فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 28 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

در تهنیت جشن مهرگان و مدح سلطان مسعود غزنوی

شـاد بــاشـیـد کـه جــشـن مـهـرگـان آمـدبــــــانــــــگ و آوای درای کــــــاروان آمــــــدکــــاروان مــــهــــرگــــان از خــــزران آمــــدیــا ز اق…

شـاد بــاشـیـد کـه جــشـن مـهـرگـان آمـدبــــــانــــــگ و آوای درای کــــــاروان آمــــــد
کــــاروان مــــهــــرگــــان از خــــزران آمــــدیــا ز اقــصــای بـــلــاد چــیــنــســتــان آمــد
نــه ازیــن آمـــد، بـــالـــلـــه نــه از آن آمــدکـــه ز فـــردوس بـــریــن وز آســـمــان آمــد
مــهــرگـــان آمــد، در بـــاز گـــشـــائیــدشانـــدرآریـــد و تــــواضــــع بــــنـــمـــائیـــدش
از غــــــبــــــار راه ایـــــدر بــــــزدائیـــــدشبــنــشــانــیـد و بــه لــب خــرد بــخــائیـدش
خـــوب داریــد و فــراوان بـــســـتـــائیــدشهـر زمــان خــدمــت لــخــتــی بــفــزائیـدش
خــــــوب داریـــــدش کــــــز راه دراز آمـــــدبــا دو صـد کـشـی و بـا خـوشـی و نـاز آمـد
ســفــری کـردش و چــون وعــده فـراز آمـدبــا قــدح رطــل و قــنـیـنــه بــه نــمــاز آمــد
زان خجـستـه سفر این جـشن چـو بـاز آمدسـخــت خــوب آمـد و بــسـیـار بــسـاز آمـد
نــــگــــریــــد آبـــــی وان رنــــگ رخ آبــــیگــشــتــه از گــردش ایـن چــنـبــر دولـابــی
رخ او چــــون رخ آن زاهـــد مــــحــــرابــــیبــر رخــش بــر، اثــر ســبــلـت ســقـلـابــی
یـا چــنـان زرد یـکــی جــامــعــه عــتــابــیپــر ز بــرخـاسـتــه زو، چـون سـر مـرغـابــی
وان تـــرنــج ایــدر چـــون دیــبـــه دیــنــاریکــه بـــمــالــی و بــمــالــنــد و بــنــگــذاری
زو بــه مــقــراض ارش نــیـمــه دو بــرداریکــیــســـه ای دوزی و درزش نــپـــدیــد آری
وانـگــه آن کــیـســه ز کــافــور بــیـنـبــاریدر کـشـی ســرش بــه ابــریـشــم زنـگـاری
نــار مــانــنــد یــکــی ســفــر گــک دیــبـــاآســـتــــر دیـــبــــه زرد، ابــــره آن حــــمـــرا
سـفـره پــر مـرجـان، تـو بــر تـو و تــا بــر تـادل هـــر مـــرجــــان چــــو لؤلؤکـــی لـــالـــا
سـر او بــسـتـه بــه پـنـهـان ز درون عـمـداســـر مــاســـورگـــکـــی در ســـر او پـــیــدا
نــــگــــریــــد آن رز، وان پـــــایــــک رزداراندرهــم افــکــنــده چـــو مــاران ز بـــر مــاران
دســت در هــم زده چــون یــاران در یــارانپـــیــچ در پـــیــچ چـــنــان زلــفــک عــیــاران
بــرگــهـای رز چــون پــای خــشــنـســارانزرگـــون ایــدون هــمــچـــون رخ بـــیــمــاران
رزبـان شـد بـه سـوی رز بـه سـحـرگـاهـانکـه دلـش بـود همـیشـه سـوی رز خـواهـان
بــگـشــادش در بــا کـبــر شــهـنـشــاهـانگـفــت بــســم الـلـه و انـدر شــد نـاگـاهـان
تـــاک رز را دیــد آبـــســتــن چــون داهــانشـکـمـش خـاسـتـه هـمـچـون دم روبـاهـان
دسـت بـر بـر زد و بـر سـر زد و بـر جـبـهـتگــفـــت بـــســـیــاری لــاحـــول و لــا قــوت
تــاک رز را گــفــت: ای دخــتــر بــیــدولــتاین شکم چیست، چو پشت و شکم خربت
بـا که کردستی این صحبت و این عشرت؟بــر تــن خـویـش نـبــوده سـت تــرا حـمـیـت
مــن تــرا هــرگــز بـــا شــوی نــدادســتــموز بــدانــدیـشــی پــایـت نــگــشــادســتــم
هـرگـز انـگـشـت بــه تـو بــر نـنـهـادسـتــمکــه مــن از مــادر بـــاحــمــیــت زادســتـــم
بــه قـضـا حـاجـت پــیـش تـو سـتــادسـتـموز حــلــیـمـی بــه تــو انـدر نـفــتــادســتــم
چــون تـــرا دیــدم از پـــیــش بـــدیــن زاریکـــردم از پـــیـــش رزســـتـــانـــت دیـــواری
بـــزدم بـــر ســـر دیــوار تـــو مـــن خـــاریکـنـجــکـی گـرد تــو هـمـچــون دهـن غـاری
پـــس دری کــردم از ســـنــگ و درافــزاریکـــه بـــدو آهــن هــنــدی نــکـــنــد کـــاری
زدمــت بـــر در یــک قــفــل ســپــاهــانــیآنـچــنـان قــفــل کــه مــن دانـم و تــو دانـی
چــون شــدم غــایـب از درت بــه لــرزانــینـیـکــمــردی بــنـشــانـدم بــه نـگــهـبــانـی
بـــا هــمــه زیــرکــی و رنــدی و پـــردانــینــخـــل ایــن کــار بـــرآورد پـــشـــیــمــانــی
گـفـتـم ای زن کـه تـو بـهتـر ز زنان بـاشـیاز نــکــوکــاران و ز شــرمــگــنــان بـــاشــی
پــاکـتــن بــاشـی و از پــاکـتــنـان بــاشـیهر چـه من گفتـم «ارجـو» که چـنان بـاشی
شـوی نـاکـرده چـو حـوران جـنـان بــاشـینــه چــنــان پــیـرزنــان و کــهـنــان بــاشــی
مـن دگـر گـفـتـم ویـحـک تـو دگـر گـشـتـیروزبــه بـــودی چــون روز بـــتــر گــشــتــی؟
گـهـرت بــد بــد بــا سـوی گـهـر گـشـتــیهـمــچــنــان مــادر خــود بــارآور گــشــتــی
دخـتـری بـودی، بــر بــام و بـه در گـشـتـیتـا چـنین بـا شـکمی بـر چـو سـپـر گشـتـی
راسـت بـر گـوی کـه در تـو شـده ام عـاجـزبــه کــدامــیـن ره بــیـرون شــده ای زیـن دز
راســـت گـــویــنــد زنــان را نــگـــوارد عـــزبــر نــیــایــد کــس بــا مــکــر زنــان هــرگــز
بـر هـوا رفـتـی چـون عـیسـی بـی مـعـجـزیـا چـو قـارون بــه زمـیـن، ویـن نـبــود جــایـز
تـاک رز گـفـتـا: از مـن چـه هـمـی پـرسـیکـافــری کـافــر، ز ایـزد نـه هـمـی تــرســی
بــه حــق کـرسـی و حـق آیـت الـکـرسـیکـه نـخـسـبـیده شـبـی در بـر مـن نفـسـی
هسـتـم آبـسـتـن، لیکـن ز چـنان جـنسـیکـه نـه اویسـتـی جـنـی و نـه خـود انـسـی
نه سـتـم رفـتـه بـه من زو و نه تـلـبـیسـیکـه مـرا رشـتــه نـتــانـد تــافـت ابــلـیـسـی
جــبــرئیـل آمــد روح هــمــه تــقــدیـســیکـردم آبــسـتــن، چـون مـریـم بــر عـیـسـی
بــچــه ای دارم در نـاف چــو بــرجــیـســیبــا رخ یـوسـف و بــوی خــوش بــلـقـیـسـی
اگــرت بـــایــد، ایــن بـــچـــه بـــزایــم مــنویـن نـقـاب از تــن و رویـش بــگـشـایـم مـن
ور نـــبـــایــدت بـــه زادن نـــگـــرایــم مـــنهـمــچــنـیـن بــاشــم و نـازاده بــپــایـم مـن
و گـر اســتــیـزه کــنـی بــا تــو بــرآیـم مـنروز روشـــنــت ســـتـــاره بـــنــمـــایــم مــن
اگـرم بــکـشــی، بــرکـشــتــن تــو خــنـدممـن چـو جـرجـیـس تـن خـویـش بــپــیـونـدم
ور بـــدری شـــکـــم و بـــنـــدم از بـــنـــدمنـــــرســـــد ذره ای آزار بــــــه فـــــرزنـــــدم
گر چـه بـکشـی تـو مرا، صابـر و خـرسـندمکــــه مـــرا زنـــده کــــنـــد زود خــــداونـــدم
او بـه رز گفـت کـه ویحـک چـه فـضـول آریتــو هـنـوز ایـن هـوس انــدر ســرخــود داری
بـکـشـم مـنـت، «لـک الـویـل » بـدان زاریکـه مـسـیـحــت بــکـنـد زنـده بــه دشـواری
نه بـسـنده سـت مر این جـرم و گـنهکـاریکــه مــرا بــاز هــمــی ســاده دل انــگــاری
جــسـت از جــایـگـه آنـگـاه چــو خـنـاسـیهــوس انــدر ســـر و انــدر دل وســواســی
سوی او جست، چو تیری سوی برجاسیبــا یـکــی داســی، مــانــنــده الــمــاســی
حــلـق بــگـرفـتــش مـانـنـده نـســنـاسـیبــر نـهـادش بــه گــلــوگــاه چــنـان داســی
بــــاز بــــبــــریـــد ســـر او بــــه جــــدال اووانــهــمــه بـــچـــگــکـــان را بـــه مــثـــال او
پــس بــه گــردونــش نــهــاد او و عــیـال اوگـــاو و گـــردون بـــکـــشـــیــدنــد رحـــال او
در فــکــنــدش بــه جــوال و بــه حــبــال اوســـر بـــا ریــش هـــمـــیــدون اطـــفـــال او
بـرد آن کشـتـگکـانرا بـه سـوی چـرخـشـتهمـه را در بـن چـرخـشـت فـکـنـد از پـشـت
لـگـد اندر پـشـت آنگـاه همی زد و مـشـتتـا در افـکـنـد بـه پـهلـوشـان پـنـج انـگـشـت
گـفــت کــم دوش پــیـام آمـده از زردشــتکـه دگـر بــاره بــبــایـد هـمـگـی را کــشــت
بــه لـگـد کـرد دو صـد پــاره مـیـانـهـاشــانرگـهـاشــان بــبــریـد و ســتــخــوانـهـاشــان
بـــدریــد از هــم تــا نــاف دهــانــهــاشــانز قـــفـــا بــــیـــرون آورد زبــــانـــهـــاشــــان
رحــم نــاورده بــه پــیـران و جــوانـهـاشــانتــا بــرون کـرد ز تــن شــیـره جــانـهـاشــان
داشـت خـنبـی چـند از سـنگ بـه گـنجـینهکــه در و بــر نــرســیــدی پــیـل را ســیـنــه
مــانــده مــیــراث ز جــدانــش از پـــاریــنــهشــوخــگـن گــشــتــه، از شــنـبــه و آدیـنـه
رزبـــان آمــد، بـــا حــمــیــت و بــا کــیــنــهخــونـشــان افــکــنـد انـدر خــم ســنـگـیـنـه
بــر سـر هـر خـم ، بــنـهـاد گـلـیـن تــاجـیافــســر هــر خــم چـــون افــســر دراجـــی
عــنـکــبــوت آمـد و آنـگـاه چــو نـســاجــیســر هـر تــاجــی پــوشـیـد بــه دیـبــاجــی
چـون بـر ایشان بـه سر آمد شب معراجـیرزبـــان آمــد، تـــا زنــده چـــو حـــجـــاجـــی
آهــنــی در کــف، چــون مــرد غــدیـر خــمبــه کــتــف بــاز فــکــنــده ســر هـر دو کــم
بـــر ســر خــم بـــزد آن آهــن آهــن ســمبــفــکــنــد از ســر خــم تــاج گــلــیــن خــم
بــر شــد از دخــتــر رز تــا فــلــک پــنـجــمبــوی مــشــک تــبـــت و نــور بــر از انــجــم
رزبـــان گــفـــت کــه مــهــر دلــم افــزودیوانــهــمــه دعــوی را مــعــنــی بــنــمــودی
راسـت گـفـتـی و جـز از راسـت نفـرمـودیگشـتـه ای تـازه از آن پـس کـه بـفـرسـودی
این عجـبـتـر که تـو وقتـی حـبـشـی بـودیرومــیــی خــاســتــی از گــور بــدیــن زودی
بــد کــردم کـه بــه جــای تــو جــفــا کـردمنــه نــکــو کــردم، دانــم کــه خـــطــا کــردم
سـرت از دوش بــه شـمـشـیـر جــدا کـردمچــون بــکـشـتــم نـه ز چــنـگـال رهـا کـردم
هـم بــه زیـر لـگـدت هـمـچــو هـبــا کــردمبـــیــگــنــه بـــودی، ایــن جــرم چــرا کــردم
زیـن سـپـس خـادم تـو بــاشـم و مـولـایـتچـــاکــر و بـــنــده و خــاک دو کــف پـــایــت
بــــا طــــرب دارم و مــــرد طــــرب آرایــــتبــا ســمــاع خــوش و بــربــرط و بــا نــایــت
بــر کـف دســت نـهـم، یـکــدل و یـکــرایـتوانــگــه انــدر دهـن خــویـش دهــم جــایـت
رزبـــــان بـــــرزد ســـــوی رز گــــامــــی راغـــــرضـــــی را و مــــرادی را کـــــامــــی را
بــرگـرفـت از لـب رف سـیـمـیـن جـامـی رابـــر لـــب جـــام نـــگـــاریــد غـــلـــامـــی را
داد در دســتــش آهـخــتــه حــســامـی رابــر دگــر دســتــش جــامــی و مــدامــی را
بــــزد انـــدر خــــم جــــام و قـــدح ســـادهبــرکـشــیـد از خــم آن جــام چــو بــیـجــاده
بــــاده ای دیـــد بـــدان جـــام در افـــتـــادهکـه بــن جـام هـمـی سـفـت چـو سـنـبــاده
گـفـت نـتـوان خـوردن یک قـطـره ازین بـادهجــــز بــــه یـــاد مــــلــــک مـــهـــتــــر آزاده
آن خـــداونــد مــن آن فـــخـــر خـــداونــداندو لـبــش درگـه گــفــتــن خــنـدان خــنـدان
قــوتــش چــنـدان وانـگـه خــردش چــنـدانکـــه درو عـــاجـــز گـــردنـــد خـــردمـــنــدان
مـــــایـــــه راحـــــت و آزادی دربـــــنـــــدانخــدمــتــش را هـنـر و جــود چــو فــرزنــدان
. . . ایــن دو بـــیــت ســـاقــط شـــده . . .. . .
. . .. . .
پـــیــکــر ظـــلــم ز انــصـــافــش در زنــداندر گـــذر تـــیــر جـــگـــردوز وی از ســـنــدان
مــیـرمــســعــود کــه رایــات جــهــانــداریزده اقــــبــــالـــش بــــر طــــارم زنـــگــــاری
شــه اجــرامــش بـــا آنــهــمــه ســالــاریســجــده آرد بــه کــلــه گــوشــه جــبـــاری
خـــجـــل از خـــاک درش نــافــه تـــاتـــاریایـــــن مـــــصــــــرع ســــــاقـــــط شــــــده
شــاه مــحــمــود پــدر نـاصــر دیـنـش جــدوز ســـعــود فــلــکــی طـــالــع او اســـعـــد
قــدرش اکــلـیـل بــه فــرق از گـهـر فــرقــدجــاهـش آراســتــه بــر اوج زحــل مــســنـد
شــده بــا فــر و بــهــا زو شــرف و ســودددر او مــعــبــد خــلــق و کــرمــش مـقــصــد
مــیـرجــاویـد بــمــانــاد و هــمــی شــادانگــنـجــش انـبــاشــتــه و مـلــک وی آبــادان
کــف کـــافـــیــش کــه خـــرمــدل ازو رادانبــــاد چــــون ابــــر گـــهـــربــــار بــــه آزادان
از نــــکــــوکــــاران و ز فــــرخ بــــنـــیـــاداندر خــطــش از ری تـــا ســاحــت عــبـــادان

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات