خانه » کتابخانه دیجیتال » کتاب های شاعران » صائب تبریزی » اشعار دیگر صائب » متفرقات – قسمت سوم

متفرقات – قسمت سوم

گـه لـب لـعـلـش دهد دشـنام و گـه تـحـسـین کـندهـر نـفـس خــود را بــه رنـگـی در دلـم شـیـریـن کـنـددانـی از خــارا بــریـدن مـطـلـب فـرهـاد چــیـسـت؟م…

گـه لـب لـعـلـش دهد دشـنام و گـه تـحـسـین کـند	هـر نـفـس خــود را بــه رنـگـی در دلـم شـیـریـن کـنـد
دانـی از خــارا بــریـدن مـطـلـب فـرهـاد چــیـسـت؟	مـی کـنـد مـشـقـی کـه چـون جـا در دل شـیرین کـند
***
مـی گـذارد کـفـش هـر کـس پـیـش پـای مـیهـمـان	در لــبـــاس خـــدمــت اظــهــار مــلــالــت مــی کــنــد
***
روح را بـــا تــن شــکــم پـــرور بـــرابـــر مــی کــنــد	بـــادبـــان را کــشــتــی پـــربـــار لــنــگــر مــی کــنــد
تــخــم نـیـکـی را زمـیـن پــاک اکـســیـر بــقـاســت	قــطــره آبــی کــه نــوشــد تــیـغ جــوهـر مــی کــنــد
***
مـیـان نـور و ظــلــمـت عــالـمـی دارم، نـمـی دانـم	کـه شـامـم صـبــح یـا صـبــح امـیـدم شـام مـی گـردد
بـه گـمـنامـی قـناعـت کـن دل روشـن اگـر خـواهی	کـه در چـشـم نـگـیـن عـالـم سـیـاه از نـام مـی گـردد
***
ز عـشــق افـزون تــمـنـای دل خــودکـام مـی گـردد	ز خــورشــیـد قــیـامـت ایـن ثــمـرهـا خــام مـی گـردد
ز هـمــواری نـگــیـن تــا نـامــور گــردیـد دانـســتــم	کـه هر کـس می شـود هموار، صـاحـب نام می گـردد
سـگ لـیـلـی بـه جـز لـیلـی نـگـردد آشـنـا بـا کـس	وگـرنـه آهـوی وحــشــی بــه مـجــنـون رام مـی گـردد
***
کـدامـیـن سـیـنـه مـجـروح مـهـمـان تـو مـی گـردد؟	کــه شــور حــشــر بــر گــرد نـمـکــدان تــو مـی گـردد
نــیـنــدیـشــد ز دوزخ هـر کــه دارد داغ هــجــرانــت	نـپــردازد بــه جــنـت هـر کــه حــیـران تــو مــی گــردد
تـو کـز شـوخـی بــنـای کـعـبــه را زیـر و زبــر کـردی	کـــجـــا ویــرانــی مــا گـــرد دامــان تـــو مــی گـــردد؟
خــیـال روی او تــا در کـدامـیـن ســیـنـه مـی گـردد	کـــه آب حـــســـرتـــی در دیــده آیــیــنــه مــی گــردد
طریق دوستـداری نیست خاموشی پـس از رنجش	شـکـایـت چــون گـره گـردیـد در دل، کـیـنـه مـی گـردد
***
دل عـاشـق بــه جــنـت قـانـع از دلـبــر نـمـی گـردد	تـــســلــی تـــشــنــه دیــدار از کــوثـــر نــمــی گــردد
نـیـم غـافـل ز پــاس زیـردســتــان در زبــردســتــی	چـو گـوهـر رشـتـه از پــهـلـوی مـن لـاغـر نـمـی گـردد
گـرانجـان در زمین خـشـک گـردد غـرق چـون قـارون	کــف پــای ســبـــکــروحــان ز دریــا تــر نــمــی گــردد
***
کـسـی تـا کـی بــرای رزق دل بــر آسـمـان بـنـدد؟	بــه جــاب آب، آب رو بــه جــوی کــهــکــشــان بــنــدد
ز بـس تـلـخ اسـت کـامـم از حـدیـث تـلـخ، حـیرانـم	که چـون بـا راسـتـی نی را شـکـر در اسـتـخـوان بـندد
***
خــطــش خــورشــیـد را در دامـگــاه هـالـه مـی آرد	رخ او جــــام مـــی را در لــــبــــاس لــــالـــه مـــی آرد
نـه از تـیشـه اسـت کـوه بـیـسـتـون را نـالـه و زاری	شـکـوه حــســن شـیـریـن سـنـگ را در نـالـه مـی آرد
***
ز آب تـــیــغ او هــر بـــیــجــگــر ســربـــرنــمــی آرد	ز ســـر تـــا نــگـــذرد غـــواص، گــوهــر بـــرنــمــی آرد
مـگــردان صــرف در تــن پــروری عــمــر گــرامـی را	کـه عـیـسـی را بـه گـردون از زمـیـن خـر بــرنـمـی آرد
تــرا چــشــم قـیـامـت بــیـن نـدارد روشـنـی، ورنـه	کـدامـیـن صـبــح سـر از جـیـب مـحـشـر بـرنـمـی آرد؟
***
نــهــال قـــامـــت او کـــی مـــرا از خـــاک بـــردارد؟	کــه چــون نـقــش قــدم افــتــاده ای در هـر گــذر دارد
شـدم خــاک و نـیـامـد بــر ســر خــاکـم خــدنـگ او	مـــگـــر از بــــال عـــنـــقـــا نـــاوک نـــاز تـــو پـــردارد؟
***
خــطــر از قــاطــعــان راه، رهــبـــر بــیــشــتــر دارد	کــه پــیــرو پــیــش رو از پــیــشــرو دایــم ســیــر دارد
مـنـم کـز سـوخـتــن دود از نـهـادم بــرنـمـی خـیـزد	وگــرنـه هـر کــجــا خــاری اســت آهـی در جــگـر دارد
***
(غـــبـــارم را نـــســـیـــم نـــاتـــوانـــی دربـــدر دارد	غــریــب کــشــور طــالــع چــه پـــروای ســفــر دارد؟)
(غـلـط کـردم ز بــزم او جــدا گـشـتــم، نـدانـسـتــم	خـــمــار بـــاده لــعــلــش چـــه عــالــم دردســـر دارد)
ز نـخـوت تــاج شـاهـان فـتــنـه هـا در زیـر سـر دارد	ازیــن بـــاد مــخــالــف کــشــتــی دولــت خــطــر دارد
مــخــور زنــهــار از هــمــواری وضــع جــهــان بــازی	کــه ایـن بــیـدادگــر در مــوم پــنــهـان نــیـشــتــر دارد
مـده سـررشـتــه کـوچــکـدلـی از دســت در دولـت	کـه گـر از دیـده ســوزن فــتــد عــیـســی خــطــر دارد
***
ازان فـــرهــاد دایــم جـــای در کـــوه و کـــمـــر دارد	کــه از هـر لــالـه نـقــش پــای گــلـگــون در نـظــر دارد
دلــم از فــکــر مـژگــانـش نـمـی آیـد بــرون صــائب	هـمـیـشــه خــون گــرم مـن جــدل بــا نـیـشــتــر دارد
***
خــوشــا دردی کـه مـهـرم از لـب خــامـوش بــردارد	خـوشـا جـوشـی کـه از سـر دیـگ را سـرپـوش بـردارد
درین مـیخـانه از خـاکـی نهادان چـون سـبـوی مـی	کــه بـــار دوش مــی گــردد کــه بــار از دوش بــردارد؟
دم مشکل گشایی هست بـا مطرب که گر خـواهد	سـبــک چـون پـنـبـه سـنـگـیـنـی مـرا از گـوش بــردارد
***
چــه زنـگ از خــاطــر مــن دیـده نـمــنــاک بــردارد؟	چــه گــرد از روی بـــرگ تـــاک، اشــک تــاک بـــردارد؟
نمی اندیشـد از زخـم زبـان چـون عشق کامل شـد	کــه ســیــل تـــنــدرو از راه خـــود خـــاشــاک بـــردارد
***
بــرای دیـگـران صـد گـل گـشـایـش بـر جـبـیـن دارد	بـه بـخـت چـشـم ما صد غنچـه چـین در آسـتـین دارد
ز قـرب شـمـع چـون فـانـوس ایمـن بـاشـد از آفـت؟	کــه چــون پــروانـه آتــشــپــاره ای را در کــمــیـن دارد
کـسـی در خـرمـن مـا تـیره بـخـتـان ره نـمـی یـابـد	مگـر هم بـرق، شـمـعـی پـیش راه خـوشـه چـین دارد
***
مــگـــر شـــمــشـــیــر او امــروز آب تـــازه ای دارد؟	کـه در هـر بــخـیـه زخــمـم زیـر لـب خــمـیـازه ای دارد
نـشـانـی هـاسـت غـیر از نـالـه درد عـشـقـبـازان را	مــیــان عــاشــقــان بـــلــبــل هــمــیــن آوازه ای دارد
درین بـسـتـانسـرا این شـیوه سـروم خـوش افتـاده	کـه بــا دســت تــهـی پــیـوســتــه روی تــازه ای دارد
***
خــوش آن آزاده کـز مـنـت بــه خــاطــر بــار نـگـذارد	اگـــر از پــــا درآیـــد پــــشــــت بــــر دیـــوار نـــگـــذارد
ز هـم بـالـینـی دل خـواب در چـشـمـم نـمـی گـردد	الــهــی هـیـچ کــس ســر بــر ســر بــیـمــار نــگــذارد
ز جــوش مــغــز، مـو بــر فــرقــم آتــش زیـر پــا دارد	هـمـان بــهـتــر کـه نـاصـح بــر سـرم دســتــار نـگـذارد
***
کسی چـون چـشم ازان رخـسـار آتـشناک بـرگیرد؟	کـه انگـشـت از اشـارت کـردنـش چـون شـمـع درگـیرد
تـوان کردن بـه وحـشت سرکشان را زیردست خـود	کــه کــوه قــاف را عــنــقــا ز عــزلــت زیــر پــر گــیــرد
عقل کوتـه بـین جـدل بـا عـشـق سـرکش می کند	بـــوریــا چــیــن جـــبـــیــن در کــار آتـــش مــی کــنــد
از گــــریــــبـــــان تــــجــــرد ســــر بــــرون آورده ام	بـــوی پـــیــراهــن دمــاغــم را مــشــوش مــی کــنــد
***
گـه تـبـسـم از لبـش، گـاهی سـخـن گـل می کـند	فــتــنـه ای هـر دم ازان کــنــج دهـن گــل مــی کــنـد
بــا حــجــاب او چــه ســازم کـز نـســیـم یـک نـگـاه	عــارض او از عــرق صـــد پـــیــرهــن گــل مــی کــنــد
***
نــشأه دیـوانــگــی تــکــلــیـف بــاغــم مــی کــنــد	نــوبـــهــاران روغـــن گـــل در چـــراغـــم مـــی کـــنــد
از گــــریــــبـــــان تــــجــــرد ســــر بــــرون آورده ام	بــوی پــیـراهـن شــنـیـدن بــی دمــاغــم مــی کــنــد
حـرف بــلـبــل را ز اسـتــغـنـا بــه خـاک افـکـنـده ام	سـاده لـوحـی بـین کـه گـل تـکـلـیف بـاغـم مـی کـنـد
ســـایــه بـــال هــمـــا ارزانـــی خـــورشـــیــد بـــاد	بــرگ تــاکــی از گــلــســتــان تــردمـاغــم مـی کــنـد
***
داغ عـاشـق سـازگـاری کـی بـه مـرهم مـی کـنـد؟	لـالـه ایـن بــاغ خــون در چــشــم شــبــنـم مـی کـنـد
دولـت گــردنـده دنـیـا بــه اســتــحــقــاق نـیـســت	دور گــردون دیــو را در دســـت، خـــاتـــم مــی کـــنــد
***
چـشـم مـسـتـت سـرمـه را بـیهوشـدارو مـی کـنـد	زهــر قــاتـــل وســمــه را آن تـــیــغ ابـــرو مــی کــنــد
بــر گـلـســتــانـی کـه آن شـمـشــاد بــالـا بــگـذرد	ســرو را انـگــشــت حــیـرت بــر لــب جــو مــی کــنـد
***
بــا دلــم آتــش نـگــاهـی دســتــبــازی مــی کــنـد	بــرق بــا عــاجــز گــیـاهـی دســتــبــازی مــی کــنــد
شـــکـــوه گــل را بـــه دیــوان مــروت مــی بـــریــم	ســخــت بــا طــرف کـلـاهـی دســتــبــازی مـی کـنـد
در مـیـان قــمــریـان چــون طــوق بــر گــردن نـهـم؟	ســرو مـن بــا هـر گــیـاهـی دســتــبــازی مـی کــنـد
پــیـچ و تــاب رشـتــه جـانـم گـذشـت از حـد، مـگـر	بــا عــنــانـش دادخــواهـی دســتــبــازی مــی کــنـد؟
***
(دود دل را اشــک چــشــم تــر تــلـافـی مـی کـنـد	هـر چــه دوزخ مـی کــنـد کـوثــر تــلـافــی مـی کـنـد)
(هر ستـم کز چـشمش آمد عذر می خـواهد لبـش	تـــلــخـــی بـــادام را شـــکــر تـــلــافــی مــی کــنــد)
***
چــنـد حــرف بــوســه او بــر لـب جــان بــشـکـنـد؟	چـــنــد جـــامــم در کــنــار آب حــیــوان بـــشــکــنــد؟
از شـکـســت دل نـشــد کـم هـیـچ شـور گـریـه ام	کی بـه یک کشتـی شکستـن خشم طوفان بـشکند؟
***
رهـروان چــون بــر مــیـان دامــان اســتــغــنـا زنـنـد	هـر چـه پـیش آید بـه غـیر از دوسـت، پـشـت پـا زنـنـد
بـــا گـــنــاه مـــا چـــه ســـازد آتـــش دوزخ، مــگـــر	روز مــحـــشـــر طـــاعـــت مــا را بـــه روی مــا زنــنــد
***
حـق پـرسـتـانی کـه از عـشـق خـدا دم مـی زنـنـد	گــام اول پــشــت پــا بــر هــر دو عــالــم مــی زنــنــد
مـی کــنـنـد آنـان کـه حــق را بــهـر دنـیـا بــنـدگـی	بــوسـه بــر دسـت سـلـیـمـان بــهـر خـاتـم مـی زنـنـد
***
یـکــه تــازان جــنـون چــون روی در هـامــون کــنـنـد	خــاکــهـا در کــاســه بــی ظــرفــی مــجــنـون کــنـنـد
بــلـبــلـان سـوگـنـد بــر سـی پــاره گـل خـورده انـد	کـز گـلـســتــان شـبــنـم گـســتــاخ را بــیـرون کـنـنـد!
حـــیـــرتــــی دارم کـــه چـــون در روزگـــار زلـــف او	رســم گـردیـده اســت مـردم شـکـوه از گـردون کـنـنـد
ســرخ رویـی لــازم دیـبــای شــرم افــتــاده اســت	زیـن ســبــب پــیـراهـن فــانـوس را گــلــگــون کــنـنــد
***
چــرخ در گــردش بــود تــا دل بــه جــای خــود بــود	شــوق در راه اســت تــا مــنـزل بــه جــای خــود بــود
از شـکـسـت شـیـشـه درهـم نـشـکـنـد بــال پـری	تـــن اگـــر از پــــا درآیـــد دل بــــه جـــای خـــود بــــود
***
یــاد ایــامـــی کـــه رویــش را بـــهـــار شـــرم بـــود	بــــا حــــیـــا هـــنـــگـــامـــه نـــظــــاره او گـــرم بــــود
یـک تــه پــیـراهـن آمـد تــا بــه کـنـعــان بــاد مـصــر	بـــس کـــه روی دشـــت از آواز زلـــیــخـــا گـــرم بـــود
***
چــشـم مـن دایـم ســپــنـد آتــش رخــســاره بــود	چـــون شـــرر تـــا چـــشـــم وا کــردم دلــم آواره بـــود
عـشـق آن روزی کـه صـحـرای عـدم را رنـگ ریخـت	گـــــردبــــــادش روح گـــــردآلـــــود ایـــــن آواره بـــــود
***
شــمـع دل را روشــنـی در وقـت خــامـوشــی بــود	راحــتــی گــر هــســت در خــواب فــرامــوشــی بـــود
لـب چـو کـردی آشـنـای مـی، لـب پــیـمـانـه بــاش	در ســر مـســتــی ســخــن داروی بــیـهـوشــی بــود
***
در جــنـون عــقــل از ســر دیـوانـه بــیـرون مـی رود	خـانـه چـون شـد تـنـگ، صـاحـبـخـانـه بـیـرون مـی رود
درد غــربــت بــر دل تــنــگــم گــرانــی مــی کــنــد	گـــرد ویـــرانـــی گـــرم از خـــانـــه بـــیــرون مـــی رود
قطـع الفت کردن از روشـن ضـمیران مشـکل اسـت	دود مـی پــیـچــد بــه خــود از خــانـه بــیـرون مـی رود
***
بـی تـو گـر سـاغـر زنم خـون در رگـم نـشـتـر شـود	بـــی دم تــیــغــت اگــر آبـــی خــورم خــنــجــر شــود
غــیـرت مــا نــاز از مــعــشــوق نــتــوانـد کــشــیـد	بـــلـــبـــل مــغـــرور مـــا از خـــنــده گـــل، تـــر شـــود
***
دل ســیــاه اربــاب غــیـرت را ز مــنــت مــی شــود	شــمـع مـا خــامـوش از دســت حــمـایـت مـی شــود
مـی شـود شـیـطـان پـا بـر جـای دیگـر بـهـر نـفـس	در جـــهــان آفــریــنــش هــر چــه عــادت مــی شــود
***
گـــنــج در ویــرانــه مـــن مـــار ارقـــم مـــی شـــود	زعــفــران در ســیـنــه مــن ریـشــه غــم مــی شــود
از عـصــای خــود خــطــر دارنـد کـوران وقـت جــنـگ	بــی بــصــیـرت از دلــیـل خــویـش مــلــزم مـی شــود
***
کـــی دل دیـــوانـــه مـــن رام آهـــو مـــی شــــود؟	صـحــبــت مـن قـال از چــشـم ســخــنـگـو مـی شـود
ســرفــرو نـارد بــه اســبــاب دو عــالــم هـمــتــش	از دل هـــر کـــس کـــه تـــیـــر او تـــرازو مـــی شـــود
ســیـرت بــد، صـورت نـیـکـو نـمـی گـیـرد بــه خــود	خــشــم چــون صـورت پــذیـرد چــیـن ابــرو مـی شـود
***
عـافـیت مـی خـواهم از گـردون، مـلـالـم مـی دهـد	خـوشـدلـی مـی جــویـم از اخــتــر، وبــالـم مـی دهـد
در طـلـسـم قـیمـت مـن ره نـمـی یـابـد شـکـسـت	بــی ســبــب گــرد کــســادی خــاکــمـالـم مـی دهـد
***
عـشــوه هـا از طــالـع نـاســاز مـی بــایـد کـشــیـد	بـــا کــمــال بــی نــیــازی نــاز مــی بــایــد کــشــیــد
دل چــو از کـف رفـت بــاز آوردن او مـشـکـل اســت	اســب ســرکـش را عـنـان ز آغـاز مـی بــایـد کـشـیـد
***
آنـچــه آن روی لـطــیـف از ســایـه مـژگـان کـشــیـد	کـی عــذار مـاه مـصــر از ســیـلـی اخــوان کــشــیـد؟
عـاشـقـان را از تـمـتـع مـانـعـی جـز شـرم نـیـسـت	در حــریـم وصــل مــی بــایـد مــرا هــجــران کــشــیـد
مــی تــوانـی گــنـج هـا از نـقــد وقــت انـدوخــتــن	گـر تــوانـی پــای خــود چــون کـوه در دامـان کــشــیـد
***
خـوش بـهاری مـی رسـد فـکـر مـی و سـاغـر کـنید	کــاســه را فــربــه کــنـیـد و کـیـســه را لـاغــر کــنـیـد
چـنـد چـون شـمـشـیـر بــتـوان بــود در بــنـد نـیـام؟	چــنــد روزی هـم لــبــاس خــویـش از جــوهـر کــنــیـد
در رکــــاب بـــــرق دارد پــــای، ابـــــر نــــوبــــهــــار	صــاف و درد خــاک را چــون لـالـه یـک ســاغــر کـنـیـد
***
گـل نـشـکـفـتـه مـن در چـمـن هرگـز نـمـی خـوابـد	بـه شـبــنـم در تـه یـک پـیـرهـن هـرگـز نـمـی خـوابــد
چـه اظـهار ندامـت مـی کـنی از کـار خـود خـسـرو؟	بـه این افـسـانـه خـون کـوهـکـن هـرگـز نـمـی خـوابـد
***
خــیــال زلــف او در دیــده خـــونــبـــار مــی زیــبـــد	خــــرام مــــوج در دامــــان دریـــا بــــار مـــی زیـــبــــد
ز پـیـش چـشـم دل بـردن، بـه زیـر چـشـم دل دادن	بــه خــال گـوشـه چــشــم تــو ای پــرکـار مـی زیـبــد
بــه کــار گـل نـبــنـدد اهـل دل را هـیـچ کـس زاهـد	تــرا تــســبـــیــح بـــر گــردن، مــرا زنــار مــی زیــبـــد
***
ز شــور بــلـبــلـان گـل از هـوای خــود نـمـی افـتــد	ز آه صــبــح، خــورشــیـد از هـوای خــود نـمـی افــتــد
غــرور حــســن دارد غــافــل از خــط لــالـه رویـان را	نــظــر طــاوس را از پــر بــه پــای خــود نـمــی افــتــد
چـرا مـعـشـوق عـاشـق پـیشـه مـن در دل شـبـهـا	بــه گـرد خـود نـمـی گـردد، بـه پـای خـود نـمـی افـتـد
***
مـصـفـا چـون شـود دل در غـبــار تـن نـمـی گـنـجـد	کـه چـون شـد صـیقـلـی آیینه در گـلـخـن نمی گـنجـد
بــه هـم پــیـچــیـد خـرسـنـدی زبــان شـکـوه مـا را	دگــر در حــلـقــه زنـجــیـر مـا شــیـون نـمـی گــنـجــد
کــفــن شــد جــامـه فــانـوس از داغ جــگــرســوزم	ز شـوخــی شــعـلـه مـن در تــه دامـن نـمـی گـنـجــد
***
شـکـوه خـامشـی در ظـرف گفـت و گو نمی گنجـد	مــحــیـط بــیـکــران در تــنـگــنـای جــو نـمـی گــنـجــد
فــضــای پــرفــشــانــی از بـــرای بـــلــبـــلــان دارد	اگــر چــه در حــریـم غــنـچــه گـل، بــو نـمـی گـنـجــد
***
ز راه چـشـم، غـم در جـان غـم فـرسـود می پـیچـد	ز روزن در مــصــیــبــت خــانــه مــا دود مــی پــیــچــد
ز شـمـشـیـر کـه دارد صـبـح ایـن زخـم نـمـایـان را؟	کـه دردم بــر جــگـر زان رخـت خـون آلـود مـی پــیـچـد
کسی چـون چـشم ازان رخـسـار آتـشناک بـردارد؟	کــه از روزن تــمــاشــایـش عــنــان دود مــی پــیـچــد
***
امـیـد وقـت خـوش از جـمـع دیـوان داشـتـم، غـافـل	کــه تــصــحــیـح دواویـن، خــونـی اوقــات مــن گــردد!
***
چــو بــرگ ســبــز کــز بــاد خــزانـی زرد مـی گـردد	نـشـینـد هر کـه بـا مـن یک نـفـس همـدرد مـی گـردد
بـه می گـفـتـم غـبـار کـلـفـت از خـاطـر فـرو شـویم	نــدانــســتــم کــه از آب آســیــا پـــرگــرد مــی گــردد
چـنـان کـز صـبــح خـیـزد تــیـرگـی از دامـن شـبــهـا	ســـیــاهــی دور از دلــهــا بـــه آه ســـرد مــی گــردد
چـنـان کـز خـواب سـنـگـین دیـده شـبـخـیـز آسـایـد	دل بـــی تـــاب مــن ســـاکــن ز کــوه درد مــی گــردد
***
ز مــی هـرگــاه روی یـار عــالــمــســوز مـی گــردد	خـجــل خـورشـیـد از خـود چــون چــراغ روز مـی گـردد
گـسـسـتـن رشـتـه مهر و مـحـبـت را بـود مشـکـل	رهایی نـیسـت مـرغـی را کـه دسـت آمـوز مـی گـردد
کند افـتـادگی چـون خـاک ره هر کـس شـعـار خـود	اگــر بـــا آســمــان گــردد طــرف، فــیــروز مــی گــردد
بـشـو از عیش شـیرین دسـت تـا گردد دلت روشـن	کـه موم از شـهد چـون شـد دور، بـزم افـروز می گـردد
***
بـه کـوی عـشـق زاهد دشـمـن نامـوس مـی گـردد	اگــر زاغ آیــد ایــنــجـــا غـــیــرت طـــاوس مــی گــردد
خـوشـا بـخـت گلسـتـانی کـه صـید خـود کـند ما را	قــفـــس از شـــعـــلــه آواز مــا فـــانــوس مــی گــردد
***
بـه درویـش از تـهـیـدسـتـی گـوارا مـرگ مـی گـردد	خــزان فــصــل بـــهــار مــردم بــی بـــرگ مــی گــردد
چـراغی را که روغـن می کشـد دودی نمی بـاشـد	نـدارد آه حــســرت هـر کــه شــادی مـرگ مـی گــردد
***
کم و بـیش جـهان در نیسـتـی همسـنگ می گردد	بــه دریـا سـیـل الـوان چـون رسـد یـکـرنـگ مـی گـردد
بــرآی از قــلـزم افــســرده امـکــان بــه چــالــاکــی	که در یک سـاعت اینجـا اشک نیسان سنگ می گردد
***
زمـیـن خــشــک، گـلـزار از مـی گـلـفـام مـی گـردد	فـلـک بــر مـدعــا گـردش کـنـد چــون جــام مـی گـردد
***
(جــنـون از نـشأه هـشـیـاری مـن نـنـگ مـی گـیـرد	ز نـــور تـــوبـــه ام آیــیــنـــه دل زنـــگ مـــی گـــیــرد)
(هـلـال عـیـد در قـلـب شـفـق دانـی چـه را مـانـد؟	چـو شـمشـیری کـه از خـون شـهیدان رنگ می گیرد)
***
قـضـا تــا نـسـخـه کـفـر از خـط جـانـانـه مـی گـیـرد	جــنـون هـم ســر خــط داغ از مـن دیـوانـه مـی گــیـرد
دل بـی دست و پـای من ازان مجلس چه گل چیند	کـــه آتـــش از بـــرون بـــزم در پـــروانــه مــی گـــیــرد
چـه مشکل خـوان خـطی دارد سـر زلف پـریشانش	کـه در هـر حـرف او صـد جــا زبــان شـانـه مـی گـیـرد!
***
ز فـکـر قـامـتــی در دل خــرامـان شــعــلـه ای دارم	کـه اسـتـغـنـا بــه صـد شـمـع تــجـلـی مـی تـوانـم زد
***
نشد قسمت که چندان چشم شوخ او بـه ما سازد	کــه مــرغ زیــرکــی مــنــقـــار بـــا آب آشـــنــا ســـازد
نــگــاه آن کــه بــر آیـیـنــه روی تــو مــی غــلــطــد	دمـــش آیــیــنـــه آب گـــهـــر را بـــی صـــفـــا ســـازد
رخ مـقــصــود از آیـیـنـه وقــتــی جــلــوه گــر گــردد	کــه مــالــش اســتــخــوان پــیـکــرت را رونـمــا ســازد
***
کسـی را از بـزرگان می رسـد نخـوت بـه درویشـان	کــه بــر مـبــلـغ فــزایـد از تــواضــع آنـچــه کــم ســازد
***
نـفـس را یـاد رویـش شـعـلـه بـی بــاک مـی سـازد	نـسـیـم زلـفـش از دل سـیـنـه هـا را پــاک مـی سـازد
رخـش هر خون که در دل کرد، شد خـط عذرخواه او	که خـون از مشک گشـتـن راه خـود را پـاک می سـازد
***
تـمـاشـای تـو از دل سـیـنـه هـا را پـاک مـی سـازد	شـکـرخـنـد تــو جــانـهـا را گـریـبــان چـاک مـی سـازد
نـمـی آیـد ز شـوخـی بــر زمـیـن پـا آن سـتـمـگـر را	بـه امید چـه عـاشـق خـویشـتـن را خـاک می سـازد؟
***
نفس را صـافی از کلفـت خـراش سـینه می سـازد	کــه ســوهـان تــیـغ نــاهـمــوار را آیـیـنـه مــی ســازد
ز مـرگ عــاشــقـان پــروا نـدارد حــســن بــی پــروا	کـه صـد طـوطـی ز مـوم سـبـز ایـن آیـیـنـه مـی سـازد
***
بــدآمـوز قـفـس در آشـیـان مـسـکـن نـمـی ســازد	ز چــشــم افـتــاده دام تــو بــا گـلـشــن نـمـی ســازد
ز عــنــوان بـــیــاض دیــده یــعــقــوب شــد روشــن	کــه دورافــتـــادگــان را دیــده روشـــن نــمــی ســـازد
***
نه لاله (است) این که پـای بـیستـون را در حنا دارد	دل ســـنــگ از بـــرای مــاتـــم فــرهــاد مــی ســـوزد
***
کـه مـی گـفـت از دل یـاقـوت دود عـنـبـرین خـیـزد؟	خـطـی چـون نـیـش زنـبــوران ز جـوی انـگـبـیـن خـیـزد
ز فـیـض خـاکـسـاری سـرفـراز نـه چــمـن گـشـتــم	که می گفت این چـنین سـروی ازین آب و زمین خـیزد
***
صـفـای عـارضـش تـه جـرعـه بـر مـهـتـاب مـی ریزد	لــبـــش بـــیــهــوشـــدارو در شــراب نــاب مــی ریــزد
نـمـی دانـم چـه خـصـمـی بــا نـوای بــلـبــلـان دارد	کـه شـبـنم هر سـحـر در گوش گـل سـیماب می ریزد
***
کـشـد در خـاک و خـونـم گـر غـبــاری در مـن آویـزد	ز پــــا افــــتــــم اگـــر خــــاری مـــرا در دامـــن آویـــزد
نــدارد جـــز نــدامــت حــاصــلــی آمــیــزش مــردم	نــصــیــب بـــرق گــردد دانــه چــون در خــرمــن آویــزد
بـه جـان خرسندی از جانان بـه آن ماند که یعقوبـی	دهـــد از دســـت یــوســـف را و در پـــیــراهـــن آویــزد
***
ز دنـدان ریخـتـن حـرص کـهـنـسـالـان فـزونـتـر شـد	لـب پـرشـکـوه گـردد چـون صـدف خـالـی ز گـوهر شـد
کــنــد اقــبــال دنـیـا ســخــت، دلــهـای مــلــایـم را	نمی گـیرد بـه خـود نقـش نگین چـون موم عـنبـر شـد
سـبـکـسـیـرسـت دولـت، پـایـداری بــرنـمـی تـابــد	ازان ظـــلــمــت ز آب زنــدگــی رزق ســـکــنــدر شـــد
***
ز حـیـرت بـهـره عـاشـق ز خـوبــان بـیـشـتـر بـاشـد	ازین گلشـن گل آن چـیند که دسـتـش زیر سـر بـاشـد
نـمـی گـیـرد عــنـان قــرب هـدف تــیـر ســبــکـرو را	نـگـاه دور خـوش چـشـمـان بــه دل نـزدیـکـتــر بــاشـد
وطن بـیت الحزن، اخوان بـه چـشمش گرگ می آید	عـزیزی هـر کـه را چـون پـیـر کـنـعـان در سـفـر بـاشـد
***
جـهـان را تـار و پـود هـسـتـی از مـوج خـطـر بـاشـد	کــف ایـن بــحــر خــون آشــام از مــغــز گــهـر بــاشــد
مـنـه دل بــر وفــای چــرخ کــجــرو هـوش اگـر داری	کـه دسـتـش هر زمان چـون تـاک بـر دوش دگر بـاشـد
برآی از خود، جهان را زیر دست خویش اگر خواهی	کـــه در پـــرواز، عـــالــم مــرغ را در زیــر پـــر بـــاشـــد
تــوان ســیــر پـــر طــاوس کــرد از هــر پـــر زاغــی	اگـــر آیــیــنــه انـــصـــاف در پـــیــش نــظـــر بـــاشـــد
***
رهـیـن مـنـت درمـان شــدن آســان نـمـی بــاشــد	طـلـای بـی غـشـی چـون درد بـی درمان نمی بـاشـد
سـبـکـسـیرسـت دولـت، بـند نـتـوان شـدن یک جـا	سـکـنـدر را نـصـیـب از چـشـمـه حـیـوان نـمـی بـاشـد
نــگــردد از روانــی اشــک را مــانــع صــف مــژگــان	عـنـان بــحــر در ســرپــنـجــه مـرجــان نـمـی بــاشــد
***
چـه لـذت دیـدن رخـسـار آن مـه پـاره مـی بـخـشـد	که عـاشـق هر دو عالم را بـه یک نظـاره می بـخـشـد
غلط بـخـشـی تـماشـا کن که خـورشـید بـلنداخـتـر	ز گـلـها رنگ مـی گـیرد بـه سـنگ خـاره مـی بـخـشـد
***
همان خـشک است مژگان گر بـه خوناب دگر غلطد	نـگـردد رشــتــه تــر چــنـدان کـه در آب گـهـر غــلـطــد
کــه بــیـرون مـی دهـد راز گـلـوســوز مـحــبــت را؟	عـجـب دارم ز دسـت رعـشـه داران ایـن گـهـر غـلـطـد
***
گـل از شـرم رخ او خـون بـه روی خـویـشـتـن مـالـد	زبـــان لــاف را بـــر خــاک، شــمــع انــجـــمــن مــالــد
نـیـایـد از لـطــافــت در نـظــر آن پــیـکــر ســیـمـیـن	مـگــر آن ســرو ســیـم انـدام صــنـدل بــر بــدن مـالــد
بـه تـهـمـت خـوار گـردانـدن عـزیـزان را بـه آن مـانـد	کـه پــیـه گـرگ، یـوسـف را کـسـی بــر پـیـرهـن مـالـد
***
کـدامـیـن ســروقــد از دامـن مـحــشــر بــرون آمـد؟	کــه بــی تــابـــانــه صــد آه از لــب کــوثــر بــرون آمــد
ز قید شش جـهت چون غنچه درهم شد پـر و بـالم	دوشش زد هر که چون عیسی ازین ششدر برون آمد
ز تــاب عـارضـت در چــشـم مـجــمـر آب مـی گـردد	بــپــوشــان رخ کــه خــون از دیـده مـجــمـر بــرون آمـد
***
بـه قتـل من چـنان تـیغـش بـه اسـتـعـجـال می آمد	کــه از جــوهـر بــه گــوش مـن صــدای بــال مـی آمـد
گـذشـتـن بــر تـو دشـوارسـت از دریـای بــی پـایـان	وگــرنـه گــریـه شــادی بــه اســتــقــبــال مــی آمــد!
***
اگـر مـلـک دو عـالـم را کـنـد یـک کـاسـه اقـبــالـش	هـمـان از حـرص، چـین بـر جـبـهـه فـغـفـور مـی مـانـد
***
گــرانـخــوابــی کــه آه ســرد را مـهـتــاب مـی دانـد	نـسـیـم صـبــح مـحــشـر را فـسـون خــواب مـی دانـد
گهی بـا درد می غلطـم، گهی بـا داغ می جـوشـم	بـه غـیـر از مـن کـه قـدر صـحـبـت احـبــاب مـی دانـد؟
عــیــار زهــد بــی کــیــفــیــت تــســبــیــح داران را	نــگـــاه عـــارف از خـــمـــیــازه مـــحـــراب مـــی دانــد
***
دل ســـودایــی مـــن یـــار را اغـــیـــار مـــی دانـــد	ســــر زانـــوی وحــــدت را ســــر بــــازار مــــی دانـــد
ز روشــن گـوهـران عــیـب نـمـایـان اســت غـمـازی	وگــرنــه ســیــنــه ام آیــیــنــه را ســـتـــار مــی دانــد
کــنـد شــاخ بــلـنـد از کـودکــان گـل را ســپــرداری	ســـر ســـودایـــی مـــنـــصـــور قـــدر دار مـــی دانـــد
***
گـرفـتــار مـحــبــت دوســت از دشـمـن نـمـی دانـد	ز راحـت دشـمـنی ها گـلـخـن از گـلـشـن نـمـی دانـد
بـه ریزش می توان تـسخیر خوبـان کرد، چشم من!	کـسـی این چـشـمه را بـهتـر ز چـشـم مـن نمی داند
***
دلـم در سـیـنـه درس نـالـه مـسـتـانـه مـی خـوانـد	بــه طــرز بــلـبــل نـاقـوس در بــتــخــانـه مـی خــوانـد
عـجـب فیضـی اسـت بـا یونان زمین خـطـه مشـرب	کــه طــفــل نـوســواد او، خــط پــیـمـانـه مـی خــوانـد
***
حـجـاب بــی زبــانـم رخـصـت گـفـتــار مـی خـواهـد	بــرات بــوســه ای زان لـعــل شــکـربــار مـی خــواهـد
بـه حـسـن بـی زوال خـویشـتـن بـسـیار مـی نازی	گـل شــبــنـم فـریـبــت گـوشـمـال خــار مـی خــواهـد
(بــه افــســون نـیـاز مـشــتــری ســر بــرنـمـی آرد	غــرور یـوســف مــا جــلــوه هـمــکــار مــی خــواهــد)
***
طـبـیب پـسـت فـطـرت خـلـق را رنجـور می خـواهد	گــدای دوربــیــن فــرزنــد خــود را کــور مــی خــواهــد
کـمـال حـسـن رسـوایـی تــقـاضـا مـی کـنـد، ورنـه	گـل ایـن بـوسـتـان را بــاغـبـان مـسـتـور مـی خـواهـد
***
شــود رد خــلــایـق هـر کــه را الــلـه مـی خــواهـد	نـگـردد گـرد گـوهـر هـیـچ کـس تــا شـاه مـی خـواهـد
بـه عـیـاری تـوان جـان بـردن از دسـت فـلـک بـیرون	ز دام شــیـر جــســتــن حــیـلــه روبــاه مـی خــواهـد
بــه درد نـامــرادی صــبــر کــن تــا کــامـران گــردی	که عیسی خستـه می جوید، خضر گمراه می خواهد
***
خـوشـا دردی کـه هر مـو بـر تـن مـن در خـروش آید	بـه هـر پـهلـو کـه غـلـطـم نـالـه زخـمـی بـه گـوش آید
بـه بــزم عـیـش نـتـوان دیـد خـالـی جـای جـانـان را	چـو بـینم شیشه ای خالی ز می خونم بـه جـوش آید
***
ز ســبــزی گــر بــرون گــردون مــیـنـارنـگ مـی آیـد	مـــرا آیـــیـــنـــه دل هـــم بـــرون از زنـــگ مـــی آیـــد
ز بـس رگ بـر تـنـم گـردیده خـشـک از نـاتـوانـی ها	بــه گـوشـم از خـراش سـیـنـه بــانـگ چـنـگ مـی آیـد
نـبــاشـد بــیـش ازیـن صـائب عـیـار پـسـتـی طـالـع	کـه تـیـر مـن بــه سـنـگ از چـرخ مـیـنـا رنـگ مـی آیـد
***
بـه لـب از شـوق صـدره بـیش جـان نـامـه مـی آیـد	کــه حــرفــی از دهـانـش بــر زبــان خــامــه مــی آیـد
نـمـی دانـم بـه پـایـان چـون بـرم وصـف مـیـانـش را	کــه در هـر حــرف، مــویـی بــر زبــان خــامـه مـی آیـد
اگـر خـواهـی سـر مـویـی نـپـیـچـد سـر ز فـرمـانـت	بـه خـامـوشـی زبــانـی چـون زبــان شـانـه مـی بـایـد
***
مـگـر پــروانـه حـرفـی از کـنـار و بــوس مـی گـویـد؟	کـه شـمـع امـشـب سـخـن از پـرده فـانوس می گـوید
مـزن حــرف ســبــکــبــاری کــه پــیـونـد تــعــلـق را	یـکــایـک بــخــیـه هـای خــرقــه ســالـوس مـی گـویـد
گـل رنگـین لبـاسـی هاسـت خـون خـود هدر کـردن	پــر زاغ ایــن ســخــن را بـــا پــر طــاوس مــی گــویــد
***
(صــبــا در هـم خــبــر از طــره جــانـانـه مـی گـویـد	ســخــن هـای پــریـشـان بــا مـن دیـوانـه مـی گـویـد)
(سری خم کرده ابـرویت به سوی چشم، می دانم	کـه حـرف کـشـتـنـم بـا نـرگـس مـسـتـانه مـی گـوید)
***
آن کــه چــشــمــان تــرا نــشأه بـــیــهــوشــی داد	مـــســـتـــمـــنـــدان تـــرا ذوق جـــگـــرنـــوشـــی داد
لـب فـرو بــســتــنـم از نـالـه ز بــی دردی نـیـسـت	نــفــس ســـوخـــتـــه ام ســـرمــه خـــامــوشــی داد
***
(یــک ادای نــمــکـــیــن در هــمــه عـــمــر نــکـــرد	یـارب ایـن بــخــت مـرا تــهـمــت شــوری کــه نـهـاد؟)
***
زلــف او کــی بــه خــیــال مــن غــمــنــاک افــتــد؟	مــگــر از شـــانــه بـــه فــکــر دل صــد چـــاک افــتـــد
پــرتــو حــســن غــریــب تــو ازان شــوخــتــرســت	کــــه ازو عــــکــــس بــــر آیـــیــــنــــه ادراک افــــتــــد
رشـــتـــه گـــوهــر ســـیــراب شـــود مـــژگـــانــش	هــر کــه را چـــشـــم بـــر آن روی عــرقــنــاک افــتـــد
***
گــر چـــنــیــن ســـرو ز بـــالــای تـــو درهــم گــردد	طـــوق هــر فـــاخـــتـــه ای حـــلــقـــه مــاتـــم گــردد
دولـتــی را کــه چــو خــورشــیـد رســد وقــت زوال	نـــورش افــــزون شــــود و ســــایـــه او کــــم گــــردد
***
اگــــر ابــــروی تــــو مــــحــــراب نـــمــــازم گــــردد	کـــعـــبـــه پـــروانـــه صـــفـــت گـــرد نـــیـــازم گـــردد
بـــه گـــریــبـــان نــرســـد نــکـــهــت دامـــن دارش	جـــــامـــــه یـــــوســـــف اگـــــر پــــــرده رازم گـــــردد
***
حــســن خــط پــرده فــهـمـیـدن مــضــمــون گــردد	کــســـی آگــاه ز مــضــمــون خـــطــش چـــون گــردد
مــصــرع ســرو بــه تــقــطــیـع چــه حــاجــت دارد؟	الــف از صـــنــعــت مــشـــاطــه چـــه مــوزون گــردد؟
***
عــیــب در چــشــم و دل پـــاک هــنــر مــی گــردد	کـــف بـــی مــغـــز دریــن بـــحـــر گــهــر مــی گـــردد
چــون کـنـد عــاشــق بــی تــاب عـنـانـداری خــود؟	کــز نــشــیــب آب بـــه پــابـــوس تــو بـــرمــی گــردد!
***
شـــبـــنــم از روی لــطــیــف تـــو نــظــر مــی دزدد	غــنــچـــه از شـــرم تـــو ســـر در تـــه پـــر مــی دزدد
مـی کـنـد بـیـهـده دل عـیـب خـود از عـشـق نـهـان	گـــل ز خـــورشـــیــد عـــبـــث دامـــن تـــر مـــی دزدد
***
بــــوی گــــل مــــژده آشــــوب جــــنـــون مـــی آرد	نــــالــــه بــــلــــبــــلــــم از پــــرده بـــــرون مــــی آرد
مــــرو از راه بــــرون بــــر اثــــر نــــکــــهـــت زلــــف	کـــه ســـر از کـــوچـــه زنـــجــــیـــر بــــرون مـــی آرد!
***
شــوربـــخــتــی ز دو چــشــم تـــر مــا مــی بـــارد	تـــلـــخـــکـــامـــی ز لـــب ســـاغـــر مـــا مـــی بـــارد
از دم تـــیـــغ تــــو آســـوده دلـــان مـــحـــرومـــنـــد	ایـــن رگ ابـــر هـــمـــیــن بـــر ســـر مـــا مـــی بـــارد
***
هـر کــه را مـی نـگــری شــکــوه ز قــســمـت دارد	جــــز دل مــــا کــــه بــــه نــــاداده قــــنـــاعــــت دارد
قــد مــوزون تــرا نــیــســت بــه مــشــاطــه نــیــاز	مــصــرع ســرو بـــه تـــقــطــیــع چــه حــاجـــت دارد؟
***
نـــالـــه ام کـــاوش ازان خـــنـــجـــر مـــژگـــان دارد	گــــریــــه مــــن نــــمــــک طـــــرز ز طـــــوفـــــان دارد
یــک نــگــه کــردن مــا ایــن هــمــه آزار نــداشـــت	بـــاغــبـــان حـــق نــگــاهــی بـــه گــلــســتـــان دارد
***
نــمــک لــعــل تــو کــی چــشــمــه حــیــوان دارد؟	یــوســـف مـــصـــر کـــی ایــن چـــاه زنـــخـــدان دارد؟
راز ایــن ســیــنــه صــد چــاک چــرا گــل نــکــنــد؟	کـــه دریـــده دهـــنـــی هـــمـــچـــو گـــریـــبــــان دارد
***
اشـــک مـــا آتـــش حـــل کـــرده بــــه دامـــن دارد	دانـــه ســـوخــــتــــگـــان بــــرق بــــه خــــرمـــن دارد
بــا کــلــاه نــمــد خــویـش بــســازیـد کــه شــمــع	تــــاج بــــر طــــرف ســــر و اشــــک بــــه دامـــن دارد
آن بــه ســرچــشــمــه مــقــصــود تــوانــد ره بـــرد	کـــه دلـــی تـــنــگ تـــر از چـــشـــمـــه ســـوزن دارد