توصيف آرايه:
تضمين آن است كه بيتى يا مصراعى از شعر ديگران در شعر خويش درج كند و چنانچه
جايگاه مناسبى داشته باشد و در عذوبت و رونق ما قبل بيفزايد، آن را پسنديده دارند
چنانكه« رشيد» گفته است و مصراع« عنصرى» را تضمين كرده است:
| نمود تيغ تو آثار گفت فلك | « چنين نمايد شمشير خسروان آثار» |
و گاهى شاعر تنبيه كند در شعر خويش كه چيزى از گفته
ديگران تضمين مى‌كنم چنانكه انورى گفته است:
| در اين مقابله يك بيت ازرقى بشنو | نه از طريق تنحُّل بوجه استدلال | |
| « زمرد و گيه سبز هر دو همرنگند | و ليك زين به نگين‌دان كشند و زان به جوال» |
البته« تضمين» در فن عروض به معناى ديگرى آمده است و آن
« وابسته بودن قافيۀ بيت به مابعد خود است بدان سان كه بيت به استقلال، معناى تمام نداشته باشد»
تضمين در شعر پارسى نسبت به شعر تازى كمتر ديده مى‌شود
و بيشتر در مواردى كه شاعر بخواهد به طريق هزل و ظرافت شعر بسرايد بكار مى‌رود.
