مـــغـــنــی بـــیــار آن نــوای غـــریــبنــو آیــیــن تـــر از نــالـــه عـــنــدلـــیــبنــــوائی کـــــه در وی نــــوائی بـــــودنــــوائی نـــه ک…
| مـــغـــنــی بـــیــار آن نــوای غـــریــب | نــو آیــیــن تـــر از نــالـــه عـــنــدلـــیــب |
| نــــوائی کـــــه در وی نــــوائی بـــــود | نــــوائی نـــه کــــز بــــیـــنـــوائی بــــود |
| *** | |
| خـنـیـده چــنـیـن شـد در اقـصـای روم | کـه بــی سـیـمـی آمـد ز بـیـگـانـه بــوم |
| بـه کم مدتـی شد چـنان سـیم سـنج | کــه شــد خــواجــه کــاروانـهـای گــنــج |
| کـس اگـه نـه کـان گـنـج دریـا شـکـوه | ز دریــا بـــر او جـــمــع شـــد یــا ز کــوه |
| یکـی نامش از کـان کـنی می گـشـاد | یـکــی تــهــمــت ره زنــی مــی نــهــاد |
| ســرانــجــامــش آزاد نــگــذاشــتــنــد | بــه شــاه جــهـان قـصــه بــرداشــتــنـد |
| کــه آمــد تـــهــی دســتــی از راه دور | نـه در کـیـسـه رونـق نـه در کـاسـه نـور |
| بــه تــاریـخ یـکـســال یـا بــیـش و کـم | بـــدســـت آوریــدســت چـــنــدیــن درم |
| کــه گـر شــه گـمـارد بــر آن ده دبــیـر | ز تــفــصــیــل آن عــاجــز آیــد ضــمــیــر |
| یـــکـــی نـــانـــوا مـــرد بـــد بـــیــنـــوا | نــــه آبـــــی روان و نــــه نـــــانــــی روا |
| کـنـون لـعــل و گـوهـر فـروشــی کـنـد | خــرد کـی در ایـن ره خــمـوشــی کـنـد |
| نــه پــیـشــه نــه بــازارگــانـی نـه زرع | چـنـیـن مـایـه را چـون بــود اصـل و فـرع |
| صـواب آنـچـنـان شـد کـه شـاه جـهـان | از احــــوال او بــــاز جــــویــــد نــــهــــان |
| جـــهــانــدار فـــرمــود کـــان زاد مـــرد | فــرو شـــویــد از دامــن خـــویــش گــرد |
| بــه خـلـوت کـنـد شـاه را دسـتـبــوس | ز تـــشـــنـــیـــع بـــرنـــارد آوای کـــوس |
| درم دار مــقــبـــل بـــه فــرمــان شــاه | بــه خــدمـت روان شــد ســوی بــارگـاه |
| درون رفـت و بــوســیـد شـه را زمـیـن | زمـیـن بــوس چــون کـرد خـوانـد آفـریـن |
| چـو شـاه جـهـانـش جـوان دیـد بـخـت | جــوانـبــخــت را خـوانـد نـزدیـک تــخــت |
| بــســی نـیـک و بــد مــرد را کــرد یـاد | ســخــنـهـا کــزو گـنـج شــایـد گــشــاد |
| کـــه مـــردی عـــزیــزی و آزاد چـــهــر | بــه فـرخــنـدگـی در تــو دیـده ســپــهـر |
| شـنـیـدم چـو ایـنـجـا وطـن سـاخـتـی | بــــه یـــک روزه روزی نـــپــــرداخـــتـــی |
| کـنـون رخـت و بـنـگـاهت آنـجـا رسـید | کــه نــتــوانــدش کــاروانــهــا کــشــیــد |
| بــبــایـد چــنـیـن گــنــج را دســتــرنـج | وگــرنـه مــن اولــی تــر آیـم بــه گــنــج |
| اگر راسـت گفـتـی که چـونسـت حـال | زمـن ایمـنـی هـم بـه سـر هم بـه مـال |
| وگــر بــر دروغ افــکــنـی ایـن اســاس | ســر و مـال بــســتــانـم از نـاســپــاس |
| نـیوشـنـده چـون دید کـز خـشـم شـاه | بــجــز راســتــی نــیــســت او را پــنــاه |
| زمـیـن بــوس شــه تــازه تــر کـرد بــاز | چــنـیـن گـفـت کـای شــاه عـاجــز نـواز |
| نــدیــده جــهــان نــقــش بـــیــداد تــو | بــه نــیـکــی شــده در جــهــان یـاد تــو |
| رعــیـت زدادت چــنــان دلــخــوشــنــد | که گر جـان بـخواهی بـه پـیشت کشند |
| مـرا مـال و نـعـمـت زمـین زاد تـوسـت | هــم از داده تـــو هــم از داد تـــوســـت |
| اگـر مـی پـذیری زمـن هر چـه هسـت | بــگـو تــا بــرافـشـانـم از جـمـلـه دسـت |
| بــه کــمـتــر غــلــامـی دهـم شــاه را | زنـــم بـــوســـه ایـــن خـــاک درگـــاه را |
| چـو شـه گفـت کاحـوال خـود بـاز گوی | بـگـویم کـه این آب چـون شـد بـه جـوی |
| مــن اول کــه ایـنــجــا رســیــدم فــراز | تـهـی دسـت بــودم ز هـر بــرگ و سـاز |
| دلـم را غــم بــی نـوائی شــکــســت | گـــرفـــتــــم ره نـــانـــوائی بــــدســــت |
| وزان پــیــشــه نــیــزم نــوائی نــبـــود | کــه در کــار و کــســبــم وفــائی نـبــود |
| بــه شــهـری کـه داور بــود پــی فـراخ | شــود دخــل بــر نـانـوا خــشــک شــاخ |
| ز هـر سـو سـراسـیـمـه مـی تـاخـتـم | بـه بـی بــرگـی آن بـرگ مـی سـاخـتـم |
| زنــی داشـــتـــم قـــانــع و ســـازگــار | قـــضـــا را شــــد آن زن ز مـــن بــــاردار |
| بـه سخـتـی همی گشت ز ما سپـهر | شــد از مــهـر گــردنـده یـک بــاره مــهـر |
| زن پــاکــدامــن تــر از بـــوی مــشــک | شـکـیبـنده بـا مـن بـه یک نـان خـشـک |
| چــــــو آمـــــد گـــــه زادن او را فـــــراز | بــه کــشــگــیـنــه گــرمــش آمــد نــیـاز |
| ز چـیـزی کـه دارد بـه خـوردن بـسـیـچ | نـبــودم بــجــز خـون در آن خــانـه هـیـچ |
| مــن و زن در آن خــانـه تــنـهـا و بــس | مــرا گــفــت کــی شـــوی فــریــاد رس |
| اگـــر شـــوربـــائی بـــه چـــنــگ آوری | مــــــن مــــــرده را بــــــاز رنـــــگ آوری |
| وگـرنـه چـنـان دان کـه رفـتـم ز دسـت | سـتـمگاره شد بـاد و کشتـی شکسـت |
| چــو مــن دیـدم آن نــازنـیـن را چــنـان | بـــرون رفـــتـــم از خـــانــه زاری کــنــان |
| ز سامان به سامان همه کوی و شهر | دویــدم مــگــر یــابـــم از تــوشــه بــهــر |
| نـدیـدم دری کـان نـه در بــسـتـه بــود | که سختی بـه من سخت پـیوستـه بـود |
| رســیــدم بــه ویـرانــه ای دور دســت | درو درگـهـی بــا زمـیـن گـشـتـه پـسـت |
| بــســی گــرد ویــرانــه کــردم طــواف | شــتــابــنـده چــون دیـو در هـر شـکـاف |
| ســرائی کــهـن یـافــتــم ســالـخــورد | دری در نــشــســتــه بــر او دود و گــرد |
| در او آتـــشــی روشـــن افــروخـــتـــه | بـــر او هــیــمــه خــروارهــا ســوخــتــه |
| سـیـه زنـگـیـی دیـدم آتــش پــرســت | سـفـالـین سـبـوئی پـر از مـی بـدسـت |
| بـــر آتـــش نـــهـــاده لـــویــدی فـــراخ | نـمـک ســود فــربــه در او شــاخ شــاخ |
| چــو زنـگـی مـرا دیـد بــرجــســت زود | بـــپــیــچــیــد بـــرخــود بـــه کــردار دود |
| بــه مــن بــانــگ بــرزد کــه ای دیـوزاد | شــبــیـخــون مـن چــونـت آمـد بــه یـاد |
| تـو دزدی و مـن نـیـز دزد این رواسـت؟ | بـه دزدی شـدن پـیش دزدان خـطاسـت |
| مـن از هـول زنـگـی و تـیـمـار خـویـش | فــرومـانـدم آشــفــتــه در کــار خــویـش |
| زبـــان بـــرگــشــادم بــه آیــیــن زنــگ | دعــا گــفــتـــم آوردم او را بـــه چـــنــگ |
| کــه از بـــیــنــوائی و بـــی مــایــگــی | گـرفـتــم در ایـن ســایـه هـمـســایـگـی |
| جــوانـمـردی چــون تــو شـیـرافـکـنـی | شــنــیـدم بــه افــســانــه از هـر تــنـی |
| نـخــوانـده بــه مـهـمـان تــو تــاخــتــم | ســر خــویــش در پـــایــت انــداخـــتـــم |
| مـگـر کـز تــو کــارم بــه جــائی رســد | در ایـــن بــــیـــنــــوائی نـــوائی رســــد |
| چـــو زنــگــی زبـــان مــرا چـــرب دیــد | وزآن گـونـه گــفــتــار شــیـریـن شــنـیـد |
| از آن چـرب و شـیـریـن رهـا کـرد حـرب | کـه دشـمن فـریبـسـت شـیرین و چـرب |
| بــگـفـتــا خــوری بــاده دانـی ســرود؟ | بـــگــفــتــم بـــلــی پـــیــشــم آورد رود |
| از او بـــســـتـــدم رود عــاشـــق نــواز | ز بـی سـازیـش پـرده بــسـتـم بـه سـاز |
| ســر زخــمــه بــر رود بــگــمــاشــتــم | ســـرودی فـــریــبـــنــده بـــرداشـــتـــم |
| درآوردم او را بـــه بـــانـــگ و خـــروش | چـو دیگـی کـه از گـرمـی آید بـه جـوش |
| گـهـی خــورد ریـحــانـیـی زان سـفـال | گــهـی کــوفــت پــائی بــه امــیـد مــال |
| زدم زخــمـه ای چــنـد زنـگــی فــریـب | بــرون بــردم از جــان زنـگـی شــکــیـب |
| حــریــفــانــه بــا مــن درآمــد بــه کــار | چــو ســرمـســت شـد کـرد راز آشـکـار |
| کـه امـشـب در ایـن کـاخ ویـرانـه رنـگ | بـــه امــیــد مــالــی گــرفـــتـــم درنــگ |
| دگــر زنـگــیـی هـســت هـمــزاد مــن | کـه مـی خـوردنش نیسـت بـی یاد مـن |
| یـکـی گـنـجــدان یـافــتــیـم از نـهـفـت | کـه هـیـچ اژدهـائیـش بــر سـر نـخـفـت |
| مـگـر مـا کـه هـســتــیـم چــون اژدهـا | ز دل کـــــرده آزرم هــــر کـــــس رهـــــا |
| بــود ســالـی اکـنـون کـزان کـان گـنـج | خـــوریــم و نــداریــم خـــود را بـــه رنــج |
| مـن اینـجـا نشـسـتـم چـنین بـیهمـال | دگــر زنــگــیــی رفــتـــه جــویــای مــال |
| ز گــنــجــیـنــه آن هــمــه ســیـم و زر | هـمـانـا کــه یـک پــشــتــه مـانـده دگــر |
| چـو امـشـب رسـیدی تـو مـهـمـان مـا | روانــســت حـــکــم تـــو بـــر جـــان مــا |
| بـه شـرطـی کـه چـون آیـد آن ره نـورد | کــشـــد گــوهــر ســـرخ و یــاقــوت زرد |
| تــو در کـنـج کـاشـانـه پــنـهـان شـوی | شـکیبـنده چـون شـخـص بـیجـان شوی |
| کـه مـن در دل آن دارم ای هوشـمـنـد | کــــه آن اژدهـــا را رســــانـــم گـــزنـــد |
| هـر آن گــنــج کــارد بــه تــنــهــا بــرم | بــه کـنـجـی نـشـیـنـم بـه تـنـهـا خـورم |
| تــو را نـیـز از آن قــســمـتــی بــامـداد | دهــم تـــا دلـــت گـــردد از تـــاج شـــاد |
| مـن و زنـگـی انـدر ســخــن گــرم رای | کــه نــاگــه بـــه گــوش آمــد آواز پـــای |
| ز جـا جـسـتـم و در خـزیـدم بــه کـنـج | گــهــی خـــار در خــاطــرم گــه تـــرنــج |
| درآمـد ســیـه چــهـره ای چــون زگـال | بـه پـشـت انـدر آورده یـک پـشـتـه مـال |
| نـهـادش بـه سـخـتـی ز گـردن بـه زیـر | بــرو گـردنـی سـخـت چـون تــنـد شـیـر |
| از آن پــیـش کـان پــشـتـه را بــاز کـرد | یـکــی نــیـمــه زان شــوربــا بــاز خــورد |
| نــگــه کــرد هـمــزاد او خــفــتــه بــود | هـمـان کــرد بــا او کــه او گـفــتــه بــود |
| بـــزد تـــیــغ پـــولـــاد بـــر گـــردنـــش | ســـرش را بـــیــفـــکـــنــد در دامــنــش |
| مـن از بــیـم از آنـان کـه افـتــم ز پــای | دگــر بـــاره خــود را گــرفــتـــم بـــجــای |
| چــو زنــگــی ســر یــار خــود را بــریـد | تــنــش را بــه خــنــجــر زهــم بــردریــد |
| یکی نیمه در بـسـت و بـر زد بـه دوش | برون رفت و من مانده بی عقل و هوش |
| پـــس از مــدتـــی کـــان بـــرآمــد دراز | نـــگـــه کـــردم آمـــد دگـــر بــــاره بــــاز |
| دگــر نـیـمـه را هـمـچــنـان کــرد خــرد | بــه آیـیـن پــیـشـیـنـه در بــسـت و بــرد |
| چــو دیــدم کــه هــنــجــار او دور بــود | شـب از جـمـلـه شـبــهـای دیـجـور بــود |
| بـدان گـنـج پـویان شـدم چـون عـقـاب | ســوی پــشــتــه مــال کــردم شــتــاب |
| بــه پــشـت انـدر آوردم آن پــشـتــه را | چــو زنــگــی دگــر زنـگــی کــشــتــه را |
| وزان شــور بــا ســاغـری گـرم جــوش | ربــودم ســوی خــانـه رفــتــم خــمـوش |
| چــنــان آمــدم ســوی ایـوان خــویـش | کـه جــز دولـتــم کـس نـیـفـتــاد پــیـش |
| چـو در خـانـه رفـتـم بـه نـیـروی بـخـت | نــهــادم ز دل بـــارو از پـــشـــت رخـــت |
| بــــه گــــوش آمــــد آواز نـــو زاد مـــن | وزان شــــادتــــر شـــد دل شـــاه مـــن |
| بـــه زن دادم آن شــوربـــا را بـــخــورد | پـس از صـبــر کـردن بـسـی شـکـر کـرد |
| ز فـــرزنـــد فـــرخـــنـــده دادم خـــبـــر | پــســر بــود و بــاشـد پــســر تــاج سـر |
| گـشـادم گـره رخــت ســربــســتــه را | بــه مــرهـم رســانـدم دل خــســتــه را |
| چــه دیـدم یـکــی گــنـج کــانـی در او | ز یـــاقـــوت و زر هـــر چــــه دانـــی دراو |
| بـه گـنـجـی چـنـان کـان گـوهـر شـدم | وزان شـب چــو دریـا بــا تــوانـگـر شـدم |
| بــه فــرزنـد فــرخ دلـم شــاد گــشــت | کــه بــا گـوهـر و گـنـج هـمـزاد گـشــت |
| هـمـه مـال مـن زان شــب آمـد پــدیـد | کـه شــب بــا گـهـر بــد گـهـر بــا کـلـیـد |
| چــنـیـن بــود گـویـنـده را سـرگـذشـت | ســخــن کــامـد آنـجــا ورق در نـوشــت |
| شـــه از وقـــت مـــولـــود فـــرزنـــد او | خــبـــر جــســت و از حــال پـــیــونــد او |
| شد آن گوهری مرد و از جـای خـویش | نــــمــــودار آن طــــالــــع آورد پــــیـــش |
| شه آن نسخه را هم بـدانسان که بود | بــــه والـــیـــس دانـــا فـــرســـتـــاد زود |
| که احـوال این طالع از هر چـه هسـت | چـنـان کـن کـه ز اخـتــر آری بــه دسـت |
| بـــدو نــیــک او را نــهــانــی بـــجــوی | چـــویــابـــی نــهــان آشــکــارا بـــگــوی |
| چــو آمـد بــه والــیـس فــرمــان شــاه | ســوی اخـــتـــران کــرد نــیــکــو نــگــاه |
| نـظــر کــردن هـر یـکــی بــازجــســت | شـد احـوال پـوشـیـده بــه روی درسـت |
| نـبــشـت و فـرسـتــاد از آنـجـاکـه دیـد | نـه ز آنـجـا کـه از کـس حـکـایـت شـنـید |
| چـو شـه نـامـه حـکـم والـیـس خـوانـد | در آن حــکـم نـامـه شـگـفـتــی بــمـانـد |
| نــمــودار طــالــع چـــنــان کــرده بـــود | از آن نــقــش هــا کــز پــس پــرده بــود |
| کــه ایــن بــانــوا نــانــوا زاده ایــســت | کـــه از نـــور دولـــت نــواداده ایــســـت |
| بــه بــی بــرگــی از مــادر انــداخــتــه | چـــو زاده فــلــک بـــرگ او ســاخـــتـــه |
| پــــدر گـــشــــتــــه فـــرخ ز پــــرواز او | تــــــوانــــــگــــــر ز پــــــیــــــروزی راز او |
| هـمـانـا کـه چـون زاده بــاشـد بــجـای | نـــهــاده بـــود بـــر ســـر گـــنـــج پـــای |
| ز غـیرت شـه آمـد چـو دریـا بـه جـوش | لــطــف کــرد بـــا مــرد گــوهــر فــروش |
| پــس آنــگــاه بــســیـار بــنـواخــتــش | یــکــی از نــدیـمــان خــود ســاخــتــش |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج
