فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 30 اردیبهشت 1403

ستایش اتابک اعظم شمس الدین ابوجعفر محمدبن ایلدگز

بـــه فـــرح فـــالــی و فـــیــروزمــنــدیســـخـــن را دادم از دولـــت بــــلـــنـــدیطـــراز آفـــریــن بـــســـتـــم قـــلـــم رازدم بـــر نـــام ش…

بـــه فـــرح فـــالــی و فـــیــروزمــنــدیســـخـــن را دادم از دولـــت بــــلـــنـــدی
طـــراز آفـــریــن بـــســـتـــم قـــلـــم رازدم بـــر نـــام شـــاهـــنـــشـــه رقـــم را
سـرو سـر خــیـل شـاهـان شـاه آفـاقچـو ابـرو بـا سـری هم جـفت و هم طاق
مـــلـــک اعـــظــــم اتــــابــــک داور دورکـــه افـــکـــنـــد از جـــهـــان آوازه جــــور
ابــو جــعــفــر مـحــمـد کــز ســر جــودخـراسـان گـیر خـواهد شـد چـو مـحـمـود
جـــهــانــگــیــر آفــتـــاب عــالــم افــروزبــهـر بــقـعــه قـران ســاز و قـریـن ســوز
دلـیـل آنـک آفـتـاب خـاص و عـام اسـتکـه شـمـس الـدین والـدنیاش نـام اسـت
چـنان چـون شـمس کانجـم را دهد نوردهــد مــا را ســعــادت چــشــم بـــد دور
در آن بـخـشـش که رحـمت عـام کردنددو صـــاحـــب را مــحـــمــد نــام کــردنــد
یـکـی خــتــم نـبــوت گـشــتــه ذاتــشیـکــی خــتــم مــمــالــک بــر حــیـاتــش
یــکـــی بـــرج عـــرب را تـــا ابـــد مـــاهیــکـــی مــلــک عـــجـــم را از ازل شـــاه
یـــکـــی دیــن را ز ظـــلـــم آزاد کـــردهیــکـــی دنـــیــا بـــه عـــدل آبـــاد کـــرده
زهی نامـی کـه کـرد از چـشـمـه نوشدو عـالـم را دو مـیمـش حـلـقـه در گـوش
زرشــک نـام او عــالــم دو نـیـم اســتکـه عــالـم را یـکـی او را دو مـیـم اســت
بــه تــرکــان قــلــم بــی نـســخ تــاراجیـکـی مـیمـش کـمـر بـخـشـد یـکـی تـاج
بـه نور تـاجـبـخـشی چـون درخشستبــدیـن تــایـیـد نـامـش تـاج بــخـشـسـت
چـو طـوفـی سـوی جــود آرد وجــودشز جـــودی بـــگـــذرد طـــوفـــان جـــودش
فــلــک بــا او کــرا گــویـد کــه بــرخــیـزکـه هـسـت ایـن قـایـم افـکـن قـایـم آویـز
مـحــیـط از شــرم جــودش زیـر افـلـاکجــبــیـن واری عـرق شـد بــر سـر خــاک
چـــو دریــا در دهــد بـــی تـــلــخ روئیگـهر بـخـشـد چـو کـان بـی تـنـگ خـوئی
بــبــارش تــیـغ او چــون آهـنـیـن مــیـغکــلــیــد هــفــت کــشــور نــام آن تــیــغ
جــهـت شــش طــاق او بــر دوش داردفــلــک نــه حــلــقــه هـم در گــوش دارد
جـهان چـون مادران گـشـتـه مطـیعـشبــــنـــام عـــدل زاده چـــون ربـــیـــعـــش
خـبــرهـائی کـه بــیـرون از اثـیـر اسـتبــه کـشــف خــاطـر او در ضـمـیـر اســت
کـــدامــیــن عـــلـــم کـــو در دل نــداردکـــدام اقـــبــــال کـــو حــــاصـــل نـــدارد
بـه سـر پـنجـه چـو شـیران دلـیر اسـتبـدین شیر افکنی یارب چـه شیر اسـت؟
نـه بــا شـیـری کـســی را رنـجــه داردنـه از شـیـران کـسـی هـم پــنـجــه دارد
سـنـانـش از مـوی بــاریـکـی ســتــردهز چــشــم مــوی بـــیــنــان مــوی بـــرده
ز هـر مـقـراضـه کـو چـون صـبــح رانـدهعــدو چــون مــیــخ در مــقــراض مــانــده
زهر شـمشـیر کو چـون صبـح جـسـتـهمخـالف چـون شـفـق در خـون نشـسـتـه
سـمـنـدش در شـتـاب آهـنـگ بـیشـیفــلــک را هـفــت مـیـدان داده پــیـشــی
زمـیـن زیـر عــنـانـش گـاو ریـش اســتاگــر چــه هـم عــنـان گــاومـیـش اســت
کــلــه بـــر چـــرخ دارد فـــرق بـــر مــاهکــلــه داری چــنــیـن بــایـد زهــی شــاه
هــمــه عــالــم گــرفــت از نــیـک رائیچــنــیــن بـــاشــد بـــلــی ظــل خــدائی
سـیاهی و سـپـیدی هر چـه هسـتـنـدگــذشــت از کــردگــار او را پـــرســتــنــد
زره پـــوشـــان دریــای شـــکـــن گــیــربــه فـرق دشـمـنـش پــویـنـده چـون تـیـر
طـــرفـــداران کـــوه آهــنــیــن چـــنــگبــه رجـم حـاسـدش بــرداشـتــه سـنـگ
گـلـوی خـصـم وی سـنـگـین درایـسـتچــو مـقـنـاطــیـس از آن آهـنـربــایـســت
نشـد غـافـل ز خـصـم آگـاهی اینسـتنـخـسـبـد شـرط شـاهنشـاهی اینسـت
اتــابــیـک ایـلـد گـز شــاه جــهـان گـیـرکـه زد بــر هـفـت کـشــور چــار تــکـبــیـر
دو عالم را بـدین یک جان سپرده استچو جانش هست نتوان گفت مرده است
جـهـان زنـده بــدیـن صـاحـبــقـرانـسـتدرین شـک نیسـت کـو جـان جـهانـسـت
جـز ایـن یـکـسـر نـدارد شـخـص عـالـممــبـــادا کــز ســـرش مــوئی شــود کــم
کـس از مـادر بـدین دولـت نـزاده اسـتحبـش تـا چین بـدین دولت گشاده است
فــکــنــده در عــراق او بـــاده در جـــامفــتـــاده هــیــبـــتــش در روم و در شــام
صــــلـــیـــب زنـــگ را بــــر تــــارک رومبــه دنــدان ظــفــر خــائیــده چــون مــوم
ســیــاه روم را کــز تــرک شــد پــیــشبــه هـنـدی تـیـغ کـرده هـنـدوی خـویـش
شــکــارســتـــان او ابـــخــاز و دربـــنــدشـبــیـخـونـش بــه خـوارزم و سـمـرقـنـد
ز گنجه فتح خوزستـان که کرده است؟ز عمان تـا بـه اصفاهان که خورده است؟
مــمــیــراد ایـن فــروغ از روی ایـن مــاهمـیـفــتــاد ایـن کـلـاه از فــرق ایـن شــاه
هر آن چـیزی کـه او را نیسـت مقـصـودبـه آتـش سـوخـتـه گر هسـت خـود عـود
هـر آنـکـس کـز جــهـان بــا او زنـد سـردر آب افــتــاد اگـر خــود هـســت شــکـر
هر آن شخصی که او را هست ازو رنجبــه زیــر خــاک بـــاد ار خــود بــود گــنــج

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج