فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 9 اردیبهشت 1404

پایگاه خبری شاعر

آغاز داستان – قسمت اول

یــکـــی پـــیـــر بـــد مـــرزبـــان هـــریپـــســـنـــدیـــده و دیــده ازهـــر دیجـــهــانــدیــده ای نــام او بـــود مـــاخسـخـن دان و بـا فـر و بـ…

یــکـــی پـــیـــر بـــد مـــرزبـــان هـــری پـــســـنـــدیـــده و دیــده ازهـــر دی
جـــهــانــدیــده ای نــام او بـــود مـــاخ سـخـن دان و بـا فـر و بـا یال و شـاخ
بــپــرســیـدمــش تــا چــه داری بــیـاد ز هرمز که بـنشـسـت بـر تـخـت داد
چـنـیـن گـفـت پـیـرخـراسـان کـه شـاه چـو بـنـشـسـت بـر نـامـور پـیشـگـاه
نــخــســت آفــریـن کــرد بــر کــردگــار تــــــوانـــــا و دانـــــنـــــده روزگــــــار
دگـر گـفــت مـا تــخــت نـامـی کـنـیـم گــرانـمــایـگــان را گــرامــی کــنـیـم
جــــهــــان را بــــداریـــم در زیــــر پــــر چـنان چـون پـدر داشـت بـا داد و فـر
گــنــه کــردگــانــرا هـراســان کــنــیـم سـتـم دیـدگـان را تـن آسـان کـنـیـم
ســتــون بــزرگــیـســت آهـســتــگـی همان بـخـشش و داد و شایستـگی
بــــدانـــیـــد کـــز کـــردگـــار جـــهـــان بــد و نـیـک هـرگــز نــمــانــد نــهـان
نـــیـــاگــــان مـــا تــــاجــــداران دهـــر کــه از دادشــان آفــریــن بــود بــهــر
نـجــسـتــنـد جــز داد و بــایـسـتــگـی بــزرگـی و گـردی و شــایـســتــگـی
ز کــهـتــر پــرســتــش ز مــهـتــر نــواز بـــدانــدیــش را داشـــتـــن در گــداز
بـهرکشـوری دسـت و فـرمان مراسـت تــوانـایـی و داد و پــیـمـان مـراســت
کــســی را کــه یـزدان کــنـد پــادشــا بــــنــــازد بــــدو مــــردم پــــارســــا
کـه سـرمـایـه شـاه بـخـشـایـشـسـت زمـانـه ز بــخـشـش بآسـایـشـسـت
بــه درویـش بــرمــهــربــانــی کــنــیـم بــپــرمـایـه بــر پــاســبــانـی کـنـیـم
هرآنکـس که ایمن شـد از کـار خـویش بــرمــا چــنــان کــرد بــازار خــویــش
شــمــا را بــمـن هـرچ هـســت آرزوی مـــداریـــد راز از دل نـــیـــکـــخــــوی
ز چــیـزی کــه دلـتــان هـراســان بــود مـــــرا داد آن دادن آســــــان بــــــود
هرآنکس که هسـت از شما نیکبـخـت همـه شـاد بـاشـید زین تـاج وتـخـت
مـیـان بــزرگـان درخــشــش مـراســت چوبخشایش داد و بخشش مراست
شــمــا مــهـربــانــی بــافــزون کــنـیـد ز دل کــیــنــه و آز بـــیــرون کــنــیــد
هـر آنـکـس کـه پـرهـیـز کـرد از دو کـار نـبــیـنـد دو چــشــمـش بــد روزگــار
بـــخـــشـــنــودی کـــردگـــار جـــهــان بــکـوشـیـد یـکـســر کـهـان و مـهـان
دگـــر آنــک مـــغـــزش بـــود پـــرخـــرد سـوی نـاســپــاسـی دلـش نـنـگـرد
چــو نـیـکــی فــزایـی بــروی کــســان بـــود مــزد آن ســوی تــو نــارســان
مـــیـــامـــیـــز بـــا مـــردم کـــژ گـــوی کـه او را نـبــاشـد سـخـن جـز بـروی
وگــــر شــــهــــریـــارت بــــود دادگــــر تـو بـر وی بـسـسـتـی گـمـانی مبـر
گـر ای دون کــه گـویـی نـدانـد هـمـی سـخـنـهای شـاهان بـخـوانـد همـی
چـو بـخـشـایـش از دل کـنـد شـهـریـار تــو انـدر زمـیـن تــخــم کــژی مـکــار
هرآنکـس کـه او پـنـد مـا داشـت خـوار بـــشـــویــد دل از خـــوبـــی روزگــار
چـوشاه از تـو خشنود شد راستـیست وزو سـر بــپـیـچـی درکـاسـتـیـسـت
درشــتــیـش نـرمـیـســت در پــنـد تــو بــجــویـد کـه شــد گـرم پــیـونـد تــو
ز نـیـکــی مــپــرهـیـز هـرگــز بــه رنــج مـکـن شـادمـان دل بـه بـیـداد گـنـج
چــو انــدر جــهــان کــام دل یــافــتــی رسـیـدی بــجـایـی کـه بـشـتـافـتـی
چــو دیـهـیـم هـفــتــاد بــر ســرنــهـی هـمـه گـرد کـرده بـه دشـمـن دهـی
بـــــهــــر کـــــار درویــــش دارد دلـــــم نـخـواهم کـه انـدیشـه زو بـگـسـلـم
هــمــی خــواهــم از پـــاک پــروردگــار کــه چــنــدان مــرا بــر دهــد روزگــار
کــه درویــش را شــاد دارم بــه گــنــج نـــیـــارم دل پـــارســـا را بــــه رنـــج
هرآنکس که شـد در جـهان شـاه فش ســرش گــردد از گــنـج دیـنـار کــش
ســـرش را بـــپـــیــچـــم ز کـــنــدواری نـبــایـد کـه جـویـد کـسـی مـهـتـری
چـــنــیــن اســت انــجـــام و آغــاز مــا سـخــن گـفـتــن فـاش و هـم راز مـا
درود جــهــان آفــریـن بــرشــمــاســت خـم چـرخ گـردان زمـیـن شـمـاسـت
چــو بــشــنـیـد گــفــتــار او انــجــمــن پـر انـدیشـه گـشـتـنـد زان تـن بـتـن
ســرگــنـج داران پــر از بــیـم گــشــت سـتـمکـاره را دل بـه دو نیم گـشـت
خــردمــنــد ودرویــش زان هــرک بـــود بـه دل ش انـدرون شـادمـانـی فـزود
چـنـیـن بـود تـا شـد بـزرگـیـش راسـت هرآن چـیز درپـادشاهی که خواست
بـــرآشــفــت وخــوی بـــد آورد پــیــش بـه یـکـسـو شـد از راه آییـن وکـیـش
هـرآنـکــس کـه نـزد پــدرش ارجــمـنـد بــدی شــاد و ایـمــن زبــیـم گــزنــد
یـکــایـک تــبــه کــردشــان بــی گـنـاه بــدیـن گـونـه بــد رای و آیـیـن شــاه
ســه مــرد از دبــیـران نــوشــیـن روان یــکــی پــیــر ودانــا و دیــگــر جــوان
چــو ایـزد گـشــســب و دگـر بــرزمـهـر دبـــیــر خــردمــنــد بـــا فــر وچــهــر
ســه دیـگــر کــه مــاه آذرش بــود نـام خــردمـنـد و روشــن دل و شــادکـام
بـرتـخـت نـوشـیـن روان ایـن سـه پـیـر چـو دسـتـور بــودنـد وهـمـچـون وزیـر
همی خواست هرمز کزین هرسه مرد یـــکـــایــک بـــرآرد بـــنـــاگـــاه گـــرد
هـمـی بـود ز ایـشـان دلـش پـرهـراس کـه روزی شــونـد انـدرو نـاســپــاس
بـایزد گـشـسـب آن زمان دسـت آخـت بـه بـیهوده بـربـند و زندانش ساخـت
دل مـــوبـــد مـــوبـــدان تـــنـــگ شـــد رخـانـش ز انـدیـشـه بـی رنـگ شـد
کـه مـوبــد بـد وپـاک بـودش سـرشـت بـــمــردی ورا نــام بـــد زردهــشــت
ازان بـــنــد ایــزدگــشـــســـب دبـــیــر چنان شد که دل خسته گردد بـه تیر
چــــو روزی بــــرآمـــد نـــبــــودش زوار نه خـورد ونه پـوشش نه انده گسـار
ز زنـدان پــیـامـی فــرســتــاد دوســت به موبـد که ای بنده را مغز و پوست
مــنــم بـــی زواری بـــه زنــدان شـــاه کـسـی را بـه نزدیک من نسـیت راه
هــــمــــی خــــوردنــــی آرزوی آیـــدم شــکــم گــرســنــه رنــج بــفــزایـدم
یکـی خـوردنـی پـاک پـیـشـم فـرسـت دوایـی بــدیـن درد ریـشـم فـرســت
دل مــــوبـــــد از درد پــــیــــغــــام اوی غـمـی گـشـت زان جـای و آرام اوی
چــنــان داد پــاســخ کــه از کــار بــنـد مــنــال ار نـیـایـد بــه جــانـت گــزنـد
ز پــیــغــام اوشــد دلــش پـــرشــکــن پـراندیشه شد مغزش از خـویشـتـن
بــه زانـدان فـرسـتــاد لـخـتـی خـورش بــــلـــرزیـــد زان کـــار دل در بــــرش
هـمـی گـفـت کـاکـنـون شــود آگـهـی بــدیـن نــاجــوانــمــرد بــی فــرهـی
کـه مـوبــد بــه زنـدان فـرسـتــاد چــیـز نــیـرزد تــن مــا بــرش یـک پــشــیـز
گـــزنــد آیــدم زیــن جـــهــانــدار مـــرد کـنـد بـرمـن از خـشـم رخـسـاره زرد
هــم از بــهــر ایـزد گــشــســب دبــیـر دلـش بــود پــیـچـان و رخ چـون زریـر
بـــفــرمــود تـــا پـــاک خــوالــیــگــرش بــه زنـدان کـشـد خـوردنـیـهـا بــرش
ازان پـس نشـسـت از بـر تـازی اسـب بـیـامـد بــه نـزدیـک ایـزد گـشـسـب
گــرفـــتـــنــد مــر یــکـــدگــر را کـــنــار پــر از درد ومــژگــان چــو ابــر بــهــار
ز خــوی بـــد شــاه چــنــدی ســخــن همـی رفـت تـا شـد سـخـنـها کـهن
نـهـادنـد خــوان پــیـش ایـزدگـشـسـب گـرفـتـند پـس واژ و بـرسـم بـدسـت
پــس ایـزد گـشـســب آنـچ انـدرز بــود بـه زمزم همی گفـت و موبـد شـنود
ز دیــنـــار وز گـــنـــج وز خـــواســـتـــه هـــم از کـــاخ و ایـــوان آراســــتــــه
بـه مـوبـد چـنین گـفـت کـای نامـجـوی چـو رفـتـی از ایـدر بـه هـرمـزد گـوی
کـه گـر ســرنـپــیـچــی ز گـفــتــار مـن بــرانـدیـشــی از رنـج و تــیـمـار مـن
کـــه از شـــهـــریـــاران تـــوخـــورده ام تـــو را نـــیـــز در بــــر بــــپـــرورده ام
بـــدان رنــج پــاداش بـــنــد آمــدســت پــس از رنـج بــیـم گــزنـد آمـدســت
دلــی بــیـگــنـه پــرغــم ای شــهـریـار بــه یـزدان نــمــایـم بــه روز شــمــار
چــومـوبــد سـوی خـانـه شـد در زمـان ز کـــارآگــهــان رفـــت مــردی دمــان
شــنــیـده یـکــایـک بــهـرمــزد گــفــت دل شـاه بــا رای بــد گـشـت جـفـت
ز ایزد گـشـسـب آنگـهی شـد درشـت بـه زنـدان فـرسـتـاد و او را بـکـشـت
ســخــنـهـای مــوبــد فــراوان شــنـیـد بـــروبــر نــکــرد ایــچ گــونــه پــدیــد
همـی رانـد اندیشـه بـرخـوب و زشـت ســوی چــاره کـشــتــن زردهـشـت
بـــفــرمــود تـــا زهــر خـــوالــیــگــرش نـهـانـی بــرد پــیـش دریـک خــورش
چــو مــوبــد بــیــامــد بــهــنــگــام بــار بـــه نــزدیــکــی نــامــور شــهــریــار
بـــدو گـــفـــت کـــامـــروز ز ایــدر مــرو کـه خــوالـیـگـری یـافـتــســتــیـم نـو
چـو بـنـشـسـت مـوبــد نـهـادنـد خـوان ز مـــوبـــد بـــپـــالـــود رنـــگ رخـــان
بــدانـسـت کـان خــوان زمـان ویـسـت هـمـان راسـتــی در گـمـان ویـسـت
خــورشــهــا بــبــردنــد خــوالــیــگــران هـمـی خـورد شـاه از کـران تـا کـران
چـــو آن کــاســه زهــر پـــیــش آوریــد نـگــه کــرد مــوبــد بــدان بــنـگــریـد
بـــران بـــدگــمــان شــد دل پــاک اوی کـه زهـرسـت بــر خـوان تـریـاک اوی
چــوهـرمـز نـگـه کـرد لـب را بــبــسـت بــران کــاســه زهــر یــازیــد دســت
بـران سـان کـه شـاهان نوازش کـنـنـد بــران بــنــدگــان نـیـز نــازش کــنـنـد
ازان کاسـه بـرداشـت مغـز اسـتـخـوان بــیــازیــد دســت گــرامــی بــخــوان
بـه موبـد چـنین گـفـت کـای پـاک مغـز تــو راکـردم ایـن لـقـمـه پــاک ونـغــز
دهـن بــازکـن تــا خــوری زیـن خـورش کـزین پـس چـنـین بـاشـدت پـرورش
بــدو گـفـت مـوبــد بــه جــان و ســرت کــه جــاویــد بـــادا ســر وافــســرت
کــزیـن نـوشــه خــوردن نــفــرمــایـیـم بــه ســیـری رســیــدم نــیـفــزایـیـم
بـدو گـفـت هـرمـز بـه خـورشـیـد ومـاه بـــه پــاکــی روان جــهــانــدار شــاه
که بـسـتـانی این نوشه ز انگشت من بــریـن آرزو نـشــکـنـی پــشــت مـن
بــدو گـفــت مـوبــد کـه فــرمـان شــاه بـــیــامـــد نــمـــانــد مـــرا رای و راه
بــخـورد و ز خـوان زار و پـیـچـان بـرفـت هـمـی رانـد تـا خـانـه خـویش تـفـت
ازان خــوردن ز هــر بــاکــس نــگــفــت یکـی جـامـه افـگـند ونـالـان بـخـفـت
بــــفـــرمـــود تــــا پــــای زهـــر آورنـــد ازان گــنــجــهــا گــر ز شــهـر آورنــد
فــرو خــورد تــریـاک و نــامــد بــه کــار ز هــرمــز بــه یــزدان بـــنــالــیــد زار
یــکــی اســتــواری فــرســتـــاد شــاه بــدان تــا کــنــد کــار مــوبــد نــگــاه
کــه آن زهــرشــد بــر تــنــش کــارگــر گــر انــدیــشــه مــا نــیــامــد بـــبــر
فــرســتــاده را چــشــم مـوبــد بــدیـد سـرشـکـش ز مژگان بـرخ بـر چـکـید
بــدو گــفــت رو پــیـش هـرمــزد گــوی کـه بـخـتـت بــبـر گـشـتـن آورد روی
بــــدیـــن داوری نــــزد داور شــــویـــم بــجــایـی کـه هـر دو بــرابــر شـویـم
ازیـن پــس تــو ایـمـن مــشــو از بــدی کــه پـــاداش پـــیــش آیــدت ایــزدی
تــو پــدرود بــاش ای بــدانـدیـش مــرد بـــد آیــد بـــرویــت ز بـــد کـــارکـــرد
چـو بــشـنـیـد گـریـان بــشـد اسـتــوار بـــیــاورد پـــاســـخ بـــر شـــهــریــار
سـپـهـبــد پـشـیـمـان شـد از کـار اوی بــپــیـچـیـد ازان راسـت گـفـتــار اوی
مـــــر آن درد را راه چـــــاره نـــــدیـــــد بـسـی بـاد سـرد از جـگـر بـرکـشـید
بـــمـــرد آن زمـــان مـــوبـــد مــوبـــدان بـــرو زار وگــریــان شــده بـــخـــردان
چـنـیـنـسـت کـیـهـان هـمـه درد و رنـج چـه یـازد بــتـاج وچـه نـازی بـه گـنـج
کــه ایــن روزگــار خـــوشــی بـــگــذرد زمــانـه نـفــس را هـمـی بــشــمـرد
چــوشــد کــار دانــا بـــزاری بـــه ســر هــمــه کـــشـــور از درد زیــر و زبـــر
جـــهــانــدار خـــونــریــز و نــاســازگــار نـــکــــرد ایـــچ یـــاد از بــــد روزگـــار
مـیـان تـنـگ خـون ریـخـتـن را بـبـسـت بــه بــهـرام آذرمـهـان آخــت دســت
چـوشـب تـیره تـر شد مر او را بـخـواند بـه پـیش خـود انـدر بـه زانو نـشـانـد
بـدو گـفـت خـواهـی کـه ایـمـن شـوی نــبــیـنـی ز مــن تــیـزی و بــدخــوی
چــو خـورشـیـد بــر بــرج روشـن شـود سـرکوه چـون پـشـت جـوشـن شود
تـــو بــــا نـــامـــداران ایـــران بــــیـــای هـمـی بـاش در پـیش تـخـتـم بـپـای
ز سـیـمـای بــرزیـنـت پــرسـم سـخـن چــو پــاســخ گـزاری دلـت نـرم کــن
بـپـرسـم کـه این دوسـتـار تـوکـیـسـت بــدسـت ار پــرسـتــنـده ایـزدیـسـت
تـو پـاسخ چـنین ده که این بـدتـنسـت بــدانـدیـش وز تــخــم آهـرمـنـســت
وزان پـس ز مـن هـرچ خـواهی بـخـواه پــرسـتـنـده و تـخـت و مـهـر و کـلـاه
بــدو گــفــت بــهــرام کــایــدون کــنــم ازین بـد کـه گـفـتـی صـدافـزون کـنم
بــسـیـمـای بــرزیـن کـه بــود از مـهـان گــزیــن پـــدرش آن چـــراغ جـــهــان
همی سـاخـت تـا چـاره ای چـون کـند کــه پــیـراهـن مــهــر بــیـرون کــنــد
چــو پــیــدا شــد آن چــادر عــاج گــون خـور از بــخـش دوپــیـکـر آمـد بــرون
جـهـانـدار بــنـشـسـت بــر تـخـت عـاج بــیــاویــخــتــنــد آن بــهــاگــیـر تــاج
بــــزرگــــان ایــــران بــــران بــــارگــــاه شـدنـد انـجـمـن تــا بــیـامـد سـپــاه
ز در پـــرده بـــرداشـــت ســـالــار بـــار بــرفــتــنــد یـکــســر بــر شــهــریـار
چـــو بـــهــرام آذرمـــهــان پـــیــشـــرو چــو ســیـمــان بــرزیـن و گــردان نـو
نـشـسـتـنـد هـریـک بـه آییـن خـویـش گـروهـی بــبــودنـد بــر پــای پــیـش
بـــه بــهــرام آذرمــهــان گــفــت شــاه کـه سـیـمـای بـرزیـن بـدیـن بــارگـاه
ســزاوار گــنــجــســت اگــر مــرد رنـج کـه بـدخـواه زیـبــا نـبـاشـد بـه گـنـج
بــــدانـــســــت بــــهـــرام آذرمـــهـــان کـه آن پــرســش شــهـریـار جــهـان
چـگـونسـت وآن راپـی و بـیخ چـیسـت کــزان بــیـخ اورا بــبــایـد گــریـســت
ســرانـجــام جــز دخــمـه بــی کــفــن نــیــابـــد ازیــن مــهــتـــر انــجــمــن
چــنـیـن داد پــاســخ کـه ای شــاه راد زســیـمــای بــر زیـن مــکــن ای یـاد
کــه ویــرانــی شــهــر ایــران ازوســت که مه مغز بـادش بـتن بر مه پوست
نــگــویـد ســخــن جــز هـمــه بــتــری بـــر آن بــــتـــری بـــر کـــنـــد داوری
چـو سـیمای بـرزین شـنید این سـخـن بــدو گــفــت کــای نـیـک یـار کــهـن
بـــبـــد بـــرتـــن مـــن گـــوایــی مـــده چـــنــیــن دیــو را آشـــنــایــی مــده
چــه دیـدی ز مــن تــا تــو یــار مــنــی ز کـــردار و گـــفـــتـــار آهــرمـــنـــی
بــــدو گـــفـــت بــــهـــرام آذرمـــهـــان کـه تـخـمـی پـراگـنـده ای در جـهـان
کـزان بـر نـخـسـتـیـن تـوخـواهـی درود از آتــش نــیــابــی مــگــر تــیـره دود
چـو کـسـری مـرا و تـو را پـیش خـوانـد بـر تـخـت شـاهـنـشـهی بـرنـشـانـد
ابــــا مـــوبـــد مـــوبـــدان بـــرزمـــهـــر چـوایزدگـشـسـب آن مه خـوب چـهر
بـپـرسـیـد کـین تـخـت شـاهـنـشـهـی کــرا زیـبــد و کــیـســت بــا فــرهـی
بــکـهـتــر دهـم گـر بــه مـهـتــر پــسـر کـه بــاشــد بــشــاهـی ســزاوارتــر
هـمـه یـکـسـر از جـای بــرخـاسـتــیـم زبــان پــاسـخــش را بــیـاراســتــیـم
کــه ایـن تــرکــزاده ســزاوارنــیــســت بـشـاهی کـس او را خـریدار نیسـت
کـه خـاقـان نژادسـت و بـد گـوهرسـت بـــبـــالــا و دیــدار چــون مــادرســت
تـو گفتـی که هرمز بـشاهی سزاست کنون زین سزا مر تـو را این جـزاست
گـــوایــی مــن از بـــهــر ایــن دادمــت چـنین لـب بـه دشـنام بـگـشـادمـت
ز تـــشـــویــر هــرمــز فـــروپـــژمــریــد چــو آن راسـت گـفـتــار او را شـنـیـد
بــه زنـدان فـرسـتــادشـان تـیـره شـب وز ایـشـان بــبــد تـیـز بــگـشـاد لـب
سـیم شـب چـو بـرزد سـر از کـوه مـاه ز سـیـمـای بــرزیـن بــپـردخـت شـاه
بــه زنــدان دزدان مــر او را بــکــشــت نـدارد جـز از رنـج و نـفـرین بـمـشـت
چـــو بـــهــرام آذرمــهــان آن شــنــیــد کــه آن پــاکــدل مـرد شــد نـاپــدیـد
پـــیــامــی فــرســتــاد نــزدیــک شــاه کـه ای تــاج تــو بــرتــر از چــرخ مـاه
تــو دانـی کـه مـن چـنـد کـوشـیـده ام کــه تــا رازهــای تــو پـــوشــیــده ام
بـــه پــیــش پـــدرت آن ســزاوار شــاه نـبــودم تــو را جــز هـمـه نـیـکـخـواه
یـکــی پــنـد گــویـم چــوخــوانـی مــرا بــر تــخــت شــاهـی نـشــانـی مـرا
تــو را ســودمــنـدیـســت از پــنـد مـن بـه زنـدان بـمـان یـک زمـان بـنـد مـن
بـــه ایــران تـــو راســـودمــنــدی بـــود خـــردمــنــد را بـــی گـــزنــدی بـــود
پــیـامـش چــو نـزدیـک هـرمــز رســیـد یــکـــی رازدار از مــیــان بـــرگـــزیــد
کـــه بــــهـــرام را پـــیـــش شـــاه آورد بـــــدان نــــامـــــور بـــــارگـــــاه آورد
شـب تــیـره بــهـرام را پــیـش خــوانـد بـه چـربـی سـخـن چـنـد بـا او بـراند
بـدو گـفـت بـرگـوی کـان پـند چـیسـت کــه مـا را بــدان روزگـار بــهـیـســت
چـنـیـن داد پــاسـخ کـه در گـنـج شـاه یـکـی سـاده صـنـدوق دیـدم سـیـاه
نــهــاده بـــه صــنــدوق در حـــقــه ای بــحــقـه درون پــارســی رقــعــه ای
نـبــشــتــســت بــر پــرنـیـان ســپــیـد بــدان بـــاشــد ایــرانــیــان را امــیــد
بـــه خــط پــدرت آن جــهــانــدار شــاه تـــو را انـــدران کـــرد بـــایــد نــگـــاه
چــوهـرمـز شـنـیـد آن فـرسـتــاد کـس بـــه نــزدیــک گــنــجــور فــریــادرس
کــه در گــنــجــهــای پـــدر بـــازجـــوی یکـی سـاده صـندوق و مهری بـروی
بــران مــهــر بــر نــام نــوشــیــن روان کـــه جـــاویــد بـــادا روانــش جـــوان
هـم اکـنـون شـب تـیـره پــیـش مـن آر فــراوان بـــجــســتــن مــبــر روزگــار
شـتـابـیـد گـنـجـور و صـنـدوق جـسـت بــیــاورد پــویـان بــه مــهــر درســت
جـــهــانــدار صــنــدوق را بـــرگــشـــاد فــراوان ز نــوشــیــن روان کــرد یــاد
بــه صــنـدوق در حــقــه بــا مـهـر دیـد شــتــابــیـد وزو پــرنـیـان بــرکـشـیـد
نــگــه کــرد پــس خــط نـوشــیـن روان نــبــشــتــه بــران رقــعــه پــرنــیــان
کـه هرمز بـده سـال و بـر سـر دوسـال یـکـی شـهـریـاری بــود بــی هـمـال
ازان پـــس پـــرآشــوب گــردد جــهــان شـــــود نـــــام و آواز او درنـــــهــــان
پــدیـد آیـد ازهــرســویـی دشــمــنــی یــکـــی بـــدنـــژادی وآهـــرمـــنـــی
پــراگــنــده گــردد ز هــر ســو ســپــاه فــروافــگــنــد دشـــمــن او را ز گــاه
دو چـشـمـش کـنـد کـور خـویش زنش ازان پــس بــرآرنــد هـوش از تــنــش
بــه خــط پــدر هــرمــز آن رقــعــه دیـد هـراسـان شـد و پـرنـیـان بـرکـشـیـد
دوچـشمش پـر از خـون شد و روی زرد بـبـهـرام گـفـت ای جـفـاپـیشـه مـرد
چـه جـسـتـی ازیـن رقـعـه انـدرهـمـی بــخـواهـی ربـودن ز مـن سـرهـمـی
بـــدو گــفــت بـــهــرام کــای تــرک زاد بـه خون ریخـتـن تـا نبـاشی تـو شاد
تــوخــاقــان نــژادی نــه از کــیــقــبــاد کـه کـسـری تـو را تـاج بـر سـر نـهاد
بــدانـسـت هـرمـز کـه او دسـت خـون بــیـازد هـمـی زنـده بــی رهـنـمــون
شـنـیـد آن ســخــن هـای بــی کـام را بـــه زنــدان فــرســـتـــاد بـــهــرام را
دگـر شـب چــو بــرزد ســر از کـوه مـاه بـــه زنــدان دژ آگــاه کــردش تــبـــاه
نـمــانــد آن زمــان بــر درش بــخــردی هـمــان رهـنـمــائی و هـم مـوبــدی
ز خـــوی بـــد آیــد هـــمـــه بـــدتـــری نـگـر تــا ســوی خــوی بــد نـنـگـری
وزان پــس نــبــد زنـدگــانـیـش خــوش ز تــیـمــار زد بــر دل خــویــش تــش
بــسـالـی بــا صـطـخــر بــودی دو مـاه کـه کــوتــاه بــودی شــبــان ســیـاه
کـه شـهـری خـنـک بـود و روشـن هـوا از آنــجـــا گــذشــتـــن نــبـــودی روا
چـــوپـــنــهــان شـــدی چـــادر لــاژورد پـــدیــد آمـــدی کـــوه یـــاقـــوت زرد
مــنــادیـگــری بــرکــشــیـدی خــروش کــه ایـن نـامــداران بــا فــر و هـوش
اگــر کــشــتــمـنـدی شــود کــوفــتــه وزان رنـــج کـــارنـــده آشـــوفـــتــــه
وگـــر اســــب در کــــشــــت زاری رود کـــس نـــیـــز بـــر مـــیــوه داری رود
دم و گــوش اســبــش بــبــایــد بــریـد ســـر دزد بـــردار بـــایــد کـــشـــیــد
بـــدو مـــاه گـــردان بـــدی درجـــهــان بــدو نــیـکــویـی زو نــبــودی نــهــان
بــهــر کــشــوری داد کــردی چــنــیـن ز دهـقــان هـمـی یـافــتــی آفــریـن
پــســر بــد مــر او را گــرامــی یــکــی کــه از مــاه پــیــدا نــبـــود انــدکــی
مـــر او را پــــدر کـــرده پــــرویـــز نـــام گـهـش خـوانـدی خــسـرو شـادکـام
نـــبــــودی جـــدا یـــک زمـــان از پـــدر پــدر نـیـز نـشــگـیـفــتــی از پــســر
چـنان بـد کـه اسـبـی ز آخـر بـجـسـت کـه بـد شـاه پـرویـز را بـر نـشـسـت
سـوی کـشـتــمـنـد آمـد اسـب جــوان نــگــهــبـــان اســب انــدر آمــد دوان
بـــیــامـــد خـــداونــد آن کـــشـــت زار بـــه پــیــش مــوکــل بـــنــالــیــد زار
موکـل بـدو گفـت کـین اسـب کـیسـت که بـر دم و گوشش بـبـاید گریسـت
خــداونـد گــفــت اســب پــرویـز شــاه نــدارد هــمــی کــهــتــرانــرا نــگــاه
بـــیـــامـــد مـــوکـــل بـــر شـــهـــریــار بـگـفـت آنـچ بــشـنـیـد از کـشـت زار
بــدو گـفــت هـرمـز بــرفــتــن بــکـوش بــبــر اســب را در زمـان دم و گـوش
زیـانـی کــه آمــد بــران کــشــتــمــنـد شـمـارش بـبـاید شـمـردن کـه چـند
ز خــســرو زیــان بـــاز بـــایــد ســتـــد اگــر صــد زیـانــســت اگــر پــانـصــد
درمـهـای گــنـجــی بــران کــشــت زار بـــریــزنـــد پـــیــش خـــداونــد کـــار
چــو بــشــنـیـد پــرویـز پــوزش کــنــان بـرانـگـیخـت از هـر سـویی مـهـتـران
بـــنــزد پـــدر تــا بـــبـــخــشــد گــنــاه نــبـــرد دم وگــوش اســـب ســـیــاه
بــرآشــفــت ازان پــس بــرو شــهـریـار بــتـنـدی بــزد بــانـگ بــر پــیـشـکـار
مــوکـــل شـــد از بـــیــم هــرمــز دوان بــدان کـشـت نـزدیـک اسـب جــوان
بـــخــنــجــر جـــداکــرد زو گــوش و دم بـــران کــشــت زاری کــه آزرد ســم
هــمــان نــیــز تـــاوان بـــدان دادخــواه رســانـیـد خــســرو بــفـرمـان شــاه
وزان پــس بــنـخــچــیـر شـد شـهـریـار بــیــاورد هــر کــس فــراوان شــکــار
ســـــواری ردی مـــــرد کـــــنـــــداوری ســپــهـبــدنـژادی بــلــنــد اخــتــری
بـــره بـــر یــکــی رز پـــراز غــوره دیــد بـــفــرمــود تـــاکــهــتـــر انــدر دویــد
ازان خــوشــه چــنــد بـــبــردی و بــرد بــایـوان و خــوالــیـگــرش را ســپــرد
بـــیــامـــد خـــداونـــدش انـــدر زمـــان بــدان مـرد گـفــت ای بــد بــدگـمـان
نــگــهــبــان ایـن رز نــبــودی بــه رنــج نــه دیـنــار دادی بــهــا را نــه گــنــج
چـــرا رنـــج نـــابـــرده کـــردی تـــبـــاه بــنـالـم کـنـون از تـو در پــیـش شـاه
ســــــوار دلـــــاور ز بــــــیـــــم زیـــــان بـــزودی کــمــر بـــازکـــرد از مــیــان
بــــدو داد پــــرمـــایـــه زریـــن کـــمـــر بــهـر مــهـره ای در نـشــانـده گــهـر
خــداونــد رز چــون کــمــر دیـد گــفــت کـه کــردار بــد چــنـد بــایـد نـهـفــت
تــو بــا شــهــریــار آشــنــایـی مــکــن خـــریــده نــداری بـــهــایــی مــکــن
سـپـاسـی نـهـم بــر تـو بـر زیـن کـمـر بـــپــیــچــی اگــر بــشــنــود دادگــر
یــکــی مــرد بـــد هــرمــز شـــهــریــار بـــه پــیــروزی انــدر شــده نــامــدار
بـــمــردی ســتـــوده بـــهــرانــجــمــن کــه از رزم هـرگــز نــدیـدی شــکــن
کــه هــم دادده بـــود و هــم دادخــواه کـــلــاه کـــیــی بـــرنــهــاده بـــمــاه
نــکـــردی بـــشـــهــر مــدایــن درنــگ دلــاور ســری بــود بـــا نــام ونــنــگ
بـــهــار و تــمــوز و زمــســتــان وتــیــر نــیــاســود هــرمــز یـل شــیــرگــیـر
همی گشـت گرد جـهان سـر بـه سـر هـمـی جـسـت در پـادشـاهی هـنـر
چـو ده سـال شد پـادشاهیش راسـت ز هـرکـشـور آواز بــدخــواه خــاسـت
بـــیــامـــد ز راه هـــری ســـاوه شـــاه ابـا پـیل و بـا کـوس و گـنـج و سـپـاه
گـر از لـشــکــر ســاوه گـیـری شــمـار بــرو چــارصــد بـــار بــشــمــر هــزار
ز پــیـلــان جــنـگــی هـزار و دویـســت تـوگـفـتـی مـگـر بـرزمـین راه نیسـت
ز دشـــــت هــــری تـــــا در مـــــرورود سـپــه بــود آگـنـده چـون تــار و پــود
وزیـن روی تــا مـرو لـشــکــر کــشــیـد شـد از گـرد لـشـکـر زمـیـن نـاپــدیـد
بــهـر مـز یـکـی نـامـه بــنـوشـت شـاه که نزدیک خود خوان ز هر سو سپـاه
بـــرو راه ایـــن لـــشـــکـــر آبـــاد کـــن عــلــف ســازو از تــیــغ مــا یــادکــن
بـریـن پـادشـاهـی بـخـواهـم گـذشـت بـدریا سـپـاهست و بـر کوه و دشت
چــو بــرخــوانـد آن نـامــه را شــهـریـار بــپــژمـرد زان لـشــکـر بــی شــمـار
وزان روی قـــیـــصـــر بـــیـــامـــد ز روم بــه لــشــکــر بــزیــر انــدر آورد بــوم
ســپــه بــود رومــی عــدد صــد هــزار ســــواران جــــنـــگ آور و نـــامــــدار
ز شـهـری کـه بـگـرفـت نـوشـیـن روان کــه از نــام او بـــود قـــیــصـــر نــوان
بــیـامــد ز هـر کــشــوری لــشــکــری بــه پــیـش انـدرون نـامــور مـهـتــری
ســـپــــاهـــی بــــیـــامـــد ز راه خـــزر کز ایشـان سـیه شد همه بـوم و بـر
جــهــانــدیــده بـــدال درپـــیــش بـــود کـه بـا گنج و بـا لشـکـر خـویش بـود
ز ارمــــیــــنــــیـــه تــــا در اردبــــیــــل پـراگـنده شـد لشـکـرش خـیل خـیل
ز دشــــت ســـــواران نــــیــــزه گــــزار ســپــاهـی بــیـامـد فـزون از شـمـار
چـوعـبـاس و چـو حـمزه شـان پـیشـرو ســـــواران و گــــردن فـــــرازان نــــو
ز تــاراج ویــران شــد آن بـــوم ورســت که هرمز همی بـاژ ایشان بـجـسـت
بـــیــامــد ســـپـــه تـــابـــه آب فـــرات نـمــانــد انـدر آن بــوم جــای نــبــات
چـــو تـــاریــک شـــد روزگـــار بـــهـــی ز لـشــکــر بــهـرمـز رســیـد آگــهـی
چــو بــشــنــیـد گــفــتــار کــارآگــهـان بــه پــژمــرد شــاداب شــاه جــهــان
فــرســتــاد و ایــرانــیــان را بـــخــوانــد سـراسـر هـمـه کـاخ مـردم نـشـانـد
بـــرآورد رازی کـــه بـــود از نـــهـــفـــت بـــدان نــامــداران ایــران بـــگــفـــت
کـه چـنـدین سـپـه روی بـه ایران نـهاد کـســی در جــهـان ایـن نـدارد بــیـاد
هــمـــه نـــامـــداران فـــرو مـــانـــدنــد ز هـر گــونـه انــدیـشــه هـا رانــدنـد
بـگـفـتـنـد کـای شـاه بــا رای و هـوش یـکـی انـدریـن کـار بــگـشـای گـوش
خــردمــنـد شــاهـی و مــا کــهـتــریـم همی خـویشـتـن موبـدی نشـمـریم
بــرانــدیـش تــا چــاره کــار چــیـســت بــرو بــوم مـا را نـگــهـدار کــیـســت
چـنـیـن گـفـت مـوبــد کـه بـودش وزیـر کــه ای شــاه دانــا و دانــش پــذیــر
ســپــاه خــزر گــر بــیـایـد بــه جــنــگ نـیـابــنــد جــنــگــی زمــانـی درنــگ
ابـــا رومـــیــان داســـتـــانــهــا زنــیــم زبـــن پـــایــه تـــازیــان بـــرکـــنــیــم
نــــدارم بــــه دل بــــیـــم ازتــــازیــــان کـــه ازدیــدشـــان دیــده دارد زیـــان
کـه هـم مـارخـوارنـد وهـم سـوسـمـار نـــدارنـــد جـــنـــگـــی گـــه کـــارزار
تــو را ســاوه شــاهـســت نـزدیـکــتــر وزو کـــار مـــا نـــیـــز تــــاریـــکـــتـــر
ز راه خـــــراســــان بـــــود رنــــج مــــا کـه ویـران کـنـد لـشــکــر و گـنـج مـا
چـو تـرک انـدر آید ز جـیحـون بـه جـنگ نــبـــایــد بــریــن کــار کــردن درنــگ
بـه مـوبــد چـنـیـن گـفـت جـویـنـده راه که اکنون چـه سـازیم بـا سـاوه شاه
بــدو گـفـت مـوبــد کـه لـشـکـر بـسـاز که خـسـرو بـه لشـکـر بـود سـرفـراز
عــرض را بــخــوان تــا بــیــارد شــمــار کـه چـندسـت مـردم کـه آید بـه کـار
عــرض بــا جــریـده بــه نــزدیـک شــاه بــیــامــد بــیــاورد بــی مــر ســپــاه
شــمــار ســـپـــاه آمــدش صــد هــزار پـــیــاده بـــســی در مــیــان ســـوار
بــدو گـفـت مـوبـد کـه بــا سـاوه شـاه سـزد گـر نـشـوریـم بــا ایـن ســپــاه
مــگــر مــردمــی جــویـی و راســتــی بــدور افــگـنـی کــژی و کــاســتــی
رهــانــی ســـر کـــهــتـــر آنـــرا ز بـــد چــنــان کــز ره پــادشــاهــان ســزد
شــنــیـدســتــی آن داســتــان بــزرگ کــه ارجــاســب آن نـامـدارســتــرگ
بـگـشـتـاسـب و لـهراسـب از بـهر دین چــه بــد کـرد بــا آن سـواران چــیـن
چــه آمــد ز تــیـمــار بــرشــهــر بــلــخ کـه شـد زنـدگـانـی بــران بــوم تـلـخ
چــنـیـن تــا گـشـاده شـد اسـفـنـدیـار هــمـــی بـــود هــر گـــونــه کـــارزار
ز مـهـتــر بــسـال ار چـه مـن کـهـتــرم ازو مــن بـــانــدیــشــه بـــر بــگــذرم
بـه مـوبـد چـنـین گـفـت پـس شـهـریار کــه قــیـصــر نــجــویــد ز مــا کــارزار
هـمـان شـهـرهـا راکـه بــگـرفـت شـاه ســــپــــارم بــــدو بــــازگــــردد ز راه

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج