چـو شـد کار آن سـرو بـن سـاخـتـهبـــه آیــیــن او جـــای پـــرداخـــتـــهبـپـردخـت ازان پـس بـه داننده مـردکـه چـون خـیزد از دانـش انـدر نـبـردپــر از…
| چـو شـد کار آن سـرو بـن سـاخـتـه | بـــه آیــیــن او جـــای پـــرداخـــتـــه |
| بـپـردخـت ازان پـس بـه داننده مـرد | کـه چـون خـیزد از دانـش انـدر نـبـرد |
| پــر از روغــن گــاو جــامــی بـــزرگ | فـرسـتــاد زی فـیـلـسـوف سـتــرگ |
| کــه ایـن را بــه انـدامـهـا در بــمــال | سـرون و مـیـان و بـر و پـشـت و یال |
| بــیـاسـای تــا مـانـدگـی بــفـگـنـی | بــه دانـش مـرا جــان و مـغـز آگـنـی |
| چـو دانـا بـه روغـن نگـه کـرد گـفـت | کـه این بـنـد بـر مـن نـشـاید نهفـت |
| بــجــان انـدر افــگـنـد ســوزن هـزار | فـرســتــاد بــازش ســوی شـهـریـار |
| بــه سـوزن نـگـه کـرد شـاه جــهـان | بــــیـــاورد آهـــنـــگـــران را نـــهـــان |
| بــفــرمــود تــا گــرد بــگــداخــتــنـد | از آهـن یکـی مـهـره یی سـاخـتـنـد |
| ســوی مــرد دانــا فــرســـتـــاد زود | چــو دانـا نـگـه کـرد و آهـن بــســود |
| بــه ســاعـت ازان آهـن تــیـره رنـگ | یکـی آینه سـاخـت روشـن چـو زنگ |
| بــبــردنـد نـزد ســکـنـدر بــه شــب | وزان راز نــگـــشـــاد بـــر بـــاد لـــب |
| ســـکــنــدر نــهــاد آیــنــه زیــر نــم | همـی داشـت تـا شـد سـیاه و دژم |
| بــر فـیـلـســوفـش فــرســتــاد بــاز | بــــران کـــار شـــد رمـــز آهـــن دراز |
| خـــردمــنــد بـــزدود آهــن چـــو آب | فـرسـتــاد بــازش هـم انـدر شـتـاب |
| ز دودش ز دارو کـــزان پـــس ز نـــم | نـــگـــردد بـــه زودی ســـیــاه و دژم |
| سـکـنـدر نـگـه کـرد و او را بـخـوانـد | بـپـرسـیـد و بـر زیرگـاهـش نـشـانـد |
| سخن گفتش از جام روغن نخست | هـمــی دانـش نـامــور بــازجــســت |
| چــنـیـن گـفـت بــا شـاه مـرد خــرد | کــه روغــن بــر انــدامــهــا بــگــذرد |
| تـو گفـتـی که از فـیلسـوفـان شـهر | ز دانـش مـرا خــود فـزونـسـت بــهـر |
| بـه پـاسـخ چـنین گفتـم ای پـادشـا | کــــه دانــــا دل مــــردم پـــــارســــا |
| چو سوزن پـی و استـخوان بـشمرد | اگـر سـنـگ پـیـش آیـدش بــشـکـرد |
| بـه پـاسخ بـه دانا چـنین گفت شاه | که هر دل که آن گشته باشد سپاه |
| بـه بـزم و بـه رزم و بـه خون ریختـن | بــه هـر جـای بــا دشـمـن آویـخـتـن |
| ســخــن هــای بــاریـک مــرد خــرد | چـو دل تــیـره بــاشـد کـجـا بــگـذرد |
| تـرا گفـتـم این خـوب گفتـار خـویش | روان و دل و رای هـشــیـار خــویـش |
| ســخــن دانــد از مــوی بــاریـکــتــر | تـــرا دل ز آهـــن نـــه تـــاریــکـــتـــر |
| تـو گفتـی بـرین سـالیان بـرگذشـت | ز خــونـهـا دلـم پــر ز زنـگـار گـشـت |
| چــگـونـه بــه راه آیـد ایـن تــیـرگـی | چـه پـیچـم سخـن را بـدین خـیرگی |
| تـــرا گــفــتـــم از دانــش آســمــان | زدایـم دلـت تــا شــوی بــی گــمـان |
| ازان پـس که چون آب گردد بـه رنگ | کــجــا کــرد بــایـد بــدو کــار تــنــگ |
| پــســنـد آمـدش تــازه گـفـتــار اوی | دلـش تــیـزتــر گـشــت بــر کـار اوی |
| بــفــرمـود تــا جــامـه و ســیـم و زر | بـــیــاورد گــنــجــور جــامــی گــهــر |
| بــه دانـا سـپـردنـد و دانـنـده گـفـت | کـه مـن گـوهـری دارم انـدر نـهـفـت |
| که یابـم بـدو چیز و بـی دشمنست | نه چـون خواستـه جـفت آهرمنست |
| بـه شـب پـاسـبـانان نخـواهند مـزد | بـه راهی کـه بـاشـم نتـرسـم ز دزد |
| خــرد بـــایــد و دانــش و راســتــی | کــه کــژی بــکــوبــد در کــاســتــی |
| مـرا خـورد و پـوشـیدنـی زین جـهان | بــس از شــهـریـار آشــکــار ونــهـان |
| که دانش بـه شب پاسبـان منست | خــرد تــاج بــیـدار جــان مــنــســت |
| بـه بـیـشـی چـرا شـادمـانـی کـنـم | بــریـن خـواسـتـه پـاسـبــانـی کـنـم |
| بــفــرمــای تــا ایـن بــرد بــاز جــای | خـــرد بـــاد جـــان مــرا رهــنــمــای |
| سـکـنـدر بـدو مـانـد انـدر شـگـفـت | ز هـر گـونـه انـدیـشـه هـا بـرگـرفـت |
| بــدو گـفـت زیـن پـس مـرا بـر گـنـاه | نـگـیـرد خــداونـد خــورشــیـد و مـاه |
| خـــریــدارم ایــن رای و پـــنـــد تـــرا | ســخــن گــفــتــن ســودمــنــد تــرا |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج
