فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 6 مرداد 1403

گفتار اندر رای و تدبیر ملک و لشکر کشی

هــمــی تــا بــرآیــد بــه تــدبــیــر کــارمــــدارای دشــــمــــن بـــــه از کــــارزارچـو نتـوان عـدو را بـه قـوت شـکـسـتبــه نـعـمـت بــبــایـد د…

هــمــی تــا بــرآیــد بــه تــدبــیــر کــارمــــدارای دشــــمــــن بـــــه از کــــارزار
چـو نتـوان عـدو را بـه قـوت شـکـسـتبــه نـعـمـت بــبــایـد در فـتــنـه بــسـت
گـر انـدیشـه بـاشـد ز خـصـمـت گـزنـدبــه تــعـویـذ احــســان زبــانـش بــبــنـد
عــدو را بـــجـــای خــســک در بـــریــزکـه احــســان کــنـد کــنـد، دنـدان تــیـز
چـو دسـتـی نـشـایـد گـزیـدن، بـبـوسکـه بـا غـالبـان چـاره زرق اسـت و لوس
بــه تــدبــیـر رســتــم درآیـد بــه بــنــدکـه اسـفـنـدیـارش نـجــسـت از کـمـنـد
عـدو را بـه فـرصـت تـوان کـند پـوسـتپـس او را مـدارا چـنـان کـن کـه دوسـت
حــذر کـن ز پــیـکــار کـمـتــر کــســیکـه از قـطــره ســیـلـاب دیـدم بــســی
مـــزن تـــا تـــوانـــی بــــر ابــــرو گـــرهکـه دشـمـن اگـرچـه زبـون، دوسـت بـه
بــود دشـمـنـش تـازه و دوسـت ریـشکسی کش بود دشمن از دوست بیش
مـزن بــا سـپــاهـی ز خــود بــیـشـتــرکـه نـتــوان زد انـگـشــت بــا نـیـشــتــر
وگــــر زو تــــوانــــاتــــری در نــــبـــــردنـه مــردی اســت بــر نـاتــوان زور کــرد
اگــر پــیــل زوری وگــر شــیــر چــنــگبـه نـزدیک مـن صـلـح بـهـتـر کـه جـنـگ
چو دست از همه حیلتـی در گسستحـلال اسـت بـردن بـه شـمشیر دسـت
اگـر صـلـح خــواهـد عـدو ســر مـپــیـچوگــر جــنـگ جــویـد عــنـان بــر مـپــیـچ
کــــه گـــروی بــــبــــنـــدد در کــــارزارتــو را قـدر و هـیـبــت شــود یـک، هـزار
ور او پــــای جــــنــــگ آورد در رکــــابنـخـواهـد بـه حـشـر از تـو داور حـسـاب
تو هم جنگ را باش چون کینه خاستکـه بـا کـیـنـه ور مـهـربـانـی خـطـاسـت
چو بـا سفله گویی بـه لطف و خوشیفــزون گـرددش کــبــر و گـردن کـشــی
بـــه اســـبـــان تـــازی و مـــردان مــردبــــرآر از نـــهـــاد بــــدانـــدیـــش گــــرد
و گـر مـی بــرآیـد بــه نـرمـی و هـوشبـه تـندی و خـشـم و درشـتـی مکـوش
چـو دشـمـن بــه عـجــز انـدر آمـد ز درنــبـــایــد کــه پــرخــاش جــویــی دگــر
چــو زنـهـار خـواهـد کـرم پــیـشـه کـنبـبـخـشـای و از مـکـرش انـدیـشـه کـن
ز تــدبـــیــر پـــیــر کــهــن بـــر مــگــردکـــه کـــارآزمـــوده بـــود ســـالـــخـــورد
در آرنـــد بــــنـــیـــاد رویـــیـــن ز پـــایجــوانــان بــه نـیـروی و پــیـران بــه رای
***
بــیـنــدیـش در قــلــب هــیـجــا مــفــرچــه دانـی کـران را کـه بــاشــد ظـفـر؟
چـو بـینی که لشـکـر ز هم دسـت دادبــه تـنـهـا مـده جـان شـیـریـن بــه بــاد
اگـر بــر کــنـاری بــه رفــتــن بــکــوشوگـر در مـیـان لـبــس دشـمـن بــپــوش
وگـر خـود هـزاری و دشـمـن دویـسـتچـو شب شد در اقلیم دشمن مایسـت
شـب تــیـره پــنـجــه سـوار از کـمـیـنچــو پــانـصـد بــه هـیـبــت بــدرد زمـیـن
چـو خـواهـی بـریـدن بـه شـب راهـهـاحــذر کـن نـخــســت از کـمـیـنـگـاهـهـا
مــیــان دو لــشــکــر چــو یـک روزه راهبــمــانــد، بــزن خــیـمــه بــر جــایــگــاه
گـر او پــیـشـدسـتــی کـنـد غـم مـدارور افــراســیــاب اســت مــغــزش بـــرآر
نـدانـی کـه لـشـکـر چـو یـک روزه رانـدســـر پـــنــجـــه زورمــنــدش نــمـــانــد
تــو آســوده بــر لــشــکــر مــانــده زنکـه نـادان سـتــم کـرد بــر خـویـشـتــن
چـو دشـمن شـکسـتـی بـیفـگن عـلمکــه بــازش نــیـایـد جــراحــت بــه هــم
بــســی در قــفــای هــزیـمــت مــراننـــبـــایــد کـــه دور افـــتـــی از یـــاوران
هـوابــیـنـی از گــرد هـیـجــا چــو مـیـغبــگــیــرنــد گــردت بــه زوبــیـن و تــیــغ
بـــه دنــبـــال غــارت نــرانــد ســـپـــاهکـه خـالـی بــمـانـد پــس پـشـت شـاه
ســپـــه را نــگــهــبـــانــی شــهــریــاربــــه از جـــنـــگ در حـــلـــقـــه کـــارزار

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج