حاج رضا صراف تبریزی
زندگی نامه حاج رضا صراف تبریزی
برخی از شاعران او را سعدی ترکی سرا و برخی دیگر او را با نظامی مقایسه کرده اند.شخصیت ادبی صراف چنان از عظمت و ابهت برخوردار است که شعرای بعد از او از جمله غزلسرای معصر علی آقا واحد تحت تاثیرش قرار گرفته.همچنین استاد شهریار از او چنان متاثر گردیده که او را به عنوان یکی از نوابغ ادبی آذربایجان مورد ستایش قرار داده است.
صراف نه ماه پس از صدور فرمان مشروطیت در 17 ربیع الاول سال 1325 در سن 54 سالگی به دنبال ابتلا به بیماری آسم در تبریز چشم از جهان می بندد.
بی گمان حاج رضا صراف تبریز ی یکی از قله های همیشه بلند شعر ترکی و به تعبیر شهریار:از نوابغ ادبی آذربایجان است. در عرصه ی غزل،شور انگیز ترین و لطیف ترین غزل های زبان ترکی به زبان ساده و بیانی شیوا و عاطفی از ذوق و قریحه ی سرشارضراف تراوش کرده است.در زمینه ی مدح،مرثیه و ثنا گستری آل علی(ع)بی شک صراف از مردمی ترین و دلسوخته ترین شاعران شیعی است.سوگ سروده های وی در ماتم سالار شهیدان امام حسین(ع) و یارانش ورد زبان عاشقان اهل بیت(ع) در ایران،جمهوری آزربایجان،ترکیه،داغستان و قفقاز است.
سادگی و روانی از ویژگیهای بارز زبان شعری صراف است.به گونه ای که کمتر متخصصی جرأت تصحیح دیوان صراف را دارد.تعبیرات پیچیده و کلمات مهجور و فضل فروشانه از ساحت شعر او به دور است.البته صراف،سادگی زبان و روانی بیان را با سَیَلان عاطفه،روشنی اندیشه و صنایع ادبی در هم آمیخته و با استفاده از صنایع لفظی و معنوی همچون تشبیه،حقیقت و مجاز،طباق،مراعات النظیر،لف و نشر،تجنیس،ارسال المثل و… سخن را غنا و استحکام بخشیده و به نهایت شیوایی و زیبایی رسانده است.با آوردن گوهر های معانی بکر و با الهام از ملکوت روشنی بخش فکر،بر بار معرفتی شعرش افزوده و با دمیدن روح احساس و عاطفه و ساختن تصاویر دل انگیز و تشبیهات رنگارنگ . گاه با نازک خیالی به شیوه ی شاعران سبک هندی کلام خود را دلنشین و ماندگار کرده است.
http://www.up.patoghu.com/images/zd3fol2jg9prjqzvl64g.jpg
جناب علی اکبر(ع) باشێ اۆسته حضرت سیدالشهدا(ع) دیلیجه
بله‌شیب قانه عجب زۆلف-ی-پریشانین اوْغۇل
اوْلا کۆل باشینه سندن سوْرا دۆنیانین اوْغـۇل
*
سن‌ایدین زینبیمین مطلب-وْ-منظورو علی
قوْیدۇن آغلار گؤزۆله یاخشێ اوْ رنجورو علی
دۇر گئده‌ک خئیمه‌یه ای گؤزلریمین نورو علی
گؤزۆ یوْللاردا قالێب خئیمه‌ده لئیلانین اوْغۇل
*
سنی لب‌تئشنه شهید ائیله‌دی بۇ قوم-ی-عدو
گۆلشه‌ن جئسمیوه وئردی دم-ی-پیکانیله سۇ
منده ایندی ائدیره‌م قانیله تجدید-ی-وضو
قارێشیر قانیمه بو چؤلده قێزیل قانین اوْغۇل
مرحبا عئشقینه ائی شبه-ی-رسول-ی-مدنی
ائتمه‌دین محضر-ی-جانانیده شرمنده منى
یاخشێ الوان ائله‌دین قانیله بو گۆل بدنی
سرو تک دۆشدی یئره سرو-ی-خرامانین اوْغۇل
محفل-ی-قربیده اؤز جیسمیم اوْلۇب غئیر منه
کوفه‌دن شامه وئریر جذبه‌ی-ی-حق سئیر منه
بۇ کشاکئشده على! منزل اولور دیر منه
اوج ائدر ناله‌سی افلاکه مسیحانین اوْغۇل
سینه‌می ناوک-ی-درد-وْ-غمه آماج ائده‌رم
زینبین طاقت-وْ-آرامینی تاراج ائده‌رم
منده بو چؤلده کسیک باشیله مئعراج ائده‌رم
قاب قوسینیم اوْلۇر طاقی کلیسانین اوْغۇل
سن وفا گۆلشه‌نینین بیر گۆل-ی-نورسته‌سی‌سن
شُهدا دسته‌سینین عئشقده سردسته‌سی‌سن
اوْلمایا من کیمی بیر سلسله پابسته‌سی‌سن
نیگراندیر گؤرۆره‌م دیده‌ی-ی-گیریانین اوْغۇل
نوش قێلدین ره-ی-جاناندا بلا جامی على!
چکه‌جه‌کدیر بۇ ایشین شامه سرانجامی علی
بیرجه آچ گؤزلرین ائی قلبیمین آرامی على
گؤر نه احواله سالێبدیر منی هیجرانین اوْغۇل
نور-ی-دیده بۇ کامان قدّیمه بیر ائیله نظه‌ر
تیر-ی-آهه یارالێ سینه‌می چوْخ ائتمه سئپه‌ر
تؤکمه‌سه زینب-ی-مظلومه اگه‌ر اشک-ی-بصه‌ر
یاندێرار عاله‌می آه-ی-دل-ی-سۇزانین اوْغۇل
ائی اوْلان سرو-ی-قدی زینت-ی-مئیدان-ی-بلا
کعبه‌ی-ی-وصلیده قێلدێن نه گؤزه‌ل سعی-وْ-صفا
ائیله‌دین جانیوی مین شوقیله جانانه فدا
درگه-ی-حقّیده مقبول اوْلا قۇربانێن اوْغۇل
آغلا صرّافیله بۇ مجلئس-ی-ماته‌مده “ریضا”*
گؤز یاشێن خرج اوْلۇ گؤهر یئرینه روز-ی-جزا
آه اوْ دمده‌ن بۇیۇرۇب اوْغلۇنا شاه-ی-شُهدا
بله‌شیب قانه عجب زۆلف-ی-پریشانین اوْغۇل
