دل خـویش بـاید که درجـنگ سـخـتچـنـان رام دارد کـه بــا تــاج و تــخـتتـــو را یـــار بـــادا جـــهـــان آفـــریــنبــمــانــاد روشــن کــلــاه و نــگـ…
دل خـویش بـاید که درجـنگ سـخـت | چـنـان رام دارد کـه بــا تــاج و تــخـت |
تـــو را یـــار بـــادا جـــهـــان آفـــریــن | بــمــانــاد روشــن کــلــاه و نــگــیــن |
نــهـادنــد بــرنــامــه بــر مــهـر شــاه | بــیـاراسـت آن خـسـروی تــاج و گـاه |
بــرســم کـیـان خــلـعـت آراســتــنـد | فـرســتــاده را پــیـش اوخــواسـتــنـد |
ز پــیـغـام هـرچـش بــه دل بــود نـیـز | بــه گــفــتــار بــر نـامـه بــفــزود نـیـز |
بــخــوبــی بــرفــتــنــد ز ایـوان شــاه | ســتــایـش کــنـان بــرگــرفــتــنـد راه |
رسـیـدنـد پـس پـیـش خـاقـان چـیـن | ســـراســر زبـــانــهــا پـــر از آفــریــن |
جـهـانـدیـده خـاقـان بــپـردخـت جـای | بـــیــامــد بـــرتــخــت او رهــنــمــای |
فـرسـتـاده گـان راهمـه پـیش خـواند | ز کـسـری فـراوان ســخــنـهـا بــرانـد |
نـخـسـت ازهش و دانـش و رای اوی | ز گـــفـــتـــار و دیـــدار و بــــالـــای او |
دگـر گـفـت چـنـدسـت بــا او سـپــاه | ازیـشــان کــه دارد نــگــیـن و کــلــاه |
ز داد وز بـــــیــــداد وز کــــشــــورش | هـم از لـشـکـر و گـنـج وز افـســرش |
فــرســتــاده گـویـا زبــان بــرگــشــاد | هــمــه دیــدهــا پــیـش او کــرد یــاد |
بـه خـاقـان چـین گفـت کای شـهریار | تــواو را بـــدیــن زیــردســتــی مــدار |
بـــدیــن روزگــاری کــه مــا نــزد اوی | بـــبـــودیــم شــادان دل و تـــازه روی |
بــه ایـوان رزم و بــه دشــت شــکــار | نــدیـدیـم هــرگــز چــنــو شــهــریــار |
بـه بـالـای سـروسـت و هـم زور پـیل | بـه بـخـشـنـدگـی همـچـو دریای نیل |
چـو بـرگـاه بــاشـد سـپـهـر وفـاسـت | بــه آورد گــه هـم نـهـنـگ بــلـاســت |
اگــر تـــیــز گــردد بـــغـــرد چـــو ابـــر | از آواز او رام گـــــــردد هـــــــژبــــــــر |
وگـــر مــی گـــســـارد بـــه آواز نــرم | هـمـی دل سـتـانـد بــه گـفـتـار گـرم |
خجسته سرو شست بـر گاه و تخت | یــکــی بـــارور شــاخ زیــبـــا درخــت |
هـمــه شــهــر ایـران ســپــاه ویـنــد | پـــرســـتـــنـــدگـــان کـــلـــاه ویــنــد |
چـوسـازد بـه دشـت انـدرون بــارگـاه | نـگـنـجـد هـمـی درجـهـان آن سـپـاه |
هـــمـــه گـــرزداران بــــا زیـــب وفـــر | هـمـه پــیـشــکــاران بــه زریـن کـمـر |
ز پـــیــل وز بـــالــا و از تـــخــت عــاج | ز اورنـــگ وز یـــاره و طــــوق و تــــاج |
کـــس آیــیــن او رانـــدانــد شـــمـــار | بــه گـیـتــی جــز از دادگـر شــهـریـار |
اگــر دشــمــنــش کــوه آهــن شــود | بــرخــشــم اوچــشـم ســوزن شـود |
هـرآنـکــس کــه ســیـر آیـد از روزگـار | شـــود تـــیــز وبـــا او کـــنــد کـــارزار |
چـوخـاقـان چـین آن سـخـنـها شـنید | بــپـژمـرد وشـد چـون گـل شـنـبـلـیـد |
دلـش زان سـخــنـهـا بــدو نـیـم شـد | وز انـدیـشـه مـغـزش پـر از بـیم شـد |
پـرانـدیـشـه بــنـشـسـت بــا رای زن | چــنـیـن گـفــت بــا نـامـدار انـجــمـن |
که ای بـخـردان روی این کارچـیسـت | پـرانـدیشـه وخـسـتـه ز آزار کـیـسـت |
نـبـایـد کـه پـیـروز گـشـتـه بـه جـنـگ | هـمــه نــامــهـا بــازگــردد بــه نـنــگ |
ز هـرگــونـه مــوبــدان خــواســتــنــد | چـپ و راسـت گـفـتــنـد و آراسـتــنـد |
چـنین گفـت خـاقـان کـه اینسـت راه | کـه مـردم فـرســتــیـم نـزدیـک شـاه |
بـه انـدیـشـه در کـار پـیـشـی کـنـیم | بـسـازیم بـا شـاه وخـویـشـی کـنـیم |
پــس پــرده مـا بــسـی دخـتــرسـت | کــه بــرتــارک بــانـوان افــســرســت |
یـکـی را بــه نـام شـهـنـشـه کـنـیـم | ز کــار وی انـدیـشــه کــوتــه کــنـیـم |
چــو پــیـونـد سـازیـم بــا او بــه خـون | نـبــاشـد کـس اورا بـه بــد رهـنـمـون |
بــــدو نـــازش وســــرفــــرازی بــــود | وزو بـــگــذری جــنــگ و بـــازی بـــود |
ردان را پــســنـد آمـد ایـن رای شــاه | بــه آواز گــفــتــنـد کــایـن اســت راه |
ز لـشـکـر ســه پــرمـایـه را بــرگـزیـد | کـه گـویـنـد و دانـنـد پــاسـخ شـنـیـد |
درگــنـج دیـنــار بــگــشــاد و گــفــت | کــه گـوهـر چــرا بــایـد انـدر نـهـفــت |
اگــــر نــــام رابــــایــــد و نــــنــــگ را | وگــر بــخــشــش و رزم و آهــنــگ را |
یکی هدیه ای سـاخـت کـاندر جـهان | کــســی آن نـدیـد از کــهـان ومـهـان |
دبــیـر جــهـانـدیـده را پــیـش خـوانـد | سـخـن هرچ بـودش بـه دل در بـرانـد |
نـخــســت آفــریـن کــرد بــرکــردگــار | تــــــوانـــــا ودانـــــا و پــــــروردگـــــار |
خــداونـد کــیـوان و خــورشــیـد ومـاه | خـــداونـــد پـــیــروزی ودســـتـــگـــاه |
ز بــنـده نــخــواهـد جــز از راســتــی | نـجــویـد بــه داد انـدرون کــاســتــی |
ازو بـــــاد بـــــرشـــــاه ایـــــران درود | خـداونـد شـمـشـیـر و کـوپـال و خـود |
خــداونــد دانــایــی وتـــاج وتـــخـــت | ز پــیـروزگــر یــافــتــه کــام و بــخــت |
بـــدانــد جـــهــانــدار خـــســـرونــژاد | خـردمـنـد بـا سـنـگ و فـرهنـگ و راد |
کـه مـردم بــه مـردم بــونـد ارجـمـنـد | اگــر چــنــد بــاشــد بــزرگ و بــلــنـد |
فـــرســـتـــادگـــان خـــردمــنــد مــن | کــه بــودنــد نــزدیــک پــیــونــد مــن |
ازان بـــارگــه چــون بــدیــن بـــارگــاه | رسـیـدنـد وگـفـتــنـد چــنـدی ز شـاه |
ز داد وخـــردمــنــدی و بـــخـــت اوی | ز تـــاج و ســرافــرازی و تـــخــت اوی |
چـــنــان آرزو خـــاســت کــز فــر تـــو | بـــبــــاشـــیـــم در ســـایـــه پـــرتـــو |
گـرامی تـو راز خـون دل چـیز نیسـت | هـنـرمـنـد فــرزنـد بــا دل یـکـیـســت |
یـکـی پــاک دامـن کـه آهـسـتــه تــر | فـزون تــر بــدیـدار وشــایـســتــه تــر |
بــخــواهـد ز مـن گـر پــسـنـد آیـدش | هـمــانـا کــه ایـن ســودمــنـد آیـدش |
نــبــاشــد جــدا مــرز ایــران ز چــیـن | فـــزایـــد ز مـــا درجـــهـــان آفـــریــن |
پـس انـدر نـبــشـتـنـد چـیـنـی حـریـر | بـــبـــردنــد بـــا مــهــر پـــیــش وزیــر |
ســه مـرد گــرانـمـایـه وچــرب گــوی | گـزیـن کـرد خـاقـان ز خـویـشـان اوی |
بـــرفـــتـــنــد زان بـــارگـــاه بـــلــنــد | بــه ایـران بـه نـزدیـک شـاه ارجـمـنـد |
چـو بـشـنید کـسـری بـیاراسـت تـاج | نشسـت از بـر خـسـروی تـخـت عاج |
ســه مـرد گـرانـمـایـه و هـوشــمـنـد | رســیـدنــد نــزدیـک تــخــت بــلــنــد |
سـه بـدره ز دیـنـار چـون سـی هـزار | بــبــردنـد و کــردنـد پــیـشــش نـثــار |
ز زریـن و سـیـمـیـن و دیـبــای چـیـن | درفــشــان تــر ازآســمـان بــر زمـیـن |
فـرسـتــادگـان را چـو بــنـشـاخـتــنـد | بــه چـیـنـی زبــان آفـریـن سـاخـتـنـد |
ســزاوار ایــشــان یــکــی جــایــگــاه | هـمـانـگـه بــیـاراسـت دسـتـور شـاه |
بـگشـت اندرین نیز یک شـب سـپـهر | چـو بــرزد سـر از کـوه تــابــنـده مـهـر |
نـشـسـت از بــرتــخـت پــیـروز شـاه | ز یــاقــوت بــنــهــاد بـــر ســر کــلــاه |
بــــفـــرمـــود تــــامـــوبــــد و رای زن | بـــرفــتـــنــد بـــا نــامــدار انــجــمــن |
چــنـیـن گـفـت کـان نـامـه بــرحــریـر | بــیــارنــد و بــنــهــنــد پــیـش دبــیــر |
هـمـه نـامـداران نـشــســتــنـد گــرد | خـــرامــان بـــر شــاه شــد یــزدگــرد |
چـو آن نـامـه بـر شـاه ایـران بـخـوانـد | همـه انـجـمـن در شـگـفـتـی بـمـانـد |
ز بـــس خــوبــی و پــوزش وآفــریــن | کـه پـیـدا بــد از گـفـت خـاقـان چـیـن |
هــمــه ســـرفـــرازان پـــرهــیــزکـــار | ســتــایـش گــرفــتــنـد بــرشــهـریـار |
کـه یـزدان ســپــاس و بــدویـم پــنـاه | که ننشـسـت یک شـاه بـر پـیشـگاه |
بـــه پـــیــروزی و فـــرو اورنــد شـــاه | بــخــوبــی ونـرمــی و پــیـونـد شــاه |
همـه دشـمـنـان پـیش تـو بـنـده انـد | وگــر کــهـتــری راســرافــگــنــده انـد |
هـمـه بــیـم زان لـشــکــر چــاج بــود | ز خـاقـان کـه بــا گـنـج و بــا تـاج بـود |
بـه فـر شـهـنـشـاه شـد نـیـک خـواه | هـمـی راه جــویـد بــه نـزدیـک شــاه |
هـرآنــکــس کــه دارد ز گــردان خــرد | تـــن آســـانــی و راســتـــی پـــرورد |
چـودانـسـت خـاقـان کـه او تـاو شـاه | نــدارد بـــه پــیــونــد او جــســت راه |
نــبـــایــد بــدیــن کــار کــردن درنــگ | کـه کـس را ز پـیونـد اونـیسـت نـنـگ |
ز چــیــن تــا بــخــارا ســپــاه ویــنــد | هـمــه مــهـتــران نـیـک خــواه ویـنــد |
چــو بــشـنـیـد گـفـتــار آن بــخــردان | بــــزرگـــان و بـــیـــداردل مـــوبــــدان |
ز بــیــگــانــه ایــوان بـــپــرداخــتــنــد | فـرسـتــاده را پــیـش بــنـشـاخـتــنـد |
شـهـنـشـاه بــسـیـار بــنـواخـتـشـان | بـه نـزدیکـی تـخـت بـنـشـاخـتـشـان |
پـــیـــام جـــهـــانـــدار بــــگـــزاردنـــد | بــراسـب سـخـن پــای بــفـشـاردنـد |
چـو بـشـنید شـاه آن سـخـنهای گرم | ز گـــردان چـــیـــنـــی بـــه آواز نـــرم |
چـنـیـن داد پـاسـخ کـه خـاقـان چـین | بـــزرگــســت و بـــا دانــش وآفــریــن |
بــه فــرزنــد پــیـونــد جــویـد هـمــی | رخ دوســتــی را بــشــویــد هــمــی |
هــرآنــکــس کــه دارد روانــش خــرد | بــه چــشــم خــرد کــارهـا بــنــگــرد |
بــســازیــم و ایـن رای فــرخ نــهــیـم | سـخـن هرچ گفتـسـت پـاسـخ دهیم |
چـنـان بـاید اکـنـون کـه خـاقـان چـین | دل مــاکــنــد شــاد بـــر بـــه گــزیــن |
کـســی را فـرســتــم کـه دارد خــرد | شـبــسـتـان او سـر بـه سـر بــنـگـرد |
یـکـی بــرگـزیـنـد کـه نـامـی تـرسـت | بـه خـاقـان چـین بـرگـرامـی تـرسـت |
بــبــیـنـد کـه تــا چــون بــود مـادرش | بــــود از نـــژاد کــــیـــان گـــوهـــرش |
چـوایـن کـرده بـاشـد کـه کـردیـم یـاد | سـخـن را بــه پــیـوسـتــگـی داد داد |
فــرســتــادگــان خــوانــدنــد آفــریـن | کـه از شـاه شـادسـت خـاقـان چـین |
کــه در پــرده پــوشــیـده رویــان اوی | ز دیــدار آنــکــس نــپـــوشـــنــد روی |
شـهنشـاه بـشـنید ز ایشـان سـخـن | بــــرو تــــازه شـــد روزگـــار کـــهـــن |
نـویـســنـده نـامــه را پــیـش خــوانـد | ز خــاقـان فــراوان ســخــنـهـا بــرانـد |
بــفـرمـود تـا نـامـه پــاسـخ نـبــشـت | گـزیـنـده سـخــنـهـای فـرخ نـبــشـت |
نـخــســت آفــریـن کــرد بــر کـردگـار | جـــهـــانـــدار پـــیـــروز و پـــروردگـــار |
بـه فـرمـان اویسـت گـیـتـی بـه پـای | هـمـویسـت بـر نـیک و بـد رهـنـمـای |
کـسـی راکـه خـواهد کـنـد ارجـمـنـد | ز پــســتــی بــرآرد بــه چــرخ بــلـنـد |
دگــــر مـــانـــده انـــدر بــــد روزگــــار | چــو نـیـکـی نـخــواهـد بــدو کـردگـار |
بـهرنیکـی از وی شـنـاسـم سـپـاس | وگــر بــد کــنــم زو دل انــدر هــراس |
نـبــایـد کـه جــان بــاشـد انـدر تــنـم | اگــر بـــیــم و امــیــد از و بـــرکـــنــم |
رســیـد ایـن فـرســتــاده بــه آفـریـن | ابـــا گــرم گــفــتــار خــاقــان چــیــن |
شـنـیـدم ز پـیوسـتـگـی هـرچ گـفـت | ز پــاکــان کــه او دارد انــدر نــهـفــت |
مــرا شـــاد شــد دل زپـــیــونــد تـــو | بـــویــژه ز پـــوشـــیــده فـــرزنــد تـــو |
فـرسـتـادم ایـنـک یـکـی هـوشـمـنـد | کــه دارد خـــرد جـــان او را بـــبـــنــد |
بـــیــایــد بـــگـــویــد هــمــه راز مــن | ز فـــرجـــام پـــیــونـــد و آغـــاز مـــن |
هـمـیشـه تـن و جـانـت پـرشـرم بـاد | دلت شـاد و پـشـتـت بـه ما گـرم بـاد |
نویسـنده چـون خـامه بـیکـار گـشـت | بــیـاراســت قـرطـاس وانـدر نـوشــت |
همان چـون سرشک قلم کرد خشک | نـهـادنــد مــهـری بــروبــر ز مــشــک |
بـرایشـان یکـی خـلعـت افـگـند شـاه | کـزان مـانـد انـدر شـگـفـتــی سـپــاه |
گـزیـن کـرد کـسـری خــردمـنـد و راد | کــجــا نــام او بــود مــهــران ســتــاد |
ز ایــرانـــیــان نـــامـــور صـــد ســـوار | سـخـنـگـوی و شـایـسـتــه و نـامـدار |
چـنین گفت کسری بـه مهران ستـاد | کـه رو شــاد و پــیـروز بــا مـهـر و داد |
زبــان وگــمــان بــایـدت چــرب گــوی | خـــرد رهــنــمــای ودل آزر مــجـــوی |
شـبـسـتـان او را نـگـه کـن نـخـسـت | بــد و نـیـک بــایـدکــه دانـی درســت |
بـــه آرایــش چـــهـــره و فـــر و زیــب | نــبــایـد کــه گــیـرنــدت انـدر فــریـب |
پــس پــرده او بــسـی درخـتــرسـت | کـه بــا فـر و بــالـا و بــا افـسـرســت |
پـــرســـتـــار زاده نــیــایــد بـــه کـــار | اگــر چــنــد بــاشــد پــدر شــهــریـار |
نـگـر تــا کـدامـســت بــا شـرم و داد | بـــه مــادر کــه دارد ز خــاتـــون نــژاد |
نــبــیـره جــهـانــدار فــغــفــور چــیـن | ز پــشـت ســپــهـدار خــاقـان چــیـن |
اگـــر گـــوهـــرتـــن بــــود بــــا نـــژاد | جــهـان زو شـود شــاد او نـیـز شــاد |
چـوبـشـنید مهران سـتـاد این ز شـاه | بــســی آفــریـن کـرد بــر تــاج و گـاه |
بـــرفــت از بـــر گــاه گــیــتــی فــروز | بــه فــرخــنــده فــال و بـــخــرداد روز |
بـه خـاقان چـین آگهی شد که شـاه | فـرسـتــاده مـهـران سـتـاد و سـپــاه |
چــوآمـد بــه نـزدیـک خــاقــان چــیـن | زمـیـن را بــبــوســیـد و کــرد آفــریـن |
جـهـانـجـوی چـون دیـد بــنـواخـتــش | یـکــی نـامـور جــایـگــه ســاخــتــش |
ازان کـارخـاقـان پــرانـدیـشـه گـشـت | بـه سوی شبـستـان خـاتـون گذشت |
سـخـنـهـای نـوشـین روان بـرگـشـاد | ز گـنـج وز لـشــکـر بــســی کـرد یـاد |
بـدو گـفـت کـیـن شـاه نـوشـین روان | جــوانـسـت و بــیـدار و دولـت جــوان |
یــکــی دخــتــری داد بـــایــد بـــدوی | کـــه مـــا را فـــزایـــد بــــدو آبــــروی |
تـو را در پــس پــرده یـک دخـتـرسـت | کـجــا بــر ســر بــانـوان افـسـرســت |
مــــرا آرزویـــســــت از مــــهــــر اوی | کـــه دیــده نــبـــردارم از چـــهــر اوی |
چــهـارســت نـیـز از پــرســتــنـدگـان | پـــرســتـــار و بـــیــداردل بـــنــدگــان |
از ایـشــان یـکـی را ســپــارم بــدوی | بـرآسـایـم از جـنـگ وز گـفـت و گـوی |
بــدو گـفـت خــاتــون کـه بــا رای تــو | نـگـیـرد کـس انـدر جــهـان جــای تــو |
بـرین گـونه یک شـب بـپـیمود خـواب | چــنــیـن تــا بــرآمــد ز کــوه آفــتــاب |
بــیـامــد بــدر گــاه مــهــران ســتــاد | بـــرتـــخــت او رفــت و نــامــه بـــداد |
چـوآن نـامـه بـرخـوانـد خـاقـان چـیـن | ز پــیـمــان بــخــنـدیـد وز بــه گــزیـن |
کـلـیـد شـبـسـتـان بــدو داد و گـفـت | بــرو تــا کــرا بــیـنــی انــدر نــهـفــت |
پـــرســتـــار بـــا او بـــیــامــد چــهــار | کـه خـاقـان بــدیـشـان بـدی اسـتـوار |
چـومـهران سـتـاد آن سـخـنها شـنید | بـــیــاورد بـــا اســـتـــواران کـــلـــیــد |
درحــجــره بــگـشــاد و انـدر شــدنـد | پــرســتــنــدگــان داســتــانـهـا زدنـد |
کـه آن راکـه اکـنـون تـو بـیـنـی بــداد | سـتـاره نـدیدسـت و خـورشـید و بـاد |
شـبـسـتـان بـهشـتـی شد آراسـتـه | پـر از مـاه و خـورشـید و پـرخـواسـتـه |
پـری چـهره بـر گـاه بـنشـسـت پـنـج | هـمـه بــرســران تــاج و در زیـر گـنـج |
مگر دخـت خـاتـون که افسـر نداشت | هـمـان یـاره وطـوق وگـوهـرنـداشـت |
یـکـی جــامـه کــهـنـه بــد بــر بــرش | کـلـاهـی زمـشـک ایـزدی بـر سـرش |
ز گـــرده بـــرخ بـــرنــگـــارش نــبـــود | جـــز آرایـــش کـــردگـــارش نـــبــــود |
یـکـی ســرو بــد بــر سـرش مـاه نـو | فــــــروزان ز دیـــــدار او گــــــاه نـــــو |
چــومـهـران ســتــاد انـدرو بــنـگــریـد | یــکـــی را بـــدیــدار چـــون او نــدیــد |
بــــدانـــســــت بــــیـــنـــادل رای راد | کــه دورنــد خــاقــان وخــاتـــون ز داد |
بـه دستار ودستان همی چشم اوی | بـپـوشید وزان تـازه شـد خـشـم اوی |
پــرســتــنـده را گـفـت نـزدیـک شــاه | فـــراوان بــــود یـــاره و تــــاج و گـــاه |
من این را که بـی تـاج و آرایشـسـت | گـزیـدم کـه ایـن انـدر افـزایـشـســت |
بـــه رنــج از پــی بــه گــزیــن آمــدم | نــه از بــهــر دیــبـــای چــیــن آمــدم |
بــدو گـفـت خـاتـون کـه ای مـرد پـیـر | نـگـویی هـمـی یـک سـخـن دلـپـذیـر |
تــو آن را بــا فــر و زیــبــســت و رای | دل فـروز گـشـتـه رسـیـده بــه جـای |
بــه بــالـای سـرو و بــرخ چـون بــهـار | بـــدانــد پـــرســـتـــیــدن شــهــریــار |
هـمـی کـودکـی نـارسـیـده بـه جـای | بـــرو بــرگــزیــنــی نــه ای پــاکــرای |
چــنـیـن پــاسـخ آورد مـهـران سـتــاد | کـه خـاقـان اگـر سـر بــپــیـچــد ز داد |
بــدانـد کـه شــاه جــهـان کـدخــدای | بـــخـــوانــد مـــرا نــیــز نــاپـــاک رای |
من این را پـسندم که بـی تـخت عاج | نـــدارد ز بــــن یـــاره وطـــوق وتــــاج |
اگــر مــهـتــران ایـن نــبــیـنــنــد رای | چـوفـرمـان بــود بــاز گـردم بــه جـای |
نـگـه کـرد خــاقــان بــه گـفــتــار اوی | شــگــفــت آمــدش رای وکــردار اوی |
بــدانـســت کـان پــیـر پــاکـیـزه مـغـز | بــزرگـســت و شـاســیـتــه کـار نـغـز |
خــردمــنـد بــنـشــســت بــا رای زن | بـــپـــالــود زایــوان شــاه انــجـــمــن |
چـو پـردخـتـه شـد جـایگاه نشـسـت | بــرفــتــنـد بــا زیـج رومــی بــدســت |
ســتـــاره شــنــاســان و کــنــدآوران | هرآنکـس کـه بـودند ز ایشـان سـران |
بـــفــرمــود تــا هــر کــرا بــود مــهــر | بـجـسـتـنـد یک سـر شـمـار سـپـهـر |
هـمـی کـرد مـوبــد بــه اخـتــر نـگـاه | زکــردار خـــاقـــان و پـــیــونــد شـــاه |
چـنـین گـفـت فـرجـام کـای شـهـریار | دلــت را بـــبــد هــیــچ رنــجــه مــدار |
کـه ایـن کــار جــز بــر بــهـی نـگـذرد | بــبــد رای دشـمـن جـهـان نـسـپــرد |
چــنــیـنــســت راز ســپــهـر بــلــنــد | هـمــان گــردش اخــتــر ســودمــنــد |
کـزین دخـت خـاقـان وز پـشـت شـاه | بــیــایــد یــکــی شــاه زیــبــای گــاه |
بـــرو شــهــریــاران کــنــنــد آفــریــن | هـمــان پــرهـنــر ســرفــرازان چــیـن |
چو بشنید خاقان دلش گشت خوش | بــخــنـدیـد خــاتــون خــورشـیـدفـش |
چــو از چــاره دلــهــا بــپــرداخــتــنــد | فـرسـتــاده را پــیـش بــنـشـاخـتــنـد |
بـگـفـتـند چـیزی کـه بـایسـت گـفـت | ز فـرزنـد خــاتــون کـه بــد در نـهـفـت |
بــپــذرفــت مــهــران ســتــاد از پــدر | بـــه نــام شــهــنــشــاه پـــیــروزگــر |
مـیـانـجـی بــپـذرفـت خـاقـان بـه داد | هــمــان راکــه دارد ز خـــاتـــون نــژاد |
پــرســتــنــدگــان بـــا نــثــار آمــدنــد | بــه شــادی بــر شــهــریــار آمــدنــد |
وزان پـــس یــکــی گــنــج آراســتــه | بــدو در ز هـر گــونـه ای خــواســتــه |
ز دیــنــار و ز گــوهــر و طــوق و تــاج | هـمـان مـهـر پــیـروزه و تــخــت عـاج |
یـکــی دیـگــر ازعــود هـنــدی بــه زر | بـــرو بـــافــتــه چــنــد گــونــه گــهــر |
ابــا هــر یـکــی افــســری شــاهـوار | صد اسب و صد استر به زین و به بار |
شــتــر بـــارکــرده ز دیــبــای چــیــن | بـیـاراسـتـه پـشـت اسـبــان بـه زیـن |
چــهــل را ز دیــبـــای زربــفــت گــون | کــشــیــده زبـــر جــد بــه زر انــدرون |
صـد اشـتــر ز گـسـتــردنـی بــار کـرد | پــرســتــنـده ســیـصــد پــدیـدار کـرد |
همی بـود تـاهرکـسـی بـرنشـسـت | بـرآیـیـن چـیـن بـا درفـشـی بـدسـت |
بـــفــرمــود خــاقــان پــیــروزبـــخــت | کـه بــنـهـنـد بــرکـوهـه پــیـل تــخـت |
بــرو بــافــتــه شــوشــه ســیـم و زر | بــه شـوشـه درون چـنـد گـونـه گـهـر |
درفـشـی درفـشـان بـه دیبـای چـین | کــه پــیــدا نــبــودی ز دیــبــا زمــیـن |
بـه صـد مـردش از جـای بـرداشـتـنـد | ز هـامـون بــه گـردون بــرافـراشـتـنـد |
ز دیـبــا بــیــاراســت مــهــدی بــه زر | بــه مــهـد انـدرون نـابــســوده گــهـر |
چـو سـیـصـد پــرسـتـار بــا مـاهـروی | بـــرفــتــنــد شــادان دل و راه جــوی |
فـــرســـتـــاد فـــرزنــد را نــزد شـــاه | سـپـاهـی هـمـی رفـت بــا او بـه راه |
پــرسـتــنـده پــنـجـاه و خـادم چـهـل | بــرو بــرگـذشــتــنـد شــادان بــه دل |
چـوپـردخـتـه شـد زان بــیـامـد دبــیـر | بــیــاورد مــشــک و گــلــاب وحــریــر |
یـکــی نـامـه بــنـوشــت ار تــنـگ وار | پــر آرایــش و بـــوی و رنــگ و نــگــار |
نـخــســتــیـن ســتــود آفـریـنـنـده را | جــهــانــدار و بــیــدار و بــیــنــنــده را |
کـه هـرچــیـز کــو ســازد انـدر بــوش | بـــران ســو بــود بـــنــدگــان را روش |
شـهـنـشـاه ایـران مـرا افـســرســت | نــه پــیـونــد او از پــی دخــتــرســت |
کـه تـامـن شـنـیـدسـتـم از بــخـردان | بـــزرگـــان و بـــیـــدار دل مـــوبــــدان |
ز فــــر و بــــزرگـــی و اورنـــد شــــاه | بـجـسـتـم همـی رای و پـیونـد شـاه |
کـه انـدر جـهـان سـر بــه سـر دادگـر | جــهـانــدار چــون او نــبــنــدد کــمــر |
بــه مــردی و پــیـروزی و دســتــگــاه | بــه فــر و بــنـیـرو و تــخــت و کــلــاه |
بـــه رادی و دانــش بـــه رای وخـــرد | ورا دیـــن یـــزدان هــــمــــی پــــرورد |
فـرسـتـادم اینـک جـهان بـین خـویش | سـوی شاه کسـری بـه آیین خـویش |
بـــفــرمــوده ام تـــا بـــود بـــنــده وار | چــوشــایــد پــس پـــرده شــهــریــار |
خــردگــیــرد از فــر و فــرهــنــگ اوی | بـــیـــامـــوزد آیــیـــن وآهـــنـــگ اوی |
کـه بــخــت وخـرد رهـنـمـون تــو بــاد | بــزرگــی ودانــش ســتــون تــو بـــاد |
نـهـادنـد مـهـر از بــر مــشــک چــیـن | فـــرســـتـــاده را داد و کــرد آفــریــن |
یکـی خـلـعـت از بـهـر مـهران سـتـاد | بــیـاراسـت کـان کـس نـدارد بــه یـاد |
کـه دادی کــســی از مـهـان جــهـان | فـــرســـتـــاده را آشـــکـــار ونـــهــان |
هـمــان نــیـز یـارانــش را هــدیـه داد | ز دیـنـار وز مـشــکـشــان کـرد شــاد |
هـمـی رفـت بــا دخـتــر وخـواسـتــه | ســــواران و پــــیـــلـــان آراســــتــــه |
چـنـین تـا لـب رود جـیـحـون کـشـیـد | بـه مژگان همی از دلش خون کشید |
هـمــی بــود تــا رود بــگــذاشــتــنـد | ز خـشـکـی بــران روی بــرداشـتــنـد |
ز جـیحـون دلی پـر زخـون بـازگـشـت | ز فـــرزنــد بـــا درد انــبـــاز گـــشـــت |
جــو آگــاهـی آمـد ز مـهـران ســتــاد | همی هر کـس آن مر ده را هدیه داد |
یـکــایـک هـمــی خــوانــدنـد آفــریـن | ابـــرشـــاه ایــران وســـالــار چـــیــن |
دلــی شــاد بـــا هــدیــه و بــا نــثــار | هـمــه مــهـربــان و هـمـه دوســتــار |
بــبـسـتـنـد آذیـن بـه شـهـر و بـه راه | درم ریــخــتــنــد از بــر تــخــت شــاه |
بــــه آمـــوی و راه بـــیـــابــــان مـــرو | زمــیـن بــود یـک ســر چــو پــر تــذرو |
چـنین تـا بـه بـسـطام وگرگان رسـید | تــو گـفـتـی زمـیـن آسـمـان را نـدیـد |
زآیین که بـسـتـند بـر شـهر و دشـت | بـراهی کـه لشـکـر همی بـرگذشـت |
وز ایـران هــمــه کــودک و مــرد و زن | بــه راه بــت چـیـن شـدنـد انـجــمـن |
ز بــالـا بــر ایـشــان گـهـر ریـخــتــنـد | بــه پــی زعـفـران و درم بــیـخــتــنـد |
بــرآمـیـخــتــه طـشــتــهـای خــلـوق | جـهـان پـرشـد از نـالـه کـوس و بـوق |
همه یال اسـبـان پـر از مـشـک ومی | شــکــر بـــا درم ریــخــتــه زیــر پـــی |
ز بــس نــالــه نـای و چــنـگ و ربــاب | نــبــد بــر زمــیـن جــای آرام وخــواب |
چـوآمـد بــت انـدر شـبــسـتـان شـاه | بـه مـهـد انـدرون کـرد کـسـری نـگـاه |
یـکـی ســرو دیـن از بــرش گـرد مـاه | نـهـاده بــه مــه بــر ز عــنـبــر کــلــاه |
کــلـاهـی بــه کــردار مـشــکـیـن زره | ز گــوهــر کــشـــیــده گــره بـــرگــره |
گــره بــســتــه از تــار و بـــرتــافــتــه | بــه افـســون یـک انـدر دگـر بــافـتــه |
چــو از غــالـیـه بــرگـل انـگـشــتــری | هـمـه زیـر انـگــشــتــری مـشــتــری |
درو شـاه نـوشـیـن روان خـیـره مـانـد | بـــرو نــام یــزدان فــراوان بـــخــوانــد |
ســـزاوار او جـــای بـــگـــزیــد شـــاه | بـــیــاراســـتـــنــد از پـــی مــاه گــاه |
چــو آگـاهـی آمـد بــه خـاقـان چــیـن | ز ایـــران و ز شــــاه ایـــران زمـــیـــن |
وزان شــادمــانــی بـــه فــرزنــد اوی | شـدن شــاد وخــرم بــه پــیـونـد اوی |
بــپـردخـت سـغـد وسـمـرقـنـد وچـاج | بــه قـجـغـار بــاشـی فـرسـتــاد تــاج |
ازین شـهرها چـون بـرفـت آن سـپـاه | هـمـی مـرزبــانـان فــرســتــاد شــاه |
جـهـان شـد پــر از داد نـوشـیـن روان | بــخــفـتــنـد بــردشـت پــیـر و جــوان |
یـکــایـک هـمــی خــوانــدنـد آفــریـن | ز هــر جـــای بـــرشــهــریــار زمــیــن |
همـه دسـت بـرداشـتـه بـه آسـمـان | کـــه ای کـــردگـــارمــکـــان و زمـــان |
تــوایـن داد بــرشــاه کــســری بــدار | بـــگـــردان ز جـــانـــش بـــد روزگـــار |
کـــه از فـــر و اورنـــد او در جـــهـــان | بــدی دور گــشــت آشــکــار و نـهـان |
بـه نخـجـیر چـون او بـه گرگان رسـید | گـشـاده کـسـی روی خــاقـان نـدیـد |
بـشد خـواب وخـورد از سـواران چـین | ســواری نـبــرداشــت از اســب زیـن |
پــراگـنـده شـد تــرک ســیـصـد هـزار | بــه جــایـی نــبــد کــوشــش کــارزار |
کــمـانـی نـبــایـســت کــردن بــه زه | نـه کـه بـد از ایدر نـه چـینـی نـه مـه |
بــدیـن ســان بــود فــر و بــرز کــیـان | بــه نــخــچــیـر آهــنــگ شــیـر ژیـان |
کــه نــام وی و اخـــتـــر شـــاه بـــود | که هم تـخت و هم بـخت همراه بـود |
وزان پــس بــزرگـان شـدنـد انـجـمـن | از آمــوی تـــا شــهــر چــاچ و خــتــن |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج