فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 30 اردیبهشت 1403

در مدح شروانشاه اختسان بن منوچهر

ســر خــیــل ســپـــاه تـــاجــدارانسـر جــمـلـه جــمـلـه شـهـریـارانخــاقــان جــهـان مـلــک مــعــظــممـطــلــق مـلــک الـمـلـوک عــالـمدارنـــده تـ…

ســر خــیــل ســپـــاه تـــاجــدارانسـر جــمـلـه جــمـلـه شـهـریـاران
خــاقــان جــهـان مـلــک مــعــظــممـطــلــق مـلــک الـمـلـوک عــالـم
دارنـــده تـــخـــت پــــادشـــاهـــیدارای ســـپـــیــدی و ســیــاهــی
صـاحـب جـهـت جـلـال و تــمـکـیـنیـعــنـی کــه جــلـال دولـت و دیـن
تـــاج مــلــکـــان ابـــوالــمــظـــفـــرزیـبــنـده مــلــک هـفــت کــشــور
شـــروانــشـــه آفـــتـــاب ســـایــهکــیــخــســرو کــیــقــبـــاد پـــایــه
شـاه سـخـن اخـتـسـان که نامشمهریسـت کـه مهر شـد غـلـامش
سـلـطـان بــه تــرک چـتــر گـفـتــهپــیــدا نــه خــلــیــفــه نــهــفــتــه
بــهـرام نــژاد و مــشــتــری چــهـردر صـــدف مـــلـــک مـــنــوچـــهــر
زیــن طـــایـــفـــه تـــا بـــه دور اولشاهیش بـه نسـل دل مسـلسـل
نطـفـه اش کـه رسـیده گاه بـر گاهتــا آدم هــســت شــاه بــر شــاه
در مـلـک جــهـان کــه بــاد تــا دیـرکــوتــه قــلــم و دراز شــمــشــیـر
اورنـگ نـشــیـن مـلـک بــی نـقــلفـرمـانده بـی نقـیصـه چـون عـقـل
گــردنـکــش هـفــت چــرخ گــردانمــحـــراب دعــای هــفــت مــردان
رزاق نــــه کـــــاســـــمــــان ارزاقســـــردار و ســــریــــر دار آفــــاق
فــیــاضــه چـــشـــمــه مــعــانــیدانــــای رمــــوز آســـــمـــــانــــی
اســـــرار دوازده عـــــلـــــومـــــشنـرمـسـت چـنـانکـه مـهر مـومـش
این هـفـت قـواره شـش انـگـشـتیک دیده چـهار دسـت و نه پـشت
تــا بــر نـکـشـد ز چــنـبــرش ســرمانده است چو حلقه سر به چنبر
دریــــای خـــــوشـــــاب نــــام داردزو آب حـــــــــــیـــــــــــات وام دارد
کــان از کــف او خــراب گــشــتـــهبــحـر از کـرمـش سـرای گـشـتــه
زین سـو ظـفـرش جـهـان سـتـانـدزان سـو کـرمـش جـهـان فـشـانـد
گــــیـــرد بــــه بــــلــــا رک روانـــهبـــخــشــد بــه جــنــاح تــازیــانــه
کـوثــر چــکـد از مـشـام بــخـتــشدوزخ جـــهــد از دمــاغ لــخــتـــش
خــورشـیـد مـمـالـک جــهـانـســتشـایـسـتــه بــزم و رزم از آنـسـت
مــریـخ بــه تــیـغ و زهـره بــا جــامبــر راسـت و چـپــش گـرفـتـه آرام
زهــره دهـــدش بـــه جـــام یــاریمـــریــخ کـــنـــد ســـلـــیــح داری
از تـــیــغــش کــوه لــعــل خـــیــزدوز جـــام چـــو کـــوه لــعـــل ریــزد
چـون بـنگـری آن دو لعـل خـونخـوارخــونـی و مـیـیـســت لـعـل کـردار
لـطــفـش بــگـه صــبــوح ســاقـیلـطـفـیـسـت چـنـانـکـه بـاد بـاقـی
زخـمش که عدو بـه دوست مقهورزخـمیست که چـشم زخم ازو دور
در لــطــف چــو بـــاد صــبـــح تــازدهــرجـــا کــه رســد جــگــر نــوازد
در زخـم چـو صـاعـقه اسـت قـتـالبـر هر کـه فـتـاد سـوخـت در حـال
لطـف از دم صـبـح جـان فشـان تـرزخـم از شب هجـر جـانسـتـان تـر
چـون سـنـجـق شـاهیش بـجـنـبـدپــولــادیـن صــخــره را بــســنــبــد
چــون طــره پـــرچـــمــش بـــلــرزدغــوغــای زمــیــن جـــوی نــیــرزد
در گـــردش روزگـــار دیـــر اســــتکـاتـش زبـر اسـت و آب زیر اسـت
تــا او شــده شــهــســوار ابـــرشبــگــذشــت مــحــیـط آب از آتــش
قــیـصــر بــه درش جــنـیـبــه داریفــغــفــور گـدای کــیـســت بــاری
خــورشــیـد بــدان گــشــاده روئییـک عـطـسـه بــزم اوسـت گـوئی
وان بــدر کــه نـام او مـنـیـر اســتدر غـاشـیه داریـش حـقـیـر اسـت
گـــویــنـــد کـــه بـــود تـــیـــر آرشچــون نـیـزه عـادیـان سـنـان کـش
بــا تــیـر و کــمــان آن جــهـانـگــیـردر مــجــری نـاوک افــتــد آن تــیـر
گـوینـد کـه داشـت شـخـص پـرویـزشــکــلــی و شــمـایـلـی دلــاویـز
بـــا گــرد رکــابـــش ار ســـتـــیــزدپـــرویــز بـــه قـــایــمـــی بـــریــزد
بــر هـر کــه رســیـد تــیـغ تــیـزشبـــربـــســـت اجـــل ره گـــریــزش
بــر هــر زرهــی کــه نــیـزه رانــدهیـک حــلــقــه در آن زره نـمــانــده
زوبــیـنـش بــه زخــم نـیـم خــوردهشـخـص دو جــهـان دو نـیـم کـرده
در مـــهــر چـــو آفـــتـــاب ظـــاهــردر کـــیــنـــه چـــو روزگـــارقـــاهــر
چون صبـح بـه مهر بـی نظیر استچـون مهر بـه کینه شیر گیر است
بربست به نام خود به شش حرفگــرد کــمـر زمــانـه شــش طــرف
از شـــش زدن حــــروف نـــامـــشبـــر نــرد شــده نــدب تــمــامــش
گـر دشـمن او چـو پـشـه جـو شـدبــا صــرصــر قــهــر او نــکــو شــد
چـــون مــوکــب آفـــتـــاب خـــیــزدســایـه بــه طــلـایـه خــود گـریـزد
آنــجــا کــه ســمــنـد او زنـد ســمشــیـر از نـمــط زمـیـن شــود گــم
تـــیــرش چـــو بـــرات مـــرگ رانــدکــس نــامــه زنــدگــی نــخــوانــد
چــون خــنــجــر جــزع گــون بــرآردلــعــل از دل ســنـگ خــون بــرآرد
چــون تــیـغ دو رویـه بــر گــشــایـدده ده ســـر دشـــمــنــان ربـــایــد
بــر دشـمـن اگـر فـراسـیـابــســتتــنـهـا زدنــش چــو آفــتــابــســت
لــشــگــر گــره کــمــر نـبــســتــهکـو بــاشـد خــصـم را شـکـسـتــه
چــون لــشــگــر او بـــدو رســیــدهاز لـشــگــر خــصــم کــس نـدیـده
صـد رسـتـمش ارچـه در رکابـسـتلشکر شکنیش ازین حـسـابـست
چــون بــزم نـهـد بــه شــهـر یـاریپـــیــدا شـــود ابـــر نـــو بـــهــاری
چــنــدان کــه وجــوه ســاز بــیـنــدبــخـشـد نـه چـنـانـکـه بــاز بـیـنـد
چـنـدان کـه بـه روزی او کـنـد خـرجدوران نــکــنــد بــه ســالــهــا درج
بـخـشیدن گوهرش بـه کیل اسـتتــحـریـر غـلـام خـیـل خـیـل اسـت
زان جـام که جم بـه خود نبـخشیدروزی نـبــود کـه صـد نـبــخــشـیـد
ســفــتــی جــســد جــهـان نـداردکــز خـــلــعــت او نــشـــان نــدارد
یـا جــودش مـشــک قــیـر بــاشــدچـینی نه کـه چـین حـقـیر بـاشـد
گـــیــرد بـــه جـــریــده حـــصـــاریبــخــشــیـد بــه قــصــیـده دیـاری
آن فـیض کـه ریزد او بـه یک جـوشدریــــاش نــــیــــاورد در آغـــــوش
زر بــا دل او کـه بــس فـراخــسـتگوئی نه زر اسـت سـنگلاخـسـت
گــر هــر شــه را خــزیـنــه خــیــزدشـاه اوســت گـر او خــزیـنـه ریـزد
بــا پـشـه ای آن چـنـان کـنـد جـودکـافـزون کـنـدش ز پــیـل مـحـمـود
در ســایـه تــخــت پــیـل ســایـشپــیـلــان نـکــشــنـد پــیـل پــایـش
دریـــای فـــرات شـــد ولـــیـــکـــندریــــای روان فــــرات ســــاکــــن
آن روز کــــه روز بـــــار بـــــاشـــــدنـــــوروز بـــــزرگـــــوار بـــــاشـــــد
نــادیـه بــگــویــم از جــد و بــخــتکـو چـون بـود از شـکـوه بـر تـخـت
چــون بــدر کـه ســر بــرآرد از کـوهصف بـسـتـه سـتـاره گردش انبـوه
یــا چـــشـــمــه آفــتـــاب روشـــنکــایـد بــه نـظــاره گــاه گــلـشــن
یـــا پــــرتــــو رحــــمـــت الـــهـــیکــایـد بــه نــزول صــبــحــگــاهـی
هر چـشـم کـه بـینـد آنـچـنـان نـورچــشــم بــد خــلـق ازو شـود دور
یــارب تـــو مــرا کـــاویــس نــامــمدر عــشــق مــحــمـدی تــمــامـم
زان شـه کـه محـمدی جـمالـسـتروزیـم کـن آنـچــه در خــیـالـســت

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج