بـــرازنــده تـــاج و تـــخـــت و کـــلـــاهخــدیـو جــوان بــخــت عـبــاس شـاهچـو بـر تـخـت فـرمـانـروایی نشـسـتبــه نـظــم مـمــالــک بــرآورد دســت…
بـــرازنــده تـــاج و تـــخـــت و کـــلـــاه | خــدیـو جــوان بــخــت عـبــاس شـاه |
چـو بـر تـخـت فـرمـانـروایی نشـسـت | بــه نـظــم مـمــالــک بــرآورد دســت |
نــســق کــرد از عــلــم کــار آگــهــی | بــه فــرمــانـبــری کــار فــرمـانـدهـی |
بـــه تـــلــقــیــن دولــت در آغــاز کــار | حـــدود خـــدایــی نــمــود اســـتـــوار |
نــپـــیــچــیــد آن زبـــده اصــل و فــرع | ســر طــاعــت از خــط فـرمـان شــرع |
اثــر در جــهـان از مـنـاهـی نـهـشــت | ز تـقوی جـهان شد چـو خرم بـهشت |
بــه دوران مـنـعــش مـی لــالــه رنـگ | نهان گشت چون لعل در صلب سنگ |
شــد از عـصـمـت او جــهـان آنـچــنـان | کـه شـد پــردگـی زهـره بــر آسـمـان |
ازان شــــهــــریــــاران روی زمــــیــــن | گــذارنــد بـــر آســتــانــش جــبـــیــن |
کــه آن پـــادشــاه مــلــایــک ســپــاه | نــپــیــچــد ســر از خــط حــکــم الــه |
ز عــدل آنــچـــنــان زد صــلــای امــان | کـه دربـسـتـه شـد خـانه های کـمان |
بـه عـهـدش چـنـان ظـلـم نـایـاب شـد | کـه در تــیـغ، جــوهـر رگ خـواب شـد |
شـد از بــخـت او بــخـت عـالـم جـوان | چـــان کــز بـــهــاران زمــیــن و زمــان |
ز خـلـق خـوش آن بـحـر پـنـهـاورسـت | کـه بـاطـن گهر، ظـاهرش عـنبـرسـت |
دلــش کــوه و دریـا بــود ســیـنـه اش | خــرد گـوهـر و مـغــز گــنـجــیـنـه اش |
قـــضـــای الـــهــی اســـت در روز رزم | بـهـشـت خـدایی اسـت هنـگـام بـزم |
عـــلـــم بـــر ســـر آن خـــدیــو زمــان | بـــود کـــشـــتـــی نــوح را بـــادبـــان |
مـحـیطـی اسـت از دسـت گـوهر نثـار | کـــه دارد ز دامـــان ســـایــل کـــنـــار |
ز جـودش ضـعـیـفـان شـدنـد آنـچـنـان | کـه گـوهر عـرق مـی کـنـد ریسـمـان |
یـتــیـمـان بــه دوران آن عــدل کــیـش | بــشـویـنـد در آب گـهـر روی خــویـش |
زمـیـن پــر دل از پــایـه تــخـت اوسـت | فـلـک سـبـز از سـایـه بــخـت اوسـت |
نـیـنـدیـشـد از شـور و آشـوب جــنـگ | کــه طــوفــان بــود روز عــیـد نـهـنـگ |
بـــه امـــداد لـــشـــکـــر نــدارد نــیــاز | کـه خــورشـیـد تــنـهـا کـنـد تــرکـتــاز |
نـــگـــردد دم تــــیـــغــــش از کــــارزار | کــه دارد دم از صــاحــب ذوالــفــقــار |
چــنـاری کــه گـردد ز تــیـغــش قــلـم | شــود جــوهــرش مــوج بــحــر عــدم |
بــه سـرپــنـجــه مـردی آن پــرشـکـوه | بــــرون آورد تــــیـــغ از دســـت کـــوه |
خــدنــگــش نــپــرد بــه بــال عــقــاب | ز پــر بــی نــیـازســت تــیـر شــهـاب |
ز تــیـر و کـمـان چــون شـود رزم سـاز | دهـن هـا بــمــانـد چــو ســوفــار بــاز |
شد از نعل اسـبـان در آن دشـت کین | چــو مــاهـی زره پــوش، گــاو زمـیـن |
چــنـان جــوش زد خـون گـردنـکـشـان | که شد جـوی خون بـر فلک کهکشان |
چـو شـیران ز غیرت در آن عـرصـه مرد | بـــرآوردی از خـــود ســـلـــاح نــبـــرد |
نــمــودی در آن بـــزم هــر پـــرجـــگــر | هـم از نـاخـن خـویـش تــیـغ و سـپــر |
چــنـان لـرزه بــر دشـت کـیـن اوفـتــاد | کــه قــارون بــرون از زمــیـن اوفــتــاد |
ز قـربــان کـشــیـدنـد یـکـســر کـمـان | بــه یـکـبــار شــد پــرهـلـال آســمـان |
ز بــحـر کـمـان خـاسـت ابــری سـیـاه | کــه بــارانـش بــد نــاوک عــمــر کــاه |
چـنـان بــافـت پــر در پــر هـم خـدنـگ | کـه شـد تــنـگ، مـیـدان پــرواز تــنـگ |
ز بــــاران پــــیــــکــــان خــــارا گــــذار | فـــشــــانـــدنـــد گـــرد از رخ کـــارزار |
چــنـان تــیـر در فـیـل شــد جــایـگـیـر | کـه خـرطـوم او گـشـت قـنـدیـل تــیـر |
ز پـــیـــکـــان دل خـــاک شـــد آبـــدار | فـلـک تـرکـشـی شـد پــر از تـیـر مـار |
کـــمـــان طــــاق دروازه مـــرگ بــــود | کـه سـهمش دل از پـردلان می ربـود |
گـذشـتـی چـنـان صـاف از سـینـه تـیر | کــه مــوج ســبـــکــبـــال از آبــگــیــر |
بــه مــردان کــیـن نــاوک دلــگــســل | ز پــیـکــان در آن جــنـگ مــی داد دل |
چــو از نــاخــن تــیــر نــگــشــود کــار | نـــمـــودنـــد رمـــح آوری اخـــتـــیـــار |
بــه نــوک ســنــان صــد هـزاران گــره | گــشـــودنــد از حـــلــقـــه هــای زره |
گـذشـت از سـر نـیـزه هـا مـوج خــون | فلک تـاز شـد چـون شـفق فوج خـون |
کشید از سنان جـنگ ایشان بـه طول | دلـیـران شــدنـد از دو جــانـب مـلــول |
فــکـنـدنـد از کـف ســنـان بــی درنـگ | بـه گـرز و بـه شـمـشـیر بـردند چـنگ |
قــیـامـت ز شــمـشــیـر بــالـا گـرفــت | ز گــرز گــران، کــوه صــحــرا گــرفــت |
چــنـان تــیـغ بــاریـد از پــیـش و پــس | که صد چـاک شد خودها چون جـرس |
کـشــیـدنـد تــیـغ از مـیـان آن دو فـوج | فــتـــادنــد در هــم چــو از بـــاد مــوج |
بــه یـکـدیـگـر آمـیـخـتــنـد آن دو صـف | چـو در حـالـت پــنـجـه گـیـری دو کـف |
ز مــــغــــز دلــــیـــران آهـــن قــــبــــا | کــف آورد بـــر ســـر مــحـــیــط بـــلــا |
ز مـهـتــاب شــمـشـیـر روشــن گـهـر | زره چــون کــتــان ریـخــت از یـکــدگـر |
بــه یـکــدم ســپــرهـای دامــن فــراخ | ز شمشیر شد همچـو گل شاخ شاخ |
ســپــر کـشـتــیـی بــود بــر آب تــیـغ | کــه بـــد تــار و پــودش ز مــوج دریــغ |
زمـیـن هـمــچــو غــواص دریـا ســپــر | فــرو بـــرد در آب شــمــشــیــر ســـر |
دویـدی چـنـان تــیـغ در جــسـم و روح | کــه در کــوچــه رگ شــراب صــبــوح |
بـه شـمشـیر، گـردان ز خـرطـوم فـیل | جـــدا کــرده نــهــری ز دریــای نــیــل |
زمـــیـــن بــــود دریـــا ز خــــون عـــدو | ز شــمـشــیـر کـج، مـوج خــونـریـز او |
فـتـاده در آن بـحـر خـون بـی حـسـاب | کـلـاه و کـمـر هـمـچـو مـوج و حـبــاب |
نـم خــون بــلـنـدی گــرفــت آنـچــنـان | کــه شــد یـک ورق دفــتــر آســمــان |
فـرو خـورد خـون بـس که دریای خـاک | چـو اوراق گل شـد طـبـق های خـاک |
چـنـان تـنـگ شـد عـرصـه بــر پـردلـان | کـه شـد تـیـغ در قـبــضـه خـود نـهـان |
ز بـــس تــنــگ شــد عــرصــه کــارزار | نـمـی یـافـت مـیـدان جـسـتـن شـرار |
ز بــرق سـنـان شـد جــگـرهـا کـبــاب | ز پـیـکـان بــه چـشـم زره گـشـت آب |
تـــــن مــــرد از تــــنــــگــــی کــــارزار | ز جـوشـن بـرآمـد چـو از پـوسـت مـار |
شـد از زخـم شـمشـیر الماس کـیش | سـر نیزه ها همـچـو مـسـواک، ریش |
سـنانهای خـطـی بـه رگـهای جـسـم | نهان چـون الـف گـشـت در مد بـسـم |
شد از بس رگ جان بر او گشت جمع | سـر نـیزه از رشـتـه جـان چـو شـمـع |
ز هـر جــانـبــی خــشـت پــران شـده | ازو قــالــب مــرد بـــی جـــان شـــده |
خــرد مــانــده حــیــران در آن مــاجــرا | که خـشـت اسـت پـران و قـالب بـجـا |
شــد از خـــشــت آهــن در آن کــارزار | بـــنــای نــبـــرد از دو ســو اســتـــوار |
ز فـیل آنچـنان خـشـت پـران گـذشـت | کـز ابـر سـیه بـرق رخـشـان گذشـت |
خــلــل یــافــت از گــرز دنــدان پـــیــل | شــکــســت از گـرانـی پــل رود نـیـل |
ز گــرز انــدر آن عــرصـــه پـــای لــغــز | ســـر فــیــل گــردیــد کــوه دو مــغــز |
تــزلــزل در آن زنــده فــیــلــان فــتـــاد | چـو ابــری کـه گـردد پـریـشـان ز بــاد |
تـهی گـشـت از فـیلـبـان پـشـت فـیل | فـــرو بــــرد فـــرعــــون را رود نـــیـــل |
ز بـــاریـــدن گـــرز در دشـــت کـــیـــن | دل و گـــرده خـــاک شـــد آهــنـــیــن |
هــوا از نــم تـــیــغ شــنــگــرف شـــد | ز مـغــز پــریـشــان پــر از بــرف شــد |
بـه خـون لـعـل شـد نیزه های سـفـید | هـوا گـشـت چـون بـیشـه سـرخ بـید |
ز بـس مـهـره پـشـت بـر خـاک ریخـت | تـو گفتی که تـسبـیح انجم گسیخت |
کـــمــنــد دلــیــران در آن گـــرد پـــاک | نـهـان مــانـد چــون دام در زیـر خــاک |
شـد از گـرد، شـمـشـیر مـردان جـنگ | گـران خـیـز چـون سـبــزه زیـر سـنـگ |
در آن پــهــن صــحــرا ز گــرد و غــبــار | حـصـاری شـد آن لـشـکـر بـی شـمار |
در آن دشـت خــونـخـوار، طـوفـان گـرد | بــســی مـرده را زنـده در خــاک کـرد |
ســتــاره شــد از گــرد بـــر آســمــان | چـو تـخـمـی کـه در خـاک مـانـد نهان |
ز گـرد سـپـه، کـشـتـه بـعـد از هـلـاک | نـیـفــتــادی از خــانـه زیـن بــه خــاک |
پــــر از خــــاک گـــردیـــد دامـــان روح | زبــانـهـا شــد از گــرد، ســوهـان روح |
غــبــار ســپــه رفـت بــر کـهـکـشــان | پـــر از خـــاک شــد کــلــه آســـمــان |
ســـپـــرهــای زریــن ز گــرد ســـپـــاه | نـــمـــودی چـــو از پـــرده ابـــر، مـــاه |
ز گـــرد آنــچـــنـــان آب نــایــاب شـــد | کـه در بـحـر، مـاهـی چـو قـلـاب شـد |
کـمـنـد آشـنـا گـشـت دسـت و بــغـل | جـــلــو ریــز آمــد بـــه مــیــدان اجــل |
ز نـــیـــزه در آن عـــرصـــه پـــر جـــدل | بـه چـندین عـصـا راه مـی رفـت اجـل |
دلـــیــران در آن عـــرصـــه پـــر جـــدل | بـه جـان مـی خـریـدنـد مـرگ از اجـل |
بـه صـد چـشـم حـیران اجـل در مـیان | کــه گــیـرد ز دســت کــه نــقــد روان |
ز خــود دشـت دریـای خــونـخـوار بــود | در او کـشـتـه پـنهان چـو کهسـار بـود |
بــه کـشـتــی در آن قـلـزم بــی کـنـار | نـمــودی اجــل جــان مــردم شــکــار |
بـــســـاطـــی فـــکــنــدنــد در کــارزار | کـه بـودش ز تـیـر و سـنـان پـود و تـار |
فـــتـــاده بـــه زیــر ســـم مــرکــبـــان | چـــو ریـــگ روان، نـــقـــدهـــای روان |
سـر بــخـت دشـمـن نـگـونـسـار شـد | ز خـــوابـــانــدن تـــیــغ بـــیــدار شــد |
دل و دســت جــنـگـاوران ســرد شــد | ســپــرهـا چــو بــرگ خــزان زرد شـد |
زره پــوش ازان عــرصــه پـــرســتــیــز | بـه صـد چـشـم می جـسـت راه گریز |
نـمـانـد از صــف دشــمـنـان یـکـقــلـم | جــز انـگــشــت زنـهـار دیـگــر عــلــم |
بــه یـک زخــم از نـاوک ســیـنـه تــاب | کــشــد صــیــد را و نــمــایـد کــبــاب |
کـسـی را کـه پـرداخـت از جـان بــدن | بــه جــز بــال کـرکـس نـیـابــد کـفــن |
زره در بـــر او نـــدیــده اســـت کـــس | کـه سـیمرغ را نیسـت جـا در قـفـس |
ســنــانـش کــنــد در صــف تــرکــتــاز | زبــــان اجـــل را بـــه دشـــمـــن دراز |
کــنـد نـیـزه در خــاک چــون اســتــوار | شــود ســیـنـه گــاو و مـاهـی فــگـار |
نـیـفـتــاده در جـنـگ از شـسـت پــاک | چـو آه یـتـیـمـان خـدنـگـش بــه خـاک |
کــمــنــد عــدوگــیــر آن پـــرشـــکــوه | گـسـسـتــن نـدارد چــو رگـهـای کـوه |
چـو از چـین کمندش کند سـاز و بـرگ | درآیـد بــه مــیـدان جــلــو ریـز، مــرگ |
بـه یک حـملـه سـازد سـران را خـراب | چـو مـوجـی کـه تـازد بـه فـوج حـبـاب |
شـکـوهـش اگـر حـمـلـه آرد بــه فـیـل | دهـد کـوچــه از بــیـم چــون رود نـیـل |
نهنگی اسـت تـیغش بـه بـحـر مصاف | کــه یـک لــقــمــه او بــود کــوه قــاف |
سـپــر در پـس پـشـت آن پــر شـکـوه | چـو خـورشـید تـابـنده بـر پـشـت کوه |
کــنــد حــلــقــه جــوشــنــش روز رزم | بــه کـسـر عـدو حــکـم از روی جــزم |
قــضــا بــســت تــا نـیـزه اش را کـمـر | اجـــل در گــریــبـــان فــرو بـــرد ســر |
ز یـک مــیـل گــرزش کــشــد در وغــا | بــه چـشـم زره ز اسـتــخـوان تــوتـیـا |
اگــر بـــیــســـتـــون را درآرد بـــه زیــر | کـند اسـتـخـوان در تـنش جـوی شـیر |
ز حــلــم گــرانـســنـگ او کــوهـســار | ز لـالـه کــنـد خــون عــرق هـر بــهـار |
تـــوان دیــدن از پـــرچـــم آن ســنــان | هــمــای ظــفــر را بـــلــنــد آشــیــان |
چــو تــیـغـش شــود از نـیـام آشــکـار | بـــــرون آورد اژدهــــا ســـــر ز غـــــار |
بـه چـوگـان چـو گـوی افـکـند بـر فـلک | شـود چــشـم خـورشـیـد را مـردمـک |
درفـشــش بــود صــبــح امـیـد فــتــح | که یک اخـتـر اوسـت خـورشـید فـتـح |
گــر از قــامـت چــون ســنـان دلـبــران | فــکــنــدنــد افــســـر ز فــرق ســران |
تــــمـــاشــــای آن نـــیـــزه دلــــربــــا | ســـران را ســـرافــکــنــد در زیــر پـــا |
ز اقــبـــال او فــتـــح صــاحــب جــگــر | ز تــیـغ کـجـش راسـت پــشـت ظـفـر |
شکستـی صفی را بـه یک چـوبـه تـیر | چو سطری که بـر وی کشد خط دبـیر |
کـشـیدی بـه سـرپـنـجـه آن نره شـیر | رگ کــوه را هـمــچــو مــو از خــمــیـر |
بـه هر کس که از خـشـم کـردی نگاه | شـدی طـعـمـه بـرق هـمـچـون گـیـاه |
چـو پـیکـان سـپـاهـش همـه یکـدلـنـد | گــشــایـنــده عــقــده مــشــکــلــنـد |
جــگـردار و خــونـریـز و گـردنـکــشــنـد | چـو مـژگـان همـه تـیر یک تـرکـشـنـد |
بــه شــیـر خــدا مــی رســانــد نــژاد | گـرانـمـایـه اصــلـی کـه ایـن فــرع زاد |
بـــر ایــن خــســرو تـــاجــدار آفــریــن | کـه تـخـتـش بــود پــشـتـبــان زمـیـن |
*** | |
چـــو روز دگـــر مــهــر زریــن ســـنــان | زد از کـوه شـمشـیر خـود بـر فـسـان |
ز صــبــح آیـت فــتــح بــر خــود دمـیـد | جــگـرگـاه شـب را بــه خـنـجــر دریـد |
بـــه خـــون شـــفــق تـــیــغ را آب داد | بــه تــسـخـیـر گـردنـکـشـان رو نـهـاد |
دو لـشـکـر بــه نـاورد بــرخــاســتــنـد | دو صـف چـون صف محـشـر آراسـتـند |
ازان فـــوج آهـــن، عـــلـــمـــهـــای آل | نــمــایــان چــو آتــش ز تــیـغ جــبــال |
ز دســـت دلـــیـــران خـــارا شـــکـــوه | سـنـان هـا نـمـایان چـو رگـهـای کـوه |
شـد از خـود جــوشـن قـبــایـان کـیـن | نـهـان زیـر ســرپــوش، خــوان زمـیـن |
ز نــعـــل تـــکـــاور زمــیــن و مــغـــاک | تــنـوری شــد از بــهـر طـوفـان خــاک |
چــنـان پــا فـشـردنـد در دشـت کـیـن | کــه شــد خــرد زانــوی گــاو زمــیــن |
بــیــابـــان ازان لــشــکــر پــرشــکــوه | شــده چــار پــهــلــو بــه کــردار کــوه |
زمـیـن گــشــت در نـاف مـرکــز نـهـان | چــو در خــال، حــســن رخ دلــبـــران |
ز نـــعـــل ســـتـــوران خـــاراشـــکـــن | ســـواران در مـــرگ را حـــلـــقـــه زن |
ز خــرطــوم پــیـلـان در آن جــنـگ گـاه | بــه مـلـک عـدم بــود یـک کـوچــه راه |
ز گــرد آســـمــان قــلــزم قــیــر شــد | سـتــاره هـمـان جـا زمـیـن گـیـر شـد |
چـنـان بـر سـمـا رفـت گـرد از سـمـک | کـه گـردیـد یـک بــرج خــاکـی، فـلـک |
ز تـــیــر و ز شـــمــشـــیــر گــرد وغــا | شــبــی بــود آبــســتــن فــتــنـه هـا |
دوال آشـنـا گـشـت بــا طـبــل جـنـگ | بــپــیــچــیـد بــر روی دریــا نــهــنــگ |
بــــرآمــــد نــــفــــیـــر از دل کــــرنــــا | دهـــن بــــاز کــــرد اژدهـــای بــــلـــا |
بــه زایــیــدن فــتــنــه، کــوس نــبــرد | چــو آبــســتــنـان نـالــه بــنـیـاد کــرد |
در آن رزمـــگـــاه قـــیـــامـــت عـــلـــم | دو صــد فـتــنـه زایـیـد از یـک شــکـم |
سـلـامـت سـر خــود گـرفـت از مـیـان | امان گوشـه کرد از جـهان چـون کمان |
ز ره چـــشـــم مــالــیــدن آغـــاز کــرد | نــی تــیــر بـــرگ ســفــر ســاز کــرد |
ز پــرچــم گـره زد ســنـان مـوی ســر | بـه خـون ریخـتـن بـسـت ده جـا کـمر |
ســـپـــر کـــرد گــردآوری خـــویــش را | ز پــیـکــان کــمــان داد دل کــیــش را |
بــپــیـچــیـد بــر خـود ز غـیـرت کـمـنـد | چـو دیوانـگـان تـیـغ بـگـسـسـت بـنـد |
کـمر بـسـت چـون مار دوزخ سـرشـت | بـه قـالب تـهی کردن خـلق، خـشـت |
بــه انـداز مــغــزیـلــان گــرز خــاســت | ز خــواب گـران کـوه الـبــرز خــاســت |
ز پـرچـم سـنـان خـامـه مـوی داشـت | بـه خـون صورت مرگ را می نگاشـت |
ز غـــریــدن شـــیــر مـــردان جـــنـــگ | چــو بــرگ خـزان ریـخـت داغ پــلـنـگ |
ز فــــریـــاد گــــردان در آن داروگـــیـــر | فـرو ریـخـت در بـیشـه چـنـگـال شـیر |
ز آواز دنــــــــدان کـــــــــیــــــــن آوران | جــهــان شــد چــو بــازار آهــنــگــران |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج