توصيف آرايه:
آن است كه بيت اول غزل يا قصيده را زيبا و دلنشين آورند تا توجه شنونده را جلب
كنند و او را به شنيدن ابيات ديگر راغب گردانند. مانند اين بيت:
دلى كه غيبنماى است و جام جم دارد | ز خاتمى كه دمى گم شود چه غم دارد؟ |
كه به جهات زير، مصداق حسن مطلع است: 1. رسايى و شيوايى 2. استفهام مجازى
چه غم دارد؟- 3. رعايت صنعت سجع، ميان جم، خاتم، دم و غم 4. صنعت تلميح-
تلميح به گم شدن انگشترى سليمان. 5. صنعت ابداع يعنى آوردن چند صنعت در يك
عبارت.
در بيشتر غزلهاى حافظ، صنعت حسن مطلع رعايت شده است:
جان بىجمال جانان ميل جهان ندارد | وان كس كه اين ندارد حقا كه جان ندارد |
سالها دل طلب جام جم از ما مىكرد | و انچه خود داشت ز بيگانه تمنا مىكرد |
ستارهاى بدرخشيد و ماه مجلس شد | دل رميدۀ ما را انيس و مونس شد |
نقدها را بود آيا كه عيارى گيرند | تا همه صومعهداران پى كارى گيرند |
لازم به يادآورى است كه مقاله، خطابه، سخنرانى و مانند آنها را نيز آغازى نيكو لازم است.