فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 2 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

رزم خاقان چین با هیتالیان – قسمت دوم

دل خـویش بـاید که درجـنگ سـخـتچـنـان رام دارد کـه بــا تــاج و تــخـتتـــو را یـــار بـــادا جـــهـــان آفـــریــنبــمــانــاد روشــن کــلــاه و نــگـ…

دل خـویش بـاید که درجـنگ سـخـت چـنـان رام دارد کـه بــا تــاج و تــخـت
تـــو را یـــار بـــادا جـــهـــان آفـــریــن بــمــانــاد روشــن کــلــاه و نــگــیــن
نــهـادنــد بــرنــامــه بــر مــهـر شــاه بــیـاراسـت آن خـسـروی تــاج و گـاه
بــرســم کـیـان خــلـعـت آراســتــنـد فـرســتــاده را پــیـش اوخــواسـتــنـد
ز پــیـغـام هـرچـش بــه دل بــود نـیـز بــه گــفــتــار بــر نـامـه بــفــزود نـیـز
بــخــوبــی بــرفــتــنــد ز ایـوان شــاه ســتــایـش کــنـان بــرگــرفــتــنـد راه
رسـیـدنـد پـس پـیـش خـاقـان چـیـن ســـراســر زبـــانــهــا پـــر از آفــریــن
جـهـانـدیـده خـاقـان بــپـردخـت جـای بـــیــامــد بـــرتــخــت او رهــنــمــای
فـرسـتـاده گـان راهمـه پـیش خـواند ز کـسـری فـراوان ســخــنـهـا بــرانـد
نـخـسـت ازهش و دانـش و رای اوی ز گـــفـــتـــار و دیـــدار و بــــالـــای او
دگـر گـفـت چـنـدسـت بــا او سـپــاه ازیـشــان کــه دارد نــگــیـن و کــلــاه
ز داد وز بـــــیــــداد وز کــــشــــورش هـم از لـشـکـر و گـنـج وز افـســرش
فــرســتــاده گـویـا زبــان بــرگــشــاد هــمــه دیــدهــا پــیـش او کــرد یــاد
بـه خـاقـان چـین گفـت کای شـهریار تــواو را بـــدیــن زیــردســتــی مــدار
بـــدیــن روزگــاری کــه مــا نــزد اوی بـــبـــودیــم شــادان دل و تـــازه روی
بــه ایـوان رزم و بــه دشــت شــکــار نــدیـدیـم هــرگــز چــنــو شــهــریــار
بـه بـالـای سـروسـت و هـم زور پـیل بـه بـخـشـنـدگـی همـچـو دریای نیل
چـو بـرگـاه بــاشـد سـپـهـر وفـاسـت بــه آورد گــه هـم نـهـنـگ بــلـاســت
اگــر تـــیــز گــردد بـــغـــرد چـــو ابـــر از آواز او رام گـــــــردد هـــــــژبــــــــر
وگـــر مــی گـــســـارد بـــه آواز نــرم هـمـی دل سـتـانـد بــه گـفـتـار گـرم
خجسته سرو شست بـر گاه و تخت یــکــی بـــارور شــاخ زیــبـــا درخــت
هـمــه شــهــر ایـران ســپــاه ویـنــد پـــرســـتـــنـــدگـــان کـــلـــاه ویــنــد
چـوسـازد بـه دشـت انـدرون بــارگـاه نـگـنـجـد هـمـی درجـهـان آن سـپـاه
هـــمـــه گـــرزداران بــــا زیـــب وفـــر هـمـه پــیـشــکــاران بــه زریـن کـمـر
ز پـــیــل وز بـــالــا و از تـــخــت عــاج ز اورنـــگ وز یـــاره و طــــوق و تــــاج
کـــس آیــیــن او رانـــدانــد شـــمـــار بــه گـیـتــی جــز از دادگـر شــهـریـار
اگــر دشــمــنــش کــوه آهــن شــود بــرخــشــم اوچــشـم ســوزن شـود
هـرآنـکــس کــه ســیـر آیـد از روزگـار شـــود تـــیــز وبـــا او کـــنــد کـــارزار
چـوخـاقـان چـین آن سـخـنـها شـنید بــپـژمـرد وشـد چـون گـل شـنـبـلـیـد
دلـش زان سـخــنـهـا بــدو نـیـم شـد وز انـدیـشـه مـغـزش پـر از بـیم شـد
پـرانـدیـشـه بــنـشـسـت بــا رای زن چــنـیـن گـفــت بــا نـامـدار انـجــمـن
که ای بـخـردان روی این کارچـیسـت پـرانـدیشـه وخـسـتـه ز آزار کـیـسـت
نـبـایـد کـه پـیـروز گـشـتـه بـه جـنـگ هـمــه نــامــهـا بــازگــردد بــه نـنــگ
ز هـرگــونـه مــوبــدان خــواســتــنــد چـپ و راسـت گـفـتــنـد و آراسـتــنـد
چـنین گفـت خـاقـان کـه اینسـت راه کـه مـردم فـرســتــیـم نـزدیـک شـاه
بـه انـدیـشـه در کـار پـیـشـی کـنـیم بـسـازیم بـا شـاه وخـویـشـی کـنـیم
پــس پــرده مـا بــسـی دخـتــرسـت کــه بــرتــارک بــانـوان افــســرســت
یـکـی را بــه نـام شـهـنـشـه کـنـیـم ز کــار وی انـدیـشــه کــوتــه کــنـیـم
چــو پــیـونـد سـازیـم بــا او بــه خـون نـبــاشـد کـس اورا بـه بــد رهـنـمـون
بــــدو نـــازش وســــرفــــرازی بــــود وزو بـــگــذری جــنــگ و بـــازی بـــود
ردان را پــســنـد آمـد ایـن رای شــاه بــه آواز گــفــتــنـد کــایـن اســت راه
ز لـشـکـر ســه پــرمـایـه را بــرگـزیـد کـه گـویـنـد و دانـنـد پــاسـخ شـنـیـد
درگــنـج دیـنــار بــگــشــاد و گــفــت کــه گـوهـر چــرا بــایـد انـدر نـهـفــت
اگــــر نــــام رابــــایــــد و نــــنــــگ را وگــر بــخــشــش و رزم و آهــنــگ را
یکی هدیه ای سـاخـت کـاندر جـهان کــســی آن نـدیـد از کــهـان ومـهـان
دبــیـر جــهـانـدیـده را پــیـش خـوانـد سـخـن هرچ بـودش بـه دل در بـرانـد
نـخــســت آفــریـن کــرد بــرکــردگــار تــــــوانـــــا ودانـــــا و پــــــروردگـــــار
خــداونـد کــیـوان و خــورشــیـد ومـاه خـــداونـــد پـــیــروزی ودســـتـــگـــاه
ز بــنـده نــخــواهـد جــز از راســتــی نـجــویـد بــه داد انـدرون کــاســتــی
ازو بـــــاد بـــــرشـــــاه ایـــــران درود خـداونـد شـمـشـیـر و کـوپـال و خـود
خــداونــد دانــایــی وتـــاج وتـــخـــت ز پــیـروزگــر یــافــتــه کــام و بــخــت
بـــدانــد جـــهــانــدار خـــســـرونــژاد خـردمـنـد بـا سـنـگ و فـرهنـگ و راد
کـه مـردم بــه مـردم بــونـد ارجـمـنـد اگــر چــنــد بــاشــد بــزرگ و بــلــنـد
فـــرســـتـــادگـــان خـــردمــنــد مــن کــه بــودنــد نــزدیــک پــیــونــد مــن
ازان بـــارگــه چــون بــدیــن بـــارگــاه رسـیـدنـد وگـفـتــنـد چــنـدی ز شـاه
ز داد وخـــردمــنــدی و بـــخـــت اوی ز تـــاج و ســرافــرازی و تـــخــت اوی
چـــنــان آرزو خـــاســت کــز فــر تـــو بـــبــــاشـــیـــم در ســـایـــه پـــرتـــو
گـرامی تـو راز خـون دل چـیز نیسـت هـنـرمـنـد فــرزنـد بــا دل یـکـیـســت
یـکـی پــاک دامـن کـه آهـسـتــه تــر فـزون تــر بــدیـدار وشــایـســتــه تــر
بــخــواهـد ز مـن گـر پــسـنـد آیـدش هـمــانـا کــه ایـن ســودمــنـد آیـدش
نــبــاشــد جــدا مــرز ایــران ز چــیـن فـــزایـــد ز مـــا درجـــهـــان آفـــریــن
پـس انـدر نـبــشـتـنـد چـیـنـی حـریـر بـــبـــردنــد بـــا مــهــر پـــیــش وزیــر
ســه مـرد گــرانـمـایـه وچــرب گــوی گـزیـن کـرد خـاقـان ز خـویـشـان اوی
بـــرفـــتـــنــد زان بـــارگـــاه بـــلــنــد بــه ایـران بـه نـزدیـک شـاه ارجـمـنـد
چـو بـشـنید کـسـری بـیاراسـت تـاج نشسـت از بـر خـسـروی تـخـت عاج
ســه مـرد گـرانـمـایـه و هـوشــمـنـد رســیـدنــد نــزدیـک تــخــت بــلــنــد
سـه بـدره ز دیـنـار چـون سـی هـزار بــبــردنـد و کــردنـد پــیـشــش نـثــار
ز زریـن و سـیـمـیـن و دیـبــای چـیـن درفــشــان تــر ازآســمـان بــر زمـیـن
فـرسـتــادگـان را چـو بــنـشـاخـتــنـد بــه چـیـنـی زبــان آفـریـن سـاخـتـنـد
ســزاوار ایــشــان یــکــی جــایــگــاه هـمـانـگـه بــیـاراسـت دسـتـور شـاه
بـگشـت اندرین نیز یک شـب سـپـهر چـو بــرزد سـر از کـوه تــابــنـده مـهـر
نـشـسـت از بــرتــخـت پــیـروز شـاه ز یــاقــوت بــنــهــاد بـــر ســر کــلــاه
بــــفـــرمـــود تــــامـــوبــــد و رای زن بـــرفــتـــنــد بـــا نــامــدار انــجــمــن
چــنـیـن گـفـت کـان نـامـه بــرحــریـر بــیــارنــد و بــنــهــنــد پــیـش دبــیــر
هـمـه نـامـداران نـشــســتــنـد گــرد خـــرامــان بـــر شــاه شــد یــزدگــرد
چـو آن نـامـه بـر شـاه ایـران بـخـوانـد همـه انـجـمـن در شـگـفـتـی بـمـانـد
ز بـــس خــوبــی و پــوزش وآفــریــن کـه پـیـدا بــد از گـفـت خـاقـان چـیـن
هــمــه ســـرفـــرازان پـــرهــیــزکـــار ســتــایـش گــرفــتــنـد بــرشــهـریـار
کـه یـزدان ســپــاس و بــدویـم پــنـاه که ننشـسـت یک شـاه بـر پـیشـگاه
بـــه پـــیــروزی و فـــرو اورنــد شـــاه بــخــوبــی ونـرمــی و پــیـونـد شــاه
همـه دشـمـنـان پـیش تـو بـنـده انـد وگــر کــهـتــری راســرافــگــنــده انـد
هـمـه بــیـم زان لـشــکــر چــاج بــود ز خـاقـان کـه بــا گـنـج و بــا تـاج بـود
بـه فـر شـهـنـشـاه شـد نـیـک خـواه هـمـی راه جــویـد بــه نـزدیـک شــاه
هـرآنــکــس کــه دارد ز گــردان خــرد تـــن آســـانــی و راســتـــی پـــرورد
چـودانـسـت خـاقـان کـه او تـاو شـاه نــدارد بـــه پــیــونــد او جــســت راه
نــبـــایــد بــدیــن کــار کــردن درنــگ کـه کـس را ز پـیونـد اونـیسـت نـنـگ
ز چــیــن تــا بــخــارا ســپــاه ویــنــد هـمــه مــهـتــران نـیـک خــواه ویـنــد
چــو بــشـنـیـد گـفـتــار آن بــخــردان بــــزرگـــان و بـــیـــداردل مـــوبــــدان
ز بــیــگــانــه ایــوان بـــپــرداخــتــنــد فـرسـتــاده را پــیـش بــنـشـاخـتــنـد
شـهـنـشـاه بــسـیـار بــنـواخـتـشـان بـه نـزدیکـی تـخـت بـنـشـاخـتـشـان
پـــیـــام جـــهـــانـــدار بــــگـــزاردنـــد بــراسـب سـخـن پــای بــفـشـاردنـد
چـو بـشـنید شـاه آن سـخـنهای گرم ز گـــردان چـــیـــنـــی بـــه آواز نـــرم
چـنـیـن داد پـاسـخ کـه خـاقـان چـین بـــزرگــســت و بـــا دانــش وآفــریــن
بــه فــرزنــد پــیـونــد جــویـد هـمــی رخ دوســتــی را بــشــویــد هــمــی
هــرآنــکــس کــه دارد روانــش خــرد بــه چــشــم خــرد کــارهـا بــنــگــرد
بــســازیــم و ایـن رای فــرخ نــهــیـم سـخـن هرچ گفتـسـت پـاسـخ دهیم
چـنـان بـاید اکـنـون کـه خـاقـان چـین دل مــاکــنــد شــاد بـــر بـــه گــزیــن
کـســی را فـرســتــم کـه دارد خــرد شـبــسـتـان او سـر بـه سـر بــنـگـرد
یـکـی بــرگـزیـنـد کـه نـامـی تـرسـت بـه خـاقـان چـین بـرگـرامـی تـرسـت
بــبــیـنـد کـه تــا چــون بــود مـادرش بــــود از نـــژاد کــــیـــان گـــوهـــرش
چـوایـن کـرده بـاشـد کـه کـردیـم یـاد سـخـن را بــه پــیـوسـتــگـی داد داد
فــرســتــادگــان خــوانــدنــد آفــریـن کـه از شـاه شـادسـت خـاقـان چـین
کــه در پــرده پــوشــیـده رویــان اوی ز دیــدار آنــکــس نــپـــوشـــنــد روی
شـهنشـاه بـشـنید ز ایشـان سـخـن بــــرو تــــازه شـــد روزگـــار کـــهـــن
نـویـســنـده نـامــه را پــیـش خــوانـد ز خــاقـان فــراوان ســخــنـهـا بــرانـد
بــفـرمـود تـا نـامـه پــاسـخ نـبــشـت گـزیـنـده سـخــنـهـای فـرخ نـبــشـت
نـخــســت آفــریـن کــرد بــر کـردگـار جـــهـــانـــدار پـــیـــروز و پـــروردگـــار
بـه فـرمـان اویسـت گـیـتـی بـه پـای هـمـویسـت بـر نـیک و بـد رهـنـمـای
کـسـی راکـه خـواهد کـنـد ارجـمـنـد ز پــســتــی بــرآرد بــه چــرخ بــلـنـد
دگــــر مـــانـــده انـــدر بــــد روزگــــار چــو نـیـکـی نـخــواهـد بــدو کـردگـار
بـهرنیکـی از وی شـنـاسـم سـپـاس وگــر بــد کــنــم زو دل انــدر هــراس
نـبــایـد کـه جــان بــاشـد انـدر تــنـم اگــر بـــیــم و امــیــد از و بـــرکـــنــم
رســیـد ایـن فـرســتــاده بــه آفـریـن ابـــا گــرم گــفــتــار خــاقــان چــیــن
شـنـیـدم ز پـیوسـتـگـی هـرچ گـفـت ز پــاکــان کــه او دارد انــدر نــهـفــت
مــرا شـــاد شــد دل زپـــیــونــد تـــو بـــویــژه ز پـــوشـــیــده فـــرزنــد تـــو
فـرسـتـادم ایـنـک یـکـی هـوشـمـنـد کــه دارد خـــرد جـــان او را بـــبـــنــد
بـــیــایــد بـــگـــویــد هــمــه راز مــن ز فـــرجـــام پـــیــونـــد و آغـــاز مـــن
هـمـیشـه تـن و جـانـت پـرشـرم بـاد دلت شـاد و پـشـتـت بـه ما گـرم بـاد
نویسـنده چـون خـامه بـیکـار گـشـت بــیـاراســت قـرطـاس وانـدر نـوشــت
همان چـون سرشک قلم کرد خشک نـهـادنــد مــهـری بــروبــر ز مــشــک
بـرایشـان یکـی خـلعـت افـگـند شـاه کـزان مـانـد انـدر شـگـفـتــی سـپــاه
گـزیـن کـرد کـسـری خــردمـنـد و راد کــجــا نــام او بــود مــهــران ســتــاد
ز ایــرانـــیــان نـــامـــور صـــد ســـوار سـخـنـگـوی و شـایـسـتــه و نـامـدار
چـنین گفت کسری بـه مهران ستـاد کـه رو شــاد و پــیـروز بــا مـهـر و داد
زبــان وگــمــان بــایـدت چــرب گــوی خـــرد رهــنــمــای ودل آزر مــجـــوی
شـبـسـتـان او را نـگـه کـن نـخـسـت بــد و نـیـک بــایـدکــه دانـی درســت
بـــه آرایــش چـــهـــره و فـــر و زیــب نــبــایـد کــه گــیـرنــدت انـدر فــریـب
پــس پــرده او بــسـی درخـتــرسـت کـه بــا فـر و بــالـا و بــا افـسـرســت
پـــرســـتـــار زاده نــیــایــد بـــه کـــار اگــر چــنــد بــاشــد پــدر شــهــریـار
نـگـر تــا کـدامـســت بــا شـرم و داد بـــه مــادر کــه دارد ز خــاتـــون نــژاد
نــبــیـره جــهـانــدار فــغــفــور چــیـن ز پــشـت ســپــهـدار خــاقـان چــیـن
اگـــر گـــوهـــرتـــن بــــود بــــا نـــژاد جــهـان زو شـود شــاد او نـیـز شــاد
چـوبـشـنید مهران سـتـاد این ز شـاه بــســی آفــریـن کـرد بــر تــاج و گـاه
بـــرفــت از بـــر گــاه گــیــتــی فــروز بــه فــرخــنــده فــال و بـــخــرداد روز
بـه خـاقان چـین آگهی شد که شـاه فـرسـتــاده مـهـران سـتـاد و سـپــاه
چــوآمـد بــه نـزدیـک خــاقــان چــیـن زمـیـن را بــبــوســیـد و کــرد آفــریـن
جـهـانـجـوی چـون دیـد بــنـواخـتــش یـکــی نـامـور جــایـگــه ســاخــتــش
ازان کـارخـاقـان پــرانـدیـشـه گـشـت بـه سوی شبـستـان خـاتـون گذشت
سـخـنـهـای نـوشـین روان بـرگـشـاد ز گـنـج وز لـشــکـر بــســی کـرد یـاد
بـدو گـفـت کـیـن شـاه نـوشـین روان جــوانـسـت و بــیـدار و دولـت جــوان
یــکــی دخــتــری داد بـــایــد بـــدوی کـــه مـــا را فـــزایـــد بــــدو آبــــروی
تـو را در پــس پــرده یـک دخـتـرسـت کـجــا بــر ســر بــانـوان افـسـرســت
مــــرا آرزویـــســــت از مــــهــــر اوی کـــه دیــده نــبـــردارم از چـــهــر اوی
چــهـارســت نـیـز از پــرســتــنـدگـان پـــرســتـــار و بـــیــداردل بـــنــدگــان
از ایـشــان یـکـی را ســپــارم بــدوی بـرآسـایـم از جـنـگ وز گـفـت و گـوی
بــدو گـفـت خــاتــون کـه بــا رای تــو نـگـیـرد کـس انـدر جــهـان جــای تــو
بـرین گـونه یک شـب بـپـیمود خـواب چــنــیـن تــا بــرآمــد ز کــوه آفــتــاب
بــیـامــد بــدر گــاه مــهــران ســتــاد بـــرتـــخــت او رفــت و نــامــه بـــداد
چـوآن نـامـه بـرخـوانـد خـاقـان چـیـن ز پــیـمــان بــخــنـدیـد وز بــه گــزیـن
کـلـیـد شـبـسـتـان بــدو داد و گـفـت بــرو تــا کــرا بــیـنــی انــدر نــهـفــت
پـــرســتـــار بـــا او بـــیــامــد چــهــار کـه خـاقـان بــدیـشـان بـدی اسـتـوار
چـومـهران سـتـاد آن سـخـنها شـنید بـــیــاورد بـــا اســـتـــواران کـــلـــیــد
درحــجــره بــگـشــاد و انـدر شــدنـد پــرســتــنــدگــان داســتــانـهـا زدنـد
کـه آن راکـه اکـنـون تـو بـیـنـی بــداد سـتـاره نـدیدسـت و خـورشـید و بـاد
شـبـسـتـان بـهشـتـی شد آراسـتـه پـر از مـاه و خـورشـید و پـرخـواسـتـه
پـری چـهره بـر گـاه بـنشـسـت پـنـج هـمـه بــرســران تــاج و در زیـر گـنـج
مگر دخـت خـاتـون که افسـر نداشت هـمـان یـاره وطـوق وگـوهـرنـداشـت
یـکـی جــامـه کــهـنـه بــد بــر بــرش کـلـاهـی زمـشـک ایـزدی بـر سـرش
ز گـــرده بـــرخ بـــرنــگـــارش نــبـــود جـــز آرایـــش کـــردگـــارش نـــبــــود
یـکـی ســرو بــد بــر سـرش مـاه نـو فــــــروزان ز دیـــــدار او گــــــاه نـــــو
چــومـهـران ســتــاد انـدرو بــنـگــریـد یــکـــی را بـــدیــدار چـــون او نــدیــد
بــــدانـــســــت بــــیـــنـــادل رای راد کــه دورنــد خــاقــان وخــاتـــون ز داد
بـه دستار ودستان همی چشم اوی بـپـوشید وزان تـازه شـد خـشـم اوی
پــرســتــنـده را گـفـت نـزدیـک شــاه فـــراوان بــــود یـــاره و تــــاج و گـــاه
من این را که بـی تـاج و آرایشـسـت گـزیـدم کـه ایـن انـدر افـزایـشـســت
بـــه رنــج از پــی بــه گــزیــن آمــدم نــه از بــهــر دیــبـــای چــیــن آمــدم
بــدو گـفـت خـاتـون کـه ای مـرد پـیـر نـگـویی هـمـی یـک سـخـن دلـپـذیـر
تــو آن را بــا فــر و زیــبــســت و رای دل فـروز گـشـتـه رسـیـده بــه جـای
بــه بــالـای سـرو و بــرخ چـون بــهـار بـــدانــد پـــرســـتـــیــدن شــهــریــار
هـمـی کـودکـی نـارسـیـده بـه جـای بـــرو بــرگــزیــنــی نــه ای پــاکــرای
چــنـیـن پــاسـخ آورد مـهـران سـتــاد کـه خـاقـان اگـر سـر بــپــیـچــد ز داد
بــدانـد کـه شــاه جــهـان کـدخــدای بـــخـــوانــد مـــرا نــیــز نــاپـــاک رای
من این را پـسندم که بـی تـخت عاج نـــدارد ز بــــن یـــاره وطـــوق وتــــاج
اگــر مــهـتــران ایـن نــبــیـنــنــد رای چـوفـرمـان بــود بــاز گـردم بــه جـای
نـگـه کـرد خــاقــان بــه گـفــتــار اوی شــگــفــت آمــدش رای وکــردار اوی
بــدانـســت کـان پــیـر پــاکـیـزه مـغـز بــزرگـســت و شـاســیـتــه کـار نـغـز
خــردمــنـد بــنـشــســت بــا رای زن بـــپـــالــود زایــوان شــاه انــجـــمــن
چـو پـردخـتـه شـد جـایگاه نشـسـت بــرفــتــنـد بــا زیـج رومــی بــدســت
ســتـــاره شــنــاســان و کــنــدآوران هرآنکـس کـه بـودند ز ایشـان سـران
بـــفــرمــود تــا هــر کــرا بــود مــهــر بـجـسـتـنـد یک سـر شـمـار سـپـهـر
هـمـی کـرد مـوبــد بــه اخـتــر نـگـاه زکــردار خـــاقـــان و پـــیــونــد شـــاه
چـنـین گـفـت فـرجـام کـای شـهـریار دلــت را بـــبــد هــیــچ رنــجــه مــدار
کـه ایـن کــار جــز بــر بــهـی نـگـذرد بــبــد رای دشـمـن جـهـان نـسـپــرد
چــنــیـنــســت راز ســپــهـر بــلــنــد هـمــان گــردش اخــتــر ســودمــنــد
کـزین دخـت خـاقـان وز پـشـت شـاه بــیــایــد یــکــی شــاه زیــبــای گــاه
بـــرو شــهــریــاران کــنــنــد آفــریــن هـمــان پــرهـنــر ســرفــرازان چــیـن
چو بشنید خاقان دلش گشت خوش بــخــنـدیـد خــاتــون خــورشـیـدفـش
چــو از چــاره دلــهــا بــپــرداخــتــنــد فـرسـتــاده را پــیـش بــنـشـاخـتــنـد
بـگـفـتـند چـیزی کـه بـایسـت گـفـت ز فـرزنـد خــاتــون کـه بــد در نـهـفـت
بــپــذرفــت مــهــران ســتــاد از پــدر بـــه نــام شــهــنــشــاه پـــیــروزگــر
مـیـانـجـی بــپـذرفـت خـاقـان بـه داد هــمــان راکــه دارد ز خـــاتـــون نــژاد
پــرســتــنــدگــان بـــا نــثــار آمــدنــد بــه شــادی بــر شــهــریــار آمــدنــد
وزان پـــس یــکــی گــنــج آراســتــه بــدو در ز هـر گــونـه ای خــواســتــه
ز دیــنــار و ز گــوهــر و طــوق و تــاج هـمـان مـهـر پــیـروزه و تــخــت عـاج
یـکــی دیـگــر ازعــود هـنــدی بــه زر بـــرو بـــافــتــه چــنــد گــونــه گــهــر
ابــا هــر یـکــی افــســری شــاهـوار صد اسب و صد استر به زین و به بار
شــتــر بـــارکــرده ز دیــبــای چــیــن بـیـاراسـتـه پـشـت اسـبــان بـه زیـن
چــهــل را ز دیــبـــای زربــفــت گــون کــشــیــده زبـــر جــد بــه زر انــدرون
صـد اشـتــر ز گـسـتــردنـی بــار کـرد پــرســتــنـده ســیـصــد پــدیـدار کـرد
همی بـود تـاهرکـسـی بـرنشـسـت بـرآیـیـن چـیـن بـا درفـشـی بـدسـت
بـــفــرمــود خــاقــان پــیــروزبـــخــت کـه بــنـهـنـد بــرکـوهـه پــیـل تــخـت
بــرو بــافــتــه شــوشــه ســیـم و زر بــه شـوشـه درون چـنـد گـونـه گـهـر
درفـشـی درفـشـان بـه دیبـای چـین کــه پــیــدا نــبــودی ز دیــبــا زمــیـن
بـه صـد مـردش از جـای بـرداشـتـنـد ز هـامـون بــه گـردون بــرافـراشـتـنـد
ز دیـبــا بــیــاراســت مــهــدی بــه زر بــه مــهـد انـدرون نـابــســوده گــهـر
چـو سـیـصـد پــرسـتـار بــا مـاهـروی بـــرفــتــنــد شــادان دل و راه جــوی
فـــرســـتـــاد فـــرزنــد را نــزد شـــاه سـپـاهـی هـمـی رفـت بــا او بـه راه
پــرسـتــنـده پــنـجـاه و خـادم چـهـل بــرو بــرگـذشــتــنـد شــادان بــه دل
چـوپـردخـتـه شـد زان بــیـامـد دبــیـر بــیــاورد مــشــک و گــلــاب وحــریــر
یـکــی نـامـه بــنـوشــت ار تــنـگ وار پــر آرایــش و بـــوی و رنــگ و نــگــار
نـخــســتــیـن ســتــود آفـریـنـنـده را جــهــانــدار و بــیــدار و بــیــنــنــده را
کـه هـرچــیـز کــو ســازد انـدر بــوش بـــران ســو بــود بـــنــدگــان را روش
شـهـنـشـاه ایـران مـرا افـســرســت نــه پــیـونــد او از پــی دخــتــرســت
کـه تـامـن شـنـیـدسـتـم از بــخـردان بـــزرگـــان و بـــیـــدار دل مـــوبــــدان
ز فــــر و بــــزرگـــی و اورنـــد شــــاه بـجـسـتـم همـی رای و پـیونـد شـاه
کـه انـدر جـهـان سـر بــه سـر دادگـر جــهـانــدار چــون او نــبــنــدد کــمــر
بــه مــردی و پــیـروزی و دســتــگــاه بــه فــر و بــنـیـرو و تــخــت و کــلــاه
بـــه رادی و دانــش بـــه رای وخـــرد ورا دیـــن یـــزدان هــــمــــی پــــرورد
فـرسـتـادم اینـک جـهان بـین خـویش سـوی شاه کسـری بـه آیین خـویش
بـــفــرمــوده ام تـــا بـــود بـــنــده وار چــوشــایــد پــس پـــرده شــهــریــار
خــردگــیــرد از فــر و فــرهــنــگ اوی بـــیـــامـــوزد آیــیـــن وآهـــنـــگ اوی
کـه بــخــت وخـرد رهـنـمـون تــو بــاد بــزرگــی ودانــش ســتــون تــو بـــاد
نـهـادنـد مـهـر از بــر مــشــک چــیـن فـــرســـتـــاده را داد و کــرد آفــریــن
یکـی خـلـعـت از بـهـر مـهران سـتـاد بــیـاراسـت کـان کـس نـدارد بــه یـاد
کـه دادی کــســی از مـهـان جــهـان فـــرســـتـــاده را آشـــکـــار ونـــهــان
هـمــان نــیـز یـارانــش را هــدیـه داد ز دیـنـار وز مـشــکـشــان کـرد شــاد
هـمـی رفـت بــا دخـتــر وخـواسـتــه ســــواران و پــــیـــلـــان آراســــتــــه
چـنـین تـا لـب رود جـیـحـون کـشـیـد بـه مژگان همی از دلش خون کشید
هـمــی بــود تــا رود بــگــذاشــتــنـد ز خـشـکـی بــران روی بــرداشـتــنـد
ز جـیحـون دلی پـر زخـون بـازگـشـت ز فـــرزنــد بـــا درد انــبـــاز گـــشـــت
جــو آگــاهـی آمـد ز مـهـران ســتــاد همی هر کـس آن مر ده را هدیه داد
یـکــایـک هـمــی خــوانــدنـد آفــریـن ابـــرشـــاه ایــران وســـالــار چـــیــن
دلــی شــاد بـــا هــدیــه و بــا نــثــار هـمــه مــهـربــان و هـمـه دوســتــار
بــبـسـتـنـد آذیـن بـه شـهـر و بـه راه درم ریــخــتــنــد از بــر تــخــت شــاه
بــــه آمـــوی و راه بـــیـــابــــان مـــرو زمــیـن بــود یـک ســر چــو پــر تــذرو
چـنین تـا بـه بـسـطام وگرگان رسـید تــو گـفـتـی زمـیـن آسـمـان را نـدیـد
زآیین که بـسـتـند بـر شـهر و دشـت بـراهی کـه لشـکـر همی بـرگذشـت
وز ایـران هــمــه کــودک و مــرد و زن بــه راه بــت چـیـن شـدنـد انـجــمـن
ز بــالـا بــر ایـشــان گـهـر ریـخــتــنـد بــه پــی زعـفـران و درم بــیـخــتــنـد
بــرآمـیـخــتــه طـشــتــهـای خــلـوق جـهـان پـرشـد از نـالـه کـوس و بـوق
همه یال اسـبـان پـر از مـشـک ومی شــکــر بـــا درم ریــخــتــه زیــر پـــی
ز بــس نــالــه نـای و چــنـگ و ربــاب نــبــد بــر زمــیـن جــای آرام وخــواب
چـوآمـد بــت انـدر شـبــسـتـان شـاه بـه مـهـد انـدرون کـرد کـسـری نـگـاه
یـکـی ســرو دیـن از بــرش گـرد مـاه نـهـاده بــه مــه بــر ز عــنـبــر کــلــاه
کــلـاهـی بــه کــردار مـشــکـیـن زره ز گــوهــر کــشـــیــده گــره بـــرگــره
گــره بــســتــه از تــار و بـــرتــافــتــه بــه افـســون یـک انـدر دگـر بــافـتــه
چــو از غــالـیـه بــرگـل انـگـشــتــری هـمـه زیـر انـگــشــتــری مـشــتــری
درو شـاه نـوشـیـن روان خـیـره مـانـد بـــرو نــام یــزدان فــراوان بـــخــوانــد
ســـزاوار او جـــای بـــگـــزیــد شـــاه بـــیــاراســـتـــنــد از پـــی مــاه گــاه
چــو آگـاهـی آمـد بــه خـاقـان چــیـن ز ایـــران و ز شــــاه ایـــران زمـــیـــن
وزان شــادمــانــی بـــه فــرزنــد اوی شـدن شــاد وخــرم بــه پــیـونـد اوی
بــپـردخـت سـغـد وسـمـرقـنـد وچـاج بــه قـجـغـار بــاشـی فـرسـتــاد تــاج
ازین شـهرها چـون بـرفـت آن سـپـاه هـمـی مـرزبــانـان فــرســتــاد شــاه
جـهـان شـد پــر از داد نـوشـیـن روان بــخــفـتــنـد بــردشـت پــیـر و جــوان
یـکــایـک هـمــی خــوانــدنـد آفــریـن ز هــر جـــای بـــرشــهــریــار زمــیــن
همـه دسـت بـرداشـتـه بـه آسـمـان کـــه ای کـــردگـــارمــکـــان و زمـــان
تــوایـن داد بــرشــاه کــســری بــدار بـــگـــردان ز جـــانـــش بـــد روزگـــار
کـــه از فـــر و اورنـــد او در جـــهـــان بــدی دور گــشــت آشــکــار و نـهـان
بـه نخـجـیر چـون او بـه گرگان رسـید گـشـاده کـسـی روی خــاقـان نـدیـد
بـشد خـواب وخـورد از سـواران چـین ســواری نـبــرداشــت از اســب زیـن
پــراگـنـده شـد تــرک ســیـصـد هـزار بــه جــایـی نــبــد کــوشــش کــارزار
کــمـانـی نـبــایـســت کــردن بــه زه نـه کـه بـد از ایدر نـه چـینـی نـه مـه
بــدیـن ســان بــود فــر و بــرز کــیـان بــه نــخــچــیـر آهــنــگ شــیـر ژیـان
کــه نــام وی و اخـــتـــر شـــاه بـــود که هم تـخت و هم بـخت همراه بـود
وزان پــس بــزرگـان شـدنـد انـجـمـن از آمــوی تـــا شــهــر چــاچ و خــتــن

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات