فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 10 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

آغاز داستان – قسمت ششم

چــوبــهــرام بـــشــنــیــد گــفــتــار اویمــیــانــجـــی هــمــی دیــد کــردار اویازان پــس یـلـان سـیـنـه را دیـد وگـفـتکـه اکـنـون چـه داری سـخـن…

چــوبــهــرام بـــشــنــیــد گــفــتــار اوی مــیــانــجـــی هــمــی دیــد کــردار اوی
ازان پــس یـلـان سـیـنـه را دیـد وگـفـت کـه اکـنـون چـه داری سـخـن درنـهـفـت
یـلـان سـیـنـه گـفـت ای سـپـهـدار گـرد هــرآنــکــس کــه اوراه یــزدان ســپـــرد
چـــو پـــیــروزی و فــرهــی یــابـــد اوی بــســوی بــدی هـیـچ نــشــتــابــد اوی
کــه آن آفـــریــن بـــاز نــفـــریــن شـــود وزو چـــرخ گــردنــده پـــرکـــیــن شـــود
چــو یـزدان تــو را فــرهـی داد و بــخــت هـمـه لـشــکــر گـنـج بــا تــاج وتــخــت
ازو گـــر پــــذیـــری بــــافــــزون شــــود دل از نــاســپــاســی پــرازخــون شــود
ازان پــس بـــبـــهــرام بـــهــرام گــفــت کــه ای بـــا خــردیــاروبـــا رای جـــفــت
چـه گویی کـزین جـسـتـن تـخـت وگـنج بــزرگــیــســت فــرجــام گــر درد ورنــج
بــــخــــنــــدیــــد بــــهــــرام ازان داوری ازان پــس بـــرانــداخــت انــگــشــتــری
بـــدو گــفــت چــنــدانــک ایــن در هــوا بـــمــانــد شـــود بـــنــده ای پـــادشـــا
بـــدو گــفــت کــیــن را مــپــنــدار خــرد کــه دیـهــیـم را خــرد نــتــوان شــمــرد
چـنین گـفـت زان پـس بـپـیداگـشـسـب کـه ای تــیـغ زن شـیـر تــا زنـده اســب
چـه بــیـنـی چـه گـویـی بــدیـن کـار مـا بــــود گــــاه شــــاهـــی ســــزاوار مـــا
چــنـیـن گـفـت پــیـداگـشـســب ســوار کـــه ای از یـــلـــان جـــهـــان یـــادگـــار
یــکــی مــوبـــدی داســتــان زد بــریــن کـه هـرکـس کـه دانـا بــد وپـیـش بــیـن
اگــر پـــادشـــاهــی کـــنــد یــک زمــان روانـــش بــــپــــرد ســــوی آســــمـــان
بـــه ازبــــنـــده بـــنـــدن بــــســـال دراز بـــه گـــنـــج جـــهــانــدار بـــردن نــیــاز
چــنـیـن گــفــت پــس بــا دبــیـر بــزرگ کـه بــگـشـای لـب را تــو ای پــیـرگـرگ
دبــیــر بــزرگ آن زمــان لــب بــبــســت بــانــبــوه انــدیـشــه انــدر نــشــســت
ازان پــس چــنــیــن گــفــت بـــهــرام را کـــه هــرکـــس جـــویــا بـــود کـــامـــرا
چــودرخــور بــجــویــد بــیــابــد هــمــان درازســــت ویـــازنـــده دســــت زمــــان
زچــیـزی کــه بــخــشــش کــنـد دادگـر چــنـان دان کـه کـوشــش بــیـایـد بــبــر
بـهمدان گـشـسـب آن زمـان گـفـت بـاز کــه ای گـشــتــه انـدر نـشــیـب وفــراز
ســخــن هـرچ گــویـی بــروی کــســان شــــود بـــــاد وکــــردار او نــــارســـــان
بـــگـــو آنـــچ دانــی بـــه کـــار انـــدورن زنـــــیـــــک وبــــــد روزگـــــار انـــــدرون
چـنین گـفـت همـدان گـشـسـب بـلـنـد کــه ای نــزد پـــرمــایــگــان ارجـــمــنــد
زنـــاآمـــده بـــد بـــتـــرســـی هــمـــی زدیـهـیـم شـاهـان چـه پـرسـی هـمـی
بـــکــن کــار وکــرده بــه یــزدان ســپــار بــخــرمـا چــه یـازی چــوتــرسـی زخــار
تـــن آســـان نــگـــردد ســـرانــجـــمــن هــمــه بــیـم جــان بــاشــد ورنــج تــن
زگــفـــتـــارشـــان خـــواهــر پـــهــلــوان هــمــی بـــود پـــیــچـــان وتـــیــره روان
بـــران داوری هــیــچ نـــگـــشـــاد لـــب زبـــرگــشــتـــن هــور تـــا نــیــم شــب
بـــدو گــفــت بـــهــرام کــای پــاک تــن چـه بــیـنـی بــه گـفـتــار ایـن انـجــمـن
ورا گـــردیـــه هـــیـــچ پــــاســـخ نـــداد نـــه از رای آن مـــهــتـــران بـــود شـــاد
چـــنــیــن گــفــت اوبـــا دبـــیــر بـــزرگ کــه ای مـرد بــدســاز چــون پــیـرگـرگ
گـمـانـت چـنـیـنـسـت کـین تـاج وتـخـت ســـپـــاه بـــزرگـــی و پـــیــروزبـــخـــت
ز گـــیــتـــی کـــســـی را نـــبـــد آرزوی ازان نــــــــامــــــــداران آزاده خـــــــــوی
مـگـر شـاهـی آسـانـتـر از بـنـدگـیسـت بــدیـن دانــش تــو بــبــایــد گــریـســت
بــر آیـیــن شــاهــان پــیــشــیـن رویــم سـخـن هـای آن بــرتــو ران بــشـنـویـم
چــنــیــن داد پـــاســخ مــر او را دبـــیــر کــه گـر رای مـن نـیـســتــت جــایـگـیـر
هــم آن گــوی وآن کــن کــه رای آیــدت بـــران رو کـــه دل رهـــنـــمـــای آیـــدت
هــمـــان خـــواهــرش نــیــز بـــهــرام را بــــگـــفـــت آن ســـواران خـــودکـــام را
نــه نــیـکــوســت ایـن دانــش ورای تــو بـــکـــژی خـــرامــد هــمــی پـــای تـــو
بــسـی بــد کـه بـیـکـار بــدتـخـت شـاه نــکـــرد انــدرو هــیــچ کـــهــتـــر نــگــاه
جــهــان را بــمــردی نــگــه داشــتــنــد یـکـی چـشـم بــرتــخـت نـگـمـاشـتــنـد
هـرآنـکــس کــه دانــا بــدو پــاک مــغــز زهــرگــونــه انــدیــشــه ای رانــد نــغــز
بــدانـد کـه شـاهـی بـه ازبـنـدگـیـسـت هـمـان ســرافــرازی زافــگـنـدگـیـســت
نـــبـــودنـــد یــازان بـــتـــخـــت کـــیــان هــمــه بــنــدگــی را کــمــر بـــرمــیــان
بـبـسـتـنـد و زیشـان بـهـی خـواسـتـنـد هــمــه دل بـــفــرمــانــش آراســتـــنــد
نــه بـــیــگــانــه زیــبـــای افــســر بـــود ســـزای بــــزرگـــی بــــگـــوهـــر بــــود
زکـــاوس شـــاه انــدرآیــم نــخـــســـت کــجــا راه یـزدان هــمــی بــازجــســت
کــه بـــرآســمــان اخــتــران بــشــمــرد خـــم چـــرخ گـــردنـــده رابــــشـــکـــرد
بـــه خـــواری و زاری بـــســاری فــتـــاد از انــــدیـــشــــه کــــژ وز بــــدنــــهـــاد
چــوگــودرز وچــون رســتــم پـــهــلــوان بـــکـــردنـــد رنـــجـــه بـــریــن بـــر روان
ازان پـــس کـــجـــا شـــد بـــهــامــاوران بـــبـــســتــنــد پــایــش بـــبــنــد گــران
کـس آهـنـگ این تـخـت شـاهـی نـکـرد جــز از گــرم و تــیـمـار ایـشــان نـخــورد
چــوگــفــتــنــد بــا رســتــم ایــرانــیــان کـه هـسـتـی تـو زیـبــای تــخـت کـیـان
یـکـی بــانـگ بـرزد بـرآنـکـس کـه گـفـت کـه بــا دخــمـه تــنـگ بــاشـیـد جــفـت
کــه بــاشــاه بــاشــد کــجــا پــهـلــوان نــشــســـتـــنــد بآیــیــن وروشــن روان
مـرا تــخــت زر بــایـد و بــســتــه شــاه مــبــاد ایـن گــمــان ومـبــاد ایـن کــلــاه
گــــزیــــن کــــرد زایــــران ده ودوهــــزار جــهـانــگــیـر وبــرگــســتــوانــور ســوار
رهـــــانـــــیــــد ازبـــــنـــــد کـــــاوس را هــمــان گــیـو و گــودرز وهـم طــوس را
هـمـان شـاه پـیـروز چـون کـشـتـه شـد بـــایــرانــیــان کــار بـــرگــشــتـــه شــد
دلـــاور شـــد از کـــار آن خـــوشـــنـــوار بآرام بـــنــشـــســـت بـــرتـــخـــت نــاز
چــو فــرزنــد قــارن بـــشــد ســوفــزای کــــه آورد گــــاه مــــهـــی بــــازجــــای
ز پــــیـــروزی او چــــو آمــــد نـــشــــان ز ایــران بـــرفـــتـــنــد گــردنــکـــشـــان
کــه بــروی بــشــاهـی کــنـنــد آفــریـن شـــود کــهــتـــری شـــهــریــار زمــیــن
بــایـرانـیـان گـفــت کــیـن نـاســزاســت بـــزرگــی وتــاج ازپـــی پـــادشــاســت
قــبـــاد ارچــه خــردســت گــردد بــزرگ نـــیـــاریــم دربـــیــشـــه شـــیــرگـــرگ
چـوخـواهی کـه شـاهی کـنی بـی نژاد هـــمـــه دوده را داد خـــواهــی بـــبـــاد
قــبــاد آن زمـان چــون بــمـردی رســیـد ســـــرســـــوفـــــزای از درتـــــاج دیــــد
بــه گـفــتــار بــدگـوهـرانـش بــکـشــت کــجــا بــود درپــادشــاهــیـش پــشــت
وزان پــس بـــبـــســتــنــد پــای قــبـــاد دلــــاور ســــواری گــــوی کــــی نــــژاد
بـــزرمـــهـــر دادش یــکـــی پـــرهـــنـــر کـــه کـــیــن پـــدربـــازخـــواهــد مــگــر
نــگـــه کـــرد زرمـــهــر کـــس رانـــدیــد کـه بــا تــاج بــرتــخـت شـاهـی سـزیـد
چــوبـــرشــاه افــگــنــد زرمــهــر مــهــر بـــروآفــریــن خــوانــد گــردان ســپــهــر
ازو بـــنــد بـــرداشــت تــاکــار خــویــش بـــجــویــد کــنــد تــیــز بـــازار خــویــش
کـس ازبــنـدگـان تــاج هـرگـز نـجــسـت وگـــر چـــنــد بـــودی نــژادش درســـت
زتـــرکــان یــکــی نــامــور ســاوه شــاه بــیــامــد کــه جــویــد نــگــیــن وکــلــاه
چـنـان خـواسـت روشـن جـهـان آفـریـن کــه اونـیـســت گــردد بــه ایـران زمـیـن
تـــو را آرزو تـــخـــت شــاهــنــشــهــی چــراکــرد زان پــس کــه بـــودی رهــی
هـمـی بـر جـهـانـد یـلـان سـینـه اسـب کــه تــامــن زبـــهــرام پــورگــشــســب
بـــنــودرجـــهــان شـــهــریــاری کـــنــم تــــن خـــویـــش را یـــادگـــاری کـــنـــم
خــردمـنـد شــاهـی چــونـوشــیـن روان بـــهـــرمـــز بـــدی روز پـــیـــری جـــوان
بـــــزرگــــان کــــشـــــور ورا یــــاورنــــد اگـــر یـــاورانـــنـــد گـــر کــــهـــتــــرنـــد
بــه ایــران ســوارســت ســیـصــدهــزار هــمـــه پـــهــلـــوان وهــمـــه نــامـــدار
هــمــه یـک بــیـک شــاه را بــنــده انــد بــفــرمــان و رایـش ســرافــگــنــده انـد
شــهـنــشــاه گــیـتــی تــو را بــرگــزیـد چـــنـــان کـــز ره نـــامـــداران ســـزیـــد
نــیــاگــانــت را هــمــچــنــیــن نــام داد بـــفــرجـــام بـــر دشـــمــنــان کــام داد
تــو پــاداش آن نــیــکــویـی بــد کــنــی چــنـان داد کــه بــد بــاتــن خــودکــنـی
مــــکــــن آز را بـــــرخـــــرد پـــــادشــــا کـــه دانـــا نــخـــوانــد تـــو را پـــارســـا
اگـــر مـــن زنـــم پـــنـــد مـــردان دهــم بـــبـــســـیـــار ســـال ازبـــرادر کـــهـــم
مـــده کــــارکـــرد نـــیـــاکـــان بــــبــــاد مـــبـــادا کـــه پـــنـــد مـــن آیــدت یـــاد
هـمـه انـجــمــن مــانـد زودرشــگــفــت ســـپـــهــدار لــب را بـــدنــدان گــرفــت
بــدانـســت کــو راســت گــویـد هـمـی جــز از راه نــیــکــی نــجــویــد هــمــی
یـلـان ســیـنـه گـفـت ای گـرانـمـایـه زن تـــو درانــجـــمــن رای شـــاهــان مــزن
کــه هـرمــز بــدیـن چــنــدگــه بــگــذرد زتـــخــت مــهــی پـــهــلــوان بـــرخــورد
زهــرمــز چــنــیـن بــاشــد انــدر خــبــر بـــــرادرت را شـــــاه ایــــران شــــمــــر
بـــتـــاج کـــیــی گـــر نــنـــازد هــمـــی چـــراخــلــعــت از دوک ســازد هــمــی
ســخــن بــس کــن ازهــرمــز تــرک زاد کـــه انـــدر زمـــانـــه مـــبــــاد آن نـــژاد
گـــر از کـــیــقـــبـــاد انــدرآری شـــمــار بــریـن تــخــمـه بــر ســالـیـان صـدهـزار
کـــه بـــا تـــاج بـــودنــد بـــرتـــخـــت زر ســرآمــد کــنــون نــام ایــشــان مــبـــر
ز پـــرویــز خــســرو مــیــنــدیــش نــیــز کـــزویـــاد کـــردن نـــیـــرزد بــــچــــیـــز
بــــدرگــــاه او هــــرک ویــــژه تــــرنــــد بــــرادرت راکــــهـــتــــر وچــــاکــــرنــــد
چــو بـــهــرام گــویــد بـــران کــهــتــران بـــبـــنـــدنــد پـــایــش بـــبـــنــد گـــران
بـــدو گــردیــه گــفــت کــای دیــو ســاز هـــمـــی دیـــوتــــان دام ســـازد بــــراز
مــکــن بـــرتــن وجــام مــا بـــرســتـــم کــه از تــو بــبــیـنــم هــمــی بــاد و دم
پــــدر مــــرزبـــــان بــــود مــــارا بـــــری تـو افـگـنـدی ایـن جـسـتـن تـخـت پــی
چـــو بــــهـــرام را دل بــــجــــوش آوری تـــــــبـــــــار مــــــرا درخـــــــروش آوری
شــود رنــج ایــن تـــخــمــه مــا بـــبـــاد بـــه گــفـــتـــار تـــو کـــهــتـــر بـــدنــژاد
کـــنـــون راهـــبــــر بــــاش بـــهـــرام را پــــــرآشــــــوب کـــــن بــــــزم و آرام را
بـگـفـت این وگـریـان سـوی خـانـه شـد بــه دل بــا بــرادر چــو بــیــگــانــه شــد
همـی گـفـت هـرکـس کـه این پـاک زن ســخـــن گــوی و روشــن دل و رای زن
تـو گـویـی کـه گـفـتــارش از دفـتـرسـت بــدانـش ز جـا مـاسـب نـامـی تــرسـت
چــو بـــهــرام را آن نــیــامــد پـــســنــد هــمـــی بـــود ز آواز خـــواهـــر نـــژنـــد
دل تــــیــــره انــــدیـــشــــه دیـــریــــاب همـی تـخـت شـاهی نمـودش بـخـواب
چـنین گـفـت پـس کـین سـرای سـپـنج نــیــابــنــد جــویـنــدگــان جــز بــه رنــج
بـــفــرمــود تـــا خــوان بـــیــاراســتــنــد مـی و رود و رامـشـگـران خــواســتــنـد
بـــرامــشـــگــری گــفـــت کــامــروز رود بـــیـــارای بــــا پـــهـــلـــوانـــی ســـرود
نــخــوانــیـم جــز نــامــه هــفــتــخــوان بــریـن مـی گـسـاریـم لـخـتـی بــخـوان
کـه چـون شـد بــرویـیـن دز اسـفـنـدیـار چـــه بــــازی نـــمـــود انـــدران روزگـــار
بـــخـــوردنـــد بـــر یــاد او چـــنــد مـــی کـــــه آبــــــاد بــــــادا بـــــرو بـــــوم ری
کــزان بــوم خــیـزد ســپــهــبــد چــوتــو فــــزون آفــــریـــنــــاد ایــــزد چــــو تــــو
پــراگـنـده گـشــتــنـد چــون تــیـره شـد ســرمــیـگــســاران ز مـی خــیـره شــد
چـــو بـــرزد ســـنــان آفــتـــاب بـــلــنــد شـب تــیـره گـشـت از درفـشـش نـژنـد
ســـپـــهــدار بـــهــرام گـــرد ســـتـــرگ بـــفـــرمـــود تـــا شـــد دبـــیـــر بـــزرگ
بـــخــاقــان یــکــی نــامــه ار تــنــگ وار نــبـــشــتــنــد پــربـــوی ورنــگ ونــگــار
بــپــوزش کـنـان گـفـت هـسـتــم بــدرد دلــی پــرپــشــیــمــانــی و بـــاد ســرد
ازیــن پـــس مــن آن بـــوم و مــرز تــو را نـــــگـــــه دارم از بــــــهـــــر ارز تـــــو را
اگــر بـــر جــهــان پــاک مــهــتــر شــوم تــو را هــمــچــو کــهــتــر بـــرادر شــوم
تــوبــایــد کــه دل را بــشــویـی زکــیـن نـــداری جــــدا بــــوم ایـــران ز چـــیـــن
چــوپــردخـتــه شـد زیـن دگـر سـاز کـرد درگــــنــــج گــــرد آمــــده بـــــاز کـــــرد
ســــپــــه را درم داد واســــب ورهــــی نـهـانـی هـمـی جــســت جــای مـهـی
زلــشــکــر یـکــی پــهــلــوان بــرگــزیــد کــه ســالــار بـــوم خــراســان ســزیــد
پــرانـدیـشــه از بــلــخ شــد ســوی ری بــــخــــرداد فــــرخــــنـــده درمــــاه دی
هـمــی کــرد انـدیـشــه دربــیـش وکــم بــــفـــرمـــود پــــس تــــا ســــرای درم
بـــســـازنـــد وآرایــشـــی نــو کـــنــنــد درم مــهــر بـــرنــام خـــســـرو کــنــنــد
ز بــــازارگـــان آنـــک بـــد پـــاک مـــغـــز ســخـــنــگــوی و انــدرخــور کــار نــغــز
بـــه مـــهــر آن درمـــهــا بـــبـــدره درون بــفــرمــود بــردن ســوی طــیـســفــون
بــــیـــاریـــد پـــرمـــایـــه دیـــبــــای روم کـه پــیـکــر بــریـشــم بــد و زرش بــوم
بـــــخــــریــــد تــــا آن درم نــــزدشــــاه بــــرنـــد وکـــنـــد مـــهـــر او را نـــگـــاه
فـرسـتـاده ای خـوانـد بـا شـرم و هوش دلــاور بـــســان خــجــســتــه ســروش
یـکــی نــامــه بــنــوشــت بــا بــاد و دم سـخـن گـتــف هـرگـونـه ازبــیـش و کـم
ز پـــرمــوده و لــشـــکــر ســـاوه شـــاه ز رزمــی کــجــا کــرده بــد بـــا ســپــاه
وزان خـــلــعـــتـــی کآمــد او را ز شـــاه ز مــــقــــنــــاع وز دوکــــدان ســــیــــاه
چـنین گفـت زان پـس کـه هرگز بـخـواب نـــبـــیـــنـــم رخ شـــاه بــــا جـــاه و آب
هـرآنـگـه کـه خـسـرو نـشـیـنـد بـتـخـت پــســرت آن گــرانــمــایـه نـیـکــبــخــت
بـــفـــرمـــان او کـــوه هــامـــون کـــنــم بــیـابــان زدشـمـن چـو جــیـحـون کـنـم
هــمــی خــواســت تــا بــردرشــهــریـار ســـرآرد مـــگـــر بــــی گـــنـــه روزگـــار
هــمــی یــادکــرد ایـن بــه نــامــه درون فــرســتــاده آمـد ســوی طــیـســفــون
بــــبــــازارگــــان گــــفــــت مـــهـــر درم چــو هــرمــزد بــیـنــد بــپــیــچــد زغــم
چــو خــســرو نـبــاشـد ورا یـاروپــشـت بــــبــــیـــنـــد ز مـــن روزگـــار درشـــت
چـــو آزرمـــهـــا بــــر زمـــیـــن بـــرزنـــم هـمـی بــیـخ ســاســان زبــن بــرکــنـم
نــه آن تــخــمــه را کــرد یــزدان زمــیـن گــــه آمـــد بــــرخــــیـــزد آن آفــــریـــن
بـــیــامـــد فـــرســـتـــاده نـــیــک پـــی بـــــبـــــغـــــداد بـــــا نــــامـــــداران ری
چــونــامــه بــه نـزدیـک هـرمــز رســیـد رخـش گـشـت زان نامه چـون شـنبـلـید
پــــس آگــــاهـــی آمــــد ز مـــهـــر درم یــکــایــک بـــران غـــم بـــیــفــزود غــم
بــپــیـچـیـد و شـد بــر پــسـر بــدگـمـان بـگفـت این بـه آیین گـشـسـب آن زمان
کـه خـسـرو بــمـردی بــجــایـی رسـیـد کـه از مـا همـی سـر بـخـواهـد کـشـید
درم را هــمــی مـــهــر ســـازد بـــنــیــز سـبـک داشـتـن بـیشـتـر زین چـه چـیـز
بـه پـاسـخ چـنین گفـت آیین گشـسـب کـه بــی تــو مـبــیـنـاد مـیـدان و اســب
بـــدو گــفــت هــرمــز کــه درنــاگــهــان مــر ایـن شــوخ را گــم کــنــم ازجــهـان
نــهــانــی یــکـــی مـــرد راخـــوانـــدنــد شــب تــیــره بــا شــاه بــنــشــانــدنــد
بــدو گــفــت هــرمــزد فــرمــان گــزیــن ز خــــســــرو بــــپــــرداز روی زمـــیـــن
چــنـیـن داد پــاســخ کــه ایـدون کــنــم بــه افــســون ز دل مـهـر بــیـرون کــنـم
کــنــون زهــر فــرمــایـد از گــنــج شــاه چــو او مـســت گــردد شــبــان ســیـاه
کــنــم زهــر بـــا مــی بـــجــام انــدرون ازان بــه کــجــا دســت یـازم بــه خــون
ازیــن ســاخــتــن حــاجــب آگــاه شــد بـــــرو خـــــواب وآرام کــــوتـــــاه شــــد
بــیـامـد دوان پــیـش خــســرو بــگـفـت هــمــه رازهــا بـــرگــشـــاد ازنــهــفــت
چــوبــشـنـیـد خـسـروکـه شـاه جــهـان هـمــی کــشــتــن او ســگــالــد نـهـان
شــب تــیـره از طـیـســفـون درکـشـیـد تـوگـفـتـی کـه گـشـت از جـهان نـاپـدید
نـــداد آن ســــر پــــر بــــهـــا رایـــگـــان هـــمـــی تـــاخـــت تـــا آذر ابــــادگـــان
چـــو آگـــاهــی آمــد بـــهــرمــهــتـــری کــه بـــد مــرزبـــان و ســـرکـــشـــوری
کــه خـــســـرو بـــیــازرد از شـــهــریــار بـــرفــتــســت بـــا خــوار مــایــه ســوار
بــپــرســش گــرفــتــنـد گـردنـکــشــان بــجــایـی کــه بــود از گــرامـی نـشــان
چــو بــادان پــیــروز و چــون شــیـر زیـل کـــه بـــا داد بـــودنـــد و بـــا زور پـــیــل
چـو شـیـران و وسـتـوی یـزدان پــرسـت ز عمان چو خنجست و چون پیل مست
ز کــرمــان چـــو بـــیــورد گــرد و ســـوار ز شــیــران چــون ســام اســفــنــدیــار
یــکــایــک بـــخـــســـرو نــهــادنــد روی سـپــاه و سـپـهـبــد هـمـه شـاهـجـوی
همـی گـفـت هرکـس کـه ای پـور شـاه تــو را زیـبــد ایـن تــاج و تــخــت وکــلـاه
از ایـــــران و از دشـــــت نـــــیــــزه وران ز خــنــجــر گــزاران و جــنــگــی ســران
نـــگـــر تـــا نـــداری هــراس از گـــزنـــد بــــزی شـــاد و آرام و دل ارجــــمـــنـــد
زمــانــی بـــنــخــچــیــر تــازیــم اســب زمــانــی نــوان پــیـش آذر کــشــســب
بــرســم نــیــاکــان نــیــایــش کــنــیــم روان را بـــه یــزدان نــمــایــش کــنــیــم
گـراز شــهـر ایـران چــو ســیـصــد هـزار گــزنــد تـــو را بـــر نــشـــیــنــد ســـوار
هـمـه پـیـش تـو تـن بــکـشـتـن دهـیـم سـپـاسـی بــران کـشـتـگـان بــرنـهـیـم
بـدیشـان چـنین گـفـت خـسـرو کـه من پـــرازبـــیــمــم از شــاه و آن انــجــمــن
اگـرپــیـش آذر گـشــســب ایـن ســران بـــیــایــنـــد و ســـوگـــنــدهــای گـــران
خــورنـد و مــرا یـکــســر ایـمــن کــنـنـد کـه پـیمـان مـن زان سـپـس نـشـکـننـد
بــبـــاشــم بــدیــن مــرز بـــا ایــمــنــی نـــتـــرســـم ز پـــیــکـــار آهـــرمـــنـــی
یـلــان چــون شــنــیـدنــد گــفــتــار اوی هـــمــــه ســــوی آذر نـــهـــادنـــد روی
بـخـوردند سوگند زان سان که خـواست کــه مــهــرتــو بــا دیــده داریـم راســت
چـــوایــمــن شــد از نــامــداران نــهــان ز هــر ســـو بـــرافـــگــنــد کــارآگــهــان
بـــفــرمــان خـــســـرو ســـواران دلــیــر بـــدرگــاه رفــتـــنــد بـــرســـان شـــیــر
کــه تـــا از گــریــزش چــه گــویــد پـــدر مـــگــــر چــــاره نـــو بــــســــازد دگــــر
چـوبـشـنـیـد هـرمـز کـه خـسـرو بـرفـت هـم انـدر زمـان کـس فـرســتــاد تــفـت
چــوگـســتــهـم و بــنـدوی را کـرد بــنـد بـــه زنــدان فــرســتــاد نــاســودمــنــد
کــجــا هــردو خــالــان خــســرو بــدنــد بـــمــردانــگــی در جــهــان نــو بـــدنــد
جــزیـن هـرک بــودنــد خــویـشــان اوی بــه زنـدان کـشـیـدنـد بــا گـفـت وگـوی
بـه آیین گشـسـب آن زمان شـاه گفـت کــه از رای دوریــم و بـــا بـــاد جـــفـــت
چـــو او شــد چــه ســازیــم بـــهــرام را چـــنـــان بـــنـــده خـــرد و بــــدکـــام را
شـد آیین گشـسـب اندران چـاره جـوی کــه آن کــار را چــون دهـد رنــگ وبــوی
بـــدو گــفــت کــای شـــاه گــردن فــراز ســخــنــهــای بــهـرام چــون شــد دراز
هـمــه خــون مــن جــویـد انــدر نــهــان نـخـسـتـین زمـن گـشـت خـسـتـه روان
مـــرا نـــزد او پــــای کــــرده بــــبــــنـــد فـرســتــی مـگـر بــاشــدت ســودمـنـد
بــدو گـفـت شـاه ایـن نـه کـارمـنـســت کــه ایـن رای بــدگــوهـر آهـرمــنـســت
سـپــاهـی فـرسـتــم تــو سـالـار بــاش بــــرزم انـــدرون دســـت بـــردار بــــاش
نـخـسـتـین فـرسـتـیـش یـک رهـنـمـون بـدان تـا چـه بـیـنـی بـه سـرش انـدرون
اگــر مــهـتــری جــویـد و تــاج و تــخــت بـــپــیــچــد بــفــرجــام ازو روی بــخــت
وگــر هــمــچــنــیـن نــیـز کــهــتــر بــود بــــفـــرجـــامـــش آرام بـــهـــتـــر بــــود
ز گــیــتـــی یــکــی بـــهــره او را دهــم کــلــاه یــلــانــش بـــه ســـر بـــرنــهــم
مـــرا یــکـــســـر از کـــارش آگـــاه کـــن درنــگـــی مـــکـــن کـــارکـــوتـــاه کـــن
همی ساخت آیین گشسب این سخن کــجـــا شـــاه فـــرزانــه افـــگــنــد بـــن
یـکـی مـرد بــد بــســتــه از شـهـر اوی بــه زنــدان شــاه انــدرون چــاره جــوی
چــوبــشـنـیـد کآیـیـن گـشـسـب سـوار هــمــی رفــت خــواهــد ســوی کــارزار
کـــســـی را ززنــدان بـــه نــزدیــک اوی فــرســتـــاد کــای مــهــتــر نــامــجــوی
زشـــهـــرت یــکـــی مـــرد زنـــدانـــیــم نــگــویــم هــمــانــا کــه خـــود دانــیــم
مــرا گــر بـــخــواهــی تـــوازشــهــریــار دوان بـــــا تــــوآیــــم بــــریــــن کــــارزار
بـه پـیش تـو جـان رابـکـوشـم بـه جـنگ چـــو یــابـــم رهــایــی ز زنــدان تـــنــگ
فــرســتــاد آیـیـن گـشــســب آن زمـان کــســی را بـــر شــاه گــیــتــی دمــان
کـه هـمـشـهـری مـن بــبـنـد انـدرسـت بــه زنــدان بــبــیـم و گــزنــد انـدرســت
بــمــن بــخــشــد او را جــهـانـدار شــاه بـــدان تــاکــنــون بـــا مــن آیــد بــه راه
بـــدو گــفـــت شـــاه آن بـــد نــابـــکــار بـــه پـــیــش تـــو درکــی کــنــد کــارزار
یـکــی مــرد خــونــریــز و بــیـکــار و دزد بــخــواهـی ز مـن چــشـم داری بــمـزد
ولیکـن کـنون زین سـخـن چـاره نیسـت اگــر زو بــتــر نــیــز پــتــیــاره نــیـســت
بــــــدو داد مــــــرد بــــــد آمــــــیـــــز را چـــنــان بـــدکــنــش دیــو خــونــریــز را
بــیــاورد آیـیـن گــشــســب آن ســپــاه هـمـی رانـد چــون بــاد لـشـکـر بــه راه
بــدیـن گـونـه تـا شـهـر هـمـدان رسـیـد بـــجــایــی کــه لــشــکــر فــرود آوریــد
بــپــرســیـد تــا زان گــرانـمــایـه شــهـر کــســی دارد از اخـــتـــر و فــال بـــهــر
بـدو گـفـت هـر کـس کـه اخـتـرشـنـاس بــــنـــزد تـــو آیـــد پـــذیـــرد ســـپـــاس
یــکــی پـــیــرزن مــایــه دار ایــدرســـت کــه گــویـی مــگــر دیــده اخــتــرســت
ســخــن هــرچ گــویــد نــیــایــد جــز آن بــــگـــویـــد بــــتــــمـــوز رنـــگ خـــزان
چـوبـشـنـیـد گـفـتـارش آیین گـشـسـب هم انـدر زمـان کـس فـرسـتـاد و اسـب
چـــوآمــد بـــپـــرســـیــدش ازکــارشــاه وزان کـــو بـــیــاورد لـــشـــکـــر بـــه راه
بــدو گـفـت ازیـن پــس تـو درگـوش مـن یـکـی لـب بـجـنـبـان کـه تـا هـوش مـن
بـــبـــســـتـــر بـــرآیـــد زتـــیــره تـــنـــم وگــر خــســتــه ازخــنــجــر دشــمــنـم
هـمـی گــفــت بــا پــیـرزن راز خــویـش نــهــان کــرده ازهــرکــس آواز خــویـش
مـــیـــان انـــدران مـــرد کـــو را زشــــاه رهـــانـــیــد و بـــا او بـــیــامـــد بـــه راه
بـــه پــیــش زن فــالــگــو بـــرگــذشــت بــمــهـتــر نـگــه کــرد وانــدر گــذشــت
بــدو پـیـرزن گـفـت کـیـن مـرد کـیـسـت کــه از زخــم او بــرتــو بــایـد گـریـســت
پـسـنـدیـده هـوش تـو بـردسـت اوسـت کـه مه مغـز بـادش بـتـن در مه پـوسـت
چـوبـشـنید آیین گشـسـب این سـخـن بـــیــاد آمــدش گــفــت و گــوی کــهــن
کـه از گـفـت اخــتــرشـنـاسـان شـنـیـد هـمــی کــرد بــرخــویـشــتــن نـاپــدیـد
کـه هـوش تـو بـر دسـت هـمـسـایه ای یــکــی دزد و بــیــکــار و بــیــمــایــه ای
بـــــــرآیــــــد بـــــــه راه دراز انـــــــدرون تـــو زاری کـــنـــی او بـــریـــزدت خـــون
یـکــی نـامــه بــنـوشــت نـزدیـک شــاه کـه ایـن را کـجـا خـواسـتـسـتـم بــه راه
نـــبـــایـــســـت کـــردن ز زنـــدان رهـــا کـــه ایــن بـــتـــر از تـــخـــمـــه اژدهـــا
همی گـفـت شـاه این سـخـن بـا رهی رهــی را نــبـــد فــر شــاهــنــشــهــی
چــــوآیـــد بــــفــــرمـــای تــــا درزمـــان بـــبــرد بــخــنــجــر ســرش بــدگــمــان
نـبـشـت و نـهـاد از بـرش مـهـر خـویـش چو شد خشک همسایه را خواند پـیش
فـراوانـش بــسـتــود و بــخـشـیـد چــیـز بــســی بــرمــنــش آفــریـن کــرد نــیـز
بــدو گــفــت کــیـن نــامــه انــدر نــهـان بــــبــــرزود نـــزدیـــک شـــاه جــــهـــان
چـــوپـــاســـخ کـــنـــد زود نــزد مـــن آر نــگــر تـــا نــبـــاشــی بـــر شـــهــریــار
ازو بـــســـتـــد آن نــامــه مـــرد جـــوان زرفــتـــن پـــر انــدیــشــه بـــودش روان
هــمــی گــفـــت زنــدان و بـــنــدگـــران کــشــیــدم بـــدم نــاچـــمــان و چـــران
رهـــانـــیـــد یــزدان ازان ســـخـــتـــیــم ازان گــرم و تــیــمــار و بـــدبـــخــتــیــم
کـنـون بــاز گـردم ســوی طــیـســفــون بــجــوش آمــد انـدر تــنـم مـغــز وخــون
زمــانــی هــمــی بـــد بـــره بــر نــژنــد پــس از نــامــه شــاه بــگــشــاد بــنــد
چــوآن نــامــه پـــهــلــوان را بـــخــوانــد زکــار جــهـان در شــگــفــتــی بــمــانـد
کـه این مرد همسـایه جـانم بـخـواسـت همی گـفـت کـین مهتـری را سـزاسـت
بــه خــون م کـنـون گـر شـتــاب آمـدش مــگــر یــاد زیــن بــد بـــخــواب آمــدش
بــبــیـنــد کــنــون رای خــون ریــخــتــن بــــیـــاســـایـــد از رنـــج و آویـــخـــتـــن
پـــرانـــدیـــشـــه دل زره بـــازگـــشـــت چــنـان بــد کــه بــا بــاد انـبــاز گـشــت
چـــو نـــزدیـــک آن نـــامـــور شـــد ز راه کـــســـی را نـــدیــد انـــدران بـــارگـــاه
نـشـسـتـه بـخـیـمـه درآیین گـشـسـب نـه کـهتـر نـه یاور نه شـمـشـیر واسـب
دلـــش پـــرز انـــدیــشـــه شـــهـــریـــار نــگــر تـــا چـــه پـــیــش آردش روزگـــار
چــو هـمــســایـه آمــد بــخــیـمـه درون بــدانـســت کـو دســت یـازد بــه خــون
بــشـمـشـیـرزد دسـت خــونـخــوار مـرد جــهـانـجــوی چــنـدی بــرو لــابــه کــرد
بــدو گــفــت کــای مــرد گــم کــرده راه نه مـن خـواسـتـم رفـتـه جـانـت ز شـاه
چــنـیـن داد پــاسـخ کـه گـرخـواسـتــی چــه کــردم کــه بـــدکــردن آراســتـــی
بـــــزد گــــردن مــــهــــتــــر نــــامــــدار ســـرآمـــد بــــدو بــــزم و هـــم کـــارزار
زخـــیــمـــه بـــیــاورد بـــیــرون ســـرش کـه آگـه نـبــد زان ســخــن لـشــکـرش
مــبـــادا کــه تـــنــهــا بـــود نــامــجــوی بـــویــژه کــه دارد ســوی جـــنــگ روی
چــو از خــون آن کـشــتــه بــدنـام شـد هـمـی تــاخـت تــا پــیـش بــهـرام شـد
بـــدو گــفــت ایــنــک ســـردشــمــنــت کــجــا بــد ســگــالــیــده بــد بــرتــنــت
کـه بــا لـشـکـر آمـد هـمـی پــیـش تــو نـــبـــد آگـــه از رای کـــم بـــیـــش تـــو
بــپـرسـیـد بــهـرام کـیـن مـرد کـیـسـت بـدین سـربـگیتـی کـه خـواهد گریسـت
بــدو گــفــت آیـیـن گــشــســب ســوار کــه آمــد بـــه جــنــگ از در شــهــریــار
بـــدو گــفــت بـــهــرام کــیــن پـــارســا بــــدان رفـــتــــه بــــود از در پــــادشـــا
کـــه بـــا شـــاه مــا را دهــد آشـــتـــی بــخــواب انـدرون ســرش بــرداشــتــی
تـــو بـــاد افـــره یــابـــی اکــنــون زمــن کــه بـــر تــو بـــگــریــنــد زار انــجــمــن
بــــــفـــــرمـــــود داری زدن بــــــر درش نــظــاره بـــران لــشــکــر و کــشــورش
نــگـــون بـــخـــت را زنــده بـــردار کـــرد دل مــــرد بـــــدکـــــار بـــــیــــدار کــــرد
ســواران کــه آیـیـن گـشــســب ســوار بــــیــــاورده بــــود از در شــــهــــریــــار
چــوکــار ســپــهــبـــد بــفــرجــام شــد زلـشـکـر بــســی پــیـش بــهـرام شــد
بــســی نـیـز نـزدیـک خــســرو شــدنـد بــمــردانــگــی در جــهــان نــو شــدنــد
چــنـان شـد کـه از بــی شـبــانـی رمـه پــــراگــــنــــده گــــردد بــــه روز دمــــه
چـــوآگـــاهـــی آمـــد بـــر شـــهـــریـــار ز آیـیـن گــشــســب آنــک بــد نــامــدار
ز تـــنـــگـــی دربــــار دادن بـــبـــســـت نـدیـدش کـسـی نـیـز بــامـی بــدسـت
بـــــرآمــــد ز آرام وز خـــــورد و خـــــواب هـــمـــی بـــود بــــا دیـــدگـــان پـــر آب
بــدربــر ســخــن رفـت چــنـدی ز شــاه کـــه پـــرده فـــروهــشـــت از بـــارگـــاه
یـکـی گـفـت بــهـرام شـد جــنـگـجــوی بـــتـــخــت بـــزرگــی نــهــادســت روی
دگـــر گـــفـــت خــــســـرو ز آزار شـــاه هــمــی ســوی ایــران گــذارد ســپـــاه
بــمــانـدنـد زان کــار گــردان شــگــفــت هـمـی هـرکــســی رای دیـگـر گـرفــت
چـو در طـیسـفون بـرشـد این گفـتـگوی ازان پــادشــاهـی بــشــد رنــگ وبــوی
ســربــنــدگــان پــرشــد از درد و کــیــن گـــزیــدنــد نــفـــریــنــش بـــر آفـــریــن
ســـپـــاه انــدکـــی بـــد بـــدرگـــاه بـــر جــهــان تــنــگ شــد بـــر دل شــاه بــر
بــبــنـد وی و گــســتــهـم شــد آگـهـی کـه تــیـره شــد آن فـر شــاهـنـشـهـی
هـمـه بــســتــگـان بــنـد بــرداشــتــنـد یــکــی را بـــران کــار بــگــمــاشــتــنــد
کـزان آگـهـی بــازجــویـد کـه چــیـسـت ز جــنــگ آوران بــر در شــاه کــیـســت
ز کـــار زمـــانـــه چــــو آگـــه شــــدنـــد ز فـرمـان بــگـشـتـنـد و بــی ره شـدنـد
شـکـسـتــنـد زنـدان و بــرشـد خــروش بـران سـان کـه هـامـون بـرآیـد بــجـوش
بــشـهـر انـدرون هـرک بــه دل شـکـری بــــمـــانـــدنـــد بــــیـــچـــاره زان داوری
هـمـی رفـت گـسـتـهم و بـنـدوی پـیش زره دار بـــا لــشــکــر و ســاز خــویــش
یـکــایـک ز دیـده بــشــســتــنــد شــرم ســـواران بــــدرگـــاه رفـــتــــنـــد گـــرم
ز بــــازار پــــیـــش ســــپــــاه آمـــدنـــد دلــــاور بـــــدرگــــاه شـــــاه آمــــدنــــد
کـه گـر گـشــت خــواهـیـد بــا مـایـکـی مـــجــــویـــیـــد آزرم شــــاه انـــدکــــی
کــه هـرمـز بــگـشــتــســت از رای وراه ازیـن پــس مــر اورا مــخــوانــیــد شــاه
بــــبــــاد افـــره او بــــیـــازیـــد دســــت بـــرو بــر کــنــیــد آب ایــران کــبــســت
شــمــا را بـــویــم انــدریــن پـــیــشـــرو نـــشــــانـــیـــم بــــرگـــاه اوشـــاه نـــو
وگــر هـیـچ پــســتــی کــنــیـد انــدریـن شـــمـــا را ســـپـــاریــم ایــران زمــیــن
یـکـی گـوشـه ای بـس کـنـیـم ازجـهـان بــیــک ســو خــرامــیـم بــاهــمــرهــان
بــگـفـتــار گـســتــهـم یـکـسـر ســپــاه گـــرفـــتــــنـــد نـــفـــریـــن بآرام شـــاه
کــه هــرگــز مــبـــادا چــنــیــن تــاجــور کــجــا دســت یــازد بـــه خــون پـــســر
بـه گـفـتـار چـون شـوخ شـد لـشـکـرش هــم آنــگـــه زدنـــد آتـــش انـــدر درش
شــدنــد انــدرایــوان شــاهــنــشــهــی بـــه نــزدیــک آن تـــخـــت بـــافـــرهــی
چـــوتـــاج از ســرشــاه بـــرداشــتـــنــد ز تــخــتــش نـگـونـســار بــرگـاشــتــنـد
نــهـادنــد پــس داغ بــر چــشــم شــاه شـد آنـگـاه آن شـمـع رخــشـان سـیـاه
ورا هـمــچــنــان زنــده بــگــذاشــتــنــد زگــنــج آنــچ بـــد پـــاک بـــرداشــتــنــد
چـــنــیــنــســت کــردار چـــرخ بـــلــنــد دل انــدر ســرای ســپــنــجــی مــبــنـد
گــهــی گــنــج بـــیــنــیــم ازوگــاه رنــج بـــرایــد بـــمــا بـــر ســرای ســـپـــنــج
اگــر صـــد بـــود ســـال اگــر صــدهــزار گـذشـت آن ســخــن کآیـد انـدر شـمـار
کــســـی کــو خـــریــدار نــیــکــوشـــود نــگــویــد ســخــن تــا بــدی نــشــنــود

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات