فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 3 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

گفتار اندر رای و تدبیر ملک و لشکر کشی

هــمــی تــا بــرآیــد بــه تــدبــیــر کــارمــــدارای دشــــمــــن بـــــه از کــــارزارچـو نتـوان عـدو را بـه قـوت شـکـسـتبــه نـعـمـت بــبــایـد د…

هــمــی تــا بــرآیــد بــه تــدبــیــر کــار مــــدارای دشــــمــــن بـــــه از کــــارزار
چـو نتـوان عـدو را بـه قـوت شـکـسـت بــه نـعـمـت بــبــایـد در فـتــنـه بــسـت
گـر انـدیشـه بـاشـد ز خـصـمـت گـزنـد بــه تــعـویـذ احــســان زبــانـش بــبــنـد
عــدو را بـــجـــای خــســک در بـــریــز کـه احــســان کــنـد کــنـد، دنـدان تــیـز
چـو دسـتـی نـشـایـد گـزیـدن، بـبـوس کـه بـا غـالبـان چـاره زرق اسـت و لوس
بــه تــدبــیـر رســتــم درآیـد بــه بــنــد کـه اسـفـنـدیـارش نـجــسـت از کـمـنـد
عـدو را بـه فـرصـت تـوان کـند پـوسـت پـس او را مـدارا چـنـان کـن کـه دوسـت
حــذر کـن ز پــیـکــار کـمـتــر کــســی کـه از قـطــره ســیـلـاب دیـدم بــســی
مـــزن تـــا تـــوانـــی بــــر ابــــرو گـــره کـه دشـمـن اگـرچـه زبـون، دوسـت بـه
بــود دشـمـنـش تـازه و دوسـت ریـش کسی کش بود دشمن از دوست بیش
مـزن بــا سـپــاهـی ز خــود بــیـشـتــر کـه نـتــوان زد انـگـشــت بــا نـیـشــتــر
وگــــر زو تــــوانــــاتــــری در نــــبـــــرد نـه مــردی اســت بــر نـاتــوان زور کــرد
اگــر پــیــل زوری وگــر شــیــر چــنــگ بـه نـزدیک مـن صـلـح بـهـتـر کـه جـنـگ
چو دست از همه حیلتـی در گسست حـلال اسـت بـردن بـه شـمشیر دسـت
اگـر صـلـح خــواهـد عـدو ســر مـپــیـچ وگــر جــنـگ جــویـد عــنـان بــر مـپــیـچ
کــــه گـــروی بــــبــــنـــدد در کــــارزار تــو را قـدر و هـیـبــت شــود یـک، هـزار
ور او پــــای جــــنــــگ آورد در رکــــاب نـخـواهـد بـه حـشـر از تـو داور حـسـاب
تو هم جنگ را باش چون کینه خاست کـه بـا کـیـنـه ور مـهـربـانـی خـطـاسـت
چو بـا سفله گویی بـه لطف و خوشی فــزون گـرددش کــبــر و گـردن کـشــی
بـــه اســـبـــان تـــازی و مـــردان مــرد بــــرآر از نـــهـــاد بــــدانـــدیـــش گــــرد
و گـر مـی بــرآیـد بــه نـرمـی و هـوش بـه تـندی و خـشـم و درشـتـی مکـوش
چـو دشـمـن بــه عـجــز انـدر آمـد ز در نــبـــایــد کــه پــرخــاش جــویــی دگــر
چــو زنـهـار خـواهـد کـرم پــیـشـه کـن بـبـخـشـای و از مـکـرش انـدیـشـه کـن
ز تــدبـــیــر پـــیــر کــهــن بـــر مــگــرد کـــه کـــارآزمـــوده بـــود ســـالـــخـــورد
در آرنـــد بــــنـــیـــاد رویـــیـــن ز پـــای جــوانــان بــه نـیـروی و پــیـران بــه رای
***
بــیـنــدیـش در قــلــب هــیـجــا مــفــر چــه دانـی کـران را کـه بــاشــد ظـفـر؟
چـو بـینی که لشـکـر ز هم دسـت داد بــه تـنـهـا مـده جـان شـیـریـن بــه بــاد
اگـر بــر کــنـاری بــه رفــتــن بــکــوش وگـر در مـیـان لـبــس دشـمـن بــپــوش
وگـر خـود هـزاری و دشـمـن دویـسـت چـو شب شد در اقلیم دشمن مایسـت
شـب تــیـره پــنـجــه سـوار از کـمـیـن چــو پــانـصـد بــه هـیـبــت بــدرد زمـیـن
چـو خـواهـی بـریـدن بـه شـب راهـهـا حــذر کـن نـخــســت از کـمـیـنـگـاهـهـا
مــیــان دو لــشــکــر چــو یـک روزه راه بــمــانــد، بــزن خــیـمــه بــر جــایــگــاه
گـر او پــیـشـدسـتــی کـنـد غـم مـدار ور افــراســیــاب اســت مــغــزش بـــرآر
نـدانـی کـه لـشـکـر چـو یـک روزه رانـد ســـر پـــنــجـــه زورمــنــدش نــمـــانــد
تــو آســوده بــر لــشــکــر مــانــده زن کـه نـادان سـتــم کـرد بــر خـویـشـتــن
چـو دشـمن شـکسـتـی بـیفـگن عـلم کــه بــازش نــیـایـد جــراحــت بــه هــم
بــســی در قــفــای هــزیـمــت مــران نـــبـــایــد کـــه دور افـــتـــی از یـــاوران
هـوابــیـنـی از گــرد هـیـجــا چــو مـیـغ بــگــیــرنــد گــردت بــه زوبــیـن و تــیــغ
بـــه دنــبـــال غــارت نــرانــد ســـپـــاه کـه خـالـی بــمـانـد پــس پـشـت شـاه
ســپـــه را نــگــهــبـــانــی شــهــریــار بــــه از جـــنـــگ در حـــلـــقـــه کـــارزار

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج