فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 3 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

داستان نوش زاد با کسری

اگـــر شـــاه دیــدی وگـــر زیــردســـتوگــر پـــاکــدل مــرد یــزدان پــرســتچـنـان دان کـه چـاره نبـاشـد ز جـفـتز پــوشـیـدن و خـورد و جــای نـهـفـت…

اگـــر شـــاه دیــدی وگـــر زیــردســـت وگــر پـــاکــدل مــرد یــزدان پــرســت
چـنـان دان کـه چـاره نبـاشـد ز جـفـت ز پــوشـیـدن و خـورد و جــای نـهـفـت
اگــــر پــــارســــا بــــاشــــد و رای زن یـکــی گــنــج بــاشــد بــراگــنــده زن
بــویـژه کــه بــاشــد بــه بــالــا بــلـنـد فـروهشـتـه تـا پـای مـشـکـین کـمـند
خـردمـنـد و هـشـیار و بـا رای و شـرم سـخــن گـفـتــنـش خـوب و آوای نـرم
بـرین سـان زنی داشـت پـرمـایه شـاه بــه بـــالــای ســرو و بــه دیــدار مــاه
بــدیـن مـســیـحــا بــد ایـن مــاه روی ز دیـدار او شــهـر پــر گــفــت و گـوی
یـکـی کـودک آمـدش خـورشـیـد چـهـر ز نــاهـیـد تــابــنــده تــر بــر ســپــهـر
ورا نــــامــــور خــــوانــــدی نـــوش زاد نـجــســتــی ز نـاز از بــرش تــنـدبــاد
بـــبـــالــیــد بــرســان ســرو ســهــی هـنـرمـنـد و زیـبــای شــاهـنـشــهـی
چــو دوزخ بــدانـســت و راه بــهـشـت عــزیـز و مــســیــح و ره زردهــشــت
نـیامـد هـمـی زنـد و اسـتـش درسـت دو رخ را بآب مـســیـحــا بــشــســت
ز دیــن پـــدر کـــیــش مــادر گــرفـــت زمــانـه بــدو مــانـده انـدر شــگــفــت
چـنـان تــنـگـدل گـشـتــه زو شـهـریـار کــه از گــل نــیـامــد جــز از خــار بــار
در کــــاخ و فــــرخـــــنــــده ایــــوان او بـــبـــســـتـــنــد و کـــردنــد زنــدان او
نـشـسـتـنـگـهـش جـنـد شـاپــور بــود از ایــــران وز بـــــاخــــتــــر دور بـــــود
بــسـی بــسـتـه و پــر گـزنـدان بــدنـد بــریـن بــهـره بــا او بــه زنـدان بــدنـد
بــدان گــه کــه بــاز آمــد از روم شــاه بــنــالــیــد زان جــنــبـــش و رنــج راه
چـنان شد ز سستـی که از تـن بـماند ز نــاتــنــدرســتــی بـــاردن بــمــانــد
کــســی بـــرد زی نــوش زاد آگــهــی کـه تـیـره شـد آن فـر شـاهـنـشـهـی
جــهــانــی پــر آشــوب گــردد کــنــون بــیـارنـد هـر ســو بــه بــد رهـنـمــون
جــهــانــدار بــیــدار کــســری بـــمــرد زمــان و زمــیــن دیــگــری را ســپــرد
ز مـــرگ پـــدر شـــاد شـــد نــوش زاد کــه هـرگــز ورا نـام نـوشــیـن مــبــاد
بــریـن داســتــان زد یـکــی مـرد پــیـر کـه گـر شـادی از مـرگ هـرگـز مـمـیر
پــــســــر کــــو ز راه پــــدر بــــگـــذرد سـتـم کـاره خـوانـیـمـش ار بـی خـرد
اگـر بــیـخ حـنـظـل بــود تــر و خـشـک نـشــایـد کـه بــار آورد شــاخ مـشـک
چـرا گـشـت بـاید همی زان سـرشـت کــه پــالــیـزبــانــش ز اول بــکــشــت
اگـر مـیـل یـابــد هـمـی سـوی خــاک بــبــرد ز خــورشــیــد وز بــاد و خــاک
نــه زو بــار بــایـد کــه یـابــد نـه بــرگ ز خــاکــش بــود زنــدگــانـی و مــرگ
یــکــی داســتــان کــردم از نــوش زاد نـگـه کـن مـگـر ســر نـپــیـچــی ز داد
اگــر چـــرخ را کـــوش صـــدری بـــدی هـمـانـا کـه صـدریـش کـسـری بــدی
پــســر ســر چــرا پــیــچــد از راه اوی نـشــســت کــه جــویـد ابــر گـاه اوی
ز من بـشنو این داسـتـان سـر بـه سر بـــگــویــم تـــو را ای پـــســر در بـــدر
چــو گــفــتــار دهــقــان بــیـاراســتــم بـدین خـویشتـن را نشـان خـواسـتـم
کــه مــانــد ز مــن یـادگــاری چــنــیـن بـــدان آفـــریــن کـــو کـــنــد آفـــریــن
پـس از مـرگ بــر مـن کـه گـویـنـده ام بـــدیــن نــام جـــاویــد جـــویــنــده ام
***
چــنــیـن گــفــت گــویـنــده پــارســی که بـگذشت سال از بـرش چـار سی
که هر کـس که بـر دادگر دشـمنسـت نـه مـردم نـژادسـت کـه آهرمـنـسـت
هـم از نــوش زاد آمــد ایـن داســتــان کــه یـاد آمــد از گــفــتــه بــاســتــان
چـو بـشـنید فـرزند کـسـری که تـخـت بــپــردخــت زان خــسـروانـی درخــت
در کـــاخ بـــگـــشـــاد فـــرزنــد شـــاه بــرو انـجــمــن شــد فــراوان ســپــاه
کـسـی کـو ز بــنـد خـرد جـسـتـه بـود بـه زنـدان نـوشـیـن روان بـسـتـه بـود
ز زنـــدانــهــا بـــنـــدهــا بـــرگـــرفـــت همه شـهر ازو دسـت بـر سـر گرفـت
بـه شـهـر انـدرون هـرک تـرسـا بــدنـد اگــر جــاثــلــیـق ار ســکــوبــا بــدنــد
بــسـی انـجـمـن کـرد بــر خـویـشـتـن ســـواران گـــردنـــکـــش و تـــیـــغ زن
فــراز آمــدنــدش تـــنــی ســی هــزار هــمــه نــیــزه داران خـــنــجـــرگـــزار
یکـی نـامـه بـنـوشـت نـزدیک خـویـش ز قـیـصـر چــو آیـیـن تــاریـک خــویـش
کـه بــر جــنـدشــاپــور مـهـتــر تــویـی هـم آواز و هـم کـیـش قـیـصـر تــویـی
هـمــه شــهـر ازو پــرگــنـهـکــار شــد سـر بــخــت بــرگـشـتــه بــیـدار شـد
خــبــر زیـن بــه شـهـر مـدایـن رسـیـد ازان کـه آمـد از پــور کــســری پــدیـد
نـــگــــهـــبــــان مـــرز مــــدایـــن ز راه ســواری بــرافــگــنــد نــزدیــک شــاه
سـخـن هـرچ بــشـنـیـد بــا او بـگـفـت چــنـیـن آگـهـی کـی بــود در نـهـفـت
فــــرســــتــــاده بـــــرســــان آب روان بــیـامــد بــه نــزدیـک نــوشــیـن روان
بــگـفـت آنـچ بــشــنـیـد و نـامـه بــداد سـخـنـهـا کـه پــیـدا شـد از نـوش زاد
ازو شــاه بــشـنـیـد و نـامـه بــخــوانـد غـمی گـشـت زان کـار و تـیره بـمـاند
جـــهــانـــدار بـــا مـــوبـــد ســـرفـــراز نشست و سخـن رفت چـندی بـه راز
چو گشت آن سخن بر دلش جای گیر بـــفـــمــود تـــا نــزد او شـــد دبـــیــر
یـکــی نـامـه بــنـوشــت بــا داغ و درد پـــرآژنــگ رخ لــب پـــر از بـــاد ســـرد
نـخـسـتــیـن بــران آفـریـن گـسـتــریـد کــه چــرخ و زمــان و زمــیــن آفــریــد
نـــگـــارنـــده هــور و کـــیــوان و مـــاه فـــروزنـــده فـــر و دیــهـــیـــم و گـــاه
ز خــاشـاک نـاچــیـز تــا شـیـر و پــیـل ز گــــرد پــــی مـــور تــــا رود نـــیـــل
هـــمـــه زیـــر فـــرمـــان یـــزدان بـــود وگــر در دم ســنــگ و ســنــدان بــود
نـــه فـــرمـــان او را کـــرانـــه پـــدیـــد نـه زو پــادشــاهـی بــخــواهـد بــریـد
بــدانـســتــم ایـن نــامــه نــاپــســنـد کــه آمــد ز فــرزنــد چــنــدیـن گــزنـد
وزان پـــرگـــنــاهــان زنــدان شـــکـــن کـه گـشـتــنـد بــا نـوش زاد انـجــمـن
چــنـیـن روز اگـر چــشـم دارد کـسـی سـزد گـر نـمـانـد بـه گـیـتـی بــسـی
کــه جــز مــرگ را کــس ز مــادر نــزاد ز کــســـری بـــر آغـــاز تـــا نــوش زاد
رهـا نـیسـت از چـنـگ و مـنـقـار مـرگ پــی پــشــه و مـور بــا پــیـل و کــرگ
زمـیـن گـر گـشــاده کـنـد راز خــویـش بــپــیـمــایـد آغــاز و انـجــام خــویـش
کـــنـــارش پــــر از تــــاجـــداران بــــود بــــرش پـــر ز خـــون ســـواران بــــود
پــــر از مــــرد دانـــا بــــود دامـــنـــش پــر از خــوب رخ جــیـب پــیـراهــنــش
چـه افسر نهی بـر سرت بـر چـه تـرگ بـــدو بــگــذرد زخــم پــیــکــان مــرگ
گــروهــی کـــه یــارنــد بـــا نــوش زاد کــه جــز مـرگ کــســری نـدارنـد یـاد
اگـــر خـــود گـــذر یـــابـــی از روز بـــد بـه مرگ کـسـی شـاه بـاشـی سـزد
و دیــگــر کــه از مــرگ شـــاهــان داد نــگــیــرد کــســی یــاد جــز بــدنــژاد
ســر نــوش زاد از خـــرد بـــازگــشــت چــنــیـن دیـو بــا او هـم آواز گــشــت
نــبــاشــد بــرو پــایــدار ایــن ســخــن بـرافـراخـت چـون خـواسـت آمـد بـبـن
نــبــایـســت کــو نـزد مــا دســتــگــاه بــدیـن آگــهـی خــیـره کــردی تــبــاه
اگـر تــخـت گـشـتـی ز خـسـرو تـهـی هـمــو بــود زیـبــای شــاهـنـشــهـی
چـنـیـن بــود خـود در خـور کـیـش اوی ســــزاوار جــــان بــــدانـــدیـــش اوی
ازیـن بـر دل انـدیـشـه و بـاک نـیـسـت اگـر کـیـش فـرزنـد مـا پــاک نـیـســت
وزیـن کـس کـه بـا او بـهـم سـاخـتـنـد وز آزرم مـــا دل بــــپــــرداخــــتــــنـــد
وزان خــواســتــه کــو تــبــه کــرد نـیـز هـمـی بـر دل مـا نـسـنـجـد بـه چـیـز
بــدانــدیـش و بــیـکــار و بــدگــوهـرنـد بــدیـن زیـردســتــی نـه انـدر خــورنـد
ازین دسـت خـوارسـت بـر مـا سـخـن ز کــردار ایــشــان تــو دل بــد مــکــن
مـرا بــیـم و بــاک از جــهـانـداورســت کــه از دانـش بــرتــو ران بــرتــرســت
نـبـاید کـه شـد جـان مـا بـی سـپـاس بــه نـزدیـک یـزدان نـیـکــی شــنــاس
مـــــرا داد پـــــیــــروزی و فـــــرهــــی فــزونـی و دیـهـیـم شــاهـنــشــهـی
ســزای دهــش گــر نــیــایــش بـــدی مـــرا بـــر فـــزونــی فـــزایــش بـــدی
گـر از پـشـت مـن رفـت یک قـطـره آب بــه جــای دگـر یـافـتــه جــای خــواب
چــو بــیـدار شــد دشــمــن آمــد مــرا بــتــرســم کــه رنـج از مـن آمــد مــرا
وگـر گـاه خــشـم جــهـانـدار نـیـســت مـرا از چــنـیـن کـار تــیـمـار نـیـســت
وزان کـس کـه بــا او شـدنـد انـجــمـن هـمـه زار و خــوارنـد بــر چــشـم مـن
وزان نــامــه کــز قــیـصــر آمــد بــدوی هــمــی آب تــیـره درآمــد بــه جــوی
ازان کـو هـم آواز و هـم کـیش اوسـت گـمـاننـد قـیصـر بـتـن خـویش اوسـت
کــســی را کـه کـوتــاه بــاشــد خــرد بـــدیــن نــیــاکـــان خـــود نـــنـــگـــرد
گـران بــی خــرد سـر بــپــیـچــد ز داد بــه دشــنـام او لــب نـبــایـد گــشــاد
کـه دشـنـام او ویـژه دشـنـام مـاسـت کـجـا از پــی و خـون و انـدام مـاسـت
تـو لـشـکـر بــیـارای و بــر سـاز جـنـگ مــدارا کـــن انــدر مــیــان بـــا درنــگ
ور ای دون کـه تـنـگ انـدر آیـد سـخـن بـه جـنـگ انـدرون هـیچ تـنـدی مـکـن
گـرفــتــنـش بــهـتــر ز کـشــتــن بــود مـگــرش از گــنـه بــازگــشــتــن بــود
از آبـــــی کــــزو ســــرو آزاد رســـــت سـزد گـر نـبــایـد بـدو خـاک شـسـت
وگـــر خـــوار گــیــرد تـــن ارجـــمــنــد بــه پــسـتـی نـهـد روی سـرو بــلـنـد
ســـرش بـــرگـــرایــد ز بـــالـــیــن نــاز مـدار ایـچ ازو گــرز و شــمـشــیـر بــاز
گــرامــی کـــه خـــواری کـــنــد آرزوی نــشـــایــد جـــدا کـــرد او را ز خـــوی
یـکـی ارجـمـنـدی بــود کـشـتــه خـوار چــو بــا شــاه گــیـتــی کــنـد کــارزار
تـــواز کــشــتـــن او مــدار ایــچ بـــاک چـوخـون سـرخـویش گـیـرد بـه خـاک
ســوی کـیـش قـیـصــر گـرایـد هـمـی ز دیـهــیـم مــا ســر بــتــابــدهــمــی
عـــزیــزی بـــود زار و خـــوار و نـــژنـــد گــزیـده بــه شــاهـی ز چــرخ بــلـنـد
بــدیـن داسـتــان زد یـکـی مـهـرنـوش پـرسـتـار بـا هوش و پـشـمـینه پـوش
کـه هرکـو بـه مـرگ پـدر گـشـت شـاد ورا رامـــش و زنـــدگـــانـــی مـــبــــاد
تــو از تــیـرگــی روشــنـایـی مــجــوی کـه بــا آتــش آب انـدر آیـد بــه جــوی
نــه آســانــیـی دیــد بــی رنــج کــس کـه روشـن زمـانـه بـریـنـسـت و بـس
تــو بــا چــرخ گـردان مـکـن دوســتــی کـه گـه مـغـز اویـی و گـه پــوســتــی
چــه جــویـی زکــردار او رنــگ و بــوی بــخـواهـد ربــودن چـو بــه نـمـود روی
بـــدان گــه بــود بــیــم رنــج و گــزنــد کـــه گـــردون گــردان بـــرآرد بـــلــنــد
سـپـاهـی کـه هـسـتـنـد بـا نـوش زاد کـجـا سـر بـه پـیـچـنـد چـنـدیـن ز داد
تـــو آن را جــز از بـــاد و بـــازی مــدان گـــــزاف زنــــان بـــــود و رای بـــــدان
هران کس که تـرسـاسـت از لشکرش هـمـی از پــی کـیـش پـیـچـد سـرش
چـنـینـسـت کـیـش مـسـیـحـا کـه دم زنــی تـــیــز و گــردد کــســی زو دژم
نـــه پـــروای رای مـــســـیـــحـــابـــود بــه فـرجــام خـصـمـش چـلـیـپــا بــود
دگـر هـرکــه هـســت از پــراگـنـدگــان بـــدآمــوز و بـــدخــواه و از بــنــدگــان
از ایـشـان یکـی بـرتـری رای نـیـسـت دم بــاد بــا رای ایـشــان یـکــیـســت
بــه جـنـگ ار گـرفـتــه شـود نـوش زاد بــرو زیـن سـخــنـهـا مـکـن هـیـچ یـاد
کــه پـــوشـــیــده رویــان او در نــهــان ســرآرنــد بــرخــویـشــتــن بــر زمــان
هــــم ایــــوان او ســـــاز زنــــدان اوی ابــــا آنـــک بــــردنـــد فــــرمـــان اوی
در گــنــج یــک ســر بـــدو بــرمــبــنــد وگـر چـه چـنـیـن خـوار شـد ارجـمـنـد
ز پـــوشـــیــده رویــان و از خـــوردنــی ز افــگــنــدنــی هـم ز گــســتــردنـی
بــرو هـیـچ تــنـگـی نـبــایـد بــه چــیـز نــبــایـد کــه چــیـزی نـیـابــد بــه نـیـز
وزیـــن مــــرزبــــانــــان ایـــرانــــیــــان هـران کـس کـه بـسـتـنـد بـا او مـیـان
چـو پــیـروز گـردی مـپــیـچــان سـخـن مـیانـشـان بـه خـنـجـر بـه دو نیم کـن
هران کس که او دشـمن پـادشـاسـت بــه کـام نـهـنـگـش سـپـاری رواسـت
جـزان هرک مـا را بـه دل دشـمنسـت ز تــخـم جــفـا پــیـشـه آهـرمـنـسـت
ز مــا نــیــکــویــیــهــا نــگــیــرنــد یــاد تـــو را آزمـــایـــش بـــس ازنـــوش زاد
ز نــظــاره هـرکــس کــه دشــنــام داد زبـــانــش بــجــنــبــیــد بــر نــوش زاد
بــران ویـژه دشــنـام مـا خــواســتــنـد بــه هـنـگــام بــدگـفــتــن آراســتــنـد
مــبــاش انــدریـن نـیـزهـمــداســتــان کـه بــدخــواه رانـد چــنـیـن داسـتــان
گراو بـی هنرشد هم ازپـشت ماسـت دل مـا بــریـن راســتــی بــرگـواسـت
زبـــان کــســی کــو بـــبـــد کــرد یــاد وزو بـــــود بــــیــــداد بـــــرنــــوش زاد
هــمــه داغ کــن بـــرســر انــجـــمــن مـــبـــادش زبـــان ومـــبـــادش دهــن
کــســی کــو بــجــویـد هـمـی روزگـار کـه تــا سـسـت گـردد تــن شـهـریـار
بـــه کـــار آورد کـــژی و دشـــمـــنــی بــدانــدیـشــی و کــیـش آهـرمــنــی
بــدیـن پـادشـاهـی نـبــاشـد رواسـت که فـر و سـر و افسـر و چـهر ماسـت
نــهــادنــد بــرنــامــه بــر مــهــر شــاه فـرسـتـاده بــرگـشـت پــویـان بــه راه
چــو از ره ســوی رام بــرزیـن رســیــد بـگـفـت آنـچ از شـاه کـسـری شـنـید
چــو آن گــفــتــه شــد نـامــه او بــداد بــه فــرمـان کـه فـرمـود بــا نـوش زاد
ســپــه کـردن و جــنـگ را ســاخــتــن وز آزرم او مــــغــــز پـــــرداخـــــتـــــن
چــوآن نــامــه بــرخــوانـد مــرد کــهـن شـنـیـد از فـرسـتـاده چـنـدی سـخـن
بــدانـگـه کـه خــیـزد خــروش خــروس ز درگــاه بـــرخـــاســـت آوای کـــوس
ســپــاهـی بــزرگ از مــدایـن بــرفــت بـشـد رام بـرزین سـوی جـنـگ تـفـت
پــس آگــاهـی آمــد ســوی نـوش زاد ســپــاه انـجــمــن کــرد و روزی بــداد
هـمـه جــاثــلـیـقـان و بــه طـریـق روم کـــه بــــودنـــد زان مـــرز آبــــادبــــوم
ســپــهـدار شــمــاس پــیـش انــدرون سپاهی همه دست شسته به خون
بـــــرآمــــد خــــروش از در نــــوش زاد بــجــنـبــیـد لـشــکــر چــو دریـا ز بــاد
بـه هامـون کـشـیدنـد یکـسـر ز شـهر پـر از جـنـگ سـر دل پـر از کـین و زهر
چــو گــرد ســپــه رام بــرزیــن بــدیــد بــزد نـای رویـیـن وصــف بــر کـشــیـد
ز گــــرد ســــواران جـــــوشــــنــــوران گـــــرایــــیــــدن گــــرزهــــای گــــران
دل ســنــگ خـــارا هــمــی بـــردریــد کـسـی روی خـورشـیـد تـابــان نـدیـد
بــه قــلــب ســپــاه انــدرون نـوش زاد یـکـی تــرگ رومـی بــه سـر بــرنـهـاد
ســپــاهــی بــد از جــاثــلــقــیـان روم کــه پــیــدا نــبــد از پــی نــعــل بــوم
تـو گفتـی مگر خاک جوشان شدست هـوا بــر سـر او خــروشـان شـدسـت
زره دار گــــردی بــــیــــامــــد دلــــیـــر کـــجـــا نـــام اوبـــود پـــیــروز شـــیــر
خـــروشــیــد کــای نــامــور نــوش زاد سـرت را کـه پــیـچـیـد چــونـیـن ز داد
بـــگــشـــتـــی ز دیــن کــیــومــرثـــی هـم از راه هـوشــنـگ و طـهـمـورثــی
مـسـیح فـریـبـنـده خـود کـشـتـه شـد چـو از دین یزدان سـرش گشـتـه شد
ز دیــن آوران کــیـن آنــکــس مــجــوی کــجـــا کــارخــود را نــدانــســت روی
اگـــر فـــر یـــزدان بــــرو تــــافــــتــــی جـــهــود انــدرو راه کـــی یــافـــتـــی
پـــــدرت آن جـــــهــــانــــدار آزادمــــرد شـنیدی که بـا روم و قـیصـر چـه کـرد
تـو بــا او کـنـون جـنـگ سـازی هـمـی سـرت بــه آسـمـان بــرفـرازی هـمـی
بــدیـن چـهـرچـون مـاه و ایـن فـرو بـرز بـرین یال و کتـف و بـرین دسـت و گرز
نــبـــیــنــم خــرد هــیــچ نــزدیــک تــو چـنـیـن خـیـره شـد جـان تــاریـک تــو
دریـــغ آن ســـرو تـــاج و نـــام و نـــژاد کـه اکـنون همی داد خـواهی بـه بـاد
تـو بــا شـاه کـسـری بـسـنـده نـه ای وگــر پــیـل و شــیــر دمــنــده نــه ای
چــو دســت و عـنـان تــوای شـهـریـار بـــایــوان شـــاهــان نـــدیــدم نــگـــار
چـــو پـــای و رکــیــب تـــو و یــال تـــو چـنـین شـورش و دسـت و کـوپـال تـو
نــگـــارنـــده چـــیــن نــگـــاری نــدیــد زمــانــه چــو تــو شــهــریــاری نــدیـد
جــوانـی دل شــاه کــســری مـســوز مــکــن تــیـره ایـن آب گــیـتــی فــروز
پـــیــاده شـــو از بـــاره زنــهــار خـــواه بـه خـاک افـگن این گرز و رومی کـلاه
اگـــر دور از ایــدر یــکـــی بـــاد ســـرد نــشــانــد بــروی تــو بــر تــیــره گــرد
دل شــهــریــار از تـــو بـــریــان شـــود ز روی تــو خــورشــیـد گــریـان شــود
بـه گـیـتـی هـمـه تـخـم زفـتـی مـکـار ســتــیـزه نـه خــوب آیـد از شــهـریـار
گـر از رای مـن سـر بـه یـک سـو بـری بـــلـــنـــدی گـــزیــنــی و کـــنــداوری
بـــســـی پـــنـــد پـــیــروز یـــاد آیــدت ســخــن هــی ابــد گــوی یــاد آیـدت
چـــنــیــن داد پـــاســـخ ورانـــوش زاد کـه ای پــیـر فــرتــوت ســر پــر ز بــاد
ز لــشــکــر مــرا زیــنــهــاری مــخــواه ســـرافـــراز گــردان و فـــرزنــد شـــاه
مــرا دیـن کــســری نــبــایــد هــمــی دلــم ســـوی مــادر گــرایــد هــمــی
کــه دیـن مـســیـحــاســت آیـیـن اوی نـــگـــردم مـــن از فــــره و دیـــن اوی
مـسـیـحـای دین دار اگـرکـشـتـه شـد نـه فــر جــهـانـدار ازو گـشــتــه شــد
سـوی پــاک یـزدان شـد آن رای پــاک بــلــنـدی نـدیـد انـدریـن تــیـره خــاک
اگرمن شـوم کشـتـه زان بـاک نیسـت کـجـا زهر مـرگـسـت و تـریاک نیسـت
بـگـفـت این سـخـن پـیـش پـیـروز پـیـر بـــپـــوشـــیــد روی هـــوا را بـــتـــیــر
بــرفــتــنــد گــردان لــشــکــر ز جــای خـــروش آمــد از کـــوس وز کـــرنــای
سـپـهبـد چـوآتـش بـرانـگـیخـت اسـب بـــیــامــد بـــکــردار آذر گــشــســـب
چـــپ لــشــکــر شــاه ایــران بـــبـــرد بــه پـیـش سـپـه در نـمـانـد ایـچ گـرد
فــراوان ز مـردان لـشــکــر بــکــشــت ازان کــار شــد رام بـــرزیــن درشـــت
بـــفـــرمــود تـــا تـــیــربـــاران کــنــنــد هـوا چــون تــگــرگ بــهـاران کــنــنــد
بـگـرد انـدرون خـسـتـه شـد نـوش زاد بـــســی کــرد از پـــنــد پـــیــروز یــاد
بــیـامــد بــه قــلــب ســپــه پــر ز درد تـــن از تــیــر خــســتــه رخ از درد زرد
چــنــیـن گــفــت پــیـش دلــیــران روم که جـنگ پـدر زار و خـوارسـت و شوم
بــنـالـیـد و گـریـان سـقـف را بــخـوانـد سـخـن هـرچ بـودش بـه دل در بـرانـد
بــــدو گـــفـــت کـــیـــن روزگـــارم دژم ز مــن بــر مـن آورد چــنـدیـن ســتــم
کـنـون چـون بــه خـاک انـدر آیـد سـرم ســــواری بــــرافـــگـــن بــــر مـــادرم
بـگـویش کـه شـد زین جـهان نوش زاد ســــرآمــــدبــــدو روز بــــیــــداد و داد
تــو از مــن مــگــر دل نـداری بــه رنـج کـه ایـنـسـت رسـم سـرای ســپــنـج
مــرا بــهـره ایـنــســت زیـن تــیـره روز دلـم چـون بـدی شـاد و گـیـتـی فـروز
نــــزایـــد جــــز از مــــرگ را جــــانـــور اگــر مــرگ دانــی غــم مــن مــخـــور
سـر مـن ز کـشـتـن پـر از دود نیسـت پـدر بـتـر از مـن کـه خـشـنود نیسـت
مــکــن دخــمــه و تــخــت و رنــج دراز بــه رسـم مـسـیـحـا یـکـی گـور سـاز
نـه کـافـور بــایـد نـه مـشـک و عـبــیـر که من زین جهان کشته گشتـم بـتیر
بــگـفــت ایـن و لـب را بــهـم بــرنـهـاد شــد آن نــامــور شــیــردل نــوش زاد
چــو آگـاه شـد لـشـکـر از مـرگ شــاه پــراگــنــده گــشــتــنــد زان رزمــگــاه
چـو بـشـنید کـو کـشـتـه شـد پـهلوان غــریــوان بــه بـــالــیــن او شــد دوان
ازان رزمــگــه کــس نـکــشــتــنـد نـیـز نــبـــودنــد شــاد و نــبـــردنــد چـــیــز
و را کـشـتــه دیـدنـد و افـگـنـده خــوار ســکـوبــای رومـی ســرش بــر کـنـار
هـمـه رزمـگـه گـشـت زو پــر خــروش دل رام بـــرزیــن پـــر از درد و جـــوش
زاســقــف بـــپــرســیــد کــزنــوش زاد از انــدرز شــاهـی چــه داری بــه یـاد
چــنـیـن داد پــاسـخ کـه جــز مـادرش بــرهــنــه نــبــایـد کــه بــیـنــد بــرش
تـن خـویش چـون دید خـستـه بـه تـیر سـتـودان نـفـرمـود و مـشـک و عـبـیر
نـه افـسـر نـه دیبـای رومـی نه تـخـت چــو از بــنـدگـان دیـد تــاریـک بــخــت
بــرســم مــســیـحــا کــنـون مــادرش کــفــن ســازد و گـور و هـم چــادرش
کـنـون جـان او بـا مـسـیـحـا یکـیسـت همانست کاین خـستـه بـردار نیست
مـسـیحـی بـشـهـر انـدرون هرک بـود نـبــد هـیـچ تــرســای رخ نـاشــخــود
خـــروش آمــد از شـــهــروز مــرد و زن کـه بـودنـد یـک سـر شـدنـد انـجـمـن
تــــن شـــهـــریـــار دلـــیـــر و جــــوان دل و دیـــده شـــاه نـــوشـــیـــن روان
بــه تــابــوتــش از جــای بــرداشـتــنـد سـه فـرسـنگ بـر دسـت بـگذاشـتـند
چــوآگــاه شــد زان ســخــن مــادرش بــه خــاک انـدرآمـد ســر و افـسـرش
ز پـــرده بـــرهــنــه بـــیــامـــد بـــه راه بــرو انــجــمــن گــشــتــه بـــازارگــاه
ســـراپـــرده ای گـــردش انـــدر زدنـــد جــهـانـی هـمـه خــاک بــر سـر زدنـد
بـه خـاکـش سـپـردند و شـد نوش زاد ز بــاد آمــد و نـاگــهـان شــد بــه بــاد
هـمـه جــنـد شــاپــور گـریـان شــدنـد ز درد دل شــــاه بــــریـــان شـــدنـــد
چـه پـیـچـی هـمـی خـیـره در بــنـد آز چـــودانــی کـــه ایــدر نــمــانــی دراز
گـذرجـوی و چـنـدین جـهان را مـجـوی گـلـش زهـر دارد بــه سـیـری مـبــوی
مــگـــردان ســـرازدیــن وز راســـتـــی کـه خــشــم خــدای آورد کـاســتــی
چـو ایـن بــشـنـوی دل زغـم بــازکـش مــزن بــر لــبــت بــر ز تــیــمــار تــش
گــرت هــســت جــام مــی زرد خــواه بـــه دل خـــرمــی را مــدان از گــنــاه
نشـاط وطـرب جـوی وسـسـتـی مکن گـــزافـــه مـــپـــرداز مــغـــزســـخـــن
اگـر در دلـت هـیـچ حــب عــلـیـســت تـو را روز محشر بـه خواهش ولیست

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج