فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 20 آذر 1403

پایگاه خبری شاعر

غزل حافظ نمونه لطیف‌ترین اندیشه‌های عرفانی است



به گزارش خبرنگار پایگاه خبری شاعر به نقل از (ایبنا) در اهواز، یوسف لبموچی شامگاه جمعه در ویژه برنامه بزرگداشت حافظ شیرازی که به همت محفل ادبی سیمرغ و روزنامه اقتصاد بومی در اهواز، با بیان اینکه حافظ ستاره درخشان غزل و زبان فارسی است؛ اظهار کرد: حافظ شیرازی چون در عصر خودش حافظ قرآن بوده و شعر را با موسیقی خاصی می‌خواند به آن لقب‌حافظ دادند.

دبیر محفل ادبی سیمرغ با اشاره به این بیت حافظ «قرآن زبر می‌خوانم باچهارده روایت» گفت: قرآن دارای هفت کاتب است که هرکدام از آن‌ها دو شاگرد داشتند که به ترتیب تعداد آنان چهارده نفرمی‌شد و هر کدام با لحن و اعراب خاصی آن را می‌نوشتند ومی‌خوانند.

وی با بیان اینکه حافظ شعرسرایی را از بیست سالگی شروع کرده است، افزود: وی هم‌عصر سعدی شاعر نامدار ایرانی بود و سایه بزرگ سعدی مانع این است که شعرهای وی شنیده شوند درنتیجه با دور شدن حافظ از سعدی رفته رفته غزل های وی معروف شد.

لیموچی با بیان اینکه حافظ در همان جوانی دانش های دینی ازجمله اصول و فقه را آموخت، گفت: کسی که در دوره جوانی دین شناس می‌شود قطعاً ذهن متبحری دارد. حافظ پس از دین‌آموزی سراغ دانش‌های دیگری رفته و با ذکاوت خود همه ادیان را آموخته و آگاهانه دین خود را پذیرفته است.

غزل‌های حافظ آیینه روشن اندیشه‌های او است

وی درخصوص سیر تحول اندیشه‌های حافظ عنوان کرد: در سیر اندیشه حافظ عقیده محققان بر این است که این یگانه عالم عرفان و ادب، مراحل کمال را اندک اندک پیموده و غزل‌های وی که آیینه روشن اندیشه‌های این مرد بزرگ است، هریک نشان‌دهنده عالمی از احوال وی و نماینده دوره‌ای از ادوار زندگی او و گویای مرحله‌ای از مراحل سلوک است.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: غزل‌های حافظ نمونه لطیف‌ترین اندیشه‌های عرفان او است که در کالبد کلمات روان و شیوا با حسن تالیف و مراعات اسرار فصاحت و بلاغت جلوه خاص یافته است.

وی با اشاره به اینکه حافظ از لحاظ مشرب عرفان، راه ملامتیان را پذیرفت؛ ادامه داد: در این طریق، سالک باید از ریا، تظاهر و نفاق روی برتابد و خدمت به خلق را سرلوحه کارهای خود قلمداد کند.

حافظ نماد فرهنگی ایران و فرزند نیکوی این سرزمین در عین سکوت می‌نوازد و می‌خواند

لیموچی ادامه داد: حافظ در حال حاضر نماد فرهنگی ایران به شمار می‌رود و فرزند نیکوی ایران و معروف به شاعر غزلیات و لسان‌الغیب، ترجمان اسرار یا محرم اسرار و عاشقی است. غزلیات حافظ آمیخته‌ای از فلسفه، عرفان، عشق و آداب و رسومی است که توانست این شاعر از آمیزه آن‌ها، تابلوهای زیبایی را خلق کند به نحوی که در عین سکوت، می‌نوازد و می‌خواند.

دبیر محفل ادبی سیمرغ بیان کرد: حافظ در دوره‌ای از زندگی خود از شریعت به طریقت اسلامی و عرفانی می‌گرود که در این دوره وارسته‌تر از آنچه که بود، می‌شود زیرا از تمامی ریاکاران زمانه خود دوری می‌جویید.

وی افزود: اعتقادات حافظ در سن بلوغ به خاطر تحریف دین توسط خلفای ریاکارحاکم بر جامعه دچار تزلزل و سستی می‌شود.

لیموچی با اشاره به ویژگی اشعار حافظ گفت: برخی بر این باورند که واژه «عشق» که حافظ در اشعارش بسیار به کار برده، یک کلمه احساسی و گذرا و عاطفی نبوده بلکه از اسماء الهی است. چرا که عشق، اوج کمال انسانی است، زیرا انسان از نظر روحی به معشوق خود تعلق دارد و سرشت اصلی انسان همان «عشق» است، تمام موجودات جهان، به این خاطر آفریده شدند تا عشق بورزند و دوست بدارند.

وی ادامه داد: برخی می‌گویند عشق ریشه‌اش فارسی وبه معنای عیش و در جای دیگری به معنای اشک به کار رفته که درآن عاشق یک فرد افسرده و پژمرده معرفی شده است.

راه عرفان رسیدن به عاشق حقیقی خداوند متعال

وی در خصوص هفت مرحله‌ای که در اشعار حافظ به کار رفته است، گفت: مراحلی از جمله کلاغ، راز، سرباز، شیر، پارسی، خورشید و پدر مراحلی برای طی کردن راه عرفان و رسیدن به عاشق حقیقی که‌خداوند متعال است، می‌باشند.

وی افزود: کلاغ یک‌پرنده خبرچین است که‌در اشعار حافظ حاوی این معناست انسان باید خصلت خبرچینی را از خود دور کندکه حافظ قلم خود را یک کلاغ می‌داند که با نوک آن آب حیات به تمامی انسان‌ها می‌دهد.

رازداری در اشعار حافظ و دین اسلام

لیموچی گفت: برجسته‌ترین عنصر در آیین مهری همان رازداری است که در دین اسلام واشعار حافظ به آن سفارش فراوانی شده است.

وی با بیان اینکه سربازبه این معناست که سالک باید در این مرحله تهذیب نفس کند و در نهایت مهر پاکی بر پیشانی وی می‌زنند، اضافه کرد: شیر و خورشید از جمله مهم‌ترین نمادهای آیین مهری هستند.



منبع : ایبنا