چو کسری نشست از بـر تـخت عاجبــه سـر بــرنـهـاد آن دل افـروز تــاجبــزرگــان گـیـتــی شــدنـد انـجــمـنچـو بـنـشـسـت سـالـار بــا رای زنســـر نــامــد…
چو کسری نشست از بـر تـخت عاج | بــه سـر بــرنـهـاد آن دل افـروز تــاج |
بــزرگــان گـیـتــی شــدنـد انـجــمـن | چـو بـنـشـسـت سـالـار بــا رای زن |
ســـر نــامــداران زبـــان بـــرگــشــاد | ز دادار نــیــکــی دهــش کـــرد یــاد |
چــنـیـن گـفـت کـز کـردگـار سـپــهـر | دل مــا پــر از آفــریــن بــاد و مــهــر |
کـزویـسـت نـیـک و بــدویـسـت کـام | ازو مــســتــمـنـدیـم وزو شــادکــام |
ازویـســت فـرمـان و زویـســت مـهـر | بـه فـرمـان اویـسـت بــر چـرخ مـهـر |
ز رای وز تــــیـــمـــار او نـــگـــذریـــم | نـفـس جـز بـه فـرمـان او نـشـمـریم |
بـه تـخـت مهی بـر هر آنکس که داد | کــنـد در دل او بــاشــد از داد شــاد |
هـر آنـکـس کـه انـدیـشــه بــد کـنـد | بــه فـرجــام بــد بــا تــن خـود کـنـد |
ز مـا هـرچ خـواهـنـد پــاسـخ دهـیـم | بــخــواهـش گــران روز فــرخ نـهـیـم |
از انـدیـشـه دل کـس آگـاه نـیـســت | بـه تـنـگـی دل انـدر مـرا راه نیسـت |
اگــر پـــادشــا را بـــود پــیــشــه داد | بـود بـی گمان هر کـس از داد شـاد |
از امــروز کـــاری بـــه فـــردا مــمــان | کـه دانـد کـه فـردا چــه گـردد زمـان |
گـلـسـتـان کـه امـروز بــاشـد بـه بـار | تــو فـردا چـنـی گـل نـیـایـد بــه کـار |
بــدانـگــه کــه یـابــی تــن زورمــنــد | ز بــیـمــاری انـدیـش و درد و گــزنـد |
پـــس زنــدگــی یــاد کــن روز مــرگ | چـنـانـیـم بـا مـرگ چـون بـاد و بـرگ |
هر آنگه کـه در کـار سـسـتـی کـنی | هـمــه رای نـاتــنـدرســتــی کــنـی |
چـو چـیـره شـود بــر دل مـرد رشـک | یـکـی دردمـنـدی بــود بـی پـزشـک |
دل مــرد بــیـکــار و بــســیــار گــوی | نــدارد بـــه نــزد کـــســـان آبـــروی |
وگــر بـــر خــرد چـــیــره گــردد هــوا | نــخــواهـد بــه دیـوانــگــی بــر گــوا |
بــــکـــژی تـــو را راه نـــزدیـــکـــتــــر | ســوی راســتـــی راه بـــاریــکــتـــر |
بـه کـاری کـزو پـیـشـدسـتـی کـنـی | بـه آید که کـندی و سـسـتـی کنی |
اگــر جــفــت گــردد زبـــان بـــر دروغ | نـگـیـرد ز بــخــت ســپــهـری فــروغ |
سـخـن گـفـتـن کـژ ز بـیچـارگـیسـت | بـه بـیـچـارگـان بـربـبــایـد گـریـسـت |
چـو بـرخیزد از خواب شاه از نخـست | ز دشـمـن بــود ایـمـن و تـنـدرسـت |
خــردمــنــد وز خــوردنــی بــی نـیـاز | فـزونـی بــریـن رنـج و دردســت و آز |
وگـر شـاه بـا داد و بـخـشـایشـسـت | جـهان پـر ز خـوبـی و آسـایشسـت |
وگـــــر کـــــژی آرد بـــــداد انــــدرون | کـبــسـتـش بـود خـوردن و آب خـون |
هر آنکـس که هسـت اندرین انجـمن | شـــنـــیــد ایــن بـــرآورده آواز مـــن |
بــدانــیــد و ســرتــاســر آگــاه بــیـد | هـمـه سـالـه بـا بـخـت هـمـراه بـید |
کـه مـا تـاجـداری بـه سـر بــرده ایـم | بــــداد و خــــرد رای پــــرورده ایـــم |
ولــیـکــن ز دســتــور بــایـد شــنــیـد | بــد و نــیـک بــی او نــیــایــد پــدیـد |
هـر آنـکــس کــه آیـد بــدیـن بــارگـاه | بــبـــایــســت کــاری نــیــابــنــد راه |
نـبــاشـم ز دســتــور هـمـداســتــان | که بـر من بـپـوشـد چـنین داسـتـان |
بـــــدرگــــاه بـــــر کـــــارداران مــــن | ز لــشــکــر نــبـــرده ســـواران مــن |
چــو روزی بــدیـشـان نـداریـم تــنـگ | نـگـه کــرد بــایـد بــنـام و بــه نـنـگ |
هـمــه مــردمــی بــایـد و راســتــی | نـبــایـد بــه کــار انـدرون کـاســتــی |
هـر آنـکـس کـه بــاشــد از ایـرانـیـان | بــبــنــدد بــدیـن بــارگــه بــرمــیــان |
بــیـابــد ز مــا گــنـج و گــفــتــار نـرم | چو بـاشد پـرستـنده بـا رای و شرم |
چــو بــیـداد جــویـد یـکـی زیـردسـت | نبـاشـد خـردمـند و خـسـروپـرسـت |
مـکــافــات بــایـد بــدان بــد کـه کـرد | نــبــایـد غــم نــاجــوانــمــرد خــورد |
شــمــا دل بــه فــرمـان یـزدان پــاک | بــــداریـــد وز مـــا مـــداریـــد بــــاک |
کــه اویـســت بــر پــادشــا پــادشــا | جــهــانــدار و پـــیــروز و فــرمــانــروا |
فــروزنــده تــاج و خــورشــیـد و مــاه | نــمـــایــنــده مـــا را ســـوی داد راه |
جـــهـــانـــدار بــــر داوران داورســـت | ز انـدیـشـه هـر کـسـی بــرتـرسـت |
مــکــان و زمــان آفــریــد و ســپــهــر | بــیـاراسـت جـان و دل مـا بــه مـهـر |
شـمـا را دل از مـهـر مـا بــرفـروخــت | دل و چشم دشمن به ما بربـدوخت |
شــمــا رای و فــرمـان یـزدان کــنـیـد | بـه چـیزی کـه پـیمـان دهد آن کـنید |
نـگـهـدار تــا جـسـت و تـخـت بــلـنـد | تــو را بــر پــرسـتــش بــود یـارمـنـد |
همه تـندرسـتـی بـه فـرمـان اوسـت | هـمـه نـیـکـویی زیـر پـیمـان اوسـت |
ز خــاشـاک تــا هـفـت چــرخ بــلـنـد | هـمــان آتــش و آب و خــاک نــژنــد |
بــه هـسـتـی یـزدان گـوایـی دهـنـد | روان تـــو را آشـــنـــایـــی دهـــنـــد |
سـتـایش هـمـه زیـر فـرمـان اوسـت | پـرسـتـش همـه زیر پـیمـان اوسـت |
چـو نوشین روان این سخن بـرگرفت | جــهـانـی ازو مـانـده انـدر شـگـفـت |
همـه یک سـر از جـای بـرخـاسـتـنـد | بــــرو آفـــریـــن نـــو آراســــتــــنـــد |
شـهـنـشــاه دانـنـدگـان را بــخــوانـد | سـخـنـهای گـیتـی سـراسـر بـرانـد |
جـهـان را بــبــخـشـیـد بــر چـار بـهـر | وزو نـــامـــزد کــــرد آبــــادشــــهـــر |
نـخــسـتــیـن خــراسـان ازو یـاد کـرد | دل نـــامـــداران بــــدو شـــاد کـــرد |
دگـر بــهـره زان بــد قـم و اصــفـهـان | نــهــاد بـــزرگـــان و جـــای مــهــان |
وزیـــن بـــهـــره بـــود آذرابــــادگـــان | کــه بــخــشــش نـهـادنــد آزادگــان |
وز ارمـــیـــنـــیـــه تــــا در اردبــــیـــل | بــپــیـمــود بــیـنــادل و بــوم گــیــل |
ســیـوم پــارس و اهـواز و مــرز خــزر | ز خـــاور ورا بــــود تــــا بــــاخـــتــــر |
چـــهـــارم عـــراق آمـــد و بـــوم روم | چــنــیـن پــادشــاهـی و آبــاد بــوم |
وزیــن مــرزهــا هــرک درویــش بــود | نـیـازش بــه رنـج تــن خـویـش بــود |
بــبــخـشـیـد آگـنـده گـنـجـی بــریـن | جــهـانــی بــرو خــوانــدنــد آفــریـن |
ز شاهان هرآنکس که بد پیش ازوی | اگـر کـم بـدش گـاه اگـر بـیش ازوی |
بــجـسـتـنـد بــهـره ز کـشـت و درود | نرستست کس پـیش ازین نابـسود |
سـه یـک بـود یـا چـار یک بـهـر شـاه | قــــبــــاد آمــــد و ده یــــک آورد راه |
زده یـک بــر آن بــد کـه کـمـتــر کـنـد | بـکـوشـد کـه کـهتـر چـو مـهتـر کـند |
زمـــانــه نـــدادش بـــران بـــر درنــگ | بـه دریا بـس ایمـن مـشـو بـر نهنگ |
بــه کـسـری رسـیـد آن سـزاوار تـاج | بــبـخـشـیـد بـر جـای ده یـک خـراج |
شــدنـد انــجــمــن بــخــردان و ردان | بـــزرگـــان و بـــیـــداردل مـــوبـــدان |
هـمـه پــادشـاهـان شـدنـد انـجـمـن | زمـیـن را بــبـخـشـیـد و بـرزد رسـن |
گـــزیــتـــی نــهــادنــد بـــر یــک درم | گر ای دون کـه دهقـان نبـاشـد دژم |
کـسـی را کـجـا تــخـم گـر چـارپــای | بـه هـنـگـام ورزش نـبــودی بــجـای |
ز گــنــج شــهـنـشــاه بــرداشــتــی | وگـرنـه زمـیـن خــوار بــگـذاشــتــی |
بــنـا کـشـتــه انـدر نـبــودی سـخــن | پــراگـنـده شــد رســمـهـای کــهـن |
گـــــزیــــت رز بـــــارور شـــــش درم | بـه خـرما سـتـان بـر همین بـد رقـم |
ز زیــتــون و جــوز و ز هــر مــیـوه دار | کـه در مـهـرگـان شـاخ بـودی بــبــار |
ز ده بــن درمـی رسـیـدی بــه گـنـج | نـبــویـد جــزیـن تــا سـر ســال رنـج |
وزیــن خـــوردنــیــهــای خـــردادمــاه | نـکـردی بـه کـار انـدرون کـس نـگـاه |
کسـی کش درم بـود و دهقـان نبـود | نـدیـدی غــم رنـج و کـشــت و درود |
بــــر انـــدازه از ده درم تــــا چـــهـــار | بـــســالــی ازو بــســتــدی کــاردار |
کـســی بــر کـدیـور نـکـردی ســتــم | بـه سالی به سه بهره بـود این درم |
گــزارنــده بـــودی بـــه دیــوان شــاه | ازیـن بــاژ بــهـری بــه هـر چــار مـاه |
دبـــیــر و پـــرســتـــنــده شــهــریــار | نبـودی بـه دیوان کسـی زین شـمار |
گــزیــت و خــراج آنــچ بــد نــام بــرد | بــسـه روزنـامـه بــه مـوبــد سـپــرد |
یـکـی آنـک بــر دسـت گـنـجــور بــود | نـگــهـبــان آن نـامــه دســتــور بــود |
دگـر تــا فـرسـتــد بــه هـر کـشـوری | بــه هـر نــامــداری و هـر مــهـتــری |
سـه دیـگـر کـه نـزدیـک مـوبــد بـرنـد | گــزیـت و ســر بــاژهـا بــشــمــرنـد |
بــه فــرمـان او بــود کــاری کــه بــود | ز بـــاژ و خـــراج و ز کــشــت و درود |
پـــراگــنــده کــاراگــهــان در جــهــان | کـه تـا نـیـک و بــد زو نـمـانـد نـهـان |
هـمــه روی گــیـتــی پــر از داد کــرد | بـــهــرجـــای ویــرانـــی آبـــاد کـــرد |
بــخـفـتـنـد بــر دشـت خـرد و بــزرگ | به آبـشخور آمد همی میش و گرگ |
یـکــی نـامــه فــرمــود بــر پــهـلــوی | پـسـنـد آیدت چـون ز مـن بـشـنـوی |
نخـسـتـین سـر نامه کرد از مهسـت | شـهنـشـاه کـسـری یزدان پـرسـت |
بــه بــهــرام روز و بـــخــرداد شــهــر | کـه یزدانـش داد از جـهـان تـاج بـهـر |
بـــرومــنــد شــاخ از درخــت قــبـــاد | کـه تـاج بــزرگـی بــه سـر بــرنـهـاد |
ســــوی کــــارداران بـــــاژ و خــــراج | پــرسـتــنـده شـایـسـتـه فـر و تــاج |
بـــی انــدازه از مـــا شـــمـــا را درود | هــنــر بــا نــژاد ایــن بــود بــا فــزود |
نخستـین سخن چون گشایش کنیم | جـهـان آفـریـن را سـتــایـش کـنـیـم |
خــردمــنـد و بــیـنـادل آنـرا شــنـاس | کــه دارد ز دادار کــیـهـان ســپــاس |
بـدانـد کـه هـسـت او ز مـا بـی نـیـاز | بـــه نــزدیــک او آشــکــارســـت راز |
کـســی را کــجــا ســرفــرازی دهـد | نـخــســتــیـن ورا بــی نـیـازی دهـد |
مــرا داد فــرمــان و خـــود داورســت | ز هـر بــرتــری جــاودان بــرتــرسـت |
بـه یزدان سزد ملک و مهتـر یکیست | کسـی را جـز از بـندگی کار نیسـت |
ز مـغــز زمـیـن تــا بــه چــرخ بــلــنـد | ز افــلــاک تـــا تــیــره خــاک نــژنــد |
پـی مـور بـر خـویـشـتـن بـرگـواسـت | کـه مـا بـنـدگـانیم و او پـادشـاسـت |
نــفــرمــود مــا را جـــز از راســتـــی | کــه دیــو آورد کــژی و کــاســـتـــی |
اگـر بــهـر مـن زیـن سـرای سـپــنـج | نـبــودی جـز از بــاغ و ایـوان و گـنـج |
نجـسـتـی دل مـن بـه جـز داد و مهر | گــشــادن بــهــر کــار بــیـدار چــهـر |
کـنـون روی بـوم زمـیـن سـر بـه سـر | ز خــــاور بــــرو تــــا در بــــاخـــتــــر |
بــه شــاهــی مــرا داد یــزدان پــاک | ز خـورشـیـد تـابـنـده تـا تـیـره خـاک |
نــبــایـد کــه جــز داد و مــهــر آوریـم | وگـر چـیـن بـه کـاری بــچـهـر آوریـم |
شـبــان بــدانـدیـش و دشـت بــزرگ | همـی گـوسـفـنـدان بـمـانـد بـگـرگ |
نــبـــایــد کــه بـــر زیــردســتــان مــا | ز دهــقــان وز دیــن پــرســتــان مــا |
به خشکی به خاک و بکشتی بـرآب | بـرخـشـنـده روز و بـه هنگـام خـواب |
ز بــــازارگـــانـــان تـــر و ز خـــشـــک | درم دارد و در خــوشــاب و مـشــک |
کـه تـابـنده خـور جـز بـداد و بـه مـهر | نـتــابــد بــریـشـان ز خــم ســپــهـر |
بــریـن گــونـه رفــت از نــژاد و گــهـر | پــســر تــاج یــابــد هــمــی از پــدر |
بـه جـز داد و خـوبـی نـبـد در جـهـان | یــکــی بـــود بـــا آشـــکــارا نــهــان |
نــهــادیــم بــر روی گــیــتــی خــراج | درخــت گـزیـت از پــی تــخــت عـاج |
چـــو ایــن نــامــه آرنــد نــزد شــمــا | کــه فــرخــنـده بــاد اورمـزد شــمــا |
کـســی کـو بــریـن یـک درم بــگـذرد | بــبــیـداد بــر یـک نـفـس بــشــمـرد |
بــه یـزدان کــه او داد دیـهــیـم و فــر | کـه مـن خـود مـیـانـش بــبـرم بـه ار |
بـــریــن نـــیــز بـــادافـــره کـــردگـــار | نـبــایـد کـه چـشـم بــد آیـد بـه کـار |
هـمـین نـامـه و رسـم بـنـهـید پـیش | مـگـردیـد ازیـن فــرخ آیـیـن خــویـش |
بـه هـر چـار مـاهـی یکـی بـهـر ازین | بــخــواهــیــد بـــا داد و بــا آفــریــن |
بــه جــایـی کـه بــاشــد زیـان مـلـخ | وگـر تـف خـورشـیـد تـابــد بــه شـخ |
دگــر تـــف بـــاد ســپـــهــر بـــلــنــد | بــدان کـشـتـمـنـدان رسـانـد گـزنـد |
هــمــان گــر نــبـــارد بــه نــوروز نــم | ز خـشـکـی شـود دشـت خـرم دژم |
مـخـواهـیـد بـا ژانـدران بـوم و رسـت | کـه ابـر بـهاران بـه بـاران نـشـسـت |
ز تـــخـــم پـــراگـــنــده و مـــزد رنــج | بــبــخــشــیـد کــارنـدگــانـرا ز گـنـج |
زمـیـنـی کـه آن را خـداونـد نـیـسـت | بـه مرد و ورا خویش و پـیوند نیست |
نــبـــایــد کـــه آن بـــوم ویــران بـــود | کــه در ســـایــه شـــاه ایــران بـــود |
کــه بــدگــو بــریــن کــار نــنــگ آورد | کـه چــونـیـن بــهـانـه بــچــنـگ آورد |
ز گـــنــج آنــچ بـــایــد مــداریــد بـــاز | کـه کـردسـت یـزدان مـرا بــی نـیـاز |
چـــو ویــران بـــود بـــوم در بـــر مــن | نـــتـــابــــد درو ســـایـــه فـــر مـــن |
کـسـی را کـه بـاشـد بـرین مایه کـار | اگــر گــیـرد ایـن کــار دشــوار خــوار |
کـنم زنـده بـر دار جـایی کـه هسـت | اگـر سـرفـرازســت و گـر زیـردســت |
بـزرگـان کـه شـاهـان پـیشـین بـدنـد | ازیــن کــار بــر دیــگــر آیـیـن بــدنــد |
بـــد و نـــیـــک بـــا کـــارداران بـــدی | جـهـان پـیـش اسـب سـواران بــدی |
خــرد را هـمـه خــیـره بــفـریـفــتــنـد | بــافــزونـی گــنـج نـشــکــیـفــتــنـد |
مـرا گـنـج دادسـت و دهـقـان سـپـاه | نــخــواهـیـم بــدیـنــار کــردن نـگــاه |
شـمـا را جـهـان بــازجــسـتــن بــداد | نـــگـــه داشـــتـــن ارج مـــرد نـــژاد |
گــرامـی تــر از جــان بــدخــواه مــن | کـه جـوید همـی کـشـور و گـاه مـن |
سـپـهـبــد کـه مـردم فـروشـد بـه زر | نــبـــایــد بـــدیــن بـــارگــه بــرگــذر |
کــســی را کــنــد ارج ایــن بــارگــاه | که با داد و مهرست و با رسم و راه |
چــــو بــــیــــداردل کــــارداران مــــن | بــه دیـوان مـوبــد شـدنـد انـجــمـن |
پــدیــد آیـد از گــفــت یـک تــن دروغ | ازان پـــس نــگــیــرد بـــر مــا فــروغ |
بــه بـیـدادگـر بــر مـرا مـهـر نـیـسـت | پـلنگ و جـفـاپـیشـه مردم یکیسـت |
هر آنکـس کـه او راه یزدان بـجـسـت | بآب خــرد جــان تــیـره بــشــســت |
بــدیـن بــارگــاهــش بــلــنــدی بــود | بـــر مــوبـــدان ارجـــمـــنــدی بـــود |
بـه نزدیک یزدان ز تـخـمی که کشت | بــه بــایـد بــپـاداش خـرم بــهـشـت |
کـه مـا بـی نـیـازیـم ازیـن خـواسـتـه | کـه گـردد بـه نـفـرین روان کـاسـتـه |
گر از پـوسـت درویش بـاشد خـورش | ز چـرمـش بــود بـی گـمـان پـرورش |
پــلـنـگـی بــه از شـهـریـاری چـنـیـن | کـه نـه شـرم دارد نـه آییـن نـه دین |
گــشــادســت بــر مــا در راســتــی | چــه کـوبــیـم خــیـره در کـاســتــی |
نــــهـــانـــی بــــدو داد دادن بــــروی | بـدان تـا رسـد نزد ما گـفـت و گـوی |
بــه نـزدیـک یـزدان بــود نــاپــســنــد | نـبــاشــد بــدیـن بــارگــه ارجــمـنـد |
ز یـــزدان وز مـــا بــــدان کـــس درود | کــه از داد و مـهـرش بــود تــاروپــود |
اگــر دادگــر بـــاشـــدی شـــهــریــار | بــمـانـد بـه گـیـتـی بــسـی پـایـدار |
کـه جــاویـد هـر کـس کـنـنـد آفـریـن | بـــران شـــاه کآبــــاد دارد زمـــیـــن |
ز شاهان که بـا تـخـت و افسـر بـدند | بـه گـنج و بـه لـشـکـر تـوانگـر بـدند |
نــبـــد دادگــرتـــر ز نــوشـــیــن روان | کـه بــادا هـمـیـشـه روانـش جــوان |
نــه زو پــرهــنــرتــر بــه فــرزانــگــی | بــه تـخـت و بــداد و بــه مـردانـگـی |
ورا مــوبـــدی بـــود بـــابـــک بـــنــام | هــشــیــوار و دانــادل و شـــادکــام |
بـــدو داد دیــوان عـــرض و ســـپـــاه | بــفــرمــود تــا پــیـش درگــاه شــاه |
بــیـاراســت جــایـی فــراخ و بــلــنـد | ســرش بــرتــر از تــیـغ کــوه پــرنــد |
بــگـســتــرد فـرشـی بــرو شـاهـوار | نشستـند هرکس که بـود او بـه کار |
ز دیــوان بـــابـــک بـــرآمــد خـــروش | نــهــادنــد یــک ســر بــرآواز گــوش |
کـــه ای نــامــداران جـــنــگ آزمــای | سـراسـر بــه اسـب انـدر آریـد پـای |
خــرامـیـد یـک یـک بــه درگــاه شــاه | بــه ســر بــرنــهــاده ز آهـن کــلــاه |
زره دار بــــــا گـــــرزه گـــــاوســــــار | کـسـی کـو درم خـواهـد از شـهریار |
بــیــامــد بــه ایــوان بــابــک ســپــاه | هــوا شــد ز گــرد ســواران ســیـاه |
چـو بــابـک سـپـه را هـمـه بـنـگـریـد | درفـش و ســر تــاج کـســری نـدیـد |
ز ایـــوان بـــاســـب انـــدر آورد پـــای | بــفـرمـودشـان بــازگـشـتـن ز جـای |
بـرین نـیـز بـگـذشـت گـردان سـپـهـر | چـو خـورشـید تـابـنـده بـنمـود چـهر |
خـــروشــی بـــرآمــد ز درگــاه شــاه | کـــه ای گـــرزداران ایــران ســـپـــاه |
هـمـه بـا سـلـیـح و کـمـان و کـمـنـد | بــدیـوان بــابــک شــویـد ارجــمــنـد |
بــرفــتــنـد بــا نـیـزه و خــود و کــبــر | هـمـی گـرد لـشـکـر بــرآمـد بـه ابـر |
نـگـه کــرد بــابــک بــه گـرد ســپــاه | چــو پــیـدا نــبــد فــر و اورنـد شــاه |
چـنـین گـفـت کـامـروز بـا مـهـر و داد | هــمــه بــازگــردیــد پــیـروز و شــاد |
بــه روز ســه دیـگـر بــرآمـد خــروش | کــه ای نــامــداران بــا فــر و هـوش |
مـبــادا کـه از لـشــکـری یـک ســوار | نـه بــا تــرگ و بــا جــوشــن کــارزار |
بـــیــایــد بـــریــن بـــارگــه بـــگـــذرد | عـــرض گـــاه و ایــوان او بـــنــگـــرد |
هر آنکس که بـاشد بـه تـاج ارجـمند | بــه فــر و بــزرگـی و تــخــت بــلـنـد |
بــدانـد کـه بــر عـرض آزرم نـیـســت | سخـن بـا محـابـا و بـا شرم نیسـت |
شهنشاه کسـری چـو بـگشاد گوش | ز دیــوان بـــابـــک بـــرآمــد خــروش |
بـخـندید کسـری و مغـفر بـخـواسـت | درفـش بـزرگی بـرافـراشـت راسـت |
بــه دیـوان بــابــک خــرامــیــد شــاه | نــهـاده ز آهـن بــه ســر بــر کــلــاه |
فـــروهــشـــت از تـــرگ رومـــی زره | زده بـــــر زره بـــــر فـــــراوان گــــره |
یـکــی گـرزه گــاوپــیـکــر بــه چــنـگ | زده بـــر کــمــرگــاه تـــیــر خــدنــگ |
بـه بــازو کـمـان و بــزیـن بــر کـمـنـد | مـیـان را بــزریـن کــمــر کــرده بــنـد |
بـرانـگـیـخـت اسـب و بـیفـشـارد ران | بــــه گــــردن بــــرآورد گـــرز گـــران |
عنان را چـپ و راست لخـتـی بـسود | سـلـیـح سـواری بــه بــابــک نـمـود |
نـگــه کــرد بــابــک پــســنـد آمـدش | شــهــنــشــاه را فــرمــنــد آمــدش |
بــدو گــفــت شــاهـا انـوشــه بــدی | روان را بــه فـرهـنـگ تــوشـه بــدی |
بـــیــاراســتــی روی کــشــور بـــداد | ازیــن گــونــه داد از تــو داریــم یــاد |
دلیری بـد از بـنده این گـفـت و گـوی | سـزد گـر نـپــیـچــی تــو از داد روی |
عـنـان را یـکـی بــازپـیـچـی بـراسـت | چـنـان کـز هنرمـنـدی تـو سـزاسـت |
دگـربـاره کـسـری بـرانگـیخـت اسـب | چـپ و راست بـرسـان آذرگشسـب |
نـگــه کــرد بــابــک ازو خــیـره مــانـد | جــهـان آفــریـن را فـراوان بــخــوانـد |
ســــواری هــــزار و گــــوی دوهـــزار | نـبــودی کـســی را گـذر بــر چــهـار |
درمـــی فــــزون کــــرد روزی شــــاه | بــه دیـوان خــروش آمــد از بــارگــاه |
کـه اسـب سـر جــنـگـجــویـان بــیـار | ســوار جــهــان نــامــور شــهــریــار |
فــراوان بــخــنــدیــد نــوشــیـن روان | که دولت جـوان بـود و خسرو جـوان |
چـو بـرخـاسـت بـابـک ز دیـوان شـاه | بـــیــامــد بـــر نــامــور پــیــشــگــاه |
بــدو گــفــت کــای شــهـریـار بــزرگ | گـر امروز من بـنده گشـتـم سـتـرگ |
هـمــه در دلــم راســتــی بــود و داد | درشــتــی نـگـیـرد ز مـن شــاه یـاد |
درشـتـی نمـایم چـو بـاشـم درسـت | انوشه کسی کو درشتـی نجـسـت |
بــدو گـفـت شـاه ای هـشـیـوار مـرد | تــو هـرگــز ز راه درســتــی مــگــرد |
تــن خـویـش را چـون مـحـابــا کـنـی | دل راسـتــی را هـمـی بــشـکـنـی |
بـدین ارز تـو نـزد مـن بـیـش گـشـت | دلم سـوی اندیشـه خـویش گشـت |
کــه مـا در صــف کــار نـنـگ و نـبــرد | چـــگـــونـــه بــــرآریـــم ز آورد گـــرد |
چـنـیـن داد پـاسـخ بـه پـرمـایه شـاه | کـه چـون نـو نـبـیـنـد نـگـین و کـلـاه |
چـو دسـت و عـنـان تـو ای شـهـریـار | بــه ایـوان نـدیـدســت پــیـکــرنـگــار |
بــه کــام تــو گــردد ســپــهـر بــلـنـد | دلـت شــاد بــادا تــنـت بــی گــزنـد |
بـه مـوبـد چـنین گـفـت نوشـین روان | کــه بــا داد مــا پــیــر گــردد جــوان |
بــه گـیـتــی نـبــایـد کـه از شـهـریـار | بــمــانــد جــز از راســتــی یــادگــار |
چــرا بــایـد ایـن گـنـج و ایـن روز رنـج | روان بــسـتـن انـدر سـرای سـپـنـج |
چــو ایـدر نـخــواهـی هـمــی آرمـیـد | بــبــایــد چــریـد و بــبــایـد چــمــیـد |
پــرانــدیــشــه بــودم ز کــار جــهــان | سـخـن را همـی داشـتـم در نـهـان |
کـه تـا تـاج شـاهی مرا دشـمنسـت | هـمـه گــرد بــر گــرد آهـرمـنـســت |
بـه دل گـفـتـم آرم ز هـر سـو سـپـاه | بـخـواهـم ز هـر کـشـوری رزمـخـواه |
نگـردد سـپـاه انـجـمـن جـز بـه گـنـج | بـه بـی مـردی آید هم از گـنـج رنـج |
اگـر بــد بـه درویـش خـواهـد رسـیـد | ازیـــن آرزو دل بــــبــــایـــد بــــریـــد |
هــمــی رانــدم بـــا دل خــویــش راز | چـو انـدیـشـه پـیش خـرد شـد فـراز |
ســوی پـــهــلــوانــان و ســوی ردان | هــم از پــنــد بـــیــداردل بـــخــردان |
نبـشـتـم بـخ هر کـشـوری نـامـه ای | بــه هـر نـامـداری و خــودکــامـه ای |
کـه هر کـس کـه دارید هوش و خـرد | هـمــی کــهـتــری را پــســر پــرورد |
بـه مـیـدان فـرسـتـید بـا سـاز جـنـگ | بــجــویـنـد نـزدیـک مــا نــام و نـنـگ |
نــبــایـد کــه انــدر فــراز و نــشــیـب | نـدانـنـد چــنـگ و عــنــان و رکــیـب |
بـه گرز و بـه شـمشـیر و تـیر و کمان | بــدانــنــد پــیـچــیـد بــا بــدگــمــان |
جـوان بـی هنر سـخـت ناخـوش بـود | اگـــر چــــنـــد فـــرزنـــد آرش بــــود |
عـرض شـد ز در سـوی هر کشـوری | درم بـــرد نــزدیــک هــر مــهــتـــری |
چــــهـــل روز بــــودی درم را درنـــگ | بــرفـتــنـد از شـهـر بــا سـاز جـنـگ |
ز دیــوان چــو دیــنــار بــرداشــتــنــد | بــدان خــرمــی روز بــگــذاشــتــنـد |
کــنـون لـاجــرم روی گـیـتــی بــمـرد | بــیــاراســتــم تــا کــی آیــد نــبــرد |
مـرا سـاز و لـشـکـر ز شـاهان پـیش | فـزونسـت و هم دولـت و رای بـیش |
سـخـنـها چـو بـشـنید مـوبـد ز شـاه | بـسـی آفـرین خـوانـد بـر تـاج و گـاه |
چـو خـورشـید بـنـمـود تـابـنـده چـهـر | در بــاغ بــگـشــاد گــردان ســپــهـر |
پــدیــد آمــد آن تــوده شــنــبــلــیــد | دو زلـف شــب تــیـره شـد نـاپــدیـد |
نـشـسـت از بـر تـخـت نوشـین روان | خــجــســتــه دلـفـروز شــاه جــوان |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج