشـت
هـــنـــر تـــابـــد از مـــردم گـــوهـــریچـو نـور از مـه و تـابـش از مـشـتـری
شـناسـنده گـر نیسـت شـوریده مغـزنـه بــهـره شــنــاســد ز دیـنــار نـغــز
کـسـی کـو سـخــن بــا تــو نـغـز آوردبــه دل بــشــنـوش کـان ز مـغــز آورد
زبــانــی کــه دارد ســخــن نــاصــواببــه خــامـوشــیـش داد بــایـد جــواب

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج