همـی گـذشـت بـه میدان شـاه کـشـورعظـیم شـخـصـی قلعه سـتـان و صـفدربـسـان گـردون رفـتـار و رنـگ و فـعـلـشچــــو مـــاه بــــر روی آئیـــنـــه مـــنـــو…
همـی گـذشـت بـه میدان شـاه کـشـور | عظـیم شـخـصـی قلعه سـتـان و صـفدر |
بـسـان گـردون رفـتـار و رنـگ و فـعـلـش | چــــو مـــاه بــــر روی آئیـــنـــه مـــنـــور |
چـو چـرخ و عقدش تـابـان بـسـان انجـم | چـو ابــر و بـرقـش غـران بـه جـای تـنـدر |
نـه بــاد لـیـکــن در جــنـگ بــاد صــولـت | نـه کـوه لـیـکـن در حــمـلـه کـوه پــیـکـر |
بـــســان مــرکــز بـــر مــرکــز مــعــلــق | بــه زیــر گــنــبــد چــون گــنــبــد مــدور |
بـــه پـــای گــرد بـــرآرد ز کـــوه بـــابـــل | بـه یـشـک خـاک بــرآرد ز حـصـن خـیـبـر |
بـــه گــاه رفــتــن مــانــنــده ســمــاری | چــهــار پــایــش مــانــنــد چــار لــنــگــر |
گـــه دویــدن مـــانـــنـــد اســـب تـــازی | رونــده اســبــی از نــیــکــویـی مــصــور |
زمـیـن نـوردی زیـن خـنـگ زیـور اسـبـی | کـه هـسـت زیـور اســبــان خــنـگ زیـور |
سـرین و گردن و پـشت و بـرش مسمن | مـیـان گــرده و پــای و رخــش مـضــمــر |
بــه گـاه جــســتــن مـانـنـد بــرق لـامـع | گـــه دویــدن مـــانــنـــد بـــاد صـــرصـــر |
بــه شــکــل چــنـبــر نــاوردگــاه ســازد | وگـر بــخـواهـی بــیـرون جـهـد ز چـنـبــر |
چـو چـرخ مـحـور گـردد بــه گـاه جــولـان | چــنـانـکـه گـردد زو خـیـره چــرخ مـحــور |
نــــه از مؤخــــر پــــیــــدا ورا مــــقــــدم | نــــه از مــــقــــدم پــــیــــدا ورا مؤخــــر |
زوهـــم پـــیــش شـــود او گـــه دویــدن | اگــر کــنـنـدش بــا وهـم هـیـچ هـمـبــر |
چـــنــان دود چـــو دوانــی بـــرابـــر او را | کـه پـای بـیـرون بــنـهـد ز خـط مـسـطـر |
ز هـیـچ چــیـز نــتــرســد بــســان نـیـزه | ز هــیـچ بــاک نــدارد بــســان خــنــجــر |
چـگونه خنجـری آن خنجـری که وصفش | همـی نـگـنـجـد کـس را بـه خـاطـر انـدر |
سـپـهر صورت تـیغی که از صـحـیفه ش | بـه جـای زهـره و تـیـر و نـجـوم دو پـیکـر |
هــزار کــوکــب مــریـخ گــشــتــه پــیـدا | که حکمشان همه نحسست بر عدو بر |
چــو وهـم لـابــد انـدر شـود بــه هـر دل | چـو عـقـل نـاچـار اندر شـود بـه هر سـر |
ز گـونـه گـونـه عـرضـهـاسـت پـر جـواهر | ولــی جــواهـر او را عــرض چــو جــوهـر |
چـــنــیــن شــنــیــدم از مــردمــان دانــا | کــه مـی بــســنـبــد الـمـاس گـوهـرآور |
دروسـت گـوهر و الـمـاس طـبـع تـیغـش | چــرا نــســنــبـــد الــمــاس وار گــوهــر |
چــو چــرخ و نـورش مـانـنـد نـور کـوکــب | چــو آب و فــعــلــش مــانـنـد فــعــل آذر |
ز نــور او شــده روز حـــســود مــظــلــم | ز صـفـوتــش شــده عـیـش عـدو مـکـدر |
چـو وصل شـاه جـهان یافت او ز شـادی | عــروس وار بــیــاراســت تــن بــه زیــور |
چـو نـوعـروسـان زیـن روی دایـم اکـنـون | گـهی لـبـاسـش احـمـر بـود گـه اخـضـر |
هر آن تنی که بدین تیغ گشت بی جان | نــبــاشــد او را هـول نــکــیـر و مــنــکــر |
غـذای او هـمـه مـغـز عــدوی بــی دیـن | لــبــاس او هـمــه از خــون مــرد کــافــر |
چـو آتـشـسـت و بــسـوزد دل مـخـالـف | وز آب گـــردد افــــزون فــــروغ اخــــگـــر |
هر آنـکـه روزی در دهر گـشـت کـشـتـه | ازو طـلـب کـنـد او جـان بـه روز مـحـشـر |
اگــر نــداری بـــاور هــمــی حـــدیــثـــم | ازو بــــری بــــه گـــه کـــارزار کـــیـــفـــر |
همیشـه بـاشـد ازو مـمـلـکـت بـه رونق | چـو کـلـک بــاشـد بـا او هـمـیـشـه یـاور |
چــگـونـه کــلـکـی کـلـکـی کــزو بــزایـد | هــزار مـــعـــنـــی چـــون زایــد ز مـــادر |
چـو یـار دلـبـر مـعـشـوق و سـرو قـامـت | چــو مـرد بــیـدل گــریـان و زرد و لــاغــر |
چـو کـار گـیـتـی بــسـتـه گـره ز گـیـتـی | چـو رنگ خـورشید رنگش ز تـابـش خـور |
بـسـان ماه و چـو پـیدا شد از سـپـهرش | بــه نـور مـعـنـی گـردد سـپــهـرش انـور |
چـو از سـپـهر فـرو شـد چـو ماه روشـن | شـود سـپـهـرش تـاری و تـیـره یک سـر |
بـــه رنــگ زر شـــده بـــیــمــاروار و او را | ز مـشـک بـالـین و ز سـیم نـاب بـسـتـر |
اگــر ز بــالــیــن تــیــره شــود ســر او را | ولـیـک تـنـش بــه بــسـتـر هـمـه مـنـور |
ز بــیـم آنـکـه ســر او چــو تــنـش گـردد | همی خـضـاب کند سـر بـه مشـک اذفر |
بـسـان مـسـتـان از ره رود بـه یـک سـو | ز بـاده گویی خـورده ست یک دو سـاغر |
از آنـکـه در خــم مـانـنـد رنـگ و بــویـش | بـه رنگ لـعـل بـدخـشـی و بـوی عـنـبـر |
بـه جـامی از وی گردد غـمی نشـاطـی | بــه جــرعــه از وی گــردد جــبــان دلـاور |
بــه جــام زریـن هـمـچــون گــل مـوجــه | درونـش احــمـر بــاشـد بــرونـش اصـفـر |
گــهـی چــو مـرد مـعــمـر ولــیـکــن از او | شــود بــه طــبــع جــوان مـردم مـعــمـر |
مـعـیـن مـن بــه گـه مـدح شــاه عــالـم | که هسـت بـر همه شـاهان دهر سـرور |
امـیـر غــازی مــحــمــود ســیـف دولــت | خــدایـگــان جــهـان شــاه دادگــســتــر |
شـهی کـه دارد ظـاهـر چـو پـاک بـاطـن | شـهی کـه دارد مخـبـر چـو خـوب منظـر |
مــراد او را گــشــتـــه قــضــا مــتـــابـــع | هــوای او را گــشــتــه قــدر مــســخــر |
زمـیـن ز پــایـه تــخــتــش فـزود رتــبــت | فـلـک ز عــالـی قـدرش گـرفـت مـفـخــر |
شــده ز ســهـمـش تــاری هـزار خــانـه | شــده ز نــامــش روشــن هـزار مــنـبــر |
سـپـید گشـتـه بـه مدحـش هزار خـاطر | سـیـاه گـشـتـه ز شـکـرش هـزار دفـتــر |
بـه گـاه بــخـشـش مـانـنـد حـاتـم طـی | بــه گــاه کــوشــش مـانـنـد رســتــم زر |
نه بـا سنانش جـوشن بـود چـو جـوشن | نه بـا حـسـامـش مغـفـر بـود چـو مغـفـر |
بـه خـواب دیـد غـضـنـفـر حـسـام او زآن | ز تــب نـبــاشــد خــالـی تــن غـضـنـفـر |
ز بـس کـه شـاهان بـوسـنـد فـرش او را | شـدســت فـرشـش ز آثــار لـب مـجــدر |
بـــه پـــیــش خــاطــر او آفــتـــاب تــاری | بــه نــزد هـمــت او آســمــان مــحــقــر |
شها ز عدل تـو چـونان شـدسـت گیتـی | کـه بــاز جـفـت شـد از بـیـم بــا کـبـوتـر |
شـده نـگـون ز نـهـیـب تـو تــاج کـسـری | شــده خــراب ز بــیـم تــو قـصــر قـیـصـر |
مـنـور اسـت بــه رأی تــو هـفـت گـردون | مـزین اسـت بـه روی تـو هـفـت کـشـور |
فـراخـتـه سـت بــرای تــو چـتــر و رایـت | فروخـتـه سـت بـه فر تـو تـخـت و افسر |
ز نـور روی تــو عـالـم شـدســت روشـن | ز بــوی خـلـق تـو گـیـتـی شـده مـعـطـر |
هـمـی سـعـود بــود حـکـم نـجـم زهـره | چـو گـشـت رای تـو شـاهـا بـرو مـجـاور |
بـلـنـد گـردون بـا هـمـتـت زمـیـن اسـت | بـــزرگ دریــا بـــا فــک تــســت فــرغــر |
ز ذوالـفــقــار تــو آن دیـده انـد شــاهـان | کـه خــلـق دیـدنـد از ذوالـفــقــار حــیـدر |
بـه نزد خـلـق ظـفـر زآن سـتـوده بـاشـد | کـه مر حـسـام و سـنان تـراسـت رهبـر |
اگـر چـه شـعـر رهی نـیسـت شـهـریارا | بـه لـفـظ و مـعـنـی بــا شـعـرهـا بــرابـر |
ز دق مـســلـم بــاشـد ز عـیـب خــالـی | نـبــاشــد از ســخــن هـیـچ کــس مـزور |
چـو بـنـده پـیش تـو مـدحـت کـنـد روایت | دهـان بـنـده بـه مـدحـت شـود مـعـنـبـر |
هـر آن مـدیـح کـه خـالـی بــود ز نـامـت | بــودش مـعـنـی مـنـحـول و لـفـظ ابــتــر |
ســخــن بــه مـدح تــو نـازد خــدایـگــانـا | چـنـانـکـه اخـبــار از هـاشـمـی پـیـمـبـر |
نـکـرد شــاهـا بــنـده هـیـچ وصــف نـادر | کـه در صــفــات مـعــانـی نـشــد مـکـرر |
تـمام کـرد یکـی مدحـتـی چـو بـسـتـان | ز وزن و مـعــنـی لــالـه ز لـفــظ عــبــهـر |
چـنـانکـه راشـدی اسـتـاد این صـنـاعـت | کـنـد فـضـایـل آن پــیـش شـه مـفـســر |
بــدیـهـه گـفـتـه سـت انـدر کـتـابــخـانـه | بــه فــر دولــت شــاهـنـشــه مــظــفــر |
بــدان طـریـق بـنـا کـردم ایـن کـه گـویـد | حــکـیـم راشــدی آن فـاضـل ســخــنـور |
رونده شـخـصـی قلعـه گشـای و صـفدر | پــنـاه عــســکــر و آرایـش مــعــســکــر |
مـفــاعــلـن فــعــلـاتــن مـفــاعــلـن فـع | ز وزن مـجـتــث بــاشـد بــه وزن کـمـتــر |
خــــدایــــگــــانــــا امــــروز راشــــدی را | بــه فـر دولـت ســلـطــان ابــوالـمـظـفـر |
رسید شعر بـه شعری و شد بـه گیتـی | چــو جــود کـف تــو اشــعـار او مـشــهـر |
ز شـعـر اوسـت همـه شـعـرهای عـالـم | چـنانکـه هسـت همه فـعـل ها ز مصـدر |
چــو نــثــر او نــبــود نـثــر پــر مــعــانـی | چــو نــظــم او نــبـــود نــظــم روح پــرور |
اگـر نـبــاشــد پــیـشــت رهـی مـصـدق | وگـــر نــداری مـــر بـــنــده را تـــو بـــاور |
حــدیـث کـردن بــی حـشـو او نـگـه کـن | بـدین قـصـیده کـه امـروز خـوانـده بـنـگـر |
دهـنـد بـی شـک افـاضـل بـدان گـواهی | اگـر بـه فـضـلـش سـازد رهـیت مـحـضـر |
هـر آنـکـه یـارش اقــبــال شــاه بــاشــد | طــریــق شــعــر بــود نــزد او مــیــســر |
خــدایـگـانـا مـی خــور بــه شـاد کـامـی | بـه لـحـن چـنگ و بـه آرامی نای و مزمر |
بـه روی حـوری رویش چـو نـقـش مـانی | ز دسـت تـرکی قدش چـو سـرو کشـمر |
بـه روی مـاه تـمام و بـه چـشـم نرگـس | بــه زلـف عـنـبــر نـاب و بـه قـد صـنـوبــر |
بـــه آب رویــش نـــور جـــمـــال پـــیـــدا | بـه خـم چـشـمش سـحـر حـلال مضمر |
زیــاد بـــادت از بـــخــت هــر زمــان عــز | فــزونـت بــادا در مــلــک هـر زمــان فــر |
هـمـیـشـه تـا ز زمـین بـردمـد بـنـفـشـه | هـمـیشـه تـا ز فـلـک مـی بـتـابـد اخـتـر |
بـه فر و شـادی و لهو و نشـاط بـنشـین | ز عـمـر و دولـت و شـادی ملـک بـر خـور |
هـمـیـشــه دولـت تــو یـاور و مـســاعـد | هــمــیــشــه نــاصــر تــو ایــزد کــروگــر |
زمـانـه رای تـو را گـشـتـه همـچـو بـنـده | ســپــهـر قـدر بــلـنـد تــو را چــو چــاکـر |
همیشـه چـتـر تـو را یمن و فـتـح همـره | همیشـه تـیغ تـو را نصـر و سـعـد همبـر |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج