مــــرد مــــرادی، نــــه هــــمــــانــــا کـــــه مــــردمـرگ چــنـان خـواجــه نـه کـاریـسـت خـردجــــــان گــــــرامــــــی بـــــــه پــــــدر بــ…
مــــرد مــــرادی، نــــه هــــمــــانــــا کـــــه مــــرد | مـرگ چــنـان خـواجــه نـه کـاریـسـت خـرد |
جــــــان گــــــرامــــــی بـــــــه پــــــدر بـــــــاز داد | کـــالـــبــــد تـــیـــره بــــه مـــادر ســـپـــرد |
آن مــــلـــــک بـــــا مــــلـــــکـــــی رفـــــت بـــــاز | زنـده کــنـون شــد کــه تــو گـویـی: بــمـرد |
کــــاه نــــبـــــد او، کــــه بـــــه بـــــادی پــــریــــد | آب نــبـــد او، کــه بـــه ســـرمــا فـــســـرد |
شــانــه نــبــود او، کــه بــه مــویـی شــکــســت | دانــه نــبـــود او، کــه زمــیــنــش فــشــرد |
گــــــنــــــج زری بـــــــود دریــــــن خــــــاکــــــدان | کــو دو جــهـان را بــه جــوی مـی شــمـرد |
قـــالـــب خـــاکـــی ســـوی خـــاکـــی فـــگـــنــد | جـــان و خـــرد ســـوی ســـمـــاوات بــــرد |
جـــــان دوم را، کـــــه نـــــدانـــــنـــــد خـــــلـــــق | مـصــقــلـه ای کـرد و بــه جــانـان ســپــرد |
صــــاف بـــــد آمــــیــــخـــــتـــــه بـــــا درد مــــی | بـــر ســـر خـــم رفـــت و جـــدا شـــد زدرد |
در ســــفـــر افـــتــــنـــد بــــه هـــم، ای عـــزیـــز | مـــــــروزی و رازی و رومـــــــی و کــــــــرد |
خــــــانـــــه خــــــود بــــــاز رود هـــــر یـــــکـــــی | اطــلــس کــی بـــاشــد هــمــتــای بـــرد؟ |
خــــامـــش کـــن چــــون نـــفـــط، ایـــرا مـــلـــک | نـــام تـــو از دفـــتـــر گـــفـــتـــن ســـتـــرد |
*** | |
زلــــف تـــــرا جـــــیــــم کــــه کـــــرد؟ آن کــــه او | خــــال تــــرا نـــقـــطـــه آن جــــیـــم کـــرد |
وآن دهــــن تــــنــــگ تــــو گــــویـــی کــــســــی | دانـــگـــکــــی نـــار بــــه دو نـــیـــم کــــرد |
فـــرشـــتـــه را ز حـــلــاوت دهــان پـــر آب شـــود | چــو از حـرارت مـی دلـبــرم لـبــان لـیـسـد |
روان ز دیــده افـــلـــاکـــیـــان شـــود جـــیـــحـــون | نـصـال تــیـرت اگـر قـبــضـه کـمـان لـیـســد |
بـــه خــاک خــفــتــه تــیــغ تــو از حــلــاوت زخــم | زبـــان بـــرآورد و زخــم را دهــان لــیــســد |
*** | |
مــــلــــکـــــا، جـــــشـــــن مــــهــــرگــــان آمــــد | جـــشـــن شـــاهــان و خـــســـروان آمـــد |
خـــــز بـــــه جـــــای مــــلــــحـــــم و خـــــرگــــاه | بــــــدل بــــــاغ و بـــــوســـــتـــــان آمـــــد |
مــــورد بـــــه جـــــای ســــوســـــن آمــــد بـــــاز | مــــــی بــــــه جــــــای ارغــــــوان آمــــــد |
تـــــو جـــــوانـــــمـــــرد و دولـــــت تـــــو جـــــوان | مـــی بـــه بــــخـــت تـــو نـــوجـــوان آمـــد |
گـــــل دگـــــر ره بـــــه گــــلــــســـــتـــــان آمــــد | واره بـــــــاغ و بـــــــوســــــتــــــان آمــــــد |
وار آذر گـــــــذشــــــــت و شــــــــعــــــــلـــــــه او | شـــــعـــــلـــــه لـــــالــــه را زمــــان آمــــد |
*** | |
دیــــــر زیــــــاد! آن بـــــــزرگــــــوار خــــــداونــــــد | جــان گــرامــی بــه جــانـش انــدر پــیـونـد |
دایـــــم بــــــر جــــــان او بــــــلــــــرزم، زیــــــراک | مـــــادر آزادگــــــان کــــــم آرد فــــــرزنـــــد |
از مـــلـــکـــان کـــس چـــنـــو نـــبـــود جـــوانـــی | راد و ســخــنـدان و شـیـرمـرد و خــردمـنـد |
کـس نـشـنـاسـد هـمـی کـه: کـوشـش او چـون؟ | خـلـق نـداند همـی کـه بـخـشـش او چـند |
دســــــت و زبــــــان زر و در پــــــراگـــــنـــــد او را | نــام بــه گــیــتــی نــه از گــزاف پــراگــنــد |
در دل مــا شــاخ مــهــربـــانــی بــه نــشــاســت | دل نـه بـه بــازی ز مـهـر خـواسـتـه بـرکـنـد |
هـمـچــو مـعــمــاســت فــخــر و هـمـت او شــرح | همـچـو ایسـتـاسـت فـضـل و سـیرت اوزند |
گـــر چـــه بــــکـــوشـــنـــد شـــاعـــران زمـــانـــه | مـدح کــســی را کــســی نـگــویـد مـانـنـد |
ســـیــرت او تـــخـــم کــشـــت و نــعــمــت او آب | خــــاطـــر مـــداح او زمـــیـــن بــــرومـــنـــد |
ســـیــرت او بـــود وحـــی نــامــه بـــه کــســـری | چـون کـه بــه آیـیـنـش پـنـدنـامـه بــیـاگـنـد |
ســـیــرت آن شـــاه پـــنــدنــامــه اصــلــیــســـت | ز آنــکــه هــمــی روزگــار گــیــرد ازو پــنــد |
هــر کــه ســر از پـــنــد شــهــریــار بـــپــیــچــیــد | پـــای طـــرب را بـــه دام کــرد درافـــگــنــد |
کــیــســت بــه گــیــتــی خــمــیــر مــایـه ادبــار؟ | آن کـه بــه اقــبــال او نـبــاشــد خــرســنـد |
هــر کــه نــخــواهــد هـمــی گــشــایـش کــارش | گــو: بـــشــو و دســـت روزگــار فــروبـــنــد |
ای مــلــک، از حـــال دوســتـــانــش هــمــی نــاز | ای فـلـک، از حـال دشـمـنانش همی خـند |
آخــــر شـــعـــر آن کـــنـــم کـــه اول گـــفـــتــــم: | دیــــر زیــــاد! آن بـــــزرگــــوار خـــــداونــــد |
*** | |
جز آن که مستی عشقست هیچ مستی نیست | همین بـلات بـسست، ای بهر بـلا خرسند |
خـــــیــــال رزم تـــــو گـــــر در دل عـــــدو گــــردد | ز بـیـم تـیـغ تـو بــنـدش جـدا شـود از بــنـد |
ز عــدل تــســت بــه هـم بــاز و صــعــوه را پــرواز | ز حـکم تـسـت شـب و روز را بـه هم پـیوند |
بـه خـوشـدلـی گـذران بــعـد ازیـن، کـه بــاد اجـل | درخــت عــمـر بــدانـدیـش را ز پــا افــگـنـد |
هـمـیـشــه تــا کــه بــود از زمــانـه نـام و نـشــان | مـدام تــا کـه بــود گـردش سـپــهـر بــلـنـد |
بـه بــزم عـیـش و طـرب بــاد نـیـک خـواه تـو شـاد | حـسـود جــاه تــو بــادا ز غـصـه زار و نـژنـد |
*** | |
نــیــز ابـــا نــیــکـــوان نــمــایــدت جـــنــگ فـــنــد | لـشـکـر فـریادنی، خـواسـتـه نی سـودمند |
قـــنـــد جـــداکـــن از وی، دور شـــو از زهــر دنــد | هر چـه بـه آخر بـهست جـان تـرا آن پـسند |
صــــرصــــر هـــجــــر تــــو، ای ســــرو بــــلـــنـــد | ریــشـــه عـــمـــر مــن از بـــیــخ بـــکـــنــد |
پـــس چـــرا بـــســـتـــه اویــم هـــمـــه عـــمـــر؟ | اگـــر آن زلــف دوتـــا نــیــســـت کـــمــنــد |
بـــــه یــــکــــی جـــــان نــــتـــــوان کــــرد سؤال: | کــز لــب لـعــل تــو یـک بــوس بــه چــنـد؟ |
بـــــفـــــگــــنــــد آتـــــش انــــدر دل حـــــســـــن | آن چــه هــجــران تــو از ســیـنــه فــگــنــد |
*** | |
مــــهــــتـــــران جـــــهــــان هــــمــــه مــــردنــــد | مـــگـــر را ســــر هـــمـــه فــــرو کـــردنـــد |
زیــــــر خــــــاک انــــــدرون شــــــدنــــــد آنــــــان | کـــه هــمـــه کـــوشـــک هـــا بـــرآوردنـــد |
از هــــــزاران هــــــزار نــــــعـــــــمــــــت و نــــــاز | نــه بـــه آخـــر بـــه جـــز کــفــن بـــردنــد؟ |
بــــود از نـــعــــمــــت آن چــــه پــــوشــــیـــدنـــد | و آن چـــه دادنـــد و آن چـــه را خـــوردنـــد |
*** | |
مــرا تــو راحــت جــانــی، مــعــایـنــه، نــه خــبــر | کـرا مـعـایـنـه آیـد خــبــر چــه سـود کـنـد؟ |
ســپــر بــه پــیـش کـشــیـدم خــدنـگ قــهـر تــرا | چـو تـیر بـر جـگر آید سـپـر چـه سـود کـند؟ |
*** | |
تــــا کــــی گــــویـــی کــــه: اهــــل گــــیـــتــــی | درهــســتـــی و نــیــســتـــی لئیــمــنــد؟ |
چــــون تـــــو طــــمــــع از جــــهــــان بـــــریــــدی | دانــی کــه: هــمــه جـــهــان کـــریــمــنــد |
*** | |
اگـــر چـــه عـــذر بـــســـی بـــود روزگـــار نــبـــود | چـنان که بـود بـه ناچـار خویشتـن بـخشود |
خــدای را بــســتــودم، کــه کــردگــار مــنــســت | زبــانـم از غـزل و مـدح بــنـدگـانـش نـسـود |
هـمـه بــه تــنـبــل و بــنـدســت بــازگــشــتــن او | شــرنـگ نـوش آمـیـغـســت و روی زرانـدود |
بــنـفـش هـای طــری خــیـل خــیـل بــر ســرکـوه | چـو آتـشـی کـه بـه گـوگـرد بــردویـد کـبـود |
بـــیــاروهــان بـــده آن آفـــتـــاب کــش بـــخـــوری | ز لــب فـــروشـــود و از رخـــان بـــرآیــد زود |
*** | |
مــرابــســود و فــرو ریـخــت هــرچــه دنــدان بــود | نــبــود دنـدان، لــابــل، چــراغ تــابــان بــود |
ســپـــیــد ســیــم رده بـــود، در و مــرجــان بـــود | سـتـاره سـحـری بــود و قـطـره بــاران بــود |
یکـی نـمـانـد کـنـون زان هـمـه، بـسـود و بـریخـت | چـه نحس بـود، همانا که نحس کیوان بـود |
نـــه نـــحـــس کـــیـــوان بـــود و نـــه روزگـــار دراز | چـو بـود؟ مـنـت بـگـویم: قـضـای یزدان بـود |
جـهان همیشه چـو چـشمیسـت گرد و گردانست | هـمـیـشـه تـا بــود آیـیـن گـرد، گـردان بــود |
هـمــان کــه درمـان بــاشــد، بــه جــای درد شــو | و بـاز درد، همـان کـز نـخـسـت درمـان بـود |
کــهـن کــنـد بــه زمــانـی هـمــان کــجــا نـو بــود | و نو کـند بـه زمانی همان کـه خـلـقـان بـود |
بــسـا شـکـسـتــه بــیـابــان، کـه بــاغ خــرم بــود | و بــاغ خـرم گـشـت آن کـجـا بـیـابــان بــود |
هـمـی چـه دانـی؟ ای مـاهـروی مـشـکـین مـوی | که حال بـنده ازین پیش بـرچه سامان بود؟ |
بــه زلـف چــوگــان نـازش هـمـی کــنـی تــو بــدو | نـدیـدی آن گـه او را کـه زلـف چـوگـان بــود |
شــد آن زمــانــه کــه رویـش بــســان دیــبــا بــود | شد آن زمانه که مویش بـسـان قطران بـود |
چـنـان کـه خـوبـی مـهـمـان و دوسـت بــود عـزیـز | بـشـد کـه بــازنـیـامـد، عـزیـز مـهـمـان بـود |
بــسـا نـگـار، کـه حــیـران بــدی بــدو در، چــشـم | بـه روی او در، چشمم همیشه حیران بـود |
شــد آن زمــانــه، کــه او شــاد بــود و خــرم بــود | نشـاط او بـه فـزون بـود و بـیم نقـصـان بـود |
هـمـی خـریـد و هـمـی سـخــت، بــیـشـمـار درم | بـه شهر هر که یکی تـرک نار پـستـان بـود |
بــســا کــنـیـزک نـیـکــو، کــه مـیـل داشــت بــدو | بـه شـب ز یاری او نـزد جـمـلـه پـنهان بـود |
بــه روز چــون کــه نــیـارســت شــد بــه دیـدن او | نـهـیـب خـواجـه او بــود و بـیـم زنـدان بــود |
نــبـــیــذ روشــن و دیــدار خــوب و روی لــطــیــف | اگـر گـران بـد، زی مـن همـیشـه ارزان بـود |
دلــم خـــزانــه پـــرگــنــج بـــود و گــنــج ســخــن | نـشـان نـامـه مـا مـهر و شـعـر عـنـوان بـود |
همیشـه شـاد و ندانسـتـمی کـه، غـم چـه بـود؟ | دلــم نـشــاط وطــرب را فــراخ مـیـدان بــود |
بــســا دلـا، کـه بــســان حــریـرکـرده بــه شــعــر | از آن پس که: به کردار سنگ و سندان بود |
هـمـیـشــه چــشــم زی زلـفــکــان چــابــک بــود | همـیشـه گـوش زی مـردم سـخـنـدان بـود |
عـــیــال نــه، زن و فـــرزنــد نــه، مـــعـــونــت نــه | ازیـن هـمـه تـنـم آسـوده بـود و آسـان بـود |
تـــو رودکـــی را، ای مــاهــرو، هــمــی بـــیــنــی | بـدان زمـانـه نـدیـدی کـه این چـنـینـان بـود |
بـــدان زمــانــه نــدیــدی کــه در جــهــان رفــتــی | سـرود گـویـان، گـویـی هـزاردســتــان بــود |
شــد آن زمــان کــه بـــه او انــس رادمــردان بـــود | شـد آن زمـانـه کـه او پـیشـکـار مـیران بـود |
هـمــیـشــه شــعــر ورا زی مــلــوک دیـوانــســت | هـمـیشـه شـعـر ورا زی مـلـوک دیوان بـود |
شـد آن زمانه کـه شـعـرش همه جـهان بـنوشـت | شـد آن زمانه کـه او شـاعـر خـراسـان بـود |
کــجــا بــه گــیــتــی بــودســت نــامــور دهــقــان | مـرا بـه خـانـه او سـیم بـود و حـمـلـان بـود |
کـــرا بـــزرگـــی و نـــعـــمـــت زایـــن و آن بـــودی | ورا بــزرگــی و نـعــمـت ز آل ســامـان بــود |
بــــداد مـــیـــر خـــراســـانـــش چــــل هـــزار درم | درو فــزونـی یـک پــنـج مــیـر مــاکــان بــود |
ز اولـــیــاش پـــراگـــنـــده نـــیــز هــشـــت هــزار | به من رسید، بـدان وقت، حال خوب آن بود |
چــو مــیـر دیـد ســخــن، داد داد مــردی خــویـش | ز اولــیـاش چــنـان کــز امـیـر فــرمــان بــود |
کــنـون زمـانـه دگـر گـشــت و مـن دگـر گـشــتــم | عـصـا بــیـار، کـه وقـت عـصـا و انـبــان بــود |
*** | |
مـــــــی آرد شــــــــرف مــــــــردی پــــــــدیـــــــد | آزاده نـــــــــــژاد از درم خـــــــــــریـــــــــــد |
مـــــــی آزاده پـــــــدیـــــــد آرد از بـــــــداصـــــــل | فـــراوان هــنـــرســـت انـــدریــن نـــبـــیــد |
هـرآن گـه کــه خــوری مـی خــوش آن گـهـســت | خـــاصـــه چـــو گــل و یــاســـمــن دمــیــد |
بـــســـا حـــصـــن بـــلــنــدا، کـــه مــی گــشـــاد | بـــســا کــره نــوزیــن، کــه بـــشــکــنــیــد |
بـــســـا دون بــــخـــیـــلـــا، کـــه مـــی بـــخـــورد | کـــریــمــی بـــه جـــهــان در پـــراگـــنــیــد |
*** | |
کـــار هــمــه راســـت، آن چـــنــان کــه بـــبـــایــد | حــال شـادیـســت، شـاد بــاشـی، شـایـد |
انــــــده و انـــــدیـــــشــــــه را دراز چــــــه داری؟ | دولــت خــود هــمــان کــنــد کــه بــبـــایــد |
رای وزیـــــران تـــــرا بــــــه کـــــار نـــــیـــــابــــــد | هـر چـه صـوابــسـت بــخـت خـود فـرمـایـد |
چــــرخ نــــیــــارد بــــدیــــل تــــو ز خــــلــــایــــق | و آن کــه تـــرا زاد نــیــز چـــون تـــو نــزایــد |
ایــــزد هــــرگـــــز دری نـــــبـــــنـــــدد بـــــر تـــــو | تــا صــد دگــر بـــه بــهــتــری نــگــشــایــد |
*** | |
دریــا دو چــشــم و آتــش بــر دل هــمــی فــزایـد | مـردم مـیـان دریـا و آتــش چــگـونـه پــایـد؟ |
نــیــش نــهــنــگ دارد، دل را هــمــی خــســایــد | نـدهم، کـه نـاگـوارد، کـایدون نـه خـردخـاید |
*** | |
انــــدی کــــه امــــیـــر مــــا بــــاز آیــــد پــــیـــروز | مـرگ از پـس دیـدنـش روا بــاشـد و شـایـد |
پــنــداشــت هــمــی حــاســد: کــو بــاز نــیــایــد | بــاز آمــد، تــا هــر شــفــکــی ژاژ نــخــایـد |
*** | |
هــر بـــاد، کــه از ســوی بـــخـــارا بـــه مــن آیــد | بـا بـوی گـل و مـشـک و نسـیم سـمن آید |
بـــر هــر زن و هــر مــرد، کـــجـــا بـــروزد آن بـــاد | گـویـی: مـگـر آن بــاد هـمـی از خـتــن آیـد |
نـی نـی، ز خــتــن بــاد چــنـو خــوش نـوزد هـیـچ | کـان بــاد هـمـی از بـد مـعـشـوق مـن آیـد |
هــر شــب نــگــرانــم بــه یـمــن تــا: تــو بــرآیـی | زیـرا کـه سـهـیـلـی و سـهـیـل از یمـن آیـد |
کـوشـم کـه: بــپـوشـم، صـنـمـا، نـام تـو از خـلـق | تـــا نــام تــو کــم در دهــن انــجــمــن آیــد |
بــا هـر کـه سـخـن گـویـم، اگـر خـواهـم وگـر نـی | اول ســـخـــنــم نــام تـــو انــدر دهــن آیــد |
*** | |
دریــــغ! مــــدحـــــت چـــــون درو آبـــــدار غـــــزل | کـه چـابـکـیش نـیاید همـی بـه لـفـظ پـدید |
اســاس طــبــع ثــنــایـســت، بــل قــوی تــر ازان | ز آلـت ســخــن آمـد هـمـی هـمـه مـانـیـذ |
*** | |
کـــســـی را کــه بـــاشـــد بـــدل مــهــر حـــیــدر | شـــود ســـرخ رو در دو گـــیــتـــی بـــه آور |
ایـــــا ســـــر و بــــــن، در تـــــک و پـــــوی آنـــــم | کــه: فــرغــنـد آســا بــپــیـچــم بــه تــوبــر |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج