گــمــان بــری کــه وفــا داردت ســپــهـر مـگــرتــو ایـن گـمـان مـبــر انـدر وقـاحـتــش بــنـگـرنهد چـو چـشـمه خـورشـید بـچـه ای در خـاکچــو نــوعــر…
گــمــان بــری کــه وفــا داردت ســپــهـر مـگــر | تــو ایـن گـمـان مـبــر انـدر وقـاحـتــش بــنـگـر |
نهد چـو چـشـمه خـورشـید بـچـه ای در خـاک | چــو نــوعــروســان بـــنــدد ز اخــتـــران زیــور |
نه شـرمـش آید ویحـک همـی ز کـف خـضـیب | نـه بــاک دارد از اکــلـیـل بــر نـهـاده بــه ســر |
فــغـــان ز آفــت آن روشـــنــان تـــاری فــعـــل | هـمـه مــخــالــف یـکــدیـگــر از مــزاج و صــور |
ســروی ایــن بـــره ســالــخــورده بـــر گــردون | بــه زخـم تــیـزتــر از حـد رمـح و تــیـغ و تــبــر |
کـــدام قـــصـــر بـــرآورده ســـر ز گــاو فـــلــک | کــه آن نــه بـــاز شــد تــا نــکــرد زیــر و زبـــر |
دو پــیـکـریـســت بــریـن اژدهـای پــیـکـرخــوار | عـزیـز و خـوار نـخـواهـد گـذاشـت یـک پــیـکـر |
مـجــوی خــیـره ز خــرچــنـگ کـژرو کـژ چــنـگ | مـســیـر راســت گـزیـن و مـریـز خــون جــگـر |
چه باشی ایمن ازین خفته در نخیز که هست | سـتـنـبـه شـیری نعـمـت شـکـار عـمـر شـکـر |
ز خـوشـه ای کـه بــریـن مـرغـزار گـردونـسـت | چـنانکـه خـواسـت بـه کـوشـش کـه هرگز بـر |
تــرازویـیـسـت کـه آن را قـضـا هـمـی سـنـجـد | سـبــک بــه پــلـه خـیـر و گـران بــه پـلـه شـر |
بـهش که بـر سـر تـو کـژدمی اسـت زود گزای | کـه گـشـت نـیـشـش چـون بـه زنـدگـانـی بـر |
از ایـن کــمــان کــشــیــده چــرا نــداری بــاک | کــه تــیـر نـاوکــش آســان کــنـد ز کــوه گــذر |
بــزیـسـت مـاده دریـن بــیـشـه دوازده بــخـش | که هسـت خـرده بـسـی جـان شیر شـرزه نر |
بــسـا کـه تـشـنـه ازیـن دلـو خـشـک دولـابـی | چـو آب خـواست بـه زهر آب گشت کامش تـر |
ز مــاهـیـی کــه دریـن آبــگــون بــی آبــســت | بــتــرس و او را خــونـی یـکـی نـهـنـگ شـمـر |
چــو شــوخ جـــانــورانــیــم راســت پـــنــداری | نــدیــده ایــم حــوادث نــخــوانــده ایــم عــبــر |
چــمـیـده ایـمـن بــعـضــی بــه صــیـدگـاه بــلـا | نشسـتـه بـهری سـاکن بـه زخـم جـای خـطر |
بــهــایــمــیــم وخــوشــیـم نــی ایـن و نــه آن | کـه در بــهـایـم حـزم اسـت و درو حـوش حـذر |
فـســاد چــرخ نـبــیـنـیـم و نـشــنـویـم هـمـی | که چشم ها همه کورست و گوشها همه کر |
بـسـا کـسـا کـه مـه و مـهـر بـاشـدش بـالـیـن | بــه عـاقـبــت ز گـل و چـوب گـرددش بــسـتـر |
چــه فـایـده ز زره بــا گـشــاد شــســت قـضــا | چــه مـنـفـعــت ز ســپــر بــانـفــاذ زخــم قـدر |
اگــر ز آهـن و فــولـاد تــفــتــه حــصــن کــنـی | چـــو حـــال آیــد دســت اجـــل بـــکــوبـــد در |
بـه روشـنی و بـه خـوشـی عـیش غـره مشـو | کـه ظـلـمت از پـس نورسـت و زهر زیر شـکـر |
دری کــه بــر تــو گـشــایـد در هـوا مـگـشــای | رهـی کـه بــا تــو نـمـایـد ره هـوس مـســپــر |
دم تـو نـاگـه خـواهد گـسـسـت سـخـت مـدم | بـــر تــو دشــمــن خــواهــد درود رنــج مــبـــر |
ســـپـــهــر گــشــت دایــه گــریــز ازیــن دایــه | زمـــانــه بـــودت مــادر شـــکـــوه ازیــن مــادر |
بــه راهـت انـدر چـاهـسـت سـر نـهـاده مـتــاز | بـه جـامـت انـدر زهـرسـت نـاچـشـیده مـخـور |
عــیــار چــرخ بــگــیــر و نــهــاد دهــر بــبــیــن | بــســاط حــرص بــه پــیــچ و لــبـــاس آز بــدر |
گـمـان یـقـیـن شــد طــبــع تــو را مـیـار مـثــل | خـبـر عـیان شـد چـشـم تـو را مـگـوی سـمـر |
اگـر ز عـبــرت خــواهـی کـه صـورتــی بــیـنـی | بــه مــرگ خــاصــه ســلــطــان روزگــار نـگــر |
عـمـاد دولـت ابـوالـقـاسـم آنـکـه حـشـمـت او | نـهـاد خــواسـت جــهـان را هـمـی نـهـاد دگـر |
بـــرآمــدش گــه کـــیــن گـــرد تـــیــره از دریــا | بـــخــاســتـــش گــه مــهــر آب روشــن از آذر |
بـه طوع هر که بـه خـدمت نکرد چـنبـر پـشـت | بـــه کــره گــردن او را کــشــیــد در چـــنــبـــر |
نـه لــفــظ هـمـت او بــرده بــود نـام ســپــاس | نـه چــشــم نـعـمـت او دیـده بــود روی بــطـر |
بـــزرگــوارا بـــر هــر کــس از مــصــیــبـــت تــو | هـمـان رســیـد کــز الـمـاس تــیـز بــر گــوهـر |
بــجــسـت هـوش دل از درد ایـن عـظـیـم عـنـا | بـخـسـت گـوش سـر از رنـج این مـهیب خـبـر |
ز غــم وفــات تــو در مــغــزهــا زد آتــش مــوج | هــمــی بـــخـــیــزد در دیــده هــا ز آب شــرر |
ز صــولـت تــو نـرســتــی هـژبــر آهـن چــنـگ | ز هـیـبــت تــو نـجــسـتــی عـقـاب آتــش پــر |
فـلـک دعـای تـو را هـمـچـو حـرز داشـت عـزیز | جـهـان ثـنـای تـو را هـمـچـو ورد خـوانـد از بــر |
چـو نیسـت لفظ تـو رنجـست گوش را ز سماع | چـو نیسـت روی تـو در دست هوش را ز بـصر |
دریــغ روی تــو از فــرو نــور چــون خــورشــیــد | دریــغ قــدر تــو در بـــرزو زیــب چــون عــرعــر |
اجـل بــرانـد سـحـر بــر تـو شـام حـور بـه غـدر | چـنـانـکـه نـیـز نـپـیوسـت شـام تـو بـه سـحـر |
نـبــود ســودی جــان تــو را ز حــمــلــه مــرگ | ز بــیـکــرانـه ســلـاح و ز بــی عــدد لـشــکــر |
اگـر نـه تـیـر قـضـا بـی حـجـاب سـفـتـی جـان | هـزار جــان گــرامــی فــزون شــدیـت ســپــر |
چـو مـیـل تــو بــه سـفـر بــود هـم ز راه تــو را | بــزرگ هـمـت تــو داشــت بــر بــزرگ ســفــر |
تــو آن بــلــنـد مــحــل بــودی و بــزرگ عــطــا | کـه چـرخ بـا تـو زمین بـود و بـحـر بـا تـو شـمر |
صــفــات جــاه تــو را هـنـدســی نـکـردی حــد | خــصـال خــوب تــو را فـلـســفـی نـکـردی مـر |
نـه بـاک داشـت هـمـی خـنـجـر تـو از الـمـاس | بـــبـــرد گــوی هــمــی بـــاره تــو از صــرصــر |
نـبــود حـزم تـو نـاگـشـتـه هـمـنـشـیـن صـواب | نـخــاسـت عـزم تــو نـابــوده هـمـعـنـان ظـفـر |
پـــس از وفـــات تـــو بـــازار نـــوحـــه گـــر دارد | چــو در حــیـات تــو بــازار داشــت خــنــیـاگــر |
سـزد کـه هسـت ز تـو مـاتـمـی بـه هر خـانـه | کـه بــود فـضــلـه انـعــام تــو بــه هـر کـشــور |
بــه مـجـلـس تــو بــریـده نـشـد صـلـه ز صـلـه | بـه درگـه تـو گـسـسـتـه نـشـد نـفـر بـه نـفـر |
شــریـف صــدر تــو بــودی مـلـاذ هـر مـفــلـس | رفـیـع رأی تــو گـشــتــی پــنـاه هـر مـضــطـر |
هـنـرنـمـای نـبـیـنـد بـه از تـو خـواسـتـه بــاش | سـخـن فـروش نـیـابــد بــه از تـو مـدحـت خـر |
هـمــه هـنــر بــگــذارد کــنــون هـنــرپــیـشــه | هـمــه ثــنــا بــنــوردد کــنــون ثــنــاگــســتــر |
نه بـیش یازد نیکـو سـخـن بـه نـظـم و بـه نـثـر | نه بـیش تـازد صاحـب غرض بـه بـحـر و بـه بـر |
نـمـانـد رزمـی کـان را ســیـه نـشــد شــوکـت | نـمـانـد بــزمـی کـان را نـگـون نـشــد ســاغـر |
روا بـــود کــه پـــس از روز تــو نــتــابـــد مــهــر | ســزا بـــود کــه پـــس از جــود تــو نــرویــد زر |
پــس از وفـات تـو از کـاشـکـی چـه خـیـزدمـان | کـه در حــیـات تــو ســودی نـبــودمـان ز مـگـر |
عـجـب نـبــاشـد اگـر صـبــر مـا هـزیـمـت شـد | کـه آب دیـده بــه پــیـکـار او کـشــیـد حــشــر |
نــه آگــهــی کــه عــزیـزان تــو بــه مــاتــم تــو | بـه چـشـم و سـینه همـه لـالـه انـد و نیلـوفـر |
سـیـاه روزان چـون بــر تـو ریـخـتـنـد سـرشـک | عـجـب نـریخـت سـپـهـر و سـیه نـشـد اخـتـر |
کـــدام تـــن کــه ازو ایــن فـــزع نــبـــرد قـــرار | کـــدام دل کــه در او ایــن جـــزع نــکــرد اثـــر |
بــه جــایــگــاهــی بــودی ز کــبـــریــا و عــلــو | کــه پــایـگــاه نــدیـدســت وهــم از آن بــرتــر |
نــبــود قــطــع تــو در دانـش فــلــک پــیـمــای | نـگـشـت مـرگ تــو در خـاطـر سـتــاره شـمـر |
بـه نعمت تـو که این بـس عظیم سـوگندسـت | کـه ایـن خـبــر چــو شـنـیـدم نـداشـتــم بــاور |
کــه دیـده بــود کــه کــوهـی بــرآیـد از بــنـیـاد | کـه گفـتـه بـود کـه چـرخـی در افـتـد از محـور |
چــو شــب ســیـاه شــود نــور روز در تــابــش | چـو خـاک خـشـک شـود آب بـحـر بـی مـعـبـر |
بـــرو کــه روضــه اقــبـــال گــشــت پـــژمــرده | بــرو کــه آتــش امـیـد گــشــت خــاکــســتــر |
مـبــاد چـرخ کـه بــا چـون تـویـی کـنـد پــیـکـار | مـبـاد دهـر کـه بـر چـون تـویی کـشـد خـنـجـر |
تـو را کـمـال و هنـر هیچـگـونـه سـود نـداشـت | کـه خـاک و آب سـیـه بــر سـر کـمـال و هـنـر |
بــزرگـی تـو بـمـانـد و تـو رفـتـی و عـجـبـسـت | کـه کـس عــرض را قـایـم نـدیـد بــی جــوهـر |
بــنــای ســنــت پــیــغــمــبــر از تــو بــود آبــاد | بــود شــفـیـع تــو پــیـش خــدای پــیـغــمـبــر |
هـمـه جــهـان را سـیـراب داشـتــی بــه عـطـا | بــه روز مــحــشــر ســیـراب گــردی از کــوثــر |
نبـود چـون تـو نشـگفـت از آنکـه چـون تـو نبـود | کـــه پـــرورنــده تـــو بـــود شـــاه دیــن پـــرور |
ظــهـیـر دولـت و دیـن بــوالـمـظــفـر ابــراهـیـم | کــه دیـن و دولــت ازو یـافــتــنـد زیـنــت و فــر |
بـه عـدل شـاهیش آراسـتـه سـت هـر بـقـعـه | بــه نـام فـرخـش افـروخـتـه سـت هـر مـنـبــر |
فــلــک نــیـارد هــرگــز چــنــو فــلــک هــمــت | جــهــان نــبــیـنــد هـرگــز چــنــو جــهـان داور |
ســپــهــر داد بـــدو مــلــک تــا بــه جــاویــدان | خــدای مـلـک بــدو وقــف کــرد تــا مـحــشــر |
فـدای جــاهـش جـاه هـمـه جـهـان یـکـدسـت | نـثــار جــانـش جــان هـمـه جــهـان یـکــســر |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج