عــمــر ســـعــد وقــاس را بـــا ســـپـــاهفـرسـتــاد تــا جــنـگ جــویـد ز شـاهچـــو آگــاه شــد زان ســـخـــن یــزگــردز هــر ســو ســپـــاه انــدر …
عــمــر ســـعــد وقــاس را بـــا ســـپـــاه | فـرسـتــاد تــا جــنـگ جــویـد ز شـاه |
چـــو آگــاه شــد زان ســـخـــن یــزگــرد | ز هــر ســو ســپـــاه انــدر آورد گــرد |
بــــفــــرمـــود تــــا پــــور هـــرمــــزد راه | بـه پـیـمـایـد و بــر کـشـد بــا سـپـاه |
کــه رســتــم بــدش نــام و بــیـدار بــود | خــردمــنــد و گــرد و جــهـانـدار بــود |
ســتــاره شـمـر بــود و بــســیـار هـوش | بـه گـفـتـارش مـوبـد نهاده دو گـوش |
بـــرفـــت و گـــرانــمــایــگـــان رابـــبـــرد | هـر آنـکـس کـه بـودنـد بـیـدار و گـرد |
بــریـن گـونـه تــا مـاه بــگـذشـت ســی | هـمـی رزم جــسـتــنـد در قـادسـی |
بسی کشته شد لشکر از هر دو سوی | سـپـه یک ز دیگر نه بـرگـاشـت روی |
بــدانـســت رســتــم شــمــار ســپــهـر | سـتـاره شـمـر بــود و بــا داد و مـهـر |
هـمـی گـفـت کـاین رزم را روی نـیسـت | ره آب شـاهـان بـدین جـوی نـیسـت |
بـــیــاورد صـــلـــاب و اخـــتـــر گـــرفـــت | ز روز بــلـا دســت بــر ســر گــرفــت |
یــکـــی نــامــه ســـوی بـــرادر بـــه درد | نـوشـت و سـخـنـهـا هـمـه یـاد کـرد |
نــخــســت آفــریــن کــرد بـــر کــردگــار | کــــزو دیـــد نـــیـــک و بــــد روزگـــار |
دگـــر گـــفـــت کـــز گـــردش آســـمــان | پــژوهـنـده مــردم شــود بــدگــمــان |
گـــنـــهـــکـــارتــــر در زمـــانـــه مـــنـــم | ازی را گــــرفــــتــــار آهــــرمــــنــــم |
کـه این خـانـه از پـادشـاهـی تـهـیسـت | نـه هـنـگـام پــیـروزی و فـرهـیـسـت |
ز چـــارم هــمـــی بـــنـــگـــرد آفـــتـــاب | کـزیـن جـنـگ مـا را بــد آیـد شـتــاب |
ز بـــهــرام و زهــره ســت مــا را گــزنــد | نـشــایـد گـذشــتــن ز چــرخ بــلـنـد |
هـمـان تــیـر و کـیـوان بــرابــر شـدسـت | عـطـارد بـه بـرج دو پـیـکـر شـدسـت |
چـنـین اسـت و کـاری بـزرگـسـت پـیش | همی سیر گردد دل از جـان خـویش |
هــمــه بــودنــیــهــا بــبــیــنــم هــمــی | وزان خــامـشــی بــرگـزیـنـم هـمـی |
بـــر ایــرانـــیـــان زار و گـــریـــان شـــدم | ز ســاســانــیـان نـیـز بــریـان شــدم |
دریـغ ایـن سـر و تـاج و ایـن داد و تـخـت | دریـغ ایـن بـزرگـی و این فـر و بـخـت |
کـزیـن پــس شــکـســت آیـد از تــازیـان | ســتـــاره نــگــردد مــگــر بـــر زیــان |
بـــریــن ســالــیــان چــار صــد بـــگــذرد | کـزین تـخـمه گیتـی کسـی نشـمرد |
ازیــشــان فــرســـتـــاده آمــد بـــه مــن | سـخـن رفـت هـر گـونـه بـر انـجـمـن |
کـــه از قـــادســــی تــــا لـــب رودبــــاد | زمـیـن را بــبــخـشـیـم بــا شـهـریـار |
وزان ســـو یــکــی بـــرگــشــایــیــم راه | بــه شـهـری کـجـاهـسـت بــازارگـاه |
بـــدان تــا خــریــم و فــروشــیــم چــیــز | ازیـن پــس فــزونـی نــجــویـیـم نـیـز |
پــــذیـــریـــم مـــا ســــاو و بــــاژ گـــران | نــجــویــیــم دیــهــیــم کــنــد او ران |
شــهــنــشـــاه رانــیــز فــرمــان بـــریــم | گـر از مـا بــخــواهـد گـروگـان بــریـم |
چـنـیـن اسـت گـفـتــار و کـردار نـیـسـت | جــز از گـردش کــژ پــرگـار نـیـســت |
بــریـن نــیــز جــنــگــی بــود هــر زمــان | کـه کـشـتـه شـود صـد هـژبـر دمـان |
بــزرگـان کــه بــامـن بــه جــنـگ انـدرنـد | بـه گـفـتـار ایـشـان هـمـی نـنـگـرنـد |
چــو مــیـروی طــبــری و چــون ارمــنـی | بــه جـنـگ انـد بــا کـیـش آهـرمـنـی |
چــو کــلـبــوی ســوری و ایـن مـهـتــران | کـــه گــوپـــال دارنــد و گـــرز گـــران |
هـمـی ســر فـرازنـد کـه ایـشـان کـیـنـد | بــه ایــران و مــازنــداران بــرچــیـنــد |
اگــرمــرز و راهــســت اگــر نــیـک و بــد | بـه گـرز و بـه شـمـشـیر بـاید سـتـد |
بـــکــوشــیــم و مــردی بــه کــار آوریــم | بـه ریشـان جـهـان تـنـگ و تـار آوریم |
نــدانــد کــســی راز گــردان ســـپـــهــر | دگـر گـونه تـر گـشـت بـرمـا بـه مـهر |
چـــو نــامــه بـــخــوانــی خــرد را مــران | بـــپــرداز و بــر ســاز بـــا مــهــتــران |
هـمـه گـردکـن خـواسـتـه هـرچ هـسـت | پــرسـتــنـده و جــامـه بــرنـشـسـت |
هــــمــــی تـــــاز تـــــا آذر آبـــــادگــــان | بــــه جــــای بــــزرگــــان و آزادگـــان |
هـمــی دون گــلــه هــرچ داری زاســپ | بــبــر سـوی گـنـجــور آذرگـشـسـپ |
ز زابـــلــســتـــان گــر ز ایــران ســـپـــاه | هـرآنــکــس کــه آیـنــد زنـهـار خــواه |
بـــدار و بـــه پـــوش و بـــیــارای مـــهـــر | نـگـه کـن بـدیـن گـردگـردان سـپـهـر |
ازو شــــادمــــانـــی و زو در نــــهـــیـــب | زمـانـی فـرازســت و روزی نـشــیـب |
سـخــن هـرچ گـفـتــم بــه مـادر بــگـوی | نــبـــیــنــد هــمـــانــا مــرانــیــز روی |
درودش ده ازمـــا و بــــســـیـــار پــــنـــد | بــدان تـا نـبــاشـد بــه گـیـتـی نـژنـد |
گــراز مــن بـــد آگــاهــی آرد کـــســـی | مـبـاش اندرین کـار غـمـگـین بـسـی |
چــنــان دان کــه انـدر ســرای ســپــنـج | کـسـی کـو نهد گـنـج بـا دسـت رنج |
چــوگــاه آیــدش زیــن جــهــان بــگــذرد | از آن رنـــج او دیـــگـــری بــــرخـــورد |
هـمـیـشـه بــه یـزدان پــرسـتــان گـرای | بــپــرداز دل زیـن سـپـنـجـی سـرای |
کـــه آمــد بـــه تـــنــگ انــدرون روزگـــار | نـبــیـنـد مـرا زیـن سـپـس شـهـریـار |
تــــو بــــا هـــر کــــه از دوده مـــا بــــود | اگـــر پـــیــر اگـــر مـــرد بـــرنــا بـــود |
هــمــه پــیـش یـزدان نــیــایـش کــنــیـد | شـب تــیـره او را ســتــایـش کـنـیـد |
بــکـوشـیـد و بــخـشـنـده بــاشـیـد نـیـز | ز خــوردن بــه فــردا مـمـانـیـد چــیـز |
کـه مـن بـا سـپـاهـی بـه سـخـتـی درم | بــه رنـج و غـم و شـوربــخـتــی درم |
رهــایــی نــیــابـــم ســـرانــجـــام ازیــن | خــوشــا بــاد نـوشـیـن ایـران زمـیـن |
چــو گـیـتــی شـود تــنـگ بــر شـهـریـار | تـو گـنـج و تـن و جـان گـرامـی مـدار |
کــزیــن تـــخـــمــه نــامــدار ارجـــمــنــد | نـمـانـدســت جــز شــهـریـار بــلــنـد |
ز کوشـش مکن هیچ سـسـتـی بـه کـار | بـه گـیـتـی جـزو نـیسـتـمـان یـادگـار |
ز ســاســانــیــان یـادگــار اوســت بــس | کـزین پـس نبـینند زین تـخـمـه کـس |
دریـغ ایـن ســر و تــاج و ایـن مـهـر و داد | که خواهدشد این تخت شاهی بباد |
تـــو پـــدرود بــــاش و بــــی آزار بــــاش | ز بــهـر تــن شــه بــه تــیـمـار بــاش |
گــراو رابـــد آیــد تـــو شــو پـــیــش اوی | بـه شمشیر بـسـپـار پـرخـاشـجـوی |
چــو بــا تــخــت مــنــبــر بــرابــر کــنـنـد | هـمـه نـام بــوبــکــر و عــمـر کــنـنـد |
تــــبــــه گـــردد ایـــن رنـــجـــهـــای دراز | نــشــیـبــی درازســت پــیـش فــراز |
نـه تـخـت و نـه دیهـیم بـینـی نـه شـهـر | ز اخـتــر هـمـه تــازیـان راسـت بــهـر |
چــــــو روز انــــــدر آیـــــد بــــــه روز دراز | شـــود نــاســـزا شـــاه گــردن فــراز |
بــپــوشــد ازیـشــان گــروهــی ســیــاه | ز دیــبــا نــهــنــد از بــر ســر کــلــاه |
نـه تـخـت ونـه تــاج و نـه زریـنـه کـفـش | نه گوهر نه افسـر نه بـر سـر درفش |
بـــه رنــج یــکـــی دیــگــری بـــر خـــورد | بـه داد و بـه بـخـشـش همی ننگـرد |
شـب آید یکـی چـشـمـه رخـشـان کـند | نـهـفـتــه کـسـی را خـروشـان کـنـد |
ســـتـــانــنــده روزشـــان دیــگــرســـت | کـمـر بـر مـیـان و کـلـه بـر سـرسـت |
ز پـــیــمـــان بـــگـــردنـــد وز راســـتـــی | گــرامــی شــود کــژی و راســتـــی |
پـــیــاده شـــود مـــردم جـــنــگـــجـــوی | ســوار آنـک لـاف آرد و گـفـت وگـوی |
کــشــاورز جــنــگــی شــود بــی هـنــر | نــژاد و هــنــر کـــمــتـــر آیــد بـــبـــر |
ربــــایـــد هـــمـــی ایـــن ازآن آن ازیـــن | ز نــفـــریــن نــدانــنــد بـــاز آفــریــن |
نـــهـــان بــــدتــــر از آشــــکـــارا شـــود | دل شـاهـشـان ســنـگ خــارا شـود |
بـــدانــدیــش گـــردد پـــدر بـــر پـــســـر | پـسـر بـر پـدر هـم چـنـیـن چـاره گـر |
شـــود بـــنــده بـــی هــنــر شــهــریــار | نــژاد و بـــزرگــی نــیــایــد بـــه کــار |
بـــه گــیــتــی کــســی رانــمــانــد وفــا | روان و زبـــانــهــا شـــود پـــر جـــفــا |
از ایــــــران وز تــــــرک وز تـــــــازیــــــان | نـــژادی پـــدیــد آیــد انـــدر مـــیـــان |
نــه دهـقــان نـه تــرک و نـه تــازی بــود | ســخــنــهــا بــه کــردار بـــازی بــود |
هــمــه گــنــجــهــا زیــر دامــن نــهــنــد | بـمیرند و کوشـش بـه دشـمن دهند |
بـــود دانــشـــومــنــد و زاهــد بـــه نــام | بــکـوشـد ازیـن تــا کـه آیـد بــه کـام |
چــنـان فـاش گـردد غــم و رنـج و شــور | کـه شـادی بــه هـنـگـام بـهـرام گـور |
نه جـشن ونه رامش نه کوشش نه کام | هـــمـــه چــــاره ورزش و ســـاز دام |
پـــدر بـــا پـــســـر کـــیــن ســـیــم آورد | خـورش کشک و پـوشـش گلیم آورد |
زیــان کــســان از پــی ســود خــویــش | بــجــویـنــد و دیـن انــدر آرنـد پــیـش |
نــبـــاشــد بــهــار و زمــســتــان پــدیــد | نــیــارنــد هــنــگــام رامــش نــبــیـد |
چــو بــســیــار ازیـن داســتــان بــگــذرد | کــســی ســـوی آزادگــی نــنــگــرد |
بـــریــزنــد خـــون ازپـــی خـــواســـتـــه | شـــود روزگــار مــهــان کـــاســـتـــه |
دل مـــن پـــر از خـــون شـــد و روی زرد | دهـن خـشـک و لـبـهـا شـده لـاژورد |
کــه تــامــن شــدم پــهــلــوان از مــیـان | چـنین تـیره شـد بـخـت سـاسـانیان |
چـنـین بـی وفـا گـشـت گـردان سـپـهـر | دژم گــشــت و ز مــا بــبــریـد مــهـر |
مـــرا تــــیـــز پــــیـــکــــان آهـــن گـــذار | هـمـی بــر بــرهـنـه نـیـایـد بــه کــار |
هـمــان تــیـغ کــز گــردن پــیـل و شــیـر | نـگـشـتــی بــه آورد زان زخـم سـیـر |
نــبـــرد هــمــی پـــوســت بـــر تــازیــان | ز دانـــش زیـــان آمــــدم بــــر زیـــان |
مــرا کــاشــکــی ایـن خــرد نـیـســتــی | گـر انـدیـشـه نـیـک و بــد نـیـسـتـی |
بــزرگــان کــه در قــادســی بــامــنــنــد | درشـتــنـد و بــر تــازیـان دشـمـنـنـد |
گــمــانـنـد کــایـن بــیـش بــیـرون شــود | ز دشـمـن زمـین رود جـیـحـون شـود |
ز راز ســپــهــری کــس آگــاه نــیـســت | نـدانـنـد کـایـن رنـج کـوتــاه نـیـسـت |
چــو بـــرتــخــمــه یــی بــگــذرد روزگــار | چـــه ســـود آیــد از رنــج و ز کــارزار |
تـــــو را ای بـــــرادر تـــــن آبـــــاد بـــــاد | دل شــاه ایــران بــه تــو شــاد بـــاد |
کــه ایـن قــادســی گـورگــاه مـنـســت | کـفـن جـوشـن و خـون کلاه منسـت |
چــنــیــن اســت راز ســپــهــر بـــلــنــد | تــو دل را بــه درد مــن انـدر مــبــنـد |
دو دیـــده زشــــاه جــــهـــان بــــرمـــدار | فــدی کــن تــن خــویــش در کــارزار |
کــــه زود آیـــد ایـــن روز آهـــرمــــنــــی | چــو گـردون گـردان کـنـد دشــمـنـی |
چــو نــامــه بــه مــهـر انـدر آورد گــفــت | کـه پــویـنـده بــا آفـریـن بــاد جــفـت |
کــــه ایـــن نـــامـــه نـــزد بــــرادر بــــرد | بــگــویــد جــزیـن هــرچ انــدر خــورد |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج