فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 9 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

آغاز داستان – قسمت سوم

چـنین گفت پـس بـا پـسر ساوه شاهکـه این بـدگـمان مرد چـون یافـت راهشـب تـیـره و لـشـکـری بــی شـمـارطلایه چـراشد چـنین سسـت وخـواروزان پـــس فــرســتــ…

چـنین گفت پـس بـا پـسر ساوه شاه کـه این بـدگـمان مرد چـون یافـت راه
شـب تـیـره و لـشـکـری بــی شـمـار طلایه چـراشد چـنین سسـت وخـوار
وزان پـــس فــرســتـــاد مــرد کــهــن بــه نـزدیـک بــهـرام چــیـره ســخــن
بــدو گــفــت رو پــارســی را بــگــوی کــه ایــدر بـــخــیــره مــریــز آب روی
هـمـانـا کـه ایـن مـایـه دانـی درسـت کـزیـن پــادشـاه تـو مـرگ تـوجـسـت
بــه جــنـگـت فـرســتــاد نـزد کـسـی کـه هـمـتـا نـدارد بـه گـیتـی بـسـی
تــو را گــفــت رو راه بــر مــن بــگــیـر شــنـیـدی تــو گــفــتــار نــادلــپــذیـر
اگـــر کـــوه نـــزد مـــن آیـــد بــــه راه بـــپــای انــدر آرم بــپــیــل و ســپــاه
چــو بــشــنـیـد بــهـرام گـفــتــار اوی بـــخـــنـــدیـــد زان تـــیــز بـــازار اوی
چـنـیـن داد پــاسـخ کـه شـاه جـهـان اگــر مــرگ مــن جــویـد انــدر نــهـان
چــوخـشـنـود بــاشـد ز مـن شـایـدم اگـــر خـــاک بـــالـــا بـــپـــیــمــایــدم
فــرســتـــاده آمــد بـــر ســاوه شــاه بـگـفـت آنـچ بــشـنـیـد زان رزمـخـواه
بــدو گــفــت رو پــارســی را بــگــوی کـه چـندین چـرا بـایدت گـفـت وگوی
چــرا آمــدســتـــی بـــدیــن بـــارگــاه ز مـــا آرزو هـــرچ بــــایـــد بــــخـــواه
فــرســتــاده آمــد بــبــهــرام گــفــت کــه رازی کـه داری بــر آر از نـهـفــت
کـه این شـهـریاریسـت نـیک اخـتـری بـجـوید هـمـی چـون تـو فـرمـانـبـری
بــدو گــفــت بــهــرام کــو را بــگــوی کـه گـر رزمـجــویـی بــهـانـه مـجـوی
گـر ای دون کـه ه بـا شـهـریار جـهـان هـمـی آشـتــی جــویـی انـدر نـهـان
تــو را انــدریـن مــرز مــهـمــان کــنـم بـه چـیزی کـه گویی تـو فـرمان کـنم
بــبــخـشـم سـپــاه تـو را سـیـم و زر کـــرا درخـــور آیــد کـــلـــاه و کـــمــر
ســواری فــرســتــیـم نــزدیـک شــاه بـــدان تـــابـــه راه آیـــدت نـــیــم راه
بــســان هـمــالــان عــلــف ســازدت اگـــر دوســـتـــی شـــاه بـــنــوازدت
ور ای دون کـه ایـدر بـه جـنـگ آمـدی بــدریـا بــه جــنــگ نــهــنــگ آمــدی
چـــنــان بـــازگــردی ز دشــت هــری کــه بــرتــو بــگــریـنـد هـر مــهـتــری
بــبــرگـشـتــنـت پــیـش در چـاه بــاد پــســت بــاد و بــارانـت هـمـراه بــاد
نــیــاوردت ایــدر مــگـــربـــخـــت بـــد همی خواست تـا بـر سرت بـد رسد
فـرسـتـاده بـرگـشـت و آمـد چـو بــاد پــیـام جــهــان جــوی یـک یـک بــداد
چـو بــشـنـیـد پـیـغـام او سـاوه شـاه بـــرآشــفــت زان نــامــور رزمــخــواه
ازان سـرد گـفـتــن دلـش تــنـگ شـد رخـانـش ز انـدیـشـه بــی رنـگ شـد
فــرســـتـــاده را گــفــت روبـــاز گــرد پـــیــامــی بـــبـــر نــزد آن دیــومـــرد
بـگـویش کـه در جـنگ تـو نیسـت نام نـه از کـشــتــنـت نـیـز یـابــیـم کــام
چــوشــاه تــو بــر در مــرا کــهـتــرنـد تــو را کـمـتــریـن چـاکـران مـهـتــرنـد
گر ای دون کـه ه زنهار خـواهی ز من ســرت بـــرگــذارم ازیــن انــجـــمــن
فــراوان بـــیــابــی زمــن خــواســتــه شــود لـشــکـرت یـکـســر آراســتــه
بــه گـفـتــار بــی ســود و دیـوانـگـی نــجــویـد جــهـانـجــوی مــرد انـگــی
فــــرســــتــــاده مـــرد گـــردنـــفـــراز بــیــامــد بــه نــزدیــک بــهــرام بـــاز
بــگــفــت آن گــزایـنـده پــیـغــام اوی هـمـانـا کـه بـد زان سـخـن کـام اوی
چـو بـشـنـیـد بـا مـرد گـویـنـده گـفـت کـه پـاسـخ ز مـهـتـر نـبــایـد نـهـفـت
بـگـویـش کـه گـرمـن چـنـین کـهـتـرم نـه نـنـگ آیـد از کـهـتــری بــر ســرم
شـهـنـشـاه و آن لـشـکـر از نـنـگ تـو بــتــنـدی نـجـویـد هـمـی جـنـگ تــو
مـن از خـردگـی را نـده ام بــا سـپــاه کـه ویران کـنـم لـشـکـر سـاوه شـاه
بـــبـــرم ســـرت را بـــرم نــزد شـــاه نــیـرزد کــه بــرنــیـزه ســازم بــه راه
چــومــن زیـنــهــاری بــود نــنــگ تــو بــدیـن خــردگــی کــردم آهـنـگ تــو
نــبــیــنــی مــرا جــز بـــه روز نــبـــرد درفـشـی پــس پــشــت مـن لـاژورد
کــه دیــدار آن اژدهــا مــرگ تــســت نـیـام سـنـانـم ســرو تــرگ تــســت
چــو بــشـنـیـد گـفـتــارهـای درشــت فـرســتــاده ســاوه بــنـمـود پــشـت
بــیـامـد بــگـفـت آنـچ دیـد و شــنـیـد ســرشــاه تــرکـان ز کـیـن بــردمـیـد
بــفــرمــود تــا کــوس بــیـرون بــرنــد سـرافـراز پــیـلـان بــه هـامـون بــرنـد
سـیه شـد همه کـشـور از گـرد سـم بــــرآمـــد خــــروشــــیـــدن گــــاودم
چــو بــشـنـیـد بــهـرام کآمـد ســپــاه در و دشـت شد سـرخ و زرد و سـیاه
ســپــه رابــفـرمـود تــا بــرنـشـســت بــیــامــد زره دار و گــرزی بـــدســت
پــس پــشـت بــد شـارسـتـان هـری بـه پـیـش انـدرون تـیـغ زن لـشـکـری
بــیـار اســت بــا مـیـمــنـه مـیـســره سـپـاهی همـه کـینه کـش یکـسـره
تـو گفـتـی جـهان یکـسـر از آهنسـت سـتــاره ز نـوک سـنـان روشـنـسـت
نـگـه کــرد زان رزمـگـاه ســاوه شــاه بـــه آرایـــش و ســـاز آن رزمـــگـــان
هــری از پــس پــشــت بــهـرام بــود هـمـه جـای خـود تـنـگ و نـاکـام بـود
چـنین گفـت پـس بـاسـواران خـویش جـهـانـدیـده و غـمـگـسـاران خـویـش
کــه آمــد فــریــبـــنــده ای نــزد مــن ازان پـــارســی مــهــتـــر انــجــمــن
هـمـی بـود تـا آن سـپـه شـارسـتـان گرفـتـند و شـد جـای من خـارسـتـان
بـدان جـای تـنگـی صـفـی بـرکـشـید هـوا نـیـلـگــون شــد زمـیـن نـاپــدیـد
ســپــه بــود بــر مـیـمـنـه چــل هـزار کـه تــنـگ آمـدش جـای خـنـجـرگـزار
هــمــان چــل هــزار از دلــیـران مــرد پـس پـشـت لشـکـرش بـر پـای کـرد
ز لـشــکـر بــســی نـیـز بــیـکـار بــود بــدان تــنـگــی انــدر گــرفــتــار بــود
چـو دیـوار پــیـلـان بــه پـیـش سـپــاه فـــراز آوریــدنـــد و بـــســـتـــنـــد راه
پـس اندر غمی شـد دل سـاوه شـاه کـه تــنـگ آمـدش جــایـگـاه ســپــاه
تـوگـفـتـی بـگـرید هـمـی بـخـت اوی کـه بـیـکـار خـواهـد بــدن تـخـت اوی
دگـــــر بـــــاره گــــردی زبـــــان آوری فــریـبــنــده مــردی ز دشــت هــری
فــرســتــاد نــزدیـک بــهـرام وگــفــت که بـخت سپـهری تـو رانیست جفت
همـی بـشـنـوی چـنـدپـنـد و سـخـن خــرد یــار کــن چــشــم دل بــازکــن
دو تـن یـافـتــسـتـی کـه انـدر جـهـان چــوایــشــان نــبــود از نــژاد مــهــان
چـو خـورشـیـد بــرآسـمـان روشـنـنـد زمـردی هـمـه سـالـه در جــوشـنـنـد
یکـی مـن کـه شـاهم جـهـان را بـداد دگـــر نـــیـــز فــــرزنـــد فــــرخ نـــژاد
ســپــاهـم فــزونــتــر ز بــرگ درخــت اگــربــشــمــرد مــردم نــیـکــبــخــت
گـراز پــیـل ولـشـکـر بــگـیـرم شـمـار بــــخـــنـــدی ز بــــاران ابـــر بـــهـــار
سـلیحـسـت و خـرگاه و پـرده سـرای فــزون زانــک انــدیـشــه آرد بــجــای
ز اســبــان و مــردان بــیــابــان وکــوه اگــر بــشــمــرد نـیـز گــردد ســتــوه
هـمــه شــهـر یـاران مــرا کــهـتــرنــد اگـر کــهـتــری را خــود انـدر خــورنـد
اگـــــــر گـــــــرددی آب دریـــــــا روان وگـــر کـــوه را پــــای بــــاشـــد دوان
نـــبــــردارد از جــــای گــــنـــج مــــرا ســـلـــیـــح مـــرا ســــاز رنـــج مـــرا
جــز از پــارسـی مـهـتــرت در جـهـان مــرا شــاه خـــوانــنــد فــرخ مــهــان
تــو راهـم زمـانـه بــدســت مـنـسـت بـه پـیـش روان مـن این روشـنـسـت
اگــر مــن ز جـــای انــدر آرم ســپـــاه بــبــنـدنـد بــر مــور و بــر پــشــه راه
هـمـان پــیـل بــر گــســتــوانـور هـزار کـه بــگـریـزد از بــوی ایـشـان سـوار
بــه ایـران زمــیـن هـرک پــیـش آیـدم ازان آمـــــدن رنـــــج نــــفـــــزایــــدم
از ایــدر مـــرا تـــا در طـــیــســـفـــون سـپـاهـسـت مـانـا کـه بـاشـد فـزون
تـو را ای بـد اخـتـر کـه بـفـریفـتـسـت فـریـبــنـده تــو مـگـر شــیـفـتــســت
تـو را بـر تـن خـویشـتـن مـهرنـیسـت و گـرهسـت مـهرتـو را چـهر نـیسـت
کـه نـشـنـاسـدی چـشـم اونیک وبـد گــزاف از خــرد یــافــتــه کــی ســزد
بـپـرهـیـز زین جـنـگ و پـیـش مـن آی نـمــانـم کــه مـانـی زمـانـی بــپــای
تــو را کــدخــدایــی و دخــتـــر دهــم هـمــان ارجــمــنـدی و اخــتــر دهـم
بــیـابــی بــه نـزدیـک مــن مــهـتــری شــوی بــی نـیـازی از بــد کـهـتــری
چـوکشتـه شود شـاه ایران بـه جـنگ تـو را آیـد آن تـاج و تـخـتـش بــچـنـگ
وزان جــایـگـه مـن شـوم ســوی روم تـو رامـانم این لـشـکـر و گـنـج و بـوم
ازان گـفـتــم ایـن کـم پــسـنـد آمـدی بـــدیــن کـــارهــا فـــرمــنــد آمـــدی
ســپــه تــاخــتــن دانــی وکــیــمــیــا ســپــهـبــد بــدسـتــت پــدر گـر نـیـا
زمــا ایـن نـه گــفــتــار آرایـشــســت مرا بـر تـو بـر جـای بـخـشـایشسـت
بــدیــن روز بـــا خــوارمــایــه ســپــاه بــرابــر یـکــی ســاخــتــی رزمــگــاه
نــیـابــی جــز ایـن نـیـز پــیـغــام مــن اگــر ســربــپــیـچــانـی از کــام مــن
فـرسـتـاده گـفـت و سـپـهبـد شـنـید بــپــاسـخ سـخــن تــیـره آمـد پــدیـد
چـنـیـن داد پـاسـخ کـه ای بـدنـشـان مــیــان بـــزرگــان و گــردنــکــشـــان
جـهـانـدار بــی سـود و بــسـیـارگـوی نــمــانــدش نــزد کـــســـی آبـــروی
بـه پیشین سخن و آنچ گفتی ز پـس بــه گـفـتــار دیـدم تــو را دســتــرس
کــســی را کــه آیـد زمـانـه بــه ســر ز مــردم بــه گــفــتــار جــویـد هــنــر
شـنـیـدم ســخــنـهـای نـاســودمـنـد دلـی گـشـتـه تــرسـان زبــیـم گـزنـد
یـکـی آنـک گـفـتــی کـشـم شــاه را ســپـــارم بـــتــو لــشــکــر و گــاه را
یـکــی داســتــان زد بــریـن مــرد مـه کـــه درویــش راچـــون بـــرانــی زده
نــگــویــد کــه جــز مــهــتــر ده بــدم هـمـه بــنـده بـودنـد و مـن مـه بــدم
بـــدیــن کــار مــا بـــر نــیــایــد دو روز کـه بــفــروزد از چــرخ گـیـتــی فــروز
که بـر نیزه ها بـرسـرت خـون فـشـان فــرســتــم بــر شــاه گـردنـکــشــان
دگــر آنـک گــفــتــی تــو از دخــتــرت هـم از گـنـج وز لـشــکـر و کـشــورت
مــرا از تــو آنــگــاه بـــودی ســپــاس تـو را خـواندمی شاه و نیکی شناس
کـه دخــتــر بــه مـن دادیـی آن زمـان کــه از تــخــت ایـران نـبــردی گـمـان
فـــرســـتـــادیــی گـــنــج آراســـتـــه بــه نـزدیـک مـن دخـتــر و خـواسـتـه
چـو من دوسـت بـودی بـه ایران تـو را نــه رزم آمــدی بـــا دلـــیــران تـــو را
کـنـون نـیـزه مـن بــگـوشــت رســیـد سـرت را بــخـنـجــر بــخـواهـم بــریـد
چو رفتی سر و تـاج و گنجت مراست همان دخـتـر و بـرده رنجـت مراسـت
دگـر آنـک گـفــتــی فــزون از شــمـار مـرا تـاج و تـخـتـسـت وپــیـل وسـوار
بــریـن داســتــان زد یــکــی نــامــدار کـه پــیـچــان شــد انـدر صـف کـارزار
که چـندان کند سـگ بـتـیزی شـتـاب کـــه از کـــام او دورتـــر بـــاشـــد آب
بــــبــــردنــــد دیـــوان دلــــت را ز راه کــه نـزدیـک شــاه آمـدی رزمــخــواه
بـــپـــیـــچـــی ز بــــاد افـــره ایـــزدی هـــم از کـــرده و کـــارهـــای بــــدی
دگــر آنــک گــفــتــی مــراکــهـتــرنــد بـزرگـان کـه بــا طـوق و بـا افـسـرنـد
همه شـارسـتـانهای گیتـی مراسـت زمـانه بـرین بـر کـه گـفـتـم گـواسـت
سـوی شـارسـتـانها گـشـادسـت راه چـه کـهتـر بـدان مـرز پـوید چـه شـاه
اگــر تــوبـــکــوبـــی در شــارســتــان بــشـاهـی نـیـابـی مـگـر خـارسـتـان
دگـر آنـک بــخـشـیـدنـی خـواسـتــی زمــــردی مــــرا دوری آراســــتـــــی
چــوبــیـنـی سـنـانـم بــبــخـشـایـیـم هــمــان زیـردســتــی نــفــرمــایـیـم
ســــپــــاه تــــو را کـــام و راه تــــو را هــمــان زنــده پــیـلــان و گــاه تــو را
چــوصـف بــرکـشـیـدم نـدارم بــچــیـز نه انـدیشـم از لـشـکـرت یک پـشـیز
اگــر شــهـریـاری تــو چــنــدیـن دروغ بــگــویـی نـگـیـری بــگـیـتــی فــروغ
زمــان داده ام شـــاه را تـــاســـه روز کــه پــیـدا شــود فــرگــیــتــی فــروز
بـــریـــده ســـرت را بـــدان بـــارگـــاه بــبــیـنــنــد بــرنـیـزه درپــیـش شــاه
فــرســتـــاده آمــد دو رخ چــون زریــر شــده بــارور بــخــت بــرنــاش پــیــر
هـمـی داد پــیـغـام بــا ســاوه شــاه چـو بـشـنـید شـد روی مـهتـر سـیاه
بـدو گفـت فـغـفور کین لابـه چـیسـت بـران مـایه لـشـکـر بـبـایـد گـریـسـت
بــیـامــد بــه دهــلــیـز پــرده ســرای بــفـرمـود تــا ســنـج و هـنـدی درای
بــیــارنــد بــا زنــده پــیـلــان و کــوس کــنـنـد آســمــان را بــرنـگ آبــنـوس
چــو ایـن نـامـور جــنـگ را کــرد ســاز پــرانـدیـشـه شــد شــاه گـردن فـراز
بــفــرزنـد گــفــت ای گــزیـن ســپــاه مــکــن جــنــگ تــا بـــامــداد پــگــاه
شـدنـد از دو رویـه سـپــه بــاز جــای طــلــایــه بـــیــامــد ز پـــرده ســرای
بــر افـراخــتــنـد آتــش از هـر دو روی جـهان شد ز لشکر پـر از گفت وگوی
چـو بـهـرام در خـیـمـه تـنـهـا بــمـانـد فــرســتــاد و ایـرانــیـان را بــخــوانــد
هـمــی رای زد جــنـگ را بــا ســپــاه بـرینـگـونـه تـا گـشـت گـیتـی سـیـاه
بــخــفــتــنـد تــرکــان و پــر مـایـگــان جـهـان شـد جـهـانـجـویی را رایـگـان
چـو بـهرام جـنـگـی بـخـیمـه بـخـفـت همه شب دلش بـود بـا جـنگ جـفت
چــنــان دیـد درخــواب بــهـرام شــیـر که تـرکان شدندی بـه جنگ ش دلیر
سـپـاهش سـراسر شکسـتـه شدی بــرو راه بــی راه و بــســتــه شــدی
هـمـی خــواســتــه از یـلــان زیـنـهـار پــیــاده بــمــانــدی نــبــودیــش یــار
غـمـی شـد چـو از خـواب بـیدار شـد ســر پــر هــنــر پــر ز تــیــمــار شــد
شـب تـیـره بــا درد و غـم بـود جـفـت بـپـوشـید آن خـواب و بـا کس نگفـت
هــمـــانـــگـــاه خـــراد بـــرزیــن ز راه بـیـامـد کـه بـگـریخـت از سـاوه شـاه
هـمـی گـفــت ازان چــاره انـدر گـریـز ازان لـشـکـر گـشـن وآن رسـتــخـیـز
که کـس درجـهان زان فـزونتـر سـپـاه نـبـینـد کـه هسـتـنـد بـا سـاوه شـاه
بـبـهرام گـفـت ازچـه سـخـت ایمـنی نــگــه کــن بـــدیــن دام آهــرمــنــی
مـــده جـــان ایـــرانـــیـــان را بـــبــــاد نــگــه کــن بــدیــن نــامــداران بــداد
زمـردی بــبـخـشـای بـرجـان خـویـش کـه هـرگـز نـیـامـد چـنـیـن کـارپـیـش
بــدو گــفــت بــهــرام کــز شــهـر تــو زگــیـتــی نــیـامــد جــزیـن بــهـر تــو
کـه مـاهـی فـروشـنـد یکـسـر هـمـه بـــــتـــــمــــوز تـــــا روزگـــــار دمــــه
تــو راپــیـشــه دامـســت بــر آبــگـیـر نه مـردی بـگـوپـال و شـمشـیر و تـیر
چــو خــور بــرزنـد ســر ز کـوه سـیـاه نـمـایـم تـو را جـنـگ بــا سـاوه شـاه
چـو بـر زد سـراز چـشـمه شـیر شید جهان گشت چون روی رومی سپـید
بــزد نــای رویـیـن و بــرشــد خــروش زمـیـن آمـد از نـعـل اسـبـان بـجـوش
سپـه را بـیاراست و خـود بـرنشست یـکـی گـرز پــرخــاش دیـده بــدسـت
شــمــردنـد بــر مـیـمــنـه ســه هـزار زره دار و کــــــارآزمــــــوده ســـــــوار
فـرسـتـاده بــر مـیـسـره هـمـچـنـیـن ســواران جــنــگــی و مــردان کــیـن
بـیـک دسـت بــر بــود آذر گـشـسـب پــرســتــنـده فــرخ ایـزد گـشــســب
بـدسـت چـپـش بـود پـیدا گـشـسـب کـه بــگـذاشـتــی آب دریـا بــراسـب
پـس پـشـت ایشـان یلان سـینه بـود کـه بــا جـوشـن و گـرز دیـریـنـه بــود
به پیش اندرون بـود همدان گشسب کـه درنـی زدی آتــش از سـم اسـب
ابــا هــر یـکــی ســه هــزار از یـلــان ســواران جـــنــگــی و جــنــگ آوران
خــروشــی بــرآمـد ز پــیـش ســپــاه کــــه ای گـــرزداران زریـــن کــــلـــاه
ز لـشـکـر کـسـی کـو گـریزد ز جـنـگ اگـر شـیـر پــیـش آیـدش گـر پــلـنـگ
بــه یـزدان کـه از تــن بــبــرم سـرش بــه آتــش بــسـوزم تــن و پــیـکـرش
ز دو ســوی لــشــکــرش دو راه بــود کــه بــگــریــخــتــن راه کــوتــاه بــود
بــــرآورد ده رش بــــگـــل هـــر دو راه هـمـی بــود خــود در مـیـان ســپــاه
دبـــیـــر بــــزرگ جـــهـــانـــدار شـــاه بـــیــامــد بـــر پـــهــلـــوان ســـپـــاه
بـدو گفت کاین را خـود اندازه نیسـت گــزاف زبـــان تــو را تــازه نــیــســت
زلـشــکــر نـگـه کــن بــریـن رزمـگــاه چــو مـوی ســپــیـدیـم و گـاو سـیـاه
بـدیـن جـنـگ تـنـگـی بـه ایـران شـود بـــرو بـــوم مـــا پـــاک ویــران شـــود
نـه خـاکـسـت پـیـدا نـه دریـا نـه کـوه ز بــــس تـــیـــغ داران تـــوران گـــروه
یـکـی بــر خـروشـیـد بـهـرام سـخـت ورا گـفـت کـای بــد دل شـوربــخــت
تــو را از دواتــســت و قــرطــاس بـــر ز لشـکـر کـه گفـتـت که مردم شـمر
بــیــامــد بــخــراد بــر زیــن بــگــفــت کـه بـهرام را نـیسـت جـز دیو جـفـت
دبـــیــران بـــجــســتـــنــد راه گــریــز بــدان تـا نـبـیـنـد کـسـی رسـتـخـیـز
ز بــیـم شــهـنـشــاه و بــهـرام شـیـر تــلــی بـــرگــزیــدنــد هــر دو دبــیــر
یــکـــی تـــنــد بـــالــا بـــد از رزم دور بــــیـــکـــســـو ز راه ســـواران تــــور
بـــرفـــتـــنـــد هــر دو بـــران بـــرز راه کـه شـاییسـت کـردن بـلشـکـر نگـاه
نــهــادنــد بــرتــرگ بــهــرام چــشــم که تـاچـون کند جـنگ هنگام خـشـم
چـو بـهرام جـنگی سـپـه راسـت کرد خــروشــان بــیــامــد ز جــای نــبــرد
بــغــلــتــیـد درپــیـش یـزدان بــخــاک هـمـی گـفــت کـای داور داد و پــاک
گـریـن جـنـگ بــیـداد بــیـنـی هـمـی زمــن ســاوه را بــرگــزیـنـی هـمــی
دلـــــــم را بــــــــرزم انـــــــدر آرام ده بــــه ایـــرانـــیـــان بــــر ورا کــــام ده
اگـر مـن ز بــهـر تــو کـوشــم هـمـی بـه رزم انـدرون سـر فـروشـم همـی
مـــرا و ســــپــــاه مـــرا شــــاد کـــن وزیـن جــنـگ مـا گــیـتــی آبــاد کــن
خـروشـان ازان جـایـگـه بـرنـشـسـت یـکــی گــرزه گــاو پــیـکــر بــدســت
چنین گفت پـس بـا سپـه ساوه شاه کـــــه از جـــــادوی انــــدر آریــــد راه
بـــدان تـــا دل و چــشــم ایــرانــیــان بــپــیــچــد نــیــایــد شــمــا را زیــان
هـمـه جــاودان جــادوی ســاخــتــنـد هــمــی در هـوا آتــش انــداخــتــنــد
بــرآمــد یـکــی بــاد و ابــری ســیــاه هــمــی تــیـر بــاریـد ازو بــر ســپــاه
خــروشــیـد بــهـرام کــای مــهـتــران بـــــزرگــــان ایــــران و کــــنــــداوران
بــدیـن جــادویـهــا مــداریــد چــشــم بـه جـنـگ انـدر آیید یکـسـر بـخـشـم
که آن سر بـه سر تـنبـل وجـادویست ز چـاره بـرایـشـان بـبــایـد گـریـسـت
خـــروشـــی بـــرآمـــد ز ایــرانـــیـــان بــبــسـتــنـد خـون ریـخـتـن را مـیـان
نـگــه کــرد زان رزمـگـه ســاوه شــاه کـــه آن جـــادویـــی را نـــدادنـــد راه
بــیـاورد لــشــکــر ســوی مــیـســره چــو گـرگ انـدر آمـد بــه پــیـش بــره
چویک روی لشکر بـه هم بـرشکست ســوی قــلـب بــهـرام یـازیـد دســت
نــگــه کــرد بــهــرام زان قــلــب گــاه گـریـزان ســپــه دیـد پــیـش ســپــاه
بــیـامـد بــه نـیـزه سـه تــن را ز زیـن نـگــون ســار کــرد و بــزد بــر زمـیـن
هـمـی گـفـت زیـن سـان بــود کـارزار هـمـین بـود رسـم و همـین بـود کـار
نـــداریــد شـــرم از خـــدای جـــهــان نـــه از نـــامــــداران فــــرخ مـــهـــان
و زان پــس بــیـامـد ســوی مـیـمـنـه چــو شـیـر ژیـان کـو شـود گـرســنـه
چــنـان لـشـکـری رابــه هـم بــردریـد درفــش ســپــه دار شــد نــاپـــدیــد
و زان جـایـگـه شـد سـوی قـلـب گـاه بـران سـو کـه سـالـار بــد بــا سـپـاه
بـدو گفـت بـرگـشـت بـاد این سـخـن گـر ای دون کـه ایـن رزم گـردد کـهـن
پـراکـنـده گـردد بـه جـنـگ این سـپـاه نـگـه کـن کـنـون تــا کـدامـســت راه
بــرفـتــنـد وجــسـتــنـد راهـی نـبــود کــزان راه شــایـســت بــالــا نــمــود
چـنین گـفـت بـا لشـکـر آرای خـویش کــه دیـوار مــا آهـنـیـنـســت پــیـش
هـر آنـکــس کــه او رخــنـه دانـد زدن ز دیـــوار بــــیـــرون تـــوانـــد شـــدن
شــود ایـمــن و جــان بــه ایـران بــرد بـــه نــزدیــک شـــاه دلـــیــران بـــرد
هـمـه دل بـه خـون ریـخـتـن بـرنـهـید سـپـر بــر سـر آریـد و خـنـجـر دهـیـد
ز یـزدان نـبــاشــد کــســی نــاامــیـد و گــر تــیــره بــیـنــنــد روز ســپــیــد
چـنین گـفـت بـا مهتـران سـاوه شـاه کـه پــیـلـان بــیـاریـد پــیـش ســپــاه
بــه انـبــوه لـشـکـر بــه جــنـگ آوریـد بــدیـشـان جـهـان تــا رو تـنـگ آوریـد
چــو از دور بـــهــرام پــیــلــان بـــدیــد غمی گشـت و تـیغ از میان بـرکشید
از آن پـس چـنـین گـفـت بـا مـهـتـران کـــه ای نـــام داران و جـــنـــگ آوران
کــمـانـهـای چــاچــی بــزه بــرنـهـیـد هـمـه یـکـســره تــرگ بــرسـرنـهـیـد
بــه جــان و ســر شــهــریـار جــهــان گـــزیــن بـــزرگـــان و تـــاج مـــهـــان
کـه هرکـس که بـااو کـمانسـت و تـیر کــمــان را بـــزه بـــرنــهــد نــاگــزیــر
خـدنگـی کـه پـیکـانـش یازد بـه خـون سـه چـوبـه بـه خـرطـوم پـیل اندرون
نـشـانـیـد و پــس گـرزهـا بــرکـشـیـد بـه جـنگ اندر آیید و دشـمن کـشـید
ســپــهـبــد کــمــان را بــزه بــرنــهـاد یـکــی خــود پــولــاد بــر ســر نــهـاد
بــه پــیـل انـدرون تــیـر بــاران گـرفـت کــمـان را چــو ابــر بــهـاران گــرفــت
پــس پــشــت او انــدر آمــد ســپـــاه سـتـاره شـد از پــر و پـیـکـان سـیـاه
بــخـسـتـنـد خـرطـوم پـیـلـان بـه تـیـر ز خـون شد در و دشت چـون آب گیر
از آن خـسـتـگی پـشـت بـرگـاشـتـند بــدو دشــت پــیـکــار بــگـذاشــتــنـد
چـو پـیل آن چـنـان زخـم پـیکـان بـدید هـمـه لـشـکـر خـویـش را بـسـپـریـد
سـپـه بـر هـم افـتـاد و چـنـدی بـمـرد هـمـان بــخـت بــد کـام کـاری بــبـرد
سـپــاه انـدر آمـد پــس پــشـت پـیـل زمــیـن شــد بــکــردار دریــای نــیــل
تــلــی بـــود خــرم بـــدان جــایــگــاه پــس پــشـت آن رنـج دیـده ســپــاه
یــکــی تــخــت زریـن نــهــاده بــروی نـشــســتــه بــرو ســاوه رزم جــوی
ســپـــه دیــد چــون کــوه آهــن روان هـمـه ســر پــر از گــرد و تــیـره روان
پـس پـشـت آن زنـده پـیـلـان مـسـت همی کـوفـتـند آن سـپـه را بـدسـت
پـــر از آب شــد دیــده ســـاوه شـــاه بــدان تـا چـرا شـد هـزیـمـت سـپــاه
نشـسـت از بـر تـازی اسـب سـمـنـد هـمـی تـاخـت تـرسـان ز بـیم گـزنـد
بــر سـاوه بـهـرام چـون پـیـل مـسـت کـمـنـدی بـه بــازو کـمـانـی بـدسـت
بـه لشکر چنین گفت کای سرکشان زبــخـت بــد آمـد بــر ایـشـان نـشـان
نـه هـنــگــام رازســت و روز ســخــن بـــتـــازیــد بـــا تـــیــغ هــای کــهــن
بــر ایـشـان یـکـی تـیـر بــاران کـنـیـد بــکــوشــیـد وکــار ســواران کــنــیـد
بــران تــل بــر آمـد کـجـا سـاوه شـاه هـمـی بــود بــر تــخــت زر بــا کـلـاه
و را دیــد بـــرتـــازیــی چــون هــزبـــر همی تـاخـت در دشـت بـرسـان ابـر
خـدنـگـی گـزیـن کـرد پـیـکـان چـو آب نـــهـــاده بــــرو چـــار پــــر عـــقـــاب
بــمـالـیـد چـاچـی کـمـان را بــدسـت بــه چــرم گـوزن انـدر آورد شــســت
چو چپ راست کرد و خم آورد راست خروش از خم چـرخ چـاچی بـخاست
چـــو آورد یــال یــلـــی رابـــه گـــوش ز شـــاخ گــوزنــان بـــرآمــد خـــروش
چـو بـگذشـت پـیکـان از انگشـت اوی گــذر کـــرد از مــهــره پـــشـــت اوی
ســر ســـاوه آمــد بـــخـــاک انــدرون بـزیـر انـدرش خـاک شـد جـوی خـون
شـد آن نـامـور شـاه و چـندان سـپـاه هـمــان تــخــت زریـن و زریـن کــلــاه
چــنـیـنـســت کـردار گـردان ســپــهـر نـه نـامــهـربــانـیـش پــیـدا نـه مــهـر
نـگــر تــا نـنــازی بــه تــخــت بــلــنـد چــو ایـمـن شـوی دوربــاش از گـزنـد
چـو بــهـرام جــنـگـی رسـیـد انـدروی کـشـیدش بـر آن خـاک تـفـتـه بـروی
بـــریــد آن ســـر شـــاه وارش ز تـــن نـیـامـد کـسـی پـیشـش از انـجـمـن
چــوتــرکـان رســیـدنـد نـزدیـک شــاه فـگـنـده تـنـی بــود بـی سـر بــه راه
هـمـه بــرگـرفـتــنـد یـکـسـر خــروش زمـیـن پـر خـروش و هـوا پـر ز جـوش
پــســر گـفـت کـایـن ایـزدی کـار بــود کــه بــهــرام را بـــخــت بــیــدار بــود
ز تــنـگـی کــجــا راه بــد بــر ســپــاه فـــراوان بـــمـــردنـــد زان تـــنــگ راه
بـسـی پـیـل بـسـپـرد مـردم بـه پـای نـشـد زان سـپـه ده یـکـی بـاز جـای
چــه زیـر پــی پــیـل گـشــتــه تــبــاه چــه ســرهــا بـــریــده بـــه آوردگــاه
چـو بــگـذشـت زان روز بــد بــه زمـان نــدیــدنــد زنــده یـکــی بــد گــمــان
مــگــرآنـک بــودنـد گــشــتــه اســیـر روان ها بـه غم خستـه و تـن بـه تـیر
هـمـه راه بــرگـسـتــوان بــود و تــرگ ســـران را ز تـــرگ آمـــده روز مــرگ
هـمـان تــیـغ هـنـدی و تــیـر و کـمـان بـه هـرسـوی افـگـنـده بــد بـدگـمـان
ز کشـتـه چـو دریای خـون شـد زمین به هرگوشه ای مانده اسبی به زین
هـمـی گـشـت بــهـرام گـرد ســپــاه که تـا کشـتـه ز ایران که یابـد بـه راه
از آن پــس بــخــراد بــرزیـن بــگـفــت کـه یـک روز بــا رنـج مـا بـاش جـفـت
نگه کـن کـز ایرانیان کـشـتـه کیسـت کــزان درد مــا را بــبــایـد گــریـســت
بــه هـرجـای خـراد بــرزیـن بــگـشـت بـه هر پـرده و خـیمه ای بـرگـذشـت
کــم آمــد زلــشــکــر یــکــی نــامــور کـــه بـــهــرام بـــدنــام آن پـــرهــنــر
ز تــخــم ســیـاوش گــوی مــهـتــری ســپــهــبـــد ســواری دلــاور ســری
همـی رفـت جـوینـده چـون بـیهشـان مــگــر زو بــیـابــد بــجــایـی نـشــان
تـن خـسـتـه و کشـتـه چـندی کشید ز بــهــرام جــایـی نــشــانــی نــدیـد
ســپـــهــدار زان کــار شــد دردمــنــد همـی گـفـت زار ای گـو مـسـتـمـنـد
زمـــانــی بـــرآمـــد پـــدیــد آمــد اوی در بــسـتــه را چـون کـلـیـد آمـد اوی
ابـا سـرخ تـرکـی بـد او گربـه چـشـم تــو گـفـتــی دل آزرده دارد بــخـشـم
چــو بــهــرام بــهــرام را دیــد گــفــت کـه هرگز مبـادی تـو بـا خـاک جـفـت
از آن پـس بـپـرسیدش از تـرک زشت کـه ای دوزخـی روی دور از بـهـشـت
چــه مـردی و نـام نـژاد تــو چـیـسـت کـه زایـنـده را بــرتـو بــایـد گـریـسـت
چـنـیـن داد پــاسـخ کـه مـن جــادوام ز مــردی و از مــردمــی یــک ســوام
هران کس که سالار بـاشد بـه جـنگ بــه کـارآیـمـش چـون بــود کـارتــنـگ
بـه شـب چـیـزهـایی نـمـایم بـخـواب کـه آهـسـتـگـان را کـنـم پــرشـتــاب
تـو را مـن نـمـودم شـب آن خـواب بـد بــدان گـونـه تـا بــر سـرت بــد رسـد
مرا چـاره زان بـیش بـایسـت جـسـت چــو نـیـرنـگ هـا را نـکــردم درســت
بـه مـا اخـتـر بــد چـنـیـن بــازگـشـت هـمـان رنـج بــا بــاد انـبــاز گــشــت
اگــر یـابــم از تــو بــه جــان زیـنــهــار یـکـی پــر هـنـر یـافــتــی دســت وار
چـو بـشـنـیـد بـهـرام و انـدیشـه کـرد دلش گـشـت پـر درد و رخـسـاره زرد
زمـانی همـی گـفـت کـین روز جـنـگ بــه کــار آیـدم چــو شــود کـار تــنـگ
زمـانـی همـی گـفـت بـرسـاوه شـاه چـه سـود آمـد ازجـادویـی بــرسـپـاه
هــمــه نــیــکـــویــهــا ز یــزدان بـــود کـسـی را کـجـا بــخـت خـنـدان بــود
بـــفــرمــود از تـــن بـــریــدن ســرش جــدا کــرد جــان از تــن بــی بـــرش
چـو او رابـکـشـتـنـد بـر پـای خـاسـت چـنـین گـفـت کـای داور داد وراسـت
بــــزرگـــی و پـــیـــروزی و فـــرهـــی بــلــنـدی و نـیـروی شــاهـنـشــهـی
نـژنـدی و هـم شـادمـانـی ز تــســت انـوشـه دلـیـری کـه راه تــوجــســت
و زان پــس بـــیــامــد دبـــیــر بـــزرگ چـنـین گـفـت کـای پـهلـوان سـتـرگ
فــریـدون یـل چــون تــویـک پــهـلـوان نـدیـد و نـه کـســری نـوشــیـن روان
هـمـت شـیرمـردی هم او رنـد و بـنـد کـه هـرگـز بـه جـان ت مـبــادا گـزنـد
هـمـه شـهـر ایـران بــه تــو زنـده انـد هـمــه پــهـلــوانـان تــو را بــنـده انـد
بــتـو گـشـت بــخـت بــزرگـی بــلـنـد بــه تـو زیـردسـتـان شـونـد ارجـمـنـد
سـپـهـبــد تـویـی هـم سـپـهـبـدنـژاد خــنـک مـام کـو چــون تــو فـرزنـد زاد
کـــه فـــرخ نـــژادی و فـــرخ ســــری سـتـون هـمـه شـهـر و بــوم و بــری
پـــراگــنــده گــشـــتـــنــد ز آوردگـــاه بـــزرگــان و هــم پــهــلــوان ســپــاه
شــب تــیـره چــون زلــف را تــاب داد هـمـان تــاب او چــشـم را خـواب داد

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج
آخرین اخبار شعر و ادبیات