چـنین گفت پـس بـا پـسر ساوه شاهکـه این بـدگـمان مرد چـون یافـت راهشـب تـیـره و لـشـکـری بــی شـمـارطلایه چـراشد چـنین سسـت وخـواروزان پـــس فــرســتــ…
چـنین گفت پـس بـا پـسر ساوه شاه | کـه این بـدگـمان مرد چـون یافـت راه |
شـب تـیـره و لـشـکـری بــی شـمـار | طلایه چـراشد چـنین سسـت وخـوار |
وزان پـــس فــرســتـــاد مــرد کــهــن | بــه نـزدیـک بــهـرام چــیـره ســخــن |
بــدو گــفــت رو پــارســی را بــگــوی | کــه ایــدر بـــخــیــره مــریــز آب روی |
هـمـانـا کـه ایـن مـایـه دانـی درسـت | کـزیـن پــادشـاه تـو مـرگ تـوجـسـت |
بــه جــنـگـت فـرســتــاد نـزد کـسـی | کـه هـمـتـا نـدارد بـه گـیتـی بـسـی |
تــو را گــفــت رو راه بــر مــن بــگــیـر | شــنـیـدی تــو گــفــتــار نــادلــپــذیـر |
اگـــر کـــوه نـــزد مـــن آیـــد بــــه راه | بـــپــای انــدر آرم بــپــیــل و ســپــاه |
چــو بــشــنـیـد بــهـرام گـفــتــار اوی | بـــخـــنـــدیـــد زان تـــیــز بـــازار اوی |
چـنـیـن داد پــاسـخ کـه شـاه جـهـان | اگــر مــرگ مــن جــویـد انــدر نــهـان |
چــوخـشـنـود بــاشـد ز مـن شـایـدم | اگـــر خـــاک بـــالـــا بـــپـــیــمــایــدم |
فــرســتـــاده آمــد بـــر ســاوه شــاه | بـگـفـت آنـچ بــشـنـیـد زان رزمـخـواه |
بــدو گــفــت رو پــارســی را بــگــوی | کـه چـندین چـرا بـایدت گـفـت وگوی |
چــرا آمــدســتـــی بـــدیــن بـــارگــاه | ز مـــا آرزو هـــرچ بــــایـــد بــــخـــواه |
فــرســتــاده آمــد بــبــهــرام گــفــت | کــه رازی کـه داری بــر آر از نـهـفــت |
کـه این شـهـریاریسـت نـیک اخـتـری | بـجـوید هـمـی چـون تـو فـرمـانـبـری |
بــدو گــفــت بــهــرام کــو را بــگــوی | کـه گـر رزمـجــویـی بــهـانـه مـجـوی |
گـر ای دون کـه ه بـا شـهـریار جـهـان | هـمـی آشـتــی جــویـی انـدر نـهـان |
تــو را انــدریـن مــرز مــهـمــان کــنـم | بـه چـیزی کـه گویی تـو فـرمان کـنم |
بــبــخـشـم سـپــاه تـو را سـیـم و زر | کـــرا درخـــور آیــد کـــلـــاه و کـــمــر |
ســواری فــرســتــیـم نــزدیـک شــاه | بـــدان تـــابـــه راه آیـــدت نـــیــم راه |
بــســان هـمــالــان عــلــف ســازدت | اگـــر دوســـتـــی شـــاه بـــنــوازدت |
ور ای دون کـه ایـدر بـه جـنـگ آمـدی | بــدریـا بــه جــنــگ نــهــنــگ آمــدی |
چـــنــان بـــازگــردی ز دشــت هــری | کــه بــرتــو بــگــریـنـد هـر مــهـتــری |
بــبــرگـشـتــنـت پــیـش در چـاه بــاد | پــســت بــاد و بــارانـت هـمـراه بــاد |
نــیــاوردت ایــدر مــگـــربـــخـــت بـــد | همی خواست تـا بـر سرت بـد رسد |
فـرسـتـاده بـرگـشـت و آمـد چـو بــاد | پــیـام جــهــان جــوی یـک یـک بــداد |
چـو بــشـنـیـد پـیـغـام او سـاوه شـاه | بـــرآشــفــت زان نــامــور رزمــخــواه |
ازان سـرد گـفـتــن دلـش تــنـگ شـد | رخـانـش ز انـدیـشـه بــی رنـگ شـد |
فــرســـتـــاده را گــفــت روبـــاز گــرد | پـــیــامــی بـــبـــر نــزد آن دیــومـــرد |
بـگـویش کـه در جـنگ تـو نیسـت نام | نـه از کـشــتــنـت نـیـز یـابــیـم کــام |
چــوشــاه تــو بــر در مــرا کــهـتــرنـد | تــو را کـمـتــریـن چـاکـران مـهـتــرنـد |
گر ای دون کـه ه زنهار خـواهی ز من | ســرت بـــرگــذارم ازیــن انــجـــمــن |
فــراوان بـــیــابــی زمــن خــواســتــه | شــود لـشــکـرت یـکـســر آراســتــه |
بــه گـفـتــار بــی ســود و دیـوانـگـی | نــجــویـد جــهـانـجــوی مــرد انـگــی |
فــــرســــتــــاده مـــرد گـــردنـــفـــراز | بــیــامــد بــه نــزدیــک بــهــرام بـــاز |
بــگــفــت آن گــزایـنـده پــیـغــام اوی | هـمـانـا کـه بـد زان سـخـن کـام اوی |
چـو بـشـنـیـد بـا مـرد گـویـنـده گـفـت | کـه پـاسـخ ز مـهـتـر نـبــایـد نـهـفـت |
بـگـویـش کـه گـرمـن چـنـین کـهـتـرم | نـه نـنـگ آیـد از کـهـتــری بــر ســرم |
شـهـنـشـاه و آن لـشـکـر از نـنـگ تـو | بــتــنـدی نـجـویـد هـمـی جـنـگ تــو |
مـن از خـردگـی را نـده ام بــا سـپــاه | کـه ویران کـنـم لـشـکـر سـاوه شـاه |
بـــبـــرم ســـرت را بـــرم نــزد شـــاه | نــیـرزد کــه بــرنــیـزه ســازم بــه راه |
چــومــن زیـنــهــاری بــود نــنــگ تــو | بــدیـن خــردگــی کــردم آهـنـگ تــو |
نــبــیــنــی مــرا جــز بـــه روز نــبـــرد | درفـشـی پــس پــشــت مـن لـاژورد |
کــه دیــدار آن اژدهــا مــرگ تــســت | نـیـام سـنـانـم ســرو تــرگ تــســت |
چــو بــشـنـیـد گـفـتــارهـای درشــت | فـرســتــاده ســاوه بــنـمـود پــشـت |
بــیـامـد بــگـفـت آنـچ دیـد و شــنـیـد | ســرشــاه تــرکـان ز کـیـن بــردمـیـد |
بــفــرمــود تــا کــوس بــیـرون بــرنــد | سـرافـراز پــیـلـان بــه هـامـون بــرنـد |
سـیه شـد همه کـشـور از گـرد سـم | بــــرآمـــد خــــروشــــیـــدن گــــاودم |
چــو بــشـنـیـد بــهـرام کآمـد ســپــاه | در و دشـت شد سـرخ و زرد و سـیاه |
ســپــه رابــفـرمـود تــا بــرنـشـســت | بــیــامــد زره دار و گــرزی بـــدســت |
پــس پــشـت بــد شـارسـتـان هـری | بـه پـیـش انـدرون تـیـغ زن لـشـکـری |
بــیـار اســت بــا مـیـمــنـه مـیـســره | سـپـاهی همـه کـینه کـش یکـسـره |
تـو گفـتـی جـهان یکـسـر از آهنسـت | سـتــاره ز نـوک سـنـان روشـنـسـت |
نـگـه کــرد زان رزمـگـاه ســاوه شــاه | بـــه آرایـــش و ســـاز آن رزمـــگـــان |
هــری از پــس پــشــت بــهـرام بــود | هـمـه جـای خـود تـنـگ و نـاکـام بـود |
چـنین گفـت پـس بـاسـواران خـویش | جـهـانـدیـده و غـمـگـسـاران خـویـش |
کــه آمــد فــریــبـــنــده ای نــزد مــن | ازان پـــارســی مــهــتـــر انــجــمــن |
هـمـی بـود تـا آن سـپـه شـارسـتـان | گرفـتـند و شـد جـای من خـارسـتـان |
بـدان جـای تـنگـی صـفـی بـرکـشـید | هـوا نـیـلـگــون شــد زمـیـن نـاپــدیـد |
ســپــه بــود بــر مـیـمـنـه چــل هـزار | کـه تــنـگ آمـدش جـای خـنـجـرگـزار |
هــمــان چــل هــزار از دلــیـران مــرد | پـس پـشـت لشـکـرش بـر پـای کـرد |
ز لـشــکـر بــســی نـیـز بــیـکـار بــود | بــدان تــنـگــی انــدر گــرفــتــار بــود |
چـو دیـوار پــیـلـان بــه پـیـش سـپــاه | فـــراز آوریــدنـــد و بـــســـتـــنـــد راه |
پـس اندر غمی شـد دل سـاوه شـاه | کـه تــنـگ آمـدش جــایـگـاه ســپــاه |
تـوگـفـتـی بـگـرید هـمـی بـخـت اوی | کـه بـیـکـار خـواهـد بــدن تـخـت اوی |
دگـــــر بـــــاره گــــردی زبـــــان آوری | فــریـبــنــده مــردی ز دشــت هــری |
فــرســتــاد نــزدیـک بــهـرام وگــفــت | که بـخت سپـهری تـو رانیست جفت |
همـی بـشـنـوی چـنـدپـنـد و سـخـن | خــرد یــار کــن چــشــم دل بــازکــن |
دو تـن یـافـتــسـتـی کـه انـدر جـهـان | چــوایــشــان نــبــود از نــژاد مــهــان |
چـو خـورشـیـد بــرآسـمـان روشـنـنـد | زمـردی هـمـه سـالـه در جــوشـنـنـد |
یکـی مـن کـه شـاهم جـهـان را بـداد | دگـــر نـــیـــز فــــرزنـــد فــــرخ نـــژاد |
ســپــاهـم فــزونــتــر ز بــرگ درخــت | اگــربــشــمــرد مــردم نــیـکــبــخــت |
گـراز پــیـل ولـشـکـر بــگـیـرم شـمـار | بــــخـــنـــدی ز بــــاران ابـــر بـــهـــار |
سـلیحـسـت و خـرگاه و پـرده سـرای | فــزون زانــک انــدیـشــه آرد بــجــای |
ز اســبــان و مــردان بــیــابــان وکــوه | اگــر بــشــمــرد نـیـز گــردد ســتــوه |
هـمــه شــهـر یـاران مــرا کــهـتــرنــد | اگـر کــهـتــری را خــود انـدر خــورنـد |
اگـــــــر گـــــــرددی آب دریـــــــا روان | وگـــر کـــوه را پــــای بــــاشـــد دوان |
نـــبــــردارد از جــــای گــــنـــج مــــرا | ســـلـــیـــح مـــرا ســــاز رنـــج مـــرا |
جــز از پــارسـی مـهـتــرت در جـهـان | مــرا شــاه خـــوانــنــد فــرخ مــهــان |
تــو راهـم زمـانـه بــدســت مـنـسـت | بـه پـیـش روان مـن این روشـنـسـت |
اگــر مــن ز جـــای انــدر آرم ســپـــاه | بــبــنـدنـد بــر مــور و بــر پــشــه راه |
هـمـان پــیـل بــر گــســتــوانـور هـزار | کـه بــگـریـزد از بــوی ایـشـان سـوار |
بــه ایـران زمــیـن هـرک پــیـش آیـدم | ازان آمـــــدن رنـــــج نــــفـــــزایــــدم |
از ایــدر مـــرا تـــا در طـــیــســـفـــون | سـپـاهـسـت مـانـا کـه بـاشـد فـزون |
تـو را ای بـد اخـتـر کـه بـفـریفـتـسـت | فـریـبــنـده تــو مـگـر شــیـفـتــســت |
تـو را بـر تـن خـویشـتـن مـهرنـیسـت | و گـرهسـت مـهرتـو را چـهر نـیسـت |
کـه نـشـنـاسـدی چـشـم اونیک وبـد | گــزاف از خــرد یــافــتــه کــی ســزد |
بـپـرهـیـز زین جـنـگ و پـیـش مـن آی | نـمــانـم کــه مـانـی زمـانـی بــپــای |
تــو را کــدخــدایــی و دخــتـــر دهــم | هـمــان ارجــمــنـدی و اخــتــر دهـم |
بــیـابــی بــه نـزدیـک مــن مــهـتــری | شــوی بــی نـیـازی از بــد کـهـتــری |
چـوکشتـه شود شـاه ایران بـه جـنگ | تـو را آیـد آن تـاج و تـخـتـش بــچـنـگ |
وزان جــایـگـه مـن شـوم ســوی روم | تـو رامـانم این لـشـکـر و گـنـج و بـوم |
ازان گـفـتــم ایـن کـم پــسـنـد آمـدی | بـــدیــن کـــارهــا فـــرمــنــد آمـــدی |
ســپــه تــاخــتــن دانــی وکــیــمــیــا | ســپــهـبــد بــدسـتــت پــدر گـر نـیـا |
زمــا ایـن نـه گــفــتــار آرایـشــســت | مرا بـر تـو بـر جـای بـخـشـایشسـت |
بــدیــن روز بـــا خــوارمــایــه ســپــاه | بــرابــر یـکــی ســاخــتــی رزمــگــاه |
نــیـابــی جــز ایـن نـیـز پــیـغــام مــن | اگــر ســربــپــیـچــانـی از کــام مــن |
فـرسـتـاده گـفـت و سـپـهبـد شـنـید | بــپــاسـخ سـخــن تــیـره آمـد پــدیـد |
چـنـیـن داد پـاسـخ کـه ای بـدنـشـان | مــیــان بـــزرگــان و گــردنــکــشـــان |
جـهـانـدار بــی سـود و بــسـیـارگـوی | نــمــانــدش نــزد کـــســـی آبـــروی |
بـه پیشین سخن و آنچ گفتی ز پـس | بــه گـفـتــار دیـدم تــو را دســتــرس |
کــســی را کــه آیـد زمـانـه بــه ســر | ز مــردم بــه گــفــتــار جــویـد هــنــر |
شـنـیـدم ســخــنـهـای نـاســودمـنـد | دلـی گـشـتـه تــرسـان زبــیـم گـزنـد |
یـکـی آنـک گـفـتــی کـشـم شــاه را | ســپـــارم بـــتــو لــشــکــر و گــاه را |
یـکــی داســتــان زد بــریـن مــرد مـه | کـــه درویــش راچـــون بـــرانــی زده |
نــگــویــد کــه جــز مــهــتــر ده بــدم | هـمـه بــنـده بـودنـد و مـن مـه بــدم |
بـــدیــن کــار مــا بـــر نــیــایــد دو روز | کـه بــفــروزد از چــرخ گـیـتــی فــروز |
که بـر نیزه ها بـرسـرت خـون فـشـان | فــرســتــم بــر شــاه گـردنـکــشــان |
دگــر آنـک گــفــتــی تــو از دخــتــرت | هـم از گـنـج وز لـشــکـر و کـشــورت |
مــرا از تــو آنــگــاه بـــودی ســپــاس | تـو را خـواندمی شاه و نیکی شناس |
کـه دخــتــر بــه مـن دادیـی آن زمـان | کــه از تــخــت ایـران نـبــردی گـمـان |
فـــرســـتـــادیــی گـــنــج آراســـتـــه | بــه نـزدیـک مـن دخـتــر و خـواسـتـه |
چـو من دوسـت بـودی بـه ایران تـو را | نــه رزم آمــدی بـــا دلـــیــران تـــو را |
کـنـون نـیـزه مـن بــگـوشــت رســیـد | سـرت را بــخـنـجــر بــخـواهـم بــریـد |
چو رفتی سر و تـاج و گنجت مراست | همان دخـتـر و بـرده رنجـت مراسـت |
دگـر آنـک گـفــتــی فــزون از شــمـار | مـرا تـاج و تـخـتـسـت وپــیـل وسـوار |
بــریـن داســتــان زد یــکــی نــامــدار | کـه پــیـچــان شــد انـدر صـف کـارزار |
که چـندان کند سـگ بـتـیزی شـتـاب | کـــه از کـــام او دورتـــر بـــاشـــد آب |
بــــبــــردنــــد دیـــوان دلــــت را ز راه | کــه نـزدیـک شــاه آمـدی رزمــخــواه |
بـــپـــیـــچـــی ز بــــاد افـــره ایـــزدی | هـــم از کـــرده و کـــارهـــای بــــدی |
دگــر آنــک گــفــتــی مــراکــهـتــرنــد | بـزرگـان کـه بــا طـوق و بـا افـسـرنـد |
همه شـارسـتـانهای گیتـی مراسـت | زمـانه بـرین بـر کـه گـفـتـم گـواسـت |
سـوی شـارسـتـانها گـشـادسـت راه | چـه کـهتـر بـدان مـرز پـوید چـه شـاه |
اگــر تــوبـــکــوبـــی در شــارســتــان | بــشـاهـی نـیـابـی مـگـر خـارسـتـان |
دگـر آنـک بــخـشـیـدنـی خـواسـتــی | زمــــردی مــــرا دوری آراســــتـــــی |
چــوبــیـنـی سـنـانـم بــبــخـشـایـیـم | هــمــان زیـردســتــی نــفــرمــایـیـم |
ســــپــــاه تــــو را کـــام و راه تــــو را | هــمــان زنــده پــیـلــان و گــاه تــو را |
چــوصـف بــرکـشـیـدم نـدارم بــچــیـز | نه انـدیشـم از لـشـکـرت یک پـشـیز |
اگــر شــهـریـاری تــو چــنــدیـن دروغ | بــگــویـی نـگـیـری بــگـیـتــی فــروغ |
زمــان داده ام شـــاه را تـــاســـه روز | کــه پــیـدا شــود فــرگــیــتــی فــروز |
بـــریـــده ســـرت را بـــدان بـــارگـــاه | بــبــیـنــنــد بــرنـیـزه درپــیـش شــاه |
فــرســتـــاده آمــد دو رخ چــون زریــر | شــده بــارور بــخــت بــرنــاش پــیــر |
هـمـی داد پــیـغـام بــا ســاوه شــاه | چـو بـشـنـید شـد روی مـهتـر سـیاه |
بـدو گفـت فـغـفور کین لابـه چـیسـت | بـران مـایه لـشـکـر بـبـایـد گـریـسـت |
بــیـامــد بــه دهــلــیـز پــرده ســرای | بــفـرمـود تــا ســنـج و هـنـدی درای |
بــیــارنــد بــا زنــده پــیـلــان و کــوس | کــنـنـد آســمــان را بــرنـگ آبــنـوس |
چــو ایـن نـامـور جــنـگ را کــرد ســاز | پــرانـدیـشـه شــد شــاه گـردن فـراز |
بــفــرزنـد گــفــت ای گــزیـن ســپــاه | مــکــن جــنــگ تــا بـــامــداد پــگــاه |
شـدنـد از دو رویـه سـپــه بــاز جــای | طــلــایــه بـــیــامــد ز پـــرده ســرای |
بــر افـراخــتــنـد آتــش از هـر دو روی | جـهان شد ز لشکر پـر از گفت وگوی |
چـو بـهـرام در خـیـمـه تـنـهـا بــمـانـد | فــرســتــاد و ایـرانــیـان را بــخــوانــد |
هـمــی رای زد جــنـگ را بــا ســپــاه | بـرینـگـونـه تـا گـشـت گـیتـی سـیـاه |
بــخــفــتــنـد تــرکــان و پــر مـایـگــان | جـهـان شـد جـهـانـجـویی را رایـگـان |
چـو بـهرام جـنـگـی بـخـیمـه بـخـفـت | همه شب دلش بـود بـا جـنگ جـفت |
چــنــان دیـد درخــواب بــهـرام شــیـر | که تـرکان شدندی بـه جنگ ش دلیر |
سـپـاهش سـراسر شکسـتـه شدی | بــرو راه بــی راه و بــســتــه شــدی |
هـمـی خــواســتــه از یـلــان زیـنـهـار | پــیــاده بــمــانــدی نــبــودیــش یــار |
غـمـی شـد چـو از خـواب بـیدار شـد | ســر پــر هــنــر پــر ز تــیــمــار شــد |
شـب تـیـره بــا درد و غـم بـود جـفـت | بـپـوشـید آن خـواب و بـا کس نگفـت |
هــمـــانـــگـــاه خـــراد بـــرزیــن ز راه | بـیـامـد کـه بـگـریخـت از سـاوه شـاه |
هـمـی گـفــت ازان چــاره انـدر گـریـز | ازان لـشـکـر گـشـن وآن رسـتــخـیـز |
که کـس درجـهان زان فـزونتـر سـپـاه | نـبـینـد کـه هسـتـنـد بـا سـاوه شـاه |
بـبـهرام گـفـت ازچـه سـخـت ایمـنی | نــگــه کــن بـــدیــن دام آهــرمــنــی |
مـــده جـــان ایـــرانـــیـــان را بـــبــــاد | نــگــه کــن بــدیــن نــامــداران بــداد |
زمـردی بــبـخـشـای بـرجـان خـویـش | کـه هـرگـز نـیـامـد چـنـیـن کـارپـیـش |
بــدو گــفــت بــهــرام کــز شــهـر تــو | زگــیـتــی نــیـامــد جــزیـن بــهـر تــو |
کـه مـاهـی فـروشـنـد یکـسـر هـمـه | بـــــتـــــمــــوز تـــــا روزگـــــار دمــــه |
تــو راپــیـشــه دامـســت بــر آبــگـیـر | نه مـردی بـگـوپـال و شـمشـیر و تـیر |
چــو خــور بــرزنـد ســر ز کـوه سـیـاه | نـمـایـم تـو را جـنـگ بــا سـاوه شـاه |
چـو بـر زد سـراز چـشـمه شـیر شید | جهان گشت چون روی رومی سپـید |
بــزد نــای رویـیـن و بــرشــد خــروش | زمـیـن آمـد از نـعـل اسـبـان بـجـوش |
سپـه را بـیاراست و خـود بـرنشست | یـکـی گـرز پــرخــاش دیـده بــدسـت |
شــمــردنـد بــر مـیـمــنـه ســه هـزار | زره دار و کــــــارآزمــــــوده ســـــــوار |
فـرسـتـاده بــر مـیـسـره هـمـچـنـیـن | ســواران جــنــگــی و مــردان کــیـن |
بـیـک دسـت بــر بــود آذر گـشـسـب | پــرســتــنـده فــرخ ایـزد گـشــســب |
بـدسـت چـپـش بـود پـیدا گـشـسـب | کـه بــگـذاشـتــی آب دریـا بــراسـب |
پـس پـشـت ایشـان یلان سـینه بـود | کـه بــا جـوشـن و گـرز دیـریـنـه بــود |
به پیش اندرون بـود همدان گشسب | کـه درنـی زدی آتــش از سـم اسـب |
ابــا هــر یـکــی ســه هــزار از یـلــان | ســواران جـــنــگــی و جــنــگ آوران |
خــروشــی بــرآمـد ز پــیـش ســپــاه | کــــه ای گـــرزداران زریـــن کــــلـــاه |
ز لـشـکـر کـسـی کـو گـریزد ز جـنـگ | اگـر شـیـر پــیـش آیـدش گـر پــلـنـگ |
بــه یـزدان کـه از تــن بــبــرم سـرش | بــه آتــش بــسـوزم تــن و پــیـکـرش |
ز دو ســوی لــشــکــرش دو راه بــود | کــه بــگــریــخــتــن راه کــوتــاه بــود |
بــــرآورد ده رش بــــگـــل هـــر دو راه | هـمـی بــود خــود در مـیـان ســپــاه |
دبـــیـــر بــــزرگ جـــهـــانـــدار شـــاه | بـــیــامــد بـــر پـــهــلـــوان ســـپـــاه |
بـدو گفت کاین را خـود اندازه نیسـت | گــزاف زبـــان تــو را تــازه نــیــســت |
زلـشــکــر نـگـه کــن بــریـن رزمـگــاه | چــو مـوی ســپــیـدیـم و گـاو سـیـاه |
بـدیـن جـنـگ تـنـگـی بـه ایـران شـود | بـــرو بـــوم مـــا پـــاک ویــران شـــود |
نـه خـاکـسـت پـیـدا نـه دریـا نـه کـوه | ز بــــس تـــیـــغ داران تـــوران گـــروه |
یـکـی بــر خـروشـیـد بـهـرام سـخـت | ورا گـفـت کـای بــد دل شـوربــخــت |
تــو را از دواتــســت و قــرطــاس بـــر | ز لشـکـر کـه گفـتـت که مردم شـمر |
بــیــامــد بــخــراد بــر زیــن بــگــفــت | کـه بـهرام را نـیسـت جـز دیو جـفـت |
دبـــیــران بـــجــســتـــنــد راه گــریــز | بــدان تـا نـبـیـنـد کـسـی رسـتـخـیـز |
ز بــیـم شــهـنـشــاه و بــهـرام شـیـر | تــلــی بـــرگــزیــدنــد هــر دو دبــیــر |
یــکـــی تـــنــد بـــالــا بـــد از رزم دور | بــــیـــکـــســـو ز راه ســـواران تــــور |
بـــرفـــتـــنـــد هــر دو بـــران بـــرز راه | کـه شـاییسـت کـردن بـلشـکـر نگـاه |
نــهــادنــد بــرتــرگ بــهــرام چــشــم | که تـاچـون کند جـنگ هنگام خـشـم |
چـو بـهرام جـنگی سـپـه راسـت کرد | خــروشــان بــیــامــد ز جــای نــبــرد |
بــغــلــتــیـد درپــیـش یـزدان بــخــاک | هـمـی گـفــت کـای داور داد و پــاک |
گـریـن جـنـگ بــیـداد بــیـنـی هـمـی | زمــن ســاوه را بــرگــزیـنـی هـمــی |
دلـــــــم را بــــــــرزم انـــــــدر آرام ده | بــــه ایـــرانـــیـــان بــــر ورا کــــام ده |
اگـر مـن ز بــهـر تــو کـوشــم هـمـی | بـه رزم انـدرون سـر فـروشـم همـی |
مـــرا و ســــپــــاه مـــرا شــــاد کـــن | وزیـن جــنـگ مـا گــیـتــی آبــاد کــن |
خـروشـان ازان جـایـگـه بـرنـشـسـت | یـکــی گــرزه گــاو پــیـکــر بــدســت |
چنین گفت پـس بـا سپـه ساوه شاه | کـــــه از جـــــادوی انــــدر آریــــد راه |
بـــدان تـــا دل و چــشــم ایــرانــیــان | بــپــیــچــد نــیــایــد شــمــا را زیــان |
هـمـه جــاودان جــادوی ســاخــتــنـد | هــمــی در هـوا آتــش انــداخــتــنــد |
بــرآمــد یـکــی بــاد و ابــری ســیــاه | هــمــی تــیـر بــاریـد ازو بــر ســپــاه |
خــروشــیـد بــهـرام کــای مــهـتــران | بـــــزرگــــان ایــــران و کــــنــــداوران |
بــدیـن جــادویـهــا مــداریــد چــشــم | بـه جـنـگ انـدر آیید یکـسـر بـخـشـم |
که آن سر بـه سر تـنبـل وجـادویست | ز چـاره بـرایـشـان بـبــایـد گـریـسـت |
خـــروشـــی بـــرآمـــد ز ایــرانـــیـــان | بــبــسـتــنـد خـون ریـخـتـن را مـیـان |
نـگــه کــرد زان رزمـگـه ســاوه شــاه | کـــه آن جـــادویـــی را نـــدادنـــد راه |
بــیـاورد لــشــکــر ســوی مــیـســره | چــو گـرگ انـدر آمـد بــه پــیـش بــره |
چویک روی لشکر بـه هم بـرشکست | ســوی قــلـب بــهـرام یـازیـد دســت |
نــگــه کــرد بــهــرام زان قــلــب گــاه | گـریـزان ســپــه دیـد پــیـش ســپــاه |
بــیـامـد بــه نـیـزه سـه تــن را ز زیـن | نـگــون ســار کــرد و بــزد بــر زمـیـن |
هـمـی گـفـت زیـن سـان بــود کـارزار | هـمـین بـود رسـم و همـین بـود کـار |
نـــداریــد شـــرم از خـــدای جـــهــان | نـــه از نـــامــــداران فــــرخ مـــهـــان |
و زان پــس بــیـامـد ســوی مـیـمـنـه | چــو شـیـر ژیـان کـو شـود گـرســنـه |
چــنـان لـشـکـری رابــه هـم بــردریـد | درفــش ســپــه دار شــد نــاپـــدیــد |
و زان جـایـگـه شـد سـوی قـلـب گـاه | بـران سـو کـه سـالـار بــد بــا سـپـاه |
بـدو گفـت بـرگـشـت بـاد این سـخـن | گـر ای دون کـه ایـن رزم گـردد کـهـن |
پـراکـنـده گـردد بـه جـنـگ این سـپـاه | نـگـه کـن کـنـون تــا کـدامـســت راه |
بــرفـتــنـد وجــسـتــنـد راهـی نـبــود | کــزان راه شــایـســت بــالــا نــمــود |
چـنین گـفـت بـا لشـکـر آرای خـویش | کــه دیـوار مــا آهـنـیـنـســت پــیـش |
هـر آنـکــس کــه او رخــنـه دانـد زدن | ز دیـــوار بــــیـــرون تـــوانـــد شـــدن |
شــود ایـمــن و جــان بــه ایـران بــرد | بـــه نــزدیــک شـــاه دلـــیــران بـــرد |
هـمـه دل بـه خـون ریـخـتـن بـرنـهـید | سـپـر بــر سـر آریـد و خـنـجـر دهـیـد |
ز یـزدان نـبــاشــد کــســی نــاامــیـد | و گــر تــیــره بــیـنــنــد روز ســپــیــد |
چـنین گـفـت بـا مهتـران سـاوه شـاه | کـه پــیـلـان بــیـاریـد پــیـش ســپــاه |
بــه انـبــوه لـشـکـر بــه جــنـگ آوریـد | بــدیـشـان جـهـان تــا رو تـنـگ آوریـد |
چــو از دور بـــهــرام پــیــلــان بـــدیــد | غمی گشـت و تـیغ از میان بـرکشید |
از آن پـس چـنـین گـفـت بـا مـهـتـران | کـــه ای نـــام داران و جـــنـــگ آوران |
کــمـانـهـای چــاچــی بــزه بــرنـهـیـد | هـمـه یـکـســره تــرگ بــرسـرنـهـیـد |
بــه جــان و ســر شــهــریـار جــهــان | گـــزیــن بـــزرگـــان و تـــاج مـــهـــان |
کـه هرکـس که بـااو کـمانسـت و تـیر | کــمــان را بـــزه بـــرنــهــد نــاگــزیــر |
خـدنگـی کـه پـیکـانـش یازد بـه خـون | سـه چـوبـه بـه خـرطـوم پـیل اندرون |
نـشـانـیـد و پــس گـرزهـا بــرکـشـیـد | بـه جـنگ اندر آیید و دشـمن کـشـید |
ســپــهـبــد کــمــان را بــزه بــرنــهـاد | یـکــی خــود پــولــاد بــر ســر نــهـاد |
بــه پــیـل انـدرون تــیـر بــاران گـرفـت | کــمـان را چــو ابــر بــهـاران گــرفــت |
پــس پــشــت او انــدر آمــد ســپـــاه | سـتـاره شـد از پــر و پـیـکـان سـیـاه |
بــخـسـتـنـد خـرطـوم پـیـلـان بـه تـیـر | ز خـون شد در و دشت چـون آب گیر |
از آن خـسـتـگی پـشـت بـرگـاشـتـند | بــدو دشــت پــیـکــار بــگـذاشــتــنـد |
چـو پـیل آن چـنـان زخـم پـیکـان بـدید | هـمـه لـشـکـر خـویـش را بـسـپـریـد |
سـپـه بـر هـم افـتـاد و چـنـدی بـمـرد | هـمـان بــخـت بــد کـام کـاری بــبـرد |
سـپــاه انـدر آمـد پــس پــشـت پـیـل | زمــیـن شــد بــکــردار دریــای نــیــل |
تــلــی بـــود خــرم بـــدان جــایــگــاه | پــس پــشـت آن رنـج دیـده ســپــاه |
یــکــی تــخــت زریـن نــهــاده بــروی | نـشــســتــه بــرو ســاوه رزم جــوی |
ســپـــه دیــد چــون کــوه آهــن روان | هـمـه ســر پــر از گــرد و تــیـره روان |
پـس پـشـت آن زنـده پـیـلـان مـسـت | همی کـوفـتـند آن سـپـه را بـدسـت |
پـــر از آب شــد دیــده ســـاوه شـــاه | بــدان تـا چـرا شـد هـزیـمـت سـپــاه |
نشـسـت از بـر تـازی اسـب سـمـنـد | هـمـی تـاخـت تـرسـان ز بـیم گـزنـد |
بــر سـاوه بـهـرام چـون پـیـل مـسـت | کـمـنـدی بـه بــازو کـمـانـی بـدسـت |
بـه لشکر چنین گفت کای سرکشان | زبــخـت بــد آمـد بــر ایـشـان نـشـان |
نـه هـنــگــام رازســت و روز ســخــن | بـــتـــازیــد بـــا تـــیــغ هــای کــهــن |
بــر ایـشـان یـکـی تـیـر بــاران کـنـیـد | بــکــوشــیـد وکــار ســواران کــنــیـد |
بــران تــل بــر آمـد کـجـا سـاوه شـاه | هـمـی بــود بــر تــخــت زر بــا کـلـاه |
و را دیــد بـــرتـــازیــی چــون هــزبـــر | همی تـاخـت در دشـت بـرسـان ابـر |
خـدنـگـی گـزیـن کـرد پـیـکـان چـو آب | نـــهـــاده بــــرو چـــار پــــر عـــقـــاب |
بــمـالـیـد چـاچـی کـمـان را بــدسـت | بــه چــرم گـوزن انـدر آورد شــســت |
چو چپ راست کرد و خم آورد راست | خروش از خم چـرخ چـاچی بـخاست |
چـــو آورد یــال یــلـــی رابـــه گـــوش | ز شـــاخ گــوزنــان بـــرآمــد خـــروش |
چـو بـگذشـت پـیکـان از انگشـت اوی | گــذر کـــرد از مــهــره پـــشـــت اوی |
ســر ســـاوه آمــد بـــخـــاک انــدرون | بـزیـر انـدرش خـاک شـد جـوی خـون |
شـد آن نـامـور شـاه و چـندان سـپـاه | هـمــان تــخــت زریـن و زریـن کــلــاه |
چــنـیـنـســت کـردار گـردان ســپــهـر | نـه نـامــهـربــانـیـش پــیـدا نـه مــهـر |
نـگــر تــا نـنــازی بــه تــخــت بــلــنـد | چــو ایـمـن شـوی دوربــاش از گـزنـد |
چـو بــهـرام جــنـگـی رسـیـد انـدروی | کـشـیدش بـر آن خـاک تـفـتـه بـروی |
بـــریــد آن ســـر شـــاه وارش ز تـــن | نـیـامـد کـسـی پـیشـش از انـجـمـن |
چــوتــرکـان رســیـدنـد نـزدیـک شــاه | فـگـنـده تـنـی بــود بـی سـر بــه راه |
هـمـه بــرگـرفـتــنـد یـکـسـر خــروش | زمـیـن پـر خـروش و هـوا پـر ز جـوش |
پــســر گـفـت کـایـن ایـزدی کـار بــود | کــه بــهــرام را بـــخــت بــیــدار بــود |
ز تــنـگـی کــجــا راه بــد بــر ســپــاه | فـــراوان بـــمـــردنـــد زان تـــنــگ راه |
بـسـی پـیـل بـسـپـرد مـردم بـه پـای | نـشـد زان سـپـه ده یـکـی بـاز جـای |
چــه زیـر پــی پــیـل گـشــتــه تــبــاه | چــه ســرهــا بـــریــده بـــه آوردگــاه |
چـو بــگـذشـت زان روز بــد بــه زمـان | نــدیــدنــد زنــده یـکــی بــد گــمــان |
مــگــرآنـک بــودنـد گــشــتــه اســیـر | روان ها بـه غم خستـه و تـن بـه تـیر |
هـمـه راه بــرگـسـتــوان بــود و تــرگ | ســـران را ز تـــرگ آمـــده روز مــرگ |
هـمـان تــیـغ هـنـدی و تــیـر و کـمـان | بـه هـرسـوی افـگـنـده بــد بـدگـمـان |
ز کشـتـه چـو دریای خـون شـد زمین | به هرگوشه ای مانده اسبی به زین |
هـمـی گـشـت بــهـرام گـرد ســپــاه | که تـا کشـتـه ز ایران که یابـد بـه راه |
از آن پــس بــخــراد بــرزیـن بــگـفــت | کـه یـک روز بــا رنـج مـا بـاش جـفـت |
نگه کـن کـز ایرانیان کـشـتـه کیسـت | کــزان درد مــا را بــبــایـد گــریـســت |
بــه هـرجـای خـراد بــرزیـن بــگـشـت | بـه هر پـرده و خـیمه ای بـرگـذشـت |
کــم آمــد زلــشــکــر یــکــی نــامــور | کـــه بـــهــرام بـــدنــام آن پـــرهــنــر |
ز تــخــم ســیـاوش گــوی مــهـتــری | ســپــهــبـــد ســواری دلــاور ســری |
همـی رفـت جـوینـده چـون بـیهشـان | مــگــر زو بــیـابــد بــجــایـی نـشــان |
تـن خـسـتـه و کشـتـه چـندی کشید | ز بــهــرام جــایـی نــشــانــی نــدیـد |
ســپـــهــدار زان کــار شــد دردمــنــد | همـی گـفـت زار ای گـو مـسـتـمـنـد |
زمـــانــی بـــرآمـــد پـــدیــد آمــد اوی | در بــسـتــه را چـون کـلـیـد آمـد اوی |
ابـا سـرخ تـرکـی بـد او گربـه چـشـم | تــو گـفـتــی دل آزرده دارد بــخـشـم |
چــو بــهــرام بــهــرام را دیــد گــفــت | کـه هرگز مبـادی تـو بـا خـاک جـفـت |
از آن پـس بـپـرسیدش از تـرک زشت | کـه ای دوزخـی روی دور از بـهـشـت |
چــه مـردی و نـام نـژاد تــو چـیـسـت | کـه زایـنـده را بــرتـو بــایـد گـریـسـت |
چـنـیـن داد پــاسـخ کـه مـن جــادوام | ز مــردی و از مــردمــی یــک ســوام |
هران کس که سالار بـاشد بـه جـنگ | بــه کـارآیـمـش چـون بــود کـارتــنـگ |
بـه شـب چـیـزهـایی نـمـایم بـخـواب | کـه آهـسـتـگـان را کـنـم پــرشـتــاب |
تـو را مـن نـمـودم شـب آن خـواب بـد | بــدان گـونـه تـا بــر سـرت بــد رسـد |
مرا چـاره زان بـیش بـایسـت جـسـت | چــو نـیـرنـگ هـا را نـکــردم درســت |
بـه مـا اخـتـر بــد چـنـیـن بــازگـشـت | هـمـان رنـج بــا بــاد انـبــاز گــشــت |
اگــر یـابــم از تــو بــه جــان زیـنــهــار | یـکـی پــر هـنـر یـافــتــی دســت وار |
چـو بـشـنـیـد بـهـرام و انـدیشـه کـرد | دلش گـشـت پـر درد و رخـسـاره زرد |
زمـانی همـی گـفـت کـین روز جـنـگ | بــه کــار آیـدم چــو شــود کـار تــنـگ |
زمـانـی همـی گـفـت بـرسـاوه شـاه | چـه سـود آمـد ازجـادویـی بــرسـپـاه |
هــمــه نــیــکـــویــهــا ز یــزدان بـــود | کـسـی را کـجـا بــخـت خـنـدان بــود |
بـــفــرمــود از تـــن بـــریــدن ســرش | جــدا کــرد جــان از تــن بــی بـــرش |
چـو او رابـکـشـتـنـد بـر پـای خـاسـت | چـنـین گـفـت کـای داور داد وراسـت |
بــــزرگـــی و پـــیـــروزی و فـــرهـــی | بــلــنـدی و نـیـروی شــاهـنـشــهـی |
نـژنـدی و هـم شـادمـانـی ز تــســت | انـوشـه دلـیـری کـه راه تــوجــســت |
و زان پــس بـــیــامــد دبـــیــر بـــزرگ | چـنـین گـفـت کـای پـهلـوان سـتـرگ |
فــریـدون یـل چــون تــویـک پــهـلـوان | نـدیـد و نـه کـســری نـوشــیـن روان |
هـمـت شـیرمـردی هم او رنـد و بـنـد | کـه هـرگـز بـه جـان ت مـبــادا گـزنـد |
هـمـه شـهـر ایـران بــه تــو زنـده انـد | هـمــه پــهـلــوانـان تــو را بــنـده انـد |
بــتـو گـشـت بــخـت بــزرگـی بــلـنـد | بــه تـو زیـردسـتـان شـونـد ارجـمـنـد |
سـپـهـبــد تـویـی هـم سـپـهـبـدنـژاد | خــنـک مـام کـو چــون تــو فـرزنـد زاد |
کـــه فـــرخ نـــژادی و فـــرخ ســــری | سـتـون هـمـه شـهـر و بــوم و بــری |
پـــراگــنــده گــشـــتـــنــد ز آوردگـــاه | بـــزرگــان و هــم پــهــلــوان ســپــاه |
شــب تــیـره چــون زلــف را تــاب داد | هـمـان تــاب او چــشـم را خـواب داد |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج